Pobierz PDF

Ściąga eksperta
Alkohole
węglowodory - to podstawowe zwiazki organiczne, składające się tylko z węgla i wodoru. Jeżeli niektóre atomy wodoru zastąpi się
atomami lub grupami atomów innych pierwiastków otrzyma się związki organiczne bedące pochodnymi weglowodorów
pochodne węglowodorów to związki organiczne zbudowane z grupy węglowodorowej oraz podstawnika zwanego grupą funkcyjną. Grupa
funkcyjna jest to atom lub grupa atomów, która w połaczeniu z grupą węglowodorową tworzy cząsteczkę pochodnej węglowodoru i
nadaje powstałej cząstecze charakterystycznych dla niej własciwości. Obecnosć jednej grupy funkcyjnej powoduje że zwiazek zaliczany
jest do grupy jednofunkcyjnych pochodnych węglowodorów np. są to alkohole, kwasy karboksylowe, aminy. Gdy związek posiada więcej
grup funkcyjnych jest zwiazkiem wielofunkcyjną pochodną węglowodorów są to np. aminokwasy
alkohole są to związki organiczne pochodne węglowodorów, w których atom wodoru został zastąpiony grupą hydroksylową –OH. Wzór
ogólny alkoholi: CnH2n+1OH, gdzie n= 1, 2, 3, 4.
Spotykany jest także zapis ROH, gdzie R – jest to grupa węglowodorowa, OH - grupa hydroksylowa
Alkohole mogą być nazywane przy użyciu: - nazw zwyczajowych składają się one z nazwy grupy alkilowej poprzedzonej słowem alkohol
np. alkohol metylowy, alkohol etylowy; - nazw systematycznych - gdzie do nazwy najdłuzszego łańcucha węglowodorowego dodaje się
końcowkę ol np. metanol, etanol, propanol
Alkohole można podzielić ze względu na liczbę grup hydroksylowych
- alkohole monohydroksylowe czyli takie co zawierają jedną grupę OH np. metanol, etanol
- alkohole polihydroksylowe o kilku grupach hydroksylowych: np. glikol etylenowy (zawiera 2 grupy hydroksylowe), gliceryna (3 grupy
hydroksylowe)
dwa najważniejsze alkohole należące do grupy alkoholi monohydroksylowych to metanol i etanol. przyjzyjmy się im bliżej
metanol (alkohol metylowy) - CH3OH - jest to najprostszy alkohol, jest pochodną metanu. Jeden atom wodoru zastąpiono grupą OH. Jest
bezbarwną cieczą o charakterystycznym zapachu, lotną i łatwo palną. Metanol jest związkiem silnie toksycznym. Jego spożycie grozi
utratą wzroku. Jako substancja chemiczna ma zastosowanie głównie jako rozpuszczalnik
Etanol C2H5OH - Wywodzi się od etanu gdyż jeden atom wodoru został zastąpiony grupą hydroksylową. Otrzymywany jest w procesie
fermentacji cukrów zachodzącej pod wpływem drożdży. Alkohol etylowy jest stosowany jako rozpuszczalnik, lek cucący i odkażający oraz
składnik napojów alkoholowych a także wyrobów perfumeryjnych. Długotrwałe użycie prowadzi do uzależnienia – alkoholizmu, a także do
marskości i raka wątroby
Alkohole o łańcuchach C1 - C12 są w temperaturze pokojowej cieczami
ROZPUSZCZALNOŚĆ ALKOHOLI MONOHYDROKSYLOWYCH ZALEŻY OD ILOŚCI ATOMÓW WĘGLA W CZĄSTECZCE. Metanol,
etanol, propanol bardzo dobrze rozpuszczają się w wodzie. Począwszy od butanoli czyli alkoholu o 4 atomach węgla w cząsteczce
rozpuszczalnośc alkoholi gwałtownie maleje. Alkohole o ilości atomów węgla ponad 8 praktycznie w wodzie nie rozpuszczają się.
Alkohole nie wykazują odczynu kwaśnego ani zasadowego. Alkohole ulegają reakcji spalania: Produktem reakcji może być CO2, CO
(czad) lub C. Produkty CO i C powstają przy niedostatecznej ilości tlenu. Reakcje spalania etanolu mozna przedstawić nastepujacymi
równaniami:
C2H5OH + 3O2  2CO2 + 3H2O
C2H5OH + 2O2  2CO + 3H2O
C2H5OH + O2  2C + 3H2O
Alkohole mogą reagować z metalami takim jak sód, potas czy glin z wydzieleniem wodoru.
2CH3OH + 2Na  2CH3ONa + H2
W reakcji atom wodoru grupy hydroksylowej jest wypierany przez bardziej aktywny chemicznie atom sodu. Wodór opuszcza środowisko
reakcji w postaci gazowej
Odwadniając cząsteczkę alkoholu możemy otrzymać alkeny.
CH3CH2OH  CH2=CH2 + H2O
Alkohole można otrzymać w wyniku fermentacji węglowodanów (cukrów), a także przyłączenia cząsteczki wody do alkenów. Do
fermentacji nadaje się tylko cukier i skrobia. Fermentacja przebiega pod wpływem drożdży i jest to najstarsza synteza chemiczna
stosowana przez człowieka. Produktem fermentacji jest głównie alkohol etylowy.
C6H12O6  2C2H5OH + 2CO2
alkoholami wielowodorotlenowymi nazywamy takie alkohole, które w cząsteczce mają więcej niż jedną grupę wodorotlenową. Zaliczyć tu
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 1/2
Ściąga eksperta
można glikol etylenowy o dwóch grupach hydroksylowych i glicerynę o trzech grupach
Glikol etylenowy C2H4(OH)2 - jest bezbarwną, gęstą cieczą dobrze rozpuszczalną w wodzie. Substancja ta występuje w wielu wyrobach
przemysłowych, takich jak detergenty i kosmetyki, oraz jest istotnym składnikiem płynów chłodzących (Borygo) używanych w silnikach
samochodowych. Jest trucizną
Gliceryna (glicerol) C3H5(OH)3 - Jest to gęsta, bezbarwna i higroskopijna ciecz, składnik tłuszczów. Miesza się z wodą w każdym
stosunku. Posiada szerokie zastosowanie m.in. w produkcji leków i kosmetyków. Wykorzystuje się ją także jako półprodukt w produkcji
dynamitu i nitrogliceryny. Występuje w cząsteczce tłuszczy, o których dowiesz się więcej oglądając film pod kwasy karboksylowe
Alkohole wielowodorotlenowe podobnie jak jednowodorotlenowe ulegają reakcji spalania i reakcji z metalami z wydzieleniem wodoru.
Jednak alkohole wielowodorotlenowe w przeciwieństwie do alkoholi jednowodorotlenowych reagują z wodorotlenkiem miedzi (II). w
wyniku reakcji powstaje roztwór o barwie szafirowej. Jest to reakcja charakterystyczna pozwalajaca odróżnić te dwie grupy alkoholi od
siebie. Alkohole wielowodorotlenowe są mniej toksyczne niż alkohole jednowodorotlenowe. Zwiększenie liczny grup OH w cząsteczce
oraz długości łańcucha węglowego zmniejsza toksyczność alkoholu.
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Strona 2/2