Łamanie praw człowieka na ś wiecie

Łamanie praw człowieka na świecie
Wprowadzenie
Na świecie żyje ponad 7 miliardów ludzi. Różnią się oni kolorem skóry, posturą, a także poglądami
politycznymi, mentalnością i wyznaniem. Jednakże każdy człowiek posiada godność, którą chce
chronić oraz chce żyć w spokoju, nie obawiając się na każdym kroku o swój byt materialny, zdrowie i
życie. Niestety niejednokrotnie na świecie zdarzało się i zdarza nadal, że jeden człowiek krzywdzi
drugiego, oczernia go, niszczy dobytek, hańbi i miesza z błotem. Prawa człowieka nie są nadane
ustawą, dokumentem czy innym aktem prawnym. Powstały w sposób naturalny długo przed
wszelkimi kodeksami. Ich podstawą jest moralność, wzajemny szacunek oraz życzliwość
międzyludzka. Jednakże, aby prościej było przestrzegać praw człowieka, spisano je w kilku
dokumentach:




Powszechna Deklaracja Praw Człowieka – uchwalona 10 grudnia 1948 roku w Paryżu przez
ONZ
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Międzynarodowy Pakt Praw
Ekonomicznych, Socjalnych i Kulturalnych – uchwalone 16 grudnia 1966 roku przez ONZ, a
weszły w życie w 1976 roku po ratyfikowaniu przez 35 państw.
Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności – uchwalona
przez Radę Europy w Rzymie w 1950 roku a obowiązującą od 1953 roku. Polska ratyfikowała
te konwencję 1 marca 1993
Konwencja Praw Dziecka – uchwalona przez ONZ 20 listopada 1989 roku
Ilość powyższych dokumentów oraz zasięg ich wpływów – ilość państw, które je ratyfikowały są
zdecydowanie przejawem aprobaty ze strony rządów dla ochrony praw i godności każdego człowieka.
W praktyce niestety nie wszystkie kraje, które prawa przyjęły, respektują je należycie. Przykłady ich
łamania przedstawię w dalszej części pracy.
Prawa człowieka można podzielić na trzy grupy:
I
Prawa i wolności osobiste oraz polityczne







II
prawo do życia, do wolności i nietykalności osobistej
prawo do opory przeciwko bezprawnej przemocy, nienaruszalności mieszkania i
tajemnicy korespondencji
prawo do przenoszenia się i wyboru miejsca
zamieszkania
prawo do sprawiedliwego sądu
wolność zrzeszania się, zgromadzeń i wieców
prawo wyborcze
wolność sumienia i wyznania
Prawa ekonomiczne i socjalne

prawo do pracy







III
prawo do strajku
prawo do własności i swobodnego nią dysponowania
prawo do zasiłku dla bezrobotnych
prawo do wypoczynku
prawo do nauki
prawo do równej płacy z równą pracę
prawo do renty inwalidzkiej
Prawa ekologiczne i kulturalne




prawo do czystego powietrza, czystej wody i gleby, dla bezpiecznej dla zdrowia
żywności
prawo do ochrony danych osobowych
prawo do korzystania z różnych źródeł informacji krajowej i zagranicznej
prawa kulturalne
Organizacje dbające o przestrzeganie praw człowieka
Dokumenty prawne są niejako wytycznymi do działania w celu ochrony praw obywateli. Aby jednak
prawo było żywe i przestrzegane, muszą działać organizacje, które o to przestrzeganie dbają. Nie
mówię tu o policji czy innych służbach porządkowych, bo one zajmują się przeciwdziałaniem wszelkiej
działalności niezgodnej z prawem, ale o instytucjach specjalnie
powołanych do pilnowania, aby prawa człowieka były powszechnie
respektowane. Do takich instytucji możemy zaliczyć: Europejski
Trybunał Praw Człowieka, Radę Europy, Organizację Jedności
Afrykańskiej oraz Organizację Państw Amerykańskich. Istnieją także
organizacje pozarządowe, które poświęcają się obronie podstawowych
praw każdego z nas. Taką organizacją jest choćby Human Rights Watch
czy Amnesty International, która oprócz informowania na bieżąco o
przypadkach naruszenia praw człowieka na świecie, stara się także
zadziałać w sprawie poszkodowanych wystosowując różne apele czy
Rysunek 1. Logo Amnesty
listy.
International
Przykłady łamania praw człowieka na świecie
Ukraina
Jak wiadomo, od dłuższego czasu Ukraina boryka się z problemem separatystów chcących
odłączyć część jej regionów i utworzyć z nich suwerenne państwa. Próbują oni siłą przejąć instytucje
publiczne i zmusić ludność do podporządkowania się swoim rządom. Niestety zdarzyło się już wiele
przypadków pobić czy brutalnych przesłuchań. Organizacja Amnesty International na swoim portalu
tak pisze o incydencie z 7 maja, który został zarejestrowany przez jednego z separatystów i
umieszczony na jego stronie internetowej:
„[Jest to] nagranie wideo ukazujące dwóch mężczyzn umieszczonych w samochodzie,
przesłuchiwanych i poddanych okrutnemu traktowaniu. Nagranie ma jakoby pochodzić z lotniska w
okolicy Mariupola. Dwaj mężczyźni mają ręce skrępowane za plecami. Na głowy narzucone mają
nieokreślone zasłony, które w pewnym momencie, na znak przesłuchującego zostają zerwane nożem.
Jeden mężczyzna jest pozbawiony większości odzieży a na
ciele nosi dwie wyraźne rany cięte. Drugi z zatrzymanych jest
kompletnie ubrany. […]”
Takie postępowanie podczas przesłuchań jest niemoralne i nie
powinno mieć miejsca w nowoczesnym świecie. Amnesty
prosi wszystkich, którym nie jest obojętny los mieszkańców
okupowanych przez separatystów części Ukrainy, o wysyłanie
apeli do Prokuratora Generalnego Ukrainy oraz do
Przewodnicząca Komisji Praw Człowieka Parlamentu Ukrainy.
Warto podjąć ten wysiłek i w ten sposób choć trochę pomóc
ofiarom nadużyć.
Zdjęcie 1. Ukraińscy separatyści
W okupowanych przez separatystów regionach również ogranicza się wolność słowa czy informacji.
Niedawno głośna była sprawa porwania pokojowych obserwatorów OBWE, a każdy kto nie zgadza się
z poglądami uzbrojonych ekstremistów, zostaje pobity lub jest zastraszany.
Korea Północna
W 1953 po wojnie koreańskiej na Półwyspie Koreańskim powstały dwa państwa pozostające wrogie
sobie do dziś. Podczas, gdy Korea Południowa jest nowoczesnym, silnym i, co najważniejsze,
demokratycznym państwem, jej północni sąsiedzi posiadają ustrój komunistyczny lub nawet, jak
niektórzy twierdzą, quasimonarchię. Jest to państwo, które pomimo ratyfikowania
Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich, wciąż łamie prawa człowieka na różne sposoby. W
sprzeczności z prawem do życia stoi zabijanie uchodźców poszukujących pożywienia, mordy na tle
politycznym lub aresztowania bez nakazu sądu. Prawo do wolności w Koreańskiej Republice LudowoDemokratycznej praktycznie nie istnieje. Dobrowolne
zrzeszanie się, wolność prasy czy słowa są pustymi hasłami, a
praktyki stosowane w tym państwie są ich jawnym
zaprzeczeniem. Największym ograniczeniem wolności wydaje
się jednak brak swobody przemieszczania się oraz zakaz zmiany
miejsca zamieszkania bez zgody władz. W 1967 r.
wprowadzono podział społeczeństwa na klasy, łamiąc przy tym
zasadę równości. Przynależność do jednej z nich decyduje m.in.
o charakterze i miejscu pracy czy też nawet o dystrybucji Zdjęcie 2. Więzień poddawany torturom
żywności. To ostatnie jest wprost barbarzyńską ustawą, która
ludzi wręcz zrównuje ze zwierzętami. Dyskryminowani są niepełnosprawni, homoseksualiści, a znane
są przypadki zmuszania małżeństw do rozwodów m.in. z powodu różnic klasowych.
Obozy koncentracyjne oraz obozy pracy są chyba najbardziej
udokumentowanym przejawem łamania praw człowieka. O
ich istnieniu wiadomo bardzo wiele dzięki relacjom
uciekinierów, wśród których znajdują się m.in. obozowi
strażnicy. Więźniowie są tam trzymani w nieludzkich
warunkach. Znaczna część z nich umiera z głodu lub są
Zdjęcie 3. Obóz koncentracyjny w Korei
Północnej
zabijani przez strażników. Dokonuje się na nich eksperymentów naukowych, oczywiście bez ich
zgody, co również jest przejawem łamania praw człowieka.
Chiny
Chiny są państwem, w którym nagminnie łamie się prawa człowieka. Łamią nie tylko prawo do
wolności wypowiedzi, prawo posiadania, ale również prawo do życia, co wydaje się absurdalne, gdyż
w końcu państwo winne jest dbać o swych obywateli. Warto wiedzieć, iż w Chińskiej Republice
Ludowej, jeśli trafisz przed sąd nie masz żadnych praw. Wyrok wydaje się z góry, a oskarżony jest
pozbawiony obrońcy. Torturuje się go podczas przesłuchań w celu wymuszenia zeznań. Mamy tam
więc ewidentnie do czynienia z pogwałceniem prawa do sprawiedliwego sądu.
W Chinach wprowadzono także ścisłą cenzurę. Krytyka władz jest niedopuszczalna, a osoby, które
publicznie wyrażają swoje przekonania są skazani m.in. na podstawie paragrafu zabraniającego
zwoływanie zgromadzeń, wiąże się to z pogwałceniem prawa do wolności zrzeszania się oraz
wolności słowa. Największy sprzeciw obrońców praw człowieka wywołuje stosowanie tortur, w celu
wymuszenia informacji. Często skutkiem jest tu śmierć, a więc władza łamie fundamentalne prawo
człowieka, czyli prawo do życia. Yan Zhengxue, jest doskonałym przykładem jawnej
niesprawiedliwości, zabrany został przez milicję nie będąc podejrzanym o popełnienie żadnego
wykroczenia czy przestępstwa. Został dotkliwie pobity przez funkcjonariuszy, a następnie
nieprzytomnego wyrzucono go z posterunku.
Kiedy próbował dowiedzieć się czegokolwiek,
dlaczego takie wydarzenie zaszło, za swą
dociekliwość został skazany na pobyt w obozie
pracy – pogwałcono wtedy prawo do oporu
przeciwko bezprawnej przemocy. Niestety
śmiercią w Chinach nie kara się tylko zabójstwa i
wyjątkowo brutalne występki, ale również
włamania, porwania, złodziejstwo, rozboje i
wiele innych drobnych wykroczeń, za które
Zdjęcie 4. Więzień z wrośniętym w rękę łańcuchem
normalnie oskarżony otrzymałby jedynie karę
więzienia. W 1999 roku w Chinach miało miejsce
najpoważniejsze i najdalej idące od dziesięcioleci zdławienie pokojowej opozycji i wolności religijnej.
Tysiące ludzi zostało samowolnie zatrzymanych. Niektórych skazano w niesprawiedliwych procesach
sądowych na długie wyroki więzienia, inni zsyłani byli do obozów pracy przymusowej. Powszechnie
stosowano tortury i maltretowanie więźniów. W latach dziewięćdziesiątych w Chinach oficjalnie
odnotowano 18 tysięcy egzekucji, choć prawdopodobnie faktyczna ich liczba jest niestety wyższa.
Afryka
Afryka jest kontynentem pełnym różnych kultur, wyznań i kontrastów. Niestety w wielu krajach
afrykańskich dochodzi do łamania praw człowieka, głównie w tych, w których religią dominującą czy
nawet państwową jest islam. Najbardziej martwi fakt, iż ze względów religijnych muzułmanin jest w
stanie z zimną krwią zabić innowiercę lub nawet członka własnej rodziny i żyć w przeświadczeniu, że
zrobił słusznie.
Przykładem łamania w Sudanie prawa do życia jest los Meriam Yehya Ibrahim. Kobieta ta została
skazana na śmierć przez powieszenie za "apostazję", oraz na karę chłosty za "cudzołóstwo". Jest
więźniarką sumienia skazaną z powodu przekonań religijnych oraz tożsamości.
„[…] 15 maja wyrok śmierci wydał na nią sąd w Chartumie, stolicy Sudanu, gdy odmówiła wyrzeczenia
się swojej religii. Kobieta otrzymała trzy dni czasu na zmianę decyzji i wyrzeczenie się religii po tym,
jak 11 maja została uznana winną "cudzołóstwa" oraz "apostazji". Meriam została skazana na śmierć
przez powieszenie z artykułu 126 Kodeksu Karnego Sudanu za zbrodnię "apostazji", oraz na karę stu
batów z artykułu 146 za "cudzołóstwo". […]”
Fakt, iż w Sudanie i innych krajach islamskich zmusza się do
wyrzeczenia się innych religii pod groźbą śmierci lub tortur jest
niedopuszczalne. Kara śmierci jest najbardziej okrutną, poniżającą i
nieludzką formą kary, a kaleczenia skazanego naruszają absolutny
zakaz praktykowania tortur, który również jest zapisany w
międzynarodowym prawie człowieka. Amnesty apeluje do
wszystkich ludzi dobrego serca, aby wysyłali petycje i apele do rządu Zdjęcie 5. Pokaleczone ręce czarnego
człowieka
w Chartumie o uniewinnienie Meriam i danie jej możliwości
normalnego życia.
Podsumowanie
Każdy człowiek jest istotą stworzoną przez Boga. Ma nieśmiertelną duszę, godność i prawa
wynikające z moralności. Na świecie jest jednak wiele miejsc, w których te prawa, niejako święte
prawa łamie się oraz wiele osób, które działają niezgodnie z nimi. Smutkiem napawa fakt, iż ludzie
cierpią przez swoich bliźnich, przez swoje rodziny czy doznają krzywd z rąk państwa, które jest
odpowiedzialne za obywateli i powinno za wszelką cenę dbać o ich bezpieczeństwo, dobrobyt i
szczęście. Dobrze, że istnieją wśród nas całe rzesze ludzi życzliwych, pomocnych i zdolnych do
poświęceń. To oni powołali do życia organizacje walczące o przestrzeganie praw człowieka i to dzięki
nim wiele osób doznało ulgi w cierpieniu. Mam szczerą nadzieję, że kiedyś na świecie zapanuje pokój,
a ludzie będą wobec siebie życzliwi, pomocni, a co najważniejsze, podstawowe prawa, jakimi są
poruszane w tej pracy Prawa Człowieka będą przestrzegane w stu procentach.
Piotr Muzyczuk IA