„Inter-MOST” Program internacjonalnej mobilności studentów i

„Inter-MOST”
Program internacjonalnej mobilności studentów i doktorantów
Szanowni Państwo,
Wszystkie poniżej zamieszczone propozycje stanowią jedynie punkt wyjścia do szerszej dyskusji, która stanowić
będzie jeden z punktów programu obrad na grudniowym posiedzeniu UKA. Prosimy serdecznie szanownych
Państwa Rektorów o zebranie do czasu posiedzenia informacji o zakresie podejmowanej dotychczas przez
Państwa uniwersytety współpracy z ośrodkami na Białorusi, w Rosji, na Ukrainie i zorientowanie się w kwestii
zainteresowania Państwa jednostek udziałem w Programie Inter-MOST.
Joanna Kalużna
Paulina Kaźmierczak
Biuro UKA
ZAŁOŻENIA WSTĘPNE
Według ocen wielu ekspertów w ostatniej dekadzie istotnie wzrosło zainteresowanie
młodzieży akademickiej szeroko rozumianym obszarem postradzieckim. Wyraża się ono nie
tylko w wyborze jako kierunku studiów filologii białoruskiej, rosyjskiej, czy ukraińskiej, ale
także prowadzeniu przez poszczególne ośrodki akademickie takich kierunków studiów, jak:
kulturoznawstwo
Europy
Środkowo-Wschodniej
(UW),
wschodoznawstwo
(UAM),
tworzenie makrokierunków – studia środkoeuropejskie (Wydział Filologii Polskiej
i Klasycznej UAM wraz z Wydziałem Historycznym UAM), czy określonych specjalności
w ramach kierunku (np. kulturoznawstwo, sp. rosjoznawstwo, sp. ukrainoznawstwo – UJ).
Ponadto, obserwowalnym trendem jest wzrost liczby osób podejmujących naukę języka
rosyjskiego1 oraz wzrost liczby wyjazdów do krajów obszaru postradzieckiego.
Wobec powyższych, należy stwierdzić, iż istnieje grupa studentów czy doktorantów
potencjalnie zainteresowanych wyjazdem do białoruskiego, ukraińskiego, rosyjskiego ośrodka
akademickiego. Biuro UKA proponuje umożliwienie tego rodzaju wymiany naukowej, na
poziomie innym niż w oparciu o indywidualne, bilateralne umowy poszczególnych
uniwersytetów, wskazując siebie jako strukturę zdolną do koordynacji tego projektu.
1
W 2012 roku język rosyjski był trzecim najchętniej wybieranym przez abiturientów – do egzaminu
maturalnego z przedmiotu język rosyjski przystąpiło 16 tys. osób, dla porównania z przedmiotu język francuski
2,6 tys. osób (niezależna.pl, Matura z języka francuskiego, http://niezalezna.pl/28681-matura-z-jezykafrancuskiego). Tendencja ta jest widoczna już nawet na poziomie egzaminu gimnazjalnego – test z przedmiotu
język rosyjski zdawało 9 tys. uczniów, 1,4 tys. – z przedmiotu język francuski, 240 – z przedmiotu język
hiszpański, a 71 – z przedmiotu język włoski (Warszawa.naszemiasto, Egzamin gimnazjalny 2012: dziś język
angielski, język niemiecki, język francuski, język rosyjski, http://warszawa.naszemiasto.pl/artykul/1378905,
egzamin-gimnazjalny-2012-dzis-jezyk-angielski-jezyk,id,t.html.).
1
Projekt zdaje się ponadto wypełniać lukę w ofercie wymian studenckich: Program
Erasmus obejmuje kraje Europy Środkowej i Zachodniej, Program MOST Polskę, a Program
Inter-MOST zapoczątkowałby rozwój wymian pomiędzy Polską a Białorusią, Ukrainą, Rosją.
Wymiana taka, koordynowana przez jeden podmiot – Biuro UKA i obejmująca wiele
uniwersytetów polskich, byłaby unikalna w skali Europy.
PIERWSZA FAZA REALIZACJI PROJEKTU
przystąpienie do Programu zainteresowanych, polskich uniwersytetów (optymalna
liczba – od pięciu do ośmiu);
pośredniczenie przez wyżej wymienione uniwersytety w nawiązaniu współpracy
z ośrodkami z Białorusi, Rosji, Ukrainy – w oparciu o dotychczasowe bilateralne
kontakty, dołożenie starań by te ośrodki dołączyły do bazy Programu Inter-MOST;
powołanie uniwersyteckich koordynatorów ds. Programu Inter-MOST.
PRZEBIEG PROGRAMU (założenia wstępne):
REKRUTACJA
Rekrutacja do Programu odbywałaby się za pośrednictwem Internetu. Osoby zainteresowane
aplikowałyby do Biura UKA w oparciu o ofertę stworzoną na podstawie limitów przyjęć
wskazanych przez poszczególne uniwersytety.
Odbywałyby się dwie tury rekrutacyjne w ciągu roku akademickiego:
- rekrutacja w maju roku akademickiego poprzedzającego wyjazd, ogłoszenie wyników
rekrutacji w czerwcu roku akademickiego poprzedzającego wyjazd – wyjazd w semestrze
zimowym, w miesiącach: październik, listopad, grudzień;
- rekrutacja w grudniu danego roku akademickiego, ogłoszenie wyników rekrutacji
w styczniu danego roku akademickiego – wyjazd w semestrze letnim, w miesiącach: luty,
marzec, kwiecień, maj.
2
OFERTA
Wybór miejsca odbywania wymiany w ramach Programu Inter-MOST odbywałby się na
poziomie uniwersytetu, a nie wydziału czy kierunku. Poszczególne uniwersytety
wskazywałby liczbę miejsc dostępnych w ramach wymiany. Biuro UKA koordynowałoby
wymianę tak, aby w przypadku większej liczby zgłoszeń niż miejsc, nie została zaburzona
proporcja wyjazdów studenckich, doktoranckich z danego ośrodka względem liczby
przyjętych przez ten ośrodek studentów, doktorantów.
OKRES TRWANIA WYMIANY
Program umożliwiałby wyjazd do uniwersytetu przyjmującego na okres miesiąca, dwóch lub
trzech. Proponowane okresy wymiany wynikają z trudności w uzyskaniu dłuższych wiz
pobytowych oraz braku systemu punktów ECTS na Białorusi, Ukrainie, w Rosji. Założeniem
Programu byłoby więc obligatoryjne przyznawanie przez dziekanów, uczestnikom wymiany
ze strony polskiej, Indywidualnej Organizacji Studiów na okres danego semestru oraz
zwolnienie z zajęć w okresie wymiany, a następnie umożliwienie zaliczenia materiału
w semestrze odbywania wymiany, bez konieczności jego powtarzania, czy realizacji różnic
programowych w okresie późniejszym jako następstwie miesięcznej, dwumiesięcznej lub
trzymiesięcznej absencji.
ZAKWATEROWANIE, STYPENDIUM, INNE UDOGODNIENIA
Proponuje się by uniwersytety przyjmujące pokrywały koszty zakwaterowanie uczestników
wymiany w domach studenckich danych uniwersytetów.
Z własnej inicjatywy poszczególne uniwersytety mogą wprowadzić dalsze udogodnienia:
stypendia, bony żywieniowe etc.
ZASADA MENTORINGU
3
Proponuje się by na każdym uniwersytecie przyjmującym powoływany był/a w ramach
każdej kolejnej rekrutacji mentor/ka (jedna/jeden lub więcej). Osoba taka (w założeniu Biura
UKA: doktorant/ka) po zakwalifikowaniu określonych osób na dany uniwersytet
podejmowałaby się opieki nad nimi. Opieka ta obejmowałaby:
- nawiązanie kontaktu z osobą przyjeżdżającą jeszcze przed jej przyjazdem do Polski;
- ustalenie zainteresowań naukowych, badawczych osoby przyjeżdżającej;
- przygotowanie planu pobytu osoby przyjeżdżającej (propozycja wykładów, ćwiczeń,
konwersatoriów z różnych kierunków, lat studiów, zgodnych z zainteresowaniami
naukowymi i badawczymi osoby przyjeżdżającej oraz jej kompetencjami językowymi – język
polski, rosyjski, angielski);
- pomoc osobie przyjeżdżającej w dopełnieniu formalności: zakwaterowania, założenia konta
czytelnika w bibliotece etc.;
- pomoc osobie przyjeżdżającej w orientacji w mieście goszczącym (transport, lokale
gastronomiczne, etc.);
- włączenie osoby przyjeżdżającej do ruchu studenckiego (koła naukowe), czy akademickiego
(gościnne prowadzenie zajęć, spotkania ze studentami, uczestnictwo w konferencjach
naukowych);
- stworzenie z osobą przyjeżdżającą artykułu naukowego, referatu;
- interweniowanie w przypadku jakichkolwiek niedogodności, przedstawianie ich koordynatorowi uczelnianemu Programu „Inter-MOST”;
Zasada mentoringu wydaje się być konieczną do wprowadzenia ze względu na aspekty
kulturowe – studenci z Białorusi, Rosji, Ukrainy przyzwyczajeni są i w pełni akceptują
zadaniowy charakter przebiegu studiów. Ponadto ustanowienie swoistego programu wymiany
i sporządzenie po jej zakończeniu formalnego dokumentu poświadczającego na przykład;
uczestnictwo w 15 godzinach kursu „teorii komunikacji masowej”, wygłoszenie referatu na
zebraniu „Koła Naukowego Stosunków Międzynarodowych”, uczestnictwo w konferencji
poświęconej zagadnieniu Partnerstwa Wschodniego etc., pozwoli na odniesienie przez
uczestników dodatkowych korzyści po powrocie na uczelnię macierzystą.
Biuro UKA
4