Potrzeba wykorzystania narzÚdzi Enterprise Project Management w
Transkrypt
Potrzeba wykorzystania narzÚdzi Enterprise Project Management w
Problemy ZarzÈdzania, vol. 13, nr 2 (52), t. 1: 228 – 239 ISSN 1644-9584, © Wydziaï ZarzÈdzania UW DOI 10.7172/1644-9584.52.18 Potrzeba wykorzystania narzÚdzi Enterprise Project Management w przedsiÚbiorstwie miÚdzynarodowym – studium przypadku Nadesïany 30.09.14 | Zaakceptowany do druku 13.11.14 Krzysztof Redlarski* Celem pracy jest omówienie kierunków zmian wykorzystania nowoczesnych narzÚdzi wspomagajÈcych zarzÈdzanie projektami w przedsiÚbiorstwach o charakterze miÚdzynarodowym. Pokazano aktualne praktyki dotyczÈce ich wykorzystania oraz omówiono szanse i zagroĝenia, jakie im towarzyszÈ. Wbprezentowanej pracy zastosowano metodÚ studium przypadku uzupeïnionÈ o przeglÈd literatury uwzglÚdniajÈcy moĝliwoĂci wykorzystania narzÚdzia Enterprise Project Management przez wybrane przedsiÚbiorstwa. Analizie poddano projekt wdroĝenia narzÚdzia informatycznego do wspomagania procesów zarzÈdzania projektami w przedsiÚbiorstwie miÚdzynarodowym. Omówiono jego zalety oraz wady wb stosunku do tradycyjnych sposobów zarzÈdzania. Wskazano szanse i zagroĝenia dla rozwoju przedsiÚbiorstw wynikajÈce z zastosowania nowoczesnych narzÚdzi informatycznych. Zaprezentowane wyniki badañ mogÈ stanowiÊ wsparcie dla decydentów odpowiedzialnych za rozwój i wdraĝanie nowych systemów informatycznych wb przedsiÚbiorstwie. Wnioski zawarte w pracy mogÈ uïatwiaÊ podjÚcie trafnej decyzji wb zakresie skutecznego wykorzystania narzÚdzi informatycznych wspomagajÈcych zarzÈdzanie projektami. Sïowa kluczowe: zarzÈdzanie projektami, przedsiÚbiorstwa miÚdzynarodowe, korporacje transnarodowe, narzÚdzia Enterprise Project Management, projekty informatyczne. The Need for Enterprise Project Management Tools Use in Transnational Enterprises – a Case Study Submited 30.09.14 | Accepted 13.11.14 The paper presents the results of research on implementation of the Enterprise Project Management system tools for project management designed to streamline the process of work planning and resource management in foreign subsidiaries. Advantages and disadvantages of this type of solutions were discussed in comparison to traditional methods of management. The author also shows opportunities and threats for the development of enterprises resulting from the use of modern information technology products which support project management. Finally, psychological factors were presented which may cause employees’ concerns in international subsidiaries and may constitute an obstacle for the implementation of Enterprise Project Management systems. Keywords: project management, transnational enterprises, Enterprise Project Management, IT projects. JEL: O300 * Krzysztof Redlarski – dr, Politechnika Gdañska, Wydziaï ZarzÈdzania i Ekonomii, Katedra Zastosowañ Informatyki w ZarzÈdzaniu. Adres do korespondencji: Politechnika Gdañska, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdañsk; e-mail: [email protected]. Potrzeba wykorzystania narzÚdzi Enterprise Project Management wb przedsiÚbiorstwie... 1. Wprowadzenie Silna konkurencja, wzmagana przez zjawisko globalizacji oraz rosnÈce wymagania klientów stworzyïa sprzyjajÈce Ărodowisko dla rozwoju przedsiÚbiorstw transnarodowych. Spowodowaïo to wzrost znaczenia narzÚdzi informatycznych wspomagajÈcych zarzÈdzanie projektami. Rozwój infrastruktury technicznej i komunikacyjnej umoĝliwiï przeniesienie wiÚkszoĂci zasobów informacyjnych do wirtualnego Ăwiata Internetu. Zmiany tego typu stanowiÈ szansÚ dla rozwoju wielu przedsiÚbiorstw, jednak niosÈ równieĝ pewnego rodzaju zagroĝenie, zwïaszcza w zakresie planowania oraz realizowania projektów w rozproszonym geograficznie Ărodowisku organizacji miÚdzynarodowych. W zwiÈzku z powyĝszym celem pracy jest omówienie kierunków zmian zwiÈzanych z wykorzystaniem nowoczesnych narzÚdzi komputerowych wspomagajÈcych zarzÈdzanie projektami w przedsiÚbiorstwach o charakterze miÚdzynarodowym. Pokazano przykïad aktualnych praktyk dotyczÈcych ich wykorzystania oraz omówiono szanse i zagroĝenia, jakie im towarzyszÈ. Skuteczne wykorzystanie narzÚdzi Enterprise Project Management w przedsiÚbiorstwie powinno bowiem przyczyniÊ siÚ do wzrostu jego efektywnoĂci. 2. Problematyka zarzÈdzania projektami w Ărodowisku miÚdzynarodowym 2.1. Rozwój przedsiÚbiorstw miÚdzynarodowych Rozwój gospodarki Ăwiatowej oraz sprzyjajÈce warunki dla internacjonalizacji przedsiÚbiorstw powodujÈ, ĝe corocznie roĂnie liczba korporacji transnarodowych na Ăwiecie. Analiza danych ekonomicznych wskazuje, ĝe od poczÈtku lat 70. XX w. liczba korporacji miÚdzynarodowych wzrosïa kilkukrotnie, osiÈgajÈc wartoĂÊ ponad 100 tys. (Forsgren, 2013) LiczÈce siÚ przedsiÚbiorstwa miÚdzynarodowe zatrudniajÈ obecnie ponad 76 mln pracowników, a ich ïÈczna wartoĂÊ rynkowa przekracza 30 bln USD (Rosiñska-Bukowska, 2011). Równieĝ liczba zarejestrowanych na caïym Ăwiecie filii korporacji zagranicznych ciÈgle wzrasta i wynosi obecnie prawie 900b tys. (Gorynia i Samelak, 2013). Dane te ĂwiadczÈ o olbrzymim potencjale ekonomicznym tego typu przedsiÚbiorstw oraz ich istotnym wpïywie na ĂwiatowÈ gospodarkÚ. Proces dalszego rozwoju przedsiÚbiorstw transnarodowych wydaje siÚ nieuchronny i w dalszym ciÈgu bÚdzie postÚpowaï. WĂród czynników temu sprzyjajÈcych naleĝy wyróĝniÊ (Pach, niedatowane): – postÚp techniczny i dostÚp do wiedzy – spowodowany rozwojem wiedzy oraz dostÚpem do nowych technologii, – wysokie koszty produkcji na lokalnym rynku krajowym, – dostÚp do nowego i wiÚkszego rynku zbytu dla produktów, – liberalizacjÚ miÚdzynarodowych stosunków gospodarczych – obejmujÈcÈ uproszczenie barier prawnych i celnych, Problemy ZarzÈdzania vol. 13, nr 2 (52), t. 1, 2015 229 Krzysztof Redlarski – rozwój infrastruktury technicznej i komunikacyjnej w przestrzeni geograficznej, – zmiany w zakresie konkurencji miÚdzynarodowej, – liberalizacjÚ polityki ekonomicznej oraz uïatwienie swobodnego przepïywu kapitaïu. Z perspektywy problematyki zarzÈdzania projektami w przedsiÚbiorstwach miÚdzynarodowych istotne jest zrozumienie problemu komunikacji wewnÚtrznej (Chmielarz, Biernikowicz i Zborowski, 2013). Ze wzglÚdu na rozproszenie geograficzne staje siÚ ona szczególnie waĝna i zïoĝona. Typowa struktura korporacji miÚdzynarodowych oparta jest na przedsiÚbiorstwie macierzystym, które zazwyczaj kontroluje aktywa filii zagranicznych majÈcych siedzibÚ w innym kraju, jak to przedstawiono na rysunku 1. Przedsiębiorstwo macierzyste Filia zagraniczna nr 1 Filia zagraniczna nr 2 Filia zagraniczna nr ... Rys. 1. Uproszczona struktura korporacji miÚdzynarodowych. ½ródïo: opracowanie wïasne. W filiach zagranicznych stopieñ swobody w zakresie podejmowania decyzji czÚsto warunkowany jest przez przedsiÚbiorstwo macierzyste. PrzedsiÚbiorstwa macierzyste nie mogÈ zapewniÊ filii caïkowitej swobody w podejmowania decyzji, poniewaĝ najodpowiedniejsze dziaïania z perspektywy pojedynczej filii nie zawsze okazujÈ siÚ najlepszymi dziaïaniami z punktu widzenia caïej korporacji (Nohria i Ghoshal, 1994). Zatem jednym z podstawowych aspektów funkcjonowania komunikacji wewnÈtrz korporacji jest relacja pomiÚdzy przedsiÚbiorstwem macierzystym a jej filiami. Filie zagraniczne dÈĝÈ do zwiÚkszenia swojej autonomii, natomiast przedsiÚbiorstwo macierzyste preferuje centralizacjÚ procesu decyzyjnego i ujednoliconÈ strategiÚ wobec róĝnych filii (Gorynia i Samelak, 2013). Sytuacja ta moĝe dostarczaÊ wielu problemów w obszarze realizacji projektów, w których skuteczna komunikacja, uĝytecznoĂÊ, wspólne zaufanie i moĝliwoĂÊ monitorowania postÚpów sÈ szczególnie waĝne (Sikorski i Wachowicz, 2009). Stopieñ ingerencji w podejmowane decyzje zaleĝy równieĝ od wystÚpujÈcych klasyfikacji filii zagranicznych wzglÚdem przedsiÚbiorstwa macierzystego. Podziaï ten rozróĝnia: – filie bÚdÈce oddzielnymi podmiotami prawnymi (ang. incorporated), w których przedsiÚbiorstwo macierzyste posiada mniej niĝ 100% udziaïów, dzielÈc siÚ nastÚpnie na zaleĝne (ang. subsidiaries) i stowarzyszone (ang. associates); 230 DOI 10.7172/1644-9584.52.18 Potrzeba wykorzystania narzÚdzi Enterprise Project Management wb przedsiÚbiorstwie... – filie nieposiadajÈce oddzielnej osobowoĂci prawnej (ang. unincorporated), zwane równieĝ oddziaïami (ang. branches), w których caïkowita wïasnoĂÊ jest w posiadaniu przedsiÚbiorstwa macierzystego. OczywiĂcie wpïyw przedsiÚbiorstwa macierzystego na sposób zarzÈdzania projektami realizowanymi w ramach poszczególnych fili jest zróĝnicowany. Jednak naleĝy uznaÊ, ĝe decyzje strategiczne wewnÈtrz filii podejmowane sÈ zawsze na szczeblu przedsiÚbiorstwa macierzystego. Wspóïczesne badania pokazujÈ, ĝe filie o niskiej autonomii sÈ bardziej zintegrowane z sieciÈ wewnÈtrzkorporacyjnÈ i sÈ najczÚĂciej zarzÈdzane przez kadrÚ oddelegowanÈ z poziomu przedsiÚbiorstwa macierzystego (Gammelgaard, McDonald, Stephan, Tüselmann i Dörrenbächer, 2012; Rozkwitalska, 2010). Zadaniem przedsiÚbiorstwa macierzystego jest bowiem maksymalizacja zysku na poziomie caïej korporacji, a nie tylko na poziomie pojedynczej filii. Istotna zaleĝnoĂÊ filii zagranicznych od przedsiÚbiorstwa macierzystego powoduje koniecznoĂÊ prowadzenia projektów w Ărodowisku miÚdzynarodowym. W zwiÈzku z tym roĂnie znaczenie zarzÈdzania strategicznego, które wymaga koordynacji prac na poziomie projektów realizowanych przez poszczególne filie zagraniczne. Przytoczone fakty dotyczÈce funkcjonowania przedsiÚbiorstw miÚdzynarodowych, ĂwiadczÈ o potrzebie doskonalenia produktów wspomagajÈcych ich rozwój. RozwiÈzaniem powyĝszych problemów, zdaniem autora, mogÈ byÊ skuteczne narzÚdzia wspomagajÈce zarzÈdzanie projektami w przedsiÚbiorstwie. 2.2. Rozwój narzÚdzi wspomagajÈcych zarzÈdzanie projektami Rozwój gospodarki rynkowej, poïÈczony z wystÚpowaniem silnej konkurencji, spowodowaï konicznoĂÊ doskonalenia metod i narzÚdzi wykorzystywanych do realizacji przedsiÚwziÚÊ. WynikajÈca stÈd potrzeba praktycznej wiedzy na temat realizacji projektów zaczÚïa rosnÈÊ. Wiedza zdobyta w trakcie realizacji dotychczasowych projektów miaïa istotny wpïyw na sukces kolejnych. Jednym z waĝniejszych czynników pozwalajÈcych na przeïom jakoĂciowy w skutecznym zarzÈdzaniu projektami staï siÚ rozwój produktów informatycznych wspomagajÈcych procesy planowania i realizacji projektów. ZïoĝonoĂÊ oraz liczba równolegle realizowanych projektów sprawiïa, iĝ nieodzowne staïo siÚ stosowanie oprogramowania, które posiada funkcjonalnoĂci umoĝliwiajÈce m.in.: – opracowanie i wizualizacjÚ harmonogramu przedsiÚwziÚcia, – zarzÈdzanie zasobami przedsiÚwziÚcia oraz ich przydzielanie do zadañ, – zarzÈdzanie kosztami oraz ocenÚ efektywnoĂci przedsiÚwziÚcia, – monitorowanie i kontrolÚ rzeczywistego wykonania projektu, – analizÚ odchyleñ oraz wariantowoĂÊ rozwiÈzañ, – uproszczone raportowanie, – wspóïpracÚ z innymi systemami informatycznymi przedsiÚbiorstwa, – wspóïpracÚ z wieloma uĝytkownikami na caïym Ăwiecie. Problemy ZarzÈdzania vol. 13, nr 2 (52), t. 1, 2015 231 Krzysztof Redlarski Powyĝsze funkcjonalnoĂci produktów informatycznych mogÈ byÊ szczególnie przydatne w przypadku realizacji projektów na arenie miÚdzynarodowej. W sytuacji tej mogÈ wystÈpiÊ bowiem dodatkowe problemy zwiÈzane z barierami jÚzykowymi pomiÚdzy uczestnikami, pracÈ w róĝnych strefach czasowych, czÚsto wymagajÈcych pracy zdalnej. Skuteczne oprogramowanie jest w stanie tego typu problemy wykluczyÊ lub co najmniej zminimalizowaÊ. WĂród dostÚpnych na rynku produktów informatycznych wspierajÈcych zarzÈdzanie projektami naleĝy wyróĝniÊ zasadniczy podziaï na dwie kategorie: – Oprogramowanie dedykowane – stanowiÈce czÚĂÊ zintegrowanych systemów zarzÈdzania przedsiÚbiorstwem. RozwiÈzanie to – mimo czÚsto znacznie wyĝszych kosztów produkcji – pozwala na uzyskanie produktu znaczÈco przewyĝszajÈcego uĝytecznoĂciÈ standardowe oprogramowanie dostÚpne na rynku. – Oprogramowanie standardowe – traktowane jako niezaleĝny i autonomiczny produkt informatyczny, nabywany poprzez jego selekcjÚ spoĂród produktów aktualnie dostÚpnych na rynku. RozwiÈzanie to charakteryzuje siÚ niĝszymi kosztami zakupu, lecz czÚsto nie jest w stanie zaspokoiÊ wszystkich potrzeb przedsiÚbiorstwa. W odniesieniu do przedsiÚbiorstw miÚdzynarodowych czÚsto mamy do czynienia z problemem zarzÈdzania szerokim portfelem projektów. Termin ten wystÚpuje w dojrzaïych organizacjach, w których funkcjonujÈ zïoĝone systemy zarzÈdzania projektami. PrzedsiÚbiorstwa realizujÈce jednoczeĂnie kilkadziesiÈt projektów, w tym z róĝnych sektorów gospodarki, muszÈ koordynowaÊ swoje dziaïania z uwzglÚdnieniem celów strategicznych organizacji. Rynek narzÚdzi wspomagajÈcych zarzÈdzanie projektami posiada produkty, które umoĝliwiajÈ wspomaganie zarzÈdzania nie tylko pojedynczym projektem, ale równieĝ portfelem projektów. Dlatego prawidïowa identyfikacja, a nastÚpnie priorytetyzacja czynników projektów jest kluczowa dla realizacji celów strategicznych przedsiÚbiorstwa. W tabeli 1 wymieniono aktualne oprogramowanie standardowe umoĝliwiajÈce zarzÈdzanie portfelem projektów. Charakteryzuje siÚ ono róĝnym stopniem zïoĝonoĂci oraz funkcjonalnoĂci, umoĝliwiajÈc równieĝ obsïugÚ zbpoziomu przeglÈdarki internetowej. EwentualnoĂÊ moĝliwoĂci jego uĝycia w przedsiÚbiorstwie jest indywidualna i powinna kaĝdorazowo poprzedziÊ jÈ analiza potrzeb przedsiÚbiorstwa, z uwzglÚdnieniem specyfiki realizowanych projektów. Analiza narzÚdzi wspomagajÈcych zarzÈdzanie projektami pozwala na stwierdzenie, ĝe ich wykorzystanie przynosi zarówno korzyĂci, jak i obciÈĝenia. WĂród nich za gïówne zalety moĝna uznaÊ: – moĝliwoĂÊ kontroli postÚpu prac zwiÈzanych z projektem w czasie rzeczywistym w trakcie jego realizacji, – wspóïpraca z innymi aplikacjami w przedsiÚbiorstwie, np. SharePoint, – usprawnienie przepïywu informacji pomiÚdzy uczestnikami projektu, – moĝliwoĂÊ monitorowania i analizy odchyleñ. 232 DOI 10.7172/1644-9584.52.18 Potrzeba wykorzystania narzÚdzi Enterprise Project Management wb przedsiÚbiorstwie... Wady natomiast to: – koniecznoĂÊ dodatkowej nauki obsïugi oprogramowania, – koszty wdroĝenia aplikacji. PodsumowujÈc, warto nadmieniÊ, ĝe coraz wiÚcej dostawców internetowych (jak np. Google czy Apple) oferuje swoim klientom moĝliwoĂÊ przeniesienia ciÚĝaru Ăwiadczenia usïug informatycznych na zewnÚtrzne serwery przy jednoczesnym zapewnieniu okreĂlonego poziom niezawodnoĂci i dostÚpnoĂci w postaci tzw. chmury obliczeniowej (cloud computing). RozwiÈzania te mogÈ stanowiÊ ciekawÈ alternatywÚ dla prowadzenia i zarzÈdzania portfelem projektów korporacji transnarodowych oraz dajÈ moĝliwoĂÊ optymalizacji kosztów funkcjonowania wïasnych, rozproszonych geograficznie systemów informatycznych. Jednak z uwagi na obszernoĂÊ tej problematyki nie bÚdzie ona poruszana w niniejszym artykule. Producent Nazwa produktu www.microsoft.com Microsoft Project i Microsoft Project Server www.oracle.com Primavera www.isido.pl Isido.Pl www.astadev.com Asta Powerproject www.supremis.pl SAP Business One Project Management www.project-open.org Project Open www.pertmaster.com Pertmaster www.blueant.pl Blue Ant www.4pm.pl Maconomy People Planner www.project-thunder.pl ProjectThunder p2ware.com P2ware www.dotproject.net Planner Suite dotProject www.attask.com ATTASK Tab. 1. Oprogramowanie standardowe wspierajÈce zarzÈdzaniem portfelem projektów. ½ródïo: opracowanie wïasne na podstawie S. Spaïek (2011). Komputerowe wspomaganie zarzÈdzania projektami w przedsiÚbiorstwie. Pozyskano z: http://ptzp.org.pl/files/konferencje/ kzz/artyk_pdf_2011/094.pdf; Zestawienie oprogramowania dla PM. Pozyskano z: http:// www.4pm.pl. 3. NarzÚdzia wspomagajÈce zarzÈdzanie projektami wb korporacji miÚdzynarodowej – studium przypadku Istotnym elementem analizy narzÚdzi wykorzystywanych do wspomagania procesów zarzÈdzania projektami w przedsiÚbiorstwach miÚdzynarodowych jest ocena praktycznych rozwiÈzañ. W tym celu przeprowadzono badanie metodÈ studium przypadku, które pozwoliïo na analizÚ stopnia zaawanso- Problemy ZarzÈdzania vol. 13, nr 2 (52), t. 1, 2015 233 Krzysztof Redlarski wania i wdroĝenia produktów informatycznych w wybranym przedsiÚbiorstwie miÚdzynarodowym. Badania obejmowaïy wywiady pogïÚbione z kierownictwem przedsiÚbiorstwa odpowiedzialnym za wdroĝenie oraz przeglÈd i analizÚ dostÚpnej dokumentacji projektowej. Badanie przeprowadzono w przedsiÚbiorstwie miÚdzynarodowym, które jest zaliczane do grupy Ăwiatowych liderów w dziedzinie dostarczania kompleksowych rozwiÈzañ dla branĝy energetycznej. DziaïajÈc na rynkach caïego Ăwiatach, staïo siÚ ono wiodÈcym dostawcÈ elastycznych elektrowni systemowych o mocy do 600 MW, które dziaïajÈ na róĝnych rodzajach paliw gazowych i pïynnych. PrzedsiÚbiorstwo posiada trzy oddziaïy filii zagranicznych na terenie Polski, które sÈ oddzielnymi podmiotami prawnymi zaleĝnymi od przedsiÚbiorstwa macierzystego. Wedïug danych z 2013 r. sprzedaĝ netto przedsiÚbiorstwa wyniosïa okoïo 5bmld euro, a wynik operacyjny niespeïna 600 milionów euro, przy zatrudnieniu na poziomie 20 tys. pracowników. Firma prowadzi dziaïalnoĂÊ w ponad 200 lokalizacjach w prawie 70 krajach na caïym Ăwiecie. WielkoĂÊ przedsiÚbiorstwa wymusiïa pewne ograniczenia dotyczÈce zakresu badania, stÈd objÚto nim wyïÈcznie dziaï serwisu pojedynczej filii zagranicznej. Dziaï ten zajmuje siÚ Ăwiadczeniem usïug serwisowych na projektach rozproszonych na caïym Ăwiecie. Specyfika pracy tego dziaïu wymaga przede wszystkim skutecznego planowania i koordynacji prac zb uwzglÚdnieniem: – dostÚpnoĂci czÚĂci zamiennych do serwisowanych urzÈdzeñ, – dostÚpnoĂci zasobów ludzkich o odpowiednich umiejÚtnoĂciach, – integracji informacji z innymi dziaïami przedsiÚbiorstwa. Przeprowadzone badanie dotyczyïo analizy zakresu wdroĝenia oraz zasadnoĂci wykorzystania dedykowanego produktu informatycznego, którego zadaniem byïo usprawnienie procesów zarzÈdzania pracami realizowanymi przez dziaï serwisu na poziomie filii zagranicznych. Jak wynikaïo z badañ, przyczynÈ zainicjowania tego projektu byïy dotychczasowe problemy przedsiÚbiorstwa zwiÈzane z aktualnymi systemami planowania prac serwisowych, gdyĝ dotychczasowa forma planowania nie wspieraïa wszystkich procesów dziaïu serwisu oraz nie uwzglÚdniaïa celów strategicznych przedsiÚbiorstwa. W zwiÈzku z powyĝszym na poziomie przedsiÚbiorstwa macierzystego przyjÚto, ĝe gïównymi celami dla nowego projektu bÚdzie: – opracowanie i wdroĝenie produktu informatycznego, który usprawni proces planowania pracy i zarzÈdzania zasobami, z uwzglÚdnieniem umiejÚtnoĂci pracownika oraz liczby zleceñ na poszczególne usïugi; – integracja nowego produktu informatycznego z innymi systemami informatycznymi w przedsiÚbiorstwie, w tym z systemem SAP, który umoĝliwi rozliczanie czasu pracy pracownika; – integracja nowego produktu informatycznego z bazami przedsiÚbiorstwa, które zawierajÈ informacjÚ na temat sprzedawanych i dostarczanych elementów/czÚĂci zamiennych dla poszczególnych projektów; 234 DOI 10.7172/1644-9584.52.18 Potrzeba wykorzystania narzÚdzi Enterprise Project Management wb przedsiÚbiorstwie... – umoĝliwienie dostÚpu do narzÚdzi planowania pracownikom serwisu, którzy bÚdÈ mieli moĝliwoĂÊ zdalnego dostÚpu do systemu oraz moĝliwoĂÊ przeglÈdania i aktualizowania prac; – poïÈczenie dostÚpnoĂci zasobów dziaïu serwisu z umiejÚtnoĂciami pracowników w okreĂlonych obszarach pracy serwisu. WĂród korzyĂci i zalet wynikajÈcych z wdroĝenia nowego narzÚdzia informatycznego wskazano na: – poprawÚ efektywnoĂci planowania z uwzglÚdnieniem umiejÚtnoĂci pracowników oraz ich dostÚpnoĂci, – zmniejszenie przestojów, które sÈ spowodowane brakiem dostÚpnoĂci elementów/czÚĂci zamiennych na miejscu pracy, – skrócenie czasu reakcji na zapytania od klientów, – uïatwienie kontroli oraz umoĝliwienie aktualizacji postÚpu prac zwiÈzanych z realizacjÈ zadañ w trakcie ich wykonywania, – wykorzystanie bieĝÈcych informacji do podejmowania decyzji zwiÈzanych z procesem optymalizacji w trakcie realizacji pracy, – stworzenie odpowiedniego narzÚdzia do planowania dostÚpnoĂci zasobów, które pozwoli zwiÚkszyÊ ich dotychczasowÈ elastycznoĂÊ, – wzrost poziomu zaufania w oczach klienta poprzez dostarczenie pracowników o odpowiednich kwalifikacjach w oczekiwanym czasie, – globalnÈ przejrzystoĂÊ w zakresie skutecznego zarzÈdzania pracami oraz dostÚpnoĂci i umiejÚtnoĂci pracowników w strukturach caïej organizacji usïugowej. Dodatkowo system bÚdzie wyposaĝony w szereg dodatkowych funkcjonalnoĂci, wĂród których znajdÈ siÚ narzÚdzia analityczne umoĝliwiajÈce: – prognozowanie popytu – uwzglÚdnienie przyszïych prognoz dotyczÈcych popytu na pracÚ w kolejnych miesiÈcach i latach, – planowanie zasobów – optymalizacjÚ potencjaïu zasobów na podstawie przyszïych prognoz dotyczÈcych popytu na pracÚ, – bilansowanie zasobów – rozwiÈzywanie problemów zwiÈzanych z nadmiernÈ alokacjÈ zasobów poprzez równomierny rozkïad pracy. Powyĝsze funkcjonalnoĂci bÚdÈ realizowane z uwzglÚdnieniem lokalizacji klienta, potrzeb sprzÚtowych niezbÚdnych do wykonania pracy, czasu wykonania pracy, godzin pracy pracownika, warunków umowy zawartej zb klientem, czasu podróĝy, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe oraz niezbÚdnych umiejÚtnoĂci posiadanych przez serwisanta. Na rysunku 2 przedstawiono przykïadowy interfejs systemu umoĝliwiajÈcy monitorowanie harmonogramu. Prezentowany produkt informatyczny jest obecnie w fazie wdroĝenia wb przedsiÚbiorstwie, dlatego brak jest w badaniu informacji zwrotnych zwiÈzanych ze sposobem jego uĝytkowania oraz przydatnoĂciÈ przy rozwiÈzywaniu codziennych problemów. Prezentowane badanie pozwala jednak wskazaÊ na: Problemy ZarzÈdzania vol. 13, nr 2 (52), t. 1, 2015 235 Krzysztof Redlarski – dÈĝenie przedsiÚbiorstwa do ujednolicenia systemu planowania w organizacji, – integracjÚ oraz zwiÚkszenie udziaïu systemów informatycznych w procesie zarzÈdzania projektami, – dÈĝenie przedsiÚbiorstwa macierzystego do zwiÚkszenia procesów monitoringu oraz kontroli na poziomie filii zagranicznych. Wskazane doĂwiadczenia praktyczne mogÈ siÚ przyczyniÊ do optymalizacji rozwiÈzañ ze wzglÚdu na moĝliwoĂÊ ich wykorzystania w innym przedsiÚbiorstwie. StanowiÈ one obraz aktualnych zmian przedsiÚbiorstw miÚdzynarodowych w dÈĝeniu do poprawy efektywnoĂci funkcjonowania. Rys. 2. Przykïadowy interfejs systemu umoĝliwiajÈcy monitorowanie harmonogramu. ½ródïo: opracowanie wïasne. 4. Podsumowanie Przeprowadzona analiza przedsiÚbiorstw transnarodowych oraz stosowania narzÚdzi informatycznych wspomagajÈcych zarzÈdzanie projektami pozwoliïa na wyciÈgniÚcie nastÚpujÈcych wniosków koñcowych: 1. ZïoĝonoĂÊ problemów zachodzÈcych w przedsiÚbiorstwach miÚdzynarodowych jest czynnikiem sprzyjajÈcym powstawaniu nowych rozwiÈzañ informatycznych w procesie zarzÈdzania projektami. 2. Do gïównych zalet wykorzystywania narzÚdzi informatycznych wspomagajÈcych procesy zarzÈdzania projektami zalicza siÚ: 236 DOI 10.7172/1644-9584.52.18 Potrzeba wykorzystania narzÚdzi Enterprise Project Management wb przedsiÚbiorstwie... – poprawÚ efektywnoĂci planowania i realizacji pracy, – optymalizacjÚ elastycznoĂci wykorzystywania zasobów, – zwiÚkszenie szybkoĂci dostÚpu do informacji, – uïatwienie moĝliwoĂci analizy wielu danych, – usprawnienie przepïywu informacji pomiÚdzy uczestnikami projektu, – globalnÈ przejrzystoĂÊ i dostÚpnoĂÊ do informacji w projektach, – obniĝenie kosztów komunikacji. 3. Do gïównych wad wykorzystywania narzÚdzi informatycznych wspomagajÈcych procesy zarzÈdzania projektami zalicza siÚ: – koniecznoĂÊ dodatkowej nauki obsïugi oprogramowania, – wysokie koszty wdroĝenia aplikacji. Zaprezentowane wyniki badañ majÈ pewne ograniczenia, do których naleĝy zaliczyÊ przede wszystkim ograniczony udziaïu respondentów reprezentowany wyïÈcznie przez kadrÚ kierowniczÈ pojedynczej filii zagranicznej. Wyniki przeprowadzonej analizy opierajÈ siÚ ponadto na przeglÈdzie literatury i wynikach dotychczasowych badañ w zakresie funkcjonowania przedsiÚbiorstw transnarodowych oraz produktów informatycznych dostÚpnych na rynku sprzedaĝy. ZaletÈ prezentowanej pracy sÈ badania przeprowadzone na rzeczywistym projekcie, w którym uczestnikami byïy osoby zajmujÈce siÚ zawodowo realizacjÈ projektów. Przeprowadzone badania opisujÈ praktyki stosowane w przedsiÚbiorstwie o zasiÚgu miÚdzynarodowym. PrezentujÈ aktualnÈ perspektywÚ dla rozwoju nowych produktów informatycznych oraz pokazujÈ moĝliwoĂci ich wykorzystania w innym przedsiÚbiorstwie. Ponadto wskazano równieĝ szanse i zagroĝenia dla rozwoju przedsiÚbiorstw wynikajÈce z zastosowania nowoczesnych narzÚdzi informatycznych. Uzyskane wyniki badañ mogÈ stanowiÊ wsparcie przydatne przede wszystkim decydentom odpowiedzialnym za rozwój i wdraĝanie nowych systemów informatycznych w przedsiÚbiorstwach. W ramach kontynuacji prac przewiduje siÚ przeprowadzenie dodatkowych badañ umoĝliwiajÈcych ocenÚ stopnia realizacji celów projektu oraz ich wpïywu na wskaěniki finansowe przedsiÚbiorstwa. Ponadto celowe byïoby przeprowadzenie badañ na wiÚkszej grupie przedsiÚbiorstw transnarodowych, które pozwoliïyby na ocenÚ stopnia wykorzystania wniosków wynikajÈcych z niniejszego opracowania. 5. Dyskusja ZarzÈdzanie projektami informatycznymi stanowi zagadnienie istotne dla konkurencyjnoĂci przedsiÚbiorstw. Dynamika zmian w zakresie funkcjonowania podmiotów rynkowych, szczególnie w Ărodowisku miÚdzynarodowym, przysparza decydentom projektów wielu trudnoĂci nie tylko natury zarzÈdczej, ale równieĝ organizacyjnej. ZïoĝonoĂÊ projektów, realizacja na duĝe odlegïoĂci czy miÚdzynarodowe Ărodowisko pracy to tylko niektóre Problemy ZarzÈdzania vol. 13, nr 2 (52), t. 1, 2015 237 Krzysztof Redlarski problemy, z którymi muszÈ radziÊ sobie wspóïczeĂni menadĝerowie projektów. Aby sprostaÊ tego typu wyzwaniom, niezbÚdne staje siÚ stosowanie nowoczesnych narzÚdzi informatycznych, które wspierajÈ wewnÚtrzne procesy przedsiÚbiorstwa. Zaprezentowany w pracy przykïad wdroĝenia nowego produktu informatycznego przez przedsiÚbiorstwo miÚdzynarodowe wskazuje próbÚ usprawnienia dotychczasowego systemu planowania prac serwisowych, przy jednoczesnym zapewnieniu moĝliwoĂci ciÈgïego monitorowania pracy. Zbperspektywy przedsiÚbiorstwa macierzystego, ale nie tylko, jest to szczególnie waĝny element, gdyĝ zwiÚksza prawdopodobieñstwo poprawy efektywnoĂci pracy na poszczególnych szczeblach struktury organizacyjnej. Pozwala uproĂciÊ lub nawet caïkowicie wyeliminowaÊ ĝmudny proces tradycyjnego raportowania (np. comiesiÚcznego). Pozwala na bieĝÈco ĂledziÊ dane interesujÈce kierownictwo oraz podejmowaÊ stosowne decyzje na podstawie aktualnych informacji. Dlatego jego przydatnoĂÊ wydaje siÚ bezdyskusyjna. Z drugiej strony rozwiÈzania tego typu mogÈ wywoïywaÊ obawy wĂród lokalnych pracowników przedsiÚbiorstwa. Nowe narzÚdzia informatyczne pozwalajÈ bowiem na bieĝÈco ĂledziÊ dane, np. dotyczÈce wydajnoĂci pracy pracowników na tle innych filii czy rentownoĂci Ăwiadczonych usïug. Dlatego kaĝdorazowa próba wdroĝenia nowego produktu informatycznego moĝe rodziÊ obawy wĂród pracowników przedsiÚbiorstwa dotyczÈce moĝliwoĂci dokïadnego i peïnego monitorowania ich pracy. Problem ten moĝe mieÊ szczególne znaczenie w przypadku pracy w organizacjach wielonarodowych, w których kultura pracy pracowników w zaleĝnoĂci od kraju bywa diametralnie inna. WĂród barier ograniczajÈcych wykorzystanie nowych narzÚdzi informatycznych w przedsiÚbiorstwie moĝe wystÈpiÊ równieĝ obawa pracowników dotyczÈca ograniczenia autonomii filii zagranicznych, co moĝe wzmagaÊ sceptyczne nastawienie pracowników do koniecznoĂci wprowadzania zmian, w tym zwïaszcza nowych narzÚdzi informatycznych. Mimo wskazanych ograniczeñ i barier mogÈcych sprzyjaÊ spowolnieniu procesu wdraĝania nowych narzÚdzi informatycznych w przedsiÚbiorstwach transgranicznych, wydaje siÚ, ĝe proces ich peïnej informatyzacji jest nieuchronny i w dalszym ciÈgu bÚdzie dynamicznie postÚpowaï. Bibliografia Chmielarz, W., Biernikowicz, A. i Zborowski, M. (2013). Impact of the Organizational Structure and Culture on Possibilities of Applying Business Process Management. Informatyka Ekonomiczna, (28), 9–36. Forsgren, M. (2013). Theories of The Multinational Firm. A Multidimensional Creature in the Global Economy. Cheltenham: Edward Elgar. Gammelgaard, J., McDonald, F., Stephan, A., Tüselmann, H. i Dörrenbächer, C. (2012). Characteristics of Low-autonomy Foreign Subsidiaries: Value Chains, Staffing, and Intra-organizational Relationships. Journal of International Business and Economy, 13 (1), 1–33. 238 DOI 10.7172/1644-9584.52.18 Potrzeba wykorzystania narzÚdzi Enterprise Project Management wb przedsiÚbiorstwie... Gorynia, M. i Samelak, O. (2013). PrzeglÈd badañ nad funkcjonowaniem filii korporacji transnarodowych w Polsce. Gospodarka Narodowa, 10 (266), 69–91. Nohria, N. i Ghoshal, S. (1994). Differentiated Fit and Shared Values: Alternatives for Managing Headquarters-SubsidiaryRelations. Strategic Management Journal, 15 (6), 491–502. Pach, J. (niedatowane). Rola korporacji ponadnarodowych w procesie globalizacji gospodarki Ăwiatowej. Wnioski dla Polski. Pozyskano z: http://www.ae.krakow.pl/~ekte/konf/ pach.doc. Rosiñska-Bukowska, M. (2011). NajpotÚĝniejsze korporacje wspóïczesnego Ăwiata. Case studies. Europa – ¥wiat. ódě. Rozkwitalska, M. (2010). Bariery w zarzÈdzaniu miÚdzykulturowym: Perspektywa filii zagranicznych korporacji transnarodowych. Wolters Kluwer. Sikorski, M. i, Wachowicz, J. (2009). Towards The Value-Based Design of On-Line Services. W: A. Kocak, T. Abimbola, A. Ozer i L. Watkins-Mathys (red.), Marketing and Entrepreneurship. Proceedings of Ankara University International Conference AUMEC 2009 (s. 406–413). Belek: Ankara University. Spaïek, S. (2011). Komputerowe wspomaganie zarzÈdzania projektami w przedsiÚbiorstwie. Pozyskano z: http://ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2011/094.pdf. Problemy ZarzÈdzania vol. 13, nr 2 (52), t. 1, 2015 239