Warszawa, 07-04-2016 r. BPP.0620.386.2016.JS Pan

 Warszawa, 07-04-2016 r.
BPP.0620.386.2016.JS
Pan
Krzysztof Mika
„Diabetyk”
Szanowny Panie Redaktorze,
w odpowiedzi na Pana pytania przesyłam poniższe informacje.
Ad 1, 2, 3 i 4
Rząd planuje zasadniczą reformę organizacyjną systemu ubezpieczenia zdrowotnego.
Będzie ona polegała na likwidacji NFZ i przygotowaniu nowych struktur niezbędnych do
zapewnienia efektywnego finansowania świadczeń opieki zdrowotnej. Z uwagi na zakres
planowanych zmian i ich wprowadzenie, wymaga to rozważnych decyzji, opartych na
głębokich i rzetelnych analizach.
Przywrócenie finansowania służby zdrowia z budżetu jest potrzebne, by zwiększyć
rzeczywistą odpowiedzialność państwa za funkcjonowanie służby zdrowia i wypełnić
konstytucyjne obowiązki wobec wszystkich obywateli.
W celu przygotowania reformy minister zdrowia powołał:
a) Zespół do opracowania zmian systemowych w ochronie zdrowia, którego zadaniem jest
opracowanie propozycji zmian systemowych w ochronie zdrowia, w tym koncepcji zmian
w
organizacji
i finansowaniu
świadczeń
opieki
zdrowotnej
w ramach
środków
publicznych
b) Zespół do przeglądu regulacji w zakresie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu
w Rzeczypospolitej Polskiej
Jednym z priorytetów Ministerstwa jest
zachowanie publicznego charakteru i publicznej
odpowiedzialności publicznych jednostek ochrony zdrowia.
W związku z tym trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o działalności
leczniczej, który zakłada wprowadzenie ograniczeń w zbywaniu udziałów albo akcji
w spółkach Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego oraz wyklucza
możliwość przekształcenia samodzielne
go publicznego zakładu opieki zdrowotnej w spółką kapitałowa w przypadku wystąpienia
straty netto.
Natomiast nie ogranicza prawa takiego przekształcenia w trybie zwykłym.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw
został przekazany do konsultacji zewnętrznych. Uwagi można zgłaszać do 4 maja.
Ad 5
Pełna informatyzacja służby zdrowia to złożony i wieloetapowy proces. Realizowany jest
zarówno na poziomie centralnym, regionalnym, jak i pojedynczych podmiotów leczniczych.
Zakończenie realizacji projektu P1 Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i
Udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych, którego celem jest
wdrożenie systemów informatycznych, które pozwolą na usprawnienie procesów związanych
z
planowaniem
i
realizacją
świadczeń
zdrowotnych,
monitorowaniem
i sprawozdawczością z ich realizacji, dostępem do informacji o udzielanych świadczeniach
oraz publikowaniem informacji w obszarze ochrony zdrowia planowane jest w 2020 r.
Ustawa o systemie informacji w ochronie zdrowia nakłada obowiązek wystawiania
elektronicznej dokumentacji medycznej od 2018 r. Zadziałanie tych dwóch elementów
warunkuje powstanie – wg Pana nazewnictwa – informatyzacji służby zdrowia z
prawdziwego zdarzenia.
Odnosząc się do kwestii systemu, dzięki któremu będzie możliwa weryfikacja skuteczności
leczenia
pacjentów
i
kontrola
wydatków
na
leki
–
racjonalizacja
i monitoring wydatków w odniesieniu do efektów terapii, informuję, iż w znacznej mierze taki
system już istnieje. Posiadana przez Narodowy Fundusz Zdrowia baza danych pozwala na
taką weryfikację. Obecnie trwają analizy mające na celu wypracowanie rozwiązań
pozwalających na wykorzystywanie tej bazy w odpowiedni sposób.
Ad 6
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom seniorów, Ministerstwo Zdrowia przygotowało projekt
przepisów wprowadzających bezpłatne leki dla osób po 75. roku życia (projekt ustawy o
zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
oraz niektórych innych ustaw). Część tych pacjentów – szczególnie cierpiących na wiele
chorób – nie wykupuje wszystkich przepisanych leków z powodów finansowych. Tzw. projekt
75+ realnie odciąży domowe budżety seniorów od części wydatków na leki. Dzięki temu
faktycznie zwiększy się dostępność leków, co wpłynie pozytywnie na poprawę stanu zdrowia
2 i jakości życia tych pacjentów. W ustawie 75+ przewidziany został mechanizm
dofinansowania ze środków budżetu państwa, z części pozostającej w dyspozycji Ministra
Zdrowia, różnicy między limitem finasowania a ceną detaliczną.
Wprowadzenie kryterium dochodowego nakładałoby dodatkowy obowiązek weryfikacyjny
oraz mogłoby skutkować wysokimi kosztami administracyjnymi związanymi z samą jego
weryfikacją. Konieczność uzyskania przez seniora zaświadczenia o dochodach w wielu
przypadkach byłaby też nadmierną uciążliwością nałożoną na osoby, które ze względu na
swoje schorzenia mają problemy ze sprawnym poruszaniem się. Zaproponowane
rozwiązanie pozwala uniknąć tych problemów. Ponadto – ponieważ osiągany dochód w
przypadku emerytów nie zawsze odzwierciedla faktyczny status majątkowy danej osoby –
zaproponowane w projekcie ustawy kryterium wiekowe jest bardziej właściwe,.
Ad 7 i 8
W ostatnich latach MZ podjęło wiele działań, których celem jest wdrożenie długofalowej
polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki cukrzycy.
W 2008 roku w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej wprowadzono do finansowania
produkt kontraktowy pn. „Kompleksowa ambulatoryjna opieka specjalistyczna nad pacjentem
z cukrzycą (KAOS-cukrzyca)”. Celem jego wdrożenia była poprawa skuteczności leczenia
pacjentów chorych na cukrzycę, prowadzonego w oparciu o aktualnie obowiązujące
standardy opieki diabetologicznej, a w następstwie zmniejszenie liczby hospitalizacji z
powodu cukrzycy i jej powikłań. Świadczenia w tym zakresie obejmują m.in.:

wykonanie niezbędnych badań i konsultacji (z wyłączeniem badań potwierdzających
wstępne rozpoznanie), w tym zapewnienie konsultacji okulistycznych, kardiologicznych,
neurologicznych,

nadzór nad pacjentem (obserwacja) adekwatny do aktualnego stanu zdrowia
wraz z konieczną diagnostyką i monitorowaniem,

wyrównywanie glikemii, parametrów równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowozasadowej,

edukację w zakresie samokontroli cukrzycy i zasad prawidłowego żywienia.
Zasady realizacji „Kompleksowej ambulatoryjnej opieki nad pacjentem z cukrzycą” określone
zostały w załączniku nr 3 c i d do zarządzenia Nr 82/2013/DSOZ Prezesa Narodowego
Funduszu Zdrowia z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie określenia warunków zawierania
i realizacji umów w rodzaju ambulatoryjna opieka specjalistyczna.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie
świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1248,
3 z późn. zm.) u dzieci i młodzieży wykonywane są profilaktyczne badania lekarskie i testy
przesiewowe podczas których ocenia się rozwój fizyczny dziecka (pomiary wysokości oraz
masy ciała, a także określenie współczynnika BMI). Profilaktyczne badania lekarskie oraz
testy przesiewowe wykonywane są w następujących okresach życia:

u dzieci młodszych – w 1 roku życia (w 1-2 tygodniu życia, 3 tygodniu życia, w 2-6
miesiącu życia – w terminach obowiązkowych szczepień ochronnych, w 9 miesiącu
życia, w 12 miesiącu życia), w wieku 2 lat, 4 lat, 5 lat;

u dzieci starszych – w wieku 6 (lub 7 lat), 10 lat, 12 lat, 13 lat, 16 lat, 18 lat.
Stwierdzenie otyłości u dziecka jest wskazaniem dla lekarza do dalszego diagnozowania jej
przyczyn. Zadania z zakresu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia realizują lekarz
podstawowej opieki zdrowotnej oraz pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania.
Edukacja polega na udzielaniu dzieciom i ich rodzicom wskazówek na temat zdrowego stylu
życia: właściwego sposobu żywienia, aktywności fizycznej, kształtowania prawidłowych
nawyków higienicznych.
Edukacja zdrowotna dotycząca żywienia była podstawą trzeciej edycji Programu „POLHEALTH: Narodowego Programu Przeciwdziałania Chorobom Cywilizacyjnym.
W ramach Programu zostały wydane i przekazane do placówek oświatowych oraz innych
zainteresowanych podmiotów następujące publikacje:

„Normy żywienia dla populacji polskiej (nowelizacja)”,

„Zasady prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży”;

„Obiady szkolne”,

„Rekomendacje dla realizatorów żywienia z zakresu zasad prawidłowego żywienia dzieci
w przedszkolach”;

„Przykładowe
jadłospisy
dla
dzieci
w wieku
przedszkolnym
(śniadania,
obiady,
podwieczorki) opracowane zgodnie z zasadami prawidłowego żywienia”;

„Praktyczny Podręcznik Dietetyki”;

„Zasady żywienia chorych w szpitalach”.
W ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, od 2011 roku realizowany jest
projekt KIK/34 „Zapobieganie nadwadze i otyłości oraz chorobom przewlekłym poprzez
edukację społeczeństwa w zakresie żywienia i aktywności fizycznej”. Koordynatorem
i głównym
realizatorem
projektu
jest
Instytut
Żywności
i
Żywienia
w Warszawie
we współpracy z Instytutem „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka”, Polskim Towarzystwem
Dietetyki oraz Akademią Wychowania Fizycznego w Warszawie. Projekt jest zaplanowany
4 na lata 2011 – 2016, a jego całkowity koszt kwalifikowalny wynosi 5 294 000 CHF. W ramach
projektu realizowane są następujące zadania:
1. Żywieniowa promocja zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki nadwagi
i otyłości wśród kobiet w ciąży i matek karmiących, oraz zbadanie jej wpływu na wybrane
parametry stanu odżywienia.
2. Edukacja i wdrażanie zasad prawidłowego żywienia w przedszkolach, szkołach
podstawowych, gimnazjalnych i średnich oraz ocena wpływu tej edukacji na sposób
żywienia, stan odżywienia i poziom wiedzy dzieci i młodzieży.
3. Wdrażanie zasad racjonalnego stylu życia wśród osób z nadwagą i otyłością w systemie
ochrony zdrowia w Polsce.
4. Upowszechnianie wiedzy o składzie i wartości odżywczej żywności, oświadczeniach
żywieniowych i zdrowotnych oraz znakowaniu żywności celem wpływu na kształtowanie
racjonalnych wyborów produktów spożywczych.
5. Kampania medialna na rzecz zmniejszenia nadwagi i otyłości w Polsce.
Moduł: „Edukacja i wdrażanie zasad prawidłowego żywienia w przedszkolach, szkołach
podstawowych, gimnazjalnych i średnich oraz ocena wpływu tej edukacji na sposób
żywienia, stan odżywienia i poziom wiedzy dzieci i młodzieży” adresowany jest do 1600
placówek oświatowych w całym kraju. Placówki te mają możliwość uzyskania certyfikatu
Szkoły (Przedszkola) Przyjaznej Żywieniu i Aktywności Fizycznej.
Jednym z zadań publicznych, mającym na celu m.in. przeciwdziałanie cukrzycy, zlecanym
corocznie do realizacji organizacjom pozarządowym jest zadanie pt. „Program edukacyjny
odnoszący się do eliminacji czynników ryzyka chorób cywilizacyjnych (nadciśnienia
tętniczego, nadwagi i otyłości, niskiego poziomu aktywności fizycznej) skierowany do dzieci
młodzieży oraz osób prowadzących siedzący tryb życia”. W 2015 r. na jego realizację
przeznaczono kwotę 400 000 zł. Polski Komitet Zwalczania Raka w ramach ww. zadania
przygotował materiały edukacyjne oraz cykl warsztatów skierowanych do dzieci, osób
w wieku produkcyjnym oraz seniorów. Została także utworzona ogólnodostępna platforma
informacyjna dostępna pod adresem www.chorobycywilizacyjne.eu (strona jest w trakcie
modernizacji, niebawem powinna być dostępna).
Stowarzyszenie „Polskie Telewizje Lokalne i Regionalne”, które również było jednym
z wykonawców omawianego zadania, w harmonogramie swoich prac uwzględniło przede
wszystkim promocję zdrowia poprzez cykl audycji edukacyjnych, które były emitowane w
mediach lokalnych. Powstał także cykl audycji pn. „Zdrowie na szóstkę”, gdzie poruszono
następujące tematy: aktywność fizyczna w każdym wieku, racjonalne żywienie, profilaktyka,
5 wypoczynek jako sposób regeneracji. Materiały filmowe zostały zamieszczone również na
stronie Stowarzyszenia. Emisja miała na celu zwiększenie świadomości żywieniowej
społeczeństwa na temat prewencji chorób cywilizacyjnych.
Trzecim wykonawcą ww. zadania był Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej, który
przygotował
warsztaty
Przeprowadzono
je,
kulinarno-dietetyczne
między
innymi,
w
dla
osób
Warszawie,
z
cukrzycą
Koninie,
i
otyłością.
Gdańsku,
Krakowie
oraz Poznaniu. W trakcie warsztatów uczestnicy mieli okazję przygotować prawidłowo
zbilansowane posiłki, a także poznać zasady racjonalnego żywienia, zwłaszcza w kontekście
zapobiegania powikłaniom metabolicznym w przebiegu tych chorób. Uczestnicy spotkania
otrzymali materiały edukacyjne w postaci ulotek z przepisami kulinarnymi wraz z informacją
na temat diety diabetyka. Instytut zorganizował także 3-miesięczne bezpłatne poradnictwo
dietetyczne. Podczas dyżurów edukatorzy oraz dietetycy przekazywali wiedzę na temat
profilaktyki chorób cywilizacyjnych.
W ramach zadania została opracowana aplikacja mobilna, która ułatwia dostosowanie terapii
żywieniowej do prowadzonej już insulinoterapii. Aplikacja ta jest darmowa. Pozwala w szybki
sposób przeliczyć wymienniki węglowodanowe oraz białkowo-tłuszczowe w planowanym
posiłku.
Informacje o aplikacji kalkulator wymienników.
Poniżej przesyłam link, gdzie można pobrać aplikację:
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.softano.menudiabetyka
W ramach zadania powstały również materiały edukacyjne tj. :

ulotki i plakaty z tabelą produktów spożywczych zalecanych w codziennej diecie,
zalecanych w ograniczonej ilości oraz przeciwwskazanych w cukrzycy,

ulotki wkładki do menu w restauracjach,

książka kucharska z niezbędnymi informacjami na temat diety z ograniczoną ilością
węglowodanów łatwo przyswajalnych oraz propozycją 50 przepisów rekomendowanych
w żywieniu diabetyka.
Dostrzegając potrzebę wsparcia resortu oświaty w zapewnieniu optymalnych warunków
pobytu w przedszkolach dzieciom chorym na cukrzycę, Minister Zdrowia podejmuje
działania, których celem jest przekazanie pracownikom placówek oświatowych (przedszkoli
i szkół) wiedzy na temat tej choroby. Działania te uzasadnia obserwowany niski poziom
wiedzy o cukrzycy i wynikający stąd lęk pracowników oświaty przed trudnościami
w sprawowaniu opieki nad dzieckiem z cukrzycą podczas pobytu w placówce oświatowej.
W latach 2014–2015 z inicjatywy Ministra Zdrowia – we współpracy z Wojewodami
6 oraz Wojewódzkimi Kuratorami Oświaty – przeprowadzono ogólnopolskie szkolenie,
którego adresatami byli wychowawcy przedszkoli, nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej
oraz wychowawcy
świetlic
szkolnych. W szkoleniu
uczestniczyło
ogółem
2877
pracowników z 2118 placówek oświatowych (przedszkoli i szkół). Na potrzeby szkolenia
udostępniono również
na stronie Ministerstwa Zdrowia (materiały edukacyjne (filmy i
broszury) – z możliwością ich pobrania Zakładka: Zdrowie i profilaktyka – Zdrowie matki
i dziecka – Dziecko z cukrzycą). W ramach Rządowego programu na lata 2014-2016
„Bezpieczna i przyjazna szkoła” zaplanowano przeprowadzenie w 2016 r. ogólnopolskiego
szkolenia pt.: „Dziecko z cukrzycą w szkole” dla nauczycieli szkół podstawowych oraz
wychowawców świetlic szkolnych. Szkolenie odbędzie się w terminie od września
do listopada we wszystkich województwach. Zakres szkolenia obejmie wiedzę na temat
cukrzycy oraz zasad pierwszej pomocy, jakiej należy udzielić dziecku choremu na cukrzycę
pozostającemu pod opieką szkoły. Uwzględnione będą również aspekty psychologiczne
i społeczne radzenia sobie z chorobą przez dziecko i jego rodzinę oraz sposoby wsparcia
dziecka w placówce oświatowej.
Istotnym aspektem są zmiany, które nastąpiły w zakresie żywienia dzieci i młodzieży z dniem
1 września 2015 r. w związku z wejściem w życie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży
dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać
środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych
jednostkach (Dz. U. poz. 1256). Zasadniczym celem regulacji, wydanej na podstawie art. 52c
ust. 6 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z
2015 r. poz. 594) było wzmocnienie ochrony zdrowia dzieci w wieku przedszkolnym
i szkolnym, poprzez ograniczenie dostępu na terenie przedszkoli, szkół i placówek
oświatowo-wychowawczych do środków spożywczych zawierających znaczne ilości
składników niezalecanych dla ich rozwoju (tłuszcz, cukier, sól). W jednostkach systemu
oświaty zakazano także reklamy oraz promocji polegającej na zachęcaniu dzieci i młodzież
do nabywania środków spożywczych nie objętych grupami środków spożywczych
przeznaczonych dla dzieci i młodzieży.
Obecnie trwają prace nad nowelizacją rozporządzenia – jednak jego zasadniczy cel nie
ulegnie zmianie.
Procedowany obecnie dokument strategiczny, jakim jest projekt rozporządzenia Rady
Ministrów w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020, priorytetowo
traktuje problem chorób dietozależnych (m.in. kwestię sposobu żywienia, stanu odżywienia
oraz aktywności fizycznej społeczeństwa w naszym kraju).
7 Opisane w dokumencie działania i strategie, mają na celu poprawę świadomości
społeczeństwa na temat znaczenia prawidłowo zbilansowanej diety oraz korzyści
z podejmowania
regularnej
aktywności
fizycznej w prewencji
chorób
cywilizacyjnych.
W projekcie zaplanowano wiele działań informacyjno-edukacyjnych zachęcających do
zdrowego stylu życia i promujących go w różnych grupach społecznych.
Realizacja celu pn. „Poprawa sposobu żywienia, stanu odżywienia oraz aktywności fizycznej
społeczeństwa” przyczyni się do zatrzymania wzrostu liczby osób z nadwagą i otyłością,
czego
konsekwencją będzie
niezakaźnymi
(w
tym
spadek
cukrzycy)
obciążenia
oraz
populacji
ograniczenie
przewlekłymi
zapadalności
chorobami
i przedwczesnej
umieralności z powodu tych chorób.
Trwają także prace nad implementacją programu polityki zdrowotnej pn. Program Wsparcia
Ambulatoryjnego Leczenia Zespołu Stopy Cukrzycowej. Jego głównym celem jest redukcja
amputacji i inwalidztwa, przedwczesnych zgonów oraz poprawa życia pacjentów z Zespołem
Stopy Cukrzycowej (ZSC).
Cele szczegółowe:
a) doposażenie gabinetów stopy cukrzycowej mogących pełnić funkcję referencyjną w
miastach wojewódzkich;
b) doposażenie gabinetów mogących pełnić funkcję podstawową przy rejonowych
poradniach diabetologicznych;
c) organizacja cyklu szkoleń dla lekarzy i pielęgniarek edukacyjnych obejmujących
zagadnienia prewencji ZSC i opieki nad pacjentami dotkniętymi tym powikłaniem;
d) przeprowadzenie kampanii edukacyjnej skierowanej do pacjentów z cukrzycą
dotyczącej zagadnień związanych z zespołem stopy cukrzycowej.
Głównymi spodziewanymi efektami Programu Wsparcia Ambulatoryjnego Leczenia Zespołu
Stopy Cukrzycowej będzie zmniejszenie nowych przypadków tego powikłania oraz liczby
amputacji, poprawa jakości i wydłużenie życia pacjentów. Oczekiwanym efektem będzie też
ograniczenie bezpośrednich i pośrednich kosztów finansowych związanych z leczeniem
zespołu stopy cukrzycowej.
Realizacja Programu powinna przynieść istotne ograniczenie tzw. wysokich amputacji w
przebiegu zespołu stopy cukrzycowej w Polsce, a w konsekwencji – zmniejszenie
niepełnosprawności i inwalidztwa wśród osób z cukrzycą. Oczekiwać też należy skrócenia
czasu leczenia owrzodzeń w obrębie stopy u osób z cukrzycą. Realizacja Programu ma
także podnieść skuteczność profilaktyki powstawania i nawrotów owrzodzeń w obrębie stopy
u chorych z cukrzycą.
8 Aby umożliwić pacjentom skuteczną farmakoterapię Narodowy Fundusz Zdrowia finansuje
doustne leki przeciwcukrzycowe, leki zawierające insulinę ludzką, insulinę izofanową,
szybkodziałające analogi insuliny lub długodziałające analogi insuliny, a także paski
diagnostyczne
do
pomiaru
stężenia
glukozy
oraz
ciał
ketonowych.
Zgodnie
z
obwieszczeniem Ministra Zdrowia z dnia 25 lutego 2016 r. w sprawie wykazu refundowanych
leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów
medycznych (Dz. Urz. Min. Zdrow. z 2016 r. poz. 27) obecnie refundowane są następujące
leki i wyroby medyczne stosowane w leczeniu cukrzycy:
Wskazanie Nazwa Odpłatność Acarbosum 30% Gliclazidum RYCZAŁT Glimepiridum RYCZAŁT Glipizidum RYCZAŁT Glucagonum RYCZAŁT Metforminum RYCZAŁT Cukrzyca Nieprawidłowa tolerancja glukozy (stan przedcukrzycowy), gdy za pomocą ściśle przestrzeganej diety i ćwiczeń fizycznych nie można uzyskać Metforminum 30% 9 Zapłata pacjenta za DDD (dobową dawkę leku) min max 0,43 zł 1,61 zł (Adeksa 100 mg (Glucobay 50 mg a 30 tabl.) a 90 tabl.) 0,67 zł (Diaprel MR: 30 mg a 60 tabl. 0,15 zł o zmodyfikowanym (Diazidan 80 mg uwalnianiu lub 60 mg a 60 tabl.) a 30 tabl. o zmodyfikowanym uwalnianiu) 0,11 zł (Amaryl 4 mg a 30 tabl.; Diaril 4 mg a 30 tabl.; Glimepiride 0,35 zł Accord 2/3/4 mg a 30 (Amaryl 1 mg tabl.; Glipid 2/3 mg a a 30 tabl.) 30 tabl.; Glitoprel 2/3/4 mg a 30 tabl.; Symglic 2/3/4/6 mg a 30 tabl.) 0,40 zł 0,40 zł (Glipizide BP 5 mg (Glipizide BP 5 mg a 30 tabl.) a 30 tabl.) 3,20 zł 3,20 zł (GlucaGen HypoKit (GlucaGen HypoKit 1 mg a 1 fiolka) 1 mg a 1 fiolka) 0,11 zł (Etform 850 mg a 90 1,19 zł tabl.; Metformax 1000 (Metformax SR 500 mg a 90 tabl.; Siofor mg a 30 tabl. o przedłużonym 1000 mg a 90/120 uwalnianiu) tabl.; Siofor 1000 mg a 120 tabl.) 0,20 zł (Metformax 500 mg a 60 tabl.) 0,28 zł (Metformax 500 mg a 30 tabl.) prawidłowego stężenia glukozy we krwi Insulini iniectio neutralis + Insulinum isophanum RYCZAŁT Insulini iniectio neutralis RYCZAŁT Insulinum aspartum RYCZAŁT Insulinum glulisinum RYCZAŁT Cukrzyca 0,11 zł (Polhumin Mix – 2/3/4/5 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) 0,21 zł (Actrapid Penfill 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) 1,14 zł (NovoMix 30/50 Penfill, NovoRapid Penfill 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) 0,87 zł (Apidra, Apidra SoloStar 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) 0,11 zł (Gensulin Insulinum humanum M30/M40/M50, RYCZAŁT Gensulin N, Gensulin R i inne 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) Cukrzyca typu I u dorosłych, młodzieży i dzieci od 6 roku życia; Insulinum isophanum RYCZAŁT Insulinum lisprum zinci protaminati iniectio + Insulinum lisprum, iniectio neutralis RYCZAŁT Insulinum lisprum, iniectio neutralis RYCZAŁT Insulinum glargine 30% 1,43 zł (Abasaglar 100 j.m./ml, 10 wkł. a 3 ml) 30% 2,96 zł (Levemir 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) Cukrzyca typu 2 u pacjentów leczonych insuliną NPH od co najmniej 6 miesięcy i z HbA1c ≥8% oraz cukrzyca typu 2 Insulinum detemirum 10 0,24 zł (Insuman Basal 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) 1,07 zł (Humalog Mix25/Mix50 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) 1,07 zł (Humalog 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) 0,39 zł (Mixtard 40/50 Penfill 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) 0,24 zł (Insuman Rapid 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) 1,14 zł (NovoMix 30/50 Penfill, NovoRapid Penfill 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) 0,96 zł (Apidra 100 j.m./ml, 1 fiolka a 10 ml) 0,19 zł (Gensulin M30, Gensulin N, Gensulin R 100 j.m./ml, 1 fiolka a 10 ml) 0,25 zł (Insulatard Penfill 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) 1,07 zł (Humalog Mix25/Mix50 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) 1,07 zł (Humalog 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) 1,95 zł (Lantus 100 j.m./ml, 5 wkł. lub 5 wstrzykiwaczy SoloStar a 3 ml) 2,96 zł (Levemir 100 j.m./ml, 5 wkł. a 3 ml) u pacjentów leczonych insuliną NPH od co najmniej 6 miesięcy i z udokumentowanymi nawracającymi epizodami ciężkiej lub nocnej hipoglikemii oraz cukrzyca typu 1 u dzieci w wieku od 2 do 6 lat oraz cukrzyca o znanej przyczynie (zgodnie z definicją wg WHO) Cukrzyca typu I; Pozostałe typy cukrzycy wymagające co najmniej 3 wstrzyknięć insuliny na dobę oraz terapia cukrzycy za pomocą pompy insulinowej Paski do oznaczania glukozy we krwi Cukrzyca Paski do oznaczania glukozy we krwi Cukrzyca Paski do oznaczania glukozy i ciał ketonowych w moczu RYCZAŁT 0,11 zł (BTM SuperCheck 1; Diagnostic Gold Strip; DiagoCheck; Diagomat Strip i inne 50 pasków w opakowaniu) 30% 0,36 zł (Rightest GS100 50 pasków w opakowaniu) 30% 0,18 zł (Keto‐Diastix 50 pasków w opakowaniu) 0,14 zł (Ascensia Entrust; CareSens N; Contour Plus; Contour TS; iXell 50 pasków w opakowaniu) 0,42 zł (Ascensia Entrust; CareSens N; Contour Plus; Contour TS; iXell 50 pasków w opakowaniu) 0,18 zł (Keto‐Diastix 50 pasków w opakowaniu) W leczeniu cukrzycy typu 1 refundowane są:
a) insulina ludzka, insulina ludzka protaminowa i mieszaniny insuliny ludzkiej z insuliną
ludzką protaminową – dostępne dla pacjentów za odpłatnością ryczałtową,
wynoszącą od 0,11 zł do 0,39 zł za dobową dawkę leku;
b) szybkodziałające analogi insuliny ludzkiej (Insulinum glulisinum, aspartum, lisprum) –
dostępne dla pacjentów za odpłatnością ryczałtową wynoszącą od 0,87 zł do 1,14 zł
za dobową dawkę leku,
c) długodziałające analogi insuliny ludzkiej (Insulinum detemirum, glarginum) dostępne
dla pacjentów za odpłatnością 30% wynoszącą od 1,43 zł do 2,96 zł za dobową
dawkę leku.
Lekarz odpowiadający za terapię pacjenta z cukrzycą typu 1 ma więc do wyboru
zróżnicowane pod względem czasu działania preparaty insuliny, dostępne za odpłatnością
pacjenta wynoszącą od 0,11 zł do 2,96 zł za dobową dawkę leku, co daje możliwości
11 dobrania odpowiedniej terapii z uwzględnieniem zarówno potrzeb zdrowotnych pacjenta, jak
również jego możliwości finansowych.
Minister Zdrowia, mając na uwadze uzyskanie jak największych efektów zdrowotnych
w ramach dostępnych środków publicznych, wydaje decyzję o objęciu produktu leczniczego
refundacją przy uwzględnieniu kryteriów określonych w art. 12 ustawy refundacyjnej, tj.:
1) stanowiska Komisji Ekonomicznej,
2) rekomendacji Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych,
3) istotności stanu klinicznego, którego dotyczy wniosek o objęcie refundacją,
4) skuteczności klinicznej i praktycznej,
5) bezpieczeństwa stosowania,
6) relacji korzyści zdrowotnych do ryzyka stosowania,
7) stosunku kosztów do uzyskiwanych efektów zdrowotnych dotychczas refundowanych
leków w porównaniu z wnioskowanym,
8) konkurencyjności cenowej,
9) wpływu
na
wydatki
podmiotu
zobowiązanego
do
finansowania
świadczeń
ze środków publicznych i świadczeniobiorców,
10) istnienia alternatywnej technologii medycznej, w rozumieniu ustawy z dnia
27
sierpnia
2004
r.
o
świadczeniach
opieki
zdrowotnej
finansowanych
ze środków publicznych, oraz jej efektywności klinicznej i bezpieczeństwa
stosowania,
11) wiarygodności i precyzji oszacowań kryteriów, o których mowa w pkt 3–10,
12) priorytetów zdrowotnych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 31a
ust. 2 ustawy o świadczeniach,
13) wysokości progu kosztu uzyskania dodatkowego roku życia skorygowanego
o jakość, ustalonego w wysokości trzykrotności Produktu Krajowego Brutto
na jednego mieszkańca, a w przypadku braku możliwości wyznaczenia tego kosztu –
koszt uzyskania dodatkowego roku życia.
Odnosząc się do kwestii stosowania inkretynowych terapii w leczeniu cukrzycy typu
2 informuję, że do Ministra Zdrowia wpłynęły wnioski o objęcie refundacją i ustalenie
urzędowej ceny zbytu dla następujących leków inkretynowych:
-
Victoza (Liraglutidum),
-
Bydureon (Exenatidum),
12 -
Galvus (Wildagliptinum),
-
Eucreas (Wildagliptinum + Metforminum),
-
Onglyza (Saxagliptinum),
-
Komboglyze (Saxagliptinum + Metforminum)
-
Januvia (Sitagliptinum),
-
Janumet (Sitagliptinum + Metforminum),
-
Ristaben (Sitagliptinum),
-
Ristfor (Sitagliptinum + Metforminum),
-
Trajenta (Linagliptinum).
Wyżej wymienione wnioski wraz z dokumentacją zostały ocenione pod względem formalnoprawnym i przekazane do Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w celu
uzyskania rekomendacji odnośnie do zasadności finansowania ze środków publicznych.
Następnie wnioski zostały przekazane Komisji Ekonomicznej, która dla większości wniosków
przeprowadziła negocjacje warunków finansowania, a uchwały Komisji, stanowiące wynik
negocjacji, zostały niezwłocznie przedstawione Ministrowi Zdrowia. Minister nie podjął
jeszcze decyzji w tych sprawach, między innymi z uwagi na to, że postępowania dotyczące
większości
wymienionych
leków
inkretynowych
(z wyjątkiem
leku
Victoza)
zostały
zawieszone na wnioski podmiotów odpowiedzialnych. Zawieszenie postępowania oznacza
wstrzymanie jego toku i wstrzymuje bieg terminów przewidzianych w kodeksie postępowania
administracyjnego. Do czasu wznowienia postępowań na wnioski stron Minister Zdrowia nie
podejmuje żadnych czynności w przedmiotowych sprawach.
W przypadku leku Victoza, z uwagi na niespełnienie ustawowych przesłanek wymienionych
w art. 12 ustawy o refundacji, Minister Zdrowia wydał negatywną decyzję w przedmiocie
objęcia go refundacją. Przedstawiciel podmiotu odpowiedzialnego wnioskował o ponowne
rozpatrzenie. Obecnie sprawa objęcia refundacją leku Victoza jest ponownie rozpatrywana.
Ad 9
Diabetologiczna edukacja terapeutyczna to kluczowy element terapii pacjentów z cukrzycą,
który w istotny sposób może wpływać na ograniczenie występowania powikłań i poprawę
jakości życia. Edukacja powinna być prowadzona przez cały zespół terapeutyczny w skład
którego wchodzą m.in. lekarze, pielęgniarki, dietetycy. Pielęgniarki i położne w procesie
kształcenia zawodowego przygotowywane są do sprawowania opieki nad pacjentem z
cukrzycą, w tym prowadzenia edukacji zdrowotnej.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych
od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych
niebędących przedsiębiorcami (Dz.U. nr 151, poz. 896), wprowadziło do wykazu stanowisk
pracy dla pracowników działalności podstawowej, które mogą być tworzone w podmiotach
13 leczniczych niebędących przedsiębiorcami, m.in. stanowisko edukatora ds. diabetologii.
Zgodnie z treścią załącznika do ww. rozporządzenia na tym stanowisku może być
zatrudniona pielęgniarka lub położna posiadająca następujące kwalifikacje:

tytuł magistra na kierunku pielęgniarstwo i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa
diabetologicznego i dwa lata pracy w zawodzie, lub

licencjat pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa diabetologicznego i
dwa lata pracy w zawodzie, lub

średnie wykształcenie medyczne w zawodzie pielęgniarka i tytuł specjalisty w dziedzinie
pielęgniarstwa diabetologicznego i dwa lata pracy w zawodzie, lub

tytuł magistra na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo i kurs specjalistyczny
w dziedzinie edukator w cukrzycy oraz 1 rok stażu pracy w ośrodku o profilu
diabetologicznym, lub

licencjat pielęgniarstwa lub położnictwa i kurs specjalistyczny w dziedzinie edukator
w cukrzycy oraz 2 lata stażu pracy w ośrodku o profilu diabetologicznym, lub

średnie wykształcenie medyczne w zawodzie pielęgniarka lub położna i kurs
specjalistyczny w dziedzinie edukator w cukrzycy oraz 2 lata stażu pracy w ośrodku
o profilu diabetologicznym, a także - w okresie przejściowym do 31 grudnia 2020 r. pielęgniarki i położne posiadające:

tytuł magistra na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo, licencjat pielęgniarstwa lub
położnictwa, średnie wykształcenie medyczne w zawodzie pielęgniarka lub położna oraz
5 lat stażu pracy w ośrodku o profilu diabetologicznym.
W ramach kształcenia podyplomowego pielęgniarki i położne od 2011 roku mogą podnosić
swoje kompetencje zawodowe z zakresu edukacji diabetologicznej w ramach kursu
specjalistycznego Edukator w cukrzycy. W latach 2011-2014 ten kur ukończyło 1597 osób
(dane
Centrum
Kształcenia
Podyplomowego
Pielęgniarek
i
Położnych,
stan
na
31.12.2014r.). Z informacji przekazywanych przez konsultanta krajowego w dziedzinie
pielęgniarstwa diabetologicznego wynika, że pielęgniarki i położne posiadające tego rodzaju
kurs specjalistyczny są zatrudniane na stanowisku edukatora ds. diabetologii zarówno
w szpitalach, jak i w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej. Decyzję podejmuje kierownik
podmiotu i on odpowiada za zatrudnienie na danym stanowisku pracy osoby posiadającej
wymagane kwalifikacje.
Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013 r.
w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego (Dz. U. 1520),
w części dotyczącej diabetologii i diabetologii dla dzieci, uwzględniono prowadzenie zadań
edukacji i promocji zdrowia poprzez wymóg zapewnienia w zespole terapeutycznym
edukatora do spraw cukrzycy.
14 Ponadto trwają prace nad przygotowaniem warunków realizacji świadczenia „diabetologiczna
porada
edukacyjna”,
które
zostaną
zaproponowane
przy
najbliższej
nowelizacji
rozporządzenia „koszykowego” z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej.
Wśród zadań, które będą realizowane w ramach programu polityki zdrowotnej pn. Program
Wsparcia Ambulatoryjnego Leczenia Zespołu Stopy Cukrzycowej znajduje się organizacja
cyklu szkoleń dla lekarzy i pielęgniarek edukacyjnych obejmujących zagadnienia prewencji
ZSC i opieki nad pacjentami dotkniętymi tym powikłaniem, a także przeprowadzenie
kampanii edukacyjnej skierowanej do pacjentów z cukrzycą dotyczącej zagadnień
związanych z zespołem stopy cukrzycowej. Wdrożenie opisanego modułu szkoleń w tym
zakresie przyczyni się do wzrostu świadomości pacjentów w obszarze możliwych metod
leczenia i profilaktyki cukrzycy.
Agencja Oceny Technologii Medycznej i Taryfikacji wydała pozytywna opinię w sprawie
programu (nr 49/2016 z dnia 29 marca 2016 r.).
Z poważaniem
Milena Kruszewska
Rzecznik Prasowy Ministra Zdrowia
15