Początek zbiórki - quiz Co wiesz o nysie? (PRZED ZBIÓRKĄ) 1 Data

Początek zbiórki - quiz
Co wiesz o nysie? (PRZED ZBIÓRKĄ)
1 Data nadania praw miejskich: A) 1223 B)1118 C)1300 D)1945
2 Nazwa NYSA wzięła się od: A) NISKA – położenie nizinne
B) Rzeki Nysa Łużycka C)Rzeki Nysa Kłodzka
3 Które z klęsk naturalnych miały miejsce w Nysie
A) Wybuch Wulkanu B)Trzęsienie Ziemi C)Powódź D)Lawina
4wybierz wydarzenie w których Nysa została zniszczona/splądrowana A)Najazd Mongolski
1241 B)Wojny Husyckie C)Wojna 30-letnia
5 W jakim paostwie Nysa zyskała rangę: Twierdza
A) Polskim B) Austriackim C) Pruskim D)Czeskim
Według późniejszych kronikarzy - Schedela i Długosza nazwa miasta Nysa pochodzi od nazwy
rzeki[3][4].

początek XII wieku Nysa staje się znaną osadą handlową z racji swego położenia na
skrzyżowaniu szlaków handlowych.

1134 Bolesław Krzywousty odbudował Nysę zniszczoną wskutek walk między nim a
jego bratem Zbigniewem - wzniósł tu murowaną twierdzę mającą strzec tej osady handlowej.
Powstał w ten sposób warowny gród prawdopodobnie otoczony tzw. tynem czyli rodzajem
wysokiego drewnianego ogrodzenia.
1198 Książę opolski Jarosław zostając biskupem wrocławskim konsekrował kościół św.
Jakuba oraz dołączył ziemię nyską do kasztelanii otmuchowskiej, zwiększając dobra biskupie.
I połowa XIII wieku Biskupi wrocławscy sprowadzają do Nysy osadników z Flandrii, którzy
wyspecjalizowali się w osuszaniu i uprawie podmokłych terenów, a także rzemieślników
zNiemiec. Następuje stopniowa melioracja okolicznych mokradeł i karczunek lasów,
powiększa się miejski areał uprawny.
1223 Nysa otrzymała lokację na prawie flamandzkim – w dokumencie wzmiankowane jest
zarówno Stare Miasto, jak i Nowe Miasto. Obie części Nysy są niemal równe obszarowo, obie
posiadają prymitywne drewniano-ziemne umocnienia. Powstające miasto zostało pomyślane
przede wszystkim jako centrum rzemieślniczo-handlowe, jego ludnośd zajmowała się jednak
również rolnictwem i rybołówstwem. Nazwa miasta w dokumencie lokacyjnym została
zapisana po łacinie jako Nissa, co stanowiło transkrypcję polskiej nazwy Nysa (do tej nazwy
miasta pochodzącej z okresu jego lokacji powrócono po 1945 roku). W okresie
zdominowania Nysy przez ludnośd niemiecką, czyli w latach 1367-1945 używano różnych
zgermanizowych form nazwy miasta, dostosowanych do schematów fonetycznych i
zmieniającej się na przestrzeni wieków pisowni języka niemieckiego, np. Nise, Neys,
Neise,Neisse itp.
1241 Zniszczenie miasta przez Mongołów.
1245 Nysa uzyskuje prawo drugiego targu rocznego, czyli jarmarku w dniu św. Jakuba (obok
posiadanego już jarmarku w dniu św. Agnieszki) oraz prawo składu, tj. przymusu wystawiania
na sprzedaż towarów przewożonych przez obcych kupców, co stwarzało ogromne
możliwości pośrednictwa handlowego.
1249 Pożar miasta podczas walk Bolesława Rogatki z Henrykiem III.
1259 Po przekopaniu kanału przez środek miasta, staje nad nim młyn zbożowy
1260 Pierwsza wzmianka o dworze biskupów wrocławskich
1261 Miasto zostaje otoczone wałem i palisadą.
1270 Początek konfliktu między Henrykiem IV Probusem a biskupem Tomaszem II, w wyniku
którego Nysa jest w późniejszych latach wielokrotnie niszczona.
1290

Henryk IV Probus wydał specjalny dyplom, na mocy którego przyznał biskupom
wrocławskim pełnię władzy książęcej w kasztelani. Powstaje w ten sposób księstwo nyskie.
A PO ZBIÓRCE:
1 Dlaczego Rynek Nyski nie jest w kształcie prostokąta?
2 Jaka funkcje pełni dziś Pałac Biskupi
3 W jakim wieku miała miejsce tzw. Bitwa pod Nysą
4 Skąd pochodziło wino którego nysa była ważnym importerem
5 Imię osoby która miała największy wpływ na rozwój Nyskiej Twierdzy
1302 Nysa staje się centrum handlu krajowym i zagranicznym suknem. W mieście
funkcjonują 24 sklepy sukiennicze.
1347 Wzmianka o ratuszu.
1350 Miasto wraz z dworem biskupim zostaje otoczone murami obronnymi.
koniec XIV wieku Większośd domów najbogatszej warstwy mieszkaoców jest już murowana.
1424 Ludnośd miasta wynosi około 5 000 osób (a łącznie z przedmieściami 10 000), mieszka
tu 390 mistrzów rzemieślniczych, skupionych w 35 cechach. W Nysie i jej najbliższej okolicy
zlokalizowane są kuźnice miedziane, wytwórnie drutu, wielkie młyny wodne i papiernie. W
mieście jest 158 ogrodów.
1428 Najazd husycki na Nysę.
1474 Początek budowy wielkiej dzwonnicy przy kościele św. Jakuba, której wysokośd według
wstępnych planów miała sięgad od 110 do 120 metrów.
1489 Wyprawa wojenna mieszczan nyskich do Ziębic, zakooczona złupieniem miasta.
Zdobyto wówczas figurę Lwa Ziębickiegozdobiącą dzisiaj portal Wieży Ziębickiej.
1493 Nysa zostaje umieszczona w norymberskiej Kronice świata obok najważniejszych miast
ówczesnej Europy. Obecnie jednak wśród historyków przeważa pogląd, że w rzeczywistości
ówczesna pozycja Nysy, chociaż znacząca, to jednak nie była aż tak wielka jak Krakowa czy
Wrocławia.
1497 Na rynku w Nysie ścięto przedostatniego księcia opolskiego Mikołaja II.
1499 Zbudowano wieżę ratusza o wysokości 90 metrów.
Nysa zwie się Śląskim Rzymem także dlatego że
mimo dominacji protestantów w tamtym regionie
zachowała swoją katolickośd.
Symbolem tego są barokowe kontrreformacyjne budowle.
1620 Nysę najeżdżają wojska protestantów śląskich dowodzone przez księcia Jana Jerzego
Hohenzollerna. Miasto zostaje najpierw zniszczone, a następnie doprowadzone do
bankructwa w wyniku nałożenia ogromnej kontrybucji (90 tys. talarów).

Do miasta wkraczają wojska elektora saskiego Jana Jerzego I. Zostają one szybko
wyparte przez armię cesarza Ferdynanda II.

W doszczętnie spalonej i splądrowanej Nysie pojawia się nieznany tu od wieków głód,
a w jego następstwie epidemia.

Ponowne zajęcie Nysy przez Duoczyków i Sasów i kolejne oswobodzenie miasta przez
Austriaków.

W związku z zagrożeniem tureckim polecono rozebrad na Starym Mieście wszystkie
wyższe budynki, m.in. kościół św. Jana.

Zaraza nadal zbiera tragiczne żniwo. Chorzy są izolowani w namiotach w lasku poza
miastem, tam również grzebie się zmarłych. W ciągu kilku miesięcy ginie dwie trzecie
ludności Nysy.

Na cmentarzu za miastem bożogrobcy wznoszą Kościół Jerozolimski.
1639 Całkowicie zwycięża w Nysie kontrreformacja.

W lipcu mieszczanie odparli atak Szwedów.
1642 Szwedzkie wojska pod dowództwem Jana Liliehöcka rozpoczynają oblężenie i już po 10
dniach zmuszają Nysę do poddania się bez walki (szpiegom szwedzkim działającym w mieście
udało się zatrud wszystkie studnie, co spowodowało brak wody pitnej). Wynegocjowano
warunki kapitulacji - mieszkaocy mają zapłacid 11 000 talarów na żywnośd dla wojska oraz 28
000 talarów okupu (zmuszeni zostali do oddania wielu kosztowności ze złota, w tym skarbów
kościelnych). W zamian Szwedzi obiecali, że nie zniszczą miasta, lecz nie dotrzymują słowa i
wycofując się usiłują zniszczyd system obronny podpalając wieże strażnicze. Ogieo szybko
przenosi się na całe miasto. Gwałtowna ulewa gasi pożar, jednak zniszczeniu ulega wiele
budynków, m.in. seminarium św. Anny.
Zdobycie Nysy przez Prusy odcieło stare szlaki handlowe.
Nysa została przez Fryderyka Wielkiego przebudowana
Na twierdze, lewy brzeg
Nysy-Kłodzkiej był w tamtych czasach
nie do zdobycia
Podsumowanie
A PO ZBIÓRCE:
1 Dlaczego Rynek Nyski nie jest w kształcie prostokąta?
2 Jaka funkcje pełni dziś Pałac Biskupi
3 W jakim wieku miała miejsce tzw. Bitwa pod Nysą
4 Skąd pochodziło wino którego nysa była ważnym importerem
5 Imię osoby która miała największy wpływ na rozwój Nyskiej Twierdzy
Fotografie: