Tematy na ustną część egzaminu maturalnego z języka polskiego w

Tematy na ustną część egzaminu maturalnego z języka polskiego
w roku szkolnym 2013/2014
LITERATURA
1. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze. Omów sposoby ich
przedstawiania i funkcje w wybranych utworach literackich.
2. Sposób kreowania postaci matki i syna w literaturze. Przeanalizuj
problem na wybranych przykładach.
3. Budujący i niszczący wpływ miłości na życie człowieka. Omów
zagadnienie na przykładach wybranych dzieł literackich.
4. Różne ujęcia motywu pożegnania. Przedstaw na wybranych przykładach.
5. Stosunek do tradycji w literaturze 20-lecia międzywojennego. Omów na
wybranych przykładach.
6. Polska współczesna literatura podróżnicza. Zaprezentuj twórczość
wybranego pisarza-podróżnika.
7. Wątki diaboliczne w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
8. Różne źródła ludzkiego cierpienia. Przedstaw na dowolnie wybranych
przykładach.
9. Literackie portrety artysty. Zaprezentuj dowolne przykłady.
10. „Człowiek nie może żyć bez miłości” (Jan Paweł II). Przedstaw sposoby
prezentowania miłości w wybranych utworach literackich z różnych epok.
11. Przedstaw postawy Polaków wobec spraw ojczyzny w literaturze różnych
epok.
12. „Mała ojczyzna” w twórczości wielkich artystów. Omów zagadnienie na
wybranych utworach literackich.
13. Motyw „złej miłości” w twórczości Szekspira. Przedstaw na wybranych
przykładach.
14. Motyw miłości w epoce romantyzmu. Omów zagadnienie, odwołując się
do wybranych utworów literackich.
15. Różne wersje autobiografizmu w literaturze polskiej. Rozważ w oparciu o
dowolnie wybrane teksty literackie.
16. Motyw śmierci na przestrzeni wieków. Przedstaw różne poglądy na ten
temat, nawiązując do wybranych utworów literackich.
17. Motyw samobójcy. Omów jego kreacje i funkcjonowanie w wybranych
dziełach różnych epok.
18. Miejsce literatury popularnej we współczesnej kulturze. W jakim stopniu
popularne „czytadła” ukazują prawdę o współczesnym człowieku i jego
życiu. Omów i skomentuj to zagadnienie na wybranych przykładach.
19. Maska i przenośnia w literaturze, czyli o sposobach komunikacji pisarza z
czytelnikiem. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z różnych
epok.
20. Różne kreacje narratora i ukształtowania narracji w epice. Omów na
wybranych przykładach.
21. Motyw wieży i jej funkcje kulturowe. Omów temat, odwołując się do
wybranych dzieł literackich.
22. Barok sarmacki w kulturze polskiej. Na wybranych przykładach omów
rolę tego zjawiska w literaturze późniejszych epok.
23. Życiowe wybory i ich skutki. Przedstaw wybranych bohaterów literackich
i omów sposób ich postępowania.
24. Spory bohaterów literackich z Bogiem. Omów zagadnienie, odwołując się
do wybranych przykładów.
25. „Powołał mnie Pan na bunt…” – niezgoda na świat w utworach
literackich różnych epok. Scharakteryzuj dowolne przykłady.
26. Przemiana wewnętrzna jako motyw określający osobowość bohatera
literackiego. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych dzieł
literackich.
27. Dwór szlachecki i jego funkcje w utworach różnych epok. Zaprezentuj
dowolnie wybrane przykłady.
28. Idealiści różnych czasów. Zaprezentuj takich właśnie bohaterów w
wybranych utworach literackich.
29. Literacka Nagroda Nobla jako potwierdzenie wysokiego poziomu dzieł
literackich. Omów na wybranych przykładach.
30. Przedstaw i porównaj etos rycerza i spiskowca, korzystając z wybranych
przykładów literackich.
31. Ukaż wizerunek człowieka chorego psychicznie. Odwołaj się do
wybranych tekstów literackich.
32. Różne oblicza erotyzmu w poezji. Przedstaw na wybranych przykładach.
33. Literacka kreacja nieludzkiego świata obozów sowieckich. Przedstaw na
wybranych przykładach.
34. Różne obrazy wsi w polskiej literaturze. Rozważ na wybranych
przykładach.
35. Różne obrazy domu w literaturze polskiej. Przedstaw na dowolnie
wybranych przykładach.
36. Literackie pary małżeńskie. Przedstaw na wybranych przykładach.
37. Obraz życia w obozach koncentracyjnych i sowieckich łagrach. Omów na
wybranych przykładach.
38. Literackie obrazy władzy. Do jakich refleksji na ten temat skłania Cię
literatura?
39. Dramat antyczny a dramat szekspirowski – dokonaj porównania,
odwołując się do wybranych przykładów.
40. Zjawy, duchy i wampiry w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
41. Cechy literatury fantasy i przyczyny jej popularności. Omów temat w
oparciu o wybrane utwory.
42. Odnosząc się do utworów literatury polskiej, przedstaw i oceń
wykreowany w nich obraz szkoły.
43. Przedstaw różnorodne obrazy okupacji hitlerowskiej w literaturze
polskiej.
44. Czy w literaturze pięknej można znaleźć przepisy kulinarne? Zbadaj ten
temat
na
podstawie
twórczości M. Reja, A. Mickiewicza
i S. Żeromskiego.
45. Pojedynek jako motyw literacki. Omów temat na podstawie wybranych
utworów.
46. Pokora i bunt – dwie postawy wobec Boga. Scharakteryzuj je, odwołując
się do wybranych przykładów literackich.
47. Humanizm jako prąd umysłowy i postawa wobec świata. Omów problem
na przykładach tekstów różnych epok.
48. Motywy czarnoleskie w poezji polskiej XIX i XX wieku. Zaprezentuj
różnorodność ujęcia, odwołując się do wybranych przykładów.
49. Na wybranych przykładach literackich omów problem relacji między
ojcami i synami.
50. Pedagog jako bohater literacki. Scharakteryzuj różne portrety i omów
funkcje tego typu postaci w wybranych tekstach literackich.
ZWIĄZKI LITERATURY z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI
1. Motyw ogrodu w literaturze i sztuce. Zaprezentuj dowolne przykłady.
2. Portret Żyda w literaturze i filmie. Przedstaw na wybranych przykładach
różne sposoby kreowania jego wizerunku.
3. Motyw zbrodni w literaturze i sztuce. Na wybranych przykładach omów
różne sposoby jego ujęcia.
4. Motywy tatrzańskie w sztuce. Na wybranych przykładach ukaż różne
sposoby ich przedstawiania.
5. Literackie i malarskie portrety polskich władców. Zaprezentuj dowolne
przykłady.
6. W jakim stopniu literatura i sztuka pozwala Ci rozpoznać wartości, które
są w życiu ważne? Rozważ, sięgając do wybranych dzieł.
7. Różne rozumienie bohaterstwa. Omów na podstawie wybranych dzieł
literackich i malarskich z różnych epok.
8. Omów wybrane problemy związane z filmowymi adaptacjami powieści.
Na podstawie wybranych przykładów zanalizuj związek dzieła filmowego
z adaptowaną powieścią.
9. Obrazy dziejów Polski i Polaków utrwalone w wybranych dziełach
literackich i plastycznych. Omów zagadnienie, odwołując się do
wybranych tekstów kultury.
10. Powstanie listopadowe w literaturze i sztuce polskiej. Przedstaw
zagadnienie na podstawie wybranych dzieł.
11. Motyw syna marnotrawnego w literaturze i malarstwie. Omów
zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
12. Ideał piękna kobiety w literaturze i sztuce. Przedstaw problem, odwołując
się do przykładów z różnych epok.
13. Motywy biblijne i ich funkcje w literaturze i sztuce różnych epok.
Przedstaw wybrane przykłady.
14. Motywy antyczne i ich funkcje w literaturze i sztuce różnych epok.
Omów na dowolnych przykładach.
15. Wizja końca świata w dziełach sztuki. Omów temat na wybranych
przykładach.
16. Co sądzisz o ekranizacji wielkich dzieł literatury polskiej? Przedstaw
swoje stanowisko w oparciu o analizę twórczości filmowej A. Wajdy.
17. Powstanie warszawskie w literaturze i muzyce – omów na dowolnie
wybranych przykładach.
18. Symbolizm w literaturze i malarstwie. Porównaj metody twórcze na
wybranych przykładach z okresu modernizmu.
19. Sport w literaturze i kulturze. Zanalizuj zagadnienie w oparciu o dowolnie
wybrany materiał.
20. Portret matki w literaturze i sztuce. Zaprezentuj temat na podstawie
wybranych przykładów.
JĘZYK
1. Funkcje wulgaryzmów we współczesnej polszczyźnie literackiej i
potocznej. Omów problem na wybranych przykładach.
2. Czy każde nowe pokolenie potrzebuje własnego języka? Odwołując się
do dowolnych przykładów, omów cechy języka współczesnych czasopism
młodzieżowych.
3. Język mediów. W oparciu o konkretne przykłady omów różne odmiany
stylu publicystycznego.
4. Język i styl wyznań miłosnych. Rozważ temat na przykładzie tekstów
pochodzących z dwóch różnych epok literackich.
5. Zjawisko amerykanizacji w języku polskim. Omów zagadnienie,
wykorzystując dowolne teksty.
6. Nazewnictwo miejskie. Zbadaj zagadnienie, odwołując się do nazw
sklepów, instytucji i ulic w Twojej miejscowości.
7. Wpływ języka Internetu na język współczesnej młodzieży. Omów
zjawisko w odwołaniu do wybranych przykładów.
8. Rola wyrazów nacechowanych emocjonalnie w tekstach piosenek
współczesnych zespołów muzycznych.
9. Scharakteryzuj język użytkowników komputera. Analizując zgromadzony
samodzielnie materiał językowy, zwróć uwagę na składnię, fleksję,
zapożyczenia językowe i procesy słowotwórcze.
10. Funkcje archaizacji języka. Omów zjawisko na wybranych przykładach
literackich z różnych epok.