plan odnowy miejscowości dłużyna górna gmina pieńsk
Transkrypt
plan odnowy miejscowości dłużyna górna gmina pieńsk
PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI DŁUŻYNA GÓRNA GMINA PIEŃSK Dłużyna Górna, październik 2008 Niniejszy Plan Odnowy Miejscowości Dłużyna Górna został przygotowany przez Zespół Autorski firmy konsultingowej Agencja Rozwoju Innowacji Sp. z o.o. w składzie: 1. Agata Małysz 2. Katarzyna Olszewska oraz Specjalisty do spraw funduszy w Urzędzie Miejskim w Pieńsku – Artur Gradecki, a także Rady Sołeckiej miejscowości Dłużyna Górna. Plan Odnowy Miejscowości Dłużyna Górna został sporządzony metodą eksperckopartnerską, w ścisłym partnerskim współdziałaniu z Gminą Pieńsk. Agencja Rozwoju Innowacji Sp. z o.o. ul. Włodkowica 18 50-072 Wrocław Tel./fax +48 71 342 14 20 e-mail: [email protected] www.aridotacje.pl 2 Spis treści Wstęp.......................................................................................................................... 4 I. Aktualna sytuacja społeczno – gospodarcza na obszarze miejscowości ................. 6 1. Podstawowe informacje na temat sołectwa ...................................................... 6 2. Historia i dziedzictwo kulturowe ........................................................................ 7 3. Inwentaryzacja zasobów służących ujęciu stanu rzeczywistego ....................... 9 Środowisko przyrodnicze ..................................................................................... 9 Geologia i geomorfologia ................................................................................... 10 Hydrografia ........................................................................................................ 11 Hydrogeologia (wody podziemne) ..................................................................... 11 Klimat................................................................................................................. 11 Lasy i tereny zielone .......................................................................................... 12 4. Gospodarka..................................................................................................... 14 5. Rolnictwo ........................................................................................................ 16 6. Turystyka ........................................................................................................ 17 7. Kultura i sport .................................................................................................. 18 8. Struktura demograficzna, rynek pracy i bezrobocie ........................................ 20 Struktura demograficzna.................................................................................... 20 Rynek pracy i bezrobocie................................................................................... 22 9. Komunikacja.................................................................................................... 25 10. Infrastruktura komunalna ................................................................................ 26 Gospodarka wodna............................................................................................ 26 Gospodarka ściekowa........................................................................................ 27 Gospodarka odpadami....................................................................................... 27 Sieć energii cieplnej ........................................................................................... 28 II. Analiza SWOT dla miejscowości........................................................................... 29 III. Planowane kierunki rozwoju................................................................................. 31 IV. Opis planowanych przedsięwzięć........................................................................ 34 V. Harmonogram wdrażania Planu Odnowy Miejscowości ...................................... 36 VI. Monitorowanie Planu Odnowy Miejscowości .................................................. 37 VII. Public Relations Planu Odnowy Miejscowości.................................................... 38 3 Wstęp Plan Odnowy Miejscowości stanowi jeden z najważniejszych elementów rozwoju wsi, poprawy warunków egzystencjalnych mieszkańców. Dokument ten określa strategię działań wsi na lata 2007 – 2013, ma na celu efektywne pozyskanie funduszy strukturalnych na rzecz wsi, w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Plan Odnowy Miejscowości dla sołectwa Dłużyna Górna został stworzony z inicjatywy i przy udziale mieszkańców miejscowości. Jest ukierunkowany na zaspokojenie potrzeb mieszkańców w zakresie społecznym, gospodarczym i inwestycyjnym. Stworzone opracowanie nakierowane jest na proste, lokalne przedsięwzięcia, które mają spełnić oczekiwania mieszkańców, co do funkcjonowania miejscowości oraz jej postrzegania przez pozostałych mieszkańców, a także odwiedzających gminę gości. Opracowanie dokumentu planistycznego, jakim jest Plan Odnowy Miejscowości wynika z potrzeby perspektywicznego wyznaczenia kluczowych kierunków rozwoju miejscowości, co przyczyni się do zrównoważonego rozwoju całej gminy. Celem planu jest uatrakcyjnienie i podniesienie walorów wsi poprzez takie zaplanowanie działań by były wykonalne oraz do zaakceptowania dla lokalnej społeczności. Prace na rzecz miejscowości stanowią integralną całość w kierunku odbudowy wizerunku sołectw i poprawie bytu ich mieszkańców. Pomoc przy modernizacji rolnictwa na wsi, stworzenie alternatywy dla pracy na roli, a także zapewnienie atrakcyjnych uwarunkowań społeczno-ekonomicznych rozwoju młodych ludzi stanowi ważny priorytet na drodze do dynamicznego rozwoju sołectw i ich mieszkańców. Posiadanie przez sołectwo Planu Odnowy Miejscowości powoduje szereg korzyści: - pozwala na roztropne i efektywne zarządzanie posiadanymi zasobami: środowiskowymi, społecznymi, kulturowymi, a także zaplanowanymi środkami finansowymi, - włączanie mieszkańców w proces opracowania planu wpływa na stopień ich identyfikacji z postawionymi celami i zadaniami, a także spojrzenie na wieś w sposób przyszłościowy. Analiza różnych pomysłów i idei wymaga dojścia do porozumienia i uświadomienia sobie różnych wizji przyszłości miejscowości, - tworzenie dokumentu jest momentem, w którym realistycznie ocenia się aktualną sytuację społeczno – gospodarczą, a także określa się mocne i słabe strony miejscowości przez co możliwe jest przyjrzenie się możliwościom oraz potencjalnym zagrożeniom. Plan Odnowy Miejscowości posiada strukturę, która w logiczny i przejrzysty sposób pokazuje zasoby i przyjęte działania na rzecz rozwoju społeczności lokalnej. Dokument 4 składa się z dwóch integralnych części: oceny bieżącej sytuacji oraz przewidywanych kierunków rozwoju sołectwa. Rozdział pierwszy opisuje sytuację społeczno – gospodarczą, historię miejscowości, a także umiejscowienie jej w położeniu geopolitycznym gminy. Rozdział ten stanowi ważną cześć diagnozy zasobów sołectwa w dziedzinach takich jak: gospodarka, rolnictwo, turystyka, środowisko naturalne i wiele innych. Po przeanalizowaniu sytuacji społeczno – gospodarczej, dokonano analizy mocnych i słabych stron miejscowości, a także zidentyfikowano wynikające z nich szanse i zagrożenia dla przyjętych założeń – na co odpowiada rozdział drugi. Rozdziały czwarty, piąty i szósty stanowią odpowiedź na pytanie dotyczące przyszłości miejscowości w kontekście jej odnowy oraz precyzyjnie wyznaczają zadania do realizacji, które przyczynią się do rozwoju wsi, a tym samym wpłyną pozytywnie na rozkwit całej gminy i regionu. Został również wyznaczony plan wdrażania dokumentu, a także jego właściwy monitoring i ocena, która pomoże w przyszłości modyfikować opracowanie i dostosowywać je do aktualnych potrzeb mieszkańców i miejscowości. Cele zdefiniowane w przedmiotowym Planie wpisują się w priorytety i założenia krajowych dokumentów strategicznych takich jak Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, Strategia Rozwoju Kraju, a także w cele regionalnych i lokalnych strategii: Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego, Strategia Rozwoju Gminy Pieńsk, Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Pieńsk oraz Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, jej historię, analizę zasobów służącą przedstawieniu stanu rzeczywistego, analizę SWOT - czyli mocne i słabe strony wsi, planowane kierunki rozwoju, a także zakładane przedsięwzięcia wraz z szacunkowymi kosztami i harmonogramem planowanych działań. 5 I. Aktualna sytuacja społeczno – gospodarcza na obszarze miejscowości 1. Podstawowe informacje na temat sołectwa Dłużyna Górna położona jest w województwie dolnośląskim, w powiecie zgorzeleckim, w gminie Pieńsk. Miejscowość zajmuje powierzchnię 828 ha. Dłużyna Górna usytuowana jest w odległości 8,5 km od Pieńska. Wieś leży na terenie nizinnym w południowowschodniej części gminy Pieńsk. Sołectwo zamieszkiwane jest przez 441 osób (w tym: kobiety – 206, mężczyźni – 235). Grunty wykorzystywane są rolniczo, 72 % powierzchni stanowią grunty Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Znajduje się tu cmentarz należący do parafii Chrystusa Króla w Dłużynie Dolnej. Mapa Gminy Pieńsk Źródło: Biuletyn Informacji Publicznej 6 2. Historia i dziedzictwo kulturowe Dłużyna Górna przez wiele stuleci była jedną z największych wsi puszczańskich rady miejskiej Zgorzelca. Założona przypuszczalnie w pierwszych dziesięcioleciach XIII w. w wyniku kolonizacji Górnych Łużyc podjętej przez królów czeskich. Jej nazwę pisano rozmaicie: Langenowe (1382), Langenaw (1332), Langnow (1347), Langenowe (1382), Langnaw (1413, 1491), Langenaw (1511, 1584), Langenau (1753,1817). Po II wojnie światowej wieś nosiła początkowo kilka nazw: Długojów, Długojewo, Dłużyce. Pierwotnie obydwie części wsi tj. Dłużyna Dolna i Dłużyna Górna, należały do Penzigów z Pieńska. Jednak już w II połowie XIII w. Dłużyna Górna znalazła się w rękach rodziny szlacheckiej, która przybrała sobie nazwisko von Langenau. W 1276 r. wymieniany jest na ,,Górnej wsi” Hozerus de Langenowe, który był sędzią rozjemczym w sporze biskupa miśnieńskiego z Henrykiem von Baruth. Przed rokiem 1381 Dłużyna Górna przechodzi na własność Gersdorfów ze Sławnikowic. Ostatnim przedstawicielem tej linii był Czesław von Gersdorf, pełniący od 1449 r. urząd starosty zgorzeleckiego. Z osobą Czesława wiążę się uruchomienie około roku 1445 kuźnicy żelaza. Pierwszym jej dzierżawcą był mistrz Hans Specht. Po raz ostatni Czesław von Gersdorf wymieniany jest w dokumentach w 1458 r. Niebawem po śmierci wdowy po Czesławie (1481 r.) wieś przejmują Gotsche i Krzysztof Gersdorfowie z Baruth i Reichenbach. Zajęcie przez nich Dłużyny Górnej odbiło się szerokim echem, głos w tej sprawie zabrał nawet król Węgier Maciej Korwin. Dokumentem datowanym na 1. listopada 1485 r. w Wiedniu Korwin „zganił” dalekich krewniaków Czesława, lecz tylko na tym się skończyło. Gersdorfowie z Baruth władali „Górną Wsią” do 1493 r., kiedy sprzedali ją Hieronimowi Proffenowi ze Zgorzelca. Kuźnicę w Dłużynie Górnej Gotsche von Gersdorf sprzedał Szymonowi Asmannowi już w 1489 r. W XVI w. właścicielami Dłużyny Górnej byli bogaci mieszczanie zgorzeleccy, Frenzlowie. Ostatecznie w 1583 r. „Górną Wieś” wraz ze Strzelnem wykupiła rada miejska Zgorzelca. Dłużyna Dolna, była w posiadaniu Penzigów znacznie dłużej, lecz i ta część wsi wymykała się stopniowo z ich rąk. W 1382 r. rodzina von Penzig przekazała 8 gospodarstw w Dłużynie Dolnej swemu wierzycielowi, kanonikowi budziszyńskiemu Janowi Punzelowi, ten z kolei jeszcze w tym samym roku ofiarował wspomniane gospodarstwa pieńskiemu kościołowi św. Krzyża. Chłopów zamieszkujących tę niewielką, kościelną część Dłużyny aż po wiek XIX nazywano „ołtarzowymi ludźmi”. W 1491 r. wykupiła ich rada miejska Zgorzelca razem z „państwem pieńskim”. Pod koniec pierwszej połowy XV w. Penzigowie wyzbyli się innego fragmentu „Dolnej Wsi”. Początkowo jego właścicielem był Hieronim Proffen ze Zgorzelca. Jednak już w 1452 r. kupił go Kacper von Nostitz, pan zamku Czocha i Rózborka (Rothenburga). 7 Nostitzowie rozporządzali tym majątkiem do 1510 r., czyli do momentu wykupu owej części Dłużyny Dolnej przez Hansa Frenzla. W 1583 r. sukcesja Frenzlów znalazła się we władaniu zgorzeleckiej rady miejskiej. Pozostały fragment Dłużyny Dolnej prawdopodobnie już na początku lat 70. XV w. dostał się zięciowi Mikołaja von Penziga, Krzysztofowi von Talkenberg, który w 1494 r. odstąpił go radzie miejskiej ze Zgorzelca. W okresie przynależności miejscowości do magistratu zgorzeleckiego Dłużyna rozrastała się i stawała się coraz ludniejszą wsią, lecz spadły też na nią rozmaite klęski. W latach 1640-1641 (czas wojny trzydziestoletniej) zanotowano w Dłużynie wizytę szwedzkiego pułkownika Wanke, który zażądał od mieszkańców wsi wysokiej kontrybucji. W styczniu 1757 r., a więc już na samym początku wojny siedmioletniej, we wsi pojawili się Prusacy. 10 września tegoż roku przemaszerował przez Dłużynę silny oddział pruski. Tylko tego jednego dnia odebrano od mieszkańców wsi 6346 talarów. Działania wojenne w 1813 r. przyniosły miejscowości jeszcze większe straty materialne. Już 22 lutego 1813 r. pokazały się we wsi oddziały kozackie. Po bitwie budziszyńskiej (22-28 maja 1813 r.) Dłużynę splądrowali wpierw Rosjanie z Prusakami, a następnie żołnierze francuscy i włoscy. Ludność wsi wraz z inwentarzem musiała chować się po lasach puszczańskich. Obliczono, że w latach 1813-1815 w Dłużynie stacjonowało blisko 31 tysięcy żołnierzy różnych armii. Niemałych zniszczeń dokonano również w 1945 r., gdyż od lutego do maja miejscowość znajdowała się na linii frontu. W latach 40. i 50. XX w. Dłużyna był siedzibą gminy wiejskiej, w skład której wchodziły jeszcze Bielawa Górna, Gronów, Sławnikowice, Żarska Wieś i Żarki Średnie. Pierwszy niewielki kościółek w Dłużynie powstał jeszcze w XIV w. rozbudowano go w 1552 r. już po wprowadzeniu protestantyzmu. Obecny kościół pod wezwaniem Chrystusa Króla został wybudowany w latach 1972-1973. W murze cmentarnym zachowało się wiele barokowych płyt nagrobnych. U schyłku XV w. we wsi znajdowały się co najmniej trzy młyny, karczma i 8 stawów hodowlanych. W 1817 r. wymieniane są dwie szkoły, dwie składnice drewna, tartak oraz 4 bielniki. Z kolei w 1845 r. podaje się tutaj trzy młyny wodne, olejarnię, browar, tartak, 2 cegielnie, 3 bielniki, 28 rzemieślników i 14 handlarzy. W 1695 r. Dłużynę zamieszkiwało 887 osób (D. Dolna – 509 osób, D. Górna – 378) ; 1817 r. - 1419 osób; 1845 r. - 1636; 1861 r. - 1828; 1926 r. - 2184 (D. Dolna – 1413, D. Górna – 771); 1941 r. - 2019 (D. Dolna – 1351, D. Górna – 668); wrzesień 1947 r. - 697 (w tym 17 Niemców); 1997 r. 1386 (D. Dolna – 938, D. Górna – 448). W gminnej ewidencji zabytków znajduje się 28 stanowisk archeologicznych usytuowanych na terenie sołectwa Dłużyna Górna. 8 3. Inwentaryzacja zasobów służących ujęciu stanu rzeczywistego Środowisko przyrodnicze Dłużyna Górna, podobnie jak cała Gmina Pieńsk położona jest w zachodniej części Niziny Łużyckiej. Tworzy ona dolinę Nysy Łużyckiej i jest oddzielona od pozostałej części obszaru gminy – Pogórzem Izerskim, terasą krawędziową, która rozciąga się wzdłuż całego prawego brzegu rzeki. Obszar gminy Pieńsk to w przeważającej części tereny rolnicze, nieliczna część zajętych obszarów stanowi roślinność naturalna. Niewielkie jej fragmenty występują w dolinie Nysy oraz w przyujściowej partii doliny Bielawki. Północna część gminy w 30 % pokryta jest lasami (duży fragment Borów Dolnośląskich), charakteryzują się one obecnością niemal wszystkich gatunków drzew występujących w Polsce. Obecnie dawna puszcza jedynie w niewielkim stopniu zachowała naturalny charakter. Na siedliska drzewostanów z jodłą i gatunkami liściastymi wprowadzono ze sztucznego odnowienia, jednogatunkowe drzewostany sosnowe. W efekcie teren puszczy stał się ogromnym kompleksem lasów sosnowych. Do najbardziej rozpowszechnionych na terenie gminy należą zbiorowiska borowe, w których sosna jest gatunkiem dominującym. Oprócz nich w dolinach Nysy Łużyckiej i Bielawki, spotkać można niewielkie powierzchnie zajęte przez zbiorowiska łęgowe i łąki oraz lasy mieszane. Fragmentarycznie wykształcone lasy o charakterze łęgów i olsów występują na niedużych powierzchniach w dolinie Bielawki i na południe od Bielawy Dolnej oraz na wschód od Pieńska i na północ od Dłużyny Dolnej, po obu stronach linii kolejowej Węgliniec-Zgorzelec. Zbiorowiska borowe w znacznej mierze zostały przekształcone poprzez zabiegi hodowlane, preferowane przez leśnictwo. Miejsce wielogatunkowych lasów zajęły jednowiekowe monokultury sosnowe. Jedynie w północno-wschodniej części gminy, w sąsiedztwie Żółtej Wody, występują fragmenty boru bagiennego, a na północy (obręb Ruszów) i w rejonie Bielawy można spotkać płaty boru świeżego. Duże kompleksy leśne sprzyjają występowaniu licznych ginących gatunków zwierząt, np. kuraków leśnych, cietrzewi, głuszców, jarząbków. Obserwuje się także wilki, ptaki drapieżne i zwierzęta związane z terenami podmokłymi. Do okazów należą m.in. bielik, kania czarna, kania ruda, bocian czarny, żuraw. Optymalne warunki życiowe znalazły tutaj żmija zygzakowata i wydra. 9 Geologia i geomorfologia Obszar gminy to fragment Niziny Śląsko – Łużyckiej, której rzeźba cechuje się typem rzeźby nizinnej. Zasadniczy zarys rzeźby to lekko falista i pagórkowata powierzchnia, której spadki nie przekraczają 10 – 12%. Obszar ten, pod względem morfologicznym, ukształtował się w wyniku akumulacji oraz erozji dwóch zlodowaceń: południowopolskiego i środkowopolskiego jak również w wyniku erozji wód lodowcowych i rzecznych. Teren gminy to zdenudowana wysoczyzna plejstoceńska. Podłoże gminy stanowią utwory ery paleozoicznej, mezozoicznej i kenozoicznej (trzeciorzęd i czwartorzęd). Utwory paleozoiku to utwory permskie z reprezentowane przez piaskowce drobnoziarniste występujące na południe od miejscowości Żarka oraz wapienie dolomityczne występujące w południowej części Żarki. Utwory mezozoiczne to utwory kredy reprezentowane przez margle piaszczyste i piaskowce średnioziarniste występujące na południe od Dłużyny Dolnej. Utwory trzeciorzędowe reprezentowane są przez żwiry kwarcytowo – skaleniowe z soczewkami iłów występujące w regionie Dłużyny Dolnej, piaski i żwiry kwarcytowo – skaleniowe na wschód od Pieńska, piaski i żwiry kwarcytowe występujące w rejonie Stojanówka, iły szare z wkładkami węgla brunatnego występujące na wschód od Pieńska. Utwory czwartorzędowe to: piaski i żwiry wodnolodowcowe, triasy, gliny deluwialne, piaszczysto – madowe osady terasy zalewowej Nysy Łużyckiej i mniejszych potoków zbudowane z gliny, piasków z cienkimi wkładami żwirów. Na terenie gminy można wyróżnić jedną grupę surowców okruchowych reprezentowaną przez kruszywo naturalne. Nazwa złoża „Lasów Północ” „Pieńsk” Miejscowość Żarka Lasów - Żarka Pieńsk - Lasów Powierzchnia złoża 50,50 ha 1.735.760 m² Udokumentowane Nazwa zasoby surowca 25.362 tys. ton Kruszywo naturalne kat. C1 + B 45.472 tys. ton Kruszywo naturalne kat. C1 + B Tabela 1. Udokumentowane złoża kruszywa Źródło: Program Ochrony Środowiska Gminy Pieńsk 10 Hydrografia Przez teren sołectwa przepływa Potok Bielawka wraz z licznymi mniejszymi dopływami. Sieć hydrograficzną na terenie gminy Pieńsk tworzą rzeka Nysa Łużycka i jej dopływy Żarecki Potok, Bielawka, Żółta Woda, Łaźnik. Największą rzeką gminy Pieńsk jest Nysa Łużycka, ciągnąca się wzdłuż jej zachodniej granicy. Wypływa ona z południowozachodnich stoków Gór Izerskich, w rezerwacie przyrody na terenie Czech. Rzeka zbiera wody z obszaru 4297 km2 i odprowadza do Odry w 542,4 km jej lewego brzegu na terenie województwa lubuskiego. Długość Nysy wynosi 251,6 km. Górny odcinek o długości 53,8 km i powierzchni zlewni 375,3 km2 znajduje się na terenie Czech. Od km 197,8 Nysa jest rzeką graniczną Polski i Niemiec. Głównymi dopływami Nysy Łużyckiej po stronie polskiej są: Miedzianka, Witka, Czerwona Woda, Jędrzychowicki Potok, a po stronie niemieckiej: Mandau i Pließnitz. Do Nysy Łużyckiej na terenie gminy uchodzą trzy niewielkie prawobrzeżne jej dopływy: - dwa potoki: potok Łaźnik i potok Żarecki wpływające w Lasowie i Pieńsku, - potok Bielawka uchodzący do Nysy Łużyckiej w Bielawie Dolnej. Hydrogeologia (wody podziemne) Wody podziemne ze względu na duże zasoby oraz wysoką jakość są bardzo ważnym źródłem zaopatrzenia w wodę do picia. W granicach gminy zlokalizowane są dwa główne zbiorniki Wód Podziemnych: § w części zachodniej – niecka zewnętrznosudecka, z wodonośnymi utworami porowymi czwartorzędowymi występującymi na głębokości 100-200 m, § na północy – zbiornik Chocianów – Gozdnica z wodonośnymi utworami porowymi czwartorzędowymi na głębokości śr. 60 m Klimat Klimat sołectwa, podobnie jak gminy charakteryzują krótkotrwałe i łagodne zimy i najdłuższy w Polsce okres wegetacji trwający około 225 dni. Jest to jeden z najcieplejszych obszarów na Dolnym Śląsku. Średnia roczna temperatura wynosi 7 - 8°C. Opady roczne wynoszą 500 – 700 mm, z czego na okres wegetacji przypada 60 – 80% sumy rocznej. W tym rejonie przeważają wiatry zachodnie (20%) oraz północno- zachodnie (12%). Pozostałe kierunki wiatrów wahają się od 4 – 12%, przy czym najrzadsze są wiatry z 11 północy. Średnia maksymalna grubość pokrywy śnieżnej wynosi 10 cm – 15 cm, a utrzymuje się 50 – 60 dni. Lasy i tereny zielone W gminie Pieńsk lasy zajmują powierzchnię 3900 ha, co stanowi około 35,5% ogólnej powierzchni terenów gminy. Lasy stanowią zatem ważny element infrastruktury gminy w wymiarze ekonomicznym i ekologicznym. Tworzą niezbędny, jeśli nie główny czynnik równowagi ekologicznej i siedlisko większości dzikich gatunków roślin i zwierząt (75 - 80% różnorodności biologicznej kraju), a także główną ostoję przechowanego dziedzictwa przyrodniczego Polski. Od utrzymania integralności stanu lasów i jego poprawy zależy bezpieczeństwo ekologiczne państwa, w tym zachowanie zasobów wody, walorów przestrzeni produkcyjnej i krajobrazu oraz możliwości wypełniania przez nie funkcji rekreacyjno-zdrowotnych. Większe skupiska lasów występują w północno-wschodniej części gminy (część Borów Dolnośląskich). Bory Dolnośląskie to największy zwarty obszar leśny Europy Środkowej o powierzchni ok. 1650 km2. Najdalej na zachód wysuniętym fragmentem tego olbrzymiego kompleksu leśnego jest Puszcza Zgorzelecka. Obejmuje ona obszar 30 tys. ha dawnych lasów miejskich Zgorzelca rozpościerających się pomiędzy Nysą Łużycką a Czerną Wielką i jest jednym z najbardziej interesujących terenów w Gminie Pieńsk. Największym atutem tych terenów jest unikatowa flora i fauna, dobrze zachowana mimo wielowiekowej ingerencji człowieka dobrze. Ma tutaj jedyne w kraju niżowe, stanowisko sosna błotna. Ponadto rosną tak rzadkie gatunki roślin, jak widlicz cyprysowy, długosz królewski, rosiczka pośrednia, wrzosiec bagienny, arnika górska i wiciokrzew pomorski. Puszcza jest domem dla wydry, wilka, bobra, gronostaja, gniewosza plamistego, bąka, gągoła, tracza nurogęsi, bielika, kani rdzawej i czarnej, puchacza, sóweczki czy włochatki. Bory sosnowe Puszczy Zgorzeleckiej są jedną z ostatnich w Europie Środkowej niżowych ostoi głuszca (Tetrao urogallus) i cietrzewia (Tetrao tetrix). 12 Fot. 1. Puszcza Zgorzelecka Do specyficznych elementów przyrody gminy Pieńsk, odróżniających ja od innych gmin pasa przyrodniczego, należą: - położenie w obrębie Borów Dolnośląskich – jednego z większych w Europie kompleksów leśnych i związane z tym występowanie charakterystycznych środowisk (np. borów o charakterze bagiennym) i gatunków (np. kuraków leśnych), - obecność struktur przyrodniczych związanych z doliną Nysy (starorzecza, roślinność brzegu rzeki, lasy i łąki na siedliskach łęgowych), - najbardziej na północ wysunięte płaty roślinności o charakterze podgórskim. Flora lasów jest bardzo urozmaicona. W warstwie drzewostanu dominuje sosna z wrzosem zwyczajnym, żarnowcem i jałowcem w podszyciu. Miejscami występują domieszki drzew liściastych (domieszka buków, brzozy brodawkowatej, dębu szypułkowego), natomiast z drzew iglastych występuje także jodła i świerk. W roślinności dominują siedliska ubogich Gądów. Lokalnie występują wyspy siedlisk kwaśnych dębów, olsów, wzdłuż Nysy - siedliska łęgowe. W roślinności rzeczywistej dominuje sosna. Na terenach rolniczych przeważa typowa dla tych siedlisk roślinność – zbiorowiska segetalne na polach ornych 13 oraz półnaturalne zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe na użytkach zielonych. W południowej części gminy pojawiają się pierwsze elementy roślinności typowej dla obszarów podgórskich. 4. Gospodarka Na terenie gminy Pieńsk w 2007r. działało 752 podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON. Dominowały podmioty prywatne, które stanowiły ponad 85,5% ogółu, z czego 77,2% stanowiły osoby fizyczne. gmina Ogółem Sektor publiczny prywatny Z spółki ogółem handlowe razem w tym z udziałem kapitału zagranicznego spółki cywilne spółdzielnie fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 752 108 644 18 9 w tym miasto 555 106 449 14 6 26 3 17 498 18 2 11 326 Tabela 2. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze regon w 2007 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r. Według danych z 2007 r. sektorami gospodarki, w których działało najwięcej podmiotów były handel i naprawy oraz obsługa nieruchomości i firm (ten sektor rozwinięty był głównie na terenie miasta Pieńsk). Innymi ważnymi sektorami gospodarki były przemysł oraz budownictwo. Zdecydowana większość przedsiębiorstw, bo aż 97,5%, stanowiły przedsiębiorstwa małe. Bardziej szczegółowe dane zaprezentowane są w poniższych tabelach. Ogółem Podmioty o liczbie pracujących 9 i mniej 10-49 50 i więcej Gmina Pieńsk 752 722 12 6 Tabela 3. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze regon według liczby pracujących w 2007 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r.. 14 Gmina Ogółem 752 W rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 24 tym przemysł razem 60 w tym przetwórstwo 56 przemysłowe budownictwo 72 handel i naprawy 227 hotele i restauracje 22 transport, gospodarka magazynowa i 37 łączność pośrednictwo finansowe 17 obsługa nieruchomości i firm 215 W tym miasto 555 9 39 37 49 150 17 16 13 202 Tabela 4. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze regon według wybranych sekcji w 2007 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r. W samym sołectwie Dłużyna Górna działa pięć podmiotów: - "Exim" PPUH, - "Gizela" Huta Szkła Wytwarzanie i Zdobienie Import-Export, - "Gregory" PPU, usługi stolarskie, - Jednostka Wojskowa 2748, - Schronisko dla Zwierząt Małych. Atutem gminy jest jej korzystne usytuowanie w strefie przygranicznej. Takie położenie determinuje lokalizację nowych inwestycji, które mogą przyczynić się do wzrostu zatrudnienia. Gmina, w celu przyciągnięcia nowych inwestorów, stosuje system ulg i preferencji. Według informacji zawartych w zmianie studium uwarunkowań i kierunkami zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Pieńsk z 2007 r., podstawowymi potrzebami gminy w sferze gospodarczej są: ● zapewnienie nowych terenów pod rozwój inwestycji przemysłowych, zwłaszcza o dużych areałach powierzchni (pow. 10 ha), ● realizacja układu komunikacji drogowej, ● modernizacja istniejących dróg, ● zapewnienie dostawy mediów poprzez między innymi wskazanie nowych terenów pod lokalizację urządzeń i sieci infrastruktury technicznej, ● rozwiązanie sprawy utylizacji i składowania odpadów komunalnych, wdrażanie planu gospodarki odpadami. 15 5. Rolnictwo Gmina Pieńsk nie ma szczególnych predyspozycji do typowej specjalizacji rolniczej decydują o tym zarówno istniejące warunki naturalne (jakość gleb), po części klimatyczne, jak i struktura użytkowania gruntów. Jednakże rolniczy charakter gminy Pieńsk podkreśla wyraźnie wysoki udział użytków rolnych w ogólnej jej powierzchni. Znaczną ich część wyznaczają grunty orne obejmujące obszar 4184 ha, co stanowi ok. 95% gruntów ogółem. Łąki zajmują obszar 1206 ha, pastwiska 596 ha, sady 143 ha. Lasy i grunty leśne zajmują obszar 3807 ha, natomiast pozostałe grunty i nieużytki rolne zajmują powierzchnię 1097 ha Źródło: Program ochrony środowiska Gminy Pieńsk. Wartość użytkowa gleb na wszystkich rodzajach użytków rolnych oceniana jest jako średnia, umożliwiająca produkcję roślin zbożowych o mniejszych wymaganiach glebowych, (w szczególności żyta), a także roślin paszowych, zielonych i częściowo okopowych (zwłaszcza ziemniaków). Nie stwarza ona również sprzyjających warunków dla rozwoju produkcji rolniczej duże rozdrobnienie gospodarstw rolnych stanowiących indywidualną własność rolników, słabe wyposażenie gospodarstw w środki produkcji a także naturalny, wielokierunkowy typ gospodarowania. Generalnie produkcja rolnicza w gminie napotyka wiele przeszkód, głównie natury ekonomicznej. Znaczące oddziaływanie na stan produkcji 16 rolnej odgrywają zmienne warunki naturalne, w efekcie czego kondycja rolnictwa waha się pomiędzy tendencją spadkową a stanem stagnacji. Zdecydowanie mniejsze znaczenie w gminie ma produkcja zwierzęca. Jedynym działem gospodarki rolniczej odgrywającym dominującą rolę jest gospodarka leśna. Leśnictwem i pozyskiwaniem drewna zajmuje się ponad 20 podmiotów gospodarczych prowadzonych przez osoby fizyczne, zarejestrowane głównie w Pieńsku, w Dłużynie Dolnej i w Bielawie Dolnej. Stosunkowo niewielkie znaczenie dla gminy mają także inne sposoby użytkowania lasów, tj. głównie dla celów turystycznych i wypoczynkowych. Jednakże z uwagi na niewystarczające zagospodarowanie są one wykorzystywane w ograniczonym zakresie. Mogą one jednak stanowić tereny dla rozwoju tych funkcji w najbliższej przyszłości. Wg Planu Rozwoju Lokalnego działania gminy powinny zmierzać do wspierania różnorodnych form gospodarczego organizowania działalności rolniczej na wsi i działań na rzecz poprawy warunków prowadzenia działalności rolniczej oraz podnoszenia kwalifikacji rolników. W przyszłości zostaną opracowane programy kompleksowej, długookresowej polityki gospodarki gruntami rolnymi oraz skutecznego pozyskiwania środków z funduszy strukturalnych na rozwój tego sektora gospodarki. 6. Turystyka Bory Dolnośląskie poprzez swoje wyjątkowe cechy związane z bogatą i różnorodną przyrodą i krajobrazem, stwarzają dogodne warunki rozwoju i rekreacji. Dodatkowym czynnikiem determinującym rozwój jest sąsiedztwo z Niemcami. Na rozległych, zwartych przestrzeniach występują zróżnicowane ekosystemy leśno – łąkowe. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, a zwłaszcza wstąpienie do Strefy Schengen przyczyniło się do rozwoju turystyki. Dzięki zniesieniu kontroli granicznej więcej sąsiadów z zachodniej granicy odwiedza tereny gminy Pieńsk, co dodatkowo ułatwia im kładka pieszo-rowerowa. Została ona współfinansowania w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III. Rynkowe oddziaływanie w sferze turystyki wiąże się ściśle z systemem odpowiedniej informacji turystycznej. Na chwilę obecną w gminie nie funkcjonuje placówka ukierunkowana na promocję turystyczną (w tym działalność reklamową) i doradztwo dla turystów. W miejscowościach gminy Pieńsk zlokalizowanych jest wiele atrakcyjnych obiektów zabytkowych mogących być przedmiotem bardziej intensywnej penetracji turystycznej. Do obiektów tych należy w szczególności zaliczyć zespół pałacowo-parkowy w Lasowie, park miejski w Pieńsku oraz liczne obiekty sakralne. Zróżnicowane ukształtowanie obszaru gminy sprzyja także uprawianiu turystyki pieszej i rowerowej. Przez gminę przebiegają szlaki 17 turystyczne, na trasach których znajduje się wiele interesujących obiektów kultury materialnej oraz pomników przyrody (m.in. dąb szypułkowy „Gniewny” w Dłużynie Dolnej). 7. Kultura i sport W Pieńsku funkcjonuje Miejsko – Gminny Ośrodek Kultury. W swojej działalności MGOK realizuje zadania ukierunkowane na rozbudzanie zainteresowań i potrzeb społeczności lokalnej, przygotowanie do odbioru i tworzenia wartości kulturalnych, kształtowanie wzorców i nawyków aktywnego uczestnictwa w kulturze. Ośrodek prężnie działa w kierunku kształtowania zainteresowań mieszkańców gminy, ich wszechstronnemu rozwojowi i nawiązywaniu nowych kontaktów, także z zagranicą. Miejsko – Gminny Ośrodek Kultury w Pieńsku organizuje corocznie około 50 imprez kulturalnych, w których uczestniczą mieszkańcy całej Gminy. Do najbardziej znanych imprez należą: § „Szczodry Wieczór” - Jest to impreza cykliczna odbywająca się w okresie Bożego Narodzenia w ramach współpracy transgranicznej polsko- niemieckej, pomiędzy gminą Pieńsk i Neisseaue. W ramach euroregionalnych spotkań kultury ludowej nad Nysą Łużycką. Podczas imprezy odbywa się konkurs potraw wigilijnych i bożonarodzeniowych, biesiada, śpiew kolęd, Fot. 2. Prezentacja potraw podczas „Szczodrego Wieczoru” w 2007 roku. § EUROMOST - Most Sąsiedztwa i Tolerancji – trzydniowa impreza w ramach wspólnych imprez polsko-niemieckich o charakterze wymiany kulturalnej, religijnej, oświatowej i sportowej nad Nysą Łużycką. 18 § FESTIWAL ALTER PIKNIK – noc tolerancji, noc bez granic. Cykliczny, odbywający się w sezonie letnim festiwal organizowany przez STOWARZYSZENIE PROMOCJI KULTURY ZIEMII PIEŃSKIEJ z Pieńska. Jeden z nielicznych alternatywnych festiwali na Dolnym Śląsku, promujący kulturę niezależną i awangardową, nastawioną w dużej mierze na działania kontrkulturowe w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Ideą festiwalu są spotkania młodzieży z różnych części Europy, głównie z Polski, Niemiec i Czech. Corocznie kilkaset osób z wielu krajów ma okazję podziwiać występy zespołów z wielu części Europy. Zobaczyć można wystawy (malarstwo, grafika, fotografia) a także stoiska z wieloma dystrybucjami prasowymi, wydawnictwami, koszulkami. Jednym z elementów integrujących uczestników festiwalu są rozgrywki w piłkę nożną. Poza tym odbywają się prelekcje, popisy sound systemów, pokazy filmowe i taniec ognia – popularnie zwany jako fire show. Festiwal trwa 2 – 3 dni. § Rocznica forsowania Nysy Łużyckiej w Toporowie, § Ekumeniczna Droga Krzyżowa, § Mała Wielkanoc. W miejscowościach wiejskich ośrodkami kultury są świetlice wiejskie. W swoich zasobach komunalnych Gmina posiada 5 świetlic, w tym świetlica wiejska w Bielawie Górnej. Na terenie gminy działa biblioteka publiczna w Pieńsku z dwoma oddziałami: dla dorosłych i dla dzieci. Biblioteka posiada trzy filie w miejscowościach: Dłużyna Dolna, Żarki Średnie i Stojanów. Działalność sportowa jest dobrze rozwinięta. Na terenie gminy działa stadion w Pieńsku oraz 2 boiska sportowe w pozostałych miejscowościach. W gminie realizowany jest obecnie projekt „Budowa kompleksu sportowego w ramach programu ‘Moje Boisko – Orlik 2012’ przy Szkole Podstawowej Nr 1 w Pieńsku”. W ramach projektu powstaną kompleksy dwóch boisk. W celu zapewnienia bezpieczeństwa, obiekt będzie stale monitorowany, ogrodzony i profesjonalnie oświetlony. Obiekty te poza wykorzystaniem ich przez szkoły, będą dostępne zarówno dla uczniów pieńskich szkół, jak i dla wszystkich miłośników sportu z terenu gminy. Boiska te zgodnie z założeniem programu mają być czynne do późnych godzin wieczornych. W ramach programu zostanie zatrudniony trener środowiskowy, animator sportu w Gminie, którego zadaniem będzie propagowanie aktywności fizycznej wśród dzieci, młodzieży i wszystkich mieszkańców gminy. Gmina Pieńsk posiada również halę widowiskowo-sportową, mieszczącą się przy Gimnazjum. Nowoczesny i profesjonalnie wyposażony obiekt umożliwia jednoczesne korzystanie trzech grup zajęciowych oraz organizacje zajęć pozaszkolnych na terenie obiektu. Budowa została współfinansowania w ramach Programu Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III A. 19 8. Struktura demograficzna, rynek pracy i bezrobocie Struktura demograficzna Sołectwo Dłużyna Górna zamieszkiwane jest przez 441 osób, w tym 206 kobiet i 235 mężczyzn. Stopień feminizacji kształtuje się na poziomie 88 kobiet przypadających na 100 mężczyzn i jest to wskaźnik niższy niż na terenie gminy, gdzie na 100 mężczyzn przypada 98 kobiet. Liczba ludności gminy Pieńsk w roku 2007 ogółem wynosiła 9420; z czego 5903 osób zamieszkałych w mieście Pieńsk oraz 3481 osób zamieszkałe na obszarze wsi. Gęstość zaludnienia gminy na 1km2 wyniosła 84. Ludność w wieku produkcyjnym stanowiła 65% ogółu ludności. W tym czasie przyrost naturalny na 1000 ludności wyniósł -0,2. Gmina 9420 4765 razem 1924 w tym kobiet 913 razem 6069 w tym kobiet 2876 w wieku razem 1281 poprodukcyjnym w tym kobiet 913 Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 52,8 osób w wieku produkcyjnym Ogółem w tym kobiet w wieku przedprodukcyjnym w wieku produkcyjnym w tym miasto 5903 3019 1177 560 3798 1824 826 596 52,7 Tabela 5. Ludność w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym w 2007 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że 50,6% ogólnej liczby mieszkańców gminy w 2006 roku stanowiły kobiety. Większość osób jest w wieku produkcyjnym i przedprodukcyjnym. Łącznie stanowi to ponad 86% ogólnej liczby mieszkańców. Świadczy to o prorozwojowej strukturze ludności. Powierzchnia w km2 Ludność ogółem mężczyźni kobiety na 1 km2 Kobiety na 100 mężczyzn Gmina 111 9420 4655 4765 84 103 w tym miasto 10 5769 2811 2958 582 105 Tabela 6. Powierzchnia i ludność w 2007 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r. 20 W liczbach bezwzględnych Małżeństwa Urodzenia żywe Zgony ogółem w tym niemowląt Małżeństwa urodzenia żywe Zgony Na 1000 ludności Przyrost naturalny ogółem w tym niemowląt Przyrost naturalny Gmina 54 105 107 2 w tym miasto 32 67 67 2 -2 - 7 9,2 9,0 5,4 11,3 11,3 19,0 29.9 -0,2 - Tabela 7. Ruch naturalny ludności w 2007 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r. W roku 2006 do gminy przybyło 107 nowych mieszkańców, emigrowało zaś 140 osób. Większość migrantów poruszała się w obrębie województwa dolnośląskiego. Przyrost naturalny jest ujemny. Gmina w tym miasto ogółem mężczyźni kobiety 123 48 63 25 50 23 z województwa z tego z innego samego 83 24 31 17 z miast 70 25 ze wsi 37 23 Tabela 8. Wewnętrzny napływ migracyjny ludności a na pobyt stały w 2007 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r. ogółem Gmina 140 w tym 102 miasto mężczyźni kobiety 56 45 84 57 do województwa tego innego samego 99 41 65 37 do miast 92 67 na wieś 48 35 Tabela 9. Wewnętrzny odpływ migracyjny ludności a na pobyt stały w 2007 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007r. 21 W gminie Pieńsk mieszka 9420 osób, z czego 62% zamieszkuje w mieście Pieńsk. Pozostała część znajduje się w dziewięciu miejscowościach. Najwięcej mieszkańców spośród wszystkich wsi ma Dłużyna Dolna i Żarki Średnie. Rynek pracy i bezrobocie W czerwcu b.r. stopa bezrobocia w powiecie zgorzeleckim wynosiła 10,4%, przewyższając tym samym średnią krajową o 0,8 punktu procentowego. W roku 2007 liczba bezrobotnych w powiecie zgorzeleckim wyniosła 4059 osób, przy czym 375 posiadało prawo do zasiłku. Kobiety stanowiły 60% ogółu bezrobotnych. Największe bezrobocie odnotowano na terenie miast, podczas gdy bezrobotni zamieszkali na wsi stanowili 37% ogółu. 62,7% bezrobotnych to osoby bezrobotne długotrwale. 22 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani ogółem w tym z prawem do zasiłku Ogółem w tym poprzednio pracujące osoby w tym zwoln. z przyczyn dot. zakładu pracy dotychczas niepracujące Wybrane kategorie bezrobotnych Zamieszkali na wsi w tym posiadający gospodarstwo rolne Osoby w okresie 12 m-cy od dnia ukończenia Cudzoziemcy Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy Do 25 roku życia Które ukończyły szkołę wyższą, do 27 roku życia Długotrwale bezrobotne Powyżej 50 roku życia Brak kwalifikacji zawodowych Sam. wych. co najmniej 1 dziecko do 7 r.ż. Niepełnosprawni razem 4059 3304 159 755 kobiety 2448 1928 119 520 razem 375 350 44 25 kobiety 203 203 26 0 1517 9 127 3 922 5 79 3 125 2 4 1 62 1 2 1 702 19 2547 1055 1189 359 218 427 12 1663 529 773 341 107 68 0 13 113 73 20 26 16 0 8 56 42 20 16 Tabela 10. Struktura bezrobotnych w powiecie zgorzeleckim za grudzień 2007 r. Źródło: PUP w Zgorzelcu. W ostatnich latach widać znaczny spadek bezrobocia na terenie gminy Pieńsk, z 986 osób w 2004 r. do 404 w roku bieżącym. Prawo do zasiłku posiada jedynie 17% z nich. 59,9% ogółu bezrobotnych stanowią kobiety. Rok Bezrobotni w gminie sprawozdawczego Pieńsk zarejestrowani na koniec miesiąca W tym Zwolnieni z przyczyn Z prawem do zasiłku dot. Zakładów pracy 12.2004 12.2005 12.2006 12.2007 07.2008 Ogółem 986 865 636 488 404 kobiety 496 451 357 294 242 ogółem 35 31 15 18 14 kobiety 26 20 11 16 10 ogółem 203 98 114 58 69 kobiety 110 41 54 29 40 Tabela 11. Bezrobotni w gminie Pieńsk w poszczególnych latach. Źródło: PUP w Zgorzelcu. 23 W roku 2006 długotrwale bez pracy (powyżej 24 miesięcy) pozostawało 35% bezrobotnych, natomiast 29% z nich to osoby poszukujące pracy nie dłużej niż 3 miesiące. ogółem 636 według czasu pozostawania bez pracy 3 miesiące i 3-6 6-12 mniej 187 54 88 12-24 powyżej 24 83 224 Tabela 12. Bezrobotni w gminie Pieńsk zarejestrowani według czasu pozostawania bez pracy a w 2006 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2006r. W 2006 r. bezrobocie rozkładało się w miarę równomiernie we wszystkich grupach wiekowych, przy czym najmniej osób bezrobotnych miało więcej niż 55 lat. Osoby z wykształceniem wyższym nie miały raczej problemu ze znalezieniem pracy, największe bezrobocie panowało w grupie osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym. Ogółem w wieku Z wykształceniem 636 24 lata i mniej 118 25-34 149 35-44 137 45-54 191 55 lat i więcej 41 wyższym 9 średnim zawodowym 81 ogólnokształcący 22 m zasadniczym (zawodowym) 189 gimnazjalnym, podstawowym i 335 niepełnym podstawowym Tabela 13. Bezrobotni w gminie Pieńsk zarejestrowani według wieku i poziomu wykształcenia w 2006 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2006r. Jeśli chodzi o staż pracy, najmniej bezrobotnych pochodziło z grupy ze stażem powyżej 30 lat. W pozostałych grupach długość stażu nie miała zbyt dużego wpływu na liczbę bezrobotnych. Ogółem Bez stażu pracy Ze stażem 1 rok i mniej 1-5 5-10 10-20 20-30 powyżej 30 lat 636 101 74 127 98 132 84 20 Tabela 14. Bezrobotni zarejestrowani według stażu pracy w 2006 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2006r. 24 Najwięcej osób znalazło zatrudnienie w przemyśle i budownictwie, najmniej zaś w rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie oraz rybactwie. Pracujący ogółem w tym kobiety Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo oraz rybactwo Przemysł i budownictwo Usługi rynkowe nierynkowe 1274 567 43 835 188 208 Tabela 15. Pracujący według sektorów ekonomicznych w 2006 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2006r. 9. Komunikacja Przez sołectwo przebiegają dwie ważne drogi: - droga wojewódzka zbiorcza nr 353, dzięki której Dłużyna Górna jest bezpośrednio skomunikowana z Pieńskiem, - droga krajowa główna o ruchu pośpiesznym nr 4, łącząca Zgorzelec z autostradą A4. Dłużyna Górna ma dogodna połączenie zarówno z Pieńskiem, jak i ze Zgorzelcem. Codziennie kursuje tu komunikacja publiczna, która zapewnia transport do powyższych miejscowości. Przez teren gminy przebiegają również dwa inne ważne szlaki komunikacyjne: - droga krajowa główna o ruchu pośpiesznym nr 4., - droga wojewódzka zbiorcza nr 353. Podstawowy układ komunikacyjny stanowią powyższe drogi uzupełnione siecią dróg powiatowych i gminnych. Stan techniczny dróg jest niezadowalający. Drogi gminne wymagają zwiększenia parametrów technicznych, jak również pilnego przeprowadzenia prac w zakresie powierzchniowych utrwaleń nawierzchni. Większość miejscowości gminnych jest dobrze skomunikowana z siedzibą gminy, jak również miastem powiatowym Zgorzelec. W południowej części gminy rezerwuje się teren pod przebieg autostrady A4 w kierunku Berlina, relacji Kraków – Wrocław - Zgorzelec. Ważnym aspektem rozwoju komunikacji winno być dążenie do budowy autostrady oraz nowego przebiegu drogi wojewódzkiej nr 351. Pozwoli to na wyprowadzenie ruchu tranzytowego z Pieńska, co znacznie poprawi standard życia mieszkańców i udostępni tereny na wschód od miasta. 25 Transport kolejowy Przez teren Sołectwa nie przebiega żadna linia kolejowa, a tym samym nie ma tam stacji. Na terenie gminy znajduje się linia kolejowa E30. Stanowi ona część III Paneuropejskiego Korytarza Transportowego (z Drezna do Lwowa). Łączy się on z VI Korytarzem w Katowicach oraz z linią E 59 (łączącą korytarz III z II) we Wrocławiu. Linia E 30 na polskim odcinku przebiega od granicy państwa z Niemcami przez Zgorzelec, Węgliniec, Wrocław, Opole, Gliwice, Katowice, Kraków, Tarnów, Rzeszów i Przemyśl, do granicy z Ukrainą w Medyce. Polski odcinek linii o długości 667 km łączy najważniejsze centra i regiony ekonomiczne południowej Polski: Dolny Śląsk, Górny Śląsk i Małopolskę. Obecnie linia ta jest modernizowana na odcinku Legnica – Węgliniec – Bielawa Dolna – granica państwa (54 km). Przez teren gminy Pieńsk przebiegają obecnie cztery linie kolejowe: krajowe: Węgliniec – Pieńsk - Zgorzelec – Zawidów – Bogatynia, Warszawa – Wrocław – Pieńsk Zgorzelec i Bolesławiec – Pieńsk – Lasów – Zgorzelec oraz linia międzynarodowa: Wrocław Legnica – Pieńsk – Lasów – Görlitz (Niemcy). Dostępność kolejowego transportu osobowego na terenie gminy Pieńsk uwarunkowana jest rozmieszczeniem punktów przystankowych. Aktualnie dotyczy ona jedynie dwóch miejscowości gminy, a mianowicie Pieńska i Lasowa. Mimo relatywnie niewielkich odległości dzielących te miejscowości liczba połączeń kolejowych jest nieliczna. 10. Infrastruktura komunalna Stan infrastruktury technicznej i społecznej jest podstawowym wskaźnikiem służącym do oceny warunków życia mieszkańców i atrakcyjności inwestycyjnej regionu. Pod względem rozwoju infrastruktury gmina wypada korzystnie na tle innych gmin Polski. Rozwój infrastrukturalny, pod względem niektórych kryteriów, odbiega od średniej krajowej. W celu uzupełnienia braków infrastrukturalnych i polepszenia warunków zamieszkania i atrakcyjności inwestycyjnej gmina dąży do ciągłej poprawy stanu infrastruktury. Gospodarka wodna Długość czynnej sieci wodociągowej rozdzielczej (bez przyłączy) wynosi 37,3 km, długość przyłączy wynosi 6,2 km a zużycie wody na 1 mieszkańca wynosi 24,2 m3 . 26 Wodociąg jest zasilany z miejscowego ujęcia wody w Pieńsku, którego rezerwa poboru wody wynosi 2000m3/dobę. Ponadto na terenie Pieńska znajduje się stacja uzdatniania wody. Stan istniejącej sieci wodociągowej jest niezadowalajacy, o czym świadczy jej duża awaryjność. Prowadzi to do zastojów w dostawie wody i powoduje duże ubytki w sieci, co z kolei skutkuje wzrastającymi kosztami jej eksploatacji. W związku z realizacją zadania „Sanitacja i wodociągowanie terenów wiejskich gminy Pieńsk wraz z modernizacją oczyszczalni ścieków” powinna zostać przeprowadzona modernizacja zakładu uzdatniania wody oraz wymiana i modernizacja sieci wodociągowej. Gospodarka ściekowa Stopień skanalizowania gminy jest niedostateczny. Długość czynnej sieci sanitarnej bez przykanalików wynosi 15,9 km, zaś z nimi – 19,7 km. Do sieci kanalizacji sanitarnej jest przyłączonych 428 budynków (1.699 mieszkań). Działania gminy są skierowane na podłączenie do sieci wszystkich mieszkańców gminy. W związku z realizacją zadania „Sanitacja i wodociągowanie terenów wiejskich gminy Pieńsk wraz z modernizacją oczyszczalni ścieków” stopień skanalizowania gminy wyniesie około 60%. Działania inwestycyjne w kolejnych latach mają doprowadzić do skanalizowania całego obszaru gminy. Na terenie gminy Pieńsk funkcjonuje mechaniczno - biologiczna oczyszczalnia ścieków w Pieńsku nad Nysą Łużycką, która dodatkowo przyjmuje ścieki ze strony niemieckiej Deschki. Przepustowość oczyszczalni ścieków wynosi 1300 m3/dobę, a po modernizacji będzie wynosić 2300 m3/dobę. Gospodarka odpadami Na terenie gminy wytwarzane są odpady komunalne, zmieszane: - bytowe, - gospodarcze, - inne odpady nie ulegające biodegradacji, - odpady z oczyszczalni ścieków komunalnych. Gospodarkę komunalną na terenie miast nadzoruje Zakład Usług Komunalnych w Pieńsku, który również samodzielnie prowadzi wywóz odpadów. W Pieńsku została wprowadzona segregacja odpadów, rozmieszczone zostały kontenery na szkło, plastik i makulaturę. Segregacje odpadów rozpoczęto również na obszarach wiejskich. 27 Na terenie gminy wytwarzane jest prawie 7 127 Mg odpadów z sektora gospodarczego, w tym 14,8 Mg odpadów niebezpiecznych, na wytwarzanie których posiadają decyzje 44 podmioty gospodarcze. Odbiór, odzysk oraz unieszkodliwianie tych odpadów jest prowadzone przez podmioty zlokalizowane poza gminą. Sieć energii cieplnej Gospodarka cieplna na terenie gminy Pieńsk ma w dużym stopniu zdecentralizowany charakter, oparta jest bowiem o kotłownie lokalne oraz paleniska indywidualne. Szczególnie istotnym przedsięwzięciem o ekologicznym wymiarze powinno być systematyczna zamiana ogrzewania konwencjonalnego (węglowego) ogrzewaniem „czystym”. Wiąże się to także z perspektywami rozwoju ruchu turystycznego w gminie. W mieście możliwe jest stworzenie zintegrowanego układu ciepłowniczego w oparciu o źródło ciepła o większej mocy (przy jednoczesnym rozwoju sieci cieplnych). Na terenach wiejskich natomiast w najbliższym okresie dominować nadal będą paleniska indywidualne, choć dla rejonów zwartej zabudowy rozważyć można budowę ekologicznych kotłowni lokalnych. 28 II. Analiza SWOT dla miejscowości Silne strony Słabe strony • Wysokie walory krajobrazowe, • Czyste otoczenie • środowisko i Brak dostatecznej kultury i infrastruktury rekreacji dla dzieci i młodzieży, naturalne, • Dużo terenów zielonych i lasów, • Niska wartość bonitacyjna gleb • Cenne zasoby historyczne i zabytki, • Brak połączenia kolejowego, • Korzystne • Brak odpowiedniej bazy turystyczno – • położenie w strefie przygranicznej, co determinuje nowe noclegowej inwestycje, wykorzystanie walorów turystyczno – System ulg i preferencji dla nowych krajobrazowych, • inwestorów, • Tereny do zagospodarowania • Położenie w sąsiedztwie informacji o granicy • Wysoki stopień bezrobocia, • Bariera mentalna – niewystarczająca Atrakcyjne komponenty środowiska aktywność części mieszkańców w naturalnego, poszukiwaniu chronionych występowanie gatunków roślin dochodu, i Znaczne pokłady wody, które mogą być dodatkowych zmiany źródeł dotychczasowej działalności zwierząt, • kompleksowej terenach inwestycyjnych polsko – niemieckiej • Brak umożliwiającej wykorzystywane w • celach Rozdrobnienie i przeludnienie agrarne, niedoinwestowanie gospodarczych, gospodarstw rolnych i organizacja • Rozwinięty przemysł szklarski, rynku rolnego • Istnienie rozbudowanej infrastruktury • Brak organizacji gospodarczych rolników, społecznej. • Niski poziom infrastruktury technicznej (wodociągi, kanalizacja, gazyfikacja), • Zły stan dróg i infrastruktury towarzyszącej. Szanse • Zagrożenia Pozyskanie środków zewnętrznych • Rosnące bezrobocie, na • Brak ożywienia gospodarczego, • Dewastacja środowiska naturalnego, • Wzrost zjawisk patologicznych, dofinansowanie planowanych inwestycji • Promocja walorów turystycznych 29 miejscowości zarówno w Polsce, jak i • w Niemczech • zagospodarowania • przestrzennego młodych z terenu Niewielkie tempo wzrostu inwestycji w sołectwie, • Perspektywa kolejnych inwestycji • Możliwość wykorzystania środków dostępnych ludzi miejscowości, Walory zewnętrznych Odpływ – na funduszy • Stagnacja poziomu uczestnictwa Polaków w turystyce krajowej. UE restrukturyzację rolnictwa; w szczególności na: rozwój przetwórstwa spożywczego, wsparcie budowy infrastruktury, tworzenie nowych miejsc pracy i pomoc w inwestycjach gospodarczych • Uzbrojenie terenów wiejskich • Tworzenie nowych miejsc pracy • Wspólne przedsięwzięcia inwestycyjne z przygranicznymi gminami niemieckimi • Wykorzystanie walorów krajobrazowych i obiektów zabytkowych dla rozwoju funkcji turystycznych Źródło: Opracowanie własne. Przedstawiona powyżej Analiza SWOT ujęła silne i słabe strony a także szanse i zagrożenia wsi Dłużyna Górna które wynikły z syntetycznego spojrzenia na zasoby społeczno – gospodarcze miejscowości i jej otoczenia geopolitycznego. Silne strony Dłużyna Górna wynikają z czynników determinowanych zewnętrznie a mianowicie środowiska naturalnego, położenia przygranicznego a także działań gminy. Natomiast słabe strony wynikają raczej z stanu gospodarki rolniczej i mentalności mieszkańców tej miejscowości a także częściowo niedostatecznej infrastruktury społecznej. Szanse, które rysują się przed Dłużyną Górną wynikają z możliwości jakie dają fundusze strukturalne na rozwój wsi. Potencjał stanowią okoliczne tereny zielone. Zagrożenia dla miejscowości stanowią tendencje ogólnokrajowe, odpływ młodych ludzi ze wsi do miast oraz nie doinwestowanie terenów wiejskich wskutek czego ich marginalizacja. 30 III. Planowane kierunki rozwoju Przedsięwzięcia ujęte w niniejszym Planie Odnowy Miejscowości są zgodne z podstawowymi założeniami zawartymi w strategicznych dokumentach dotyczących rozwoju Polski, województwa i gminy, są to: Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, Krajowy Plan Strategiczny, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013. Planuje się, iż zadania będą realizowane ze środków własnych Gminy Dłużyna Górna, a także funduszy podmiotów pozarządowych oraz ze źródeł zewnętrznych. Finansowanie zewnętrzne opierać się będzie przede wszystkim na dofinansowaniu z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013, Oś Priorytetowa 3, działanie „Odnowa i Rozwój wsi” oraz o inne dostępne środki strukturalne i pomocowe. Z analizy dokumentu Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 (dalej też „PROW”) wynika, iż wszystkie planowane w ramach niniejszego Planu Odnowy Miejscowości projekty mogą zostać sfinansowane w ramach Programu. Ograniczenie jakie zostało wprowadzone w PROW – współfinansowanie na poziomie 75% i limit 500 000,00 zł jako maksymalna wysokość pomocy na realizację projektów w jednej miejscowości w okresie realizacji Programu – oraz fakt, iż łączna kwota planowanych do realizacji projektów przez sołectwo Dłużyna Górna wynosi 80.000 zł, stwarza konieczność dokonania gradacji zadań i wytypowania do realizacji i współfinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) tylko niektórych z nich. Z uwagi na brak szczegółowych wytycznych do PROW, a także długi okres programowania – do roku 2013, hierarchizacja taka zostanie dokonana w terminie późniejszym. Celem działania „Odnowa i rozwój wsi” jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie społecznych i kulturalnych potrzeb mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Zakłada się, iż cel ten zostanie osiągnięty poprzez dokonanie inwestycji związanych z zagospodarowaniem przestrzeni publicznej, w tym utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi. Efektem realizacji projektów będzie stworzenie warunków dla rozwoju społecznoekonomicznego obszarów wiejskich i jej ludności. Inwestycje umożliwią rozwój tożsamości społeczności lokalnej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej. Zaplanowane w Planie Odnowy Miejscowości Dłużyna Górna projekty mają na celu poprawę jakości życia mieszkańców wsi. Przyczynią się do tego inwestycje w obiekty pełniące funkcje publiczne, społecznokulturalne i rekreacyjne, zagospodarowanie terenów 31 zielonych wsi, przebudowa publicznej infrastruktury związanej z rozwojem funkcji turystycznych i społeczno-kulturalnych miejscowości. Poniżej przedstawione zostało zestawienie, wykazujące zgodność poszczególnych zadań z PROW. PRIORYTET I. Wysoki CEL 1. Upowszechnienie PROJEKT 1.1 Budowa placu zabaw dla dzieci sportu i rekreacji poziom życia mieszkańców poprzez zwiększenie atrakcyjności wsi oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego. Źródło: Opracowanie własne. Zgodnie z kryteriami dostępu przyjętymi w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013, pomoc finansowa może być przyznana, jeżeli: 1) projekty będą realizowane w miejscowości należącej do: a) gminy wiejskiej lub b) gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, c) gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców; 2) projekty wpisują się w zakres Planu Odnowy Miejscowości i są zgodne ze Strategią Rozwoju Gminy Pieńsk; 3) projekty nie mają charakteru komercyjnego; 4) w przypadku, gdy projekty będą realizowane na nieruchomości należącej do beneficjenta, beneficjent posiada prawo do dysponowania ta nieruchomością na cele określone w projekcie przez okres 7 lat po realizacji projektu; 5) organizacja pozarządowa działa w obszarze zbieżnym z celami działania „Odnowa i rozwój wsi” w szczególności na rzecz aktywizacji ludności, rozwoju oraz zachowania dziedzictwa kulturowego lub przyrodniczego; 32 6) projekt składany przez instytucję kultury, dla której organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego został zaakceptowany przez tę jednostkę. 33 IV. Opis planowanych przedsięwzięć Umieszczone przedsięwzięcia zostały zaplanowane na lata 2008-2013 i będą realizowane w ramach zadań własnych gminy i powiatu. Zadania będą finansowane przez: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury na lata 2007 - 2013. Natomiast inne inwestycje sfinansowane będą przy udziale budżetu gminy, powiatu i dostępnych funduszy pozabudżetowych. Lp. Tytuł projektu PROW Oś Szacunkowy Lata Planowane Priorytetowa 3 koszt realizacji źródła działanie Odnowa i inwestycji finansowania Rozwój wsi 1. Budowa placu Remont, przebudowa zabaw dla i wyposażenie dzieci obiektów pełniących 80.000 zł funkcje publiczne, 2010 Środki unijne: PROW, LEADER+ Środki własne Gminy Pieńsk społeczno-kulturalne, rekreacyjne i sportowe, w tym obiektów zabytkowych; Źródło: Opracowanie własne. 1. Budowa placu zabaw dla dzieci W Dłużynie Górnej mieszka 13 dzieci w wieku przedszkolnym i 24 w wieku szkolnym. Głównym celem zadania budowy placu zabaw jest zapewnienie najmłodszym mieszkańcom wsi ciekawego i bezpiecznego spędzania czasu. Plac zabaw zostanie wyposażony w bezpieczny sprzęt zapewniający rozwój dzieci zarówno fizyczny jak i psychiczny. Plac zabaw zostanie wyposażony w: Piaskownica – zapewniająca zabawę dzieciom w każdym wieku, pozwala na rozwój zmysłu dotyku, doskonali precyzję i koordynację ruchów Karuzela tarczowa – rozwija u dzieci zmysł równowagi i koordynacji, przeznaczona i bezpieczna zarówno dla dzieci w każdym wieku. 34 Huśtawka Ważka – podczas zabawy na huśtawce dziecko uczy się koordynacji ruchowej, wzmacnia mięśnie nóg, pozwala na korzystanie z zabawy w pełni. Huśtawka klasyczna nabierają jeden z najpopularniejszych przyrządów. Dzieci podczas zabawy samodzielności po osiągnięciu umiejętności utrzymywania równowagi oraz koordynacji ruchów. Huśtanie reguluje napięcie i siłę mięśni tułowia, ramion i nóg. Zjeżdżalnia – umożliwia pokonanie strachu przed zjechaniem ze zjeżdżalni jest doskonałym ćwiczeniem kształtującym „odwagę ruchową”. Najmłodszym dzieciom towarzyszą opiekunowie asekurując bezpieczne korzystanie ze zjeżdżalni Zestaw gimnastyczno - sprawnościowy - konstrukcja zawiera trapy z lin, ukośne i poziome drabinki, poprzeczne platformy i wbudowane na wysokości domki. Cały układ zachęca dzieci do odkrywania nowych sposobów pokonania struktury i ćwiczenia siły mięśni całego ciała. Zabawa kształtuje równocześnie planowanie przestrzenne ruchu i koordynację ruchową. Fot. 4 Zestaw gimnastyczno- sprawnościowy. Plac zabaw będzie również spełniał warunki odpowiedniego sprawowania opieki nad bawiącymi się dziećmi. Bezpośrednim rezultatem projektu będzie poprawa bezpieczeństwa, a także prawidłowy rozwój dzieci. 35 V. Harmonogram wdrażania Planu Odnowy Miejscowości Wdrażanie Planu Odnowy Miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w życie uchwałą Rady Miejskiej w Pieńsku. Odpowiedzialnym za jego realizację będzie Burmistrz Pieńska. System wdrażania Planu Odnowy Miejscowości Dłużyna Górna realizowany będzie w oparciu o system wdrażania pomocy strukturalnej Unii Europejskiej. Poszczególne projekty będą realizowane w oparciu o zasady wydatkowania środków według źródeł ich pochodzenia, bowiem korzystanie ze środków własnych, jak i środków unijnych wymusza konieczność sprostania wielu wymogom formalnym. Z AD ANIE ODPOWIEDZIAL NI T ERMIN RE AL IZ ACJ I Rada Sołecka Październik 2008 Zebranie Wiejskie Marzec 2009 3. Zatwierdzenie Planu Odnowy Miejscowości Dłużyna Górna na Sesji Rady Miejskiej Rada Miejska Maj 2009 4. Opracowanie dokumentacji technicznych ze szczególnym uwzględnieniem projektów i zadań mogących uzyskać wsparcie z funduszy strukturalnych Burmistrz Do końca I kwartału 2009 r. Burmistrz, Rada Sołecka Do roku 2014 1. Przedłożenie projektu Planu Odnowy Miejscowości Dłużyna Górna przedstawicielom Zebrania Wiejskiego 2. Uchwalenie Planu Odnowy Miejscowości Dłużyna Górna przez Zebranie Wiejskie 5. Realizacja zadań określonych poszczególnymi projektami zgodnie z harmonogramem przyjętym w Siedmioletnim Planie Inwestycyjnym Źródło: Opracowanie własne. 36 VI. Monitorowanie Planu Odnowy Miejscowości Monitoring dostarcza informacji o postępie realizacji i efektywności wdrażania Planu Odnowy Miejscowości. Monitorowanie polega na systematycznym zbieraniu i interpretowaniu danych opisujących postęp i efekty realizacji Planu. Ze względu na zmieniającą się sytuację społeczno – gospodarczą na skutek zdarzeń wcześniej nieprzewidywalnych lub z innych ważnych powodów Plan Odnowy Miejscowości Dłużyna Górna może zostać skorygowany w każdym z jego rozdziałów, o ile wniosek z uzasadnieniem złoży jeden z członków Rady Sołeckiej na ręce Przewodniczącego Rady Sołeckiej. Wniosek taki Przewodniczący Rady Sołeckiej poddaje procedurze uchwalania dokonywanego przez Zebranie Wiejskie i zatwierdzania przez Radę Miejską w formie uchwały ZADANIE 1. Przedkładanie raportów z przebiegu realizacji projektów i zadań zamieszczonych w Siedmioletnim Planie Inwestycyjnym 2. Ocena realizacji Siedmioletniego Planu Inwestycyjnego. 3. Organizacja debat strategicznych z udziałem osób tworzących wcześniej program dla oceny jego aktualności. ODPOWIEDZIAL NI TERMIN RE AL IZ ACJ I Rada Sołecka Raz w roku /w I kwartale/ na Zebraniu Wiejskim Burmistrz Przed sesją absolutoryjną każdego roku Rada Sołecka Raz na dwa lata Źródło: Opracowanie własne . 37 VII. Public Relations Planu Odnowy Miejscowości Proces informowania opinii publicznej będzie polegał na przekazywaniu powszechnej wiedzy o działaniach Unii Europejskiej, wdrażaniu i wykorzystaniu środków wspólnotowych, korzyściach płynących z członkostwa, budowaniu pozytywnego wizerunku podmiotów zaangażowanych w proces wdrażania pomocy – w zakresie związanym z realizacją Planu Odnowy Miejscowości Stojanów. Public Relations, którego zadaniem jest upowszechnianie zamierzeń Planu Odnowy Miejscowości Stojanów wśród przyszłych beneficjentów, wykonawców i decydentów, opierać się będzie o trzy formy przekazu: - Internet, - Prasa lokalna i centralna, - Promocja i reklama bezpośrednia Internet będzie głównym dostawcą informacji o Planie Odnowy Miejscowości Stojanów. Poprzez Internet nastąpi komunikacja pomiędzy bezpośrednio odpowiedzialnym za wdrażanie Planu Odnowy Miejscowości Stojanów (Urząd Miejski w Pieńsku), a zainteresowanymi podmiotami samorządowymi, biznesowymi i organizacjami pozarządowymi. Prasa lokalna i centralna służyć będzie jedynie upowszechnianiu informacji o stworzonym Planie Odnowy Miejscowości Stojanów, sposobie jego monitorowania i wdrażania w różnych kręgach potencjalnych beneficjentów i wykonawców kierując zainteresowanych do źródła informacji, jakim będzie strona internetowa. Promocja i reklama bezpośrednia będzie skierowana do wybranych, potencjalnych wykonawców, inwestorów zidentyfikowanych na podstawie analizy przedsięwzięć inwestycyjnych zawartych w Planie Odnowy Miejscowości Stojanów. Powyższa promocja i reklama polegać będzie na bezpośrednim zapraszaniu do negocjacji wybranych podmiotów, mogących być partnerami w realizacji poszczególnych zadań w Planie Odnowy Miejscowości. 38