Spis treści

Spis treści
O książce
.11
Podziękowania
.13
Struktura i korzystanie z książki
.13
15
1. Teoria
A Podstawowe zasady
tradycyjnej medycyny chińskiej
oraz dietetyki chińskiej
17
Yin i yang
17
Terapeutyczne zasady TMCh
20
Pięć przemian (wu xing)
22
Pięć podstawowych substancji
23
Siła życiowa -qi
Wrodzona esencja - jing
Krew-jcwe
Duch - shen
Płyny ciała -jinye
24
25
26
27
27
Przyczyny chorób
28
Qi z powietrza (zong qi)
Zewnętrzne czynniki bioklimatyczne
lub szkodliwe wpływy
Wiatr
29
29
Zimno
Wilgoć
Gorąco
Suchość (zaó)
Czynniki wewnętrzne, „pięć umysłów
(emocji)" (wu shi)
29
30
30
30
31
Teoria tradycyjnej dietetyki chińskiej... 31
Koncepcja energii qi według TMCh
32
Esencja wrodzonej konstytucji (jing) ...32
Gu qi (qi z pożywienia)
32
33
Funkcja potrójnego ogrzewacza
(san jiao)
34
B Metodologia terapii
żywieniowej
37
Energetyka pożywienia
37
Energetyczna natura termiczna
38
Gorące
40
Ciepłe
Chłodne
Zimne
40
40
40
„Produkty yang"
41
„Produkty yin"
41
Pięć smaków (wu wei)
42
Smak słodki
43
Smak ostry
Smak słony
44
44
Smak kwaśny
45
Smak gorzki
45
Związek smaków z systemem
narządów
46
Przykład: marchew
Ruch qi wywołany pożywieniem:
48
kierunki związane z produktami
48
5
http://d-nb.info/1058603221
6
Wpływanie na naturę termiczną
pożywienia
49
Ochładzające metody gotowania
Ogrzewające metody gotowania
49
49
Gotowanie z alkoholem
Gotowanie w dużej ilości wody
Gotowanie ze składnikami ochładza­
jącymi (np. owocami, kiełkami)
Metody gotowania w szczegółach
49
Powolne, delikatne podsmażanie
(duszenie)
51
Pieczenie
Blanszowanie
Smażenie i prażenie (obsmażanie)
Gotowanie na parze
49
49
49
50
Solenie (peklowanie w zalewie solnej)
Wędzenie
Przyprawianie
51
51
52
Grillowanie/pieczenie na rożnie
Gotowanie/duszenie
50
50
Przygotowywanie posiłku zgodnie
z pięcioma przemianami (drzewo,
ogień, ziemia, metal, woda)
52
2. Dietetyka chińska w praktyce
Podstawowe zalecenia dietetyki
chińskiej
57
Droga do zdrowych nawyków
żywieniowych
Wewnętrzna postawa i otoczenie
Zalecenia ogólne
57
57
58
Metody gotowania
Ilość jedzenia
Jakość jedzenia
Smak
Energetyczna jakość termiczna
58
58
58
59
59
51
51
51
55
Odżywianie i rytmy pór roku
63
Wiosna
Lato (gorąca pora roku)
Jesień
Zima (zimna pora roku)
63
64
64
65
Odżywianie i czynniki patogenne
66
66
66
66
67
67
67
67
67
Szczególne znaczenie
przemiany ziemi
60
„Wzmacnianie wewnętrznego środka"
60
Zimno
Gorąco
Wilgoć
Suchość
Zewnętrzny wiatr
Zimny wiatr
Gorący wiatr
Wewnętrzny wiatr
Odżywianie i rytmy codzienne
62
Odżywianie i cykl życia ludzkiego
67
Śniadanie
62
Dzieci i młodzież
67
Obiad
Posiłek wieczorny/kolacja
63
63
Wiek średni
Osoby w podeszłym wieku
68
68
3. Zastosowanie dietetyki chińskiej w terapii
A Ogólne zastosowanie dietetyki
chińskiej
71
Praktyczne wskazówki dotyczące
udzielania porad dietetycznych
71
Rola dietetyki w tradycyjnej medycynie
chińskiej (TMCh)
71
69
Ogólne wskazania dietetyki chińskiej
71
Nie przejmuj się dogmatami
72
Ogólne zalecenia dotyczące odżywiania
(informacje dla pacjenta)
Obszary zastosowania
• Ogólny niedobór qi
74
74
75
Spis treści
• Ogólny niedobór yang
• Ogólny niedobór yin
• Nadmiar yin i wilgoć
76
77
78
• Nadmiar yang
• Niedobór krwi (xue xu)
• Wzmacnianie ąi obronnego
(wei ąi)
• Wzmacnianie ąi płuc
• Stany wilgoci i śluzu
79
80
B Zastosowanie dietetyki
chińskiej dla określonych
przypadków
82
84
85
89
System narządów • śledziona/
trzustka-żołądek • przemiana ziemi.... 89
Narząd zang: śledziona/trzustka (pi) ŚT....89
Narząd fu: żołądek (wei) Ż
89
Zadania i funkcje śledziony/trzustki
i żołądka
89
Specjalna dieta dla systemu śledziony/
trzustki-żołądka
91
Syndromy związane ze śledzioną
a dietetyka chińska
92
• Niedobór ąi śledziony (pi qi xu)
92
• Niedobór yang śledziony
(pi yang xu)
92
System śledziony/trzustki-żołądka
94
Ogólne przyczyny dysfunkcji żołądka
95
Syndromy związane z żołądkiem
a dietetyka chińska
97
• Niedobór ąi żołądka (wei ąi xu)
97
• Niedobór yin żołądka (wei yin xu)... 98
• Niedobór ąi żołądka z zimnem
(wei ąi xu han)
100
• Stagnacja pożywienia w żołądku
(shi zhi wei wan)
• Ogień żołądka (wei re)
System narządów • płuca-jelito
grube • przemiana metalu
Narząd zang: płuca (fei) Pł
Narząd fu: jelito grube (da chang)
System narządów płuca-jelito grube
Odżywianie i system narządów
Syndromy związane z płucami
a dietetyka chińska
101
102
103
103
104
104
105
105
7
• Niedobór ąi płuc (fei ąi xu)
105
• Śluz i wilgoć zalegające w płucach
(tan shi zu fei)
106
• Niedobór yin płuc (fei yin xu)
108
System narządów • nerki-pęcherz
moczowy • przemiana wody
Narząd zang: nerki (shen), N
Narząd fu: pęcherz moczowy
(pang guang), PM
System narządów nerki-pęcherz
moczowy
Syndromy związane z nerkami
a dietetyka chińska
• Niedobór ąi nerek (shen ąi xu)
110
110
110
110
111
112
• Niedobór yang nerek
(shen yang xu)
113
• Niedobór yin nerek (shen yin xu)...115
Niedobór yin nerek (shen yin xu),
niedobór yin serca (xin yin xu), brak
połączenia między sercem a nerkami
(xin shen bu jiao)
116
System narządów
• wątroba-pęcherzyk żółciowy
• przemiana drzewa
118
Narząd zang: wątroba (gan), W
118
Narząd fu: pęcherzyk żółciowy
(dari), PŻ
118
System narządów: wątroba-pęcherzyk
żółciowy
119
Odżywianie i system narządów
119
Syndromy wątroby a dietetyka chińska.. 119
• Zaciskający zastój ąi
wątroby (gan ąiyufie)
• Wznoszące się yang wątroby
(gan yang shang kang)
• Ogień wątroby płonący w górę
(gan huo shang yan)
• Niedobór yin wątroby
(gan yin xu)
• Niedobór krwi wątroby
(gan xuexu)
System narządów • serce-jelito
cienkie • przemiana ognia
120
121
123
124
126
128
8
Narząd zang\ serce (xin), S
128
Narząd fu: jelito cienkie (xiao chang)
128
System narządów: serce-jelito cienkie.... 128
Odżywianie i system narządów
129
Syndromy związane z sercem
a dietetyka chińska
129
• Niedobór yang serca
(xin yang xu)
130
• Niedobór krwi serca (xin xue xu)...131
• Niedobór yin serca (xin yin xu)
• Wznoszący się ogień serca
(xin huo shang yan)
4. Klasyfikacja produktów spożywczych
Warzywa
137
Bakłażan (oberżyna)
137
Cebula
Cebula zielona (dymka)
Kapusta
Kapusta pekińska (kapusta napa)
Korzeń lotosu
Ogórek
Pędy bambusa
Pomidor
Por
Sałata
Słodki ziemniak
Szpinak
137
138
139
139
140
140
141
142
142
143
143
144
Zboża i soja
144
Gryka
Jęczmień
Kukurydza
Orkisz
Owies
Proso
Pszenica
Ryż (biały i brązowy)
146
146
147
147
148
148
149
150
Soja czarna
Soja żółta
Żyto
151
152
153
Przyprawy, zioła, substancje
słodzące, dodatki
153
Chili
154
Cynamon
Czosnek
154
155
Grzyby
Imbir świeży lub suszony
Kolendra
156
157
158
132
133
135
Ocet winny
Pieprz (przyprawa)
159
159
Sos sojowy
Sól
Substancje słodzące: biały cukier
Substancje słodzące: brązowy
lub surowy cukier trzcinowy
Substancje słodzące: miód
Substancje słodzące: słód, maltoza,
syrop słodowy
Wodorosty (ogólnie)
160
160
161
161
162
163
163
Owoce
164
Ananas
Arbuz
Banan
Brzoskwinia
Cytryna
Czereśnie
Grejpfrut, pomelo
Gruszka
Jabłko
Kiwi
Morela
Pomarańcza
Śliwka
Winogrona
164
165
166
166
167
168
168
169
170
1.70
171
172
172
173
Mięso i drób
174
Jagnięcina, baranina,
mięso owcze
Kaczka
Królik/zając
Kurczak
Sarnina
Wątróbka kurza
174
175
176
176
177
178
Spis treści
Wątróbka wołowa
Wieprzowina
Wołowina
178
179
179
Ryby/owoce morza
180
Anchois
Kałamarnica/ośmiornica
Karp
Krab
Krewetki/rak/homar
Makrela
Małże
Ostrygi
Pstrąg
Sardynki
Śledź
Tuńczyk
Węgorz
180
180
181
181
182
182
182
183
183
183
184
184
184
Produkty mleczne, jajka, oleje
i tłuszcze
185
Jajka kurze
186
Jogurt
186
9
Masło i śmietana
187
Mleko kozie i owcze
Mleko krowie
187
188
Olej sezamowy
Olej sojowy
Olej z orzechów ziemnych
Ser z mleka koziego i owczego
Ser z mleka krowiego
188
189
189
189
190
Orzechy i nasiona
190
Kasztany
191
Migdały
Nasiona słonecznika
Orzechy laskowe
191
192
192
Orzechy piniowe
Orzechy ziemne
Sezam czarny
193
193
194
Napoje alkoholowe, kawa i herbata... 195
Herbata
Kawa
Napoje alkoholowe
195
195
196
199
5. Przypadki kliniczne
Dolegliwości układu oddechowego
201
Zaburzenia układu krążenia
Główny objaw: przeziębienia
Główny objaw: kaszel
Główny objaw: ból gardła
Główny objaw: zapalenie zatok
czołowych i szczękowych
201
207
210
Ogólna słabość, brak energii, niskie
ciśnienie krwi
Główny objaw: nadciśnienie
(wysokie ciśnienie krwi)
Dolegliwości żołądkowo-jelitowe
220
Główny objaw: biegunka
Główny objaw: zaparcia
Główny objaw: dolegliwości
nadbrzusza
Główny objaw: mdłości i wymioty
Główny objaw: wzdęcia
(rozpieranie w jamie brzusznej)
Główny objaw: czkawka (wzdychanie,
szlochanie)
220
223
212
227
231
239
241
258
258
260
Dolegliwości oczu
264
Stan zapalny
264
Dolegliwości skórne
265
Neurodermatoza
265
Dolegliwości układu
moczowo-płciowego
269
Główny objaw: zapalenie pęcherza
moczowego (infekcje układu
moczowego / stan zapalny)
269
Otyłość
241
Dolegliwości ginekologiczne
274
Główny objaw: nadwaga
241
Poranne nudności w czasie ciąży
274
10
6. Dietetyka chińska w skrócie
Produkty zaklasyfikowane według
przemiany/systemu narządów
Przemiana: ziemia
System narządów: śledziona/
trzustka, żołądek
Przemiana: metal
System narządów: płuca-jelito
grube
Przemiana: woda
System narządów: nerki-pęcherz
moczowy
279
279
277
Przemiana: drzewo
System narządów:
wątroba-pęcherzyk żółciowy...
Przemiana: ogień
System narządów: serce-jelito
cienkie
Produkty od A do Z.
.292
.296
.299
286
289
7. Słowniczek
317
8. Dodatki
323
Dalsza lektura
325
Indeks
327