ZADANIA POWTÓRZENIOWE DO DIAGNOZY KL. II 1

ZADANIA POWTÓRZENIOWE DO DIAGNOZY KL. II
1. Tkanka zbudowana z ściśle przylegających do siebie komórek. Pokrywa jamy narządów
wewnętrznych oraz powierzchnię ciała zwierząt.
Powyższy opis dotyczy tkanki ……………………………………………..………
Główną funkcją tej tkanki jest………………………………………..…………………
2. Wszystkie organizmy potrzebują do życia energii. Podstawowym źródłem energii dla organizmów
jest oddychanie wewnątrzkomórkowe. Poniżej przedstawiono dwie uproszczone reakcje oddychania
wewnątrzkomórkowego.
I. C6 H12O6 + 6 O2 6CO2 + 6 H2O + 36 ATP
II.C6 H12O6 2C2 H5OH + 2CO2 + 2 ATP
A. Uzupełnij tabelkę. Wpisz pełne nazwy związków chemicznych (substratów i produktów)
PORÓWNYWANA CECHA
ODDYCHANIE
ODDYCHANIE
TLENOWE
BEZTLENOWE
Substraty
Produkty
alkohol, dwutlenek węgla
Ilość uzyskanej energii
Miejsce procesu
cytoplazma
B. Wyjaśnij, dlaczego oddychanie tlenowe jest korzystniejsze dla organizmów.
3. Wykres przedstawia zmiany potencjału błonowego podczas spoczynku oraz powstawania
impulsu nerwowego w neuronie.
Na podstawie rysunku przedstaw warunek dotyczący przepływu jonów, jaki musi być
spełniony w błonie neuronu, aby jej potencjał wynosił – 70 mV, czyli aby błona wykazywała
polaryzację spoczynkową.
4. Mózg człowieka otoczony jest 3 błonami: twardą, pajęczą i miękką. W przestrzeni
podpajęczynówkowej znajduje się płyn mózgowo – rdzeniowy produkowany w komórkach
mózgowia. W jego skład wchodzi woda, glukoza i tlen. Płyn ten nie miesza się z krwią. Wymień
dwie funkcje płynu mózgowo – rdzeniowego.
5. Jedną z cech mięśni gładkich jest zdolność do długotrwałego skurczu niezależnego od woli. Podaj
dwa przykłady narządów w organizmie człowieka, w których występują mięśnie gładkie.
6. Wpływ wysiłku fizycznego na pracę układu oddechowego można zaobserwować podczas lekcji
wychowania fizycznego, kiedy uczniowie biegną na 60 m. Zaplanuj obserwację wpływu wysiłku
fizycznego na układ oddechowy, podając parametr, który będzie obserwowany i sposób
przeprowadzenia obserwacji.
7. Podczas powstawania moczu w nerkach glukoza jest transportowana z nakładem energii z wnętrza
kanalików nerkowych do naczyń krwionośnych (wchłanianie zwrotne).
a) Uzasadnij, czy transport glukozy z kanalików nerkowych do naczyń krwionośnych jest aktywny, czy
bierny.
b) Określ konsekwencje wchłania zwrotnego glukozy dla składu moczu zdrowego człowieka.
8. Ze względu na wielkość dziennego zapotrzebowania pokarmowego jod zaliczany jest do
mikroelementów. Podaj przykład pokarmu będącego źródłem jodu oraz określ rolę, jaką ten pierwiastek
pełni w organizmie człowieka.
9. Dzięki zróżnicowaniu właściwości leukocytów organizm dysponuje dwoma rodzajami odporności:
komórkową i humoralną. Podaj, na czym polega odporność komórkowa a na czym humoralna,
wykorzystując określenia: fagocytoza, przeciwciała.
10. W gardle krzyżują się dwie drogi: pokarmowa z oddechową. Wejście z gardła do krtani otwiera lub
zamyka ruchoma chrząstka tzw. nagłośnia. Wyjaśnij związek przestrogi: „Nie rozmawiaj przy
jedzeniu!” z funkcją nagłośni.
11. W poniższym tekście skreśl błędne informacje spośród wyrazów napisanych kursywą.
Somatyczny układ nerwowy odbiera informacje ze środowiska zewnętrznego/wewnętrznego człowieka.
Kieruje on czynnościami na ogół niezależnymi/zależnymi od woli człowieka i jego reakcje są
świadome/nieświadome. Kresomózgowie zawiera ośrodki ruchowe w płacie ciemieniowym/czołowym,
natomiast w płacie potylicznym są nadrzędne ośrodki słuchu/wzroku. Z różnych okolic mózgu wychodzi
12/31 par nerwów czaszkowych
12. Tabela przedstawia średnią masę mózgu człowieka w zależności od wieku i płci.
Wiek
Średnia masa mózgu (g)
KOBIETY
MĘŻCZYZNY
Noworodek
300
400
2 lata
750
850
8 lat
1120
1200
21 lat
1250
1400
60–80 lat
1130
1285
Źródło: Tablice Biologiczne, wyd. Adamonton 1994.
a) Przedstaw dane z tabeli w postaci wykresów słupkowych, porównujących średnią masę
mózgu kobiet i mężczyzn w różnym wieku.
b) Podaj zależność średniej masy mózgu od wieku człowieka, wynikającą z analizy tych
danych.
13. Jaka jest liczba rodzajów gamet możliwych do wytworzenia przez organizm homozygotyczny pod
względem trzech par alleli?
14. Brązowooki praworęczny mężczyzna ożenił się z kobietą niebieskooką praworęczną. Jakie jest
prawdopodobieństwo, że ich dziecko jest niebieskookie leworęczne.
15. U bydła umaszczenie czarne (A) dominuje nad czerwonym (a), a umaszczenie jednolite (B) nad
łaciatym (b). Skrzyżowano zwierzęta o następujących genotypach:
a) AaBb x Aabb,
b) AaBB x Aabb,
c) AaBb x aabb.
W każdym z tych wypadków określ fenotypy osobników rodzicielskich, a także stosunek fenotypów
i stosunek genotypów pierwszego pokolenia mieszańców.
16. Skrzyżowano dwie odmiany bydła z linii czystych pod względem rodzaju umaszczenia, czyli
osobniki jednolicie czarne z osobnikami czerwonymi w łaty (A - umaszczenie czarne, a umaszczenie czerwone, B - umaszczenie jednolite, b - umaszczenie łaciate). Całe potomstwo F1 było
jednolicie czarne, natomiast w pokoleniu F2 pojawiły się cztery klasy osobników. Określ fenotyp
oraz przybliżoną liczbę osobników każdej klasy pokolenia F2, zakładając, że liczy ono 160 zwierząt.
17. Splatając palce, jedni ludzie układają na górze kciuk lewej ręki, inni zaś - prawej, przy czym
konkretna osoba postępuje zawsze w ten sam sposób. Na podstawie obserwacji tej cechy u członków
rodziny (rodziców, rodzeństwa, a jeżeli to możliwe, także dziadków) spróbuj ustalić, czy cecha ta
może być dziedziczona, czy też powstaje jako niedziedziczący się nawyk.
18. Świnki morskie miewają sierść o różnych zabarwieniach, m. in. czarną lub białą. Gdy skrzyżowano
ze sobą świnki białe , potomstwo miało zawsze białe futerko . Gdy skrzyżowano:
1. czarną i białą - F1 było czarne
2. czarną i białą - F2 było czarne i białe
Podaj , który allel dominuje i jakie genotypy maja rodzice w krzyżówkach 1,2.
19. Oblicz liczbę rodzajów gamet i klas genotypowych wytworzonych przez osobniki o następujących
genotypach : 1. AaBbCcDd i 2. AABbCcDD
20. Miażdżyca naczyń krwionośnych spowodowana jest, między innymi, gromadzeniem się tłuszczów,
głównie cholesterolu, wewnątrz ścian tętnic (powstają tzw. blaszki miażdżycowe). Zmiany te są
przyczyną zwężania się, a czasem całkowitego zamknięcia światła tętnic, co utrudnia przepływ krwi
przez tętnice. Schorzenie to dotyczy też naczyń wieńcowych serca, które zaopatrują w krew mięsień
sercowy. Uzasadnij pogląd, że miażdżyca naczyń wieńcowych może doprowadzić do
a) niewydolności krążenia.
b) zawału serca
21. Gdy zranimy ciało i nie oczyścimy rany, do organizmu mogą wniknąć bakterie tężca. Toksyny
produkowane przez te bakterie mogą spowodować bardzo groźne dla organizmu skutki. Żeby temu
przeciwdziałać, podaje się zranionemu surowicę przeciwtężcową. Odporność organizmu uzyskana
przy zastosowaniu surowicy przeciwtężcowej jest
A. naturalna, bierna.
B. naturalna, czynna.
C. sztuczna, bierna.
D. sztuczna, czynna.
22. W pewnej miejscowości większość mieszkańców sprzeciwiła się planowanej tam budowie ośrodka
dla nosicieli wirusa HIV, w tym chorych na AIDS. Mieszkańcy uzasadniali swój sprzeciw troską o
zdrowie własne i swoich dzieci. Przedstaw dwa różne argumenty, które pozwolą przekonać
mieszkańców tej miejscowości, że sama obecność nosicieli wirusa HIV i chorych na AIDS nie
powoduje zagrożenia zakażeniem.
23. W komórkach eukariotycznych występują następujące rodzaje błon:
I. błona otaczająca komórkę,
II. błony znajdujące się wewnątrz komórki.
Podaj po jednej funkcji błony I i błon II.
24. Poniżej przedstawiono nazwy organelli komórkowych i zachodzących w nich procesów
a. lizosom
I.
biosynteza lipidów
b. jądro komórkowe
II.
faza jasna fotosyntezy
c. cytoplazma
III.
oddychanie tlenowe
d. mitochondrium
IV.
replikacja
e. chloroplasty
V.
glikoliza
f. reticulum śródplazmatyczne gładkie
VI.
hydroliza cząst. złożonych
Organellom komórkowym przyporządkuj zachodzące w nich procesy.
25. Przedstaw graficznie anafazę mitozy wiedząc, ze komórka macierzysta posiada 12 chromosomów