BEZPIECZEŃSTWO DZIECI W INTERNECIE Dziecko w Sieci

BEZPIECZEŃSTWO
DZIECI
W INTERNECIE
Dziecko w Sieci
Opracowała: Magdalena Ożóg
Styczeń 2014r.
W 1969R. W USA KALIFORNIA PO RAZ
PIERWSZY POŁĄCZONO KOMPUTERY W SIEĆ. Z
INTERNETU NA POCZĄTKU KORZYSTALI
STUDENCI, NAUKOWCY,
A OBECNIE JEST ON PODSTAWOWYM ŹRÓDŁEM
INFORMACJI, KONTAKTÓW MIĘDZYLUDZKICH, Z
KTÓREGO KORZYSTAJĄ WSZYSCY W TYM DZIECI
(JUŻ NAWET 4-LETNIE).
INTERNET JEST JAK FASCYNUJĄCA
METROPOLIA
Wyobraź sobie Nowy Jork. To wspaniałe,
magiczne miasto. Znajdziesz w nim tysiące
sklepów, ogromne biurowce, szkoły, kina, muzea,
piękne ulice i Statuę Wolności. Posiada jednak
także
drugie
oblicze:
ciemne
zaułki,
niebezpieczne dzielnice i nocne życie. Można
w nim spotkać złodziei samochodowych, dilerów
narkotyków,
kobiety
lekkich
obyczajów,
pedofilów.
Internet jest jak ogromna metropolia. Jeśli więc
w
realnym
świecie
troszczysz
się
o bezpieczeństwo swojego dziecka, warto zadbać
o nie również w Internecie.
Internet jest doskonałym źródłem wiedzy, jak
również dostarczycielem rozrywki. Pozwól
swojemu dziecku w świadomy i bezpieczny sposób
w pełni korzystać z oferowanego przez Sieć
bogactwa.
O PROGRAMIE DZIECKO W SIECI
Od 2004 roku działalność Fundacji Dzieci Niczyje obejmuje problem bezpieczeństwa
dzieci i młodzieży w Internecie. Wtedy to zainicjowano program Dziecko w Sieci, w
ramach którego przygotowano kampanię „Nigdy nie wiadomo, kto jest po drugiej
stronie”. Była to pierwsza w Polsce kampania społeczna poruszająca problem
uwodzenia dzieci w Internecie.
Od stycznia 2005 roku projekt Dziecko w Sieci, już jako kompleksowe działania na
rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie jest realizowany w ramach
programu Komisji Europejskiej Safer Internet. Głównym partnerem programu jest
Fundacja Orange.
W ramach programu prowadzone są badania poświęcone zagrożeniom dzieci i
młodzieży w Internecie. Na ich podstawie, jak również w oparciu o dostępną wiedzę
oraz doświadczenie pracowników fundacji wypracowywane są przekazy medialne
oraz projekty edukacyjne poświęcone bezpieczeństwu młodych Internautów. Bogata
oferta scenariuszy zajęć, filmów, ale i kursów e-learningowych powinna
zainteresować przede wszystkim profesjonalistów (nauczycieli, pedagogów szkolnych,
psychologów), których praca jest związana z bezpieczeństwem dzieci i młodzieży.
Materiały te (obecnie obejmujące już wszystkie grupy wiekowe) mogą być doskonałą
podstawą do poprowadzenia lub uatrakcyjnienia zajęć dotyczących bezpieczeństwa
przede wszystkim w Internecie, ale i w życiu realnym, na które globalna sieć ma
coraz większy wpływ.
W ramach programu Dziecko w Sieci Fundacja Dzieci Niczyje we współpracy z
Fundacją Orange prowadzi projekt Helpline.org.pl. Jego założeniem jest oferowanie
pomocy dzieciom i młodzieży w sytuacjach zagrożenia w sieci, obejmujących m.in.
cyberprzemoc, uwodzenie w Internecie, jak i problem uzależnienia od komputera
i/lub Internetu. Codziennie za pośrednictwem bezpłatnego telefonu (800 100 100), emaila ([email protected]) lub strony internetowej (www.helpline.org.pl) do
konsultantów trafiają sprawy związane z problemami młodych internautów. W
przypadku, kiedy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa, którego ofiarą
padło dziecko lub młody człowiek, sprawa jest przekazywana policji lub
prokuraturze.
ZAGROŻENIA DZIECI W INTERNECIE
Niebezpieczne kontakty,
Niebezpieczne treści,
Cyberprzemoc,
Uzależnienie.
NIEBEZPIECZNE KONTAKTY
W 1988r. powstały pierwsze komunikatory, z których korzystali
studenci, z czasem zaczęto ich używać powszechnie.
Z komunikatorów korzystają obecnie także dzieci. 90% dzieci
korzystających z Internetu zawiera znajomości. Powszechne staje się
zagrożenie wykorzystywania seksualnego dzieci, które zawierają
znajomości z osobami za pomocą Internetu.
„Nigdy nie wiadomo kto jest po drugiej stronie”
Dzieci są uwodzone w Internecie przez sprawców za pomocą
psychomanipulacji (sprawcy podszywają się pod dzieci, zaprzyjaźniają
się z dzieckiem, budują zaufanie, następnie proszą je o wysyłanie
zdjęć nawet intymnych, chcą się z dzieckiem spotkać, a gdy ono nie
chce, szantażują je np. opublikowaniem zdjęć). Dzieci mogą wówczas
spotkać się z takimi osobami w świecie realnym, (idą na spotkanie
często same).
Dzieci także same szukają kontaktów z innymi przez Internet
(przyczyną mogą być złe relacje w rodzinie, ponadto dzieci szukają
osób starszych, aby np. zaimponować grupie rówieśniczej).
W Internecie funkcjonują różne grupy ludzi (sekty, neonaziści i in.),
które nawołują do np.: dokonywania samookaleczeń, samobójstw,
ponadto są osoby, które chcą pozyskać informacje do popełnienia
przestępstwa – kradzieże.
NIEBEZPIECZNE TREŚCI
W 1979r. w Cern stworzono pierwszą stronę
internetową (world wide web - www).
W 2009r. liczba stron wwww przekroczyła 100 mln,
20% z nich zawierało treści erotyczne lub
pornograficzne, przemoc, brak tolerancji, sekty, złe
nawyki - hazard, anoreksja.
70% młodych internautów przypadkowo natrafia na
takie niebezpieczne lub szkodliwe treści (na stronach
www jest obecnie mnóstwo reklam, treści erotycznych
i jest to niestety legalne, nielegalne są tylko treści
neonazistowskie oraz pornografia dziecięca).
Materiały takie nie są adekwatne dla dzieci (dzieci ich
nie rozumieją, nie czują się wtedy bezpiecznie, mogą
stać się agresywne, brak u dzieci tolerancji)
CYBERPRZEMOC
Po 2001r. powstał Web 2.0 – od tego momentu treści stron
mogą wypełniać użytkownicy Internetu – na serwisach
społecznościowych prezentują swoją lub cudzą twórczość,
zdjęcia prywatne, filmy itp.
Poprzez takie materiały umieszczane w Internecie pojedyncze
osoby mogą być publicznie wyśmiewane, szantażowane,
poniżane – za pomocą Internetu lub telefonu komórkowego
wysokiej jakości rówieśnicy wykorzystują te media do
przemocy werbalnej na daną osobę (czują się anonimowi, traci
tu na znaczeniu siła fizyczna, szybko rozprzestrzeniają się
informacje, usunięcie materiałów z Internetu często
niemożliwe, występuje tu ogromna różnorodność krzywdzenia,
ofiary są stale narażone na atak).
STOP cyberprzemocy
Grupa rówieśnicza jest bardzo ważna dla młodego człowieka,
osoby spoza niej mogą ulec cyberprzemocy.
Sprawcami takiej przemocy mogą być osoby, które kiedyś były
ofiarami lub te które chcą zaistnieć w grupie, pozostali z grupy
dołączają się, bo boja się paść ofiarą takiej przemocy.
UZALEŻNIENIE
W 1958r. powstała pierwsza gra komputerowa.
Obecnie przemysł gier kwitnie w tym też gier
sieciowych (1977r. - pierwsza gra sieciowa).
W 2006r. 33 tys. osób walczących w grze wspólnie
na jednym serwerze.
Uzależnienie (długi czas spędzany przed
komputerem lub w sieci) powoduje:
wyalienowanie (agresja spowodowana brakiem
dostępu do sieci, unikanie osobistych kontaktów,
zaburzenia struktur poznawczych),
nieprzystosowanie społeczne (zaburzenia więzi z
rówieśnikami i rodzicami, kłopoty w szkole),
problemy zdrowotne (pogorszenie wzroku, wady
kręgosłupa, przemęczenie).
ZAGROŻENIA DZIECI W INTERNECIE PROFILAKTYKA
Aby zapobiec zagrożeniom w Internecie należy przede
wszystkim rozmawiać z dziećmi o ich korzystaniu z sieci,
o ich problemach, należy słuchać dzieci, być na nie
otwartym, nie karcić od razu, tłumaczyć być dla dzieci
oparciem, żeby wiedziały, że mogą w każdej chwili przyjść
do osoby dorosłej po pomoc.
Należy również ustalić z dziećmi zasady korzystania z
Internetu oraz trzeba koniecznie je egzekwować.
Należy także edukować młodych Internautów jak korzystać
bezpiecznie z sieci, jak odróżnić wartościowe treści od
śmieci.
Niestety nie ma gotowych recept na każdą sytuację, ale
trzeba być zawsze czujnym, w razie problemu można
korzystać (dzieci oraz dorośli – rodzice, nauczyciele,
pedagodzy) np. z pomocy, porad konsultantów
helpline.org.pl (pon. – pt. 11:00 – 17:00 tel. 800 100 100)
NIEBEZPIECZNE KONTAKTY
Aby zapobiec niebezpiecznym kontaktom przez Internet należy:
Przeprowadzić przede wszystkim szereg działań edukacyjnych
ze strony rodziców i szkoły (ograniczone zaufanie do osób
poznanych w Internecie, nie można podawać swoich danych,
nie wysyłać zdjęć, dzieciom zakazać spotkań w świecie
realnym z osobami poznanymi w sieci, natomiast młodzieży,
która na zakazy zareaguje przeważnie sprzeciwem zezwolić na
spotkanie pod pewnymi warunkami: pójść na spotkanie ale z
osobą towarzyszącą – rodzicem, rodzeństwem, spotkać się w
dzień, w miejscu publicznym).
Gdy już dojdzie do kontaktu dziecka z osobą, która ma złe
intencje należy :
- rozmawiać o tym z dzieckiem,
- wesprzeć psychicznie,
- zapisać dowody – sms, wpisy, zdjęcia itp.,
- skontaktować się z policją.
NIEBEZPIECZNE TREŚCI
Należy zapewnić bezpieczne warunki korzystania z sieci
– oprogramowanie filtrujące; mimo to opieka dorosłych jest
konieczna,
- wprowadzenie zabezpieczeń systemowych (ograniczają
czas dostępu do Internetu),
- należy małemu dziecku towarzyszyć podczas korzystania
z sieci.
Należy rozmawiać z dziećmi nt. treści niebezpiecznych lub
szkodliwych.
Ponadto można zgłaszać do dyżurnet.pl nielegalne treści,
które będą tam przeanalizowane, mogą wtedy być usunięte
z sieci,
Można także skorzystać z pomocy helpline.org.pl, którzy
zwrócą się z prośbą o usunięcie treści szkodliwych do
administratora odpowiedniej strony www.
CYBERPRZEMOC
Należy z dzieckiem rozmawiać nt. cyberprzemocy, do której
najczęściej dochodzi w szkole (należy uświadomić dzieciom
jak błyskawicznie i jak duży zasięg ma rozprzestrzenianie
się informacji w sieci, uzmysłowić o konsekwencjach dla
sprawcy (nikt nie jest w sieci anonimowy), dzieci muszą
wiedzieć, że mogą liczyć na pomoc rodziców, nauczycieli,
psychologów, pedagogów).
Gdy już dochodzi do przemocy wobec dziecka w sieci trzeba:
- wesprzeć go psychicznie, poradzić mu jak ma dalej się
zachowywać w takiej sytuacji, gdy jest atakowane przez
swoich kolegów,
- zabezpieczyć dowody na komputerze
- pozyskać informacje od świadków przemocy,
- gdy zostanie ustalony sprawca przemocy należy
rozmawiać i wyciągnąć konsekwencje.
UZALEŻNIENIE
W 2007r. 30-letni mężczyzna z Chin spędził przed
komputerem bez przerwy 3 dni po czym zmarł. W 2006r.
16-latek z Wrocławia pobił matkę, która wyłączyła
komputer, gdy ten grał w komputerową grę już przez wiele
godzin.
Aby zapobiec uzależnieniu trzeba ustalić i konsekwentnie
egzekwować zasady korzystania z komputera (spisać
umowę, ustalić kiedy i jak długo może dziecko korzystać z
sieci/komputera, ustalić obowiązki, jakie dziecko powinno
wypełnić, aby mogło skorzystać potem z komputera,
zachęcać dzieci do aktywnego spędzania wolnego czasu np.
z rówieśnikami).
Gdy mamy podejrzenie o uzależnieniu dziecka należy
zwrócić się do specjalisty (pedagog, psycholog, psychiatra)
po pomoc.
Gdyby rodzice ignorowali problem uzależnienia u dziecka, a
np. szkoła o takim problemie by wiedziała, musi zwrócić się
w takiej sytuacji do Sądu Rodzinnego.
CYBERPRZESTĘPSTWA
Niszczenie i kradzież własności cudzej.
Włamywanie się do systemów.
Publikowanie treści szkodliwych.
Przejmowanie danych.
Sprawca nie jest do końca anonimowy – da się go
ustalić, sprawcy takich przestępstw dokonują ich
dla żartu lub aby stać się bardziej atrakcyjnym
wśród rówieśników.
Trzeba wiedzieć, że na serwisach internetowych
znajdują się regulaminy, które powinny być
przestrzegane.
SZKOLNY SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA
Kadra pedagogiczna powinna być czujna i
posiadać wiedzę nt. szczególnie cyberprzemocy,
gdyż ona ma miejsce zwłaszcza w szkole.
Powinny być zastosowane odpowiednie
rozwiązania systemowe, bezpieczna struktura
informatyczna, powinny być ustalone zasady
korzystania z mediów.
Należy przeprowadzić działania profilaktyczne
skierowane do dzieci, rodziców (edukacja).
Powinny być ustalone standardy reagowania na
cyberprzemoc.
OFERTA EDUKACYJNA
Internet jest potrzebny, nie można odciąć dostępu do
sieci, gdyż nie ma to sensu w dzisiejszym świecie, w
którym życie codzienne bez komputera jest
niemożliwe.
Trzeba edukować o zagrożeniach płynących z sieci,
jak bezpiecznie i efektywnie z niej korzystać.
Na stronie www.dzieckowsieci.pl znajdują się
materiały edukacyjne dostosowane do każdej grupy
wiekowej dzieci (są tam scenariusze zajęć, e-learning
dla dzieci, jak i rodziców oraz nauczycieli).
Inne strony godne polecenia: www.necio.pl oraz
www.sieciaki.pl .