The aggrieved party, the sutterer and the victim of an offence in the

Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH
Nr 100
!"#$%&'()#*#+,"$-.$&#&/$"01(0$*#!
2014
dr Ryszard Wojciechowski
Uniwersytet Przyrodniczo Humanistyczny w Siedlcach
!"#$%&'(%)*'+*,-,.$/#-!/0'$'12%3-!/0
!"#$%"&'(%)#*+% ,"-./
Pokrzywdzony, poszkodowany
.#&0.%"%#1"2,'341'3)%#)#1"%).,#1&5'/.
The aggrieved party, the sutterer
and the victim of an offence in the Polish law
Streszczenie: Niniejsza publikacja przedstawia prawne problemy interpretacyjne insty!"#$%&'()*+,-.+(/01(2%'(3+)(.(-4/01(%$%(5$4*,%'*+03 6'3 -47%-%'*4) ,"0%3 (3(-4/$4%
3+"+0189/0#%"+6:"$%)(.0)3!%)4*/01(%/4%'*+,);4.+$0%'*+03 6pstwa niealimentacji.
6(&)%#/5782&),: pokrzywdzony, poszkodowany, ofiara.
Abstract: This publication is presenting legal interpretative problems to the institution of
"the aggrieved party, the aggrieved party and the victim of an offence" in practice of applying the particular part of the penal code on the example of the crime of the nonmaintenance.
Keywords: the aggrieved party, the sutterer, the victim.
Pokrzywdzony
1,*2#!3"#,-!'4567')/#567-$*$5.'82,/56)'*%2-59,:';67%3%'3!2%<-$5'"efiniuje, kogo -%=5>!')3%>%?'#%'8,*2#!3"#,-59,:'1,72#5@%'7%*$54'"5A$-$/4$'3!-i*%'#'A%*7)B'>5')82%3-$5-$5'",'"#$%&%-$%'3'/0%2%*752#5'8,*2#!3"#,-59,'3'82o/56$5' *%2-!.B' 82#!#-%?' -%=5>%&,' -$5' 7!=*,' 8,6#*,",3%-5.)' 3' #-%/#5-$)'
82%3%'/!3$=-59,B'%=5'7%*>5'754',6,@$5B'3,@5/'*7C254'",8)6#/#,-,'6$D')6$&,3a-$%'82#567D8673%B'9"!>'3'82#5/$3-!.'2%#$5'-$5*7C25'82#567D8673%'8,#,67%&!@!'
@5#*%2-5B'-8:')6$&,3%-$5'82#567D8673%'E/$9%-59,'-%'3-$,65*:
1
F'725E/$'%27:'GH'I'J'*:8:*: 3!-$*%B'>5'8,*2#!3"#,-!.'.,>5'@!?K
osoba fizyczna,
osoba prawna,
instytucj%'8%L673,3%B'6%.,2#M",3%'$'68,&5/#-%B'45E=$'-%357'-$5'8,6$%"%
,6,@,3,E/$'82%3-54:
F' 8,3!>6#54' "5A$-$/4$' 3!-$*%B' >5' 8,*2#!3"#,-!.$' -$5' 6M' ,6,@!B' *7C25
-%82%3$&!' 6#*,"!' 3!2#M"#,-5' 82#567D86735.' $' #' 759,' 7!7)&)' .%4M' 2,6#/#5-$5'
259256,35'",'682%3/!'82#567D8673%:'N5"!-!'3!4M75*',"'754'259)&!'382,3%"#%'
%27:'GH'I'O'*:8:*:' 5"&)9'759,'82#58$6)B' #%'8,*2#!3"#,-59,')3%>%'6$D'7%*>5'
1
<(.0)3%'(3 6'(-4/$4%)4*/01(2%=3 4-4%+%>?>?@AAB%*? – Dz.U. 1997, Nr 89, poz. 555
z 8C<-:'#.:
Ryszard Wojciechowski, 2$"3+4$5&67$)!"*#8
170
#%*&%"' )@5#8$5/#5L' 3' #%*256$5B' 3' 4%*$.' 8,*2!&' 6#*,"D' 3!2#M"#,-M' 8,*2#!w2
"#,-5'82#5#'82#567D8673,'=)@'4567'#,@,3$M#%-!'",'454'8,*2!/$%' .
Z%*&%"')@5#8$5/#5L'-$5'4567',*25E=,-!'82#5#'*,"5*6'4%*,'8,*2#!3"#,-!B'
9"!>'-$.'-$5'4567B'=5/#'4%*,'8,".$,7B'*7C2!'.%'@!?')3%>%-!'#%'8,*2#!3"#,-ego w5' 36*%#%-!.' #%*256$5' .%4M7*,3!.:' 1,"67%3%' 82%3-M' "#$%&%=-,E/$' #a*&%"C3' )@5#8$5/#5-$,3!/0' 4567' )67%3%' #' PP:Q:PRRO' 2:' ,' "#$%&%=-,E/$' )@5#8$e3
czeniowej :' F' )3%9$' -%' 3!4M7*,3!' /0%2%*752' 8,3!>6#59,' 2,#3$M#%-$%' -$5'
.,>-%'4)>')#-%3%?'#%'8,*2#!3"#,-59,'$--!/0'8,".$,7C3B'*7C25'#'2%/4$',*2eE=,-!/0'7!7)&C3'82%3-!/0'8,*2!&!'6#*,"D'3!2#M"#,-M'82#567D86735.B'-8:'82a4
codawcy, któ2!'8,*2!&'6#*,"D'3!2#M"#,-M'82#5#'459,'82%/,3-$*%' .
' 682%3%/0' ,' 82#567D8673%' 82#5/$3*,' 82%3,.' ,6C@' 3!*,-)4M/!/0'
5
82%/D'#%2,@*,3MB','*7C2!/0'.,3%'3'%27:'PJS'– 221 oraz w art. 225 § 2 k.k. ,
,29%-!'1%L673,354'T-685*/4$'12%/!'.,9M'3!*,-!3%?'82%3%'8,*2#!3"#onego,
45>5=$' 3' #%*256$5' 6359,' "#$%&%-$%' )4%3-$&!' 82#567D8673,' =)@' 3!67M8$&!'
6
o 36#/#D/$5'8,67D8,3%-$%' .
' 682%3%/0' ,' 82#567D8673%B' *7C2!.$' 3!2#M"#,-,' 6#*,"D' 3' .$5-$)' $nsty7)/4$' 8%L673,354B' 6%.,2#M",354' =)@' 68,&5/#-54B' 45>5=$' -$5' "#$%&%' ,29%-' 8okrzywdzon54'$-67!7)/4$B'82%3%'8,*2#!3"#,-59,'.,9M'3!*,-!3%?',29%-!'*,n72,=$'8%L673,354B'*7C25'3'#%*256$5'63,459,'"#$%&%-$%')4%3-$&!'82#567D8673,'=)@'
3!67M8$&!','36#/#D/$5'8,67D8,3%-$%'*%2-59, (art. 49 § 4 k.p.k.). Do organów
*,-72,=$' 8%L673,354' -%=5>!' #%=$/#!?' .:$-:' ,29%-!K' (%43!>6#54' T#@!' U,-72,=$B'
1%L673,354' T-685*/4$' V%-$7%2-54B' 1%L673,354' T-685*/4$' 12%/!B' %' 7%*>5' ,29%-!'
7
kontroli skarbowej itp.
1,*2#!3"#,-!.'4567'#%75.'*%>"!'8,".$,7B'*7C259,'",@2,'82%3-5'#,67a8
&,'@5#8,E25"-$,'",7*-$D75'82#567D86735.' . Przy ustalaniu osoby pokrzywdzo-59,'-$5#@D"-5'75>'-$5*$5"!'67%?'6$D')3#9=D"-$%-$'-,2.'.%752$%=-,'82%3-!/0'
9
$--!/0'-$>'*%2-5'"#$5"#$-'82%3%B'-8:'82%3%'/!3$=-59,'/#!'2,"#$--59, .
W5#8,E25"-$,E?' -%2)6#5-$%' =)@' #%92,>5-$%' ",@2%' 82%3-59,' 4567' 8,dstawowym wyznacznikiem 8,*2#!3"#5-$%' "=%' /5=C3' 8,67D8,3%nia karnego.
X#-%/#%' ,-%B' >5' .$D"#!' /#!-5.' 67%-,3$M/!.' 82#567D8673,' $' -%2)6#5-$5.'
Y#%92,>5-$5.Z'",@2%'"%-59,'8,".$,7)'-$5'.%',9-$3'8,E25"-$/0:'X"'3!.,9)'
@5#8,E25"-$,E/$'-%2)6#5-$%'Y#%92,>5-$%Z'",@2%'82%3-59,'82#53$")45'6$D jeden
3!4M75*'– ",7!/#!',-' #%*&%"C3' )@5#8$5/#5L:'[=%'@!7)'8,*2#!3"#5-$%'-$5'.%'
#-%/#5-$%B'/#!'"%-5'",@2,'4567'9&C3-!., czy jedynie ubocznym przedmiotem
2
U:'\%26#%&B'Proces karny, Wyd.Volumen, Katowice 1997, s. 143.
=3 4-4%+%CC?D?CEEF%*?%(%.+$4;49/(:"$%!G0+'$0"+0/$(-0#%– tekst jedn., Dz.U. 2010,
Nr 11, poz:']]'#'8C<-:'#.:
4
T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie p(3 6'(-4/$0% karne, Wyd.Prawnicze Lexis
Nexis, Warszawa 2005, s. 275.
5
Kodeks karny – Ustawa z 6.6.1997 r. – Dz.;:'JHH^B'(2'SSB'8,#:'QQO'#'8C<-:'#.:
6
W. Grzeszczyk – <(.0)3%'(3 6'(-4/$4%)4*/01(%)(H0/ arz, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2008, s. 78.
7
F:'_3$"%'Y25":ZB'`:'1,-$*,36*$B' :'1,6-,3'– I(3 6'(-4/$0%)4*/0?%J+6:K%(189/42%
Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2008, s. 172 i n.
8
T. Grzegorczyk, Polskie p(3 6'(-4/$0L2%s. 274.
9
Ibidem, s. 276.
3
!"#$%&'()#*#+,"$-.$&#&/$"01(0$*#!&9:;<&:=>?
ZN nr 100
@38"0A5(03*AB&C3+083(35$*A&#&3D#$"$&C"0!+,EC+,5$ w prawie polskim
171
,/02,-!'3'"%-54'-,2.$5'82%3-54:'12#!'82#567D8673$5'/#!--54'-%8%E/$'-%'A)-kcjonariusza publicznego (art. PPO' *:*:Z' =)@' -%2)6#5-$)' 459,' -$57!*%=-,E/$' Y%27:'
PPP'*:*:Z'8,*2#!3"#,-!.'4567'7%*>5'A)-*/4,-%2$)6#B'*7C259,'-$57!*%=-,E?'-%2u6#,-,'=)@'3,@5/'*7C259,')>!7,'-$5@5#8$5/#-59,'82#5".$,7)B'/0,?'2,"#%4,3!.'
82#5".$,75.',/02,-!'4567'"#$%&%=-,E?'$-67!7)/4$'8%L673,3!/0',2%#'6%.,2#M")'
752!7,2$%=-59,'Y'2,#"#:'aaTa'*:*:ZB'%'-$5'-$57!*%=-,E?'/$5=56-%'/#!'#"2,3$5',6C@'
A$#!/#-!/0B' /0,?' 75' ,67%7-$5' ",@2%' 6M' /02,-$,-5' 82#5#' 36*%#%-5' -,2.!' 4%*,'
10
przedmiot ochrony uboczny .
Krzywda – szkoda moralna, fizyczna lub materialna, -,*+M.+(/4%)(H!:%
/$0+43;!N0/$02% G0+'*4-/$0O% /$03+"+6:"$02% /$03'*4-$0.9$-(:K2% (G*4+4% .( ,)4#MP
11
"4%)(1(:%/$03;!3+/$0 .
Poszkodowany
1,6#*,",3%-!' 3!67D8)45' -%' 92)-/$5' 82%3%' /!3$=-59,:' N567' 7,' ,6,@%B'
*7C254' 82%3%' #,67%&!' -%2)6#,-5' =)@' #%92,>,-5' 8,82#5#' -$53!*,-anie lub niena=5>!75'3!*,-%-$5'#,@,3$M#%-$%'%=@,'82#5#'/#!-'-$5",#3,=,-!B'%'3$D/'7%*>5'
12
82#5#' 82#567D8673,B' #' 7!.' >5' -$5' 7!=*,' @5#8,E25"-$,B' %=5' $' 8,E25"-$, . Po6#*,",3%-!.' .,>5' @!?' 3$D/' ,6,@%B' *7C254' 82%3%' #,67%&!' -%2)6#,-5' =)@' #a92,>,-5'8,82#5#K
czyn niedozwolony (ex delicto),
-$53!*,-%-$5'#,@,3$M#%-$%'Yex contractu),
-$5-%=5>!75'3!*,-%-$5'#,@,3$M#%-$%B'
82#5#'82#567D8673,'3'68,6C@'8,E25"-$:
13
Przepisy kodeksu cywilnego -$5'#%3$52%4M')67%3,354'"5A$-$/4$'6#*,"!B'
)#-%4M/B'>5'8,4D/$5'7,',*25E=%'3!67%2/#%4M/,'4D#!*'8,7,/#-!:'
Szkoda – (% "(% +(3 4;(% ! *4"(/0% /4% 3)! 0)% +/$3+"+0/$42% +4G*4/$4% $ '?2% 3 *4 4%
14
materialna lub moralna; uszczerbek .
U$5"!'3'4D#!*)'8,7,/#-!.'.C3$.!','6#*,"#$5B'.%.!'-%',9C&'-%'.!E=$'
)6#/#52@5*B'*7C2!'-%67D8)45'3'6A52#5'$-75256C3B'#3&%6#/#% .%4M7*,3!/0B',*2eE=,-59,'8,".$,7):'F'259)&!B'/0,?'-$5'#%36#5B'@D"#$5'7,')6#/#52@5*'-%67D8)4Mb
/!' 3@253' 3,=$' 8,6#*,",3%-59,:'c' 3$D/' 6#*,"M' 4567'*%>"!' )6#/#52@5*B'*7C2!'
",7!*%'8,6#*,",3%-59,B' #%2C3-,','/0%2%*752#5'.%4M7*,3!., jak i nie.%4Mt15
kowym. Uszczerbek n$5.%4M7*,3!'#3%-!'4567'*'2'#'!'3'"'M .
($5' *%>"%' 45"-%*' 6#*,"%' 8,"=59%' -%82%3$5-$):' c@!' 8,6#*,",3%-!'
.C9&')#!6*%?'E3$%"/#5-$5',"6#*,",3%3/#5',"'$--54',6,@!B'.)6$')",3,"-$?B'
>5' 7%' ,6,@%' 8,-,6$' 3#9=D"5.' -$59,' ,"8,3$5"#$%=-,E?' ,"6#*,",3%3/#M:'
W prawie zobow$M#%L'-%=5>!'3!2C>-$?'72#!'2,"#%45 ,"8,3$5"#$%=-,E/$',"6#*o10
Ibidem, s. 274.
E. Sobol (red.), Q4;,%3;(-/$)%#6+,)4%'(93)$01(, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa
2000, s. 379.
12
T. Grzegorczyk, Polskie…, op. cit., s. 275.
13
Kodeks cywilny – Ustawa z 23.4.1964 r. – [#:;:'JH]GB'(2'J]B'8,#:'HO'#'8C<-. zm.
14
E. Sobol (red.), Q4;,%3;(-/$)L2op. cit., s. 990.
15
:'d#%/0C26*$B'c:'W2#,#,36*$B'\:'V%A4%-B'+:'V*,32,L6*%-Bocian, R(G(-$M+4/$4?%
R4*,3%-,);4.!, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004, s. 100.
11
ZN nr 100
!"#$%&'()#*#+,"$-.$&#&/$"01(0$*#!&9:;<:=>?
Ryszard Wojciechowski, 2$"3+4$5&67$)!"*#8
172
",3%3/#54K'%Z',"8,3$5"#$%=-,E?'"5=$*7,3%'(ex delicto)B'*7C2%'3!67D8)45'375"!B'
gdy miD"#!'8,6#*,",3%-!.'%'8,".$,75.',"8,3$5"#$%=-!.'#%'6#*,"D'-$5'.%'
67,6)-*)'#,@,3$M#%-$,359,B'=)@'75>'9"!'6#*,"%'#,67%45'3!2#M"#,-%'8,#%'$6t-$54M/!.' 67,6)-*$5.e' #"%2#5-$5' 3!2#M"#%4M/5' 6#*,"D' 2,"#$' 67,6)-5*' #,@o3$M#%-$,3!'4%*,'67,6)-5*'6%.,$67-!'Y%27:'GJQ'$'-%67:'*:/:Z:'@Z',"8,3$5"#$%=-,E?'
kontraktowa (ex contractu), która powstaje wówczas, gdy szkoda zostaje wy2#M"#,-%' 82#5#' -$53!*,-%-$5' =)@' -$5-%=5>!75' 3!*,-%-$5' #,@,3$M#%-$%' 82#5#'
16
"&)>-$*%'Y%27:'G^J'$'-%67:'*:/:Z:'/Z ,"8,3$5"#$%=-,E?'93%2%-/!4-,-repartycyjna .
!.C9' @5#8,E25"-$,E/$' -%2)6#5-$%' ,"2C>-$%' *%2-,82,/56,35' 8,4D/$5'
8,*2#!3"#,-59,' ,"' /!3$=-,82%3-59,' 8,4D/$%' 8,6zkodowanego, gdzie waru-5*'75-'-$5'$67-$545:'N567'#%75.'8,6#*,",3%-!.'368C&.%&>,-5*',6,@!'8,@$754B'
*7C2%' 3' 3!-$*)' 82#567D8673%' ",#-%&%' )6#/#52@*)' -%' #"2,3$)' 3' 2,#).$5-$)'
%27:JQ]'=)@'JQ^'*:*:B'%'*7C2!'3568C&'#',A$%2M'8,-$C6&'#'.%4M7*)'368C=-59,'*,6#7!'
lecze-$%B' -$5' 4567' ,-' 45"-%*' 8,*2#!3"#,-!.B' 9"!> 82#567D8673,' -$5' ",7*-D&,'
17
9,'@5#8,E25"-$,'7!=*,'8,E25"-$, .
\,>-%'82#!4M?B'>5'*%>"!'8,*2#!3"#,-!'3'2,#).$5-$)'82%3%'$'8,67D8o3%-$%' *%2-59,' 4567' 8,6#*,",3%-!.' 3' )4D/$)' -,2.' 82%3%' /!3$=-59,B' %=5' -$5'
*%>"!' 8,6#*,",wany czynem niedozwolonym jest pokrzywdzonym w rozu18
mieniu karnoprocesowym .
90.%"%#1"2,'341'3)%
$*7!.,=,9$%' *2!.$-%=-%B' -%4.&,"6#%' #' 9%&D#$' 3$5"#!' 3' ,@2D@$5' -%)*'
*%2-!/0B'3!"#$5=$&%'6$D'#'-$/0'4%*,'"#$5"#$-%'685/4%=$67!/#-%B'#%4.)4M/%'6$D'/echami ofiary 82#567D8673%:' 1$523,7-!.' #%75.' 82#5".$,75.' #%$-75256,3%L'
wik7!.,=,9$$' *2!.$-%=-54' @!&%' ,6,@%' ,A$%2!:' ' "%=6#!.' 2,#3,4)' ",/$5*%L' @a"%3/#!/0'82#5".$,7'75-')=59&'8,6#52#5-$)B'6825/!#,3%-$)B'%'3$*7!.,=,9$%'#y6*%&%'2%-9D'-%)*$'6%.,"#$5=-54B'/0,?'3$5=,2%*,'8,3$Mzanej z innymi naukami
85-%=-!.$:' 12#567D86735.' -%#!3%.!' 7%*$' 2,"#%4' "#$%&%-$%B' *7C2!' 3!2#M"#%'
6#*,"DB' )#-%-M' #%' -%2)6#5-$5' #%6%"' 368C&>!/$%' $' #%6%"B' *7C25' 6M' /02,-$,-5'
82#5#'82%3,:' '7!.'*,-75*E/$5'8,4%3$%'6$D'8,4D/$5'682%3/!'$',A$%2!:'d#!-'82#e67D8-!'4567'3!-$*$5.'$-752%*/4$'@5#8,E25"-$54'@M"<'8,E25"-$54'.$5"#!'682%3/M'
19
i ,A$%2M .
Wiktymologia – Y&%/:'victima – ofiara, logos – nauka) – dziedzina nauki
#%4.)4M/%' 6$D' ,A$%2%.$' 82#567D8673B' #4%3$6*' 8%7,=,9$$' 68,&5/#-54' ,2%#' $--!/0'
#"%2#5L' 8,3,")4M/!/0' 6*2#!3"#5-$5' /#&,3$5*%e' 3' 3D>6#!.' #-%/#5-$)' Y7#3:'
w. *2!.$-%=-%Z'$-75256)45'6$D'3$--!.$B'7!8%.$',A$%2'82#567D8673B'@%"%'$/0'3$D#$'
#5'682%3/M'82#567D8673B'3,=M',A$%2!' 3' #"%2#5-$)'82#567D8-!.',2%#'72%*7,3a-$)',A$%2'82#567D8673'82#5#'3!.$%2'682%3$5"=$3,E/$e'3: w szerszym znaczeniu
16
T.A. Filipiak, J. Mojak, M. Nazar, E. Niezbecka, Zarys prawa cywilnego i rodzinnego, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 1996, s. 252 i n.
17
T. Grzegorczyk, <(.0)3%'(3 6'(-4/$4%)4*/01(?%<(H0/ 4*+, Zakamycze 1998, s. 156.
18
T. Grzegorczyk, Polskie…, op. cit., s. 275.
19
W:'f,&!67B'Kryminologia, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2007, s. 1258 i n.
!"#$%&'()#*#+,"$-.$&#&/$"01(0$*#!&9:;<&:=>?
ZN nr 100
@38"0A5(03*AB&C3+083(35$*A&#&3D#$"$&C"0!+,EC+,5$ w prawie polskim
173
Y7#3:' 3:' ,9C=-%Z' 67%2%' 6$D' ,@4M?' 63,$.' #%$-75256,3%-$5.' 36#!67*$5' 8,67%/$5'
20
8,*2#!3"#5-$%'/#&,3$5*%'3'68,&5/#5L673$5 .
XA$%2%'82#567D8673%'#,67%&%'#"5A$-$,3%-%'3'1,=6*$54'U%2/$5'12%3'XA$%2!:'
XA$%2M'82#567D8673%'3'2,#).$5-$)'U%27!'Y%27:'JZ jest osoba fizyczna, której doG*(% '*4-0H% "S*(/$(/0% +(3 4;(% G0+'(:*0./$(% /4*!3+(/0% 9!G% +41*(N(/0% '*+0+%
'*+03 6'3 -(2%4% 4)N0%#0#%/4#G9$N3$. `C3-$5>'8,4D/$5',A$%2!'#,67%&,'#"5A$-$,3%-5'
w [5*=%2%/4%'8,"67%3,3!/0'#%6%"'3!.$%2)'682%3$5"=$3,E/$',"-,6#M/!/0'6$D'
21
",',A$%2'82#567D8673'$'-%")>!?'3&%"#! .
:&/"2;)<2&-;=#1&'2/&<&)%-;#.#&0.%"%#1"2,'341'3)%#
-%#1"2;/(%<2.,#1"2,'341'3)%#-.,%5. ,-3%8>.
12#567D8673,' -$5%=$.5-7%/4$' #,67%&,' ).$546/,3$,-5' 3' 2,#"#$%=5' aagT' –
22
nazwanym: 82#567D8673%'82#5/$3*,'2,"#$-$5'$',8$5/5 . W nauce prawa karne9,' 382,3%"#%' 6$D' *=%6!A$*%/4D' "C@2' 82%3-!/0B' 2,#).$%-!/0' 4%*,' 82#5".$,7'
,/02,-!' Y#%.%/0)Z:' h!7)&' 2,#"#$%&)' aagT' *:*:' 36*%#)45B' >5' 2,"#%4,3!.' "o@25.' 82%3-!.' /02,-$,-!.' 82#5#' 82#58$6!' 759,' 2,#"#$%&)' 6M' i2,"#$-%' $' ,8$e23
ka” :' \,>-%' ,9C=-$5' 8,3$5"#$5?B' >5' 3' 8,=)' #%$-75256,3%-$%' )67%3,"%3/!'
*%2-59,'#-%=%#&!'6$D'3'2,#"#$%=5'aagT 68,&5/#-$5'8%7,=,9$/#-5'6!7)%/45'#3$Mb
#%-5'#5'67,6)-*%.$'2,"#$--!.$B'$-67!7)/4M',8$5*$'=)@'",7!/#M/5',6,@!'.%&,=5t24
niej . 12#567D8673,'#'%27:'PRH'I'J'*:*:'4567'82#567D867wem indywidualnym. Je9,' 682%3/M' .,>5' @!?' 7!=*,' ,6,@%B' *7C2%' .,/M' )67%3!' =)@' ,2#5/#5-$%'
6M",359,'#,@,3$M#%-%'4567'",',8$5*$:'d0,"#$'7)'3$D/'#%2C3-,',',6,@!B'*7C25'
25
-%'.,/!'82#58$6C3'*,"5*6)'2,"#$--59,'$',8$5*)L/#59, #,@,3$M#%-5'6M'",'
1
alimentowania wskazanych tam osób (art. 128 – 144 *:2:,:ZB'4%*'$','*%>"M'$--M'
,6,@DB' -%' *7C254' /$M>!' – ,8%27!' -%' ,2#5/#5-$)' 6M",3!.' $' 3' #%*256$5' 3' -$.'
26
ustalonym – ,@,3$M#5*',8$5*$ .
d#!-'82#567D8-!'4567'#%-$5/0%-$5.'$'8,=59%'-%')/0!=%-$)'6$D'/%&*,3$7!.'
=)@' /#DE/$,3!.' ,"' 8&%/5-$%' %=$.5-7C3:' 12#!' 7!.' 7,' )/0!=%-$5' 6$D' .%' @!?'
„upo2/#!35j:';8,2/#!3,E?'3!.%9%'"&)9,723%&,E/$'3')/0!=%-$)'6$D',"'8&%/5-$%'
%=$.5-7C3:';/0!=%-$5'6$D'4567')8,2/#!35B'9"y sprawca nie uiszcza alimentów,
8,.$.,'6#5259)'#%67,6,3%-!/0'",'-$59,'E2,"*C3',""#$%&!3%nia, jak perswa#45B' 35#3%-$%B' #%672#5>5-$%' $' #%92,>5-$%' $78:' X*25E=,-5' 3' %27:' PRH' I' J' *:*:'
82#567D8673,'-$5%=$.5-7%/4$'4567'82#567D86735.'.%752$%=-!.'Y6*)7*,3!.Z:' a2)-*$5.' 459,' ",*,-%-$%' 4567' 3$D/B' %@!' )/0!=%-$5' 6$D' ,"' ,@,3$M#*)' %=$.5-7a20
B. Petrozolin-V*,32,L6*%'Y25":ZB'Nowa encyklopedia powszechna PWN, t. 6, Warszawa 1998, s. 783.
21
Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 40/34 z 29.11.1985 r.
22
A. Barczak-X8=)67$=B'\:'W$5=6*$B'k:'W,9"%-B'F:'l3$M*%=6*$B'1:'U%2"%6B J. Raglewski,
M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. J+6:K%3+"+0189/4, tom I, Komentarz do art. 117-277, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa 2008, s. 717.
23
c:' M65*' Y25":ZB' `:' F%3&,/*$' – <(.0)3% )4*/,?% J+6:K% 3+"+0189/4. Tom I, Wyd.
C.H. BECK, Warszawa 2010, s. 1254.
24
Ibidem, s.1172.
25
U,"5*6'2,"#$--!'$',8$5*)L/#!'– Ustawa z 25.2.1964 r. – tekst jedn. – Dz.U. 2012,
poz. 788.
26
A. Barczak-Oplustil – Kodeks karny…, op. cit., s. 743.
ZN nr 100
!"#$%&'()#*#+,"$-.$&#&/$"01(0$*#!&9:;<:=>?
Ryszard Wojciechowski, 2$"3+4$5&67$)!"*#8
174
/!4-59,' 68,3,",3%&,' -%2%>5-$5' 8,*2#!3"#,-59,' -%' -$5.,>-,E?' #%68,*,4e-$%'8,"67%3,3!/0'8,72#5@' >!/$,3!/0:'d0,"#$'7)','68,3,",3%-$5'67%-)'@5z8,E25"-$59,' $' *,-*257-59,' #%92,>5-$%' -$5.,>-,E/$M' #%68,*,45-$%' 7!/0' 8o72#5@B'2,#).$%-59,'4%*,'6*)75*'#%/0,3%-$%'6$D'682%3/!:'N567'7,'82#567D8673,'
).!E=-5B'%'#5'3#9=D")'-%'5=5.5-7')8,2/#!3,E/$'"#$%&%-$%'.,>5'@!?'8,85&-$o-5'3'#%.$%2#5'@5#8,E25"-$.B'9"!>'682%3/%'/0/5')/0!=%?'6$D',"'8&%/5-$%'%=i27
mentów . T-%/#54' 4567' #5' #-%.$5-$5.' 6*)7*):' h)7%4' -$5' .%' 8,4D/$,3,' 82#e6#*C"B'%@!'.C9&',-'@!?'#%.$%25.'@5#8,E25"-$.'%=@,'#%.$%25.'535-7)%=-!.:'
F' 7!.' 3$D/' #%672#5>5-$5.'.,>-%' .C3$?B' >5' 82#567D8673,' #' %27:' PRH' I' J'*:*:'
3!.%9%'#%.$%2)'@5#8,E25"-$59,'%=@,'>5'82#567D8673,'7,'.,>5'@!?'8,85&-$o28
ne w obu postaciach zamiaru .
m2C"&5.' ,@,3$M#*)' %=$.5-7%/!4-59,' 6M 3' #%6%"#$5' ,*25E=,-5' 82#5#'
)67%3D'67,6)-*$'2,"#$--5B'%'3'6#/#59C=-,E/$'8,*253$5L673,B'82#!68,6,@$5-$5B'
29
.%&>5L673,' :' m2C"&5.' 759,' ,@,3$M#*)' -$5' 6M' -%7,.$%67' 4%*$5E' "#$%&%-$%' #5'
strony zainteresowanych osób; 3'6#/#59C=-,E/$'<2C"&5.',@,3$M#*)'%=$.5-7acyjneg,' -$5' 6M' /#!--,E/$' 82%3-5B' %-$' 45"-,672,--5B' %-$' ).,3!:' F%*256' ,@o3$M#*)'%=$.5-7%/!4-59,',*25E=%'%27:'JOQI'J'*:2:,:
12#!' )67%=%-$)' 82#5#' 6M"' 3!6,*,E/$' E3$%"/#5L' %=$.5-7%/!4-!/0' 2#)7)4M'
na siebie wzajemnie d3$5'82#56&%-*$'",7!/#M/5',@!"3) stron w procesie. Cho"#$'.$%-,3$/$5','7,B'>5'6M"'.)6$'2,#3%>!?K'#'45"-54'672,-!'– usprawiedliwione
8,72#5@!')82%3-$,-59,'#')3#9=D"-$5-$5.'459,'3$5*)B'67%-)'#"2,3$%B'.$546/%'
8,@!7)B' 3%2)-*C3' .$56#*%-$,3!/0B' .,>=$3,E/$' -$5' 7!=*,' #%2,@*,3%nia, ale
i *,2#!67%-$%'-8:'3'>!/$)'2odzinnym z pomocy innych osób itp., a z drugiej stro-!' 6M' @$52#5' 8,"' )3%9D' #%2,@*,35' $' .%4M7*,35' .,>=$3,E/$' #,@,3$M#%-59,B'
30
,8$52%4M/'6$D'-%',@,3$M#)4M/!/0'82#58$6%/0'82%3% .
31
F9,"-$5'#',2#5/#-$/735.'VM")'(%43!>6#59, :
82#5#' 8,4D/$5' 8,"67%3,3!/0' 8,72#5@' >!/iowych oznacza dostarczenie
E2,"*C3'.%752$%=-!/0'*,-$5/#-!/0'-$5'7!=*,'",')72#!.%-$%B'%=5'2C3-$5>'
",' )#!6*%-$%' -$5#@D"-59,' 3!*6#7%&/5-$%' $' *,2#!67%-$%' #' "C@2' *)=7)2%lnych (…).
(%'92)-/$5'82%3%'8,=6*$59,'.,>-%'#5'3#9=D")'-%'<2C"&,'3!2C>-$?'-a67D8)4M/5' 3!8%"*$' ,@,3$M#*)' %=$.5-7%/!4-59,' ! ,9C=-!' ,@,3$M#5*' %=$.5-7a/!4-!' .$D"#!' *253-!.$' Y%27:' JPS' *:2:,:ZB' ,@,3$M#5*' %=$.5-7%/!4-!' 2,"#$/C3'
3#9=D"5.'-$56%.,"#$5=-59,'"#$5/*%'Y%27:'JOO'*:2:,:ZB',@,3$M#5*'%=$.5-7%/!4-!'
3!-$*%4M/!' #' 82#!68,6,@$5-$%' Y%27:' JOJI' P'*:2:,:ZB'7%*$5>' ,@,3$M#*$' 8,' 2,#3$Mb
#%-$)' 82#!68,6,@$5-$%' Y%27:' JPQ' I' J' *:2:,:ZB' ,@,3$M#5*' %=$.5-7%/!4-!' .$Ddzy
.%&>,-*%.$' Y%27:' P^' *:2:,:ZB' ,@,3$M#5*' %=$.5-7%/!4-!' .$D"#!' .%&>,-*%.$' 8,'
)67%-$)'.%&>5L673%'Y%27:'JOR'*:2:,:ZB',@,3$M#5*'%=$.5-7%/!4-!'.$D"#!'8,3$-o27
:' _3$"%B' Prawo karneB' 1%L673,35' Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978,
s. 548 i n.
28
c:' M65*B'Kodeks…, op. cit., s. 1254.
29
J. Klimek, Alimenty, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1974, s. 6.
30
Ibidem, s. 7.
31
!7!/#-5' 3!.$%2)' 682%3$5"=$3,E/$' $' 82%*7!*$' 6M",354' 3' #%*256$5' 82%3-,*%2-54'
ochrony rodziny z 9.6.1976 r. – VI KZP 13/75, OSNKW 1976, Nr 7-8, poz. 86, teza 10.
!"#$%&'()#*#+,"$-.$&#&/$"01(0$*#!&9:;<&:=>?
ZN nr 100
@38"0A5(03*AB&C3+083(35$*A&#&3D#$"$&C"0!+,EC+,5$ w prawie polskim
175
wa7!.$'Y%27:'JGG'*:2:,:ZB',@,3$M#5*'%=$.5-7%/!4-!'3#9=D"5.',4/%'8,#%.%&>5Lb
32
skiego dziecka (art. 141 k.r.o.) .
12#567D8673,'-$5%=$.5-7%/4$'E/$9%-5'4567'#')2#D")'45>5=$'8,*2#!3"#,-e.)'82#!#-%-,',"8,3$5"-$5'E3$%"/#5-$5'2,"#$--5'%=@,'E3$%"/#5-$%'8$5-$D>-5'
w prz!8%"*)'@5#6*)75/#-,E/$'59#5*)/4$'%=$.5-7C3'YI'OZ:'
X29%-5.' 82#!#-%4M/!.' ,"8,3$5"-$5' E3$%"/#5-$%' 2,"#$--5' 6M' ,29%-!'
33
36*%#%-5' 3' )67%3$5' ,' E3$%"/#5-$%/0' 2,"#$--!/0 . X29%-5.' 3&%E/$3!.'
zgodnie z art. 3 pkt 11 jest 3C47B'@)2.$672#'=)@'825#!"5-7'.$%67%'3&%E/$35go ze
3#9=D")'-%'.$546/5'#%.$56#*%-$%',6,@!')@$59%4M/54'6$D','E3$%"/#5-$5'2,"#$n-5' =)@' ,72#!.)4M/54' E3$%"/#5-$5' 2,"#$--5: _wiadczeniem rodzinnym zgodnie
z %27:' P' 6MK' #%6$&5*' 2,"#$--!' ,2%#' ","%7*$' ",' #%6$&*)' 2,"#$--59,B' E3$%"/#5-$%'
,8$5*)L/#5K' #%6$&5*' 8$5=D9-%/!4-!B' 685/4%=-!' #%6$&5*' ,8$5*)L/#!' ,2%#' E3$%d/#5-$5'8$5=D9-%/!4-5e'45"-,2%#,3%'#%8,.,9%'#'7!7)&)')2,"#5-$%'6$D'"#$5/*%:'
12%*7!*%' 59#5*)/!4-%' 3$5=)' *2%4C3' 3!*%#%&%B' >5' ,6$M9-$D/$5' 3' 85&-$'
682%3-59,' 6!675.)' ",/0,"#5-$%' %=$.5-7C3' -$5' 4567' .,>=$35' @5#' #%%-9%>o3%-$%'A)-")6#!'68,&5/#-!/0e'#%%-9%>,3%-$%'8,=59%4M/59,'-%'7!.B'>5'3'2%#$5'
@5#6*)75/#-,E/$' 59#5*)/4$B' 68,3,",3%-54' -%4/#DE/$54' /5=,3!.' )/0!=%-$5.'
6$D'#,@,3$M#%-59,',"'3!*,-!3%-$%'459,',@,3$M#*)'%=$.5-7%/!4-59,B'3!8&%7%'
%=$.5-7C3'8,3$--%'-%67D8,3%?'#'7!/0'3&%E-$5'A)-")6#!:'F'759,'8,67)=%7)'#2o34
"#$&%'6$D'$"5%'7#3:'@%-*)'%=$.5-7%/!4-59, .
F' "-$5.' J:JR:PRRS' 2:B' -%' .,/!' )67%3!' #' ^:H:PRR^' 2:' ,' 8,.,/!' 68,&535
cznej osobom uprawnionym do alimentów fundusz alimentacyjny przywrócono. 1,67D8,3%-$5' 3' 682%3$5' E3$%"/#5L' #' A)-")6#)' %=$.5-7%/!4-59,' 82,3%"#$' ,29%-' 3&%E/$3!' 3$52#!/$5=%' Y%27:' JPZ:' ;67%3%' ,*25E=%' *2M9' ,6C@B' *7C25'
.,9M'67%2%?'6$D','E3$%"/#5-$%'%=$.5-7%/!4-5'Y%27: 1a). Decyzja administracyjna
o 82#!#-%-$)' E3$%"/#5-$%' #' A)-")6#)' %=$.5-7%/!4-59,' 4567' 3!"%3%-a przez
)2#M"' 9.$-!' Y.$%67%Z' 3&%E/$3!' #5' 3#9=D")' -%' .$546/5' #%.$56#*%-$%' ,6,@!'
)82%3-$,-54:' [,' 454' 3!"%-$%' *,-$5/#-5' 4567' 82#5"&,>5-$5' ,29%-,3$' .:' $-:'
36
673$52"#5-$5' @5#6*)75/#-,E/$' 59#5*)/4$' %=$.5-7C3 :' N567' 7,' #%E3$%"/#5-$5'
3!"%3%-5' 82#5#' *,.,2-$*%' 6M",359,:' F%E3$%"/#5-$5' 4567' ",*).5-75.'
37
)2#D",3!.'$'82#!6&)9)45'.)'3#.,/-$,-%'.,/'",3,",3% .
U,"5*6')72#!.)45'E/$9%-$5'82#567D8673%')/0!=%-$%'6$D',"'%=$.5-7C3 na
3-$,65*' 8,*2#!3"#,-59,B' ,29%-)' 8,.,/!' 68,&5/#-54' =)@' ,29%-)' 8,"54.)4M/59,'"#$%&%-$%'3,@5/'"&)>-$*%'alimentacyjnego (§ 2).
;"#$5=%-$%' 8,.,/!' ,6,@,.' 8,72#5@)4M/!.' ,"@!3%' 6$D' #%' 8,E2532
J. Ignatowicz, M. Nazar, Prawo rodzinne, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa
2005, s. 320.
33
;67%3%' #' PS:JJ:PRRO' 2:' ,' E3$%"/#5-$%ch rodzinnych – tekst jedn. Dz.U. 2006,
(2'JOHB'8,#:'HHP'#'8C<-: zm.
34
J. Ignatowicz…, s. 342.
35
Ustawa z 7.9.2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów – tekst jedn.
[#:;:'PRRHB'(2'JB'8,#:'^'#'8C<-:'#.:
36
A. Reetz, Fundusz alimentacyjny. Omówienie, wzory, komentarzB' k%6*,2B' 2,/&%3'
2011, s. 130 i n.
37
J. Ignacz536*$'Y25":ZB'\:'U%2/#B' :'\%/$54*,B'\:'`,.%L6*%B'Alimenty, Wyd. C.H.
BECK, Warszawa 2011, s. 200.
ZN nr 100
!"#$%&'()#*#+,"$-.$&#&/$"01(0$*#!&9:;<:=>?
Ryszard Wojciechowski, 2$"3+4$5&67$)!"*#8
176
dnictwem instytucji prawnych i organizacyjno-A$-%-6,3!/0' 73,2#M/!/0' 6!675.'
#%@5#8$5/#5-$%' 68,&5/#-59,B' 3' 6*&%"' *7C259,' 3/0,"#$' 8,.,/' 68,&5/#-%:'
38
Konstytucja RP z 2.4.1997 r. #%3$52%'8,67%-,3$5-$%'",7!/#M/5'.:'$-:K'82%3,'
",'#%@5#8$5/#5-$%'68,&5/#-59,'Y%27:']^ZB'82%3,'",',/02,-!'#"2,3$%'Y%27:']SZB'
82%3,',6C@'-$585&-,682%3-!/0'Y%27:']HZB'82%3,'2,"#$-!'",'8,.,/!' #5'672,-!'
3&%"#'8)@=$/#-!/0'Y%27:'^JZB'82%3,'#%68,*%4%-$%'8,72#5@'.$eszkaniowych (art.
^QZ:' X@,*' U,-67!7)/4$' 8,"67%3!' 82%3-5' "=%' 8,.,/!' 68,&5/#-54' 67%-,3$M'
)67%3!' )672,4,35B' 259)=)4M/5' ,29%-$#%/4D' $' A)-*/4,-,3%-$5' 8,".$,7C3' %".$-$672%/4$' 8)@=$/#-54' 25%=$#)4M/!/0' #%"%-$%' 3' 6A52#5' 8,.,/!' 68,&5/#-54B' %' 3$D/'
6%.,2#M")' 752!7,2$%=-59,' $' ,29%-C3' %".$-$672%/4$' 2#M",354:' 12,@=5.%7!*D'
8,.,/!' 68,&5/#-54' 259)=)4M' 7%*>5' %*7!' 82%3%' .%752$%=-59,:' $,"M/M' 2,=D'
39
,"92!3%')67%3%','8,.,/!'68,&5/#-54 oraz liczne akty wykonawcze do niej.
Oprócz tej ustawy niektóre zagadnienia z zakresu pomocy s8,&5/#-54'259)=)4M'
2C3-$5>'$--5')67%3!:'T/0'#%*256'8,".$,7,3!'4567'3D>6#!B'# 259)&!',"-,6#M'6$D'
",' ,*25E=,-54' *%759,2$$' 8,".$,7C3B' -8:' ,6C@' )#%=5>-$,-!/0' ,"' %=*,0,=)' $' $/0'
2,"#$-B' )#%=5>-$,-!/0' ,"' -%2*,7!*C3B' ,6C@' -$585&-,682%3-!/0B' 86!/0$/#-$5'
40
chorych. Pr#!*&%",3,' .,>-%' 3!.$5-$?' 7) K' )67%3D' #' P]:JR:JHSP' 2:' ,' 3!41
/0,3%-$)'3'72#5<3,E/$'$'82#5/$3"#$%&%-$)'%=*,0,=$#.,3$ B')67%3D'#'JH:S:JHHG'
42
r. o ochronie zdrowia psychicznego B')67%3D'#'PH:^:PRRQ'2:','82#5/$3"#$%&%-$)'
43
44
narkomanii B' )67%3D' #' H.11.2000 r. o repatriacji B' )67%3D' #' PS:JJ:PRRO' 2:'
o E3$%"/#5-$%/0'2,"#$--!/0:
W rozumieniu art. 2 pkt. 9 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do
%=$.5-7C3',29%-5.'3&%E/$3!.'"&)>-$*%'4567'3C47B'@)2.$672#'=)@'825#!"5-7'.$%sta 3&%E/$359,'#5'3#9=D")'-%'.$546/5'#%.$56#*%-$%'"&)>-$ka alimentacyjnego.
`5%=$#%/4%'#%"%L'3!-$*%4M/!/0'#')67%3!'.,>5'@!?'7%*>5'82#5*%#%-%'-%'8,"stawie art. 8 b jednostce organizacyjnej gminy (-8:' ,E2,"*,3$' 8,.,/!' 68,&5/#-54Z:' N5"-!.' 8,"67%3,3!/0' "#$%&%L' 8,"54.,-wanych przez organ wobec
"&)>-$*C3'%=$.5-7%/!4-!/0'4567'68,2#M"#5-$5' 3!3$%")' %=$.5-7%/!4-59,'Y%27:'G'
ust. 1), który ma na celu ustalenie sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej
"&)>-$*%'%=$.5-7%/!4-59,B'%'7%*>5'459,'67%-)'#"2,3$%',2%#')67%=5-$5'82#!/#!-'
-$5&,>5-$%'-%')72#!.%-$5',6,@!')82%3-$,-54:'
X29%-' 3&%E/$3!' "&)>-$*%' %=$.5-7%/!4-59,' $-A,2.)45' *,.,2-$*%' 6M",359,' 82,3%"#M/59,' 8,67D8,3%-$5' 59#5*)/!4-5' E3$%"/#5L' %=$.5-7%/!4-!/0'
3,@5/' "&)>-$*%' %=$.5-7%/!4-59,' ,' 5A5*7%/0' 3!3$%")' %=$.5-7%/!4-59,' $' 725E/$'
,"5@2%-59,',E3$%"/#5-$%'.%4M7*,359,'Y%27:']Z:
N5>5=$' "&)>-$*' -$5' .,>5' 6$D' 3!3$M#%?' #5' 63,$/0' #,@,3$M#%L' %=$.5-7%38
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997 r. – Dz.U. 1997, Nr 78, poz. 483,
z 8C<-:'#.:'
39
=3 4-4%+%@C?F?CEET%*?%(%'(H(",%3'(;0"+/0#%– tekst jedn. – Dz.U. 2013, poz. 182.
40
Z. Duniewska, M. Górski, B. Jaworska-[D@ska, M. Lewicki, R. Badziak-Michalska, E. V#%&,36*%-X=54-$/#%*B'\:'V7%0='Y25":ZB'1:' $=/#!L6*$'– Materialne prawo
4.H$/$3 *4",#/02%'(#6"$42%$/3 , !"#02%+434.,, Difin, Warszawa 2005, s. 235 i n.
41
Tekst jedn. – Dz.U. 2012, poz. 1356.
42
Tekst jedn. – Dz.U. 2011, Nr 231, poz. 1375.
43
Tekst jedn. – Dz.U. 2012, poz. 124.
44
Tekst jedn. – Dz.U. 2004, Nr 53, poz. 532.
!"#$%&'()#*#+,"$-.$&#&/$"01(0$*#!&9:;<&:=>?
ZN nr 100
@38"0A5(03*AB&C3+083(35$*A&#&3D#$"$&C"0!+,EC+,5$ w prawie polskim
177
/!4-!/0' #' 8,3,")' @2%*)' #%72)"-$5-$%B' ,29%-' 3&%E/$3!' "&)>-$*%' $-A,2.)45'
3&%E/$3!'1,3$%7,3!';2#M"'12%/!','8,72#5@$5'%*7!3$#%/4$'#%3,",354'Y%27:'G%Z:
(%' 8,"67%3$5' %27:' G%' ,29%-' 3&%E/$3!' "&)>-$*%' 8,' 82#582,3%"#5-$)'
3!3$%")'%=$.5-7%/!4-59,'$-A,2.)45'"&)>-$*%','82#5*%#%-$)'",'@$)2%'$-A,2.%/4$'
gospodarczej $-A,2.%/4$' 9,68,"%2/#54' ,' #,@,3$M#%-$)' =)@' #,@,3$M#%-$%/0'
"&)>-$*%'%=$.5-7%/!4-59,'3!-$*%4M/59,'#'7!7)&C3B','*7C2!/0'.,3%'3'%27:'PS')67:'
1 pk7'J'$'P'3'2%#$5'8,367%-$%'#%=59&,E/$'#%',*256'"&)>6#!'-$>']'.$56$D/!:'
U,=54-!.' "#$%&%-$5.B' *7C25' ,29%-' .,>5' 8,"4M?' 3,@5/' "&)>-$*%B' 4567'
6*$52,3%-$5' 3-$,6*)' ",' 67%2,67!' ,' #%72#!.%-$5' 82%3%' 4%#"!:' U3567$%' 7%' @!&%'
45
@%"%-%'82#5#'h2!@)-%&'U,-67!7)/!4-!B'*7C2!'w wyroku z 22.9.2009 r. ,2#5*&,'
-$5#9,"-,E/$'%27:'Q')67%3!','8,67D8,3%-$)'3,@5/'"&)>-$*C3'%=$.5-7%/!4-!/0'
oraz zaliczce alimentacyjnej art. 2 i 31 ust. 3 Konstytucji. Badany przez TK
82#58$6'#,67%&'32%#'#'/%&M')67%3M')/0!=,-!B'45"-%*',@,3$M#)4M/!',@5/-$5'art.
5 )67:' OB' )67:' Q' $' ]' ,"8,3$%"%4M' 63M' 725E/$M' #%*3567$,-,3%-5.)' 82#58$6,3$'
82#5#' hU:' [5/!#4%' ,' #%72#!.%-$)' 82%3%' 4%#"!B' 4%*' 2C3-$5>' ,".,3%' #32,7)'
759,'",*).5-7)'.,9M'#,67%?'#%6*%2>,-5'",'6M")'%".$-$672%/!4-59,B'*7C2!'-%'
podstawie art. 4 ustawy z 25.7.2RRP' 2:' 82%3,' ,' )672,4)' 6M"C3' administra46
cyjnych 4567' )82%3-$,-!' ",' 6%.,"#$5=-54' ,/5-!' *,-67!7)/!4-,E/$' 67,6,3%-59,'82#58$6):'VM"'%".$-$672%/!4-!'4567'3&%"-!')/0!=$?'"5/!#45'3!"%-M'-%'
podstawie art. 5 ust. 3 i 5 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do
alime-7C3B' 673$52"#%4M/B' >5' )#-%&' 45' #%' -$5*,-67!7)/!4-5' #' 2%/4$' $/0' 8,",@$5L673%' ",' #%*3567$,-,3%-!/0' 82#5#' hU' 82#58$6C3' )67%3!' ,' 8,67D8,3%-$)'
3,@5/' "&)>-$*C3' %=$.5-7%/!4-!/0' ,2%#' #%=$/#/5' %=$.5-7%/!4-54:' !2,*' 7%*$'
,"-$56$5'75-'6*)75*B'>5'"&)>-$*'@D"#$5'.C9& #9&,6$?'6$D'",'3&%E/$359,'67%2,67!'
47
po zatrzymane nielegalnie prawo jazdy .
h%*' 3$D/' 3' 82#!8%"*)' 8,"54.,3%-$%' 82#5#' ,29%-' 3&%E/$3!' "#$%&%L'
82#58$6%-!/0' 82%35.' 3,@5/' "&)>-$*%' %=$.5-7%/!4-59,B' *7C2!' )-$5.,>=$3$%'
przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego, odmo3D' #&,>5-$%' ,E3$%"/#5-$%'
.%4M7*,359,B' ,".,3D' 2545672%/4$' 3' 1;1' 4%*,' @5#2,@,7-!' %=@,' 8,6#)*)4M/!'
82%/!' =)@' ,".,3D' 82#!4D/$%' 82,8,#!/4$' ,"8,3$5"-$59,' #%72)"-$5-$%' =)@' $--54'
82%/!' #%2,@*,354B' 3!*,-!3%-$%' 82%/' 68,&5/#-,-)>!75/#-!/0B' 82%/' $-752wencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo
)"#$%&)'3'6#*,=5-$)B'67%>)'=)@'82#!9,7,3%-$)'#%3,",3!.'",2,6&!/0 – powinno
6*)7*,3%?' #&,>5-$5.' 3-$,6*)' ",' 82,*)2%7)2!' ,' E/$9%-$5' #%' 82#567D8673,'
48
,*25E=,-5'3'%27:'PRH'*:*: .
;67%3,"%3/%' 82#!' 82#567D8673$5' -$5%=$.5-7%/4$' 82#53$"#$%&' 7!=*,'A,2.D'
8,"67%3,3M'#%92,>,-M'*%2M'8,#@%3$5-$%'3,=-,E/$'",'=%7'PB'*%2M',92%-$/#5-$%'
3,=-,E/$'=)@'*%2M'92#!3-!:
1,*2#!3"#,-!.'82#!'82#567D8673$5'#'%27:'PRH'*:*:'4567',6,@%')82%3-$o-%'",'%=$.5-7%/4$:'N5>5=$'8,*2#!3"#,-!.'4567'.%&,=57-$'=)@')@5#3&%6-,3,=-$o-!'/#DE/$,3,'=)@'/%&*,3$/$5B'82%3%'459,'3!*,-)45'82#5"67%3$/$5=')67%3,3!'%l@,',6,@%B'8,"'*7C254'67%&M',8$5*M'8,*2#!3"#,-!'8,#,67%45:'12#!'82#567D8673$5'
45
Wyrok TK z 22.9.2009 r., P 46/07, OTK – A 2009, Nr 8, poz. 126.
Tekst jedn.B'[#:;:'PRRPB'(2'JQOB'8,#:'JP]H'#'8C<-:'#.:'
47
A. Reetz , Fundusz…, op. cit., s. 245 i n.
48
Ibidem, s. 244.
46
ZN nr 100
!"#$%&'()#*#+,"$-.$&#&/$"01(0$*#!&9:;<:=>?
Ryszard Wojciechowski, 2$"3+4$5&67$)!"*#8
178
)8,2/#!359,')/0!=%-$%'6$D',"'%=$.5-7C3',6,@%')82%3-$,-%'",'%=$.5-7%/4$'jest
45"-,/#5E-$5'8,*2#!3"#,-!.'$',A$%2M'82#567D8673%:
Reaktywowany fundusz alimentacyjny nie jest tym samym funduszem,
*7C2!'"#$%&%&'-%'8,"67%3$5'-$5,@,3$M#)4M/54')67%3!'#'JS:^:JH^G'2:','A)-")6#)'
alimentacyjnym. Przekazano go w administrowanie jednostkom 6%.,2#M")'
gminnego, a nie – jak poprzednio – ,29%-,.'%".$-$672%/4$'2#M",354'Y,""#$%&,.'
49
ZUS) :'c27:' P^' )67%3!' 82#53$")45B' >5' E3$%"/#5-$5' ,' /0%2%*752#5' 8)@=$/#-!.'
4567'82#5#',29%-'7!=*,'/#%6,3,')",67D8-$%-5'3$52#!/$5=,3$B'-$5'4567'#%E'E3$%dczeniem bezzwrotn!.:' N59,' A)-*/4M' 4567' /#%6,35' #&%9,"#5-$5' -$5",67%7*)'
3!-$*%4M/59,' #' -$5' ",E?' 6*)75/#-$5' "#$%&%4M/59,' 6!675.)' 8%L673,359,' E/i9%-$%' "&)>-$*%' )/0!=%4M/59,' 6$D' ,"' 25%=$#%/4$' 82%3,.,/-$5' )67%=,-59,' ,@o3$M#*)'%=$.5-7%/!4-59,:'T67,7M'6!675.)'8)@=$/#-59,'368%2/$% alimentacyjnego
4567'7,B'>5'#32,7'*3,7!B'4%*M ,29%-')",67D8-$&'3$52#!/$5=,3$'8,"'7!7)&5.'E3$%d/#5-$%'#'A)-")6#)'%=$.5-7%/!4-59,B'-%67D8)45'-$5',"',6,@!B'*7C2%'E3$%"/#5-$5'
8,@2%&%B'%=5',"'"&)>-$*%B'*7C259,'82!3%7-!'"&)9'#,67%&'i3'#%67D8673$5'"&)>-$*%j'
50
zaspokojony przez organ administracji publicznej :'[5/5-72%=$#%/4%'#%"%L'A)n")6#)' %=$.5-7%/!4-59,' %>' ",' 6#/#5@=%' 9.$-!' )#%6%"-$%-$%' @!&%' 3/#5E-$5j6#!.')"%-!.'82#54D/$5.'82#5#'9.$-!'#%"%L'#'#%*256)'E3$%"/#5L'2,"#$--!/0:'
k.$-,.' 82#!6&)9)45' 259256' 3' 82#5".$,/$5' 3!8&%/,-!/0' -%=5>-,E/$' %=$.5-7a51
/!4-!/0',"'#,@,3$M#%-59,'"&)>-$*% .
_3$%"/#5-$%' #' A)-")6#)' %=$.5-7%/!4-59,' .%4M' /0%2%*752' #32,7-!' $' 6M'
63,$67!.' *25"!75.' )"#$5=%-!.' "&)>-$*,3$' %=$.5-7%/!4-5.):' [&)>-$*' 75-' 4567'
#,@,3$M#%-!'",'#32,7)',29%-,3$'3!*,-%3/#5.)'9.$-!'3&%E/$354'#5'3#9=D")'
-%' .$546/5' #%.$56#*%-$%' 3$52#!/$5=%' -%=5>-,E/$' 3' 3!6,*,E/$' E3$%"/#5L' 3y8&%/,-!/0' #'A)-")6#)'%=$.5-7%/!4-59,',6,@$5')82%3-$,-54B'&M/#-$5' #')67%3o3!.$',"657*%.$:'12#!#-%3%-$5'$'3!8&%7%'E3$%"/#5L z funduszu alimentacyjnego oraz podejmow%-$5' "#$%&%L' 3,@5/' "&)>-$*C3' %=$.5-7%/!4-!/0' 4567' #%"%-$5.'#=5/,-!.'9.$-$5'#'#%*256)'%".$-$672%/4$'2#M",354:'[#$%&%-$%'3,@5/'"&)>b
-$*C3' %=$.5-7%/!4-!/0B' E3$%"/#5-$%' #' A)-")6#)' %=$.5-7%/!4-59,' $' *,6#7!' $/0'
52
,@6&)9$'6M'A$-%-6,3%-5'3'A,2.$5'",7%/4$'/5=,354'#'@)">57)'8%L673%' .
Podsumowanie
12#5"67%3$,-%' 3!>54' 82C@%' $-7528257%/4$' 8,4D?K' 8,*2#!3"#,-!B' 8,6#*o",3%-!' $' ,A$%2%' 82#567D8673%' -%' 82#!*&%"#$5' 82#567D8673%' -$5%=$.5-7%/4$'
w 68,6C@' 45"-,#-%/#-!' 8,*%#)45' %685*7' -$545"-,2,"-,E/$' Y-$5*,0525-7-,E/$Z'
8,4D?'",'82#5/$5>',/#!3$6759,'8,-,6#5-$%'-%67D8673'6*)7*C3'759,>'82#567Dp673%'82#5#'V*%2@'1%L673%'%'3'*,-65*35-/4$'68,&5/#5L673%'Y8,"%7-$*C3Z:
Described higher attempt of interpretation of notions: the aggrieved party, the aggrieved party and the victim of an offence on the example of the crime
in the explicit way an aspect is showing diversities the nonmaintenance
49
J. Ignaczewski – Alimenty…, op. cit., s. 194.
Ibidem, s. 273.
51
Ibidem, s. 234.
52
I. Sierpowska, I*4-(% '(H(",% 3'(;0"+/0#, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa 2011, s. 231 i n.
50
!"#$%&'()#*#+,"$-.$&#&/$"01(0$*#!&9:;<&:=>?
ZN nr 100
@38"0A5(03*AB&C3+083(35$*A&#&3D#$"$&C"0!+,EC+,5$ w prawie polskim
179
(noncoherencies) of notions to after all of obvious incurring results of effects of
this crime by the state treasury but in consequence societies (of taxpayers).
Bibliografia
Barczak-X8=)67$=' c:B' W$5=6*$' \:B' W,9"%-' k:B' l3$M*%=6*$' F:B' U%2"%6' 1:B' `%9=53ski
J., Szewczyk M., Wróbel W., Zoll A. (red.), <(.0)3% <4*/,% J+6:K% 3+"+0189/4%
tom I, Komentarz do art. 117-277, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa
2008
Czachórski W., Brzozowski A., S%A4%-'\:B'V*,32,L6*%-Bocian E., R(G(-$M+4/$4?%R4*,3%
-,);4.!, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004.
Duniewska Z., Górski M., Jaworska-[D@6*%'W:B'n53$/*$'\:B Michalska-Badziak R., Olejniczak-V#%&,36*%'+:B'V7%0='\:'(red.)B' $=/#!L6*$'1., Materialne prawo administra",#/0?%I(#6"$42%$/3 , !"#02%+434.,?%Difin, Warszawa 2005.
Filipiak T. A., Mojak J., Nazar M., Niezbecka E., Zarys prawa cywilnego i rodzinnego,
Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 1996.
Grzegorczyk T., <(.0)3%'(3 6'(-4/$4%)4*/01(?%<(H0/ arz, Zakamycze 1998.
Grzegorczyk T., Tylman J., I(93)$0%'(3 6'(-4/$0%)arne, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2005.
Grzeszczyk W. – <(.0)3%'(3 6'(-4/$4%)4*/01(?%<(H0/ 4*+, Wydawnictwo Prawnicze
LexisNexis, Warszawa 2008.
f,&!67'W:, Kryminologia, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2007.
Ignaczewski J. (red.)B' U%2/#' \:B' \%/$54*,' :B' `,.%L6*%' \:, Alimenty, Wydawnictwo
C.H. BECK, Warszawa 2011.
Ignatowicz J., Nazar M., Prawo rodzinne, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2005.
Klimek J., Alimenty, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1974.
\%26#%&'U:, Proces Karny, Wydawnictwo Volumen, Katowice 1997.
Petrozolin-V*,32,L6*%'W:(red.), Nowa encyklopedia powszechna PWN t. 6, Warszawa
1993.
Reetz A., Fundusz alimentacyjny. Omówienie, wzory, komentarz, Gaskor, 2,/&%3'PRJJ:
Sierpowska I., I*4-(% '(H(",% 3'(;0"+/0#, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa
2011.
Sobol E. (red.), Q4;,%3;(-/$)%#6+,)4%'(93)$01(, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
_3$"%' :, Prawo karneB'1%L673,35' !"%3-$/73,'(%)*,35B' arszawa 1978.
_3$"%'F:'(red.), Ponikowski R., Posnow W., I(3 6'(-4/$0%)4*/0?%J+6:K%(189/4, Oficyna
a Wolters Kluwer business, Warszawa 2008.
M65*'c:'(red.)B'F%3&,/*$'`:'– <(.0)3%)4*/,?%J+6:K%3+"+0189/4. Tom I, Wydawnictwo
C.H. BECK, Warszawa 2010.
Akty prawne
U,"5*6' 8,67D8,3%-$%'*%2-5go – Ustawa z 6.6.1997 r. – Dz.U. 1997, Nr 89, poz. 555
z 8C<-:'#.:
;67%3%'#'PP:Q:PRRO'2:','"#$%&%=-,E/$')@5#8$5/#5-$,354'– tekst jedn. Dz.U. 2010, Nr 11,
8,#:']]'#'8C<-:'#.:'
Kodeks karny – Ustawa z 6.6.1997 r. – Dz. U. 1997B'(2'SSB'8,#:'QQO'#'8C<-:'#.:'
Kodeks cywilny – Ustawa z 23.4.1964 r. – [#:';:'JH]GB'(2'J]B'8,#:'HO'#'8C<-:'#.:
Ustawa z 25.2.1964 r. – U,"5*6' 2,"#$--!' $' ,8$5*)L/#!' – tekst jedn. Dz.U. 2012, poz.
788.
;67%3%' #' PS:JJ:PRRO' 2:',' E3$%"/#5-$%/0' 2,"#$--!/0' – tekst jedn. Dz.U. 2006, Nr 139,
8,#:'HHP'#'8C<-:'#.:'
ZN nr 100
!"#$%&'()#*#+,"$-.$&#&/$"01(0$*#!&9:;<:=>?
180
Ryszard Wojciechowski, 2$"3+4$5&67$)!"*#8
Ustawa z 7.9.2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów – tekst jedn. Dz.U.
PRRHB'(2'JB'8,#:'^'#'8C<-:'#.:
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. – Dz.U. 1997, Nr 78, poz. 484
z 8C<-:'#..
;67%3%'#'JP:O:PRRG'2:','8,.,/!'68,&5/#-54'– tekst jedn. Dz.U. 2013, poz. 182.
;67%3%'#'P]:JR:JHSP'2:','3!/0,3%-$)'3'72#5<3,E/$'$'82#5/$3"#$%&%-$)'%=*,0,=$#.,3$'–
tekst jedn. Dz. U. 2012, poz. 1356.
Ustawa z 19.8.1944 r. o ochronie zdrowia psychicznego – tekst jedn. Dz.U. 2011, Nr
231, poz. 1375.
;67%3%'#'PH:^:PRRQ'2:','82#5/$3"#$%&%-$)'-%2*,.%-$$'– tekst jedn. Dz.U. 2012, poz. 124.
Ustawa z 9.11.2000 r. o repatriacji – tekst jedn. Dz. U. 2004, nr 53, poz. 532.
Ustawa z 25.7.2002 r. prawo o ustroj)'6M"C3'%dministracyjnych – Dz.U. 2002, Nr 153,
8,#:'JP]H'#'8C<-:'#.:
[5*=%2%/4%'8,"67%3,3!/0'#%6%"'3!.$%2)'682%3$5"=$3,E/$',"-,6#M/!/0'6$D'",',A$%2'
82#567D8673' $' -%")>!?' 3&%"#!:' `5#,=)/4%' F9romadzenia Ogólnego ONZ 40/34
z 29.11.1985 r.
9"2,82,-.%#'?<&),
Wytyczne w!.$%2)'682%3$5"=$3,E/$'$'82%*7!*$'6M",354'3'#%*256$5'82%3-,*%2-54',/02,-!'
rodziny z 9.6.1976 r. – VI KZP 13/75, OSNKW 1976, Nr 7-8, poz. 86, teza 10.
@;"&/#A";B7-%(7#C&-'3;378;>-,!&
Wyrok TK z 22.9.2009 r. – P 46/07, OTK – A 2009, Nr 8, poz. 126.
!"#$%&'()#*#+,"$-.$&#&/$"01(0$*#!&9:;<&:=>?
ZN nr 100