ranking 2006 - Pekao Bank Hipoteczny SA

Transkrypt

dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 1
Najlepsze banki
RANKING 2006
„Gazeta Bankowa” już po raz
czternasty nagradza najlepsze banki.
Nasza oryginalna i ciągle doskonalona metodologia pozwala wyłonić liderów spośród dużych oraz małych
i średnich banków. W ocenie ich
osiągnięć pomagają nam znakomici
eksperci, którym serdecznie dziękuję.
Zwycięzcą rankingu przygotowanego według Wskaźnika Gazety Bankowej wśród banków dużych po raz
kolejny został Raiffeisen Bank, który
również przed rokiem wygrał w tej
konkurencji. Bank jest wszechstronny, zajął pierwsze miejsce wśród najbardziej dynamicznych, w rankingu
efektywności i struktury portfela znalazł się w czołowej trójce z minimalną stratą punktową do zwycięzcy
obydwu tych rankingów – Lukas
Banku, który w głównym zestawieniu
zajął pozycję 2. To, że nie znalazł się
na najwyższym stopniu podium, Lukas Bank zawdzięczać może o kilka
punktów niższej niż u zwycięzcy rankingu ocenie punktowej wskaźników
dynamiki. Przed rokiem Lukas Bank
zajmował również 2. pozycję, ale wtedy jeszcze w gronie banków małych
i średnich.
Na pozycji 3. wśród banków dużych uplasował się Bank Przemysłowo-Handlowy, najwyżej oceniony
przez jury. W ocenie ekspertów wypadł on niemal idealnie – ocena jury,
czyli tzw. subiektywna, osiągnęła 29
pkt., a więc tylko o 1 punkt mniej
od oceny maksymalnej. Co ciekawe,
również przed rokiem ocena subiektywna banku była identyczna, podobnie jak trzecie miejsce w głównym
rankingu.
Liderem rankingu według Wskaźnika Gazety Bankowe wśród banków
małych i średnich został niespodziewanie BPH Bank Hipoteczny. Jeszcze
przed rokiem bank klasyfikowany był
na pozycji 7. Bank nie wygrał w żadnym z podrankingów. Jego ważnym
atutem jest wysoka ocena nadana bankowi przez ekspertów. Drugie miejsce
przypadło Bank DnB NORD Polska.
Do atutów banku należy najwyższa
ocena punktowa dynamiki i struktury
portfela. Na pozycji trzeciej sklasyfikowany został Santander Consumer
Bank (rok temu występował pod nazwą PTF Bank i był w grupie niesklasyfikowanych). Tym razem zasłużył
na wysoką ocenę w rankingach dynamiki i struktury portfela.
DOROTA BOGUCKA
SPIS TREŚCI:
II Ranking według Wskaźnika Gazety Bankowej
Kryteria selekcji
V Rok to za mało
Ranking dynamiki
VI Duże i zdrowe portfele
Ranking struktury portfela
VII Walka o podium
Ranking efektywności
VIII Rachunek wyników
Aktywa i pasywa
Przewodnik po tabelach
XII Cieszyć się?
XIII Rok w sektorze
XIV Korzystny wizerunek
XVI Zaplecze też jest ważne
JURY:
Prof. dr hab. Jan K. Solarz
Akademia Finansów
Dr Eugeniusz Śmiłowski
Instytut Badania Opinii i Rynku Pentor
Dr Błażej Lepczyński
Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową
Romuald Orzeł
redaktor naczelny „Gazety Bankowej”
Małgorzata Alicja Dudek
dziennikarz „Gazety Bankowej”
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 2
ranking
Kryteria selekcji
GRZEGORZ ELANIUK
WSKAZÓWKI METODYCZNE
Znalezienie się w gronie banków
sklasyfikowanych w naszym rankingu
wymagało spełnienia kilku kryteriów
– udostępnienie bilansu i rachunku wyników banku wraz z opinią audytora
i ankiety z informacjami dodatkowymi.
Od uczestników wymagaliśmy posiadania współczynnika wypłacalności nie niższego niż 8 procent oraz
kapitałów własnych na poziomie wyższym niż 5 mln ECU. Ponadto wymagane było uzyskanie dodatniego wyniku finansowego netto w ostatnim
roku obrachunkowym, czyli 2005.
Podobnie jak przed rokiem banki
zostały podzielone na dwie grupy:
uniwersalnych (dużych) oraz specjalistycznych (małych i średnich). Banki o kapitałach własnych
(uwzględnialiśmy kapitały brane
pod uwagę przy liczeniu współczynnika wypłacalności) ponad 500 mln
zł to duże banki, a te o funduszach
niższych zalicza się do grupy małych
i średnich. Banki z drugiej grupy
specjalistycznych to banki mniejsze,
Ranking według Wskaźnika Gazety Bankowej
Lp. Nazwa banku
Ocena
według
WGB
Wzrost
funduszów
własnych
Wzrost
kredytów
Wzrost
depozytów
Wzrost
wyniku
operacyjnego
pkt
2004/
2003
2005/
2004
2004/
2003
2005/
2004
2004/
2003
2005/
2004
2004/
2003
2005/
2004
84,99
83,05
82,90
81,58
76,79
74,70
72,23
71,38
65,93
60,67
56,44
56,31
53,91
46,02
39,04
26,2
30,2
-2,8
7,5
6,1
17,0
1,0
-0,8
2,2
13,1
-12,2
-1,9
78,8
3,0
-9,7
25,8
49,3
1,8
2,0
25,8
-6,9
3,5
25,5
9,1
16,4
-25,2
2,8
0,4
0,6
-6,1
19,6
33,6
9,6
-29,5
4,3
9,3
4,0
-0,5
-16,8
-10,0
-26,7
10,3
-21,0
-31,4
-7,6
28,8
25,0
13,9
26,1
27,0
17,1
8,2
1,0
-4,9
7,9
-8,4
20,4
-14,3
32,8
-2,1
14,3
-3,8
1,3
13,2
6,1
2,1
-7,7
7,6
25,8
18,2
-6,5
18,3
-7,5
-5,7
-6,9
20,4
2,4
8,7
4,5
19,8
5,0
2,2
7,9
18,8
21,0
1,8
9,3
-8,9
58,3
1,8
98,9
30,7
68,9
x
56,1
15,6
19,2
120,7
320,4
x
8,8
54,5
x
54,7
x
34,3
1,2
27,5
103,0
48,4
16,0
22,7
22,1
45,9
x
30,8
17,0
143,0
-16,4
930,6
74,04
63,09
58,26
55,96
55,81
53,08
51,00
50,85
48,98
47,75
46,48
46,27
45,32
44,75
44,56
43,38
39,38
0,7
0,9
227,4
0,9
-18,2
2,7
-0,5
126,6
-4,8
48,4
x
4,6
3,7
3,4
42,3
-0,1
-0,7
6,2
25,3
13,8
6,9
41,0
9,2
0,7
28,8
-0,3
1,6
14,7
8,3
1,9
47,3
22,0
14,9
0,0
75,0
48,2
1887,6
2,9
38,1
16,4
3,5
15,3
10,0
3,7
x
14,3
-30,7
28,7
22,4
29,8
-8,4
29,0
50,4
48,8
31,9
-9,0
-1,7
11,8
2,4
9,7
-35,8
-18,6
3,9
44,3
10,8
5,4
1,2
20,4
-2,5
422,5
x
32,7
-13,5
12,1
56,2
0,9
-0,6
932,1
x
18,1
-3,2
20,9
-29,7
19,2
105,0
76,0
191,0
30,7
4,3
6,2
9,3
92,9
19,5
24,5
-41,1
-8,0
-6,4
191,1
33,1
8,5
92,3
-27,6
688,3
193,1
x
32,2
78,7
217,7
555,5
x
414,2
111,4
x
21,0
-36,8
1431,3
650,2
143,2
x
25,3
42,3
554,8
59,7
-9,7
1,2
193,2
-42,7
119,2
39,4
-35,1
-15,0
-16,8
-83,0
-76,6
-47,7
23,2
x
-18,2
15,1
x
13,9
47,5
173,8
-0,4
85,3
22,2
x
32,5
11,9
x
-1,5
16,2
81,4
10,4
46,6
-0,5
x
47,9
17,8
x
19,5
2,5
20,0
-3,3
30,6
-25,6
x
17,7
300,7
x
271,6
1,0
38,5
-11,2
x
23,4
BANKI DUŻE
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Raiffeisen Bank Polska S.A.
Lukas Bank S.A.
Bank BPH S.A.
Bank Millennium S.A.
Fortis Bank Polska S.A.
PKO BP S.A.
Bank Pekao S.A.
Bank Zachodni WBK S.A.
ING Bank Śląski S.A.
BRE Bank S.A.
Bank Handlowy w Warszawie S.A.
Bank Ochrony Środowiska S.A.
Kredyt Bank S.A.
Deutsche Bank Polska S.A.
Bank Gospodarki Żywnościowej S.A.
BANKI MAŁE I ŚREDNIE
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
BPH Bank Hipoteczny S.A.
Bank DnB Nord Polska S.A.
Santander Consumer Bank S.A.
Danske Bank Polska S.A.
FCE Bank Polska S.A.
Bank of Tokyo-Mitsubishi (Polska) S.A.
DZ Bank S.A.
Bank Polskiej Spółdzielczości S.A.
Nordea Bank Polska S.A.
Rabobank Polska S.A.
Fiat Bank Polska S.A.
Volkswagen Bank Polska S.A.
WestLB Bank Polska S.A.
Mazowiecki Bank Regionalny S.A.
Gospodarczy Bank Wielkopolski S.A.
Daimler Chrysler Bank Polska S.A.
Calyon Bank Polska S.A.
BANKI NIESKLASYFIKOWANE
1
2
3
4
5
II
GE Money Bank S.A.
Getin Bank S.A.
ABN AMRO Bank (Polska) S.A.
Euro Bank S.A.
Bank Pocztowy S.A.
GAZETA BANKOWA 26 czerwca–2 lipca 2006
www.gazetabankowa.pl
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 3
ranking
w znacznej części nastawione na
obsługę nisz rynkowych, w tym: kredytów hipotecznych, samochodowych, obsługę klienta detalicznego.
BEZ DRUGIEGO SITA
W ostatnich latach oprócz warunków, jakie opisaliśmy wyżej banki, aby zostać sklasyfikowane w naszym rankingu musiały w ocenie
wskaźników finansowych (jeszcze
przed oceną jury) zgromadzić określoną liczbę punktów. W tym roku
zrezygnowaliśmy z tego dodatkowego wymogu, aby dać szansę pokaza-
Udział
kredytów
w aktywach
Należności
zagrożone
do kredytów
Aktywa
pracujące
do aktywów
Koszty
do
dochodów
Stopa
zwrotu
z kapitału
Zwrot
z aktywów
%
%
%
%
%
%
68,1
78,9
55,1
43,3
67,4
51,2
46,7
48,0
23,5
47,1
29,2
76,2
47,2
8,0
46,2
5,7
0,1
8,5
4,9
5,9
7,1
3,8
7,1
x
5,8
4,3
10,4
9,5
26,7
4,9
97,3
93,7
96,4
95,9
97,6
95,6
95,4
95,0
96,9
94,0
91,5
97,0
96,7
99,3
96,3
58,6
46,9
54,5
51,6
56,3
73,0
54,0
61,4
66,7
68,6
69,0
76,1
74,8
63,1
90,3
27,69
46,11
23,44
28,51
19,99
27,15
25,64
25,28
20,80
12,63
16,52
7,92
20,76
7,90
6,25
1,96
5,06
1,88
2,68
1,72
1,95
2,52
1,91
1,46
0,85
1,84
0,57
1,96
0,81
0,51
91,3
72,2
95,1
72,6
94,6
52,8
29,5
23,1
67,9
26,7
94,9
93,2
24,8
24,1
26,1
97,2
24,1
1,99
0,30
1,08
x
15,96
0,00
9,76
10,34
x
0,31
5,34
6,47
3,06
4,87
7,69
10,74
1,16
99,1
98,3
98,3
99,7
98,2
99,6
98,0
98,3
97,0
99,2
98,4
98,1
99,2
99,4
97,8
97,7
96,5
35,9
66,7
67,7
48,4
37,7
40,8
69,3
80,1
88,7
77,6
51,7
x
63,3
86,1
79,1
60,4
73,4
16,01
5,34
9,91
9,61
29,84
8,79
9,51
13,35
6,98
4,17
8,62
23,94
6,25
6,42
9,67
7,40
4,34
95,9
47,8
22,2
57,8
29,6
9,01
x
0,17
1,73
2,40
96,4
96,6
97,7
92,6
97,0
46,7
55,5
80,5
78,0
81,3
37,18
26,53
4,96
-10,04
17,93
niesklasyfikowanych – tam o kolejności decydowała wielkość kapitałów
banku (wyliczanych według formuły
takiej jak wyliczania współczynnika
wypłacalności).
Punktacja poszczególnych wskaźników dla banków dużych oraz średnich i małych nieznacznie różni się.
Dla banków dużych nie uwzględniamy dwóch wskaźników – współczynnika wypłacalności oraz bezwzględnego poziomu kapitałów własnych.
Wskaźniki, które bierzemy pod uwagę przy ocenie dzielimy na cztery
8
grupy.
nia się wszystkim, którzy spełnili
wymogi postawione przed uczestnikami. Ostatecznie w grupie banków
dużych znalazło się w tym roku 15
banków dużych i 17 małych i średnich.
W głównej konkurencji rankingu
„Najlepsze banki” uczestnicy zostali
uporządkowani według malejącej
wielkości oceny punktowej WGB
(Wskaźnik Gazety Bankowej), zbierającej punkty za ocenę wskaźników
finansowych oraz ocenę jurorów.
W odmienny sposób prezentujemy
banki, które znalazły się w gronie
Podatek
doch./
wynik na dział.
bankowej
Fundusze
własne
Współcz.
wypłacaln.
Ocena
jury
Nazwa banku
Lp.
tys. zł
%
pkt
4,35
9,20
9,49
9,74
7,14
7,22
7,80
7,57
8,39
5,11
7,92
4,99
-9,59
9,07
-0,33
882 312
641 750
4 421 967
2 008 821
565 658
6 161 301
6 089 424
2 403 810
2 841 945
2 283 009
3 191 935
519 365
1 980 800
522 30
1 318 655
9,0
15,0
12,4
19,1
11,1
14,1
19,5
15,1
18,6
11,1
14,6
10,6
16,4
28,1
14,9
20
22
29
23
18
22
21
22
24
22
17
18
17
13
14
Lukas Bank S.A.
Bank BPH S.A.
PKO BP S.A.
Bank Pekao S.A.
BRE Bank S.A.
Kredyt Bank S.A.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
1,92
0,78
0,85
1,22
5,17
2,13
0,87
0,43
0,55
0,19
5,31
2,36
0,68
0,38
0,47
1,38
0,49
11,9
4,6
4,2
10,2
13,3
11,1
4,4
3,7
2,9
6,8
9,7
8,9
7,0
5,6
-0,8
5,8
7,8
179 111
252 735
293 897
226 335
58 015
129 958
172 486
247 830
430 954
188 960
285 157
171 991
262 953
101 724
179 034
58 291
209 710
14,1
15,3
8,7
16,3
20,3
38,9
15,8
14,4
11,9
15,9
74,7
10,6
34,1
19,1
19,8
20,6
21,4
21
15
15
14
11
10
15
18
19
13
9
11
13
17
17
10
11
Bank DnB Nord Polska S.A.
DZ Bank S.A.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
3,65
1,39
0,31
-0,76
1,18
7,1
5,0
26,7
0,7
4,5
1 001 549
448 150
252 215
175 963
146 791
10,9
12,4
18,6
15,3
27,9
15
GE Money Bank S.A.
Getin Bank S.A.
Euro Bank S.A.
Bank Pocztowy S.A.
1
2
3
4
5
26 czerwca–2 lipca 2006 GAZETA BANKOWA
III
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 4
ranking
8DYNAMIKA
EFEKTYWNOŚĆ
Maksymalna ocena wskaźników
dynamiki to 17 punktów dla banków
specjalistycznych i 22 dla uniwersalnych. Ocenie podlega dynamika funduszy własnych (takich, jakie wykorzystywane są do wyliczania współczynnika wypłacalności), kredytów
(należności wobec podmiotów niefinansowych i sektora budżetowego),
depozytów (również od firm, ludności i podmiotów budżetowych) oraz
wyniku na działalności operacyjnej.
Podstawą oceny nie są osiągnięcia
tylko ostatniego roku, ale to, co udało się osiągnąć w okresie 2 ostatnich
lat. Większy wpływ na ocenę mają
wyniki osiągnięte w ostatnim roku,
a możliwa do zdobycia ocena za dynamikę w okresie poprzednim była
niższa.
STRUKTURA PORTFELA
W klasyfikacji struktury portfela
można zdobyć 13 punktów. Punktacja
jest identyczna dla banków dużych
jak i małych i średnich. W ocenie
struktury portfela posłużyliśmy się
relacją aktywów pracujących do aktywów ogółem, udziałem kredytów w sumie bilansowej oraz stosunkiem należności zagrożonych do kredytów.
Za trzeci z wymienionych wskaźników
najwyższa ocena przypadła tym, których udział należności nieregularnych
w kredytach był maksymalnie niski,
w pozostałych przypadkach premiowała wyższa wartość wskaźnika.
Wskaźniki wzorcowe
Wzrost funduszy własnych
Wzrost kredytów
Wzrost depozytów
Wzrost wyniku operacyjnego
Aktywa pracujące do aktywów
Udział kredytów w aktywach
Należności nieregularne do kredytów
Koszty do dochodów
Stopa zwrotu z kapitału
Zwrot na aktywach
Podatek dochodowy do wyniku
na działalności bankowej
Fundusze własne
Współczynnik wypłacalności
IV
W ocenie efektywności posługujemy się: stopą zwrotu z kapitału
i na aktywach oraz relacją kosztów
do dochodów. Do wyliczeń wykorzystujemy średni stan aktywów i kapitału. Maksymalna ocena wskaźników
efektywności wynosi 25 punktów dla
banków specjalistycznych i 30 dla
uniwersalnych. Najwyższej punktuje
stopa zwrotu z kapitału, na pozycji
drugiej jest relacja kosztów do dochodów.
POZOSTAŁE
W ocenie wykorzystane zostały
trzy wskaźniki – bezwzględna wielkość kapitałów własnych oraz współczynnik wypłacalności, a także relacja podatku dochodowego do wyniku
na działalności bankowej. Maksymalna ocena tych wskaźników w bankach
specjalistycznych wynosi 15 punktów.
Dla banków uniwersalnych brany
jest pod uwagę jedynie wskaźnik
obrazujący relację naliczonego podatku dochodowego do wyniku na działalności bankowej.
WYLICZANIE OCENY
Utrzymaliśmy ogólne zasady wykorzystywane do przeliczania wskaźników na punkty. Pierwszym krokiem
jest wyliczenie wskaźników wzorcowych. Wskaźnik wzorcowy to wskaźnik 4 najlepszego w danej kategorii
banku dużego, w rankingu klasyfikującym banki uniwersalne oraz 4 naj-
uniwersalne (proc.)
25,5
26,1
19,8
48,4
97,0
67,4
4,9
54,5
27,2
2,0
9,1
specjalistyczne (proc.)
41,0
46,6
92,3
59,7
99,2
94,6
0,3
48,4
17,9
2,2
11,1
300 mln zł
12-18 proc.
lepszego w danej dziedzinie banku
z grupy średnich. Inne, zwykle niższe, są wzorce banków uniwersalnych, a trochę inne, w praktyce wyższe, dla banków specjalistycznych.
Ocena maksymalna za poszczególne
wskaźniki przyznana została tym
bankom, które miały dany wskaźnik
na poziomie wzorca lub od niego
wyższy. Jedynie wskaźnik udziału należności nieregularnych w kredytach
oraz poziom kosztów do dochodów
dawał największą ocenę wtedy, gdy
wskaźnik banku znajdował się poniżej wyliczonej wartości. Dla banków,
które wypadły gorzej niż wzorzec
ocena była tym niższa, im dystans
od wzorca był większy. Podobnie jak
w poprzednich latach niemożność
wyliczenia wskaźnika skutkuje
nieprzyznawaniem punktów w danej
kategorii.
Za wskaźniki finansowe można
było w sumie uzyskać, niezależnie
czy w grupie banków dużych czy małych i średnich, 70 punktów. Pozostałe 30 punkty pozostają do dyspozycji
jury. W obecnej edycji jury oceniło
wszystkie uczestniczące banki, a nie
tak jak przed rokiem tylko banki
duże.
Każdy z 5 jurorów (trzech ekspertów oraz dwaj przedstawiciele redakcji dysponujący jednym głosem) dokonywał tzw. oceny subiektywnej.
Po dyskusji całego jury o osiągnięciach poszczególnych banków każdy
nadawał analizowanym bankom
punkty, przyznając od 0 punktów
(ocena negatywna) do 7 (bardzo dobra). Dla przewodniczącego jury
zarezerwowano trochę wyższą pulę
punktów – 9.
Wpływ na ocenę miała m.in. opinia audytora; najlepsza była „czysta”,
czyli taka, w której biegły rewident
zamieszcza jedynie standardową formułę towarzyszącą badaniu danych
finansowych banku, do których nie
ma żadnych zastrzeżeń, a które mogłyby rzutować na ocenę banków
przez jury, w tym nie zwraca się uwagi na wydarzenia mogące mieć negatywny wpływ na przyszłą sytuację
banku. Nadesłanie opinii audytora
było warunkiem sklasyfikowania
banku w rankingu głównym i podrankingach.
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 5
ranking
Rok to za mało
T
radycyjnie już od kilku lat oceniając
dynamikę rozwojową banków nie
opieramy się na osiągnięciach jednego
roku, ale uwzględniamy również to, co to
miało miejsce w roku poprzednim.
W tym roku nie było zaskoczenia
– tryumfatorami w rankingu dynamiki,
zarówno wśród banków małych i średnich jak i dużych, zostały te instytucje finansowe, które nastawione są na obsługę
podmiotów gospodarczych małych
i średniej wielkości oraz wyspecjalizowane w sprzedaży usług bankowych dla
ludności.
Wśród banków dużych prym wiedzie
Raiffeisen – jeden z mniejszych banków
z tego segmentu, zajmujący silną pozycję
w obsłudze małych i średnich przedsiębiorstw. W bieżącym roku bank powtórzył ubiegłoroczny sukces, jakim było
zwycięstwo w rankingu najbardziej dynamicznych w gronie instytucji finansowych o kapitałach własnych ponad 500
mln zł. Biorąc pod uwagę 4 kategorie
brane w ocenie, bank nie ma słabych
stron – skutecznie i systematycznie powiększa swój portfel kredytowy i bazę
depozytową. Wszystko to dzieje się
przy wzrastającym wyniku na działalności operacyjnej.
W segmencie banków największych
można było zaobserwować w 2005 r. kilka pozytywnych tendencji. W większości
banków sklasyfikowanych w naszym
rankingu znacząco poprawiło się tempo
wzrostu kredytów i depozytów. Praktycznie nie ma banku, który nie poprawiłby
swojego wyniku operacyjnego. Ocena
punktowa za wskaźniki dynamiki jest
bardzo silnie zróżnicowana i niewiele
różni się od trendów obserwowanych
w tym rankingu przed rokiem. Wśród
banków o najwyższych kapitałach i sumie bilansowej najlepsze oceny punktowe w rankingu dynamiki były udziałem:
Banku BPH, PKO BP i ING Banku Śląskiego.
Od razu na pierwszym miejscu rankingu dynamiki banków średnich i małych debiutuje w DnB Nord Polska
– przed rokiem nie klasyfikowany. Swój
sukces zawdzięczać może wzrostowi akcji kredytowej i depozytowej oraz bazy
kapitałowej, jaki można zaobserwować
w ostatnich latach. Bardzo dobrze
pod względem osiąganych wyników wypada również drugi debiutant wśród
banków sklasyfikowanych w rankingu –
Santander Consumer Bank, czyli dawny
PTF Bank.
Wśród banków małych i średnich
widać tendencję do powiększania bazy
kapitałowej i akcji kredytowej. Pozytywnie wyglądają również trendy w zakresie
zwiększania stanu depozytów. Pozycją,
w której panowało największe zróżnicowanie jest wynik na działalności operacyjnej, gdzie niemal tyle samo banków
zanotowało pogorszenie wyników jak i
polepszenie. Śledząc prezentowane dane
można stwierdzić, że bardzo dynamiczny
wzrost wyniku operacyjnego w 2004 r.
nie został powtórzony rok później.
W 2005 r. jeszcze pogłębiło się zróżnicowanie punktacji poszczególnych uczestników naszego rankingu – ocena lidera
była niemal o 4 punkty niższa od maksymalnej możliwej do zdobycia oceny.
Przed rokiem najbardziej dynamicznemu bankowi nie udało się przekroczyć
(GE)
60 proc. oceny maksymalnej.
Ranking dynamiki
Lp. Nazwa banku
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
BANKI DUŻE
Lukas Bank S.A.
Bank BPH S.A.
PKO BP S.A.
BRE Bank S.A.
Bank Pekao S.A.
Kredyt Bank S.A.
Bank Handlowy w Warszawie S.A,
Bank DnB NORD Polska S.A.
DZ Bank S.A.
Ocena
dynamiki
pkt
Wzrost funduszów
własnych
2005/
2004
2004/
2003
Wzrost kredytów
2004/
2003
Wzrost depozytów
Wzrost wyniku operacyjnego
2005/
2004
2004/
2003
2005/
2004
2004/
2003
2005/
2004
21,13
18,16
14,14
13,12
12,03
12,01
10,99
10,68
10,11
8,87
7,71
6,03
4,23
3,27
2,45
26,2
6,1
-1,9
30,2
7,5
-2,8
17,0
2,2
3,0
13,1
-0,8
1,0
78,8
-9,7
-12,2
25,8
25,8
2,8
49,3
2,0
1,8
-6,9
9,1
0,6
16,4
25,5
3,5
0,4
-6,1
-25,2
19,6
4,3
10,3
33,6
-29,5
9,6
9,3
-16,8
-31,4
-10,0
-0,5
4,0
-21,0
-7,6
-26,7
28,8
27,0
20,4
25,0
26,1
13,9
17,1
-4,9
32,8
7,9
1,0
8,2
-14,3
-2,1
-8,4
14,3
6,1
18,3
-3,8
13,2
1,3
2,1
25,8
-5,7
18,2
7,6
-7,7
-7,5
-6,9
-6,5
20,4
19,8
9,3
2,4
4,5
8,7
5,0
18,8
58,3
21,0
7,9
2,2
-8,9
1,8
1,8
98,9
56,1
54,5
30,7
x
68,9
15,6
320,4
54,7
x
120,7
19,2
x
x
8,8
34,3
48,4
17,0
1,2
103,0
27,5
16,0
45,9
-16,4
x
22,1
22,7
143,0
930,6
30,8
13,43
11,14
9,59
8,40
6,89
6,04
6,02
5,53
5,47
5,45
4,91
4,16
4,01
3,98
2,39
1,85
0,64
0,9
227,4
0,7
-0,5
3,4
0,9
3,7
-4,8
42,3
-0,1
48,4
-18,2
-0,7
126,6
2,7
4,6
x
25,3
13,8
6,2
0,7
47,3
6,9
1,9
-0,3
22,0
14,9
1,6
41,0
0,0
28,8
9,2
8,3
14,7
48,2
1887,6
75,0
3,5
28,7
2,9
-30,7
10,0
22,4
29,8
3,7
38,1
-8,4
15,3
16,4
14,3
x
50,4
48,8
29,0
11,8
10,8
31,9
44,3
9,7
5,4
1,2
-35,8
-9,0
20,4
2,4
-1,7
3,9
-18,6
422,5
x
-2,5
56,2
20,9
32,7
-3,2
-0,6
-29,7
19,2
932,1
-13,5
105,0
0,9
12,1
18,1
x
191,0
30,7
76,0
92,9
33,1
4,3
191,1
24,5
8,5
92,3
-41,1
6,2
-27,6
19,5
9,3
-6,4
-8,0
193,1
x
688,3
555,5
1431,3
32,2
-36,8
414,2
650,2
143,2
111,4
78,7
x
x
217,7
21,0
x
42,3
554,8
25,3
193,2
-83,0
59,7
-16,8
119,2
-76,6
-47,7
39,4
-9,7
23,2
-42,7
1,2
-15,0
-35,1
V
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 6
ranking
Z
Zdrowe portfele
wycięzcą rankingu struktury portfela wśród banków o kapitałach ponad 500 mln zł został Lukas Bank, który
w ubiegłorocznej edycji rankingu zajmował drugą pozycję – wtedy jeszcze wśród
banków średnich i małych. Bank utrzymuje bardzo dobrą jakość portfela – należności zagrożone netto stanowią mniej
niż 1 proc. akcji kredytowej. Lukas Bank
ma również jeden z najwyższych w stawce udział kredytów w aktywach.
W punktacji za wskaźniki struktury
portfela uzyskał niemal komplet punktów. Pozycja druga w zestawieniu struktury portfela przypadła laureatowi rankingu głównego – według WGB – Raiffeisen Bank Polska. Raiffeisen jedynie nieznacznie wyprzedził następny w kolejności Fortis Bank Polska, zarówno biorąc
pod uwagę punktację, jak i poziom
wskaźników. Atuty obydwu banków to
niezbyt wysoki udział kredytów zagrożonych w kredytach dla sektora niefinansowego oraz niemal 70-proc. udział kredytów w sumie bilansowej.
Laureatem rankingu struktury portfela wśród banków o kapitałach poniżej 500 mln zł został w tym roku Bank
DnB NORD, który zwyciężył także
w rankingu dynamiki, w tej grupie banków. Silne strony banku to zdrowy portfel i relatywnie wysoki udział kredytów
w aktywach. Pozycja 2 przypadła Bank
of Tokyo – Mitsubishi, który według
przekazanych danych nie ma należności
zagrożonych nie pokrytych rezerwami.
Na pozycji trzeciej sklasyfikowany został
Rabobank, którego najsłabszym punktem jest relatywnie niski udział kredytów w aktywach. Na pozycji trzeciej kończy się grupa banków, które konkurowały o zwycięstwo w rankingu struktury
portfela. Santander Consumer Bank
z pozycji czwartej miał ocenę punktową
poniżej 8 punktów, czyli o ponad
2 punkty niższą niż Rabobank.
Wyniki punktowe banków sklasyfikowanych w grupie dużych rankingu
struktury portfela są znacznie mniej
zróżnicowane niż w pozostałych rankingach. Jedynie wynik punktowy dwóch
najniżej ocenionych banków zdecydowanie odbiega od pozostałych. Z całkiem
VI
odmiennym rozłożeniem ocen mamy
do czynienia wśród banków małych
i średnich. W tej grupie dopiero od miejsca piątego oceny banków wyrównały się
i są zdecydowanie niższe od przeciętnej
wśród banków dużych. Przyczyn różnic
należy również szukać w wysokości
wzorcowych wskaźnika relacji należności
zagrożonych do kredytów. Dla banków
małych i średnich jest on tak niski, że
nawet w przypadku posiadania tylko
ok. 1 proc. należności zagrożonych ocena wskaźnika to mniej niż 1/3 oceny
maksymalnej.
Uczestnicy tegorocznego rankingu
struktury portfela mogli się pochwalić
stosunkowo zdrowymi portfelami kredytowymi – udział należności zagrożonych
w należnościach od podmiotów niefinansowych tylko u 5 uczestników nasze-
go rankingu przekroczył 10 proc. Ze
znaczącym zróżnicowaniem mamy
do czynienia pod względem udziału kredytów dla podmiotów niefinansowych
i sektora budżetowego w aktywach.
W tej grupie sytuacja jest silnie zróżnicowana. Grupę 10 banków można uznać
za wyraźnie nastawioną na działalność
kredytową (relacja kredytów do sumy
bilansowej przewyższa 70 proc.). Są
w tej grupie przede wszystkim banki
małe i średnie, przy czym najwyższy, nawet ponad 90 proc. udział mają niektóre
banki finansujące zakup samochodów
i jeden bank hipoteczny. Całkiem pokaźna jest również grupa banków o niskim udziale kredytów w aktywach (poniżej 30 proc.). Takich banków jest również 10, w tym 3 o kapitałach ponad
500 mln zł.
(GE)
Ranking struktury portfela
Lp. Nazwa banku
Ocena
struktury
pkt.
Udział kredytów
w aktywach
%
Należności zagrożone
do kredytów
%
Aktywa pracujące
do aktywów
%
BANKI DUŻE
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Lukas Bank S.A.
Bank Pekao S.A.
BRE Bank S.A.
PKO BP S.A.
Bank BPH S.A.
Kredyt Bank S.A.
12,93
12,01
11,75
11,74
11,67
11,55
10,62
10,62
9,78
9,61
9,28
9,26
8,39
3,75
3,39
78,9
68,1
67,4
46,7
46,2
43,3
47,1
29,2
51,2
48,0
76,2
55,1
47,2
8,0
23,5
0,1
5,7
5,9
3,8
4,9
4,9
5,8
4,3
7,1
7,1
10,4
8,5
9,5
26,7
x
93,7
97,3
97,6
95,4
96,3
95,9
94,0
91,5
95,6
95,0
97,0
96,4
96,7
99,3
96,9
12,04
11,23
10,13
7,97
6,94
6,39
6,25
6,17
6,11
5,07
4,83
4,82
3,75
3,46
3,44
3,35
3,17
72,2
52,8
26,7
95,1
91,3
94,9
93,2
97,2
94,6
72,6
67,9
24,1
24,8
24,1
29,5
26,1
23,1
0,3
0,0
0,3
1,1
2,0
5,3
6,5
10,7
16,0
x
x
1,2
3,1
4,9
9,8
7,7
10,3
98,3
99,6
99,2
98,3
99,1
98,4
98,1
97,7
98,2
99,7
97,0
96,5
99,2
99,4
98,0
97,8
98,3
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
DZ Bank S.A.
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 7
ranking
T
Walka o podium
egorocznym zwycięzcą wśród banków o kapitałach ponad 500 mln zł
został Lukas Bank. W ubiegłym roku
był liderem podrankingu efektywności
dla banków małych i średnich, zdobywając w zestawieniu efektywności
komplet możliwych do zdobycia punktów. W tym roku sytuacja powtórzyła
się, ale tym razem maksymalna punktowa ocena efektywności osiągnięta została w grupie banków dużych. Jest to
nie lada osiągnięcie, biorąc również
pod uwagę, że w obecnej edycji
pod względem wielkości uzyskanych
wskaźników Lukas Bank okazał się liderem we wszystkich obszarach podlegających ocenie w grupie banków dużych. Na drugim miejscu zestawienia
efektywności znalazł się Bank Millennium, który pomimo że zgromadził
komplet punktów w rankingu, uzyskał
mniej korzystne poziomy wskaźników
efektywności i dlatego klasyfikujemy
go na miejscu drugim. Bank Millennium rok 2005 może zaliczyć do naprawdę udanych; oprócz uzyskania
bardzo wysokiej punktacji w rankingu
efektywności i korzystnych wskaźników bank odnotował bardzo poważny
postęp w porównaniu do wyników uzyskanych w roku 2004. Innymi słowy,
gdyby ocenie podlegał dokonany postęp w obszarze opłacalności prowadzonej działalności, to właśnie Bank
Millenium mógłby się zdecydowanie
ubiegać o miejsce lidera w tej kategorii. Na pozycji trzeciej rankingu efektywności, z minimalną stratą punktową, uplasował się Raiffeisen Bank
– zwycięzca tegorocznej edycji rankingu najlepsze banki w grupie banków
dużych.
Analizując wyniki tegorocznego
i ubiegłorocznego podrankingu efektywności daje się zauważyć stopniową
poprawę osiągnięć finansowych banków. Poziom zwrotu na kapitale i aktywach kształtuje się coraz korzystniej.
Inaczej wygląda sytuacja, jeśli spojrzymy na wyniki banków pod względem
relacji kosztów do przychodów. W tym
obszarze można wskazać na rozbieżne
tendencje – części banków udaje się re-
dukowanie kosztochłonności uzyskiwanych przychodów, a w innych instytucjach finansowych obserwowane jest
pogorszenie tej relacji w okresie ostatniego roku. Średnie punktowe oceny
banków uzyskane w 2005 r. są korzystniejsze niż przed rokiem – wtedy połowa banków uzyskała ponad 80 proc.
maksymalnej możliwej do zdobycia
oceny wskaźników efektywności, podczas gdy w roku 2005 było ich ponad 60
proc., przy znacząco większej liczebności banków klasyfikowanych w gronie
dużych.
Zwycięzcą tegorocznej edycji rankingu efektywności wśród banków
małych i średnich został FCE Bank,
który również przed rokiem uzyskał
komplet punktów w tej kategorii.
Na miejscu drugim rankingu sklasyfi-
kowany został BPH Bank Hipoteczny,
który jeszcze rok temu był w tym zestawieniu na pozycji 9., ze znacznie
słabszą oceną punktową. W porównaniu do roku poprzedniego znacznie
zawężyło się w grupie banków małych
i średnich grono banków, które uzyskały ponad 80 proc. maksymalnej
możliwej do zdobycia liczby punktów
– z 6 do 2. Aż 7 banków nie zdobyło
nawet połowy możliwych do zdobycia
punktów, podczas gdy jeszcze rok temu takich instytucji finansowych było 5, przy niemal identycznej liczebności uczestniczących banków. Świadczy to o znaczącym spadku przeciętnej oceny punktowej uzyskiwanej
w rankingu efektywności przez banki
o kapitałach własnych mniejszych
niż 500 mln zł.
(GE)
Ranking efektywności
Lp. Nazwa banku
Ocena
efektywności
pkt
Koszty
do dochodów
%
Stopa zwrotu
z kapitału
%
Zwrot
z aktywów
%
BANKI DUŻE
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Lukas Bank S.A.
Bank Pekao S.A.
PKO BP S.A.
Bank BPH S.A.
Kredyt Bank S.A.
BRE Bank S.A.
30,00
30,00
29,45
29,16
27,95
27,88
27,64
24,95
24,29
23,23
22,01
16,36
14,16
12,14
10,11
46,86
51,59
58,57
54,04
73,01
61,44
54,55
56,27
74,84
66,74
69,04
68,58
63,12
76,11
90,33
46,1
28,5
27,7
25,6
27,2
25,3
23,4
20,0
20,8
20,8
16,5
12,6
7,9
7,9
6,2
5,1
2,7
2,0
2,5
2,0
1,9
1,9
1,7
2,0
1,5
1,8
0,8
0,8
0,6
0,5
25,00
23,24
18,88
18,25
17,30
17,00
14,78
14,60
14,34
14,00
12,46
11,90
11,22
10,32
9,68
9,33
8,22
37,75
35,89
40,77
51,72
48,37
x
80,08
60,37
67,70
69,30
79,11
63,33
66,69
88,66
86,10
73,40
77,60
29,8
16,0
8,8
8,6
9,6
23,9
13,3
7,4
9,9
9,5
9,7
6,3
5,3
7,0
6,4
4,3
4,2
5,2
1,9
2,1
5,3
1,2
2,4
0,4
1,4
0,8
0,9
0,5
0,7
0,8
0,5
0,4
0,5
0,2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
DZ Bank S.A.
VII
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 8
ranking
PRZEWODNIK PO TABELACH
W zestawieniu pokazującym wybrane pozycje aktywów i pasywów
oraz rachunku wyników prezentujemy wyniki 37 banków działających
w Polsce, uporządkowane według malejącej sumy bilansowej na koniec 2005 r. Dane pochodzą z ankiet i informacji finansowych wysłanych na potrzeby rankingu „Najlepsze banki”. W tabelach „Aktywa
i pasywa” oraz „Rachunek wyników” prezentujemy audytowane dane
największych banków działających w Polsce. ABN AMRO dostarczył daDane zostały podzielone i zaprezentowane w dwóch
tabelach.
Pozycja – miejsce według wielkości aktywów w końcu 2005 r. Podajemy także miejsce, jakie bank zajął
w naszym rankingu rok wcześniej. Brak takiej informacji oznacza, że nie był on przed rokiem na naszej
liście prezentowany.
x lub brak wpisu – znalazły się tam, gdzie banki nie
udostępniły jakichś informacji o sobie.
TABELA AKTYWA I PASYWA
Suma bilansowa – to suma aktywów (pasywów)
banku. Jest to wielkość, według której uporządkowane zostały banki w tabelach aktywa pasywa oraz
rachunek wyników.
ne nieaudytowane. W tym roku po raz pierwszy pokaźna grupa banków zaczęła prezentować swoje wyniki według Międzynarodowych
Standardów Rachunkowości. Dla naszych potrzeb poszczególne kategorie w dotychczasowych standardach i MSR doprowadzone zostały
do porównywalności, jaką można osiągnąć korzystając z zagregowanych danych, dla których w przypadku MSR nie wypracowano jeszcze
wspólnego standardu, który stosowany byłby przez wszystkie banki.
Gotówka i operacje w Banku Centralnym – obejmuje najbardziej płynne środki w postaci gotówki
oraz rezerwy obowiązkowej utrzymywanej w banku
bądź w NBP zgodnie z wytycznymi nadzoru bankowego. Do tej pozycji wliczono również dłużne
papiery wartościowe uprawnione do redyskonta
w NBP.
Należności od banków – są sumą środków powierzonych innym bankom oraz pozostałym instytucjom
finansowym (firmy ubezpieczeniowe, leasingowe,
biura maklerskie, itp.), dla MSR dotyczą należności
od banków.
Należności od klientów – są sumą należności
od podmiotów niefinansowych (podmiotów gospo-
darczych i osób fizycznych oraz jednostek budżetowych), dla MSR jest to pozycja należności wobec
klientów.
Aktywa finansowe i inne instrumenty finansowe
– w tym agregacie ujmowane są dłużne papiery
wartościowe Skarbu Państwa oraz papiery emitowane przez podmioty gospodarcze oraz akcje, w tym
podmiotów zależnych, stowarzyszonych. Dla MSR
pozycja obejmuje papiery wartościowe, inwestycyjne
aktywa finansowe, pochodne instrumenty finansowe
i podobne aktywa.
Rzeczowe aktywa trwałe – rzeczowy majątek trwały (nieruchomości, inwestycje, zaliczki na poczet
inwestycji).
Rachunek wyników (w mln. PLN)
Przychody z odsetek
Pozycja
05 04
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
9
9
8
10
11 10
12
13 13
14 12
15 18
16 14
17 20
18 15
19 16
20 19
21 23
22 22
23 17
24 24
25
26 32
27 34
28 36
29 31
30 26
31 37
32 33
33 35
34 39
35
36 41
37 40
VIII
Wynik z tytułu odsetek
Przychody z prowizji
Wynik z tytułu prowizji Wynik na operacjach Wynik z pozycji wymiany Wynik na działalności
instrumentami
bankowej
finansowymi
Nazwa banku
PKO BP S.A.
Bank Pekao S.A.
Bank BPH S.A.
BRE Bank S.A.
Kredyt Bank S.A.
GE Money Bank S.A.
GETIN Bank S.A.
NORDEA Bank Polska S.A.
LUKAS Bank S.A.
Euro Bank S.A.
DZ Bank S.A.
Bank Pocztowy S.A.
2004
5310,5
3765,8
2486,9
1692,1
727,3
1348,7
499,2
998,0
1250,6
984,2
507,8
882,6
294,1
356,6
275,7
279,9
153,9
244,4
807,8
204,0
99,2
137,3
196,2
109,8
126,7
65,7
66,7
48,2
67,7
139,3
61,8
159,4
52,4
28,7
74,9
25,1
39,8
2005
5662,0
3871,8
2983,9
1868,4
1674,5
1540,0
1670,3
1196,6
1376,4
962,1
641,3
986,3
378,8
399,9
458,1
301,7
197,5
291,4
977,3
228,2
182,6
191,7
209,5
116,4
229,2
82,3
86,3
79,4
84,9
149,7
85,7
166,2
89,9
25,0
57,7
30,4
40,5
2004
3512,7
2214,8
1570,4
834,2
977,8
485,9
874,5
336,9
567,0
501,4
251,5
561,7
97,1
162,7
174,9
154,9
26,2
110,1
612,0
29,3
70,3
41,9
60,8
41,2
89,8
34,4
26,9
24,9
7,2
73,5
19,1
100,1
37,5
15,0
59,5
14,7
26,7
2005
3544,5
2350,4
1726,0
721,2
1025,9
621,7
909,3
480,1
695,7
454,1
314,1
639,4
117,3
179,9
254,0
164,9
43,2
127,4
752,8
14,5
119,1
56,0
64,4
31,0
153,4
32,0
27,9
31,3
17,9
77,9
21,3
97,6
51,6
15,7
49,2
18,6
28,3
2004
1861,4
1719,6
1143,4
600,9
625,5
524,3
780,0
279,9
362,9
224,2
180,7
471,5
61,1
102,1
30,0
84,9
70,4
38,6
58,2
4,0
20,2
31,7
45,4
4,1
27,5
10,0
4,4
5,9
10,2
93,7
10,2
5,6
19,8
1,0
5,3
6,6
0,3
2005
1537,6
1770,1
1294,8
604,1
697,5
543,2
862,0
293,5
257,2
175,7
189,7
630,8
69,0
94,4
58,8
87,5
50,6
42,6
113,8
7,1
19,6
32,0
41,9
3,6
56,7
11,9
6,6
9,3
6,8
89,1
10,6
6,6
1,2
1,5
0,7
1,6
0,3
2004
1583,0
1556,5
948,2
509,1
548,1
381,7
638,9
241,9
334,7
216,8
131,0
316,5
47,3
86,5
23,2
72,2
34,3
33,9
28,0
0,3
-11,6
28,4
36,2
2,9
26,0
8,0
3,7
5,4
9,4
84,0
7,6
-0,1
11,4
0,6
0,6
5,0
-0,2
2005
1217,9
1587,0
1023,0
527,7
598,6
393,6
696,9
264,8
236,2
167,5
140,4
379,9
48,3
75,0
48,1
78,6
28,7
35,6
27,9
1,7
10,8
27,9
34,3
2,4
54,1
9,6
5,9
9,0
6,2
77,6
7,3
1,6
0,0
1,3
0,2
1,5
-0,3
2004
-62,9
69,7
7,2
59,6
95,9
9,8
125,9
841,2
153,1
34,2
105,4
-2,8
98,3
20,3
2,4
-3,6
1,8
46,9
1,9
-4,7
-0,3
54,3
9,3
11,3
0,1
-3,1
10,0
4,0
18,0
-0,8
43,2
14,3
0,4
0,1
0,0
0,0
-0,1
2005
324,7
139,5
64,2
237,0
264,7
97,4
71,3
626,9
138,3
28,8
-39,9
0,1
4,8
16,2
4,3
5,3
0,5
39,0
0,7
12,5
0,2
0,1
5,8
8,1
0,1
11,4
15,8
9,1
16,0
0,0
1,2
11,6
2,9
0,0
-0,1
0,0
-0,1
2004
473,4
289,0
0,0
251,2
360,3
219,4
197,1
87,3
0,0
12,5
123,8
30,1
10,8
16,5
14,4
60,3
73,1
0,0
-0,8
1,3
18,0
6,3
36,0
6,9
-0,2
22,2
0,0
0,0
9,1
0,1
2,0
1,3
6,5
6,9
-1,3
0,3
0,0
2005
612,1
265,4
0,0
176,4
346,3
257,9
218,3
93,5
0,0
77,0
295,1
47,6
14,8
37,8
53,2
74,3
55,7
0,0
0,2
2,0
39,6
6,9
22,0
14,6
-0,2
23,5
0,0
0,0
8,3
0,3
1,7
1,5
7,1
6,5
0,0
0,2
0,0
2004
5506,3
4130,1
2525,8
1654,1
1982,1
1096,8
1836,4
1507,2
1054,8
764,9
611,7
905,5
253,5
286,0
214,9
283,7
135,4
190,9
641,0
26,2
76,5
131,0
142,2
62,3
115,7
61,4
40,6
34,3
43,6
157,2
71,9
115,6
55,7
22,6
58,8
20,0
26,4
2005
5699,1
4342,3
2813,1
1662,4
2235,5
1370,6
1895,8
1465,3
1070,2
727,4
709,7
1067,0
185,2
308,8
359,6
323,1
128,1
202,0
781,5
30,7
169,7
90,8
126,6
56,1
207,4
76,4
49,6
49,3
48,4
155,9
31,5
112,3
61,6
23,5
49,4
19,8
27,9
3
2
1
1
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 9
ranking
Zobowiązania wobec banków – dla MSR jest to

pozycja obejmująca środki pozyskane od innych banków oraz od Banku Centralnego. Dla banków raportujących jeszcze według dotychczasowych zasad
pozycja jest sumą zobowiązań wobec BC i wobec
pozostałych instytucji finansowych.
Zobowiązania wobec klientów – to lokaty osób
fizycznych, podmiotów gospodarczych oraz jednostek
budżetowych.
Zobowiązania z tytułu instrumentów finansowych
– środki pozyskane na drodze emisji instrumentów
finansowych, w tym papierów dłużnych oraz papierów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu. Dla MSR
obejmują papiery wartościowe, pochodne instrumenty finansowe oraz inne instrumenty finansowe.
Należności zagrożone netto (nieregularne) – należności (bez odsetek) od podmiotów niefinansowych
i jednostek budżetowych, których termin spłaty przekroczony został o ponad 30 dni. Dane prezentujemy
na podstawie informacji z ankiet nadesłanych przez
banki.
Fundusze własne – zamieszczamy na podstawie
informacji banków zawartych w ankietach. Są to
fundusze brane do wyliczania wielkości współczynnika wypłacalności.
Koszty działania
banku
2004
3941,8
2333,4
1540,4
901,0
1311,7
731,6
953,6
731,5
865,9
531,0
390,4
359,4
136,8
214,3
112,2
147,1
75,4
148,8
199,5
21,3
24,5
59,7
86,4
37,8
126,1
45,5
22,4
21,8
34,9
121,2
22,8
x
22,1
8,7
24,1
11,4
9,7
2005
4161,1
2346,4
1534,5
981,1
1403,0
800,3
978,3
670,0
801,0
558,4
415,7
451,6
134,7
235,0
181,1
160,7
75,4
149,9
324,0
22,8
105,5
64,8
99,9
33,8
144,8
48,1
22,4
32,9
34,2
118,1
25,1
x
22,1
9,0
23,5
11,9
10,1
Odpisy netto na utratę
wartości
2004
-169,0
-354,1
0,0
151,9
-2,2
-124,6
-131,4
-102,1
-77,4
-155,1
-14,2
-177,2
-39,0
-14,2
-21,0
-34,9
0,4
-2,7
-113,5
1,6
-80,5
-10,6
-0,8
2,2
-41,1
-2,7
0,1
-1,1
3,4
-7,8
-4,9
-10,8
-5,6
0,0
7,9
-2,4
0,0
2005
-161,1
-237,5
0,0
-118,0
33,8
-78,8
-61,6
-15,4
29,6
-37,1
-31,7
-261,2
-2,5
-8,3
-62,0
-25,2
0,1
-2,8
-100,5
0,0
-21,5
-9,9
2,4
0,0
-52,9
-1,0
0,5
1,5
0,1
1,0
-1,2
-10,3
-4,7
-0,4
0,5
-6,6
2,7
Placówki – na podstawie informacji z ankiet nadesła-

nych przez banki.
Sprawozdawczość – tam gdzie dotyczy wpisano MSR,
czyli Międzynarodowe Standardy Rachunkowości.
Audytor – firma audytorska zajmująca się weryfikacją sprawozdań finansowych w danym roku.

TABELA RACHUNEK WYNIKÓW
Przychody z tytułu odsetek – odsetki zaksięgowane
w rachunku wyników banku.
Wynik z tytułu odsetek – różnica przychodów

i kosztów odsetkowych.
Przychody z prowizji – prowizje zaksięgowane

w rachunku wyników banku.
Wynik z tytułu prowizji – nadwyżka prowizji otrzymanych nad zapłaconymi.
Wynik na operacjach finansowych – obejmuje
wynik na operacjach papierami wartościowymi
i pozostałych operacjach finansowych dotyczących
różnych instrumentów finansowych.
Wynik na pozycji wymiany – obejmuje przychody
i koszty związane z wyminą walut obcych.
Wynik na działalności bankowej – są to nadwyżki
z tytułu odsetek, prowizji, operacji finansowych oraz
przychodów z papierów wartościowych i wyniku
z pozycji wymiany.
Wynik finansowy brutto
Wynik finansowy netto
2004
1869,6
1527,5
973,4
489,0
622,5
-237,3
570,2
349,6
126,7
3,8
186,3
384,0
63,2
47,9
70,5
82,5
63,1
16,4
315,3
7,1
5,3
64,3
52,2
24,3
-55,5
6,7
16,3
10,1
10,4
25,1
42,8
58,3
28,1
13,4
42,8
9,9
20,5
2004
1506,5
1314,5
758,6
410,0
495,0
-273,4
455,6
237,5
126,5
1,2
146,8
305,8
50,7
36,5
54,8
74,6
51,3
5,7
245,0
5,2
3,8
45,4
39,9
19,6
-43,4
4,6
13,0
8,4
8,0
19,0
32,3
48,9
22,4
10,8
36,7
7,9
16,9
2005
2167,0
1873,6
1294,4
705,8
793,4
338,0
689,5
709,7
307,8
82,7
250,2
387,9
36,2
55,9
97,9
122,4
52,7
35,9
319,0
9,9
34,5
15,0
46,3
20,2
-15,0
19,7
26,1
14,4
12,9
31,0
7,3
49,5
35,2
13,5
27,8
5,2
18,5
2005
1734,8
1534,9
1027,4
566,4
616,4
267,9
545,9
567,1
410,5
85,1
219,3
312,4
29,4
40,6
81,2
101,5
41,1
30,1
247,1
7,8
27,4
15,7
12,5
16,3
-13,6
16,3
21,1
12,1
9,1
23,9
5,5
39,6
27,8
10,9
23,0
4,0
14,8
Współczynnik wypłacalności
2004
18,7
21,7
14,3
15,7
20,1
10,0
12,5
22,4
14,7
16,6
10,6
9,7
12,2
13,0
8,0
12,3
35,9
11,6
13,0
15,2
10,8
16,2
18,1
32,5
11,9
18,6
23,7
17,6
22,6
18,0
15,5
9,9
17,3
37,2
53,0
18,0
13,2
2005
14,1
19,5
12,4
18,6
14,6
11,1
15,1
19,1
16,4
14,9
9,0
10,9
14,4
10,6
12,4
11,1
28,1
11,9
15,0
15,9
8,7
19,8
18,6
34,1
15,3
15,8
16,3
15,3
21,4
27,9
19,1
10,6
14,1
38,9
74,7
20,6
20,3

Koszty działania banku – są tworzone przez koszty
osobowe oraz inne koszty eksploatacyjne, w tym
wynajem pomieszczeń, zakup materiałów biurowych
oraz innych rzeczy koniecznych do funkcjonowania
banku.
Odpisy na utratę wartości – saldo rezerw, wartość
ujemna informuje, że utworzono więcej rezerw niż
rozwiązano.
Wynik finansowy brutto – od wyniku na działalności bankowej odejmuje się koszty działania banku
oraz uwzględnia wynik na operacjach nadzwyczajnych, saldo utworzonych rezerw, a także pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych oraz amortyzacji.
Wynik finansowy netto – wynik finansowy netto
zmniejszony o kwotę podatku dochodowego i innych
obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego.
Współczynnik wypłacalności – fundusze własne
netto dzielone przez wielkość aktywów ważonych
ryzykiem. Według wymogów polskiego nadzoru
bankowego oraz standardów międzynarodowych nie
powinien być on niższy niż 8 proc.
Zatrudnienie – liczba pracowników, według
informacji nadesłanych przez banki w ankie(GE)
tach.
Zatrudnienie
2004
35 400
16 408
9643
7175
5238
4309
7121
4306
6415
5621
1699
2668
1634
1680
1494
874
168
872
1288
47
248
661
153
72
1124
180
49
57
108
923
276
164
81
16
70
49
36
2005
33 500
15 937
9894
7335
5351
4458
7252
4484
6475
5397
1917
2989
1552
1699
1607
991
157
875
3068
50
616
660
154
70
1350
183
52
73
101
945
282
238
98
15
66
52
35
Nazwa banku
PKO BP S.A.
Bank Pekao S.A.
Bank BPH S.A.
BRE Bank S.A.
Kredyt Bank S.A.
GE Money Bank S.A.
GETIN Bank S.A.
NORDEA Bank Polska S.A.
LUKAS Bank S.A.
Euro Bank S.A.
DZ Bank S.A.
Bank Pocztowy S.A.
IX
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 10
ranking
X
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 11
ranking
XI
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 12
ranking
D
JAN K. SOLARZ
okonania sektora bankowego
w minionym roku jak i całym
okresie transformacji ustrojowej są
oceniane bardzo różnie. Trywialne jest
stwierdzenie, że punkt siedzenia określa tego typu oceny. Ci którzy mają walutę krajową cenią sobie wymienialność złotego, zaś ci którzy są bezrobotni negują wagę tego bezspornego osiągnięcia. Bez wspólnych ram teoretycznych ocen wyników sektora bankowego
będą one silnie uwikłane w bieżący rachunek korzyści i kosztów transformacji gospodarki.
Doskonałe wyniki ekonomiczne
sektora bankowego w 2005 r. w pełni
współgrają z symptomami równowagi
makroekonomicznej. Tempo wzrostu
gospodarczego, zbliżone do potencjalnie najwyższego nie wzbudzającego
presji inflacyjnej, to jedno z jej świadectw. Niski deficyt na rachunku obrotów bieżących oraz realna perspektywa spełnienia kryteriów konwergencji nominalnej, to kolejne argumenty
na rzecz tezy, że wyniki sektora bankowego nie zostały osiągnięte kosztem bieżącej równowagi makroekonomicznej.
Dynamiczna równowaga makroekonomiczna dla Polski jest już mniej
optymistyczna. Globalna nierównowaga wywołana przez stan finansów publicznych Stanów Zjednoczonych oraz
sukcesy gospodarki Chin może budzić
uzasadnione obawy o przyszłość.
Z krajowej perspektywy nadal niezadowalająca jest struktura i poziom nakładów inwestycyjnych. Niepokój budzi
transfer za granicę, w warunkach wysokiego strukturalnego bezrobocia, pozyskiwanych z takim trudem oszczędności krajowych.
Wkład sektora bankowego w zwalczanie bezrobocia jest przedmiotem
ostrych kontrowersji. Zwolennicy „rowerowej” gospodarki wierzą, że jak
przyspieszy ona do 6-7 proc. to rozpocznie się proces wchłaniania bezrobocia i zmiany jego charakteru. Zwo-
XII
lennicy gospodarki „opartej o wiedzę”
wierzą, że jeśli kompetencje pracowników będą odpowiadały potrzebom innowacyjnej i konkurencyjnej gospodarki, to nie będzie bezrobocia strukturalnego. Dla nich kluczową sprawą jest finansowanie powstawania nowych
miejsc pracy w zaawansowanych technologicznie dziedzinach. Jedni i drudzy nie są usatysfakcjonowani dotychczasową działalnością sektora bankowego na rzecz ograniczania nadmiernego bezrobocia.
Teoria ekonomii do oceny dokonań
sektora bankowego wykorzystuje pojęcie kosztów transakcyjnych oraz kosztów pośrednictwa finansowego. Niskie
koszty transakcyjne i niskie koszty
profesjonalnego pośrednictwa finansowego sprzyjają lepszej pozycji konkurencyjnej kraju. Pomiar kosztów transakcyjnych jest trudny do przeprowadzenia. Pewnym przybliżeniem do niego jest ponad 1000 dni egzekucji wierzytelności w Polsce. Innym są systemy
rozliczeń i rozrachunków brutto w czasie rzeczywistym. Uzyskany obraz jest
trudny do jednoznacznej interpretacji.
Koszty profesjonalnego pośrednictwa finansowego instytucji kredytowych są przedmiotem skrajnych ocen.
Z jednej strony padają zapewnienia, że
nie są one wygórowane i mieszczą się
poniżej średniej światowej. Z drugiej,
marże procentowe są uznawane za jedne z najwyższych w Europie i regulowane pośrednio przez ustawę antylichwiarską. W warunkach niskiej inflacji i niskiej deflacji marże odsetkowe
ustępują opłatom i prowizjom. Tendencja do zamiany dochodów odsetkowych na dochody pozaodsetkowe
utrudnia jednoznaczną ocenę zmian
w wysokości marż bankowych.
Zasadniczą trudnością oceny wyników finansowych sektora bankowego
w Polsce jest dualny charakter oferty
monetarnych instytucji finansowych.
Z jednej strony mamy banki komercyjne, kontrolowane przez zagraniczny
kapitał, dla których docelowym rynkiem są korporacje wytwórcze stanowiące jego własność. Z drugiej są banki
FOT. ARCHIWUM
Cieszyć się?
Jan K. Solarz
spółdzielcze i Spółdzielcze Kasy
Oszczędnościowo-Kredytowe, dla których partnerem są mikroprzedsiębiorstwa oraz gminy.
Podział na eksportowalną i nieeksportowalną część naszej gospodarki
można prześledzić w dostępie do kredytu bankowego i pożyczek. Powstaje
wrażenie, że BS i SKOK stają się coraz
bardziej alternatywnym kanałem dystrybucji dla zagranicznych hurtowi finansowych. W ostatecznym wyniku
sfera wykluczenia w dostępie do profesjonalnych usług finansowych jest
w Polsce dramatycznie rozległa. Trudno jest uznać, że proces budowy rynkowego sektora systemu finansowego
w Polsce został zakończony. Gdy co
trzeci potencjalny klient rynkowego
sektora systemu finansowego nie ma
żadnej oferty z jego strony, trudno
uznać nasz system finansowy za zaawansowany.
Wśród grzechów zaniechania monetarnych instytucji finansowych w Polsce można wymienić pozostawienie sobie samym licznej fali emigrantów
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 13
ranking
za pracą w państwach Unii Europejskiej. W ślad za masową emigracją zarobkową nie poszły banki dotychczas
ich obsługujące. Innym zaniedbaniem
sektora rynkowego krajowego systemu
finansowego jest brak oferty dla chronicznie bezrobotnych, bezdomnych
i skrajnie ubogich. Światowy rok mikrofinansowania przeszedł bez większego echa w Polsce.
Największym grzechem naszego
systemu finansowego jest tolerowanie
rozległego obrotu gotówkowego. Jego
likwidacja przyniosłaby wzrost PKB
o 1,5 proc. Koszty obrotu gotówkowego
są wysokie społecznie i ekonomicznie.
Obrót gotówkowy to ulubiony sposób
rozliczeń w szarej strefie i dla zorganizowanej przestępczości.
Lista pretensji do monetarnych instytucji finansowych jest długa i bez
trudu może być wydłużana. Problemem pozostaje jednak, czy rozwój sektora finansowego ma podążać za postępami w realnym sektorze gospodarki
czy też go wyprzedzać? Punktem wyjścia do odpowiedzi na tak postawione
pytanie jest wskazanie na rozerwanie
związku między prawem własności,
a dominującym typem instrumentów
finansowych.
Początki rynkowego systemu finansowego są związane ze spółkami akcyjnymi i prawem własności do nich. Później popularne stały się obligacje obejmowane przez obligatariuszy. Tu również prawo własności zakreślało dystans
dzielący sferę realną gospodarki od jej
systemu finansowego. Zaawansowane
systemy finansowe szeroko posługują się
obok przyrzeczenia przyszłych dochodów zakładem z pozostałymi uczestnikami globalnych rynków finansowych.
Posiłkując się instrumentami pochodnymi stają się oni członkami
wspólnot ryzyka związanego z konstrukcją danego instrumentu finansowego. W ten sposób w praktyce przypieczętowano rozerwanie bezpośredniego związku między sektorem realnym a sektorem finansowym. W teorii
ten związek zniesiono odrzucając teorię popytową Keynsa na rzecz teorii
podażowej i monetarystycznej.
Obecnie kondycja sektora bankowego może być lepsza od stanu gospodar-
ki, może być taka sama lub wręcz gorsza od wybranych przemysłów. Koniunktura globalna może zrodzić enklawę w gospodarce realnej. Jej kondycja
może znacząco odbiegać od realiów pozostałych części gospodarki. Relacja pomiędzy stanem sfery realnej gospodarki
i wynikami sektora bankowego może
więc być daleka od powszechnego przekonania, że musi to być związek zgody.
W grę wchodzi bardzo wiele czynników
o charakterze instytucjonalnym. Jednym z nich jest dyfuzja pionowa. Polega
ona na powielaniu z pokolenia na pokolenie pozytywnego stosunku do innowacji, bez których nie ma rozwoju gospodarczego. Innym jest dyfuzja pozioma.
Przybiera ona formę powielania, imitowania najlepszych rozwiązań w sektorze
realnym i systemie finansowym.
Resumując, tak, trzeba się cieszyć
z wyników sektora bankowegow 2005 r.
Tej radości nie może zabijać świadomość, że akcjonariusze banków mogą się
cieszyć bardziej od ich klientów.
Prof. dr hab. Jan K. Solarz jest prorektorem Akademii Finansów
Rok w sektorze
D
MAŁGORZATA ALICJA DUDEK
uży popyt na kredyty dla gospodarstw domowych i znaczny
wzrost należności od sektora finansowego był motorem napędowym dla
banków, dzięki czemu suma bilansowa
całego sektora wzrosła w minionym roku o 9 proc.
W 2005 roku rozpoczęto stosowanie
zasad Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości, co również miało
wpływ na wielkość sumy bilansowej
sektora. Na koniec grudnia ubiegłego
roku wartość netto sumy bilansowej
sektora bankowego bez NBP wyniosła 587 021,7 mln zł. Większość banków, które rozpoczęły stosowanie MSR
musiała skorygować swoje sumy bilansowe, co obniżyło wynik końcowy.
Znacznie lepszym wynikiem może
poszczycić się sektor bankowości spół-
dzielczej, gdzie wartość sumy bilansowej wyniosła na koniec 2005 roku 33 913,8 mln zł, co oznacza wzrost
o 5 197 mln w stosunku do roku 2004.
Poprawiła się również dynamika wzrostu. W ubiegłym roku wyniosła 118,1
proc., a w latach ubiegłych 111,1 proc.
(2004 r.) i 111,8 proc. (2003 r.). Na tak
dobry wynik złożył się przede wszystkim wzrost depozytów klientów indywidualnych. Ma to oczywiście ścisły
związek z napływem środków unijnych,
których beneficjentami są rolnicy.
W tym miejscu należy pogratulować
bankom spółdzielczym wygranej w walce o klienta, a to nie lada sukces. Komercyjne banki mają co prawda przewagę kapitałową, ale nie są w stanie
przewyższyć mniejszych banków spółdzielczych w znajomości lokalnych rynków.
Rekordowo wysokie wyniki polskich banków zwróciły uwagę ekono-
mistów, tym bardziej, że był to pierwszy pełny rok w strukturach unijnych
i pierwszy po całkowitym otwarciu
na międzynarodową konkurencję.
Zyskali również klienci. Banki
działające w Polsce poszerzyły swoje
oferty, znacząco obniżyły koszty i poprawiły swoją efektywność. Nie bez
znaczenia był również duży krok naprzód w dziedzinie sprzedaży produktów i usług bankowych. Znakomita większość banków poprawiła
dzięki temu zarówno wskaźniki
sprzedaży, jak i sumy bilansowe.
Z pomocą przyszły również większe
oczekiwania klientów banków i ostatni już wyż demograficzny, który właśnie zaczął wchodzić na rynek pracy.
Takie osiągnięcie zasługuje na uznanie również z uwagi na makroekonomiczne uwarunkowania, czyli niższy
niż zakładano wzrost gospodarczy
i spadającą inflację.
XIII
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 14
ranking
Więcej klientów
ok 2005 był dla banków wyjątkowo udany i to nie tylko z powodu
rekordowych wyników sektora. Po raz
pierwszy od kilku lat został odnotowany wzrost „ubankowienia” mieszkańców Polski. Odsetek korzystających
z usług banków wśród ludności powyżej 15 lat ukształtował się na poziomie 58,9 i był o 4 punkty procentowe
wyższy niż w roku 2004. Najbardziej
popularny produkt bankowy - rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy był
prowadzony w 70 proc. gospodarstw
domowych, o 4 pkt. proc. więcej niż
w roku poprzednim. Odsetek posiadających karty płatnicze zwiększył się
z 36 do 39 proc., kredyty bankowe z 16
do 20 proc., depozyty bankowe z 9
do 13 proc. To tylko niektóre dane z corocznej obserwacji 12 tysięcy Polaków,
prowadzonej przez Pentor w ramach
Audytu Bankowości Detalicznej.
Z regularnie prowadzonych sondaży
wynika, że banki są dobrze postrzegane
i oceniane przez opinię publiczną.
W 2005 roku korzystnie o bankach
wypowiadało się 62 proc. mieszkańców,
niekorzystnie – trzykrotnie mniej
(23 proc.). W porównaniu z rokiem 2004
przybyło nieco ocen niekorzystnych,
a ubyło korzystnych (+/- 2), przez co
średnia ocen obniżyła się nieznacznie
(z 2,8 do 2,7). Jeśli jednak zapytać, jak
zmieniła się ich ogólna opinia w porównaniu z poprzednim rokiem, to chociaż
najczęściej pada odpowiedź „nie zmieniła się, jest taka sama” (70 proc.), co
czwarty sygnalizuje poprawę swego zdania o bankach (24 proc.), a pogorszenie
jedynie – 6 proc. Opinia publiczna
dość powszechnie zauważa, że w 2005
roku było znacznie łatwiej i szybciej
niż w roku poprzednim skorzystać
z oferty i usług banków, a spory segment (23 proc.) dostrzegł wyraźne
symptomy poprawy pozycji klientów
w relacji z bankami. Korzystnie zmienił się także semantyczny obraz banków. Znacząco częściej przypisywane są
im pozytywne atrybuty. Częściej postrze-
XIV
gane jako przyjazne, godne zaufania,
pewne, bezpieczne i uczciwe. Indeks semantycznych cech przypisywanych banków osiągnął wartość 40,3 pkt. i jest
o 1,7 pkt wyższy aniżeli w roku 2004.
Korzystnie o bankach wypowiadają
się nie tylko klienci indywidualni, ale
także niezwykle dotąd krytyczni wobec
banków właściciele mikrofirm. Odsetek
pozytywnych opinii wśród osób prowadzących działalność gospodarczą wzrósł
o 8 pkt. (z 49 do 58 proc.) a upatrujących w bankach sojusznika wspomagającego rozwój mikrofirm o 11 pkt. z 39
do 50 proc.).
SPORA SATYSFAKCJA
Zdecydowana większość klientów indywidualnych deklarowała zadowolenie
ze współpracy ze swoim bankiem.
Wskaźniki satysfakcji utrzymują się
od trzech lat na podobnym poziomie
(3,7). Pełną satysfakcję z usług swego
banku czerpie trzecia część klientów,
a 60 proc. jest raczej zadowolona. Klienci chwalą personel banków za uprzejmość i pomoc udzielaną przy załatwianiu formalności (92 proc.), szybkość
i sprawność załatwiania spraw (88 proc.)
oraz łatwy dostęp do informacji o stanie
i historii swego rachunku (88 proc.).
Dwie trzecie klientów (65 proc.) deklarują pełną satysfakcję z ogólnej jakości usług świadczonych przez macierzysty bank. To o 3 pkt. proc. więcej niż
w poprzednich dwóch latach. Brak satysfakcji odczuwa co dziesiąty. Jedynie 7
proc. klientów zgadza się z opinią, że doświadczają zbyt wielu trudności i niedogodności w korzystaniu z usług swojego
banku. Przeważająca większość (71
proc.) temu zaprzecza. Znamienne, że
o ile odsetek ją podzielających nie zmienia się od trzech lat, to z roku na rok
zmniejsza się liczba zaprzeczających.
(z 76 proc. w 2002 do 71 proc. w 2005).
Zmniejsza się również skłonność do rekomendowania swego banku innym
członkom rodziny lub przyjaciołom (z 58
do 55 proc.), a wzrasta częstość odmowy
polecenia swego banku bliskim osobom
(z 10 do 15 proc.). Klienci stali się zatem
w minionym roku bardziej ostrożni
FOT. ARCHIWUM
R
EUGENIUSZ ŚMIŁOWSKI
Eugeniusz Śmiłowski
i częściej powstrzymują się od udzielania
rekomendacji bankom, z których usług
korzystają.
Być może wynika to z przeświadczenia, że „w gruncie rzeczy wszystkie banki
są podobne, a różnice między nimi niewielkie”, które obecnie podziela ponad
połowa klientów banków (57 proc.). Rok
wcześniej zgadzała się z nią jedynie trzecia część klientów (34 proc.). To najbardziej znacząca zmiana opinii w segmencie klientów indywidualnych jaka nastąpiła na przestrzeni ostatniego roku. Można tłumaczyć ją wyrównywaniem standardów ofert przez większość banków.
UCIĄŻLIWE NIEDOGODNOŚCI
Relatywnie wysoki i stabilny poziom satysfakcji klientów banków nie
oznacza wcale, że ich współpraca z bankami przebiega bez zakłóceń. Klienci
mają powody do narzekania i co więcej,
ich liczba w porównaniu z rokiem poprzednim wzrosła. Na liście największych niedogodności palmę pierwszeństwa dzierży biurokracja. Dwie trzecie
klientów narzeka na konieczność wypełniania rozmaitych formularzy, trudne
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 15
ranking
treści regulaminów, wielokrotne dokumentowanie dochodów, składanie kilku
odpisów na tych samych formularzach.
Znacząco wzrosła uciążliwość kolejek
(z 53 do 62 proc.) Prawie połowa klientów zmuszona była oczekiwać dłużej
niż 15 minut na obsługę w placówce
swego banku. Częściej niż w latach poprzednich narzekają na niekorzystne
warunki zawierania umów (wzrost z 48
do 55 proc.), niepracujące placówki
w soboty (wzrost z 38 do 44 proc.)
i krótkie niedogodne godziny ich działalności (z 24 do 33 proc.), niedostateczną liczbę bankomatów (wzrost z 32
do 42 proc.) i liczne ich awarie, uniemożliwiające wypłatę gotówki (z 29
do 32 proc.). Klienci częściej też zauważają nonszalancję i zbywanie ich
przez pracowników banków (wzrost
z 20 do 31 proc.), zwracają uwagę
na niekompetencję pracowników (z 19
do 30 proc.) oraz nieuprzejmość i nieżyczliwość części personelu (wzrost
z 17 do 29 proc.).
Tak więc generalnie zadowoleni
klienci nie szczędzą bankom swym krytycznych uwag i z większą niż wcześniej determinacją wytykają wszelkie
niedogodności i utrudnienia.
EROZJA LOJALNOŚCI
O ile wskaźniki satysfakcji zasadniczo się nie zmieniły w roku ubiegłym, to
wyraźne są symptomy erozji lojalności.
Wprawdzie deklaracji rezygnacji z usług
macierzystego banku nie przybyło, ale
mniej klientów jest przekonanych, że
będzie kontynuowało prowadzenie swego rachunku w dotychczasowym banku
(spadek z 45 do 37 proc.). Póki co wzrosła jedynie frakcja niezdecydowanych,
zastanawiających się, czy w przyszłości
nadal będą korzystać ze swego banku
(z 52 do 59 proc.). Niepokoić banki powinny także sygnały znaczącego przyrostu klientów stwierdzających, że „korzystają z usług swego banku głównie
z przyzwyczajenia” (z 39 do 53 proc.).
Siła inercji jest wciąż wielka, ale też coraz więcej klientów jest przeświadczonych, że ciężko byłoby im zmienić bank
z przyczyn czysto finansowych (wzrost
z 19 do 25 proc.), głównie z powodu konieczności spłaty zaciągniętych kredytów. Z wieloaspektywnej typologii lojalnościowej Pentora wynika, że w ubiegłym roku wyraźnie skurczyła się grupa
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Źródło: ABD 2000–2005 (dane średnioroczne); Pentor Bus2000–200 (dane średnioroczne)
Liczba mieszkańców w wieku 15+
Liczba gospodarstw domowych
Przeciętna liczba osób w gospodarstwie
najbardziej lojalnych klientów banków,
zwanych entuzjastami (z 22 do 12
proc.), powiększyła się natomiast frakcja
„zakotwiczonych” (z 23 do 30 proc.).
Entuzjaści coraz częściej mają ochotę
zmienić bank, by spróbować czegoś innego, do czego zresztą bez skrupułów
namawiają ich inne banki, wabiąc konkurencyjnymi ofertami.
Istotnym powodem osłabienia lojalności zdają się być ceny usług bankowych. Wprawdzie nadal przeważająca
większość klientów ocenia, że wartość
tego, co otrzymują od banku jest co
najmniej odpowiednia do ponoszonych
przez nich kosztów (74 proc.), a ponad
połowa (55 proc.) jest zadowolonych
z wysokości opłat pobieranych przez
banki za usługi i operacje bankowe, to
coraz wyraźniej krystalizuje się frakcja
kontestujących ceny usług bankowych.
Mimo że spora część klientów jest
wciąż słabo zorientowana, ile wynoszą
opłaty np. za prowadzenie rachunku
(25 proc.), czy za wykonanie przelewu
z własnego konta na rachunek w innym
banku (65 proc.), to wzrasta odsetek
NSP 1988
28 268,8
11 970,4
3,1
NSP 2002
31 288,4
13 337,0
2,84
osób skarżących się, że zapłacili
za usługę banku więcej niż oczekiwali
(z 14 do 17 proc.), a co 11. przyznaje
wręcz, że miał poczucie, iż został przez
bank oszukany.
Z Audytu Bankowości Detalicznej
wynika, że w 2005 roku banki stały się
Polakom bliższe, lepiej zaspokajały ich
potrzeby finansowe, uatrakcyjniły swoją ofertę i skutecznie zachęcały klientów do zacieśniania z nimi relacji.
Klienci cenią banki, postrzegają je jako
instytucje potrzebne, użyteczne i bezpieczne. Chętniej też korzystają z rozległej palety produktów, ale wyraźnie
podwyższają swoje oczekiwania i wymagania wobec banków. Okazując ogólne zadowolenia z działalności, nie
szczędzą im jednak krytycznych uwag
i wykazują coraz mniejszą lojalność.
Wielkim wyzwaniem dla banków jest
pozyskiwanie nowych klientów, ale
jeszcze większym – utrzymanie dotychczasowych.
Autor jest prezesem Instytutu Badania Opinii i Rynku
Pentor
XV
dodatek
7/12/06
11:03 AM
Page 16
ranking
Waga zaplecza
W
LECH PIESIK
ymagania klientów są coraz
większe – liczy się sprawna obsługa, wizytówka firm. Ten cel łatwiej
osiągnąć dysponując wiedzą z różnych
źródeł.
Systemy informatyczne są bardzo
dobrym narzędziem, pod warunkiem
sprawnego posługiwania się nimi. Systemy obsługujące firmę „na zapleczu”
redukują koszty, między innymi przez
ułatwienie i usprawnienie obiegu dokumentów, są łatwe do modyfikowania,
przez co zmiana różnych procedur może następować szybko, a jak wiadomo
elastyczność jest cechą bardzo pożądaną
i zwykle przynosi dodatkowe korzyści.
„Gazeta Bankowa” w prowadzonym
od kilku lat konkursie na „Najlepszy
projekt informatyczny” ocenia również
„Projekt Back Office”. Znaczna liczba
zgłoszeń jakie corocznie wpływają
na konkurs jest również dowodem na to,
że dla banków są to systemy ważne.
Audyt procesów w oddziałach banku (ok. 500) spowodował, że zarząd
podjął decyzję o centralizacji procesów
back office z oddziałów. Audyt wykazał,
że ponad 60 zidentyfikowanych i zinwentaryzowanych procesów bankowych
w oddziałach można poddać reengineeringowi i... zaoszczędzić na pracy.
Przemodelowano (zgodnie z wymaganiami IT) procesy, po czym przystąpiono do wdrożeń. Bank BPH w ubiegłym
roku przeprowadził kilka różnych
wdrożeń, w których m.in. scentralizował i zautomatyzował obsługę wychodzących i przychodzących płatności zagranicznych, zautomatyzował wychodzące płatności krajowe, scentralizował
obsługę reklamacji, zautomatyzował
obsługę PIN-ów, scentralizował obsługę
operacji dokumentowych. Wdrożony
przez Bank BPH system automatycznie
rejestruje też dane kontrahentów dokonujących transakcje podlegające przepisom prawa o przeciwdziałaniu wprowadzania do obrotu wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub
nieujawnionych źródeł oraz o przeciw-
XVI
działaniu finansowaniu terroryzmu. To
tylko niektóre ubiegłoroczne wdrożenia
Banku BPH, ale również one znacznie
wpłynęły na zmniejszenie pracochłonności różnych procesów w tym banku.
Program wdrożeń rozpoczęty w 2004 r.
właśnie dobiega końca, a przez ponad
2 lata zmodyfikowano programy 10
działających w banku aplikacji i ich interfejsy, i powstały 2 nowe aplikacje
bankowe z odpowiednimi interfejsami.
Efekt jest taki, że pracownicy w oddziałach (ok. 240 osób) dotychczas wykonujący czynności, które zostały zautomatyzowane zajmują się sprzedażą, przez
co zwiększyła się wydajność obsługi
transakcji.
korporacyjnym systemem komunikacji
Lotus Notes.
W tym samym banku wdrożono też
inny system działający „na zapleczu”
i chociaż nie jest on bezpośrednio
związany z działalnością bankową, to
jednak potrzebny bankowi i wpływający na koszty prowadzonej przez niego
działalności. mySAP Business Suite
służy do zarządzania nieruchomościami i projektami, a także wspiera procesy controllingu, rachunkowości, rozwoju kadr, zaopatrzenia i gospodarki materiałowej oraz sprawozdawczość. Co
bank osiągnął? Przez lepsze wykorzystanie różnych danych uprościł procesy
biznesowe, a jednocześnie zwiększył
Wdrożenia „Projektów Back Office” w 2005 r.
(wybór)
Bank BPH – SAS Credit Scoring Solutions v 2.6.
Bank Zachodni WBK – Interaktywny System Wsparcia Sprzedaży Kredytów Hipotecznych „Partner
BZWBK”
Bank BPH – Centralizacja oddziałowych procesów back office
Bank BPH – mySAP Business Suite
Bank Pekao SA – System monitorowania obrotu gotówkowego (SMOG)
PKO Bank Polski – Scentralizowany system informatyczny wspomagający zarządzanie wierzytelnościami trudnymi Egzekutor – wersja 1.0
Xelion – Pivotal CRM /SFA.
Bank BPH – System MPC
Bank Zachodni WBK – Platforma CMS-Workflow
Program jaki realizuje Bank BPH
jest wyjątkowy pod wieloma względami, dotyczy to m.in. jego kompleksowości i rozległości, poza tym obejmuje on
prawie wszystkie aspekty operacyjnej
działalności bankowej i objął wszystkie
produkty rozliczeniowe banku, czyli
wszystkie rodzaje płatności i wszystkie
kanały ich dystrybucji (elektroniczne,
papierowe i czekowe), a także wszystkie
powiązane z nimi procesy. W całym
procesie przemodelowano prawie w 100
proc. zakres operacji back office w placówkach. Wypada jeszcze tylko dodać
kilka informacji związanych z systemami informatycznymi: Bank BPH korzysta z systemu centralnego Profile i systemów satelitarnych bankowości elektronicznej, www, middleware, a także
możliwości przeprowadzania analiz
i poprawił kontrolę wewnętrzną.
W tym przypadku również trzeba zauważyć duży zasięg tego wdrożenia.
Z ubiegłorocznych wdrożeń warto
też wymienić SMOG, autorski projekt
Softbanku, który pomimo tego, że jest
systemem bardzo zindywidualizowanym, to przez właściwe zaprojektowanie rozwiązania informatycznego mógł
znaleźć miejsce w większej ofercie, tzw.
Kompleksowego Zarządzania Gotówką.
Ponadto SMOG, zgodnie z aktualnie
obowiązującymi wymogami ma odseparowany od aplikacji system zarządzania
użytkownikami, co pozwala na osiągnięcie wysokiego stopnia bezpieczeństwa i sprawia, że jest to rozwiązanie
uniwersalne.