Czytaj dalej - gim1konskie.pl

Rok 2016 – rokiem Henryka Sienkiewicza
Henryk Sienkiewicz (1846 - 1916)
Henryk Sienkiewicz to jeden z najwybitniejszych, a także, do dziś, jeden z
najpopularniejszych pisarzy polskich. Był powieściopisarzem, nowelistą, publicystą,
angażował się w działalność społeczną i filantropijną. Pochodził ze zubożałej rodziny
ziemiańskiej. Studiował w warszawskiej Szkole Głównej, na początku prawo i medycynę,
później przeniósł się na wydział filologiczno-historyczny. Dużo podróżował, m.in. po
Europie, Ameryce i Afryce. Współpracował z prasą jako felietonista, poruszając w artykułach
tematykę społeczną i kulturalną, zajmując się analizą życia wszystkich warstw społeczeństwa.
Henryk Sienkiewicz jest autorem wielu nowel, podejmujących różnorodną
problematykę. Opisywał w nich m. m dramatyczne losy wsi pouwłaszczeniowej („Szkice
węglem”), zastanawiał się nad kwestią wychowania wiejskich dzieci („Janko Muzykant”).
Podjął temat tragicznego, zmarnowanego życia polskich emigrantów w Ameryce („Za
chlebem”) i tęsknoty za ojczyzną („Latarnik”). Poruszył także, egzotyczny dla ówczesnego
polskiego czytelnika, problem zagłady indiańskiego plemienia („Sachem”).
Charakterystyczne dla pisarstwa Sienkiewicza było zainteresowanie przeszłością
Polski. Jak nikt inny potrafił on wyśmienitą sztuką opowiadania połączyć elementy
historyczne z fikcją literacką. Jego najsłynniejsze powieści historyczne to: „Trylogia”, „Quo
vadis” i „Krzyżacy”. Trylogia to cykl składający się z trzech dzieł: „Ogniem i mieczem”,
„Potop” i „Pan Wołodyjowski”. Tłem akcji uczynił Sienkiewicz te wydarzenia z przeszłości
ojczyzny, które przedstawiały ją jako państwo silne, potrafiące przezwyciężyć wszelkie
trudności (okres wojen kozackich, najazdu Szwedów i walk z Turcją). Takie ujęcie miało
olbrzymie znaczenie w czasach zaborów i przyczyniło się do wielkiej popularności utworów
wśród czytelników. Podobne motywy (ku pokrzepieniu serc) kierowały autorem w czasie
pisania „Krzyżaków”, tekstu opartego na Kronikach Jana Długosza i innych dokumentach
historycznych. Powstał doskonale nakreślony obraz średniowiecznej Polski (zawierający m.
in. opis obyczajów rycerskich oraz sugestywną relację z bitwy pod Grunwaldem) z czasu
wojen krzyżackich. Pisarz, sprawnie prowadząc akcję i kreśląc wyraziste postaci, pokazał
mądrą politykę Jagiełły i budzenie się świadomości narodowej w Polakach. Powieść „Quo
vadis” to z kolei utwór, którego akcja toczy się w starożytnym Rzymie. Na podstawie
głównego wątku - miłości Rzymianina i chrześcijanki - autor pokazał upadek świata
starożytnego i narodziny potęgi chrześcijańskiej. W dziele zawarte zostały liczne aluzje do
sytuacji politycznej Polski. Sienkiewicz jest również autorem, popularnej do dziś, powieści
przygodowej dla młodzieży W pustyni i w puszczy. Barwnie i zajmująco napisany utwór
przedstawia dwójkę dzieci, Polaka i Angielkę, przemierzających Afrykę w czasie powstania
Mahdiego w Sudanie. Dzieła Henryka Sienkiewicza, mimo krytycznych opinii, wciąż cieszą
się zainteresowaniem czytelników w kraju i za granicą. Warto także wspomnieć o
ekranizacjach utworów, zwłaszcza „Krzyżaków” i „Trylogii”, które wpisały się w historię
polskiego kina. Henryk Sienkiewicz urodził się 5 maja 1846 r. w Woli Okrzejskiej na
Podlasiu. Pochodził ze zubożałej rodziny ziemiańskiej. Od 1855 roku przebywał w
Warszawie, gdzie uczęszczał do gimnazjum a później studiował w Szkole Głównej. W 1871
roku przerwał naukę, nie złożywszy egzaminów końcowych. W latach 1872-1887 pracował
jako reporter i felietonista w prasie warszawskiej, później został współwłaścicielem
dwutygodnika Niwa. W latach 1876-1878 przebywał jako korespondent Gazety Polskiej w
Ameryce Północnej (głównie w Kalifornii). Od 1881 r. często wyjeżdżał za granicę do
włoskich, austriackich, francuskich uzdrowisk, ze względu na zły stan zdrowia żony, a
później także swój.
Po dwudziestu pięciu latach pracy literackiej stał się najpopularniejszym pisarzem
polskim. W uznaniu jego zasług w 1900 roku obchodzono uroczyście jubileusz pracy
twórczej Henryka Sienkiewicza, a społeczeństwo ofiarowało mu majątek ziemski w
Oblęgorku pod Kielcami, w którym Sienkiewicz lubił od 1902 roku spędzać letnie miesiące.
Miarą popularności międzynarodowej jest fakt otrzymania przez twórcę w 1905 roku
Nagrody Nobla.
Sienkiewicza bardzo żywo zajmowały kwestie społeczne, występował z licznymi
inicjatywami mającymi rozwiązać palące problemy życia społecznego, m.in. był
współorganizatorem Kasy im. Mianowskiego, prezesem Warszawskiej Kasy Przezorności dla
Literatów i Dziennikarzy. Także sanatorium przeciwgruźlicze na Bystrem w Zakopanem
zawdzięcza swoje istnienie m.in. Sienkiewiczowi. W czasie pierwszej wojny światowej
przebywał w Vevey, w Szwajcarii, gdzie zorganizował (wspólnie m.in. z I. Paderewskim)
Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Zmarł w tym właśnie mieście 15
listopada 1916 roku. W 1924 roku jego prochy zostały uroczyście przeniesione do
warszawskiej Katedry św. Jana.
W uchwale, którą Sejm RP ustanawia Sienkiewicza patronem roku 2016 przywołano
słowa Stanisława Cata-Mackiewicza o autorze „Trylogii″ - „My z niego wszyscy″.
Więcej informacji na stronie Muzeum Narodowego w Kielcach
http://sienkiewicz.mnki.pl/pl/henryk_sienkiewicz. Można tam poznać ofertę edukacyjną
Pałacyku Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, zobaczyć wnętrza gabinetu,
salonu i sypialni pisarza.