PBL jako doświadczenie w pracy akademickiej

PBL jako doświadczenie w pracy akademickiej

Konferencja Bolońska
„Problem based learning (PBL) a ramy kwalifikacji”
Uniwersytet Gdański, 25 marca 2011r.
PBL jako doświadczenie w
pracy akademickiej
prof. dr hab. med. Piotr Zaborowski
Katedra Chorób Wewnętrznych, Gastroenterologii Kardiologii i Infekcjologii
Wydział Nauk Medycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
W nowoczesnych systemach edukacyjnych
coraz istotniejszego znaczenia nabierają
efekty kształcenia mierzone
KOMPETENCJAMI
• zdolnością rozwiązywania problemów w
danej specjalności,
• umiejętnością pracy w zespołach oraz
• znalezienia „pozycji” na rynku pracy
©Piotr
Zaborowski
Zmiany koncepcji edukacyjnej
nauczanie
uczenie się
przekazywanie wiedzy
budowanie wiedzy
uczenie indywidualne
uczenie zespołowe
przekaz „izolowany”
przekaz „kontekstowy”
wiedza teoretyczna
©Piotr
Zaborowski
wiedza praktyczna
+ zastosowania praktyczne
+ rozwiąz. problemów
Jaki
powinien być
lekarz?
Co jest
najwaŜniejsze dla
osoby
chorej/cierpiącej?
©Piotr
Zaborowski
• wysłuchanie
• zrozumienie
• trafne i szybkie ustalenie przyczyn
• zastosowanie skutecznych środków
i metod łagodzących lub usuwających
cierpienie albo chorobę
• troska
©Piotr
Zaborowski
Lekarz musi trafnie i
szybko rozwiązywać
problemy
©Piotr
Zaborowski
• wysłuchanie
• zrozumienie
• trafne i szybkie ustalenie przyczyn
• zastosowanie skutecznych środków
i metod łagodzących lub usuwających
cierpienie albo chorobę
• troska
©Piotr
Zaborowski
profesjonalizm
Model kompetencji
robi
zachowanie
pokazuje
wie jak
poznanie
wie
Miller GE. The assessment of clinical skills/competence/performance.
Academic Medicine (Supplement) 1990; 65: S63-S7.
Jak jest dzisiaj?
©Piotr
Zaborowski
Standard nauczania na kierunku
lekarskim (Dz.U.2007.164.1166)
5700 godzin
3990 – minimum programowe, 1010 – do
dyspozycji Uczelni; 700 – praktyki
„standard podziału”:
ok. 1000 godzin rocznie, w tym praktyki
wakacyjne (5 x 140 godzin w ciągu pierwszych 5
lat studiów); 2 x 15tyg dydaktycznych/rok
©Piotr
Zaborowski
Standard nauczania na kierunku
lekarskim (Dz.U.2007.164.1166)
©Piotr
A. Grupa treści podstawowych
1635
B. Grupa treści kierunkowych
2355
anatomia
- 210
fizjologia
- 165
patofizjologia
- 75
choroby wewnętrzne
- 480
Zaborowski
Struktura curriculum tradycyjnego
1
2
3
4
5
6
Praktyka
Teoria
Formy nauczania:
średnio – 15-20% wykłady; 20-25% seminaria;
55-65% ćwiczenia
„standard” egzaminacyjny:
testy (lata przedkliniczne); egzaminy ustne, w tym
praktyczne (lata kliniczne)
©Piotr
Zaborowski
Liczba uczelni medycznych
nauczających metodą PBL w latach
1969-2005
160
140
120
100
80
Number of PBL schools
60
40
20
0
1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005
Year
Al Alvan I.: 2008
Czym jest PBL?
©Piotr
Zaborowski
Czym jest PBL?
Jest metodą wspólnego, opartego na
współdziałaniu grupy, poszukiwania
rozwiązania określonego problemu z
wykorzystaniem moŜliwości samodzielnego
tworzenia i weryfikacji pomysłów na
podstawie wyszukanych informacji.
A to wszystko „z niewielką pomocą naszych
przyjaciół” (nauczycieli akademickich)
©Piotr
Zaborowski
Pacjent
Pacjent Lekarz
Lekarz
wiedza
wiedza
nauki
nauki podstawowe
podstawowe
elementy
elementy
formalne
formalne
EBM
EBM
Nauczanie
Nauczanie
problemowe
Problem
problemowe
kliniczny
ukierunkowane
ukierunkowane
na
na chorego
chorego
komunikacja
komunikacja
zz chorym
chorym
dane
dane kliniczne
kliniczne ii
diagnostyczne
diagnostyczne
Al Alvan I.: 2008
Grupa nauczania
problemowego
•
•
•
•
•
10 Studentów
1 nauczyciel/przewodnik [tutor]
2 godziny
2 x w tygodniu
jeden problem tygodniowo
Studenci są: moderatorami dyskusji,
„pisarzami” i aktywnymi uczestnikami
©Piotr
Zaborowski
sesja 1 - „7 skoków”
1.
wyjaśnij terminy i zapisz czego nie wiesz
2.
opisz problem: co masz wyjaśnić
3.
zdefiniuj problem: jak najwięcej wyjaśnień
4. opisz co leŜy u podłoŜa tych wyjaśnień
5. sformułuj cele nauczania
6. określ czego nie wiesz
7. podziel się tym co wiesz, podsumuj wiedzę i to, co
dotyczy omawianego zagadnienia. Oceń, czy wiesz o
problemie to, co słuŜy jego rozwiązaniu
©Piotr
Zaborowski
fazy sesji PBL
Sesja I
Ujawnienie
problemu
1.
2.
3.
4.
5.
identyfikowanie przesłanek problemu
formułowanie problemów do rozwiązania
tworzenie hipotez
porządkowanie hipotez (hierarchia waŜności)
formułowanie celów uczenia się
SAMOKSZTAŁCENIE
Sesja II
Ocena uzyskanych
danych
6.
7.
8.
omówienie sesji 1
plan postępowania i gromadzenia danych
decyzje diagnostyczne
SAMOKSZTAŁCENIE
Sesja III
Przeprowadzenie
oceny sesji i jej
wyników
9. omówienie sesji 2
10. ustalenie sposobu postępowania
11. przegląd i ocena sposobu i przebiegu procesu
rozwiązywania problemu oraz zachowania członków
grupy
Al Alvan I.: 2008
Czym jest „rdzeń
programowy”?
©Piotr
Zaborowski
Struktura curriculum tradycyjnego
1
2
3
4
5
6
Praktyka
Teoria
Struktura curriculum zintegrowanego
Rok
Zawartość
1
2
3
4
5
6
Praktyka
Teoria
Struktura curriculum zintegrowanego
Rok
Zawartość
1
opieka w stanach nagłych i układy regulujące
2
fazy Ŝycia i diagnostyka
3
choroby przewlekłe
4
teoria i praktyka kliniczna
5
praca kliniczna pod nadzorem
6
udział w badaniach naukowych i leczeniu chorych
Praktyka
Teoria
Po co nam „rdzeń
programowy”?
©Piotr
Zaborowski
Struktura curriculum zintegrowanego
Rok
Zawartość
1
2
3
4
5
6
Praktyka
©Piotr
Zaborowski
Teoria
Struktura curriculum zintegrowanego
Rok
Zawartość
1
2
3
4
5
6
Praktyka
©Piotr
Zaborowski
Teoria
Struktura curriculum POL
•
•
•
•
©Piotr
rok 1 i 2
rok 3
rok 4 i 5
rok 6
Zaborowski
PBL
PBL i realni chorzy
rotacje kliniczne
udział w bad.nauk. i
leczeniu chorych
Bachelor year 1:
Emergency care and regulatory systems
Emergencies
Traumata
Dyspnoea
Shock
Abdomen
7 weeks
6 weeks
6 weeks
6 weeks
7 weeks
Unconsciousness
6 weeks
Bachelor year 2:
Cell growth
6 weeks
Stages of life and diagnostics
Pregnancy, birth
& growth
Puberty/
adolescence
Adulthood,
work & health
10 weeks
6 weeks
6 weeks
Bachelor year 3:
Abdomen
10 weeks
Ageing
Electives
6 weeks
6 weeks
Chronic disorders
Locomotor
apparatus
10 weeks
Circulation & lungs
10 weeks
Psychomedical
problems & mental
healthcare
10 weeks
Bachelor year 1:
Emergency care and regulatory systems
Emergencies
Traumata
Dyspnoea
Shock
Abdomen
7 weeks
6 weeks
6 weeks
6 weeks
7 weeks
Unconsciousness
6 weeks
Bachelor year 2:
Cell growth
6 weeks
Stages of life and diagnostics
Pregnancy, birth
& growth
Puberty/
adolescence
Adulthood,
work & health
10 weeks
6 weeks
6 weeks
Bachelor year 3:
Abdomen
10 weeks
Ageing
Electives
6 weeks
6 weeks
Chronic disorders
Locomotor
apparatus
10 weeks
Circulation & lungs
10 weeks
Psychomedical
problems & mental
healthcare
10 weeks
Bachelor year 1:
Emergency care and regulatory systems
Emergencies
Traumata
Dyspnoea
Shock
Abdomen
7 weeks
6 weeks
6 weeks
6 weeks
7 weeks
Unconsciousness
6 weeks
Bachelor year 2:
Cell growth
6 weeks
Stages of life and diagnostics
Pregnancy, birth
& growth
Puberty/
adolescence
Adulthood,
work & health
10 weeks
6 weeks
6 weeks
Bachelor year 3:
Abdomen
10 weeks
Ageing
Electives
6 weeks
6 weeks
Chronic disorders
Locomotor
apparatus
10 weeks
Circulation & lungs
10 weeks
Psychomedical
problems & mental
healthcare
10 weeks
Bachelor year 1:
Emergency care and regulatory systems
Emergencies
Traumata
Dyspnoea
Shock
Abdomen
7 weeks
6 weeks
6 weeks
6 weeks
7 weeks
Unconsciousness
6 weeks
Bachelor year 2:
Cell growth
6 weeks
Stages of life and diagnostics
Pregnancy, birth
& growth
Puberty/
adolescence
Adulthood,
work & health
10 weeks
6 weeks
6 weeks
Bachelor year 3:
Abdomen
10 weeks
Ageing
Electives
6 weeks
6 weeks
Chronic disorders
Locomotor
apparatus
10 weeks
Circulation & lungs
10 weeks
Psychomedical
problems & mental
healthcare
10 weeks
Czy PBL jest
„lekiem na całe zło”?
©Piotr
Zaborowski
otoczenie PBL – co jest konieczne?
• odpowiednia struktura pomieszczeń
dydaktycznych
• wyposaŜenie audiowizualne sal
• dostęp do internetu
• biblioteka z odpowiednimi pomocami do nauki,
czynna w godzinach 8-22
• odpowiednia struktura informatyczna uczelni
• dostęp do „mentora”/tutora/doradcy/opiekuna
©Piotr
Zaborowski
„wady” PBL
• wymaga zmiany nawyków nauczycieli akad.
• wymaga zmian organizacyjnych uczelni
• wymaga dostosowania struktury dydaktycznej
• wymaga dodatkowego wyposaŜenia
• wymaga przebudowy programów (pomagają RK)
• wymaga infrastruktury informatycznej
• wymaga przebudowy systemu oceniania i
jakości
©Piotr
Zaborowski
zalety PBL
• większe szanse na rynku pracy (bardziej otwarci)
• lepiej radzą sobie w sytuacjach trudnych
• lepiej współpracują w zespołach
• skuteczniej rozwiązują problemy
• znacznie lepiej komunikują się z pacjentami i ich
rodzinami
• lepiej wykorzystują wiedzę i szybciej się uczą,
chociaŜ wiedzę mają mniejszą niŜ absolwenci
systemu tradycyjnego
©Piotr
Zaborowski
Co nas czeka?
©Piotr
Zaborowski
• Tworzenie programu nauczania
(problemy [kazusy] dydaktyczne, „rdzeń”,
bloki, programy lat studiów – koordynacja
pozioma i pionowa)
• Nabywanie wiedzy i umiejętności –
formy nauczania
(wykłady interaktywne, sesje PBL,
laboratoria, pacjenci symulowani i
standaryzowani [SP], pacjenci wirtualni [VP])
©Piotr
Zaborowski
Wirtualny chory (VP)
Formy nauczania
Tradycyjne:
•
•
•
wykłady
podręczniki
seminaria/ćwiczenia
Ukierunkowane Studenta:
•
•
•
•
•
•
©Piotr
Zaborowski
problemy / przypadki / zadania
wykłady / spotkania z ekspertami
uczenie ukierunkowane na pacjenta
uczenie ukierunkowane na praktykę
uczenie ukierunkowane na projekty
technologie IT: CAL / AV programmes / WWW
• Systemy oceny
(testy klasyczne [kategorie Blooma I, II i
III]; miniCEX, OSCE, itd.)
• System oceny i kontroli jakości
nauczania
(ciągła ocena programu i efektów
kształcenia)
©Piotr
Zaborowski
Tylko marzyciele
zmieniają świat
©Piotr
Zaborowski