Kto zapłaci za niejasną specyfikację

echo
www.roedl.pl
Rzeczpospolita z 17.12.2014
Kto zapłaci za niejasną specyfikację
W razie wątpliwości wykonawcy jest on nie tylko uprawniony, ale i zobowiązany zwrócić się do zamawiającego o
wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Zaniechanie tej powinności może być podstawą
zarzucenia mu niedochowania należytej staranności wymaganej od przedsiębiorcy.
Tak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 5 czerwca 2014 r. (IV CSK 626/13).
Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego (Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej) na rzecz powoda kwotę z
tytułu nienależnie potrąconej kary umownej, ze względu na zwłokę w wykonaniu umowy o dzieło, zawartej w warunkach
zamówienia publicznego, polegającej na dostarczeniu przez powoda pozwanemu samochodu ciężarowego o zabudowie
specjalistycznej typu śmieciarka z żurawiem wraz z wyposażeniem i kompletem dokumentów. Po rozpoznaniu apelacji
obu stron sąd apelacyjny zmienił wyrok SO w ten sposób, że oddalił powództwo, oddalił apelację powoda i zasądził
koszty postępowania na rzecz pozwanego.
Sąd apelacyjny ustalił, że przed wadliwym wykonaniem zamówionego dzieła powód (jako wykonawca) nie skorzystał z
możliwości przyznanych przez przepisy o zamówieniach publicznych, zwrócenia się do zamawiającego (pozwanego) o
wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ), pomimo że nie miał wystarczającej wiedzy co
do rodzaju pojemników, jakie posiada pozwany i do rozładunku których ma służyć zamówiony pojazd. W ten sposób
naruszony został art. 354 § 2 Kodeksu cywilnego (k.c.), a pojazd zamiast oddania go pozwanemu w terminie do 6 lutego
2011 r., został przekazany 2 marca 2011 r., tj. 24 dni po terminie określonym w umowie; z tego względu oświadczenie o
potrąceniu złożone przez pozwanego z tytułu kary umownej było skuteczne.
W skardze kasacyjnej powód zarzucił naruszenie art. 354 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 38 prawa zamówień publicznych
(p.z.p.), który to przepis stanowi – według powoda – o uprawnieniu wykonawcy, a nie o jego obowiązku wystąpienia o
wyjaśnienie treści SIWZ. Ponadto zarzucił nieuwzględnienie art. 29 ust. 1 i art. 30 ust. 1 p.z.p.
Sąd Najwyższy nie uznał skargi za zasadną. W wypadku wątpliwości występujących po stronie wykonawcy, jego
obowiązkiem było zwrócenie się do zamawiającego o wyjaśnienie treści SIWZ; zaniechanie tej powinności może być
podstawą zarzucenia wykonawcy niedochowania należytej staranności wymaganej od przedsiębiorcy przez art. 355 § 2
k.c. W rozpoznawanej sprawie przesłanki te zostały wypełnione i dlatego zasadne było naliczenie kar umownych za okres
zwłoki w wykonaniu zobowiązania przez powoda.
Anna Smagowicz-Tokarz, Associate partner, adwokat prawny Kraków, Rödl & Partner
Kwestia prawna rozważana na gruncie komentowanej sprawy wymagała przeanalizowania przepisów prawa zamówień
publicznych, które zobowiązują zamawiającego do rzetelnego określenia przedmiotu zamówienia. Dokonuje on tego
poprzez specyfikację istotnych warunków zamówienia (SIWZ). Zgodnie z art. 29 ust. 1 p.z.p. przedmiot zamówienia
opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Dalsze przepisy
precyzują wymogi co do treści zamówienia. Jednocześnie regulacje p.z.p. dają wykonawcy prawo do uzyskania od
zamawiającego wyjaśnienia treści SIWZ, jeśli uważa, że nie rozumie ich w taki sposób, aby mógł świadomie wykonać
zamówienie zgodnie z potrzebami zamawiającego. Stanowi o tym art. 38 ust. 1 p.z.p., według którego wykonawca może
zwrócić się do zamawiającego o wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia i może to uczynić w
terminach i na warunkach określonych w dalszych przepisach.
W komentowanej sprawie powód zwrócił uwagę na te bardzo dokładne wymogi odnośnie do treści zamówienia, jakie
stawia zamawiającemu art. 29 i nast. p.z.p., uważając za wadliwe uznanie, iż art. 38 p.z.p. stanowi normę nakładającą na
wykonawcę obowiązek wystąpienia o wyjaśnienie treści SIWZ. Skutkuje to – jak zauważył - przerzuceniem na
wykonawcę odpowiedzialności za nieprecyzyjne sformułowanie SIWZ, podczas gdy to do obowiązków zamawiającego
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
należy tak opisać przedmiot zamówienia, aby uwzględniał on wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ
na przedmiot zamówienia.
Sąd natomiast zwrócił uwagę na przepisy kodeksu cywilnego, które jego zdaniem – jako że strony zawarły umowę o
dzieło - nie mogą zostać pominięte. Przepis art. 354 § 1 k.c. nakazuje dłużnikowi wykonać zobowiązanie zgodnie z jego
treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu, zasadom współżycia społecznego oraz
ustalonym zwyczajom, co oznacza, że w razie wątpliwości, jak odczytać treść zobowiązania, dłużnik powinien o to
zapytać wierzyciela. Natomiast art. 354 § 2 k.c. przewiduje współdziałanie wierzyciela z dłużnikiem. Skoro ma się do
czynienia z umową, to strony tej umowy powinny dążyć do takiego jej wykonania, które im wzajemnie odpowiada.
Pomimo więc braku w kodeksie cywilnym tak szczegółowych przepisów, jak w prawie zamówień publicznych, to ogólny
art. 354 k.c. wyraża intencję takiego dookreślenia przez strony treści umowy, jeśli nie jest dla nich dostatecznie jasna,
żeby umowę tę można było wykonać. Stąd też zastosowanie art. 354 k.c. jest całkowicie uzasadnione w sytuacji, gdy
nawet bardzo szczegółowe wymagania prawa zamówień publicznych względem umowy okazują się niewystarczające.
Jednocześnie dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta
staranność), którą – w przypadku dłużnika prowadzącego działalność gospodarczą – określa się przy uwzględnieniu
zawodowego charakteru tej działalności (art. 355 k.c.).
Wobec tego to pozwany będący tylko przedsiębiorcą wykonującym usługi komunalne nie musiał wiedzieć o
występowaniu pojemników starszego i nowego typu o różnym kształcie, tzw. dzwona, i dlatego w SIWZ na to w ogóle
nie wskazał. Z kolei powód, producent pojazdów specjalistycznych, powinien to wiedzieć. Z tego względu to bardziej na
nim – uwzględniając zawodową staranność wymaganą od profesjonalisty – niż na pozwanym ciążył obowiązek
zainteresowania się tym, jakie cechy dodatkowe powinien posiadać zamówiony u niego pojazd, skoro zawodowo trudni
się taką produkcją. Od profesjonalisty wymaga się większej staranności, przejawiającej się w szczególności poprzez
zwrócenie się do zamawiającego o udzielenie potrzebnych informacji.
Źródło: http://archiwum.rp.pl/artykul/1263333-Kto-zaplaci--za-niejasna-specyfikacje.html
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]