Na co przedsiębiorca musi zwrócić uwagę, negocjując

Na co przedsiębiorca musi zwrócić uwagę, negocjując dokumentację kredytową
Dziennik Gazeta Prawna - Borys Sawicki
Czas dekoniunktury warto poświęcić na przygotowanie strategii po powrocie gospodarki na tory rozwoju.
Jednym z elementów strategii może być rozpoznanie i wybór sposobu pozyskania środków na inwestycje w
przyszłości.
Powszechnie wiadomo, że atrakcyjny kredyt to kredyt tani. Jednak niskie oprocentowanie, zwykle najbardziej
przez banki reklamowane, jest tylko jednym z elementów, które wpływają na cenę kredytu. Istotne znaczenie
mają opłaty i prowizje, które bank naliczy w związku z samym udzieleniem kredytu oraz postawieniem środków
do dyspozycji kredytobiorcy (prowizja przygotowawcza lub z tytułu udzielenia kredytu, prowizja za gotowość
itd.).
Koszt kredytu Na koszt kredytu mogą w dużym stopniu wpłynąć także prowizje i opłaty, które bank będzie
mógł naliczyć w przypadku zaistnienia zdarzeń w momencie zawierania umowy nawet niebranych pod uwagę.
Jeżeli na przykład już po zaciągnięciu kredytu przedsiębiorca napotka przejściowe kłopoty z płynnością
finansową i będzie chciał zmniejszyć bieżące płatności na rzecz banku kredytodawcy poprzez przedłużenie
okresu kredytowania lub zawieszenie spłaty kapitału na pewien czas, bank najprawdopodobniej naliczy
prowizję z tego tytułu (lub z tytułu zmiany umowy kredytowej). Warto upewnić się, aby taka prowizja nie
„skonsumowała“ znacznej części korzyści wynikających z zawieszenia spłat kredytu lub aby jej wysokość nie
spowodowała, że kredytobiorca nie będzie mógł skorzystać z takiego rozwiązania.
Negocjując dokumentację kredytową, kredytobiorca powinien zatem ustalić, jakie opłaty i prowizje będzie
musiał zapłacić na rzecz banku i dążyć do jednoznacznego określenia ich wysokości w negocjowanej
dokumentacji.
Zakazy i nakazy Obowiązki przedsiębiorcy kredytobiorcy to oprócz spłaty kredytu zobowiązania określonego
działania lub zaniechania, czyli nakazy, zakazy i ograniczenia (np. nakaz prowadzenia działalności w określony
sposób, zakaz zawierania pewnych transakcji, ograniczenia w rozporządzaniu aktywami).
Banki rzadko skłonne są zgodzić się na wykreślenie nawet niektórych tylko postanowień tego typu z umowy
kredytowej, dlatego kredytobiorca powinien skoncentrować swoje wysiłki na dopasowaniu tychże do swoich
potrzeb i możliwości - tak, aby po zaciągnięciu kredytu mógł prowadzić działalność na możliwie
niezmienionych zasadach. Należy więc sugerować, aby negocjacje umowy kredytowej z bankiem poprzedzić
ustaleniem kluczowych dla przedsiębiorstwa procesów (np. nabywanie i zbywanie aktywów, finansowanie
bieżącej działalności, transakcje wewnątrzgrupowe itd.) oraz zasad i warunków, na jakich one się odbywają, a
następnie zestawić te ustalenia z proponowaną przez bank treścią umowy kredytowej.
Wybranie na tej podstawie do negocjacji z bankiem istotnych zagadnień i zgłoszenie konkretnych propozycji
zmian treści projektu umowy kredytowej wraz z ich uzasadnieniem powinno nie tylko zwiększyć szanse
powodzenia negocjacji, ale też ułatwić i przyspieszyć je, redukując tym samym koszty ich prowadzenia.
Zważywszy, że omawiane postanowienia umowy kredytowej będą miały wpływ na działalność całego
przedsiębiorstwa, wskazane jest włączenie w proces analizy dokumentacji kredytowej przedstawicieli różnych
departamentów (działów) w przedsiębiorstwie.
Obowiązki informacyjne Negocjując umowę kredytową, kredytobiorca powinien zwracać uwagę także na
postanowienia niewpływające bezpośrednio na prowadzoną działalność. Chodzi tu w szczególności o obowiązki
o charakterze informacyjnym (np. obowiązek przedkładania bankowi sprawozdań finansowych, przekazywania
korespondencji z wierzycielami i wspólnikami akcjonariuszami). Przyjęcie bez zastrzeżeń propozycji banku
może bowiem oznaczać, że dla zadośćuczynienia wszystkim obowiązkom informacyjnym konieczne będzie
powołanie w przedsiębiorstwie osobnej komórki, zajmującej się wyłącznie obsługą umowy kredytowej; nie
pozostanie to oczywiście bez wpływu na rzeczywisty koszt kredytu dla przedsiębiorcy. Choć należy się
spodziewać, że i w tym wypadku banki będą niechętne eliminacji poszczególnych postanowień z umowy,
możliwe powinno być uzgodnienie pewnych limitów, których przekroczenie powodowałoby dopiero powstanie
obowiązku informacyjnego po stronie kredytobiorcy (np. wspomniany wyżej obowiązek przekazywania bankowi
korespondencji z wierzycielami może zostać ograniczony do wierzycieli, których wierzytelności przekroczą
kwotę 50 tys. zł).
Informacja o autorze| Borys D. Sawicki, radca prawny,wspólnik w kancelarii Sołtysiński,Kawecki &
Szlęzak w Warszawie specjalizujący się wprawie bankowym i finansów