Historia Proszowej

Historia Proszowej
Historia Proszowej.
Proszowa jest bardzo starą wsią położoną na przedpolu Grzbietu Kamienieckiego Gór Izerskich przy Starym Trakcie
Handlowym Żytawsko- Jeleniogórskim. Powstała w wyniku kolonizacji tych terenów przez księcia Bolesława
Wysokiego na przełomie XII i XIII wieku. Pierwsze źródła historyczne z 1211 r. donoszą, że Proszowa była wsią
prywatną, wchodzącą w obręb posiadłości Starej Kamienicy, którą władał protoplasta rodu Schaffgotschów. Do 1677
roku wieś nosiła nazwę Cunzdorf, później została zmieniona na Cunzendorff, w 1828- Kunzendorf am Kahlen Berge,
1871- Gräflich Kunzendorf, 1945- Iwenica. Swą aktualną nazwę Proszowa nosi od roku 1947. We wsi spotkać można
ciekawy zespół starych budynków o cechach doskonale oddających charakter budowli ludności regionu o
konstrukcjach przysłupowych, murowano- szachulcowych, drewnianych, drewniano- szachulcowych,
zrębowo-przysłupowych. Proszowa nigdy nie była ośrodkiem turystycznym, ale przed 1945 r. istniało tu schronisko
młodzieżowe. Ponadto w wielu domach wynajmowane były pokoje dla turystów. Istniał tu również basen kąpielowy,
stacja benzynowa, dom sądowy z salą taneczną i miejscami noclegowymi, masarnia, piekarnia, browar, dwie gospody,
zajazd oraz remiza OSP. Przez wieś wiodło również wiele szlaków spacerowych wyposażonych w infrastrukturę
turystyczną (ławeczki, miejsca widokowe).
Najstarszym i zarazem najcenniejszym zabytkiem wsi Proszowa jest zbudowany na przełomie XV/XVI w. kościół pod
wezwaniem Narodzenia Jana Chrzciciela. Budowla ta wzniesiona została z kamienia łupanego. W XVII w. kościół
został przebudowany ze stylu późnogotyckiego na barokowy. Reprezentuje on typ kościołów wiejskich, licznie
występujących na terenie Dolnego Śląska o wartościach architektonicznych wzbogaconych o takie detale, jak: portal,
stolarka drzwi, pilastry, półkoliste, zamknięte okna, ośmioboczna wieża. Na przełomie XVI i XVII wieku ta część
Europy znajdowała się pod silnym oddziaływaniem Ewangelików, dlatego też na pierwszy zbór ewangelicki we wsi
zaadaptowano kościół katolicki, który później zwrócono katolikom.
W XV wieku został tu wzniesiony kościół, który wkrótce przejęli Ewangelicy i użytkowali go do 25.02.1654 roku. Po
przejęciu Śląska przez Prusy w 1742 r., podjęto przebudowę tego kościoła, którą ukończono w roku 1744. W 1825 r.
do kościoła ewangelickiego w Proszowej należał także Antoniów i Kwieciszowice. Powstała też ewangelicka
przykościelna szkoła, która posiadała jednego nauczyciela i dwóch pomocników. Szkoła ta dysponowała legatem dla
biednych uczniów. Do kościoła katolickiego zaś, który był filią parafii Mirsk, należała plebania z lasem.