CZĘŒĆ PRAKTYCZNA ĆWICZENIA

Ćwiczenie 2
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA ĆWICZENIA
OZNACZENIE TWARDOŚCI WODY METODĄ WARTHA-PFEIFERA
Cel:
•
•
Wykonanie oznaczenia twardości wody w próbkach wody wodociągowej i wody ze
studni głębinowej.
Porównanie otrzymanych wyników z normą dla wody do picia.
Wykonanie:
1. Do kolby stożkowej o pojemności 200 - 300 cm3 odmierzyć 100 cm3 próbki wody.
2. Dodać 2 krople oranżu metylowego i miareczkować roztworem 0,1M HCl do
pierwszej zmiany barwy z żółtej na różową.
3. Ogrzewać na łaźni wodnej w celu odpędzenia CO2. Jeżeli zabarwienie różowe
zaniknie, ponownie dodać dwie krople oranżu metylowego i odmiareczkować
roztworem 0,1M HCl do ponownej zmiany barwy, po czym ogrzewać jeszcze 2
minuty.
4. Po ostudzeniu odmierzyć do kolby 25 - 50 cm3 mieszaniny Pfeifera.
5. Zawartość ogrzać do wrzenia i gotować przez 3 minuty (nad palnikiem).
6. Próbkę ostudzić, przenieść do kolby miarowej o pojemności 200 cm3 i dopełnić wodą
destylowaną do kreski.
7. Zawartość kolby dobrze wymieszać i odstawić na 15 minut.
8. Przesączyć całą zawartość do suchej kolby, odrzucając pierwsze 50 cm3 przesączu.
9. Odmierzyć 100 cm3 klarownego przesączu i dodać 2 krople wskaźnika.
10. Miareczkować roztworem HCl do pierwszej zmiany zabarwienia.
11. W celu ustalenia miana mieszaniny Pfeifera, do innej kolby wlać 100 cm3 wody
destylowanej oraz mieszaninę Pfeifera w takiej samej ilości, jaką odmierzono do
badanej próbki wody i dalej postępować jak wyżej (punkty 5-10).
Opracowanie wyników:
1. Twardość węglanową (Tw) i ogólną (To) oblicza się w mmol / dm3 według wzorów:
Twegl . = V1 ⋅ CHCl ⋅
Tog . = (V2 − V3 ) ⋅ CHCl ⋅
1000
V
1000
+ Twegl .
V
gdzie:
V - objętość próbki wody użytej do oznaczenia, w cm3;
V1 - objętość roztworu HCl użyta do zmiareczkowania próbki wody, w cm3;
V2 - objętość roztworu HCl użyta do zmiareczkowania przesączu mieszaniny Pfeifera (próba
ślepa), w cm3;
V3 - objętość roztworu HCl zużyta do zmiareczkowania przesączu próbki wody, w cm3.
2. Oblicz twardość niewęglanową
3. Przelicz uzyskane wartości Tw, Tog i Tniew na ºn oraz mg CaCO3/dm3.
1
Ćwiczenie 2
W sprawozdaniu należy odnieść uzyskane wyniki do wymagań normatywnych dla wody
przeznaczonej do picia i na cele gospodarcze (woda wodociągowa). A
ANALIZA KAMIENIA KOTŁOWEGO
Szczyptę kamienia kotłowego umieść w probówce i zalej 10 cm3 5% kwasu solnego.
Probówkę umieść w łaźni z wrzącą wodą. Po ustaniu burzliwej reakcji probówkę wystudź i po
wyklarowaniu się górnej warstwy cieczy, rozlej klarowny roztwór do czterech suchych
probówek (A, B, C i D). Ewentualny osad nanieś na szkiełko podstawowe i po nakryciu
szkiełkiem nakrywkowym obserwuj pod mikroskopem.
Do pierwszej probówki (A) dodaj kilka kropli rodanku amonu, do drugiej (B)
nasycony roztworu siarczanu amonu (tyle samo, co cieczy w probówce), do trzeciej (C) kilka
kropli roztworu chlorku baru, a czwartą (D) pozostaw w celu porównania.
Czerwone zabarwienie w probówce A świadczy o obecności jonów Fe3+, biały osad w
probówce B wskazuje na obecność jonów wapniowych. Wytrącenie się białego
drobnokrystalicznego osadu w probówce C świadczy o obecności jonów siarczanowych(VI).
Kilka kropli osadu z probówki B nanieś na szkiełko podstawowe i po nakryciu
szkiełkiem nakrywkowym obserwuj pod mikroskopem.
Porównaj kryształy z probówki B z osadem pozostałym w czasie roztwarzania kamienia
kotłowego w kwasie solnym.
Drucik platynowy wypraż w płomieniu palnika. Po zanurzeniu drucika w roztworze
(probówka D) ponownie umieść w palniku. Zaobserwuj barwę płomienia. Ceglasta barwa
świadczy o obecności jonów wapnia.
W SPRAWOZDANIU :
1.
Zanotuj obserwacje, zapisz jakie reakcje chemiczne zachodzą podczas
doświadczeń.
2.
Napisz jaki gaz wydzielał się podczas roztwarzania kamienia?
3.
Wyjaśnij o czym świadczy czerwone zabarwienie roztworu w probówce
A?
4.
Osad jakiego związku może wydzielać się po dodaniu do roztworu
siarczanu amonu i dlaczego?
5.
Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń określ jakie związki
mogą wchodzić w skład badanego kamienia kotłowego.
2