Oraz 75 - Strony domowe przedmiotów

Transkrypt

Oraz 75 - Strony domowe przedmiotów
Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych
Politechniki Łódzkiej
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC
Co obejmuje
Prawne aspekty
projektowania i realizacji
urządzeń elektronicznych
sprzęt elektryczny o napięciu 50 – 1000 VAC
oraz 75 –1500 VDC
Co nie podlega (Załącznik II)
- sprzęt elektryczny do Ex,
- sprzęt elektryczny radiologiczny i medyczny,
- części elektryczne dźwigów,
- liczniki elektryczne,
- zakłócenia radioelektryczne,
- wtyczki i gniazda do użytku domowego,
- urządzenia zasilania ogrodzeń pod napięciem,
- specjalistyczny sprzęt elektryczny przeznaczony
na statki, samoloty oraz kolej.
dr inż. Piotr Pietrzak
[email protected]
pok. 54, tel. 631 26 20
www.dmcs.p.lodz.pl
2
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC – zakres szczegółowy
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC – definicja wymagań
Art.3
1. Państwa członkowskie podejmą wszelkie odpowiednie środki aby
zapewnić, że sprzęt elektryczny może być umieszczony na rynku tylko
wówczas, gdy po skonstruowaniu go zgodnie z zasadami dobrej praktyki
inżynierskiej w zakresie zagadnień bezpieczeństwa obowiązującymi na
terenie wspólnoty, nie zagraża bezpieczeństwu osób, zwierząt domowych
i mienia, jeżeli jest właściwie zainstalowany, utrzymywany i użytkowany
zgodnie z przeznaczeniem
2. Podstawowe elementy celów związanych z bezpieczeństwem, o których
mowa w ust. 1 zostały wyszczególnione w Załączniku I.
www.newapproach.org
3
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC
4
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC
Załącznik I:
Załącznik I:
1. Warunki ogólne
2. Ochrona przed zagrożeniem stwarzanym przez sprzęt elektryczny
a) Podstawowe cechy, których znajomość i stosowanie zapewnią, że wyposażenie
elektryczne będzie użytkowane bezpiecznie i zgodnie z jego przeznaczeniem,
zostaną uwidocznione na wyposażeniu elektrycznym, a w przypadku braku takiej
możliwości, zostaną podane w dokumentacji towarzyszącej.
Zgodnie z pkt. 1 należy określić środki techniczne w celu zapewnienia, że:
b) Nazwa producenta, nazwa firmowa towaru, znak towarowy powinny zostać
wyraźnie wydrukowane na wyposażeniu elektrycznym lub, w przypadku braku
takiej możliwości, na opakowaniu.
c) Sprzęt elektryczny łącznie z jego częściami składowymi, powinien być wykonany
w taki sposób, aby zapewniać jego bezpieczny i prawidłowy montaż i przyłączenie.
d) Sprzęt elektryczny powinien być zaprojektowany i wyprodukowany w sposób
zapewniający jego zgodność z zasadami ochrony przed zagrożeniem,
wymienionymi w pkt. 2 i 3 niniejszego załącznika, pod warunkiem że sprzęt ten jest
użytkowany
w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i jest odpowiednio utrzymany.
5
a) osoby oraz zwierzęta domowe są odpowiednio chronione przed
niebezpieczeństwem urazu fizycznego lub inną krzywdą mogącą powstać
w wyniku bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z elektrycznością;
b) nie dojdzie do wytworzenia temperatury, łuków lub promieniowania, które
mogłyby spowodować niebezpieczeństwo;
c) osoby, zwierzęta domowe oraz mienie są odpowiednio chronione przed
niebezpieczeństwem nieelektrycznym, które, jak wynika z doświadczenia,
może być spowodowane przez wyposażenie elektryczne;
d) izolacja musi być odpowiednia do przewidywanych warunków.
6
1
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC – moduł oceny
Załącznik I:
Zał. IV. Wewnętrzna kontrola produkcji – moduł A
3. Ochrona przed zagrożeniem mogącym powstać wskutek oddziaływania na
sprzęt elektryczny czynników zewnętrznych
Zgodnie z pkt. 1 należy określić środki techniczne w celu zapewnienia, że:
a) Sprzęt elektryczny spełnia przewidywane wymagania mechaniczne
w taki sposób, że osoby, zwierzęta domowe oraz mienie nie będą
narażone na niebezpieczeństwo;
b) Sprzęt elektryczny będzie odporny na wpływy nie mechaniczne
w przewidywalnych warunkach otoczenia w taki sposób, aby nie narazić
na niebezpieczeństwo osób, zwierząt domowych oraz mienia;
Dokumentacja
- opis ogólny sprzętu elektrycznego
- projekt koncepcyjny oraz rysunki wykonawcze i schematy
elementów składowych, podzespołów, obwodów, itp.
- opisy i objaśnienia niezbędne do zrozumienia tychże
oraz działania sprzętu
- wykaz norm zastosowanych w całości lub w części oraz opisy
rozwiązań przyjętych w celu spełnienia wymagań
- wyniki wykonanych obliczeń projektowych oraz badań
- sprawozdania z badań
c) Sprzęt elektryczny nie narazi na niebezpieczeństwo osób, zwierząt
domowych oraz mienia w przewidywanych warunkach przeciążenia.
7
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC
8
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC – normy
EN 41003 Szczególne wymagania bezpieczeństwa dotyczące urządzeń
przeznaczonych do podłączania do sieci telekomunikacyjnych
EN 50060 Spawalnicze źródła energii do ręcznego spawania łukowego
o ograniczonym czasie obciążenia
Producent
Dokumentacja
techniczna
wg Załącznika IV.3
Deklaracja
zgodności,
EN 50063 Wymagania bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania
urządzeń do zgrzewania rezystancyjnego i procesów pokrewnych
Wewnętrzna kontrola
produkcji,
EN 50065 Transmisja sygnałów w sieciach elektrycznych niskiego napięcia od
3kHz do 148,5kHz
Moduł A
EN 50078 Uchwyty do spawania łukowego
EN 50083 Kable sieci rozprowadzające sygnały telewizyjne i radiofoniczne
EN 50084 Bezpieczeństwo elektrycznych przyrządów do użytku domowego i
podobnego
EN 50085 Systemy listew instalacyjnych otwieranych i listew instalacyjnych
zamkniętych do instalacji elektrycznych
9
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC – normy
EN 50086
EN 50087
EN 50090
EN 50091
EN 50106
EN 50132
EN 50146
EN 50165
EN 50178
10
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC – normy
Systemy rur kablowych do instalacji elektrycznych
Bezpieczeństwo elektrycznych przyrządów do użytku domowego
i podobnego
Elektroniczne systemy przeznaczone do użytku domowego
i w budownictwie (HBES)
Bezprzerwowe systemy zasilania (UPS)
Bezpieczeństwo elektrycznych przyrządów do użytku domowego
i podobnego
Systemy alarmowe - Systemy monitorowania CCTV do
stosowania w układach zabezpieczających
Łączenia kabli stosowane w instalacjach elektrycznych
Osprzęt elektryczny urządzeń nieelektrycznych stosowanych
w gospodarstwach domowych i podobnych zastosowaniach
Urządzenia elektryczne stosowane w instalacjach zasilających
11
EN 50192 Urządzenia do spawania łukowego
EN 50194 Aparatura elektryczna do wykrywania gazów palnych
w domostwach
EN 50214 Przewody dźwigowe giętkie
EN 50265 Wspólne metody badań palności kabli i przewodów
EN 50267 Wspólne metody badań palności kabli i przewodów
EN 50268 Pomiar gęstości dymów powstałych podczas spalania kabli
i przewodów w zdefiniowanych warunkach
EN 50298 Obudowy puste do niskonapięciowych zespołów aparatury
łączeniowej i sterowniczej
EN 50319 Urządzenia zbliżeniowe
EN 60034 Maszyny elektryczne wirujące
EN 60051 Elektryczne przyrządy pomiarowe wskazujące analogowe
o działaniu bezpośrednim i ich przybory
EN 60061 Trzonki i oprawki lampowe wraz ze sprawdzianami zamienności
i bezpieczeństwa
12
2
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC – normy
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC – normy
EN 60065 Wymagania bezpieczeństwa dotyczące urządzeń elektronicznych
zasilanych z sieci do stosowania w gospodarstwach domowych
i podobnego ogólnego użytku
EN 60065 Elektroniczne urządzenia foniczne, wizyjne i podobne
EN 60110 Kondensatory elektromagnetyczne w instalacjach ogrzewania
indukcyjnego
EN 60127 Bezpieczniki topikowe miniaturowe
EN 60143 Kondensatory szeregowe w systemach zasilania
EN 60155 Zapłonniki do świetlówek
EN 60188 Lampy rtęciowe wysokociśnieniowe
EN 60192 Lampy sodowe niskociśnieniowe
EN 60204 Bezpieczeństwo maszyn. Wyposażenie elektryczne maszyn.
EN 60215 Wymagania bezpieczeństwa dotyczące radiowych urządzeń
przekaźnikowych
EN 60238 Oprawki z gwintem Edisona
EN 60252
EN 60269
EN 60309
EN 60320
EN 60335
EN 60357
EN 60360
EN 60399
EN 60400
EN 60432
EN 60439
EN 60477
EN 60491
Kondensatory silników prądu przemiennego
Bezpieczniki topikowe niskonapięciowe
Wtyczki, gniazda wyjściowe i złączki do zastosowań przemysłowych
Wtyki i nasadki do użytku domowego i podobnego
Bezpieczeństwo elektrycznych przyrządów do użytku domowego i
podobnego
Żarówki halogenowe
Znormalizowana metoda pomiaru wzrostu temperatury w nasadce
żarówki
Znormalizowane arkusze na gwint baryłkowy do oprawek E14 i E27
Oprawki do świetlówek rurowych i zapłonników
Żarówki - Wymagania bezpieczeństwa
Niskonapięciowe zespoły aparatury łączeniowej i sterowniczej
Oporniki laboratoryjne
Wymagania bezpieczeństwa użytkowania elektronicznych
urządzeń błyskowych stosowanych w fotografii
13
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC – normy
EN 60519
EN 60523
EN 60524
EN 60529
EN 60564
EN 60570
EN 60598
EN 60618
EN 60645
EN 60651
EN 60662
EN 60669
EN 60691
EN 60695
14
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC – normy
Bezpieczeństwo urządzeń elektrotermicznych
Potencjometry prądu stałego
Dzielniki napięciowo- oporowe prądu stałego
Stopnie ochrony zapewniane przez obudowy (kod IP)
Mostki prądu stałego do pomiaru rezystancji
Elektryczne systemy szyno-przewodowe zasilające do opraw
oświetleniowych
Oprawy oświetleniowe
Dzielniki napięcia indukcyjnego
Audiometry
Mierniki poziomu głośności
Lampy sodowe wysokoprężne
Łączniki do stałych instalacji elektrycznych domowych i podobnych
Złączki termiczne
Badanie zagrożenia ogniowego
15
EN 60719 Obliczanie dolnej i górnej granicy dla średnich wymiarów
zewnętrznych kabli z przewodami miedzianymi obwodowymi i napięć
znamionowych nie większych niż 450/750V
EN 60730 Sterowniki elektryczne automatyczne do użytku domowego i
podobnego
EN 60742 Transformatory izolujące i transformatory izolujące bezpieczeństwa
EN 60799 Zestawy przewodów przyłączowych
EN 60804 Mierniki poziomu głośności integrująco - uśredniające
EN 60811 Wspólne metody badania materiałów stosowanych na izolacje i
powłoki przewodów i kabli elektrycznych
EN 60825 Bezpieczeństwo urządzeń laserowych
EN 60831 Kondensatory samoregenerujące do równoległej kompensacji mocy
biernej w sieciach elektroenergetycznych prądu przemiennego o
napięciu znamionowym do 1kV włącznie
EN 60838 Różne oprawki do żarówek
EN 60898 Wyłączniki ochrony przed przetężeniem w instalacjach domowych i
podobnych
EN 60920 Stabilizatory świetlówek rurowych
16
Dyrektywa niskonapięciowa 73/23/EEC – normy
EN 60922 Stabilizatory lamp wyładowczych (z wyjątkiem świetlówek rurowych)
EN 60924 Elektroniczne stabilizatory świetlówek rurowych zasilane prądem
stałym
EN 60926 Osprzęt do żarówek – Urządzenia zapłonowe (inne niż zapłonniki)
EN 60928 Osprzęt do żarówek – Elektroniczne stabilizatory świetlówek
rurowych zasilane prądem przemiennym
EN 60931 Kondensatory niesamoregenerujące do równoległej kompensacji
mocy biernej w sieciach elektroenergetycznych prądu przemiennego
o napięciu znamionowym do 1kV włącznie
EN 60934 Wyłączniki urządzeń
EN 60947 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapięciowa
EN 60950 Bezpieczeństwo urządzeń techniki informatycznej
EN 60967 Bezpieczeństwo elektrycznie ogrzewanych koców, poduszek oraz
podobnych giętkich urządzeń ogrzewających użytku domowego
EN 60968 Lampy samostatecznikowe do ogólnych celów oświetleniowych
EN 60974 Sprzęt do spawania łukowego
EN 60998 Osprzęt połączeniowy do obwodów niskiego napięcia do użytku
17
domowego i podobnego
Ogółem norm EN… i HD…
zharmonizowanych z dyrektywą
niskonapięciową jest
173
18
3
Dyrektywa EMC 2004/108/WE
Dyrektywa EMC 2004/108/WE
Urządzenie oznacza jakakolwiek aparaturę lub stacjonarna instalacje.
Co obejmuje
Aparatura
dotyczy aparatury, która może wywoływać
zaburzenia elektromagnetyczne lub zaburzenia
takie mogą mieć wpływ na jej działanie
Aparatura oznacza każde gotowe urządzenie lub ich kombinacje
ogólnodostępne na rynku jako pojedyncze jednostki funkcjonalne
przeznaczone dla użytkownika końcowego i które mogą wytwarzać
zaburzenia elektromagnetyczne, lub na których działanie takie
zaburzenia mogą mieć wpływ.
Każde urządzenie elektryczne i elektroniczne
zawierające podzespoły elektryczne i/lub
elektroniczne a także instalacje i osprzęt
Instalacja stacjonarna oznacza szczególna kombinacje kilku rodzajów
aparatury oraz, w stosownych przypadkach, innych urzadzen, które
są montowane, instalowane i których przeznaczeniem jest stale
użytkowanie w z góry określonym miejscu są uważane za aparaturę.
19
EMC 2004/108/WE – wymagania w zakresie ochrony
Instalacje ruchome określone jako połączenie kilku aparatur,
a i w stosownych przypadkach, innych urzadzeń przeznaczonych
20
do przenoszenia i użytkowania w wielu miejscach.
EMC 2004/108/WE – wymagania dla instalacji stacjonarnych
Urządzenia są projektowane i produkowane w taki sposób, by, przy
uwzględnieniu stanu techniki, zapewnić, żeby:
Instalacja i zamierzone wykorzystanie komponentów:
•
wytwarzane zaburzenia elektromagnetyczne nie przekraczały
poziomu, powyżej którego urządzenia radiowe i telekomunikacyjne
lub inne urządzenia nie mogą działać zgodnie z przeznaczeniem;
•
•
poziom
odporności
tych
urządzeń
na
zaburzenia
elektromagnetyczne jakich należy spodziewać się podczas
użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, pozwalał na działanie
urządzenia bez niedopuszczalnego pogorszenia jakości jego
użytkowania zgodnego z przeznaczeniem.
Instalacja
stacjonarna
jest
instalowana
przy
użyciu
profesjonalnych metod inżynierskich i z uwzględnieniem
informacji
dotyczących
użycia
komponentów
zgodnie
z przeznaczeniem, mając na celu spełnienie wymagań w zakresie
ochrony, o których mowa w pkt. 1. Zastosowane metody
są udokumentowane, a dokumentacja ta jest przechowywana,
przez odpowiedzialną osobę lub osoby, do wglądu odpowiednich
władz krajowych do celów kontrolnych, tak długo jak instalacja
stacjonarna pozostaje w użyciu.
21
Dyrektywa 2004/108/WE
Dyrektywa 2004/108/WE
Nie podlega
• sprzęt radioamatorów o ile nie jest dostępny handlowo
•
•
•
•
22
wszelka aparatura, dla której istnieją dyrektywy szczegółowe, w
których zawarto wymagania EMC np. pojazdy silnikowe, aktywne
implanty medyczne, urządzenia medyczne, urządzenia medyczne
do diagnostyki in vitro, wyposażenie morskie
wszelka aparatura pasywna elektromagnetycznie czyli taka, która
nie wywołuje oscylacji prądu lub napięcia ani nie wykonuje
operacji przełączania (kable, obciążenia rezystancyjne, baterie,
akumulatory, wentylatory – bez automatyki)
Nie podlega
• sprzęt, który powoduje tylko krótkotrwałe (<<1s) i rzadkie
zakłócenia (bezpieczniki, wyłączniki bez modułów elektronicznych
aktywnych elektromagnetycznie)
• włączniki urządzeń, domowe, budowlane, bierne
elektromagnetycznie
• urządzenia wysokiego napięcia, które są źródłem zakłócenia jeśli
występuje przebicie izolacji i które nie są wyposażone w
podzespoły aktywne elektromagnetycznie, np. induktory i
transformatory wysokiego napięcia
• kondensatory, silniki indukcyjne, żarówki, kwarce
wszelka aparatura, która z natury rzeczy lub cech fizycznych ma
poziom emisji daleko poniżej progów podanych w normach
wszelka aparatura, o której na bazie doświadczeń wiadomo, że jest
odporna na zakłócenia o poziomie znacznie przekraczającym
podane w normach
23
24
4
Dyrektywa 2004/108/WE
Dyrektywa 2004/108/WE
PODZESPOŁY
Z funkcją bezpośrednią
Funkcja jest realizowana bez
dalszych regulacji, podłączeń
innych niż proste; urządzenie
może być użyte prze osobę nie
W pełni świadomą w zakresie EMC
Taki podzespół może znaleźć się
w obrocie
Funkcja nie może być realizowana
bez dalszych regulacji, podłączeń
innych niż proste; urządzenie
może być użyte prze osobę nie
w pełni świadomą w zakresie EMC
Takiego podzespołu nie wolno
wprowadzać do obrotu
Podzespoły bez funkcji bezpośredniej
Bez funkcji bezpośredniej (nie ma EMC)
Taki podzespół to urządzenie
i podlega dyrektywie EMC.
Producent musi dostarczyć pełną
instrukcję obsługi jak dla
urządzenia finalnego
Jedynym wymaganiem dla
podzespołu tego typu jest
instrukcja obsługi dla potrzeb
montażu fabrycznego. Na jej bazie
producent finalnego urządzenia
powinien móc rozwiązać
wszelkie problemy wynikające dla
tego podzespołu z EMC.
Oporniki, tranzystory, cewki, kondensatory, tyrystory, triaki, obwody
scalone, proste przekaźniki, kable, wtyczki, gniazda, LED,
wyświetlacze ciekłokrystaliczne, it.p.
Podzespoły z funkcją bezpośrednią
Karty komputerowe, karty poczty elektronicznej, karty
mikroprocesorowe, moduły wejścia / wyjścia, płyty główne, modemy,
napędy dysków komputerowych, sterowniki programowalne (PLC),
sterowniki dźwigów, elektroniczne regulatory parametrów, zasilacze
(samodzielne), silniki (inne niż indukcyjne), kontrolery temperatury…
25
26
Dyrektywa 2004/108/WE
Zgodność systemów w świetle EMC
Produkty finalne
•
jeśli wprowadzane na rynek i z funkcją bezpośrednią to EMC
•
jeśli przeznaczone dla producenta do instalacji w urządzeniu to nie
EMC ale instrukcja i informacja o zachowaniu wobec zakłóceń
Systemy złożone przez producenta z części, z których każda nosi
znak CE wymagają jedynie deklaracji zgodności z wykazem części i
ewentualnych wariantów oraz sprecyzowania zakresu użycia
(środowiska, itp.)
Systemy, w których skład wchodzą elementy z CE i bez podlegają
pełnej ocenie zgodności z dyrektywą EMC
Systemy wariantowe: doświadczona osoba wybiera wariant
najgorszy” pod względem EMC i tylko on podlega ocenie.
28
27
Dyrektywa 2004/108/WE
EMC 2004/108/WE – kwalifikowalność urządzenia
Dyrektywa dotyczy w szczególności (w zakresie i emisji)
domowe odbiorniki radiowe i telewizyjne, przemysłowe urządzenia
produkcyjne, urządzenia radiokomunikacji ruchowej i radiotelefonii,
aparatura medyczna i naukowa, urządzenia informatyczne,
urządzenia i sprzęt elektroniczny domowe, morska i lotnicza
aparatura radiowa, urządzenia elektroniczne do nauczania, sieci
i aparatura telekomunikacyjna, nadajniki radiowe i telewizyjne,
oprawy oświetleniowe fluorescencyjne i inne źródła światła,
radioamatorskie urządzenia radiowe przeznaczone do handlu,
aparatura i stacje objęte dyrektywami 91/263/EEC i 93/97/EEC
29
30
5
EMC 2004/108/WE – ocena zgodności
EMC 2004/108/WE – ocena zgodności (załącznik II)
Artykuł 7
Zgodność aparatury z wymaganiami zasadniczymi określonymi
w załączniku I wykazuje się przy zastosowaniu procedury opisanej
w załączniku II (wewnętrzna kontrola produkcji). Jednakże,
do producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela na terytorium
Wspólnoty należy decyzja o możliwości zastosowania również
procedury opisanej w załączniku III.
Producent przeprowadza ocenę zgodności kompatybilności
elektromagnetycznej aparatury, w oparciu o odpowiednie zjawiska,
mając na celu spełnienie wymagań w zakresie ochrony, o których
mowa w załączniku I pkt 1. Prawidłowe stosowanie wszystkich
odpowiednich norm zharmonizowanych, do których odesłania zostały
opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej jest
równoważne
z
przeprowadzeniem
oceny
kompatybilności
elektromagnetycznej.
32
31
EMC 2004/108/WE – ocena zgodności (załącznik II)
EMC 2004/108/WE – ocena zgodności (załącznik II)
Ocena kompatybilności elektromagnetycznej uwzględnia wszelkie
zwykłe warunki działania zgodnie z przeznaczeniem. W przypadkach,
gdy aparatura może występować w różnych konfiguracjach, ocena
kompatybilności elektromagnetycznej potwierdza, że aparatura taka
spełnia wymagania w zakresie ochrony, o których mowa w załączniku
I pkt l we wszystkich możliwych konfiguracjach wskazanych przez
producenta jako reprezentatywne przykłady wykorzystania aparatury
zgodnie z jej przeznaczeniem.
Zgodnie z przepisami zawartymi w załączniku IV, producent
sporządza dokumentację techniczną przedstawiającą dowody
zgodności aparatury z wymaganiami zasadniczymi niniejszej
dyrektywy.
Jeżeli producent ani jego upoważniony przedstawiciel nie mają
siedziby
na
terytorium
Wspólnoty,
powyższy
obowiązek
przechowywania deklaracji zgodności WE oraz dokumentacji
technicznej do dyspozycji właściwych władz spoczywa na osobie
wprowadzającej aparaturę do obrotu na terytorium Wspólnoty.
Producent musi podjąć wszelkie środki niezbędne w celu
zapewnienia aby produkty były wyprodukowane w sposób
zapewniający zgodność z dokumentacją techniczną, o której mowa w
pkt. 3 oraz z przepisami niniejszej dyrektywy, które stosuje się w
odniesieniu do tych produktów.
Dokumentacja techniczna i deklaracja zgodności WE są sporządzone
zgodnie z przepisami zawartymi w załączniku IV.
34
33
EMC 2004/108/WE – ocena zgodności (załącznik III)
Procedura ta obejmuje zastosowanie załącznika II,
uzupełniona w następujący sposób:
EMC 2004/108/WE – ocena zgodności (załącznik III)
oraz jest
Producent lub jego upoważniony przedstawiciel mający siedzibę na
terenie
Wspólnoty
przedstawia
jednostce
notyfikowanej
dokumentację techniczną produktów, o której mowa w art. 12 oraz
zwraca się do jednostki notyfikowanej o dokonanie oceny. Producent
lub jego upoważniony przedstawiciel mający siedzibę na terenie
Wspólnoty podaje jednostce notyfikowanej dokładne informacje
dotyczące tych elementów wymagań zasadniczych, które jednostka
taka powinna ocenić.
35
Jednostka notyfikowana poddaje dokumentację techniczną analizie i
ocenia czy dokumentacja ta w sposób prawidłowy wykazuje, że
wymagania dyrektywy, które ma ona ocenić zostały spełnione. Jeżeli
zgodność aparatury zostaje potwierdzona, jednostka notyfikowana
wydaje oświadczenie potwierdzające zgodność aparatury i przekazuje
je producentowi lub jego upoważnionemu przedstawicielowi
mającemu siedzibę na terenie Wspólnoty. Oświadczenie to ogranicza
się do tych elementów wymagań zasadniczych, które zostały
poddane ocenie przez jednostkę notyfikowaną.
Producent dołącza oświadczenie
dokumentacji technicznej.
jednostki
notyfikowanej
do
36
6
EMC 2004/108/WE – ocena zgodności
EMC 2004/108/WE – normy zharmonizowane
Jaki moduł oceny?
pełne
Deklaracja
zgodności
Moduł A
normy
zharm.
Inne niż
radionadajniki
Bez norm lub
częściowo
Producent
Typ
produktu
radio nadajniki
Dokumentacja
techniczna
Badanie typu
i certyfikat CE
moduł B
Raport techniczny
lub certyfikat
jednostki kompetentnej
Deklaracja
zgodności z typem
moduł C
37
EMC 2004/108/WE – normy zharmonizowane
EN50065 Transmisja sygnałów w sieciach elektrycznych nn w zakresie f 3kHz –
148,5kHz
EN50081 Kompatybilność elektromagnetyczna – Wymagania ogólne dotyczące
emisyjności
EN50082 Kompatybilność elektromagnetyczna – Wymagania ogólne dotyczące
odporności na zaburzenia
EN50083-2Kablowe systemy rozpowszechniania sygnałów RiTV –
Kompatybilność elektromagnetyczna podzespołów i systemów
EN50090-2Domowe i budynkowe systemy elektroniczne (HBES) – Przegląd
systemu
EN50091-2 Systemy bezprzerwowego zasilania (UPS) – Wymagania dotyczące
kompatybilności
EN50130 Systemy alarmowe – Kompatybilność elektromagnetyczna
EN50148 Taksometry elektroniczne
EN50199 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) – Wymagania dotyczące
urządzeń do spawania łukowego
EN50227 Aparaty sterownicze i czujniki zbliżeniowe łączników sterowniczych,
interfejs prądu stałego czujników zbliżeniowych i wzmacniacze
38
łączeniowe
EMC 2004/108/WE – normy zharmonizowane
EN50263 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) – Norma wyrobu
dotycząca przekaźników pomiarowych i urządzeń zabezpieczających
EN50270 Kompatybilność elektromagnetyczna – Elektryczne przyrządy do
wykrywania i pomiaru gazów palnych, toksycznych lub tlenu
EN50293 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) – Systemy sygnalizacji
ruchu drogowego
EN50295 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapięciowa – Sterowniki
i urządzenia systemów interfejsu
EN55011 Przemysłowe, medyczne i naukowe (PMN) urządzenia o częstotliwości
radiowej – Charakterystyki zaburzeń radioelektrycznych
EN55012 Pojazdy, łodzie i inne urządzenia napędzane silnikami o spalaniu
wewnętrznym – Charakterystyki zaburzeń radiowych
EN55013 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) – Dopuszczalne poziomy
i metody pomiarów zaburzeń elektromagnetycznych odbiorników
radiofonicznych i telewizyjnych oraz ich urządzeń dodatkowych
EN55014 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) – Wymagania dotyczące
przyrządów powszechnego użytku, narzędzi elektrycznych i podobnych
urządzeń
39
EMC 2004/108/WE – normy zharmonizowane
EN55015 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) – Poziomy
dopuszczalne i metody pomiarów zaburzeń radioelektrycznych
wytwarzanych przez elektryczne urządzenia oświetleniowe
i urządzenia podobne
EN55020 Kompatybilność elektromagnetyczna – Odporność
elektromagnetyczna odbiorników i urządzeń dodatkowych
EN55022 Kompatybilność elektromagnetyczna - Dopuszczalne poziomy
i metody pomiaru zakłóceń radioelektrycznych wytwarzanych przez
urządzenia informatyczne (CISPR 22)
EN55024 Kompatybilność elektromagnetyczna - urządzenia informatyczne
EN55103 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) – Profesjonalne
urządzenia akustyczne, wizyjne, audiowizualne i sterowania
oświetleniem estradowym
EN60204 Bezpieczeństwo maszyn - Wyposażenie elektryczne maszyn
EN60439 Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe
EN60521 Liczniki energii czynnej prądu przemiennego klasy 0,5; 1 i 2
EN60669 Łączniki do stałych instalacji elektrycznych domowych i podobnych
EN60687 Liczniki statyczne energii elektrycznej prądu przemiennego (klasy
40
0,2S i 0,5S)
EMC 2004/108/WE – normy zharmonizowane
EN60730 Automatyczne regulatory elektryczne do użytku domowego
i podobnego
EN60870 Urządzenia i systemy telesterowania
EN60945 Urządzenia i systemy nawigacji i radiokomunikacji morskiej
EN60947 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapięciowa
EN61000-3 Kompatybilność elektromagnetyczna - Dopuszczalne poziomy
EN61000-6 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC)- Normy ogólne
EN61008 Sprzęt elektroinstalacyjny
EN61009 Sprzęt elektroinstalacyjny
EN61036 Liczniki statycznej energii elektrycznej prądu przemien. (klasy 1 i 2)
EN61037 Pomiary energii elektrycznej - Sterowanie taryfami i obciążeniem
EN61038 Pomiary energii elektrycznej - Sterowanie taryfami i obciążeniem
EN61131 Sterowniki programowalne
EN61204 Zasilacze niskonapięciowe prądu stałego - Kompatybilność
elektromagnetyczna (EMC)
EN61268 Liczniki statycznej energii biernej prądu przemiennego (klasy 2 i 3)
41
EN61326 Sprzęt elektryczny do pomiarów, kontroli i do użytku laboratoryjnego
EN61543 Urządzenia ochronne różnicowoprądowe do użytku domowego
i podobnych zastosowań - Kompatybilność elektromagnetyczna
EN61547 Sprzęt do ogólnych celów oświetleniowych - Wymagania
kompatybilności elektromagnetycznej
EN61800 Elektryczne układy napędowe mocy o regulowanej prędkości Kompatybilność elektromagnetyczna z uwzględnieniem specjalnych
metod badań
EN61812 Przekaźniki czasowe nastawne do zastosowań przemysłowych
EN12015 Kompatybilność elektromagnetyczna - Dźwigi, schody i chodniki
ruchome
EN12016 Kompatybilność elektromagnetyczna - Dźwigi, schody i chodniki
ruchome
EN12895 Wózki przemysłowe - Kompatybilność elektromagnetyczna
EN13309 Maszyny budowlane - Kompatybilność elektromagnetyczna maszyn
z wewnętrznym elektrycznym źródłem zasilania
EN ISO 14982 Maszyny rolnicze - Kompatybilność elektromagnetyczna
EN300 386
Kompatybilność elektromagnetyczna i zagadnienia widma
42
radiowego
7
EMC 2004/108/WE – normy zharmonizowane
EMC 2004/108/WE – najistotniejsze normy zharmonizowane
Ogółem norm EN…
zharmonizowanych
z dyrektywą EMC jest 56
EN50081
Kompatybilność elektromagnetyczna – Wymagania
ogólne dotyczące emisyjności
EN50082
Kompatybilność elektromagnetyczna – Wymagania
ogólne dotyczące odporności na zaburzenia
Kompatybilność elektromagnetyczna – Część 6-2:
Normy ogólne – Wymagania dotyczące odporności
w środowisku przemysłowym
EN61000-6-2
EN61000-6-4
Kompatybilność elektromagnetyczna – Część 6-4:
Normy ogólne – Wymagania dotyczące emisyjności
w środowisku przemysłowym
43
Dyrektywa Maszynowa – 2006/42/WE
44
Dyrektywa Maszynowa – 2006/42/WE
Dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca dyrektywę 98/37/WE
(przekształcenie) została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej z dnia 9 czerwca 2006 r.
Państwa członkowskie zobowiązane do przyjęcia i opublikowania
przepisów niezbędnych do jej przestrzegania nie później
do 29 czerwca 2008 r.
Krajowe wdrożenie nastąpiło na podstawie rozporządzenia Ministra
Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych
wymagań dla maszyn – wydane na podstawie art. 9 ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. o systemie zgodności (Dz. U. z 2008 r. Nr 199,
poz. 1228)
Państwa członkowskie zostały zobowiązane do stosowania
przepisów 2006/42/WE ze skutkiem od dnia 29 grudnia 2009 r.
45
2006/42/WE – wyłączenia
1. Elementy bezpieczeństwa przeznaczone do użytku jako części
zamienne identycznych elementów i dostarczonych przez
producenta oryginalnej maszyny
2. Urządzenia specjalne przeznaczone do użytku na terenie
wesołych miasteczek lub parków rozrywki
3. Maszyn specjalnie zaprojektowanych lub oddanych do użytku
w celach związanych z wykorzystaniem energii Jądrowej, które
w
przypadku
uszkodzenia
mogą
spowodować
emisję
radioaktywną
4. Broni, w tym broni palnej
5. Środków transportu (ciągników rolniczych i leśnych (…),
pojazdów silnikowych i ich przyczep (…), pojazdów dwu- lub
trzykołowych oraz niektórych pojazdów mających cztery koła (…)
środków transportu lotniczego, wodnego oraz kolejowego –
wszystkie powyższe z wyłączeniem maszyn zamocowanych na
tych pojazdach, pojazdów silnikowych przeznaczonych wyłącznie
do udziału w wyścigach)
Z doświadczeń stosowania dyrektywy 98/37/WE wynikały wątpliwości
odnoszące się do przyporządkowania niektórych wyrobów do
zakresu jej stosowania. Z tego powodu w dyrektywie 2006/42/WE:
• wyszczególniono grupy wyrobów, do których ma ona zastosowanie
• zmodyfikowano, uzupełniono i doprecyzowano definicje tych
wyrobów
• bardziej jednoznacznie określono wyroby wyłączone z zakresu jej
stosowania.
Dyrektywa 2006/42/WE ma zastosowanie do następujących wyrobów:
• maszyn
• wyposażenia wymiennego
• elementów bezpieczeństwa
• osprzętu do podnoszenia
• łańcuchów, lin, pasów
• odłączalnych urządzeń do mechanicznego przenoszenia napędu
• maszyn nieukończonych
46
2006/42/WE – wyłączenia
6. Statków pełnomorskich i pływających jednostek przybrzeżnych
oraz maszyn na nich zainstalowanych
7. Maszyn specjalnie zaprojektowanych i wykonanych do celów
obronności i bezpieczeństwa państwa
8. Maszyn zaprojektowanych i wykonanych specjalnie dla celów
badawczych, do doraźnego użytku w laboratoriach
9. Górniczych urządzeń wyciągowych
10. Maszyn przeznaczonych do przemieszczania artystów podczas
przedstawień artystycznych
48
8
2006/42/WE – wyłączenia
2006/42/WE – defnicje
10. Sprzętu elektrycznego i elektronicznego w stopniu, w jakim jest
on objęty przepisami dotyczącymi zasadniczych wymagań dla
sprzętu elektrycznego przewidzianego do stosowania w
określonych granicach napięcia:
• urządzeń gospodarstwa domowego
przeznaczonych do
użytku domowego,
• sprzętu audiowizualnego,
• sprzętu informatycznego,
• maszyn biurowych powszechnego użytku,
• aparatury rozdzielczej i aparatury sterowniczej
napięcia,
• silników elektrycznych
niskiego
• zespół, wyposażony lub przeznaczony do wyposażenia
w mechanizm napędowy inny niż bezpośrednio wykorzystujący siłę
mięśni ludzkich lub zwierzęcych, składający się ze sprzężonych
części lub elementów, z których przynajmniej jedna wykonuje ruch,
połączonych w całość mającą określone zastosowanie
• zespół określony w tiret pierwsze*, jedynie z pominięciem
elementów przeznaczonych do jego podłączenia (zespolenia)
w miejscu pracy ub do podłączenia do źródeł energii i napędu
• zespół określony w
tiret pierwsze i drugie, gotowy
do zainstalowania i zdolny do funkcjonowania w danym stanie
jedynie w przypadku, gdy jest zamontowany na środkach
transportu lub zainstalowany w jakimś budynku lub na konstrukcji
11. Sprzętu elektrycznego wysokiego napięcia:
• aparatury rozdzielczej i aparatury sterowniczej,
• transformatorów
Maszyna
49
2006/42/WE – defnicje
50
2006/42/WE – defnicje
Maszyna
• zespoły maszyn określone w tiret pierwsze, drugie i trzecie lub
maszyny nieukończone określone w literze g, które w celu
osiągnięcia określonego efektu końcowego, zostały zestawione i są
sterowane w taki sposób, że działają jako zintegrowana całość
Wyposażenie wymienne
to urządzenie, które po oddaniu do użytku maszyny lub ciągnika jest
zamontowane do tej maszyny lub ciągnika przez samego operatora,
w celu zmiany funkcji maszyny lub ciągnika lub przyporządkowania
nowej funkcji, o ile wyposażenie to nie jest narzędziem] w dyrektywie
98/37/WE wyposażenie wymienne ujęte było w definicji „maszyny"
• zespół sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej
jedna wykonuje ruch, połączonych w całość, przeznaczony do
podnoszenia ładunków, a którego jedynym źródłem mocy jest
bezpośrednie wykorzystanie siły ludzkich mięśni
51
2006/42/WE – defnicje
52
2006/42/WE – defnicje
Element bezpieczeństwa
to element:
• który służy do spełnienia funkcji bezpieczeństwa, oraz
• który jest wprowadzany do obrotu niezależnie, oraz
• którego uszkodzenie lub nieprawidłowe działanie zagraża
bezpieczeństwu osób, oraz
• który nie jest niezbędny do działania maszyny, lub który można
zastąpić zwykłymi elementami tak, aby maszyna mogła działać.
Orientacyjny wykaz elementów bezpieczeństwa zawiera załącznik
V do nowej dyrektywy. Jest on otwarty i może być aktualizowany
zgodnie z art. 8 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2006/42/WE.
53
Osprzęt do podnoszenia
to element lub wyposażenie (osprzęt) niezwiązane z maszyną
podnoszącą, umożliwiające utrzymanie ładunku, umieszczone
pomiędzy maszyną a ładunkiem lub na samym ładunku, lub mogące
stanowić integralną część ładunku i które jest wprowadzane
do obrotu niezależnie; zawiesia i ich elementy również są uznawane
za osprzęt do podnoszenia
Łańcuchy, liny i pasy
to łańcuchy, liny i pasy zaprojektowane i wykonane do podnoszenia
jako część maszyny podnoszącej lub osprzętu do podnoszenia
54
9
2006/42/WE – defnicje
2006/42/WE – defnicje
Odłączalne urządzenie do mechanicznego przenoszenia napędu
to odłączalny element do przenoszenia mocy pomiędzy maszynami
samobieżnymi lub ciągnikami a innymi maszynami poprzez
połączenie ich na pierwszym stałym łożysku. W przypadku gdy
urządzenie zostało wprowadzone do obrotu z osłoną, należy
je traktować jako jeden wyrób;
Zagrożenie
to potencjalne źródło urazów lub uszczerbku na zdrowiu
Maszyna nieukończona
to zespół, który jest prawie maszyną, ale nie może samodzielnie
służyć do określonego zastosowania; układ napędowy jest maszyną
nieukończona; jedynym przeznaczeniem maszyny nieukończonej jest
włączenie (wbudowanie) do lub połączenie z inną maszyną lub inną
maszyną nieukończoną lub wyposażeniem, tworząc w ten sposób
maszynę, do której ma zastosowanie niniejsza dyrektywa.
Zastosowanie zgodne z przeznaczeniem
to użytkowanie maszyny zgodnie z informacjami zawartymi
w instrukcji;
Strefa niebezpieczna
to strefa w obrębie lub wokół maszyny, w której występuje zagrożenie
bezpieczeństwa lub zdrowia osób
Możliwe do przewidzenia niewłaściwe użycie
to użytkowanie maszyny w sposób niezgodny z informacją zawartą
w instrukcji, które może wynikać z dających się łatwo przewidzieć
ludzkich zachowań
56
55
2006/42/WE – defnicje
2006/42/WE – treść
Dyrektywa definiuje ponadto:
• osoba narażona
• operator
• ryzyko
• osłona
• urządzenie ochronne
• maszyna, która ze względu na jej przemieszczanie się może
stwarzać zagrożenie
• kierowca
• podnoszenie
• ładunek prowadzony
• współczynnik bezpieczeństwa
• współczynnik przeciążenia
• próba statyczna
• próba dynamiczna
• podstawa ładunkowa
Artykuł 5
Maszyny mogą być wprowadzane do obrotu lub oddawane do użytku,
jeżeli przy prawidłowym zainstalowaniu i konserwacji oraz
zastosowaniu zgodnym z przeznaczeniem lub w warunkach, które
można przewidzieć, nie stwarzają zagrożenia dla bezpieczeństwa i
zdrowia osób oraz zwierząt domowych lub mienia oraz spełniają
przepisy rozporządzenia.
58
57
2006/42/WE – treść
Artykuł 6.1
Przed wprowadzeniem maszyny do obrotu lub oddaniem do użytku
producent lub jego upoważniony przedstawiciel:
• zapewnia, że maszyna spełnia odpowiednie zasadnicze wymagania
w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa określone
w rozporządzeniu;
• zapewnia, że dostępna jest dokumentacja techniczna, o której
mowa w załączniku nr 2 do rozporządzenia;
•
•
•
•
dostarcza niezbędnych informacji, w szczególności instrukcji;
przeprowadza właściwe procedury oceny zgodności, o których
mowa w § 127;
sporządza deklarację zgodności WE, o której mowa w pkt 1
załącznika nr 3 do rozporządzenia, i zapewnia, że została
dołączona do maszyny;
umieszcza oznakowanie CE, zgodnie z zasadami określonymi
w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
2006/42/WE – treść
Artykuł 7
Dopuszcza się możliwość prezentacji na targach, wystawach i innych
pokazach maszyn lub maszyn nieukończonych
Artykuł 9
Producent maszyny lub jego upoważniony przedstawiciel powinien
zapewnić przeprowadzenie oceny ryzyka w celu określenia, mających
zastosowanie do tej maszyny, zasadniczych wymagań w zakresie
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Maszyna powinna być
zaprojektowana i wykonana z uwzględnieniem wyników tej oceny.
10
2006/42/WE – treść
Artykuł 56
Oznaczenia maszyn powinny być widoczne, czytelne i trwałe.
Powinny one zawierać co najmniej:
• nazwę i adres producenta oraz jego upoważnione go
przedstawiciela, jeżeli taki występuje;
•
•
określenie maszyny;
oznakowanie CE;
•
•
oznaczenie serii lub typu maszyny;
numer seryjny, jeżeli taki występuje;
•
rok budowy maszyny, rozumiany jako rok zakończenia procesu
produkcji.
2006/42/WE – procedura oceny zgodności (Rozdział 8)
3. W przypadku gdy maszyna jest wymieniona w załączniku nr 5
do rozporządzenia i została wyprodukowana zgodnie z normami
zharmonizowanymi oraz pod warunkiem, że normy te obejmują
wszystkie odpowiednie zasadnicze wymagania w zakresie
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, producent lub jego
upoważniony przedstawiciel stosuje jedną z następujących
procedur:
• procedurę oceny zgodności połączoną z kontrolą wewnętrzną na
etapie wykonania maszyny, o której mowa w pkt 1 załącznika nr 6
do rozporządzenia;
• procedurę badania typu WE, o której mowa w pkt 2 załącznika
nr 6 do rozporządzenia, wraz z kontrolą wewnętrzną na etapie
wykonania maszyny, o której mowa w pkt 1.3 załącznika nr 6 do
rozporządzenia;
• procedurę pełnego zapewnienia jakości, o której mowa w pkt 3
załącznika nr 6 do rozporządzenia.
2006/42/WE – załączniki
2006/42/WE – procedura oceny zgodności (Rozdział 8)
1. W celu poświadczenia zgodności maszyny z przepisami
rozporządzenia, producent lub jego upoważniony przedstawiciel
stosuje jedną z procedur oceny zgodności, o których mowa w ust.
2 - 4.
2. Jeżeli maszyna nie jest wymieniona w załączniku nr 5
do
rozporządzenia,
producent
lub
jego
upoważniony
przedstawiciel stosuje procedurę oceny zgodności połączoną
z kontrolą wewnętrzną na etapie wykonania maszyny, o której
mowa w pkt 1 załącznika nr 6 do rozporządzenia.
2006/42/WE – procedura oceny zgodności (Rozdział 8)
4. W przypadku gdy maszyna jest wymieniona w załączniku nr 5 do
rozporządzenia i nie została wyprodukowana zgodnie z normami
zharmonizowanymi
lub
została
wyprodukowana
jedynie
częściowo zgodnie z takimi normami, lub normy zharmonizowane
nie obejmują wszystkich istotnych zasadniczych wymagań w
zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, lub nie istnieją normy
zharmonizowane dla danej maszyny, producent lub jego
upoważniony przedstawiciel stosuje jedną z następujących
procedur:
• procedurę badania typu WE, o której mowa w pkt 2
załącznika nr 6 do rozporządzenia, wraz z kontrolą wewnętrzną
na etapie wykonania maszyny, o której mowa w pkt 1.3
załącznika nr 6 do rozporządzenia;
• procedurę pełnego zapewnienia jakości, o której mowa w pkt 3
załącznika nr 6 do rozporządzenia.
2006/42/WE – załączniki
Załącznik nr 1
ORIENTACYJNY WYKAZ ELEMENTÓW BEZPIECZEŃSTWA
Załącznik nr 2
DOKUMENTACJA TECHNICZNA
Załącznik nr 3
DEKLARACJE
Załącznik nr 4
WZÓR ZNAKU CE
11
2006/42/WE – załączniki
2006/42/WE
Załącznik nr 5
KATEGORIE MASZYN, DO KTÓRYCH MA ZASTOSOWANIE JEDNA
Z PROCEDUR OCENY ZGODNOŚCI OKREŚLONYCH W § 127
UST. 3 l 4 ROZPORZĄDZENIA
Załącznik nr 6
PROCEDURY OCENY ZGODNOŚCI
Domniemanie zgodności i normy zharmonizowane
Domniemywa się, że maszyny wyprodukowane zgodnie z normą
zharmonizowaną, do której odniesienia zostały opublikowane
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, spełniają zasadnicze
wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa objęte taką
normą zharmonizowaną.
Domniemanie zgodności
niezgodności.
może
być
obalone
przez
wykazanie
Państwa członkowskie podejmują odpowiednie środki w celu
umożliwienia partnerom społecznym wpływu na szczeblu krajowym
na proces opracowywania i monitorowania norm zharmonizowanych.
68
2006/42/WE – normy zharmonizowane
2006/42/WE – normy zharmonizowane
W sektorze maszyn normy opracowują:
• CEN – Europejski Komitet Normalizacyjny (www.cen.eu)
•
Opublikowano 485 norm zharmonizowanych z dyrektywą maszynową
2006/42/WE (24 Cenelec, 461 CEN).
CENELEC – Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki
(www.cenelec.eu)
na podstawie mandatu Komisji Europejskiej.
Do zadań CEN i CENELEC należy przejrzenie wszystkich norm oraz
opracowanie nowych, gdy zaistnieje taka potrzeba lub zastąpienie
i nowelizacja istniejących, tak aby cały zakres dyrektywy został objęty
normami zharmonizowanymi
Normy zharmonizowane są publikowane w serii C Dziennika
Urzędowego Unii Europejskiej, w formie Komunikatu Komisji
Europejskiej.
W większości wykaz ten obejmuje normy zharmonizowane do
zastąpionej dyrektywy maszynowej (98/37/WE), uzupełnione zmianą
A1 z 2009 r., w której zawarto zaktualizowane załączniki.
W Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (2011/C 214/01)
z 20 lipca 2011 r.
opublikowany został nowy wykaz norm
zharmonizowanych z dyrektywą maszynową 2006/42/WE.
Wykaz zawiera 53 strony i zastępuje wszystkie poprzednie wykazy.
Ponad 60 norm przedstawionych w wykazie zostało opublikowanych
po raz pierwszy w tym roku ogłoszenia wykazu, a ponad 10 z nich po
raz pierwszy w tym właśnie dzienniku urzędowym.
69
2006/42/WE – normy zharmonizowane
70
2006/42/WE – normy zharmonizowane
Normy dla dyrektywy maszynowej zostały podzielone na typy: A, B, C
(na podstawie propozycji Grupy Roboczej – Maszyny, wspieranej
przez KE, wprowadzenie do normy PN EN 12100-1:2003/A1:2009 r.)
Normy typu A (podstawowe normy dotyczące bezpieczeństwa)
Zawierają terminy podstawowe, zasady projektowania oraz aspekty
ogólne odnoszące się do wszystkich maszyn. Są konieczne, ale nie
są wystarczające dla domniemania zgodności.
Normy typu B (tematyczne normy bezpieczeństwa)
Dotyczą jednego aspektu bezpieczeństwa lub jednego rodzaju
urządzeń ochronnych, które mogą być stosowane w wielu różnych
maszynach. Mogą dawać domniemanie zgodności w zakresie typu
lub aspektu, jeżeli norma typu C nie stanowi inaczej:
• normy typu B1 odnoszące się do określonych aspektów
bezpieczeństwa (na przykład, odległości bezpieczeństwa,
temperatur powierzchni, hałasu);
• normy typu B2 odnoszące się do urządzeń ochronnych (na
przykład, urządzenia oburęcznego sterowania, urządzenia
blokujące, urządzenia czułe na nacisk, osłony).
Normy typu C (normy dotyczące bezpieczeństwa maszyn)
Zawierają szczegółowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa jednej
maszyny lub grupy maszyn. Dają domniemanie zgodności w zakresie
uwzględnionych zagrożeń.
71
72
12
2006/42/WE – zapewnienie bezpieczeństwa maszyn
2006/42/WE – przykładowe elementy bezpieczeństwa maszyn
Zapewnienie zgodności maszyny z zasadniczymi wymaganiami w
zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dyrektywy maszynowej
powinno być uwzględnione już na etapie projektu, poprzez:
•
systematyczną identyfikację zagrożeń lub sytuacje niebezpieczne
i związane z nimi ryzyko, mając na uwadze zamierzone użycie maszyny
•
zastosowanie podstawowych norm dotyczącch bezpiecznego
projektowania EN ISO 12100-1 i EN ISO 12100-2
•
wdrażanie odpowiednich środków bezpieczeństwa dla wyeliminowania
lub zredukowania nieakceptowanego poziomu ryzyka (zalecane
zastosowanie rozwiązań technicznych z norm zharmonizowanych)
•
ocenę spełnienia zasadniczych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i
bezpieczeństwa w zgodności z dyrektywą maszynową (zalecane
zastosowanie rozwiązań technicznych z norm zharmonizowanych)
•
przekazanie użytkownikowi informacji o innych rodzajach ryzyka, poprzez
uwzględnienie ich w instrukcjach obsługi oraz (w razie potrzeby)
organizację szkoleń
•
•
osłony i ich zamykanie
ograniczniki prędkości
•
•
wyłączniki awaryjne
pasy bezpieczeństwa
•
•
kontrola obciążenia
urządzenia czuwakowe
•
liny bezpieczeństwa, urządzenia chwytne
•
•
systemy izolacji hałasu w maszynie (obudowy)
systemy odciągające pył
73
2006/42/WE – bezpieczeństwo sterowania maszyn
74
2006/42/WE – bezpieczeństwo sterowania maszyn
Awaria
komponentów
elektrycznych/elektronicznych
może
powodować nieregularną lub nieprawidłową pracę maszyny, mogącą
stwarzać sytuacje niebezpieczne. Z tego powodu system sterowania
powinien być precyzyjnie zaprojektowany i sprawdzony pod
względem poprawności jego funkcjonowania.
W praktyce ocena ryzyka systemu sterowania wykazuje, że stanowi
on duże zagrożenie dla użytkownika. Projektant powinien zatem
wybierać bardziej zaawansowane rozwiązania w zakresie systemów
sterowania, zawierające dodatkowe obwody bezpieczeństwa i/lub
system automatycznego monitorowana w regularnych odstępach
czasu
Ogólne zasady dotyczące projektowania i weryfikacji bezpieczeństwa
części powiązanych z systemem sterowania (jeśli niezdefiniowane w
normach typu C) są zawarte w normie EN ISO 13849-1 oraz
EN ISO 13849-2.
75
2006/42/WE – bezpieczeństwo sterowania maszyn
PN-EN 61508:2013
Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych, elektronicznych,
programowalnych elektronicznych systemów związanych z
bezpieczeństwem
PN-EN 62061:2008/AC:2011
Bezpieczeństwo maszyn – Bezpieczeństwo funkcjonalne
elektrycznych, elektronicznych i elektronicznych programowalnych
systemów sterowania związanych z bezpieczeństwem
PN-EN ISO 13849-1:2008/AC:2009
Bezpieczeństwo maszyn – Elementy systemów sterowania związane
z bezpieczeństwem – Część 1: Ogólne zasady projektowania
EN ISO 13849-2:2008
Bezpieczeństwo maszyn – Elementy systemów sterowania związane
z bezpieczeństwem – Część 2: Walidacja
76
2006/42/WE – bezpieczeństwo sterowania maszyn
PN-EN 61310-1:2009
Bezpieczeństwo maszyn -- Wskazywanie, oznaczanie i sterowanie –
Część 1: Wymagania dotyczące sygnałów wizualnych, akustycznych i
dotykowych
PN-EN 61310-2:2010
Bezpieczeństwo maszyn – Wskazywanie, oznaczanie i sterowanie –
Część 2: Wymagania dotyczące oznaczania
PN-EN 61310-3:2010
Bezpieczeństwo maszyn – Wskazywanie, oznaczanie i sterowanie –
Część 3: Wymagania dotyczące umiejscowienia i działania elementów
sterowniczych
77
PN-EN 61800-5-2:2007
Elektryczne układy napędowe mocy o regulowanej prędkości –
Część 5-2: Wymagania dotyczące bezpieczeństwa – Funkcjonalne
Rodzina PN-EN 60204
Bezpieczeństwo maszyn – Wyposażenie elektryczne maszyn
PN-EN 61784-3:2010 (ze specyfikacjami uzupełniającymi)
Przemysłowe sieci komunikacyjne – Profile –
Część 3: Magistrale miejscowe bezpieczne funkcjonalnie –
Ogólne zasady i definicje profili
78
13
2006/42/WE – łączność dyrektyw
2006/42/WE – instrukcja obsługi
Każda maszyna wprowadzana do obrotu lub bezpośrednio do
użytkowania na terenie UE powinna posiadać instrukcję w języku
urzędowym kraju użytkowania oraz w języku kraju pochodzenia.
Instrukcje powinny zawierać wszelkie informacje niezbędne
dla bezpiecznego i właściwego użycia maszyny we wszystkich fazach
jej cyklu życia:
• techniczne dane i informacje o dostawcy/producencie,
Jedna maszyna może być objęta regulacjami wielu dyrektyw.
Często dyrektywami stosowanymi łącznie są:
• 2004/108/WE o kompatybilności elektromagnetycznej (EMC)
•
•
97/23/WE urządzenia ciśnieniowe (PED)
2009/105/WE proste zbiorniki ciśnieniowe (SPV)
•
89/106/EWG wyroby budowlane (CPD)
•
94/9/WE sprzęt i systemy zabezpieczające przeznaczone do
używania w atmosferze potencjalnego wybuchu (ATEX)
•
2000/14/WE emisja hałasu przez urządzenia używane na zewnątrz
pomieszczeń (NOISE)
• typ lub model projektu,
• opis właściwego użycia i potencjalnych niewłaściwych zastosowań,
• opis innych zagrożeń i niezbędnych środków bezpieczeństwa,
79
2006/42/WE – instrukcja obsługi
80
2006/42/WE – instrukcja obsługi
• listę środków ochrony osobistej, których trzeba używać podczas
operowania maszyną (jeśli dotyczy),
• opis czynności konserwacyjnych (smarowanie, czyszczenie,
wymiany części szybko zużywających się),
• uwagi, ostrzeżenia i zakazy związane z bezpieczeństwem,
• objaśnienia piktogramów na maszynie,
• wykaz narzędzi i dodatkowego wyposażenia (jeśli dotyczy),
• sposoby wykrywania i usuwania usterek,
• graficzną prezentację wyrobu z najważniejszymi częściami,
• dane dotyczące aspektów ochrony środowiska (odpady, emisje,
hałas),
• listę części zamiennych (oraz adresy autoryzowanych serwisów),
• opis sposobu transportu,
• opis (de)montażu,
• opis zasilania (elektryczność, woda, powietrze, gaz, inne media),
• opis sposobu regulacji,
• informacje o użytkowaniu wyrobu,
• optymalne parametry pracy,
• gwarancję,
• deklarację zgodności (oryginalną oraz jej tłumaczenie na oficjalny
język kraju użytkowania).
14

Podobne dokumenty