Spis treści

SPIS TREŚCI – CONTENTS
Stefan Kozłowski:
Nowa strategia rozwoju zrównowaŜonego Unii Europejskiej (2006). Cz II.
eng. A new strategy of sustainable development. Part 2
str. 59
Katarzyna Wybieralska, Daria Wieczorek:
„Wielka stopa” planety Ziemia
eng. „Big foot” of the Earth
str. 68
Jan Sandner:
Idee rozwoju zrównowaŜonego w holistycznej edukacji przyrodniczej
eng. The sustainable development concepts in holistic nature studies
str. 71
Wojciech Radecki:
Polskie prawo leśne Cz. IX. Ściganie przestępstw i wykroczeń leśnych.
eng. Polish Forestry Law Part IX. Pursuit of forestry crimes and petty offences
str. 75
Józef Penc:
Gospodarka w dobie przełomu
eng. Economy at the time of a turn
str. 81
Tomasz Sadowski, Grzegorz Świderski, Włodzimierz Lewandowski:
Procesy spalania odpadów źródłem niebezpiecznych dla zdrowia i Ŝycia człowieka dioksyn, furanów i
bifenyli
eng. Waste incineration processes as a source of hazarodus to human health dioxins, furans and
biphenyls
str. 91
Beata Michaliszyn:
Programowanie działań na rzecz środowiska i zdrowia na poziomie lokalnym
eng. Environment and health action plans on local level
str. 96
Andrzej Przybylik:
Kominki pod lupą
eng. Fire places under magnifying glass
str. 99
Jerzy Kwapuliński, Małgorzata Bebek, Krzysztof Mitko, Agnieszka Fischer, Danuta Wiechuła:
Analiza oddziaływania stacji paliw na stopień zanieczyszczenia gleby metalami cięŜkimi
eng. Analysis of influence of petrol stations on degree contamination of soil by heavy metals
str. 101
Problemy środowiska w woj. śląskim
eng. Environmental issues in the Silesian Voievodeship
BoŜena Gajdzik:
PDF (1869KB) »
Gospodarka opakowaniami - analiza danych o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz
wywiezionych za granicę opakowań na przykładzie wybranych miast województwa śląskiego
eng. Package management- analysis of data about produced, imported, exported packages for example silesian
cities
str. 108
e-Listy do Redakcji
eng. e-Letters to the Editor
Artur Łobocki:
II edycja projektu „Najbezpieczniej z puszką”
eng. 2nd Edition of the project „ The safest from a can
str. 112
Konferencje, seminaria, wykłady
eng. Conferences, seminars and lectures
Anna Wendzel:
Odzysk i recykling odpadów wielomateriałowych - organizacja systemu selektywnej zbiórki odpadów
opakowaniowych
eng. Recovery and recycling of multimaterial waste - organisation of a selective collection system for packaging
wastes III
Streszczenia – Summaries
str. 58
Stefan Kozłowski: Nowa strategia rozwoju zrównoważonego Uniii Europejskiej (2006).
Część II. Suplement
Katarzyna Wybieralska, Daria Wieczorek: „Wielka stopa” planety Ziemia. Z raportów
organizacji ekologicznych jasno wynika: ludzie konsumują więcej niż Ziemia jest w stanie im
zaoferować. Szczególnie obywatele wysoko rozwiniętych państw kosztują naszą planetę zbyt
wiele. Bywa, że aby zaspokoić ich potrzeby trzeba wycisnąć z Ziemi 10 hektarów bogactw.
Zużycie zasobów naturalnych w takim stopniu spowoduje, że następne pokolenia staną przed
problemem pozyskania do życia kolejnych planet typu Ziemia.
W jaki sposób wpływa na środowisko zachowanie poszczególnych państw, narodów czy nas
samych można ocenić za pomocą określonych narzędzi ekologicznych. Jednym z nich,
szczególnie obrazowo przedstawiającym zużycie Ziemi w konkretnych liczbach jest
ekologiczny odcisk stopy. W pracy dokonujemy przeglądu największych dłużników wobec
planety oraz rozróżnienia pomiędzy śladem ekologicznym a deficytem.
Świadomość własnego wpływu na środowisko to pierwszy krok do budowy nowej
ekocywilizacji szanującej zasoby Ziemi i gwarantującej jeszcze długą egzystencje na niej
gatunku ludzkiego.
Jan Sandner: Idee zrównoważonego rozwoju w holistycznej edukacji przyrodniczej.
Artykuł jest próbą częściowej analizy przebiegu procesu tworzenia się, a następnie
kształtowania idei zrównoważonego rozwoju środowiska. Autor wskazuje na błędy, powstałe
w początkowym okresie tworzenia szczegółowego programu dla tej idei. Konsekwencją tego,
były nieprawidłowości w zarządzaniu środowiskiem naturalnym w Europie, wyrządzając w
nim wiele szkód. Autor próbuje znaleźć, merytoryczne przyczyny powstania tych błędów. W
artykule, porusza trudną problematykę z pogranicza różnych nauk, związaną z poznawaniem
środowiska. Główną ideą autora jest podjęcie próby holistycznego podejścia do problemu
edukacji przyrodniczej. Podejście to ma gwarantować, lepsze rozumie-nie środowiska. Ma
ono również wpłynąć na uruchomienie nowej jakości w jego zarządzaniu i rozwiązywaniu
narastających sytuacji kryzysowych w środowisku,
a tym samym prawidłowe kształtowanie i wdrażanie idei zrównoważonego rozwoju. W
swoim wywodzie, podpiera się znanymi poglądami głoszonymi przez takich filozofów, jak:
Forbes, Smuts, Tansley, Haeckel, Birge, jak również teoriami z pogranicza ekologii i filozofii,
takich jak: teoria rozwoju, poziomów integracji, czy synergizm.
Wojciech Radecki: Polskie prawo leśne. Cz. IX. Ściganie przestępstw i wykroczeń
leśnych. Przedmiotem IX i ostatniej części cyklu poświęconego prawu leśnemu jest
omówienie zagadnień proceduralnych związanych ze ściganiem przestępstw i wykroczeń
leśnych. Najistotniejsze znaczenie mają kompetencje Straży Leśnej realizowane w terenie, a
następnie w postępowaniu karnym o przestępstwa wyrębu drzewa w lesie oraz w
postępowaniu o wykroczenia leśne.
Józef Penc: Gospodarka w dobie przełomu. Silna konkurencja zagraniczna w zakresie
czystych ekologicznie technologii i produktów, a także wzmożona presja społeczna na
ochronę środowiska postawią przed polskimi przedsiębiorstwami nowe wymagania.
Dokonujący się postęp ekologiczny i wzrost wrażliwości ekologicznej społeczeństw
zachodnich może zablokować eksport naszych towarów, jeśli nie będą odpowiadały
europejskim standardom.
Tomasz Sadowski, Grzegorz Świderski, Włodzimierz Lewandowski: Procesy spalania
odpadów źródłem niebezpiecznych dla zdrowia i życia człowieka dioksyn, furanów i
bifenyli. Artykuł przedstawia problemy związane z unieszkodliwianiem odpadów w procesie
spalania. Najbardziej rozpowszechnioną metodą unieszkodliwiania odpadów powstających w
placówkach zdrowotnych w Polsce jest spalanie. Jest to najdroższa ze znanych metod
utylizacji, a także bardzo szkodliwa dla środowiska. Pomimo iż koszty utylizacji odpadów
metodami alternatywnymi są znacznie niższe tylko nieliczne szpitale zainwestowały w tego
typu instalacje. Jednym z powodów jest polskie prawo, które zabrania stosowania tych metod.
Odpady medyczne zawierają znaczne ilości PCV, podobnie jak odpady z gospodarstw
domowych. Podczas spalania tego tworzywa w niekontrolowanych warunkach powstają
dioksyny, furany i bifenyle, które należą do najbardziej toksycznych trucizn. Ze względu na
powszechnie stosowany proceder spalania odpadów w piecach domowych emisja tych
substancji jest znaczna. W Polsce ponad połowa emitowanej ilości dioksyn pochodzi z
procesów niekontrolowanego spalania. Innym równie istotnym źródłem są przestarzałe
spalarnie odpadów medycznych. Przeprowadzone w latach 1996-2001 badania emisji dioksyn
w 32 spalarniach odpadów medycznych wykazały, że 80% instalacji nie spełnia normy emisji.
Liczne badania w latach 80-tych ubiegłego wieku wykazały kancerogenne oraz mutagenne
działanie dioksyn. W ciągu ostatnich kilku lat udowodniono, że dioksyny i furany (PCDDs i
PCDFs) oraz bifenyle (PCBs) mają bezpośredni wpływ na zakłócenie systemu wydzielania
hormonalnego, głównie endokrynnego oraz replikacji kodu genetycznego.
Beata Michaliszyn: Programowanie działań na rzecz środowiska i zdrowia na poziomie
lokalnym. Lokalny plan działań na rzecz środowiska i zdrowia jest to, stworzona przez
społeczność lokalną, lista działań zmierzających do poprawy jakości życia mieszkańców i
ograniczenia istniejącego ryzyka środowiskowego. Stworzenie takiego planu wymaga
poparcia politycznego władz lokalnych oraz zaangażowania lokalnej społeczności. Podstawą
opracowania planu działań na rzecz środowiska i zdrowia jest procedura oparta na podejściu
analizy systemowej. Istotą procedury jest współdziałanie rady i zarządu gminy oraz
przedstawicieli społeczności zwanych interesariuszami a także prowadzącego proces
opracowania planu. W ramach prac nad Wieloletnim Programem Rządowym Środowisko a
Zdrowie, jako przykład modelowy, opracowano Lokalny plan działań na rzecz środowiska i
zdrowia dla miasta i gminy Olkusz na lata 2004-2007. Aktualnie plan jest realizowany i
monitorowany. Opracowanie lokalnego planu działań na rzecz środowiska i zdrowia może
być znaczącym czynnikiem dalszego rozwoju wiedzy w zakresie efektywności i jakości życia
w miastach i w społecznościach lokalnych oraz umożliwia korzystanie z bogactwa
doświadczeń i inspiracji społeczności lokalnych w skali Europy, jak i całego globu.
Andrzej Przybylik: Kominki pod lupą. Omówiono bezpieczną eksploatację urządzeń
kominkowych w świetle obowiązujących przepisów krajowych i Unii Europejskiej.
Jerzy Kwapuliński, Małgorzata Bebek, Krzysztof Mitko, Agnieszka Fischer, Danuta
Wiechuła: Analiza oddziaływania stacji paliw na stopień zanieczyszczenia gleby
metalami ciężkimi. W artykule zamieszczono rezultaty analizy oddziaływania ruchu
komunikacyjnego na gleby w pobliżu stacji paliw. Metodą ASA oznaczono w próbach gleby
zawartość: Fe, Ni, Cu, Zn, Cd oraz Pb. Próby te pobrano w sąsiedztwie 22 stacji paliw
zlokalizowanych na terenie woj. śląskiego. Do oceny tendencji zmian zawartości metali
wykorzystano analizę korelacyjną oraz analizę czynników głównych. Współczynniki korelacji
między zawartościami wybranych metali mogą być wykorzystane do weryfikacji zasięgu
wpływu emisji komunikacyjnej na gleby w sąsiedztwie dróg i stacji paliw.
Bożena Gajdzik:Gospodarka opakowaniami - analiza danych o masie wytworzonych,
przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań na przykładzie
wybranych miast województwa śląskiego.
Przedmiotem artykułu jest analiza aktualnego stanu gospodarki opakowaniami na przykładzie
dużych miast województwa śląskiego Zgodnie z obowiązującym prawodawstwem,
producenci, importerzy i eksporterzy opakowań są zobowiązani do składania sprawozdań o
masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań,
z wyszczególnieniem rodzaju materiału, z jakiego wykonano opakowanie oraz kategorii
opakowań wielokrotnego użycia. Informacje zawarte w tzw. sprawozdaniach OPAK
pozwoliły na przeprowadzenie analizy ilości i struktury opakowań wytworzonych,
sprowadzonych i wywiezionych z terenu śląskich miast. Badaniami objęto miasta: Bytom,
Gliwice, Katowice, Sosnowiec, Zabrze.
Stefan Kozłowski:New Strategy of Sustainable Development of the European Union
(2006). Supplement
Katarzyna Wybieralska, Daria Wieczorek: “Big foot” of the Earth. We consume more than
the Earth is in a possible to create. Especially high fully developed citizens cost our planet too
much. To satisfy their needs it is necessary to squeeze out from the ground 10 of hectares of
wealth’s. The protection of natural capital, including its ability to renew or regenerate itself,
represents a core aspect of sustainability. This paper presents the current method for
measuring this demand at the national level: the National Footprint and Biocapacity Accounts.
As a result, this method can now provide more meaningful comparisons among nations’ final
consumption, or their economic production, and help to analyze the Ecological Footprint
embodied in trade.
Jan Sandner:The sustainable development concepts in holistic nature studies.The article is
an attempt at a partial analysis of the development process and next, the shaping of the
sustainable development concept. The author points out mistakes made during the initial
period of creating a detailed program to the said concept, the consequence of which was the
improper management natural environment in Europe causing to it great damage. In the
article, the author is trying to find quintessential causes for the said errors. The article touches
on the difficult problematic issues from the borderline of various areas of study relating to
learning about the environment. The primary concept of the author is the attempt to undertake
a holistic approach to the problem of natural science education. This approach is to guarantee
a better understanding of the environment. It is also to impact the launch of a new quality of
its management and solve the growing number of critical situations in the environment and by
the same, the proper shaping and implementation of the sustainable environment concept. In
his presentation, the author backs his arguments with well known views of the following
philosophers: Forbes, Smuts, Tansley, Haeckel, Birge as well as with theories from the
borderline of ecology and philosophy such as: the development theory, integration levels and
synergism.
Wojciech Radecki:Polish Forestry Law Cz. IX. Pursuit of forestry crimes and petty
offences. Part IX, the final, of the series devoted to the forestry law discusses the procedural
issues related to the pursuit of forestry crimes and petty offences. The most important are the
competences of the Forestry Guard realized in the forest areas followed by the competences in
the penal proceedings concerning trees felling in forests and in proceedings concerning
forestry petty offences
Józef Penc: Economy at the time of a turn. Strong international competitiveness in the area
of ecologically clean technologies and products as well as an intensified public pressure on
environmental protection pose new challenges for Polish entrepreneurs. The ongoing
ecological progress of the western societies may obustruct the export of our goods if the do
not meet European standards.
Tomasz Sadowski, Grzegorz Świderski, Włodzimierz Lewandowski: Waste incineration
processes as a source of hazarodus to human health dioxins, furans and biphenyls. The
article address issues related to waste handling in incineration processes. Incineration is the
most common method of medical waste treatment in Poland. While being the most expensive
of the known technologies This method is at the same time dangerous for the environment.
Beata Michaliszyn: Environment and health action plans on local level. Local
environmental health plan is, created by local community, list of activity aimed to improving
of inhabitants’ quality of life and reducing of existing environmental risk. Creation of such
plan enables political support and engagement of local community. The local environmental
health planning process is based on a procedure which involves the system analysis approach.
The idea of the procedure is that partnership and cooperation between municipality,
stakeholders and leader of the planning process are necessary. Within governmental program
Environment and Health it was prepared a Local environmental health plan for Olkusz for the
years 2004-2007 as a model case study. Actually the plan is implemented and monitored.
Local environmental health planning can be a very important element of improving of
knowledge about effectiveness and quality of life throughout cities and local communities. It
enables the partners of the process to feed from experience and inspiration of the local
communities from other parts of the country in Europe and all over the world.
Andrzej Przybylik: Fire places under magnifying glass. The article presents a discussion of
a safe operation of fire places installations in the light of the national and EU regulations.
Jerzy Kwapuliński, Małgorzata Bebek, Krzysztof Mitko, Agnieszka Fischer, Danuta
Wiechuła.Analysis of influence of petrol stations on degree contamination of soil by
heavy metals. The results of analysis of the influence of motor vehicle emission on soils near
petrol stations are presented in this paper. The contents of Fe, Ni, Cu, Zn, Cd, Pb were
determined by atomic absorption spectrometry (AAS). The soil samples were taken in the
vicinity of 22 petrol stations in the region of Upper Silesia. Principal component analysis and
correlation analysis were used for the determination of change tendency in heavy metal
contents. The correlation factors between contents of selected metals may be used for
verification of the long-term influence on the soils of both vehicle emission and petrol
stations.
Bożena Gajdzik: Package management- analysis of data about produced, imported,
exported packages for example silesian cities. The subject of the paper is analysis of actual
situation in package management for example of silesian cities. The low obligates producers,
importers and exporters to inform local authorities about quantity and structure of packages.
On the base of their reports this paper was written (report OPAK).
Such cities were analysed: Bytom, Gliwice, Katowice, Sosonowiec, Zabrze.