Załącznik nr 19 - Finansowanie nauki a doktoranci instytutów

Finansowanie nauki,
a doktoranci instytutów
Polskiej Akademii Nauk
Katarzyna Berent
Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie
Joanna Kowalska
Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie
Krakowskie Konsorcjum Naukowe im. Mariana Smoluchowskiego „Materia – Energia –.Przyszłość”
XIII Krajowy Zjazd Doktorantów
Kraków, 7 – 9 grudnia 2012
O czym będzie mowa…
finansowanie w jednostkach PAN
paragrafy, artykuły, ustępy  studia doktoranckie w jednostkach PAN
doktoranci PAN w liczbach
źródła utrzymania doktorantów
KNOW, czyli dotacja projakościowa w PAN
„ProPAN”… ?
O czym będzie mowa…
finansowanie w jednostkach PAN
paragrafy, artykuły, ustępy  studia doktoranckie w jednostkach PAN
doktoranci PAN w liczbach
źródła utrzymania doktorantów
KNOW, czyli dotacja projakościowa w PAN
ProPAN… ?
Dotacje podmiotowe
Ustawa Prawo o Szkolnictwie Wyższym
DZIAŁ II
Ustrój uczelni
Rozdział 4
Mienie i finanse uczelni
Art. 92
1. Działalność uczelni publicznej jest finansowana z dotacji z budżetu państwa na
zadania ustawowo określone oraz może być finansowana z przychodów własnych.
Art. 94
1. Z budżetu państwa uczelnia publiczna otrzymuje dotacje na:
1) zadania związane z kształceniem studentów studiów stacjonarnych, w tym
studentów, o których mowa w art. 99 ust. 1a, z wyłączeniem kształcenia, o którym
mowa w art. 99 ust. 1 pkt 1a, kształceniem uczestników stacjonarnych studiów
doktoranckich i kadr naukowych oraz utrzymaniem uczelni, w tym na remonty;
Działalność Uczelni finansowana jest z:
1. Dotacji z budżetu MNiSW na działalność dydaktyczną  nie dotyczy PAN
2. Dotacji z budżetu MNiSW na fundusz pomocy materialnej studentów i
doktorantów
3. Dotacji z budżetu MNiSW na działalność statutową
4. Dotacje celowe
5. Przychody z dodatkowej działalności badawczej i usługowej
6. Przychody z dodatkowej działalności dydaktycznej
7. Przychody z działalności domów studenckich  nie dotyczy PAN
8. Przychody z innych źródeł (darowizny, wpływy z udziałów w spółach i
fundacjach, sprzedaż majątku itp.)
Finanse Akademii
Ustawa o PAN z 30 kwietnia 2010 roku
Rozdział 7
Finanse Akademii
Art. 78
Działalność Akademii jest finansowana ze środków pochodzących z budżetu państwa
i z innych źródeł. Środki pochodzące z budżetu państwa, o których mowa w ust. 1, są
klasyfikowane w dziale „Nauka" i ujmowane w wyodrębnionej części budżetu państwa - „Polska
Akademia Nauk", której dysponentem jest minister właściwy do spraw nauki
Art. 79
Przychodami Akademii są:
1) dotacja podmiotowa na pokrycie kosztów bieżącej działalności Akademii, (…):
np. środki uzyskane ze sprzedaży wyników badań naukowych i prac rozwojowych
realizowanych na podstawie umów oraz innych usług świadczonych na podstawie
umów (…)
2) środki uzyskane z tytułu kształcenia i dokształcania kadr
7) środki otrzymane z Akademii (…)
11) środki finansowe pochodzące z innych źródeł.
3) dotacja celowa na zadania w zakresie kształcenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 pkt 3
 kształcenie na studiach doktoranckich, studiach podyplomowych i w innych formach
=> praktyce wygląda to słabo…
Rozdział 7
Finanse Akademii
Art. 85
1. Instytut tworzy fundusze:
1) statutowy;
2) rezerwowy;
3) zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
2. Instytut może tworzyć fundusze:
1) badań własnych;
2) stypendialny  decyzja Dyrektora; wysokość zależna od środków statutowych
Środki statutowe zależą od kategorii instytutu (A+, A, B, C);
Kategoryzacja  liczą się:
- projekty,
- publikacje (ilość + punkty na liście ministerialnej),
- liczba samodzielnych/niesamodzielnych pracowników naukowych,
- liczba profesorów zwyczajnych,
- liczba doktorantów,
- liczba pracowników techniczno – administracyjnych
- etc.
3) wdrożeń
4) nagród
3. Fundusze, o których mowa w ust. 1 i 2, tworzy się na podstawie następujących zasad:
5) fundusz badań własnych oraz fundusz stypendialny tworzone są z zysku netto
za poprzedni rok obrotowy oraz darowizn
Finanse Akademii
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki
Art. 42
3. W wyniku kompleksowej oceny jakości działalności naukowej lub badawczo-rozwojowej
jednostkom naukowym jest przyznawana kategoria:
1) A+ — poziom wiodący;
2) A — poziom bardzo dobry;
3) B — poziom zadowalający, z rekomendacją wzmocnienia działalności naukowej, badawczorozwojowej lub stymulującej innowacyjność gospodarki;
4) C — poziom niezadowalający
Kategoryzacja co 2 lata
4. Parametry i kryteria oceny jednostek naukowych zależą od ich wielkości, rodzaju i profilu
naukowego i są dostosowane do specyfiki każdej z czterech grup dziedzin nauki, odrębne dla
instytutów naukowych Polskiej Akademii Nauk, Polskiej Akademii Umiejętności,
podstawowych jednostek organizacyjnych uczelni, instytutów badawczych i jednostek
naukowych, o których mowa w art. 2 pkt 9 lit. f.
Finanse Akademii
Komunikat nr 19 Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 30 września 2010 r.
O ustalonych kryteriach jednostek naukowych
Studia doktoranckie w instytutach naukowo-badawczych
Ustawa Prawo o Szkolnictwie Wyższym
DZIAŁ IV
Studia i studenci
Rozdział 3
Studia doktoranckie
Art. 195. 1. (…) jednostki naukowe posiadające uprawnienie do nadawania stopnia naukowego
doktora habilitowanego albo co najmniej dwa uprawnienia do nadawania stopnia naukowego
doktora mogą prowadzić studia doktoranckie w zakresie dyscyplin odpowiadających tym
uprawnieniom.
DZIAŁ VI
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe
Art. 251. W ustawie z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o
stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595) zmiany:
Rozdział 6
Studia doktoranckie w placówkach naukowych
Art. 37. 1. Studia doktoranckie określone w niniejszej ustawie, zwane dalej "studiami
doktoranckimi", mogą prowadzić placówki naukowe niebędące szkołami wyższymi, posiadające
uprawnienie do nadawania stopnia doktora habilitowanego. Przez placówki naukowe niebędące
szkołami wyższymi rozumie się instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk albo instytuty
naukowo-badawcze działające na podstawie przepisów o jednostkach badawczo-rozwojowych.
Studia doktoranckie w instytutach naukowo-badawczych
Ustawa Prawo o Szkolnictwie Wyższym 30.04.2010 o instytutach badawczych
Art. 2. 3. Instytut,(…), może prowadzić:
1) studia podyplomowe i doktoranckie, związane z prowadzonymi przez instytut badaniami
naukowymi i pracami rozwojowymi, jeżeli posiada uprawnienia do nadawania stopni
naukowych oraz odpowiednie zaplecze i warunki materialno-techniczne
Nieścisłość…
- uczelnie – studia III stopnia
- instytuty PAN – studia doktoranckie
Przeliczeniowa liczba studentów jest obliczana z zależności: tego dla instytutów PAN nie ma 
S ij = Sd ij + 1· Sdr ij + 5 · Sdr_st ij
gdzie:
Sd ij – liczba studentów studiów stacjonarnych I i II stopnia,
Sdr ij – liczba słuchaczy studiów stacjonarnych III stopnia – bez stypendium 1,
Sdr_st ij – liczba słuchaczy studiów stacjonarnych III stopnia – pobierających stypendium2.
1Liczba
miejsc jest limitowana przez rektora – limit jest zalezny od liczby dr hab. i profesorów na wydziale.
2Liczba stypendiów jest limitowana przez rektora – limit jest zalezny od liczby dr hab. i profesorów na
wydziale.
Instytuty Polskiej Akademii Nauk
Wydział I Nauk Humanistycznych i Społecznych 14
Wydział II Nauk Biologicznych i Rolniczych 19
Wydział III Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi 18
Wydział IV Nauk Technicznych 13
Wydział V Nauk Medycznych 5
Poza wydziałami 3
72 jednostki
w tym 60 prowadzi
studia doktoranckie
w sumie około
2300 doktorantów
USTAWA MNiSW z dnia 27 lipca 2005 r.
Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.)
Art. 84a.
1. Podstawowa jednostka organizacyjna uczelni lub centrum naukowe działające w strukturze
uczelni, prowadzące badania naukowe na najwyższym poziomie w określonej dziedzinie
nauki, powiązane z prowadzonymi studiami doktoranckimi o najwyższej jakości, mogą
uzyskać status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego, zwanego dalej "KNOW„
2. Status KNOW może uzyskać również centrum naukowe, o którym mowa w art. 31 ust. 1 i
konsorcjum naukowe, o którym mowa w ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach
finansowania nauki, jeżeli prowadzą studia doktoranckie wspólnie z jednostką
organizacyjną uczelni
Uczelnia może na podstawie umowy utworzyć centrum naukowe z innymi uczelniami,
instytutami naukowymi Polskiej Akademii Nauk oraz instytutami badawczymi, w tym
również z zagranicznymi jednostkami naukowymi i instytutami międzynarodowymi
prowadzącymi działalność naukowo-badawczą (….) Uczelnia może również utworzyć
centrum naukowe w ramach swojej struktury.
konsorcjum naukowe — grupę jednostek organizacyjnych, w której skład wchodzi co
najmniej jedna jednostka naukowa oraz co najmniej jeden przedsiębiorca, albo co
najmniej dwie jednostki naukowe, podejmującą na podstawie umowy wspólne
przedsięwzięcie obejmujące badania naukowe, prace rozwojowe lub inwestycje służące
potrzebom badań naukowych lub prac rozwojowych
Art. 84b.
6. KNOW jest dofinansowywany z dotacji na zadania projakościowe (…)
Przypomnienie: dla 30% najlepszych doktorantów min. 800 zł/ m-c (rocznie 10 000zł)
Art. 96a
2. w zakresie zadań, o których mowa w art. 94b ust. 1 pkt 2 (zadania projakościowe) możliwość dofinansowania nie więcej niż dwudziestu pięciu podstawowych
jednostek organizacyjnych uczelni przez okres trzech lat, uwzględniając dane o
liczbie nauczycieli akademickich, studentów i doktorantów w jednostkach
organizacyjnych posiadających ocenę wyróżniającą Komisji  Uczelnie;
dla doktorantów uczelni defaultowo!
Instytuty PAN – tylko posiadające status KNOW lub Centrum
Jednostki KNOW 2012 - 2017
1) Warszawskie Centrum Nauk Matematycznych
w tym:
Instytut Matematyki PAN w Warszawie + 2 wydziały U. Warszawskiego
2) Krakowskie Konsorcjum Naukowe im. Mariana Smoluchowskiego „Materia - Energia Przyszłość”
w tym:
Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie
Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN w Krakowie + 2 wydziały UJ + 1 wydział AGH
3) Warszawskie Akademickie Konsorcjum Chemiczne – po 1 wydziale z UW i PW
4) Konsorcjum Naukowe Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego i Instytutu
Farmakologii PAN
w tym:
Instytut Farmakologii PAN w Krakowie + CMUJ
5) Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Gdańskiego Uniwersytetu
Medycznego - 2 wydziały GUM
6) Centrum Badań Innowacyjnych w Białymstoku
w tym:
Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. Mirosława Mossakowskiego PAN w Warszawie
+ 2 wydziały UM Białystok
 5 jednostek PAN (+12 innych jednostek) ≈ 1/3
CENTRUM
Tylko 2 w Polsce
1) Interdyscyplinarne Centrum Nauk Fizycznych, Chemicznych i Medycznych
tworzą:
Instytut Fizyki Jądrowej w Krakowie
Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni w Krakowie
Instytut Farmakologii w Krakowie
2) Centrum Badań Ziemi i Planet (GeoPlanet)
tworzą:
Centrum Badan Kosmicznych PAN w Warszawie
Instytut Geofizyki PAN w Warszawie
Instytut Nauk Geologicznych PAN w Warszawie
Instytut Oceanologii PAN w Sopocie
wszystko to jednostki PAN
Główne źródła utrzymania doktoranta w PAN
Stypendium Doktoranckie
– zależne od Dyrektora instytutu
(fundusz wysokość ?)
Fundusz Pomocy Materialnej
od 1 października 2012
(póki co niewielki,
zależny od ilości doktorantów)
Dotacja projakościowa
status KNOW
(na to czekamy….)
Inne: granty, projekty,
stypendia uznaniowe,
fundusze unijne…
Opcjonalnie: dodatek za pracę
w warunkach szkodliwych
 zniesione 01/10/2011
Statutowe Instytutu PAN
Budżet Państwa - uznaniowe
Poza budżetem
Konkurs na Najbardziej PROdoktorancki Instytut
„ProPAN”  ?
do tej pory studia doktoranckie PAN wyłączone z konkursu
troszkę inne reguły:
a) instytuty są „dziedzinowe”  brak podziału na jednostki w obrębie instytutu
b) mniejsza liczba doktorantów
c) brak dydaktyki – instytuty nie są jednostkami uczelnianymi (kształcącymi na
wszystkich stopniach)
d) stypendium z dotacji projakościowej dotyczy 5 instytutów na 60
e) gremium instytutowe  TYLKO Rada Naukowa: przedstawiciel doktorantów
f) struktury samorządowe doktorantów  zazwyczaj nierozbudowane
g) miejsca w akademikach  brak lub zależą od porozumienia z uczelniami;
czasem do dyspozycji są pokoje gościnne
 WYZWANIE 
Podziękowania
1) członkowie komisja ds. PAN przy KRD
2) Bartłomiej Rachwał z IFJ PAN
Dziękujemy za uwagę