Ocena jakości wody do spożycia przez ludzi na terenie gminy

Ocena obszarowa jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie gminy
Kościerzyna w 2015 roku.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kościerzynie w oparciu o § 16 i 17 Rozporządzenia
Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
(Dz. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.)* dokonał oceny jakości wody do spożycia przez ludzi na terenie gminy
Kościerzyna w 2015r.
Nadzorem sanitarnym objęto 29 urządzeń wodnych, w tym: 11 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w
wodę. Spośród z nadzorowanych wodociągów 3 wodociągi zakwalifikowane są grupy wodociągów
produkujących od 100-1000 m3 wody na dobę natomiast 18 wodociągów produkujących <100 m3 wody na
dobę.
Podmioty zaopatrujące w wodę na terenie gminy Kościerzyna:
1. Zakład Komunalny Gminy Kościerzyna - wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę
w Częstkowie, Gostomiu, Wąglikowicach, Ludwikowie, Wielkim Klinczu, Kłobuczynie, Grzybowie, Łubianie,
Wdzydzach i Skorzewie zaopatrujące 12082 osób, produkujące wodę w ilości 1226,5 m3/d.
2. Zakłady Porcelany Stołowej „Lubiana” S.A. w Łubianie - wodociąg o produkcji 94,3 m3/d zaopatrujący
w wodę zakład i część miejscowości Łubiana - 915 osób.
3. PSS „Społem” w Kościerzynie - wodociąg o produkcji 4 m3/d wody zaopatrujący Ośrodek WypoczynkowoSzkoleniowy PSS „Społem” w Garczynie.
4. Kompleks Wypoczynkowy SZARLOTA Sp. z o.o. w Szarlocie - wodociąg o produkcji wody 20 m3/d
zaopatrujący Kompleks Wypoczynkowy „Szarlota” w Szarlocie.
5.Politechnika Gdańska – wodociąg o produkcji wody 9 m3/d, zaopatrujący O.W. Politechniki Gdańskiej
w Czarlinie.
6. Gdańska Fundacja Dobroczynności, ul. Ogarna 29/30, 80-826 Gdańsk - wodociąg o produkcji wody 4 m3/d,
zaopatrujący Ośrodek „Stawiska” i Dom Pomocy Społecznej w Stawiskach - 50 osób.
7. Gdańska Stocznia „Remontowa” im. J. Piłsudskiego S.A., ul. Na Ostrowiu 1, 80-958 Gdańsk - wodociąg
o produkcji wody 1 m3/d, zaopatrujący Ośrodek Wypoczynkowo – Sportowy Gdańskiej Stoczni „Remontowa”
im. J. Piłsudskiego S.A. w Czarlinie.
8. Kubaro Sp. z o.o., ul. Centralna 8, 05-090 Puchały – wodociąg o produkcji wody 9 m3/d, zaopatrujący w wodę
Ośrodek Wypoczynkowy „Debrzyno” w Debrzynie.
9. P.H.U. A&J Janina Czeropska, Cieplewo ul. Długa 9, 83-031 Łęgowo – wodociąg o produkcji 12 m3/d,
zaopatrujący Hotel „Gołuń” w Gołuniu.
10. Portowe Usługi Socjalne Portus Sp. z o.o., ul. Wyzwolenia 49, 80-537 Gdańsk Nowy Port - - wodociąg o
produkcji 8 m3/d zaopatrujący w wodę O.W. „Portus” w Gołuniu.
11. Portowe Usługi Socjalne Portus Sp. z o.o., ul. Wyzwolenia 49, 80-537 Gdańsk Nowy Port - wodociąg o
produkcji 15 m3/d, zaopatrujący w wodę O.W. „Portus” w Gołuń-Wdzydze.
12. Ośrodek Wypoczynkowy S.S.P. „Sudomie” Dzierżawca Jerzy Komorowski - wodociąg o produkcji 8,8 m3/d,
zaopatrujący w wodę Ośrodek Wypoczynkowy S.S.P. „Sudomie” w Rybakach 20.
13. Gospodarstwo Rolne Jolanta i Andrzej Krefft Niedamowo - wodociąg o produkcji 24 m3/d zaopatrujący w
wodę gospodarstwo rolne w Niedamowie.
14. Nadleśnictwo Kościerzyna
O.W. i pole namiotowe w Gołuniu.
-
wodociąg
o
produkcji
1
m3/d,
zaopatrujący
w
wodę
1
15. Edward Kąkol Szarlota - wodociąg o produkcji 0,4 m3/d, zaopatrujący w wodę pole namiotowe „U
Edwarda” w Szarlocie.
16. Kruszywa Polskie S.A. Rybaki - wodociąg
w wodę zakład i część miejscowości Rybaki – na stałe 46 osób.
o
produkcji
6,1
m3/d,
zaopatrujący
Gdańsku
-
wodociąg
o
produkcji
2,5
m3/d,
zaopatrujący
18. O.W. „Mała Szarlota” w Rybakach
w wodę O.W. „Mała Szarlota” w Rybakach.
-
wodociąg
o
produkcji
1,6
m3/d,
zaopatrujący
17. Polska Akademia Nauk
w wodę O.W. PAN w Czarlinie.
w
19.
Fundacja Wspólnoty Burego Misia im. Bogdana Jańskiego Nowy Klincz – Wętfie 1
- wodociąg o produkcji 11 m3/d, zaopatrujący w wodę Fundację Wspólnoty Burego Misia im. Bogdana
Jańskiego Nowy Klincz – Wętfie – na stałe 42 osób.
20.
Przedsiębiorstwo
Wielobranżowe
Michał
Mrowiński
Szenajda
o produkcji 1 m3/d, zaopatrujący w wodę Ośrodek „Piękny Wrzos” w Szenajdzie na stałe 2 osoby .
wodociąg
Wodociągi te zaopatrywały w wodę na stałe 13097 osób.
W 2015r.w ramach nadzoru sanitarnego i kontroli wewnętrznej pobrano ogółem 107 prób wody do
badań laboratoryjnych.
Woda badana była w zakresie:
- podstawowym - monitoringu kontrolnego tj. mętność, barwa, pH, przewodność w 250C, zapach, smak,
amonowy jon, liczba bakterii grupy coli w 100ml wody, liczba bakterii Escherichia coli w 100ml wody,
- rozszerzonym- monitoringu przeglądowego rozszerzenie monitoringu kontrolnego o następujące
parametry tj. azotyny, azotany, mangan, żelazo, fluorki, chlorki, siarczany, cyjanki, rtęć, sód, utlenialność z
KMnO4, bor, glin, chrom, nikiel, miedź, arsen, selen, kadm, antymon, ołów, Σ Trichloroetenu i tetrachloroetenu,
1, 2- dichloroetan, benzo(a)piren, ΣWWA, benzen, ogólna liczba mikroorganizmów w 2220C po 72h,
Enterokoki w 100ml wody, Clostridium i pestycydy tj.: HCB, α-HCH, β-HCH, Heptachlor, γ-HCH, δ-HCH, Aldryna,
Epoksyd heptachloru, α –endosulfan, β –endosulfan, DDE, Dieldryna, Endryna, DDT, DDD, Aldehyd endryny,
Siarczan endosulfanu, Metoksychlor, Σ benomylu i karbendazymu, Tiabendazol, Diazynon, Disulfoton,
Chlorpiryfos metylowy, Pirymifos metylowy, Paration metylowy, Pirymifos etylowy, Paration etylowy,
Tolilofluanid, ∑pestycydów, ∑THM.
Po uzyskaniu wyniku i stwierdzeniu ponadnormatywnego parametru, każdorazowo pobierane były
próbki powtórne z tych punktów, a także z punktów dodatkowych w danej strefie w celu ustalenia czy
zanieczyszczenie jest jedynie punktowe.
Ponadto woda z wodociągu zbiorowego zaopatrzenia poddawana była badaniu w ramach prowadzenia
kontroli wewnętrznej przez przedsiębiorstwo wodociągowe w zakresie monitoringu kontrolnego i
przeglądowego zgodnie z ustalonym harmonogramem pobierania próbek wody.
Państwowy
Powiatowy
Inspektor
Sanitarny
w
Kościerzynie
po
zapoznaniu
się
ze sprawozdaniami z badań laboratoryjnych próbek wody pobranych z wody podawanej do sieci oraz z
instalacji wodociągowych w roku 2015 stwierdził przekroczenia następujących parametrów:
a) wodociąg zaopatrujący w wodę Gospodarstwo Rolne Jolanta i Andrzej Krefft w Niedamowie:
- mętność,
- żelaza.
- mangan.
Pobrano 2 próby wody do badania i w obu stwierdzono ponadnormatywną wartość mętności i żelaza a w 1
próbie ponadnormatywną zawartość manganu.
Na przedmiotowym wodociągu toczy się postępowanie administracyjne w zakresie doprowadzenie jakości
wody do obowiązujących wymagań.
2
b) wodociąg zaopatrujący w wodę Kompleks Wypoczynkowy SZARLOTA Sp. z o.o. w Szarlocie:
- gr. coli.
Spośród 3 pobranych prób wyłącznie w 1 stwierdzono ponadnormatywną wartość w/w parametru. Ponowne
badania nie potwierdziły przekroczeń i oceniono wodę, jako przydatną do spożycia.
c) wodociąg zaopatrujący w wodę Ośrodek Wypoczynkowy „Debrzyno” w Debrzynie:
- zapach,
- smak,
- mangan.
Spośród 4 pobranych prób wyłącznie stwierdzono ponadnormatywną wartość:
- zapachu, manganu w próbie pierwszej,
- zapachu, smaku, manganu w próbie drugiej,
- w próbie trzeciej mangan.
Na przedmiotowym wodociągu toczy się postępowanie administracyjne w zakresie doprowadzenie jakości
wody do obowiązujących wymagań.
d) wodociąg zaopatrujący w wodę Pole namiotowe „U Edwarda” w Szarlocie
- mętność,
- żelazo,
- zapach.
Spośród 2 pobranych prób stwierdzono ponadnormatywną zawartość:
- zapach i żelazo w pierwszej próbie,
- mętność i żelazo w drugiej próbie.
Po uzyskaniu przekroczenia zapachu dokonano ponownego poboru i uzyskany wynik nie potwierdził
przekroczenia. Na przedmiotowym wodociągu toczy się postępowanie administracyjne w zakresie
doprowadzenie jakości wody do obowiązujących wymagań pod względem fizyko-chemicznym.
e) wodociąg zaopatrujący w wodę Ośrodek Wypoczynkowy „Portus” w Gołuniu:
- gr. coli.
Spośród 3 pobranych prób wyłącznie w 1 stwierdzono ponadnormatywną wartość w/w parametru. Ponowne
badania nie potwierdziły przekroczenia i oceniono wodę, jako przydatną do spożycia.
f) wodociąg zaopatrujący w wodę Ośrodek Wypoczynkowy „Portus” w Gołuniu – Wdzydzach:
- gr. coli.
Spośród 3 pobranych prób wyłącznie w 1 stwierdzono ponadnormatywną wartość w/w parametru. Ponowne
badania nie potwierdziły przekroczenia i oceniono wodę, jako przydatną do spożycia.
g) wodociąg zaopatrujący wodę Fundację Wspólnoty Burego Misia im. Bogdana Jańskiego Nowy Klincz –
Wętfie:
- mętność,
- mangan,
- żelazo.
Spośród 4 pobranych prób wyłącznie w 1 stwierdzono ponadnormatywną wartość w/w parametrów. Ponowne
badania nie potwierdziły przekroczenia i oceniono wodę, jako przydatną do spożycia.
h) wodociąg zbiorowego zaopatrzenia w wodę w Wielkim Klinczu zaopatrujący w wodę miejscowości : Wielki
Klincz, Dębogóry, Niedamowo, Wielki Podleś, Nowy Podleś, Mały Podleś:
- mangan,
-żelazo,
- mętność.
Spośród 23 pobranych prób włącznie w 10 stwierdzono ponadnormatywną zawartość manganu w tym 3
próbach żelazo i w 1 próbie mętność.
Po uzyskaniu przekroczenia żelaza i mętności dokonano ponownych poborów i uzyskane wyniki nie
potwierdził przekroczenia zapachu i żelaza.
Na przedmiotowym wodociągu toczy się postępowanie administracyjne w zakresie doprowadzenie jakości
wody do obowiązujących wymagań pod względem chemicznym (dot. manganu).
Wpływ ponadnormatywnych wartości parametrów występujących w wodach stwierdzony na
podstawie wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia WHO:
3
Mangan
Na podstawie WHO mangan występujących w wodzie w stężeniach przekraczających ok. 100 µg/l nadaje
niepożądany smak napojom, a także powoduje przebarwienia urządzeń sanitarnych i odzieży podczas prania.
Obecność manganu w wodzie do picia, tak jak w przypadku żelaza, może doprowadzić do odkładania się
osadów w systemie dystrybucji. Stężenia manganu poniżej 100 µg/1 są zazwyczaj akceptowane przez
konsumentów. Mangan nawet przy stężeniu 200 µg/1 często powoduje tworzenie się powłoki na przewodach
wodociągowych, która może złuszczać się w postaci czarnego osadu. Wartość zalecana, ustalona ze względów
zdrowotnych dla manganu równa 400 µg/1, jest wyższa niż próg akceptowalności 100 µg/1.
Zapach, smak
Zgodnie z wytycznymi WHO dla zapachu i smaku nie zaproponowano zalecanych dopuszczalnych wartości
opartych na przesłankach zdrowotnych. Zapach, smak w wodzie do spożycia może mieć pochodzenie z
naturalnych i biologicznych źródeł lub procesów (np. mikroorganizmów wodnych), zanieczyszczeń chemicznych,
jak
również
może
być
ubocznym
wynikiem
uzdatniania
wody.
Zapach
i smak
może powstać również w trakcie magazynowania i dystrybucji wody, jak i świadczyć
o niedociągnięciach w uzdatnianiu i dystrybucji wody. Smak i zapach nie mogą jednak być agresywne i
nieprzyjemne dla konsumenta ale można stwierdzić ogromne zróżnicowanie w wartościach przyjmowanych
jako akceptowalne.
Mętność
Na podstawie WHO mętność wody jest wywoływana zawieszonymi w niej cząstkami stałymi lub koloidami,
utrudniającymi przenikanie światła. Może być spowodowana obecnością zarówno substancji organicznych, jak i
nieorganicznych, albo ich kombinacją.
Widoczne zmętnienie wody może mieć także negatywny wpływ na jej akceptowalność przez konsumentów.
Mętność
sama
w
sobie
(np.
wynikająca
z
zawartości
substancji
mineralnych
w wodach podziemnych lub pozostająca po wytrąceniu węglanu wapnia w procesie dekarbonizacji wapnem)
nie zawsze stanowi zagrożenie dla zdrowia. Jest ona ważnym wskaźnikiem potencjalnej obecności
zanieczyszczeń, które mogłyby mieć wpływ na zdrowie, w szczególności mogących pochodzić z niewłaściwie
uzdatnionej wody.
Mętność określa się w nefelometrycznych jednostkach mętności (NTU). Może być ona dostrzegalna gołym
okiem, gdy wartość jej przekracza około 4,0 NTU. Jednakże w celu zapewnienia skuteczności dezynfekcji
mętność wody nie powinna przekraczać 1 NTU lub nawet być jeszcze niższa.
Żelazo
Na podstawie WHO beztlenowe wody podziemne mogą zawierać jony żelaza (II)
w stężeniach do kilku miligramów na litr, które nie powodują widocznej zmiany barwy lub mętności wody,
kiedy jest ona bezpośrednio pompowana ze studni. Jednakże podczas kontaktu z atmosferą jon żelaza (II)
utlenia się do jonu żelaza (III), powodując niepożądane czerwonawo-brązowe zabarwienie wody.
Żelazo zawarte w wodzie sprzyja również wzrostowi bakterii żelazowych, które czerpią energię z jego
utleniania, przyczyniając się do powstawania mazistych osadów na wewnętrznej powierzchni przewodów
wodociągowych. Przy stężeniach powyżej 300µg/l żelazo powoduje przebarwienia urządzeń sanitarnych i
tkanin pranych w wodzie. W stężeniach nieprzekraczalnych 300µg/l żelazo nie powoduje zwykle wyczuwalnego
smaku wody, chociaż może wywołać wzrost jej mętności i barwy. Żelazo zwykle wpływa na smak i wygląd wody
do picia nawet przy niższych poziomach. Dla żelaza nie proponuje się zalecanej wartości opartej na kryterium
bezpieczeństwa dla zdrowia.
W pozostałych wodociągach zbadane parametry wody spełniają wymagania wynikające z
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia
przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.)* i PPIS wydał oceny o przydatności wody do spożycia.
Wpływ na jakość wody spożywanej przez konsumentów w instalacji wewnętrznej ma także stan sanitarny
instalacji wewnętrznej w budynku. W celu poprawy jakości wody konsumenci we własnym zakresie przy użyciu
środków dostępnych dla nich mogą podejmować działania naprawcze polegające na: płukaniu instalacji
wodociągowej
i utrzymywaniu we właściwym stanie urządzeń sanitarnych.
4
* Pomimo wejście w życie nowego rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015r. w sprawie
jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi ( Dz.U. 2015r.poz. 1989), nadzór nad woda w 2015r. był
prowadzony na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi ( Dz.U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.).
5