Przygotowanie do małżeństwa

Przygotowanie do małżeństwa
Wpisany przez Administrator
poniedziałek, 07 listopada 2011 23:27 - Poprawiony poniedziałek, 07 listopada 2011 23:31
Instrukcja o Przygotowaniu do Sakramentu Małżeństwa
W: Pierwszy Synod Diecezji Rzeszowskiej 2001-2004. Rzeszów 2004 s. 255-258.
W trosce o realizację wskazań II Synodu Plenarnego oraz Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin
(z dn. 01.05.2003r.), dotyczących przygotowania do małżeństwa, wskazane jest przyjęcie w
diecezjach szczegółowych norm. Obejmować one powinny wszystkie etapy przygotowania do
małżeństwa tj. przygotowanie dalsze, bliższe i bezpośrednie (zob. DDR 19-36). Realizacja
przygotowania do małżeństwa w Diecezji Rzeszowskiej obejmować powinna następujące
działania szczegółowe.
I. Przygotowanie dalsze - w rodzinie i szkole
Przygotowanie to odbywa się w rodzinie oraz na terenie szkoły i parafii (zob. DDR 19-21).
Zasadniczą i decydującą rolę na tym etapie odgrywa rodzina, domowy Kościół, w którym
rodzice są pierwszymi wychowawcami i apostołami wobec swoich dzieci. W ramach tego
przygotowania niezbędna jest współpraca parafii z rodziną i szkołą.
Parafialne i dekanalne duszpasterstwo rodzin powinno przyczyniać się do budowania w
rodzinach klimatu miłości, niezbędnego dla kształtowania dojrzałych postaw ludzkich i
chrześcijańskich oraz wspierać rodziców w wychowaniu religijnym i moralnym dzieci i
młodzieży. Z tego względu duszpasterski akcent należy położyć na katechezę małżonków i
rodziców, wykorzystując ku temu różne okazje (np. spotkania z rodzicami z racji przyjęcia
sakramentów świętych, rekolekcje, misje) i poszukując nowych form duszpasterskiego kontaktu
z małżonkami i rodzicami. W katechezie małżonków i rodziców duszpasterze znajdą właściwe
wsparcie u samych małżonków i rodziców, odpowiednio uformowanych i zaangażowanych w
ruchach i wspólnotach religijnych. Należy również zachęcać rodziców do angażowania się
dzieci i młodzieży w parafialnych grupach, ruchach, wspólnotach i stowarzyszeniach religijnych.
Na terenie szkoły oddziaływania duszpasterskie wobec dzieci i młodzieży gimnazjalnej warto
skoncentrować na rzetelnym przygotowaniu i odpowiednim przekazie treści katechez
dotyczących miłości, czystości oraz życia małżeńskiego i rodzinnego. Doceniając ogromny
1/5
Przygotowanie do małżeństwa
Wpisany przez Administrator
poniedziałek, 07 listopada 2011 23:27 - Poprawiony poniedziałek, 07 listopada 2011 23:31
wpływ środowiska rówieśniczego na postawy młodzieży wskazane jest wspólnototwórcze
oddziaływanie na dzieci i młodzież oraz podejmowanie z dziećmi interesujących ich tematów,
celem zdobywania zaufania przez katechetę. Na tym polu dużą rolę do odegrania ma tworzenie
grup i wspólnot religijnych, jak grupy dzieci i młodzieży misyjnej, szkolne grupy „Caritas” itp.
Sprawdzony, pozytywny wpływ na dojrzałe postawy dzieci i młodzieży wywiera uczestnictwo w
parafialnych wspólnotach (np. ruchu Światło – Życie), formacji ministrantów i lektorów,
spotkaniach formacyjnych KSM i in. Organizowanie i prowadzenie tych wspólnot stanowi ważne
działanie na rzecz uspołecznienia uczestników i przygotowania ich do życia we wspólnocie.
II. Przygotowanie bliższe – roczna katecheza parafialna.
Ten etap przygotowania nazywany jest katechezą przedmałżeńską lub „kursem
przedmałżeńskim”. Dotyczy on młodzieży ponad gimnazjalnej. Obecnie, w związku ze
wskazaniami II Synodu Plenarnego, przygotowanie to przechodzi wieloraką reformę. Ma ono
stać się formą katechumenatu kształtującego wiarę oraz przygotowującego młodzież do
rozpoznania i podjęcia swego powołania. Ma ono na celu również przekazanie gruntownej
wiedzy na temat ludzkiej płciowości, miłości oraz chrześcijańskiej wizji małżeństwa i rodziny.
Kościół w Polsce dostrzegając liczne problemy w dziedzinie życia małżeńskiego i rodzinnego,
podejmuje obecnie rozszerzoną katechezę przedmałżeńską (zob. DPDK).
Kościół dostrzega w tej katechezie szansę skuteczniejszego oddziaływania na młodzież w
parafiach przynależności, niezależnie od katechizacji szkolnej. Katechizacja w parafii powinna
odbywać się w okresie szkoły ponadgimnazjalnej i obejmować minimum 25 spotkań. Prowadzić
ją powinny specjalnie stworzone Zespoły Pastoralne. W Diecezji Rzeszowskiej za właściwy
okres prowadzenia takiej katechezy uznaje się II klasę szkoły średniej. W ciągu całego roku
szkolnego należy, w odstępach ok. 2 tygodnie prowadzić te katechezy. Zespół Pastoralny
powinien składać się z duszpasterzy, katechetów świeckich, rodziców – członków ruchów i
wspólnot religijnych, osób wykwalifikowanych i pracujących w poradnictwie rodzinnym oraz
małżonków (danej parafii) służących świadectwem.
Diecezjalne Duszpasterstwo Rodzin i Wydział Katechetyczny oraz dekanalni duszpasterze
rodzin, księża dziekani i proboszczowie podejmą zadania tworzenia na terenie dekanatów i
parafii Zespołów do prowadzenia katechezy przedmałżeńskiej, a następnie samo jej
prowadzenie. W tym celu wybrany zostanie odpowiedni, jeden diecezjalny program oraz
podane zostaną wskazania metodyczne do jego realizacji.
2/5
Przygotowanie do małżeństwa
Wpisany przez Administrator
poniedziałek, 07 listopada 2011 23:27 - Poprawiony poniedziałek, 07 listopada 2011 23:31
W okresie tejże rocznej katechizacji, zmierzającej do pogłębienia postaw religijnych i
moralnych, należy organizować specjalne rekolekcje i dni skupienia. W tym celu warto
korzystać z dostępnych domów rekolekcyjnych. W formacji tej pomocne mogą być też inne
formy, jak np. pielgrzymki do sanktuariów. Na zakończenie katechez przedmałżeńskich w
parafii należy zorganizować uroczystą mszę świętą. Podczas uroczystego zakończenia należy
wręczyć młodzieży zaświadczenia o ukończonej katechizacji przedmałżeńskiej. Zaświadczenia
te stanowią podstawę do rozpoczęcia przygotowania bezpośredniego, czyli katechez
przedślubnych dla narzeczonych.
Skrócenie rocznej katechizacji w parafii może mieć miejsce jedynie w przypadkach
wyjątkowych. Jeśli wystąpiły poważne racje, można zastosować skróconą do 10 spotkań
katechezę w parafii, w ośrodkach dekanalnych lub rejonowych. Zawsze jednak w takich
przypadkach duszpasterz kierujący zespołem lub prowadzący takie katechezy wystawia
specjalne zaświadczenie, w którym stwierdza swoją odpowiedzialność za przygotowanie
młodzieży do wyboru drogi małżeńskiej. „W wyjątkowych i uzasadnionych wypadkach
naglących, gdy nie ma już możliwości odbycia nawet skróconej katechezy przedmałżeńskiej,
duszpasterz zobowiązany jest w sumieniu do przygotowania kandydata do małżeństwa w
formie osobistych z nim rozmów i pouczeń, posługując się także odpowiednią literaturą religijną
i pomocami duszpasterskimi. Na zakończenie takiego przygotowania należy przeprowadzić
rozmowę sprawdzającą, czy kandydat jest należycie przysposobiony do zawarcia
sakramentalnego związku małżeńskiego, ważnie i godziwie. Egzamin ten należy potwierdzić
wystawionym zaświadczeniem. Które załącza się do protokołu przedślubnego” ( IEP, 24).
III. Przygotowanie bezpośrednie i katechezy przedślubne.
Episkopat Polski zaleca na tym etapie podtrzymywanie idei zaręczyn. Umożliwiają one bliższe
poznanie się rodzin narzeczonych, podkreślenie wartości „domowego Kościoła” oraz roli
rodziców i członków rodziny w powstawaniu nowej rodziny
(zob. DDR 28).
Przygotowanie bezpośrednie ma na celu uświadomienie istoty małżeństwa chrześcijańskiego,
miłości małżeńskiej, zapoznanie z etyką współżycia w małżeństwie oraz obrzędem sakramentu
małżeństwa. Obowiązkiem narzeczonych, wynikającym z Instrukcji Episkopatu Polski (zob. IEP,
3/5
Przygotowanie do małżeństwa
Wpisany przez Administrator
poniedziałek, 07 listopada 2011 23:27 - Poprawiony poniedziałek, 07 listopada 2011 23:31
19) jest zgłoszenie się do proboszcza jednego z narzeczonych przynajmniej na trzy miesiące
przed planowaną datą ślubu (zob. DDR 29). W innym przypadku proboszcz zobowiązany jest
do złożenia u Biskupa Diecezjalnego prośby o udzielenie dyspensy od czasu przygotowania.
Warunkiem rozpoczęcia przygotowania bezpośredniego narzeczonych do małżeństwa jest
wcześniejsze odbycie katechez przedmałżeńskich.
W okresie 3 miesięcy poprzedzających ślub duszpasterz powinien przeprowadzić rozmowę z
narzeczonymi nt. ich wiedzy religijnej, życia religijnego, zaangażowania w życie Kościoła oraz
rozumienia istotnych warunków przysięgi małżeńskiej. Na tej podstawie może on zalecić
odpowiednią formę przygotowania. Rozmowę taką można powtórzyć po odbytym
przygotowaniu bezpośrednim.
Narzeczeni są zobowiązani do odbycia katechizacji przedślubnej w formie zatwierdzonej przez
Wydział Duszpasterstwa Rodzin Diecezji Rzeszowskiej (katechezy przedślubne, dzień
skupienia czy rekolekcje dla narzeczonych bądź w innej formie). Ponadto obowiązkiem
narzeczonych jest odbycie trzech rozmów w Poradni życia rodzinnego w celu dokładnego
zapoznania się z metodami naturalnego planowania rodziny.
Duszpasterze powinni zachęcać i polecać narzeczonym odbycie w tym okresie dwóch
spowiedzi, jednej na początku przygotowania, drugiej poprzedzającej ślub. Praktyka ta służy
uświadomieniu i dowartościowaniu roli sakramentu pojednania w życiu małżonków.
Duszpasterze powinni też dodatkowo polecać narzeczonym uczestnictwo w rekolekcjach czy
dniach skupienia dla narzeczonych.
W diecezji rzeszowskiej, obok powszechnie przyjętej formy 3 comiesięcznych katechez dla
narzeczonych prowadzonych w ośrodkach dekanalnych, proponuje się inne formy
przygotowania bezpośredniego do sakramentu małżeństwa. Biorąc pod uwagę różne
okoliczności życiowe, narzeczeni (po wcześniejszym uzgodnieniu z właściwym im
duszpasterzem) mogą w wyznaczonych ośrodkach rekolekcyjnych, podjąć adekwatne na tym
etapie przygotowanie. Podobnie jak program 3 katechez przedślubnych powinno ono
obejmować zagadnienia teologii małżeństwa, etyki życia małżeńskiego oraz liturgii sakramentu
małżeństwa. W trakcie dnia skupienia czy innych form spotkań dla narzeczonych należy
przygotować narzeczonych i umożliwić przeżycie sakramentu pokuty i pojednania. Tego typu
formy przygotowania do sakramentu małżeństwa powinien prowadzić duszpasterz rodzin i
doradca życia rodzinnego.
4/5
Przygotowanie do małżeństwa
Wpisany przez Administrator
poniedziałek, 07 listopada 2011 23:27 - Poprawiony poniedziałek, 07 listopada 2011 23:31
Przygotowanie takie w żadnym stopniu nie zastępuje jednak 3 rozmów indywidualnych
dotyczących rozpoznawania płodności w Poradni Życia Rodzinnego. Narzeczeni uczestniczący
w dniu skupienia czy w innych formach przygotowania narzeczonych zobowiązani są do
odbycia trzech rozmów w Poradni, w odpowiednich odstępach czasu. W przypadku, gdy czas
nie pozwala narzeczonym na odbycie obserwacji i rozmów indywidualnych przed ślubem, już
jako małżonkowie powinni kontynuować rozmowy indywidualne w Poradni po ślubie. Zachęca
się młodych małżonków do korzystania z Poradni życia rodzinnego.
Skróty:
DDR – Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin (01.05.2003)
IEP – Instrukcja Episkopatu Polski o przygotowaniu do zawarcia małżeństwa w Kościele
Katolickim (13.12.1989)
DPDK – Decyzja o zatwierdzeniu Programu Duszpasterstwa Katechetycznego w Parafii dla
całej Polski przez Komisję Wychowania Katolickiego i Radę ds. Rodziny Episkopatu Polski (23.
04. 2004)
5/5