CZY WARTO OPRACOWAĆ I WDROŻYĆ W PRZEDSZKOLU

Pobrano ze strony http://www.przedszkole15.com.pl/
CZY WARTO OPRACOWAĆ I WDROŻYĆ W PRZEDSZKOLU
PROGRAM ADAPTACJI WSTĘPNEJ ?
Współczesne przemiany cywilizacyjne sprawiają, że ludzie coraz częściej
realizują swoje cele życiowe w kilku środowiskach jednocześnie. Wymaga to od
nich ciągłego używania i rozwijania mechanizmów adaptacyjnych. Adaptacja
rozumiana jest jako przystosowanie, a uściślając jako proces uzyskania
równowagi między potrzebami jednostki, a warunkami otoczenia społecznego.
Problemy związane z adaptacją nie są przypisane tylko ludziom dorosłym, coraz
częściej dotykają także dzieci. Wiąże się to z faktem intensywnego rozwoju
systemów edukacyjnych włączających coraz więcej małych dzieci w różne
zinstytucjonalizowane formy wychowania, rozwijają się przedszkola i rośnie ich
prestiż
edukacyjny.
Jednocześnie
obserwuje
się
poważne
problemy
niezaradności wychowawczej rodziny i fakt obniżenia się możliwości
adaptacyjnych dzieci.
Wieloletnia praktyka zawodowa uświadomiła mi fakt, że to co oczywiste
i jasne dla nauczyciela nie zawsze jest tak oczywiste dla rodziców
przyprowadzających małe dziecko do przedszkola. Znaczna część rodziców nie
zna bliżej organizacji życia w przedszkolu, i jest zaskoczona wymaganiami
wobec dzieci. Ponadto wiele matek oddających swoje dzieci po raz pierwszy do
przedszkola przeżywa różnego rodzaju niepokoje i obawy, zauważa zmiany
w zachowaniu dzieci, ale nie wie jak przyjść im z pomocą, co z pewnością
niekorzystnie odbywa się na nich w sytuacji, gdy przeżywają trudności
przystosowawcze. Przedszkole jako profesjonalne środowisko wychowawcze
może udzielić rodzinie wychowanka wsparcia, ale jeszcze korzystniejszym
rozwiązaniem jest zapobieganie trudnościom w procesie adaptacji. Pierwszym
wobec tego zadaniem przedszkola jest włączenie rodziny poprzesz odpowiednie
jej przygotowanie do udzielenia pomocy dziecku w jego adaptacji do nowego
środowiska społecznego. Zadanie to stało się wyzwaniem do podjęcia
konkretnych działań. W przedszkolu naszym został powołany zespół, który
opracował model pedagogicznego działania nazwany programem adaptacji
wstępnej. Podstawą tego programu było nawiązanie ścisłej współpracy z rodziną
przyszłego wychowanka już kilka miesięcy przed rozpoczęciem jego edukacji.
Pierwsze kontakty przedszkola z rodziną wychowanka nawiązane na kilka
miesięcy wcześniej przed rozpoczęciem roku szkolnego miały na celu
zapoznanie rodziców:
 z organizacją i trybem życia w przedszkolu,
 z przyszłymi nauczycielkami ich dzieci,
 z wymaganiami przedszkola,
 z możliwością swobodnej rozmowy i wymiany informacji między
zainteresowanymi.
Wdrożenie w życie programu adaptacji wstępnej przyniosło korzyści zarówno
dziecku, rodzicom jak i przedszkolu. Było dobrym momentem rozpoczęcia
współpracy pedagogicznej z rodzicami, ponieważ w większości przejawiają oni
zainteresowanie tym co się będzie działo z ich dzieckiem w przedszkolu.
Dziecko – poznaje nauczycielkę. Poznaje nowe otoczenie w poczuciu
bezpieczeństwa i uzyskuje szereg istotnych dla siebie informacji z najbardziej
znaczącego dla niego źródła – od rodziców. Nieznane dziecku środowisko
powoli staje się bardziej przyjazne. Dziecko wyrabia sobie orientację czasową
i poczucie kontroli nad tym, co się będzie działo z nim w przedszkolu. Poznaje
rówieśników, nauczycielkę, woźną, środowisko materialne, pomieszczenia,
sposób korzystania z wielu urządzeń, uczy się reagować na wiele sytuacji.
Rodzice pełnią tutaj rolę instruktorów lub obserwatorów, wprowadzają
indywidualnie dziecko w nowe otoczenie, na co nigdy nie może sobie pozwolić
nauczyciel zapewniając opiekę całej grupie. Bardzo ważną sprawą jest zdobycie
przez
wychowanków
informacji
organizacyjnych
niezbędnych
do
ich
funkcjonowania w przedszkolu np. poznanie swojego znaczka, którym dziecko
będzie się posługiwało w różnych sytuacjach. Ponieważ ten znaczek zastępuje
2
tabliczkę z imieniem i nazwiskiem ważne jest aby forma nadania go była dla
przedszkolaka przyjazna nie sprowadzała się do czynności administracyjnych.
Rodzice – zyskują spokój, mają możliwość wyjaśnienia swoich wątpliwości,
zastrzeżeń, otrzymują wskazania w postaci ustnej od nauczyciela oraz w postaci
ulotki – jak przygotować dziecko do zmiany, co w rezultacie też korzystnie
wpływa na stosunki w rodzinie. Rodzice poznają nauczyciela daje im to
poczucie pewności, że w dobre ręce oddają dziecko. Mają możliwość
obserwowania zachowań swojego dziecka na tle grupy. Jest to dla nich
niepowtarzalna okazja bliższego poznania wielu aspektów rozwoju swojego
dziecka i możliwość konsultowania z nauczycielami swoich obserwacji. Waga
tych kontaktów wydaje się być znacząca dla pedagogizacji środowiska
rodzinnego wychowanka.
Przedszkole – uzyskuje informację zwrotną o oczekiwaniach rodziców, ma
możliwość spokojnego przeanalizowania ich wniosków, nauczycielki zaś bliżej
mogą poznać środowisko rodzinne przyszłego wychowanka. Działania te tworzą
w obu środowiskach pewien poziom akceptacji dla siebie, zaufania, z czego
korzyść bezpośrednio odnosi dziecko, tworzy się wokół niego klimat
wychowawczy, zrozumienia dla jego trudności w wypełnianiu nowej roli.
Przystosowanie jak wiemy z wcześniejszych rozważań nie oznacza pełnej
aprobaty jednostki dla wszystkich przejawów życia w nowym środowisku, nie
jest to pożądane ani korzystne z punktu widzenia jego rozwoju. Chodzi o to aby
środowisko edukacyjne stwarzało jak najlepsze warunki do wykorzystania przez
dziecko wszystkich swoich szans rozwojowych w atmosferze stymulującej je do
pokonania różnorodnych trudności i aby te ostatnie były na miarę jego
możliwości do takich działań zaliczamy program adaptacji wstępnej, który
został opracowany i wdrożony w życie w Przedszkolu nr 15 w Koszalinie.
OPRACOWAŁA
mgr Danuta Salacha
3