Jęczmień jary

Jęczmień jary
Uwagi ogólne
Dzięki systemowi badań PDOiR możliwa jest ocena wartości gospodarczej odmian
zarejestrowanych. W 2014 roku Krajowy rejestr liczył 65 odmian (35 browarnych i 30 typu
pastewnego).
W 2014 roku na liście zalecanych odmian do uprawy w regionie warmińsko-mazurskim (LZO)
znalazło się 7 odmian (1 browarna i 6 pastewnych). Na LZO wpisano odmianę Ella a wycofano
odmiany Mercada i KWS Aliciana. Aktualnie tworzą ją: Victoriana, Skald, Suweren, KWS Olof,
Iron, Natasia i Ella.
Doświadczenia były założone w trzech miejscowościach: we Wrócikowie, Rychlikach i Ruskiej Wsi.
Badania prowadzono na dwóch poziomach agrotechnicznych, przy zastosowaniu uprawy typowej dla
użytkowania jęczmienia pastewnego.
Z badań wynika, że w przypadku jęczmienia jarego przyrost plonu na wyższym poziomie
agrotechniki zależy w dużej mierze od warunków pogodowych panujących w okresie wegetacji oraz
wyboru odpowiedniej odmiany.
Preparatów do wykonywanych zabiegów ochronnych w omawianym gatunku podobnie jak
w przypadku wcześniej omawianych dokonywali prowadzący doświadczenia. Preparaty musiały być
zarejestrowane w kraju i zalecane dla danego gatunku przez IOR. Na obu poziomach agrotechnicznych
w uzasadnionych przypadkach zwalczano również szkodniki.
Wyniki doświadczeń
Średni plon jęczmienia jarego w 2014 roku był wyższy niż w ubiegłym roku. W minionym
sezonie wegetacyjnym jęczmień jary najwyżej plonował w Rychlikach. Przy zastosowaniu
agrotechniki intensywnej (a2) zebrano średnio w Rychlikach 109,4 dt/ha, we Wrócikowie 90,7 dt/ha,
a Ruskiej Wsi 74,3 dt/ha. Przy mniejszych nakładach (a1) uzyskano odpowiednio 103,7 dt/ha, 84,5
dt/ha oraz 65,1dt/ha . Średnio dla odmian
najwyższy przyrost plonu na poziomie a 2 uzyskano
w Ruskiej Wsi 9,2 dt/ha (tabela 3). Wśród jęczmion pastewnych dobre wyniki po trzech latach badań
osiągnęły Iron i Ella. W ostatnim roku plonowaniem powyżej wzorca wyróżniły się na poziomie a 1
Natasia, Soldo oraz badane po raz pierwszy odmiany KWS Dante i SU Lolek. Na poziomie
intensywnym na uwagę zasługuje plonowanie odmian wzorcowych Iron, Soldo oraz KWS Atrika
(tabela 5).
1
W 2014 roku jęczmień jary w niewielkim stopniu porażony został przez choroby grzybowe.
Zwiększone porażenie przez mączniaka wystąpiło w odmianach Skald, Iron oraz Podarek pozostałe
odmiany wykazały się wyższą odpornością. Plamistość siatkowa najbardziej poraziła odmiany Natasia,
Skald oraz Hajduczek. Porażenie roślin czarną plamistością było niewielkie, nieco wyższe u odmiany
Olimpic, natomiast rynchosporioza wystąpiła w nieznacznym stopniu na odmianach Victoriana, Skald,
KWS Atrika oraz Podarek. Pełny zestaw wyników obserwacji przeprowadzonych na poziomie
podstawowym (bez ochrony fungicydowej) zaprezentowano w tabeli 6.
W minionym sezonie wystąpiło wylegnięcie jęczmienia jarego zarówno na poziomie
podstawowym jak i intensywnym. Najsilniej wyległy: Salome, Natasia i Podarek szczególnie na
poziomie a1 natomiast na poziomie a2 Salome, Suweren i Kucyk.
Wartość masy tysiąca ziaren (MTZ) była wyższa od ubiegłorocznej i wyniosła średnio
w województwie 56,3 g na poziomie a1 i 56,5 g na a2. Na obu poziomach najgrubszym ziarnem
cechowały się badane drugi rok odmiany KWS Atrika i Soldo, natomiast na poziomie a2 wyróżniły się
również odmiany Ella i Natasia.
Najdrobniejszym ziarnem charakteryzowały się Fariba na poziomie podstawowym oraz Olimpic
i Kucyk na poziomie intensywnym (tabela7).
2
Tabela 1.
Jęczmień jary. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014
Lp.
Odmiana
Kod kraju
pochodzenia
Rok wpisania
do Krajowego
Rejestru
Odmian w
Polsce*
Rok
wpisania do
LZO
Hodowca
(jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel)
typ browarny
1.
Victoriana
DE
2009
2.
Olympic
w
FR
2013
RAGT Semences Polska sp. z o.o., ul. Sadowa 10A; PL-87-148 Łysomice
3.
KWS Dante
DE
2014
KWS Lochow Polska sp. z o.o., Kondratowice, ul. Słowiańska 5; PL-57-150 Prusy
4.
Salome
DE
2014
Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70; PL-62-100 Wągrowiec
5.
SU Lolek
DE
2014
Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70; PL-62-100 Wągrowiec
2011
KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5; PL- 57-150 Prusy
typ pastewny
3
6.
Skald
7.
8.
PL
2009
2012
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL- 99-307 Strzelce
KWS Olof
DE
2010
2013
KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5; PL- 57-150 Prusy
w
PL
2010
2012
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL- 99-307 Strzelce
DK
2011
2013
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; 64-000 Kościan
Suweren
w
9.
Iron
10.
Natasia
DK
2011
2013
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; 64-000 Kościan
11.
Ella
PL
2012
2014
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; 64-000 Kościan
12.
Fariba
DE
2012
Saaten-Union Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL-62-100 Wągrowiec
13.
Kucyk
PL
2012
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; 64-000 Kościan
14.
Hajduczek
PL
2013
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL- 99-307 Strzelce
15.
KWS Atrika
DE
2013
KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5; PL- 57-150 Prusy
16.
Oberek
PL
2013
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL- 99-307 Strzelce
17.
Soldo
w
DE
2013
Saaten-Union Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL-62-100 Wągrowiec
18.
Podarek
PL
2014
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL- 99-307 Strzelce
19.
Rubaszek
PL
2014
„Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR”, Smolice 146; PL-63-740 Kobylin
* - według ,,Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do Krajowego Rejestru w Polsce”
Tabela 2.
Jęczmień jary. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
SDOO Wrócikowo
ZDOO Rychliki
ZDOO Ruska Wieś
pow. Olsztyn
pow. Elbląg
pow. Ełk
pszenny dobry
żytni bardzo dobry
pszenny dobry
Klasa bonitacji gleby
III b
IV a
IV b
pH gleby w KCl
7,2
5,8
6,0
Przedplon
bobik
groch siewny
miesz. zboż. strącz.
Data siewu
04.04.14
31.03.14
02.04.14
300
300
300
04.08.14
01.08.14
04.08.14
Miejscowość
Kompleks rolniczej
przydatności gleby
Obsada nasion (szt./m2)
Data zbioru
Nawożenie mineralne
N na poziomie a1 (kg/ha)
60
70
70
N na poziomie a2 (kg/ha)
100
110
110
P2O5
(kg/ha)
20
80
60
K2O
(kg/ha)
70
100
20
Nawożenie dolistne
preparatami
wieloskładnikowymi na
poziomie a2
(nazwa, dawka/ha)
Ekosol Z (2 l);
FoliQ N Uniwersalny ( 5 l)
2 x Opti Zboża ( 3 kg)
I zabieg: DR GREEN Zboża ( 2
kg); DR GREEN Start ( 3 kg);
Siarczan magnezu (10 kg);
II zabieg: DR GREEN Zboża (2
kg); DR GREEN Energy ( 4kg)
III zabieg: DR GREEN Zboza (2
kg); DR GREEN Quality (4 kg)
Środki ochrony roślin
Zaprawa nasienna (nazwa)
Funaben Plus 02 WS
Funaben Plus 02 WS
Herbicyd (nazwa, dawka/ha)
Starane 250 EC (0,3 l)+
Granstar 75 WG (0,15g)
Chwastox Trio 540 SL (1,5 l); Sekator 125 OD (0,15 l);
Helm Tribi 75 WG (20g);
Axial 100 EC + Adigor 440
Axial 100 EC (1 l)
EC (0,4 l+ 1,3 l)
Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Karate Zeon 050 CS ( 0,12 l)
Fury 100 EW (0,1 l)
Funaben Plus 02 WS
Decis Mega 50 EW (0,1 l)
tylko na poziomie a2
Fungicyd - pierwszy zabieg
(nazwa, dawka/ha)
Mondatak 450 EC ( 1 l)
Sokół 460 EC (0,6 l)
Tilt Turbo 575 EC (0,8 l)
Fungicyd - drugi zabieg
(nazwa, dawka/ha)
Falcon 460 EC ( 0,6 l)
Soprano 125 SC (1 l)
Menara 410 EC (0,5 l)
Regulator wzrostu
(nazwa, dawka/ha)
Moddus 250 EC (0,4 l)
Retar 480 SL (0,75 l)
Cerone 480 SL (0,75 l)
4
Tabela 3.
Jęczmień jary. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Lp.
Wrócikowo
Wyszczególnienie
Rychliki
Ruska Wieś
a1
a2
a1
a2
a1
a2
1.
Termin kłoszenia (data)
06.06.
07.06.
02.06.
05.06.
08.06.
08.06.
2.
Termin dojrzałości woskowej (data)
22.07.
23.07.
17.07.
20.07.
17.07.
17.07.
3.
Wysokość roślin (cm)
76
80
73
69
64
61
4.
Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9°)
8,8
8,2
8,7
8,9
9
9
5.
Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9°)
8,5
8,2
3,7
5,1
8,6
8,9
6.
Porażenie przez choroby (skala 9°):
8,3
8,9
8,5
9
9
9
9
9
9
9
9
9
-plamistość siatkowa
6,6
7,5
7,8
8,4
7,1
7,5
-czarna plamistość
6,4
7,9
8,8
9
9
9
9
9
9
9
8,0
8,2
-mączniak prawdziwy
5
-rdza jęczmienia
-rynchosporioza
7.
Masa 1000 ziaren (przy wilgotności 14%) (g)
55,0
55,8
55,4
54,5
58,4
59,2
8.
Wilgotność ziarna podczas zbioru (%)
11,2
11,9
9,8
10,2
11,1
11,0
9.
Plon ziarna (przy wilgotności 14%) (dt/ha)
84,5
90,7
103,7
109,4
65,1
74,3
Wyniki średnie ze wszystkich badanych odmian
a1 – przeciętny poziom agrotechniki; a2 – wysoki poziom agrotechniki
Skala 9°: 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
Tabela 4.
Jęczmień jary. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2014
przy wilgotności ziarna 14%
Odmiana
Lp.
Wrócikowo
86,6
Wzorzec (dt/ha)
1.
2.
3.
4.
5.
Poziom a1
Rychliki
Ruska Wieś
103,7
64,5
typ browarny
90
95
101
108
107
Victoriana
Olympic w
KWS Dante
Salome
SU Lolek
102
100
105
91
96
Wrócikowo
93,0
Poziom a2
Rychliki
108,4
Ruska Wieś
75,0
96
101
98
103
102
99
96
109
97
96
88
101
101
105
109
92
101
91
103
104
99
89
90
81
101
100
105
102
98
97
105
91
108
89
112
98
99
96
114
104
105
107
95
94
102
93
102
108
95
91
93
92
108
100
104
95
100
87
104
105
107
111
typ pastewny
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
w
93
94
93
105
106
94
90
91
86
101
97
107
96
102
Skald
KWS Olof
Suweren w
Iron w
Natasia
Ella
Fariba
Kucyk
Hajduczek
KWS Atrika
Oberek
Soldo w
Podarek
Rubaszek
90
104
93
101
94
106
100
97
104
107
102
106
102
99
100
108
98
98
115
100
88
95
100
101
101
99
102
107
- odmiany wchodzące w skład wzorca w roku 2014
Tabela 5.
Jęczmień jary. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2014, 2013, 2012
przy wilgotności ziarna 14%
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wartość
browarna
(skala 9°)
Wzorzec (dt/ha)
1.
2.
3.
4.
5.
a1
a2
2014
2013
20132014
20122014
2014
2013
2012
20132014
20122014
85,0
69,8 73,4 77,4
typ browarny
76,0
92,1
86,6
80,8
89,4
86,5
96
99
-
98
-
95
99
103
102
102
92
98
-
103
-
94
99
-
97
-
2012
Victoriana
Olympic w
KWS Dante
Salome
SU Lolek
3
2
1
1
1
6,20
6,55
6,10
5,85
6,85
94
100
104
101
104
98
98
-
102
-
Skald
KWS Olof
Suweren w
Iron w
Natasia
Ella
Fariba
Kucyk
Hajduczek
KWS Atrika
Oberek
Soldo w
Podarek
Rubaszek
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
1
1
-
94
102
94
102
104
100
93
94
97
103
100
104
100
102
96
95
97
103
97
101
96
96
96
99
94
103
-
100
99
106
103
98
108
101
101
-
95
99
96
102
101
101
94
95
96
101
97
104
-
97
99
99
103
100
103
97
97
-
95
103
92
105
99
103
93
94
90
108
101
105
102
97
97
96
97
105
94
90
91
92
96
95
95
101
-
106
102
100
104
101
109
103
99
-
96
100
94
105
97
97
92
93
93
102
98
103
-
99
100
96
105
98
101
96
95
-
3
3
3
6
9
3
3
3
6
9
typ pastewny
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Liczba doświadczeń
w
- odmiany wchodzące w skład wzorca w roku 2014
6
Tabela 6.
Jęczmień jary. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru 2014, 2012 - 2014
Odmiana
Lp.
Liczba
lat
badań
Wzorzec (skala 9º)
Mączniak
Plamistość siatkowa
Czarna plamistość
Rynchosporioza
2014
2012-2014
2014
2012-2014
2014
2012-2014
2014
2012-2014
7,9
7,6
7,3
7,1
7,0
7,5
8,0
8,2
typ browarny
Victoriana
Olympic w
KWS Dante
Salome
SU Lolek
3
1,1
1,2
0,4
0,1
0,5
0,4
-1,0
-0,7
2
1,1
-
0,1
-
-0,8
-
0,0
-
1
1,1
-
0,1
-
1,0
-
0,5
-
1
1,1
-
0,3
-
1,0
-
0,0
-
1
0,6
-
-0,1
-
0,0
-
0,5
-
6.
Skald
3
-0,6
-0,2
-0,8
-0,6
0,8
-0,2
-0,5
-0,1
7.
KWS Olof
3
1,1
1,0
0,1
0,3
1,0
0,4
0,0
0,0
8.
w
3
0,1
-0,5
-0,1
-0,2
0,0
0,0
0,0
0,0
3
-2,4
-1,3
-0,1
0,0
0,5
0,0
0,0
0,0
1.
2.
3.
4.
5.
typ pastewny
7
Suweren
w
9.
Iron
10.
Natasia
3
-0,4
0,2
-0,9
-0,6
0,3
-0,4
0,0
0,0
11.
Ella
3
1,1
1,2
0,6
0,6
1,0
0,9
0,0
-0,4
12.
Fariba
3
1,1
1,2
-0,3
0,0
1,0
0,5
0,0
-0,4
13.
Kucyk
3
1,1
1,2
0,1
0,3
0,5
0,1
0,5
0,0
14.
Hajduczek
2
0,6
-
-1,5
-
0,8
-
0,0
-
15.
KWS Atrika
2
1,1
-
-0,4
-
0,8
-
-0,5
-
16.
Oberek
2
0,4
-
0,1
-
1,0
-
0,0
-
17.
Soldo
w
2
1,1
-
0,1
-
0,3
-
0,0
-
18.
Podarek
1
-0,6
-
0,6
-
1,3
-
-0,5
-
19.
Rubaszek
1
0,4
-
0,1
-
1,0
-
0,5
-
2
6
3
8
2
7
1
5
Liczba doświadczeń
Wyniki pochodzą jedynie z doświadczeń, w których wystąpiło dane zjawisko; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
w
- odmiany wchodzące w skład wzorca w roku 2014
Tabela 7.
Jęczmień jary. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru: 2014, 2012 - 2014
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wyleganie (skala 9º)
w fazie doj. mlecznej
przed zbiorem
201220122014
2014
2014
2014
Wysokość roślin
(cm)
20122014
2014
Masa 1000 ziaren
(g)
20122014
2014
Poziom agrotechniki a1
Wzorzec (skala 9º)
1.
2.
3.
4.
5.
Victoriana
Olympic w
KWS Dante
Salome
SU Lolek
3
2
1
1
1
8,4
8,2
0,6
0,3
0,6
0,6
0,6
0,6
-
6,9
typ browarny
0,8
-0,1
0,3
-0,8
-0,1
6,6
71
71
55,4
50,7
0,4
-
1
-5
-1
-3
0
0
-
2,8
-1,8
-1,7
0,1
2,5
2,6
-
typ pastewny
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Skald
KWS Olof
Suweren w
Iron w
Natasia
Ella
Fariba
Kucyk
Hajduczek
KWS Atrika
Oberek
Soldo w
Podarek
Rubaszek
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
1
1
Liczba doświadczeń
0,6
0,6
-1,4
0,6
0,6
0,3
0,6
-1,2
0,6
0,6
0,3
0,6
0,3
0,6
0,4
0,4
-1,3
0,6
0,3
0,6
0,7
-0,3
-
-0,4
0,8
-0,4
-0,1
-0,8
-0,1
1,3
-0,4
0,3
-0,1
-0,1
0,6
-0,6
0,6
0,1
0,2
-0,7
0,4
-0,4
0,2
1,1
0,1
-
1
2
6
0
0
0
-7
4
-7
5
0
-1
4
-5
2
3
5
0
-2
2
-8
5
-
0,1
-0,3
-2,2
-2,3
2,9
2,1
-3,6
-1,3
3,5
5,6
2,4
6,3
1,5
-1,8
2,4
0,4
-2,1
-1,5
3,1
3,5
-0,2
1,0
-
2
7
3
9
3
9
3
9
6,8
70
71
55,7
49,0
0,6
-
-1
-3
-4
-2
-2
-1
-
1,8
-3,7
-1,8
-0,4
1,8
3,3
-
Poziom agrotechniki a2
Wzorzec (skala 9º)
1.
2.
3.
4.
5.
Victoriana
Olympic w
KWS Dante
Salome
SU Lolek
3
2
1
1
1
8,3
7,9
0,4
0,2
0,7
-0,6
0,4
0,6
-
7,3
typ browarny
0,5
0,0
0,5
-0,8
-0,5
typ pastewny
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Skald
KWS Olof
Suweren w
Iron w
Natasia
Ella
Fariba
Kucyk
Hajduczek
KWS Atrika
Oberek
Soldo w
Podarek
Rubaszek
Liczba doświadczeń
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
1
1
-0,1
0,7
-0,6
0,4
0,2
0,2
0,7
-0,3
0,7
0,4
0,4
-0,1
0,4
0,7
0,7
0,4
-0,8
0,4
0,0
0,2
1,0
0,1
-
-0,3
-0,3
-0,6
0,5
-0,1
0,0
1,2
-0,5
0,2
-0,1
1,0
0,0
-0,3
0,7
0,6
-0,1
-0,8
0,7
-0,1
0,2
1,3
0,1
-
2
-1
6
-1
-1
2
-7
5
-7
5
-2
-2
1
-4
2
0
4
-1
0
4
-8
3
-
-1,9
-0,8
-2,3
-0,5
3,9
5,2
1,3
-3,9
3,0
3,5
2,0
6,4
3,3
-2,6
2,0
1,1
-1,9
0,2
2,4
3,9
0,8
-0,9
-
2
7
3
9
3
9
3
9
w
- odmiany wchodzące w skład wzorca w roku 2014;
Wyleganie: wyniki pochodzą jedynie z doświadczeń, w których wystąpiło dane zjawisko; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
8