informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego miasta mysłowice

INFORMACJA
O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO
MIASTA MYSŁOWICE
2014
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Katowicach
Spis treści:
I.
II.
III.
Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych
1.
Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych
4
2.
Szczepienia ochronne
21
Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą
V.
VI.
41
1.
Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą
43
2.
Podmioty lecznicze jako zakłady pracy
46
Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności
1.
IV.
4
47
Jakość zdrowotna środków spożywczych, przedmiotów do kontaktu
z żywnością, kosmetyków oraz suplementów diety
49
2.
Powiadomienia typu RASFF
51
3.
Zakłady produkcyjne
53
4.
Obiekty obrotu żywnością
54
5.
Zakłady żywienia zbiorowego
56
6.
Imprezy masowe
58
7.
Środki transportu żywności
58
Jakość wody
59
1.
Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
59
2.
Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii legionella
61
3.
Baseny kąpielowe
62
4.
Miejsca wykorzystywane do kąpieli
63
Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej
65
1.
Obiekty użyteczności publicznej
66
2.
Gospodarka odpadami komunalnymi
71
3.
Akcje deratyzacyjne
72
Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo – wychowawczych
73
1.
Żłobki i kluby dziecięce
75
2.
Placówki wychowania przedszkolnego
76
3.
„Oddziały zerowe”
78
4.
Stan sanitarny szkół
79
5.
Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach
6.
stałych w miejscu zamieszkania
84
Szkoły wyższe
85
2
VII.
Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy
85
1.
Stan sanitarno - higieniczny zakładów pracy
85
2.
Choroby zawodowe
92
VIII. Interwencje mieszkańców miasta
95
IX.
Środki zastępcze
100
X.
Zapobiegawczy nadzór sanitarny
102
XI.
Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, programy
edukacyjne i akcje prozdrowotne
108
1.
Promowanie aktywnego stylu życia i zasad zbilansowanej diety
109
2.
Profilaktyka palenia tytoniu i innych uzależnień
113
3.
Inne przedsięwzięcia
121
3
I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych
1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych
W 2014r Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach prowadził rejestr
zgłoszeń
chorób
zakaźnych.
Uwzględniał
on
między innymi
liczbę
zachorowań
i liczbę zgonów na daną chorobę zakaźną na nadzorowanym terenie, w określonym czasie
w zależności od wieku i płci.
Sytuację epidemiologiczną w zakresie chorób zakaźnych na terenie miasta należy uznać
za dobrą. W minionym roku nie stwierdzono epidemicznego występowania zachorowań,
natomiast wzrost liczby zachorowań na niektóre choroby zakaźne miał charakter sezonowy
i nie odbiegał od trendów obserwowanych w kraju.
Z terenu miasta Mysłowice w roku 2014 do Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Katowicach zgłoszono 1064 przypadki zachorowań, w tym 482 przypadki
dotyczyły chorób zakaźnych wieku dziecięcego i 155 grypy. Strukturę zachorowań na
wybrane jednostki chorobowe oraz porównanie z rokiem 2013 przedstawiono poniżej.
4
Zgłoszone przypadki zachorowań na wybrane jednostki chorobowe w roku 2013-2014 na terenie miasta
Z powodu zachorowań na choroby zakaźne, zakażenia oraz zatrucia pokarmowe
hospitalizacji wymagało 117 osób co stanowiło 11 % wszystkich zachorowań.
Najczęściej hospitalizowano chorych na wirusowe zakażenia jelitowe 40 przypadków oraz
zatrucie pokarmowe salmonellą 15 przypadków zachorowań. W Mysłowicach odnotowano 1
przypadek zgonu spowodowany chorobą zakaźną i była to gruźlica.
W roku 2014 w związku z zagrożeniem wystąpienia w kraju zachorowania na
gorączkę krwotoczną
spowodowaną epidemią EBOLA w krajach Afryki Zachodniej,
zebrano informacje z placówek POZ i szpitali dotyczące opracowania i wdrożenia procedury
postępowania z osobami podejrzanymi o choroby wysoce zakaźne. Jednocześnie
przedstawiciele PPIS w Katowicach, przeprowadzili 17 kontroli podmiotów leczniczych,
podczas których sprawdzano opracowanie i wdrożenie procedur postępowania na wypadek
zgłoszenia się pacjenta podejrzanego o zachorowanie na chorobę zakaźną oraz stosowania
środków ochrony indywidualnej odpowiednio do zagrożenia.
Ponadto, wszystkim placówkom POZ i szpitalom prowadzącym działalność leczniczą
na terenie miasta
przekazywano informacje i materiały
dotyczące epidemii gorączki
krwotocznej Ebola w krajach Afryki Zachodniej.
Podobnie jak w latach ubiegłych, w roku 2014 kontynuowano działania mające na
celu poprawę zgłaszalności chorób zakaźnych. Na podstawie danych przekazanych
z Narodowego Funduszu Zdrowia dokonywano analizy zgłaszalności chorób zakaźnych.
5
W celu wyjaśnienia stwierdzonych niezgodności przeprowadzono kontrole 5 podmiotów
leczniczych na terenie miasta.
Zatrucia i zakażenia pokarmowe
W roku sprawozdawczym odnotowano wzrost liczby zgłoszonych przypadków
salmonelloz - 17 zachorowań (wskaźnik zapadalności 22,67/100 000 mieszkańców- wykres
nr 3). Jednocześnie odnotowano znaczny spadek liczby zachorowań na bakteryjne zatrucia
pokarmowe (w roku 2014 - 77 przypadków – 102,69/100 000, w roku 2013r. - 164
zachorowań – 218,12/100 000).
Zachorowania na salmonellozy ogółem w latach 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice
(wskaźnik zapadalności na 100 000 ludności).
6
Zachorowania na zatrucia pokarmowe ogółem w latach 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice, (wskaźnik
zapadalności na 100 000 ludności).
W roku 2014 odnotowano spadek zapadalności w zakresie biegunek u dzieci do lat
2 zamieszkałych na terenie miasta Mysłowice - 59 przypadków (wskaźnik zapadalności
266,13/10 000) (Wykres nr 5). Natomiast wzrost zachorowań wystąpił w przypadku
wirusowego zakażenia jelitowego – 122 przypadki – 162,71/100 000 (Wykres nr 6).
Od kilku lat rejestruje się wzrost zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe – ogółem
(Wykres nr 7).
Na aktualny poziom zapadalności w zakresie poszczególnych jednostek chorobowych
ma wpływ m. in. coraz powszechniejsza diagnostyka w kierunku biologicznych czynników
chorobotwórczych, wzrost sumienności lekarzy w realizacji obowiązków ustawowych,
zwiększona
świadomość
społeczna
zagrożeń
związanych
z
chorobami
zakaźnymi
przenoszącymi się drogą pokarmową.
7
Zachorowania na biegunki u dzieci do lat 2 w latach 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice (wskaźnik
zapadalności na 10 000 ludności).
Zachorowania na wirusowe zakażenia jelitowe w latach 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice (Liczba
zachorowań).
8
Zachorowania na biegunki, zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe – ogółem w latach 2010-2014 na terenie
miasta Mysłowice (liczba zachorowań).
Od dłuższego czasu na nadzorowanym terenie nie zarejestrowano zachorowań na
czerwonkę bakteryjną, dur brzuszny lub dury rzekome.
W 2014 roku odnotowano ogółem 1 ognisko choroby przenoszonej drogą
pokarmową w środowisku domowym.
Ognisko w środowisku domowym wystąpiło w dzielnicy Bończyk, gdzie spośród 6
osób chorych 4 były hospitalizowane. U 2 chorych stwierdzono czynnik bakteryjny pałeczki
Salmonella.
Choroby zakaźne wieku dziecięcego
Analogicznie jak w latach poprzednich w roku 2014 wśród zachorowań na choroby
zakaźne wieku dziecięcego dominowała ospa wietrzna. W porównaniu do 2013r. w mieście
odnotowano wzrost liczby zachorowań wyniósł
532,14/100
000
mieszkańców),
399 przypadków, (współczynnik zapadalności
w
2013r.
wystąpiły
253
zachorowania,
a współczynnik wyniósł 336,49/100 000 mieszkańców. Najwięcej zachorowań wystąpiło
wśród dzieci w wieku od 1 do 4 roku życia oraz od 5 do 9 roku życia.
9
Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego w latach 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice (liczba
zachorowań – ospa wietrzna, płonica).
Analizując sezonowość zachorowań ustalono, że najwięcej zachorowań wystąpiło
w I kwartale 2014r. Ospa wietrzna jest jednostką chorobową występującą na całym świecie.
Cechuje ją wysoka zakaźność. Podobnie jak w latach ubiegłych
tendencje wzrostowe
zapadalności na ospę wietrzną zarejestrowano w zakresie danych epidemiologicznych dla
całego kraju w roku 2014 ( zapadalność wynosiła 550,22/100 000 mieszkańców).
Zgłoszone przypadki zachorowań na ospę wietrzną w roku 2010-2014 na terenie miasta
10
Analizując zachorowania na płonicę w roku 2014 na terenie kraju zachorowania
kształtowały się na podobnym poziomie w odniesieniu do roku poprzedniego (wskaźnik
wynosił 56,20/100 000 mieszkańców, a w 2013r. - 65,89/100 000). Na terenie miasta
w analogicznym okresie obserwowano wzrost zachorowań – 62 przypadki
(wskaźnik
zapadalności 82,69/100 000 ), a – 39 zachorowań (wskaźnik - 51,87/100 000) w roku 2013.
Analiza zapadalności wykazała, że zachorowania w 2014r. dotyczyły najczęściej dzieci od 1
do 6 roku życia. W przypadku osób pełnoletnich wystąpiły jedynie pojedyncze przypadki
zachorowań. Nie stwierdzono istotnych tendencji sezonowych występowania choroby.
Zgłoszone przypadki zachorowań na płonicę w roku 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice.
Podobnie do roku poprzedniego, w 2014r. zanotowano stabilizację zachorowań na
świnkę. Uzyskany wskaźnik zapadalności na terenie
miasta wynosił 6.67/100 000
mieszkańców - liczba zachorowań 5 i był wyższy od wskaźnika uzyskanego rok wcześniej
(3,99/100 000). Wskaźnik zapadalności w roku 2014 na terenie Polski wyniósł (6,20/100
000). Najwięcej zachorowań odnotowano w grupach wiekowych powyżej 30 lat. 60% chorych
stanowiły osoby płci żeńskiej. Utrzymująca się od kliku lat korzystna sytuacja
epidemiologiczna jest wynikiem skuteczności szczepień, jako formy zapobiegania chorobom
zakaźnym. W zakresie sezonowości, nie stwierdzono korelacji zachorowań z określoną porą
roku.
11
Zgłoszone przypadki zachorowań na świnkę w roku 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice.
Zgłoszone przypadki zachorowań na różyczkę w roku 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice.
W
roku
2014
zarejestrowano
spadek
zachorowań
16 przypadków (wskaźnik zapadalności 21,33/100 000).
na
różyczkę,
ogółem
W 2013r. odnotowano
39 zachorowań (wskaźnik wyniósł 51,87), co po uwzględnieniu liczebności populacji objętej
nadzorem epidemiologicznym stanowi poziom wyższy niż na terenie kraju (wskaźnik
zapadalności: 15,02/100 000 mieszkańców). Brak danych na temat historii szczepień
pacjentów uniemożliwił analizę stanu uodpornienia większości chorych. Wśród chorych
12
100% stanowili mężczyźni, najwięcej zachorowań wystąpiło u młodzieży w wieku 17-19 lat.
Nie zgłoszono żadnego przypadku różyczki wrodzonej.
Zgłoszone przypadki zachorowań na krztusiec w latach 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice.
Krztusiec jest ostrą chorobą zakaźną występującą powszechnie na świecie, wysoka
zaraźliwość ma wpływ na występowanie przypadków wtórnych, zwłaszcza wśród
nieuodpornionych domowników chorych osób. Na terenie miasta w 2014r. w stosunku do
roku 2013 zaobserwowano wzrost w zakresie wskaźników epidemiologicznych krztuśca.
Odnotowano 4 przypadki zachorowań - wskaźnik zapadalności 5,33/100 000 mieszkańców.
Analiza przypadków zachorowań na podstawie przeprowadzonych wywiadów
epidemiologicznych wykazała, że:
 1 chora była zaszczepiona IV dawkami,
 2 osoby dorosłe nie pamiętało faktu uodpornienia,
 1 dziecko - 6 miesięcy – nie szczepione ponieważ rodzice nie wyrazili zgody
Wirusowe zapalenia wątroby
W zakresie wirusowego zapalenia wątroby w roku sprawozdawczym na terenie na
terenie Mysłowic zarejestrowano 22 przypadki wirusowego zapalenia wątroby typu B
i 8 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu C. W większości zarejestrowane
przypadki dotyczyły osób, u których nie występował przebieg kliniczny pozwalający na
13
rozpoznanie tej jednostki chorobowej. Zachorowanie przebiegały w sposób przewlekły, a ich
kwalifikacji dokonywano na podstawie badań laboratoryjnych.
W 2014 roku nie zarejestrowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A.
Wśród nowo zarejestrowanych w roku 2014 przypadków zakażeń wirusami HBV
i HCV, odnośnie wirusa HBV zarejestrowano - 22 przypadki osób zgłaszanych po raz
pierwszy oraz 8 przypadków zgłoszeń zakażeń HCV. Podział zarejestrowanych przypadków
przedstawiono na poniższych wykresach.
Zakażenia wirusem HBV (zgłoszone po raz pierwszy) w roku 2014 na terenie miasta Mysłowice (liczba osób w
poszczególnych grupach wiekowych).
14
Zakażenia wirusem HCV (zgłoszone po raz pierwszy) w 2014r. na terenie miasta Mysłowice (liczba osób w
poszczególnych grupach wiekowych ).
Grypa
W minionym roku liczba zachorowań na grypę i podejrzenia grypy osiągnęła
poziom
155 przypadków (206,72 na 100 000 mieszkańców) i podobnie jak w roku
poprzednim wskaźnik zapadalności był znacznie niższy od wskaźnika Polski, który wyniósł
7703,24 na 100 000 mieszkańców.
Na podstawie
analizy zachorowań według grup wiekowych stwierdzono, że
największą liczbę zachorowań zarejestrowano w grupie wiekowej od 15 do 64 roku życia –
109 przypadków. W przypadku tej jednostki chorobowej najwięcej zakażeń występuje
w okresie jesienno - wiosennym, na terenie miasta największą ilość zachorowań
zarejestrowano w I kwartale minionego roku.
Podobnie jak w latach poprzednich
na terenie miasta prowadzony był nadzór
epidemiologiczny i wirusologiczny nad grypą w systemie SENTINEL. Współpracowano
w ramach w/w systemu z 4 lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej, obejmującymi swoją
opieką 6106 osób. W ramach prowadzonego nadzoru w roku 2014 zarejestrowano 11
przypadków podejrzenia zachorowania na grypę lub grypopodobne, materiału biologicznego
do badań nie pobrano.
15
Zgłoszone przypadki zachorowań na grypę wg wieku w roku 2014 na terenie miasta Mysłowice.
Zgłoszone przypadki zachorowań na grypę wg sezonowości 2014 na terenie miasta Mysłowice
16
Choroby odzwierzęce
W minionym roku w zakresie chorób odzwierzęcych rejestrowano przypadki boreliozy
z Lyme, nie stwierdzono listeriozy. Dodatkowo prowadzono nadzór w zakresie pokąsań ludzi
przez zwierzęta z uwagi na możliwość narażenia na wściekliznę.
Borelioza z Lyme
Ogółem w roku 2014 zarejestrowano nieznaczny spadek zachorowań na boreliozę
u mieszkańców miasta Mysłowice, w stosunku do roku 2013. Ogółem zarejestrowano 70
przypadków podejrzeń zachorowań na boreliozę. Na podstawie przeprowadzonych
dochodzeń epidemiologicznych uwzględniających wymogi definicji przypadku boreliozy –
potwierdzono 59 zachorowań wskaźnik zapadalności na 100 000 mieszkańców wyniósł
78,69.
Dalsza analiza danych wykazała, że wśród chorych były zarówno osoby niepełnoletnie
(3 osoby), osoby pełnoletnie pracujące (20 osób), pełnoletnie niepracujące (6 osób), jak
i renciści i emeryci (30 osób). Stwierdzono 1 przypadek zachorowania w wyniku
występowania narażenia zawodowego, u pracownika prywatnej firmy zajmującej się
pielęgnacją zieleni.
Z
Zgłoszone przypadki zachorowań na boreliozę w roku 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice.
17
Pacjenci do lekarza zgłaszali się po wystąpieniu charakterystycznych objawów
klinicznych dla wczesnej fazy choroby – zmiany skórne w miejscu ukąszenia, rumień oraz
objawy grypopodobne, w tym bóle kostno-stawowe.
Najczęściej miejscem ekspozycji na kleszcze na terenie miasta były parki, skwery,
działki lub tereny rekreacyjne i lasy.
Bąblowica
W roku sprawozdawczym zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na bąblowicę.
Zachorowanie wystąpiło u 28 letniej kobiety. Potwierdzono je badaniem histopatologicznym
po wystąpieniu objawów. Bąblowica jest groźną chorobą pasożytniczą, dotykającą zarówno
ludzi, jak i zwierzęta. Zagrożenie bąblowicą występuje zarówno na terenie leśnym
jak i w miastach. Człowiek jest żywicielem pośrednim pasożytów, zaraża się jedząc niemyte
jagody i owoce leśne, do których mogą być przyczepione jaja bąblowca.
Pokąsania przez zwierzęta i profilaktyka zachorowań na wściekliznę
W 2014 r. zarejestrowano zbliżoną liczbę pokąsań do roku ubiegłego - 73 przypadki
(rok 2013 - 69 przypadków), wskaźnik zapadalności na 100 000 mieszkańców wyniósł 97,36.
Pokąsania w 4 przypadkach dotyczyły osób niepełnoletnich.
W analogicznym okresie na terenie kraju odnotowano poziom narażenia na
wściekliznę/potrzeby szczepień – 21,71/ 100 000 mieszkańców.
Równolegle do zgłoszeń pokąsań otrzymywano informacje o wszczęciu po
ekspozycyjnych
szczepień
przeciwko
wściekliźnie,
których
wykonanie
ostatecznie
potwierdzono u 13 osób.
18
Narażenia na wściekliznę w latach 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice (liczba osób).
Narażenia na wściekliznę/potrzeba szczepień w latach 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice (liczba osób).
19
Gruźlica
W zakresie zachorowań na gruźlicę wśród mieszkańców miasta Mysłowice w 2014
roku zgłoszono 15
przypadków podejrzenia gruźlicy, potwierdzono 15 (wskaźnik
zapadalności wynosił – 20,01/100 000 mieszkańców). Wśród chorych nie zarejestrowano
przypadków osób niepełnoletnich. Najczęściej chorowali niepracujący dorośli (8 osób),
renciści i emeryci (3 osoby). Analizując powyższe dane stwierdzono podobnie jak w latach
ubiegłych, że zapadalność na gruźlicę wzrasta wraz z wiekiem, w większości dotyczy osób o
niskim statucie socjalno-bytowym.
Zgłoszone przypadki zachorowań na gruźlicę w roku 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice.
W związku z zarejestrowanymi przypadkami zachorowania na gruźlicę w ciągu
minionego roku nadzorem objęto 22 osoby z kontaktu z chorym.
Choroby przenoszone drogą płciową
W minionym roku kontynuowano nadzór nad chorobami przenoszonymi drogą
płciową. Zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na kiłę (wskaźnik zapadalności
1,33/100 000) oraz 2 przypadki rzeżączki (wskaźnik zapadalności 2,67/100 000).
Nie odnotowano zachorowań na kiłę wrodzoną.
20
HIV I AIDS
Zgłoszone przypadki zachorowań na HIV i AIDS w latach 2010-2014 na terenie miasta Mysłowice
W roku 2014 nie odnotowano zachorowania na AIDS wśród mieszkańców miasta
Mysłowice. Jednocześnie zarejestrowano taką samą jak w poprzednim roku liczbę nowych
zakażeń HIV - 2 zgłoszenia (wskaźnik zapadalności 2,67/100 000).W analizowanym okresie
czasu na terenie Polski uzyskano wskaźnik zapadalności na HIV – 2,76/100 000.
2. Szczepienia ochronne
Jednym z podstawowych mechanizmów, które warunkują organizmowi człowieka
prawidłowe funkcjonowanie jest odporność przeciwko chorobom zakaźnym. Uodpornienie
czynne uzyskuje się m.in. przez podanie szczepień w określonym schemacie, co powoduje
uruchomienie w organizmie mechanizmu mającego na celu wytworzenie odporności.
W zakresie szczepień ochronnych wiodącym celem był nadzór nad punktami szczepień,
nad dystrybucją szczepionek i zgłaszaniem niepożądanych odczynów poszczepiennych.
W 2014 roku w Mysłowicach obowiązkowym szczepieniom podlegało 13212 dzieci
i młodzieży do 20 roku życia. Odsetek uodpornionych osób waha się od 97% do 99% dla
poszczególnych chorób. Uzyskanie wysokiego odsetka osób uodpornionych zapewnia ochronę
przed zakażeniami również osobom, z rożnych powodów nie szczepionym, w wyniku
21
powstania tzw. odporności zbiorowiskowej. Niestety tak dobra sytuacja epidemiologiczna
może ulec zmianie w związku z narastającym problemem osób uchylających się od obowiązku
szczepień.
W 2014 roku w Mysłowicach zanotowano 18 osób uchylających się od
obowiązkowych szczepień ochronnych swoich dzieci. Rodzice tzw. oporni najczęściej
składają pisemne oświadczenia o odmowie szczepień na Oddziale noworodkowym w Szpitalu
i w Poradniach Dziecięcych. Wysłano 12 wezwań do złożenia wyjaśnień, z czego 9 osób
skontaktowało się z działem szczepień PSSE, a 3 nie podjęło korespondencji. Przeprowadzono
rozmowy osobiste i telefoniczne na temat korzyści wynikających z realizacji szczepień
ochronnych.
W 2014 r. na terenie Mysłowic w placówkach prowadzących szczepienia ochronne
przeprowadzono 16 kontroli w zakresie realizacji założeń obowiązującego Programu
Szczepień Ochronnych.
Podczas przeprowadzonych kontroli zwracano szczególną uwagę na:
•
stan zaszczepienia dzieci i młodzieży wg obowiązującego PSO w celu uzyskania jak
najwyższego odsetka uodpornienia,
•
wyposażenie punktów szczepień,
•
sposób przechowywania i transportu preparatów do szczepień,
•
sposób prowadzenia dokumentacji medycznej dotyczącej szczepień ochronnych,
•
zgłaszalność występujących niepożądanych odczynów poszczepiennych.
W minionym roku Program Szczepień Ochronnych realizowany był na terenie
Mysłowic
przez
20
świadczeniodawców
w
25
gabinetach
zabiegowych.
U świadczeniodawców znajdowało się 13499 kart uodpornienia (stan na dzień 31 grudnia
2014r.) w tym 13212 kart uodpornienia dzieci i młodzieży do 20 roku życia. Od kilku lat
obserwuje się systematyczny spadek liczby dzieci i młodzieży podlegających szczepieniu.
22
Liczba populacji 0-20 roku życia objętej Programem Szczepień Ochronnych w latach 2010-2014
Oceniając realizację szczepień ochronnych w 2014 roku należy stwierdzić, że są one
wykonane w odsetku gwarantującym korzystną sytuację epidemiologiczną w odniesieniu do
wielu chorób zwalczanych poprzez szczepienia ochronne.
Szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu B
Szczepienie p/WZW typu B jest najlepszym sposobem zapobiegania chorobie, od
czasu wprowadzenia szczepienia p/WZW typu B do PSO, w 1989 roku oraz sukcesywnego
rozszerzania grup objętych szczepieniami obowiązkowymi i zalecanymi zarejestrowano
wielokrotny spadek zapadalności na WZW typu B. Po przeprowadzonych szczepieniach dzieci
i młodzież posiadają bardzo dobrą odporność p/WZW typu B. Szczepienia podstawowe
noworodków
i niemowląt wykonywane były
trzema dawkami szczepionki w cyklu
zbliżonym do 0; 1; 6 miesięcy. U dzieci z masą urodzeniową mniejszą niż 2000g stosuje się
czterodawkowy cykl szczepienia 0; 1; 2; 12 miesięcy. Również u dzieci szczepionych
zalecaną szczepionką skojarzoną (6 w 1) schemat szczepienia pierwotnego składa się z trzech
dawek i dawki uzupełniającej podanej przed ukończeniem 18 miesięcy.
W roku 2014 szczepienia pierwotne p/WZW typu B w 1 roku życia zostały rozpoczęte
u 47,16 % populacji (299 dzieci). Stan zaszczepienia dzieci w 2 roku życia dawką
uzupełniającą kształtuje się na poziomie 93,97 % (639 dzieci).
23
Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/WZW B
Ogółem p/WZW typu B zaszczepiono 99,26 % dzieci w drugim roku życia. Dzieci,
u których do tej pory nie rozpoczęto szczepień najczęściej posiadają p/wskazania lub rodzice
nie wyrażają zgody na szczepienie.
Szczepienie p/WZW typu B zalecane, finansowane przez pacjentów, jest najchętniej
realizowanym szczepieniem przez osoby przygotowujące się do zabiegów operacyjnych
i przewlekle chore nieszczepione w ramach szczepień obowiązkowych.
Szczepienia p/błonicy, tężcowi i krztuścowi
Podobnie jak w latach poprzednich w roku 2014 szczepienia realizowane były przy
użyciu preparatów szczepionkowych finansowanych ze środków znajdujących się w budżecie
Ministra Zdrowia, a także coraz częściej, z zastosowaniem szczepionek wysoce skojarzonych
finansowanych przez rodziców. Szczepieniami pierwotnymi p/błonicy, tężcowi i krztuścowi
w 2014 roku objęto 57,73% populacji (366 dzieci) w 1 roku życia. W 2 roku życia szczepienie
IV dawką uzupełniającą otrzymało 223 dzieci (32,79%).
Ogółem liczba zaszczepionych w drugim roku życia wyniosła 668 (98,23 %).
24
Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w latach 2010-2014
Dawkami przypominającymi p/błonicy i tężcowi szczepiono w 6, 14 i 19 roku życia.
Kontynuacja szczepień p/krztuścowi prowadzona jest obowiązkowo u dzieci w 6 roku życia.
W ramach I szczepienia przypominającego p/błonicy, tężcowi i krztuścowi zaszczepiono 577
dzieci (74,16%) z rocznika 2009, II dawką przypominającą p/tężcowi i błonicy w roczniku
2001 zaszczepiono 527 osób (85,14%), III dawką przypominającą p/tężcowi i błonicy
zaszczepiono 491 osób (77,08%) z rocznika 1996.
Procentowy udział dzieci w 6, 14 i 19 roku życia zaszczepionych p/błonicy i tężcowi dawkami przypominającymi
w latach 2010-2014
W 2014 roku, dzieciom które z różnych względów nie otrzymały I szczepienia
przypominającego p/błonicy, tężcowi i krztuścowi, a ukończyły 7 rok życia i zostały
zakwalifikowane do szczepienia, zapewniono szczepionkę z niższą zawartością antygenów
krztuścowych (dTpa) finansowaną ze środków publicznych.
25
Szczepienia p/poliomyelitis
W analizowanym roku szczepieniami p/poliomyelitis (szczepienia pierwotne) objęto
57,73% populacji (366 dzieci w 1 roku życia), szczepienie uzupełniające wykonano u 223
dzieci w drugim roku życia (32,79%). Ogółem w drugim roku życia zaszczepionych było
98,23 % (668 dzieci). Szczepienie podstawowe prowadzono przy użyciu
pojedynczych
inaktywowanych
(IPV)
lub
preparatów
skojarzonych.
szczepionek
Szczepienie
przypominające u dzieci w 6 roku życia wykonano u 576 dzieci (74,04%) preparatem
doustnym zawierającym żywe szczepy poliowirusów (OPV) lub szczepionką inaktywowaną.
Procentowy udział dzieci w 1, 2 i 6 roku życia zaszczepionych p/poliomyelitis w latach 2010-2014
Szczepienia p/odrze, śwince i różyczce
Szczepienia obowiązkowe p/odrze, śwince i różyczce w 2014 roku obejmowały dzieci
w 13-14 miesiącu życia i w 10 roku życia. Systematycznie kontynuowane były szczepienia
u dzieci urodzonych po 31 grudnia 1996 roku, które nie otrzymały dwóch dawek szczepionki
skojarzonej. W rocznikach 2005-1997 stan zaszczepienia wynosi powyżej 99%. Szczepienie
podstawowe w 2 roku życia wykonano u 528 dzieci (77,65%) a szczepienie przypominające
w 10 roku życia u 529 dzieci (80,15%). Dzieci, u których do tej pory nie rozpoczęto szczepień
najczęściej posiadają p/wskazania do stosowania szczepionek żywych
lub rodzice nie
wyrażają zgody na szczepienie.
26
Procentowy udział dzieci w 2 i 10 roku życia zaszczepionych p/odrze, śwince i różyczce w latach 2010-2014
Szczepienia p/gruźlicy
W roku 2014 szczepienia p/gruźlicy wykonywano u noworodków w pierwszej dobie
po urodzeniu preparatem BCG w ampułkach 10 dawkowych.
Procentowy udział dzieci w pierwszej dobie życia zaszczepionych przeciwko gruźlicy w latach 2010-2013
U dzieci z niską masą ciała poniżej 2000g oraz w ciężkim stanie po urodzeniu,
odraczano wykonania szczepienia p/gruźlicy w pierwszej dobie życia, szczepionkę podawano
w następnym możliwym terminie po ustąpieniu p/wskazań. Szczepienia po 14 dniu życia do
15 lat wykonywano najczęściej u dzieci przybywających do Polski z państw, w których nie
prowadzi się szczepień przeciw gruźlicy. Dzieci, u których do tej pory nie zrealizowano
27
szczepień najczęściej posiadają p/wskazania do wykonania szczepienia lub rodzice nie
wyrażają zgody na szczepienie.
Szczepienia p/haemophilus influenzae typu b
W roku 2014 szczepienia przeciw inwazyjnemu zakażeniu haemophilus
influenzae typu b
realizowane były przy użyciu preparatów szczepionkowych
finansowanych ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia lub
z zastosowaniem szczepionek wysoce skojarzonych finansowanych przez rodziców.
Szczepieniami pierwotnymi p/haemophilus influenzae typu b w 2014 roku objęto 57,73%
populacji (366 dzieci) w 1 roku życia. W 2 roku życia szczepienie uzupełniające otrzymało
223 dzieci (32,79%). Ogółem liczba zaszczepionych w drugim roku życia wyniosła 668 (98,23
%).
Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych przeciwko haemophilus influenzae typu b w latach
2010-2014
Stan wykonania szczepień obowiązkowych w 3 roku życia
W
ramach
Programu
Szczepień
Ochronnych
zestawienie
wszystkich
obowiązkowych szczepień wykonanych w 3 roku życia, to tzw. zamknięcie szczepień
podstawowych. Na poniższym wykresie można zaobserwować, iż z wyjątkiem szczepień
p/odrze, śwince i różyczce, wszystkie obowiązkowe szczepienia ochronne wykonane są na
28
poziomie ponad 99%. Szczepienia p/odrze, śwince i różyczce realizowane były przy użyciu
szczepionek skojarzonych, zawierających atenuowane wirusy. Szczepienia
podstawowe
powinny być wykonane zgodnie z obowiązującym PSO u dziecka w 2 roku życia. Dzieci były
najczęściej odraczane od tego szczepienia z powodów neurologicznych, zaburzeń odporności,
p/wskazań do stosowania żywych szczepionek, uczuleń, stanów infekcyjnych i zaostrzonych
stanów chorób przewlekłych. Jest to również szczepienie, któremu najczęściej przeciwni są
rodzice z tzw. środowisk opornych.
Stan zaszczepienia dzieci w 3 r.ż. – dane skumulowane za 2014r.
Zalecane szczepienia ochronne
W roku 2014 szczepienia zalecane niefinansowane ze środków znajdujących się
w budżecie Ministra Właściwego do Spraw Zdrowia realizowano zgodnie z wytycznymi
Programu Szczepień Ochronnych.
Szczepienia p/grypie sezonowej
W 2014 roku na terenie Mysłowic realizowano akcje szczepień zalecanych p/grypie
organizowane i finansowane przez Urząd Miasta Mysłowice:
29
Lp.
1.
Rodzaj
szczepienia/
PROGRAM
Grupa
docelowa
zgodnie z
założeniami
programu
Organizator
akcji
Ilość osób
uodpornionych w
ramach akcji
Wielkość populacji
podlegającej
szczepieniu zgodnie
z założeniami
programu/
zawartej umowy
„Szczepienia
profilaktyczne
przeciwko grypie
osób po 65 roku
Mieszkańcy
Mysłowic po
65 roku życia
Miasto
Mysłowice/
Fundacja
„Unia Bracka”
795
w tym
kobiety: 387
mężczyźni: 408
1100
życia”
Szczepienia zalecane organizowane i finansowane przez Urząd Miasta Mysłowice
Ogółem na terenie Mysłowic w roku 2014 zaszczepiono 1896 osób. Na liczbę
składają się szczepienia wykonane w punktach szczepień na terenie miasta szczepionkami
zakupionymi przez pacjentów, szczepienia finansowane przez Urząd Miasta oraz szczepienia
tzw. wyjazdowe, realizowane na zasadzie umów zakładów pracy z podmiotami leczniczymi.
Liczba zaszczepionych p/grypie w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu A
Szczepienia p/WZW typu A zalecane są zgodnie z PSO dla osób wyjeżdżających do
krajów o wysokiej endemiczności, osobom zatrudnionym przy produkcji
i dystrybucji
30
żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz dzieciom i młodzieży które
nie chorowały na WZW typu A.
Liczba osób zaszczepionych przeciwko WZW typu A jest wyższa niż w latach ubiegłych
i dotyczy głównie osób powyżej 20 roku życia (tylko 4,3% stanowią osoby młodsze). Osoby te
najczęściej były szczepione z powodu wyjazdów w strefy zagrożenia tą chorobą. Szczepienia
realizowano preparatami pojedynczymi i skojarzonymi (p / WZW A i B).
Liczba zaszczepionych p/WZW A w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/ Neisseria meningitidis
Szczepionkę przeciw meningokokom poleca się m.in. osobom pozostającym w
bliskim kontakcie z osobami chorymi na inwazyjną chorobę meningokokową. Celem
stosowania szczepień przeciw meningokokom jest zapobieganie inwazyjnym postaciom
chorób meningokokowych oraz innym zakażeniom wywołanym przez serotypy zawarte
w szczepionkach. Dodatkowo szczepienia (zwłaszcza preparatami skoniugowanymi) mają
wpływ na zmniejszenie częstości
nosicielstwa i
wywołania zjawiska odporności
zbiorowiskowej. W 2014 roku zaszczepiono 50 osób w grupie wiekowej od 0-19 lat,
szczepienia były finansowane przez pacjentów.
31
Liczba zaszczepionych p/ Neisseria Meningitidis w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/tężcowi
Zachorowania na tężec wśród osób nie zaszczepionych, pomimo postępu medycyny
charakteryzują się wysoką śmiertelnością, stosowanie szczepienia p/tężcowi ma na celu
ochronę indywidualną przed zachorowaniem.
W 2014 roku do obowiązkowych szczepień po ekspozycyjnych po zranieniu
wykorzystywana była szczepionka pojedyncza, szczepienia zalecane przed ekspozycyjne
realizowano głównie przy użyciu szczepionek skojarzonych, ogółem zaszczepiono 1430 osób.
Liczba zaszczepionych p/ tężcowi w latach 2010-2014r.
32
Szczepienia p/durowi brzusznemu
Szczepienia przeciw durowi brzusznemu na obszarach nie endemicznych, takich jak
Polska mają na celu zapobieganie zachorowaniom wśród osób z grup wysokiego ryzyka m.in.
na stanowiskach pracy przy usuwaniu odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych.
Szczepienie jest również zalecane osobom wyjeżdżającym do rejonów endemicznego
występowania zachorowań na dur brzuszny. W 2014 roku realizowano szczepienia
preparatami pojedynczymi (Ty i Typhim Vi) i szczepionką durowo-tężcową (TyT),
zaszczepiono 26 osób. Liczbę zaszczepionych stanowiły wyłącznie osoby powyżej 20 roku
życia.
Liczba zaszczepionych p/ durowi brzusznemu w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/błonicy
Od czasu wprowadzenia szczepionki przeciwbłoniczej, toksoid błoniczy jest jej
podstawą – czynnikiem immunogennym, który wyzwala swoistą ochronną odpowiedź
humoralną u szczepionego człowieka. Dodatkowym celem stosowania szczepionki
przeciwbłoniczej jest osiągnięcie poprzez masowe szczepienia odporności zbiorowiskowej
w szczepionej populacji. W wyniku przeprowadzonych szczepień dzieci i młodzież posiadają
bardzo dobrą odporność. U osób dorosłych odporność jest mniejsza z powodu braku
stymulacji antygenowej przez naturalny kontakt z zarazkiem oraz sporadyczne podawanie
dawek przypominających. W 2014 roku w ramach szczepień zalecanych zaszczepiono 13 osób
33
p/błonicy preparatami skojarzonymi, 77% zaszczepionych stanowią osoby powyżej 30 roku
życia.
Liczba zaszczepionych p/ błonicy w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/Streptococcus pneumoniae
Wśród zakażeń wywołanych przez pneumokoki dominująca formą kliniczną
są m.in. zakażenia układu oddechowego oraz zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.
Zachorowania
na
inwazyjną
chorobę
pneumokokową
charakteryzują
się
wysoką
śmiertelnością, a także wystąpieniem poważnych powikłań, szczególnie wśród małych dzieci
i osób w podeszłym wieku. Obecność aż 90 serotypów wśród pneumokoków ogranicza
możliwość zapobiegania przez szczepienia wszystkim zakażeniom wywołanym przez te
patogeny.
W 2014 roku realizowano ze środków publicznych szczepienia p/pneumokokom
u dzieci od 2 miesiąca życia do ukończenia 12 miesięcy urodzonych przed ukończeniem 37
tygodnia ciąży lub urodzonych z masą poniżej 2500g, a także u dzieci do ukończenia 5 roku
życia z wybranych grup ryzyka zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem tych zakażeń.
Do realizacji szczepień obowiązkowych zakupione były dwa rodzaje preparatów:
szczepionka 10-walentna
i 13-walentna. Szczepionki przeciw pneumokokom występują
wyłącznie jako preparaty pojedyncze, poliwalentne i były najchętniej kupowanymi przez
rodziców szczepionkami zalecanymi dla dzieci. W 2014 roku największą liczbę wśród
zaszczepionych stanowiły dzieci w wieku 0-4 lat (304 dzieci co stanowi ponad 94,7% liczby
zaszczepionych ogółem).
34
Liczba zaszczepionych p/pneumokokom w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/ospie wietrznej
Ospa wietrzna jest jedną z najbardziej zaraźliwych chorób zakaźnych, dlatego
podobnie jak w latach ubiegłych była najczęściej rejestrowaną chorobą zakaźną wieku
dziecięcego. W przebiegu zachorowania na ospę wietrzną może dochodzić do poważnych
powikłań. Stosowanie szczepionki p/ospie wietrznej zapobiega rozprzestrzenianiu się tej
choroby,
a
także
m.in.
chroni
pacjentów
z
grup
podwyższonego
ryzyka.
W 2014 roku szczepienia wykonywano obowiązkowo ze środków publicznych u dzieci do
ukończenia 12 roku życia narażonych na zakażenie ze względów środowiskowych, zwłaszcza
w domach dziecka, domach opieki długoterminowej, żłobkach i innych instytucjach
opiekuńczych, a także u dzieci do ukończenia 12 roku życia z wybranych grup ryzyka
zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem zakażenia.
Grupę osób, u których wykonano szczepienie zalecane p/ospie wietrznej stanowią głównie
dzieci, ogółem zaszczepiono 98 osób.
35
Liczba zaszczepionych p/ospie wietrznej w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/biegunce rotawirusowej
Zachorowania na biegunki rotawirusowe w większości występują u
niemowląt
i małych dzieci. Niemowlęta są również najbardziej podatne na ciężkie postacie choroby
i wymagają zwykle leczenia szpitalnego.
W Polsce szczepienia te realizowane są jako szczepienia zalecane, dlatego ich rola
ogranicza się do indywidualnej ochrony szczepionych dzieci. Szczepionki powodują
uodpornienie przeciw wybranym typom rotawirusów (odpowiedzialnych za najgroźniejsze
postacie choroby), dlatego można się spodziewać jedynie wpływu szczepień na obniżenie
liczby hospitalizacji i ewentualnych powikłań z powodu ciężkich biegunek, natomiast
szczepienia
nie
będą
miały wpływu
na
zapadalność
na
biegunki
rotawirusowe
o łagodniejszym przebiegu.
W 2014 roku zgodnie z PSO szczepienia zalecane były dzieciom do 24 tygodnia życia
(wyłącznie rodzice pokrywali koszt szczepionki), preparatem doustnym podawanym
jednocześnie ze szczepieniami obowiązkowymi. Zaszczepiono ogółem 165 niemowląt.
36
Liczba zaszczepionych p/biegunce rotawirusowej w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/kleszczowemu zapaleniu mózgu
Szczepionka przeciw KZM jest dedykowana dla osób z grup ryzyka przebywających
stale lub okresowo na terenach endemicznego występowania wirusa KZM. Zgodnie z PSO
szczepienie jest zalecane osobom z grup najwyższego ryzyka tj. pracownikom leśnym,
stacjonującemu wojsku, funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej, rolnikom, młodzieży
odbywającej praktyki oraz turystom i uczestnikom obozów i kolonii. W roku 2014
zaszczepiono 40 osób (80% stanowią osoby poniżej 20 roku życia).
Liczba zaszczepionych p/kleszczowemu zapaleniu mózgu w latach 2010-2014r.
37
Szczepienia p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego
Szczepionka
p/zakażeniom brodawczaka
ludzkiego
powoduje
uodpornienie
przeciwko najbardziej onkogennym typom wirusa. Celem stosowania szczepionki jest głównie
zapobieganie dysplazji szyjki macicy wysokiego stopnia oraz rakowi szyjki macicy, a także
brodawkom zewnętrznych narządów płciowych.
W 2014 roku zaszczepiono 9 osób poniżej 20 roku życia.
Liczba zaszczepionych p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/żółtej gorączce
Na terenie Polski zarejestrowana jest jedna szczepionka przeciw żółtej gorączce
posiadająca rekomendacje WHO. Szczepionka
jest stosowana w celu zapobiegania
zachorowaniom na żółtą gorączkę wśród osób podróżujących lub mieszkających na terenach
endemicznych Afryki i Ameryki Południowej. W 2014 roku szczepienia wykonano u 4 osób
(powyżej 19 roku życia) zgodnie z zaleceniami Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych.
Szczepienia udokumentowano w Międzynarodowej Książeczce Szczepień.
38
Liczba zaszczepionych p/żółtej gorączce w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/krztuścowi
Informacja o wykonanych szczepieniach p/krztuścowi we wszystkich przedziałach
wiekowych (nie tylko dzieci objętych szczepieniami obowiązkowymi) zamieszczono
w sprawozdaniu ze szczepień ochronnych za rok 2014 (MZ-54) dopiero po raz drugi.
Szczepienia zalecane p/krztuścowi realizowano preparatami skojarzonymi (dTpa i dTpa +
polio) u 21 osób. Ponad 52% zaszczepionych stanowią osoby w 14 i 19 roku życia, które
w miejsce obowiązkowej dawki przypominającej p/tężcowi i błonicy zakupili preparat
zalecany z komponentą krztuścową. Pozostałe osoby zaszczepione to głównie osoby
wyjeżdżające do różnych krajów świata.
Liczba osób zaszczepionych p/krztuścowi dawką przypominającą w latach 2013-2014r.
39
Niepożądane Odczyny Poszczepienne
W Polsce w ciągu ostatnich lat można zauważyć znaczny wzrost zainteresowania
społeczeństwa niepożądanymi odczynami poszczepiennymi. Nadzór nad niepożądanymi
odczynami poszczepiennymi (NOP) prowadzony jest w oparciu o rzetelną rejestrację
przypadków i współpracę z lekarzami. Na podstawie prowadzonego nadzoru prowadzone są
badania epidemiologiczne mające na celu ustalenie związków między szczepieniami,
a przypisywanymi im odczynami. Reakcje organizmu na podanie szczepionki, najczęściej
o łagodnym charakterze, mogą w rzadkich przypadkach przebiegać w postaciach poważnych
lub ciężkich, a nawet zagrażających życiu. W 2014 roku zgłoszono ogółem 9 przypadków
NOP, które wystąpiły po podaniu jednej lub kilku szczepionek jednocześnie. Wszystkie
przypadki zostały zakwalifikowane przez lekarzy jako odczyny łagodne.
Liczba zgłoszonych niepożądanych odczynów poszczepiennych w latach 2010- 2014r.
40
II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w roku 2014 sprawował
bieżący nadzór sanitarny nad 133 podmiotami leczniczymi, w których przeprowadzono
ogółem 122 kontrole stanu sanitarnego.
Nadzór sanitarny prowadzony był nad podmiotami leczniczymi udzielającymi
stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych, ambulatoryjnych świadczeń
zdrowotnych i praktykami zawodowymi, tj:
 2 szpitalami;
 50 przychodniami, ośrodkami zdrowia, poradniami, ambulatoriami;
 7 zakładami badań diagnostycznych i medycznymi laboratoriami diagnostycznymi;
 3 zakładami rehabilitacji,
 5 innymi podmiotami leczniczymi (w tym pogotowia i pracownie protetyki);
 31 indywidualnymi praktykami lekarskimi ogółem;
w tym 21 indywidualnymi praktykami lekarzy dentystów;
 14 indywidualnymi specjalistycznymi praktykami lekarskimi ogółem;
 1 grupową praktyką lekarską ogółem;
 4 indywidualnymi specjalistycznymi praktykami lekarzy dentystów;
 1 grupową praktyką lekarzy dentystów;
 3 indywidualnymi praktykami pielęgniarek i położnych;
 3 grupowymi praktykami pielęgniarek i położnych;
 9 innymi praktykami.
41
Podmioty lecznicze zbiorczo na terenie miasta Mysłowice.
Dostosowanie podmiotów leczniczych do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 26.06.2012r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym
i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 112 poz. 739.)
w roku 2014 analogicznie jak w latach ubiegłych sprawdzano na wniosek podmiotów
leczniczych
podczas
czynności
kontrolnych,
które
skutkowały
wydaniem
decyzji
administracyjnych odnośnie spełnienia wymogów w/w rozporządzenia.
W powyższym zakresie PPIS w Katowicach w roku 2014 przeprowadził 43 kontrole
na wniosek stron i wydał:
 4 decyzje - celem rejestracji praktyk w Śląskiej Izbie Lekarskiej,
 26 decyzji, w tym 2 dotyczące szpitali i 24 dotyczące pozostałych podmiotów
leczniczych - celem rejestracji w Urzędzie Wojewódzkim.
42
1. Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą
Szpitale
W roku 2014 na terenie miasta Mysłowice działalność leczniczą prowadziły 2 szpitale,
w których przeprowadzono 19 kontroli.
W Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Szpital nr 2 im.
Tadeusza Boczonia przy ul. Bytomskiej 41,
dr
przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych
w zakresie oceny stanu sanitarnego, a w szczególności opracowania i stosowania procedur,
zaopatrzenia w materiały sterylne, postępowania z odpadami u wytwórcy oraz wyposażenia
punktu szczepień i zasad prowadzania dokumentacji szczepień ochronnych.
W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono brak nadzoru nad realizacją procedury
dekontaminacji wyrobów medycznych oraz nieprawidłowy stan sanitarno – higieniczny
powierzchni mebli, lodówki do przechowywania leków i sufitów w Oddziale Wewnętrznym
oraz powierzchni parapetów okiennych w pakowalni materiałów w Punkcie Sterylizacji
W związku z powyższym PPIS w Katowicach wydał decyzję administracyjną
nakazując usunięcie uchybień. Część zarządzeń decyzji zostało wykonanych w wyznaczonym
terminie. Termin realizacji zarządzeń dotyczących doprowadzenia do właściwego stanu
sanitarno – higienicznego powierzchni sufitów w pomieszczeniach higieniczno - sanitarnych
dla kobiet w Oddziale Wewnętrznym, na wniosek strony został wyznaczony na dzień 28.02.
2015r.
W
Mysłowickim
przeprowadzono
13
Centrum Zdrowia Sp. z o.o. przy ul. Mikołowskiej 1,
kontroli
sanitarnych
w
zakresie
oceny
stanu
sanitarnego,
a w szczególności opracowania i stosowania procedur, zaopatrzenia w materiały sterylne,
postępowania z odpadami u wytwórcy oraz wyposażenia punktu szczepień i zasad
prowadzenia dokumentacji szczepień ochronnych.
Podczas kontroli stwierdzono nieprawidłowości w zakresie:
 braku opracowanych i wdrożonych procedur,
 nieprawidłowy stan sanitarno –higieniczny:
- powierzchni mebli i wyposażenia,
- podłóg,
- stolarki drzwiowej,
- ścian i sufitów,
43
 nieprawidłowo opracowanych procedur:
- dekontaminacji wyrobów medycznych,
- postępowania z bielizną,
- postępowania po ekspozycji zawodowej,
 braku zgłoszenia podejrzenia zakażenia układu pokarmowego,
 kontroli wewnętrznych.
W związku z powyższym PPIS
w Katowicach osobę odpowiedzialną ukarał
mandatem karnym oraz wydał 2 decyzje administracyjne nakazując usunięcie stwierdzonych
uchybień. Część zarządzeń decyzji zostało wykonanych w wyznaczonym terminie
- odnowiono przez pomalowanie ściany i sufity pomieszczeń Oddziału Noworodkowego
i Oddziału Ginekologiczno – Położniczego oraz
niektóre pomieszczenia w Oddziale
Wewnętrznym.
Termin wykonania zarządzeń dotyczących doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno –
higienicznego powierzchni: ścian, sufitów i podłóg w niektórych salach chorych, stolarki
drzwiowej w Oddziale Dermatologii oraz powierzchni ścian i sufitów Izby Przyjęć, na
wniosek strony został wyznaczony na dzień 31.03. 2015r.
Ponadto, w podmiocie był kontynuowany kompleksowy remont Zespołu Porodowego.
System kontroli zakażeń szpitalnych
W roku 2014 przeprowadzono
kontrole
w
obydwu szpitalach prowadzących
działalność leczniczą na terenie miasta Mysłowice.
Kwalifikacje członków zespołów kontroli zakażeń szpitalnych były zgodne
z obowiązującymi przepisami prawa.
W obiektach zapewniono warunki izolacji pacjentów z podejrzeniem lub chorobą
wywołaną czynnikami alarmowymi oraz możliwość wykonywania badań laboratoryjnych
mikrobiologicznych, w tym identyfikację biologicznych czynników chorobotwórczych
wywołujących zakażenia i choroby zakaźne w ciągu całej doby. W każdym ze szpitali
powołano zespół ds. polityki antybiotykowej, który prowadził nadzór nad receptariuszem
szpitalnym uwzględniającym wytyczne stosowania antybiotyków w wybranych sytuacjach
klinicznych. Dokonywana była ocena ryzyka wystąpienia zakażenia przy przyjęciu pacjenta
do szpitala.
44
W Samodzielnym
Publicznym
Zakładzie
Opieki Zdrowotnej Szpital
nr 2 im.
dr Tadeusza Boczonia przy ul. Bytomskiej 41 monitoring zakażeń szpitalnych był prowadzony
w formie czynnej poprzez m.in. codzienny przegląd wyników badań mikrobiologicznych oraz
kart gorączkowych hospitalizowanych pacjentów.
W Mysłowickim Centrum Zdrowia Sp. z o.o. przy ul. Mikołowskiej 1 monitoring
zakażeń szpitalnych prowadzono w formie biernej poprzez m.in. analizę dokumentacji
pacjenta oraz prowadzenie indywidualnych karty rejestracji zakażeń szpitalnych i czynników
alarmowych.
W szpitalach prowadzone były wykazy zranień ostrymi narzędziami przy udzielaniu
świadczeń zdrowotnych. W każdym ze szpitali zarejestrowano po 1 przypadku ekspozycji
wśród personelu.
Zespoły kontroli zakażeń szpitalnych przeprowadzały szkolenia personelu oraz
kontrole wewnętrzne w zakresie poprawności jak i skuteczności realizacji działań
zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych.
W wyniku przeprowadzonych kontroli w zakresie funkcjonowania systemu
kontroli zakażeń szpitalnych analogicznie jak w roku poprzednim nieprawidłowości
stwierdzono w Mysłowickim
Centrum Zdrowia Sp. z o.o. przy ul. Mikołowskiej 1
i dotyczyły one braku zgłoszeń zakażeń układu pokarmowego do PPIS w Katowicach oraz
niewłaściwego przeprowadzania kontroli wewnętrznych. W związku ze stwierdzonymi
uchybieniami osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym.
Podobnie jak w roku ubiegłym, w roku 2014 w szpitalach na terenie Mysłowic nie
stwierdzono ognisk epidemicznych.
Podmioty lecznicze udzielające ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych
W ramach bieżącej działalności prowadzono nadzór nad 65 podmiotami leczniczymi
udzielającymi
ambulatoryjnych
świadczeń
zdrowotnych,
w
2014r.
skontrolowano
45 podmiotów, w których przeprowadzono 58 kontroli.
Kontrole sanitarne przeprowadzane były w zakresie oceny stanu sanitarnego,
a w szczególności opracowania i stosowania procedur związanych z zapobieganiem szerzeniu
się zakażeń i chorób zakaźnych, w związku z udzielanymi świadczeniami medycznymi.
Nieprawidłowości stwierdzono w 4 obiektach i dotyczyły one:
 niewłaściwie opracowanych procedur:
45
- dekontaminacji wyrobów medycznych, powierzchni pomieszczeń i wyposażenia,
- postępowania po ekspozycji na zakażenia wirusowe przenoszone drogą HCV, HBV
i HIV,
- dekontaminacji rąk,

braku opracowanej i wdrożonej procedury używania odpowiednich do rodzaju
i stopnia narażenia środków ochrony indywidualnej
W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami PPIS w Katowicach wydał zalecenia
pokontrolne. Kontrole sprawdzające wykazały usunięcie wszystkich stwierdzonych uchybień.
Od kilku lat obserwowana jest zdecydowana poprawa zarówno w zakresie
opracowania, jak i realizacji obowiązujących procedur w podmiotach leczniczych.
Praktyki zawodowe
W 2014r. PPIS w Katowicach sprawował nadzór nad 66 praktykami zawodowymi.
Przeprowadzono 11 kontroli stanu sanitarno - higienicznego, w tym stosowania procedur
zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych w związku
świadczeń
zdrowotnych.
z udzielaniem
Nieprawidłowości stwierdzono w 1 praktyce. Uchybienia
dotyczyły: niewłaściwego opracowania i realizowania procedury dekontaminacji pomieszczeń
i urządzeń, dekontaminacji rąk, postępowania z odpadami medycznymi, braku opracowanych
i wdrożonych procedur - bezpiecznego postępowania z ostrymi narzędziami medycznymi,
używania odpowiednich do stopnia narażenia środków ochrony indywidualnej oraz brak
przeprowadzanych okresowych kontroli wewnętrznych. Za stwierdzone nieprawidłowości
PPIS w Katowicach nałożył mandat karny oraz wydał zalecenia, które zostały w usunięte
w wyznaczonym terminie.
2.Podmioty lecznicze jako zakłady pracy
W roku 2014 był prowadzony również nadzór nad podmiotami leczniczymi
w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących ogólnych wymogów bezpieczeństwa
i higieny pracy, stosowania niebezpiecznych substancji, ich mieszanin, czynników
rakotwórczych i szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy.
Na terenie miasta skontrolowano 3 podmioty
lecznicze, w tym 1 szpital i 2
przychodnie. W wyniku przeprowadzonych kontroli nieprawidłowości nie stwierdzono.
46
III. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna
żywności
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014r. prowadził nadzór
w zakresie urzędowej kontroli żywności, sprawdzając spełnienie przez podmioty gospodarcze
na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności wymagań ujętych
w prawie żywnościowym.
Kontrole żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością
przeprowadzane były zgodnie z przyjętym harmonogramem kontroli oraz w każdy przypadku
podejrzenia lub uzyskania informacji o uchybieniach zagrażających zdrowiu lub życiu.
Działania kontrolne prowadzono w zakładach produkcji żywności, obiektach obrotu
żywnością, żywienia zbiorowego oraz w wytwórniach i miejscach obrotu materiałów
i wyrobów do kontaktu z żywnością, a także w miejscach produkcji i obrotu kosmetykami.
W minionym roku w Mysłowicach w 694 obiektach
figurujących w ewidencji
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach przeprowadzono
748 kontroli sanitarnych.
Obiekty objęte nadzorem PPIS w Katowicach
47
Stan sanitarno – higieniczny w nadzorowanych obiektach z roku na rok ulega
poprawie. W 2014r. w wyniku kontroli PPIS w Katowicach wydał 10 decyzji represyjnych.
Zarządzenia 4 z nich zostały wykonane, a pozostałe
pozostają w trakcie realizacji.
Nie wydano decyzji unieruchomienia obiektu.
W 2014 roku co 74 kontrola kończyła się wydaniem decyzji administracyjnej, w roku
2012 i w roku 2013 - co 55 kontrola.
Zmniejszyła się również liczba stwierdzanych uchybień skutkujących nałożeniem
mandatu. Za brak bieżącego porządku i czystości w 32 przypadkach właścicieli obiektów
ukarano mandatem karnym, na łączną kwotę 3 800,00 zł.
Statystycznie w roku 2014 co - 23 kontrola skutkowała nałożeniem mandatu karnego,
w roku 2013 co - 19 kontrola była zakończona mandatem, podczas gdy w roku 2012 co - 18
kontrola.
Kontrole
Zakłady
Decyzje represyjne
Mandaty
2012
2013
2014
2012
2013
2014
2012
2013
2014
43
26
35
2
2
1
1
2
1
494
414
467
8
10
8
28
20
24
241
215
246
4
0
1
13
12
7
1
5
0
0
0
0
0
0
0
779
660
748
14
12
10
42
34
32
produkcyjne
Obiekty
obrotu
żywnością
Zakłady
żywienia
zbiorowego
Wytwórnie
kosmetyków,
przedmiotów
użytku i miejsca
ich obrotu
RAZEM
Zestawienie działań kontrolnych w latach 2012-2014 w poszczególnych grupach obiektów.
48
Porównanie ilości wydanych decyzji represyjnych w poszczególnych grupach obiektów w latach 2012- 2014
Porównanie ilości nałożonych mandatów karnych w poszczególnych grupach obiektów w latach 2012 – 2014
1. Jakość zdrowotna środków spożywczych, przedmiotów do kontaktu z żywnością,
kosmetyków oraz suplementów diety
W trakcie bieżącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań laboratoryjnych 87 prób
żywności, przedmiotów do kontaktu z żywnością i kosmetyków oraz 2 próby suplementów
diety. We wszystkich przypadkach uzyskano wyniki prawidłowe.
49
Badania prób żywności
Zakres badań obejmował parametry mikrobiologiczne, chemiczne, organoleptyczne,
obecność zanieczyszczeń, w tym szkodników i ich pozostałości, oraz oznakowanie.
Przebadano ogółem pod względem:

mikrobiologicznym – 36 prób,

chemicznym – 17 prób,

organoleptycznym – 18 prób,

obecności zanieczyszczeń biologicznych i fizycznych – 16 prób.
Porównanie ilości próbek żywności i przedmiotów użytku pobranych i kwestionowanych w latach 2012 - 2014.
Wszystkie uzyskane wyniki były prawidłowe. W roku 2013, kwestionowano 3 próby
tj. 3,4% , a w roku 2012 - 2 próby, co stanowi 3,2%.
W 2014 roku w zakresie oznakowania oceniono 59 prób środków spożywczych.
Aktualnym przepisom dotyczącym oznakowania środków spożywczych nie odpowiadało
12 próbek (tj. 20,3%). Stwierdzone nieprawidłowości to:
 nazwa, data minimalnej trwałości oraz zawartość netto środka spożywczego nie były
umieszczane w tym samym polu widzenia;
 nieczytelne dla konsumenta napisy dotyczące składu środka spożywczego;
 niewłaściwie podane nazwy funkcji technologicznych dozwolonych substancji
dodatkowych;
 niewłaściwe oznakowanie wartością odżywczą;
 brak oznakowania w języku polskim.
50
Nadzór nad przedmiotami użytku i kosmetykami
W 2014 roku przeprowadzono 2 kontrole w miejscach obrotu kosmetykami. Stan
sanitarno - higieniczny tych obiektów nie budził zastrzeżeń.
Liczba obiektów prowadzących
działalność
Rodzaj obiektu
Rok 2013
Wytwórnie ogółem
w tym:
- materiałów i wyrobów przeznaczonych do
kontaktu z żywnością
- produkcji, konfekcjonowania kosmetyków
Miejsca obrotu ogółem
w tym:
- materiałami i wyrobami przeznaczonymi do
kontaktu z żywnością
- kosmetykami
Rok 2014
1
1
0
0
1
1
4
4
0
0
4
4
Wytwórnie i miejsca obrotu przedmiotami użytku i kosmetykami w latach 2013 - 2014.
Suplementy diety
W rejestrze obiektów prowadzonym przez Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Katowicach
figurują 2 hurtownie suplementów diety oraz 7 punktów
sprzedaży w aptekach, sklepach zielarskich. W roku 2014 przeprowadzono 7 kontroli
sanitarnych w tych obiektach i były one bezusterkowe.
W ramach prowadzonego nadzoru pobrano do badań laboratoryjnych 2 próby
suplementów diety w celu oznaczenia substancji dodatkowych, w tym substancji słodzących.
Uzyskano wyniki prawidłowe.
2. Powiadomienia typu RASFF
System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF) to
system przekazywania informacji między urzędami ds. kontroli żywności.
51
W przypadku zidentyfikowania jakiegokolwiek zagrożenia zdrowia konsumentów
umożliwia on sprawne i szybkie przekazywanie informacji, które są oceniane i jeżeli istnieje
zagrożenie zdrowia konsumentów podejmowane są działania określone procedurami.
W roku 2014 otrzymano łącznie 45 powiadomień alarmowych i informacyjnych
w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych
RASFF.
Przyczynami dla których dany produkt został zgłoszony do systemu RASFF było m.in.:
 stwierdzenie fragmentów szkła w wyrobie piekarniczym;
 stwierdzenie glutenu w produktach bezglutenowych;
 przekroczenie parametrów mikrobiologicznych w produktach tj. tatar wołowy, filet
z kurczaka i podroby, gulasz wieprzowy z szynki schłodzonej, mięso mielone
z szynki, kiełbasa, bazylia suszona;
 zawartość nieautoryzowanych substancji w suplementach diety;
 migracja formaldehydu z naczyń z tworzyw sztucznych, kadmu i ołowiu z naczyń
szklanych oraz cyny ze sprzętu kuchennego;
 przekroczenie dopuszczalnego poziomu pestycydów w herbacie;
 przekroczenie dopuszczalnego poziomu metali w produktach;
 przekroczone poziomy substancji dodatkowych oraz mikotoksyn w produktach.
W obiektach monitorowano proces wycofywania tych produktów z obrotu handlowego.
W większości przypadków producenci lub dystrybutorzy sami podejmowali takie działania.
Kategorie produktów
Powiadomienia
alarmowe
Powiadomienia
informacyjne
Ryby i przetwory rybne
2
0
Mięso i przetwory mięsne
Przetwory zbożowo - mączne
Warzywa i owoce
Wyroby piekarnicze i cukiernicze
Bakalie
Herbaty i kawa
Wyroby przeznaczone do kontaktu
z żywnością
Suplementy diety
Inne (wiśnie koktajlowe z ogonkami, olej kokosowy
do smażenia, borowik suszony, bazylia suszona,
gruszki połówki z lekkim syropie)
Razem
3
9
0
1
1
1
2
0
1
0
1
1
2
1
4
11
3
2
26
19
52
W 2014r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zgłosił do Systemu
RASFF 3 produkty:
 gulasz
wieprzowy
z
szynki
schłodzonej
-
z
powodu
zanieczyszczeń
mikrobiologicznych;
 mięso mielone z szynki - z powodu zanieczyszczeń mikrobiologicznych;
 kasza gryczana prażona cała ze względu na przekroczenie poziomu mikotoksyn –
ochratoksyny A.
3. Zakłady produkcyjne
W ewidencji PPIS w Katowicach w minionym roku figurowało 28 obiektów
produkcyjnych działających na terenie miasta tj.:
 1 wytwórnia lodów,
 17 piekarni,
 2 ciastkarnie,
 5 zakładów garmażeryjnych
 3 inne wytwórnie żywności.
Piekarnia w Mysłowicach (zdjęcie; Źródło własne)
W 2014r. przeprowadzono w nich 35 kontroli sanitarnych, nałożono 1 mandat karny.
Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 1 decyzję
administracyjną zarządzając przywrócenie właściwego stanu sanitarnego.
53
W obiektach tych pobrano 6 prób do badań laboratoryjnych i uzyskano wyniki
niekwestionowane.
4. Obiekty obrotu żywnością
PPIS w Katowicach w 2014r. nadzorował 429 obiektów obrotu żywnością tj.:

267 sklepów spożywczych, w tym 4 super- i hipermarkety,

53 kioski,

39 magazynów hurtowych,

29 środków transportu,

21 obiektów ruchomych i tymczasowych,

20 innych obiektów obrotu żywnością.
W obiektach obrotu żywnością przeprowadzono 467 kontroli sanitarnych, nałożono
24 mandaty karne na łączną kwotę 2 800,00zł. Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor
Sanitarny w Katowicach wydał 8 decyzji administracyjnych celem wyegzekwowania
właściwego stanu sanitarnego.
Statystycznie w 2014r. co - 19 kontrola wymagała nałożenia grzywny w drodze
mandatu karnego, w 2013r. co - 20 kontrola.
Nadal najczęściej stwierdzano uchybienia:

niewłaściwe eksponowanie i przechowywanie środków spożywczych nietrwałych
mikrobiologicznie,

oferowanie do sprzedaży środków spożywczych bez prawidłowych oznaczeń,

sprzedaż środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia,

niezachowane higieniczne warunki przy sprzedaży środków spożywczych sprzedawanych
luzem,

niesystematyczne prowadzenia dokumentacji GHP,

zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń lub sprzętu.
W obiektach obrotu żywnością pobrano do badań laboratoryjnych 81 prób żywności
i uzyskano wszystkie wyniki prawidłowe.
W roku 2014 kontynuowano akcję „Ocena stanu sanitarnego wózków oraz koszyków w
sklepach spożywczych woj. śląskiego”. W ramach tej akcji skontrolowano 3 sklepy
spożywcze i nie stwierdzono nieprawidłowości.
54
Ponadto przeprowadzono 20 kontroli w obiektach handlowych, w trakcie których
sprawdzono znakowanie produktów bezglutenowych będących w sprzedaży i stwierdzono, że
było ono prawidłowe.
W placówkach sprzedających grzyby świeże lub suszone sprawdzano atesty wydane
na grzyby świeże oraz oznakowanie grzybów suszonych. Uchybień nie zaobserwowano.
Ponadto w sezonie jesiennym przeprowadzono 10 ocen grzybów świeżych oraz wystawiono
1 atest na grzyby suszone.
Super- i hipermarkety oraz sklepy należące do sieci: „Żabka”, „Biedronka”, „Lidl”.
Na terenie miasta działają 4 supermarkety, w których przeprowadzono 23 kontrole
sanitarne tj. średnio 6 w obiekcie. Z uwagi na fakt, że w obiektach tych zgromadzona jest
duża ilość towarów przeznaczona dla masowego konsumenta, częstotliwość kontroli w nich
była większa
Stan sanitarno – higieniczny obiektów oceniono jako dobry.
W wyniku
prowadzonego nadzoru nałożono tylko 1 mandat karny, a mianowicie za brak czystości
w urządzeniach chłodniczych i w pomieszczeniach magazynowych.
W 12 sklepach należących do sieci „Żabka” przeprowadzono łącznie 23 kontrole
sanitarne, nałożono 3 mandaty karne na kwotę 700,00 zł, za wprowadzanie do obrotu
środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia oraz niezachowanie
bieżącego stanu sanitarno-porządkowego w obiektach. Ponadto wydano 1 decyzję
administracyjną zarządzając przywrócenie prawidłowego stanu sanitarno - technicznego
obiektu.
W 8 sklepach sieci „Biedronka” przeprowadzono 18 kontroli sanitarnych, wydano 1
decyzję administracyjną zarządzającą przywrócenie właściwego stanu technicznego ścian
i sufitów oraz wyposażenia sklepu. W 1 obiekcie zastosowano mandat karny w wysokości
100,00zł. za brak bieżącego porządku w pomieszczeniu do przechowywania pieczywa do
odpieku.
W 1 sklepie sieci „LIDL” przeprowadzono 2 kontrole sanitarne i nie stwierdzono
naruszenia wymagań odnośnie stanu sanitarno - higienicznego.
55
Targowiska i obiekty tymczasowe
Na terenie Mysłowic działają 3 targowiska, gdzie prowadzona jest sprzedaż detaliczna
środków spożywczych w 23 kioskach. Na terenie targowisk zapewniony jest dostęp do
bieżącej ciepłej i zimnej wody oraz wydzielonego WC dla zatrudnionych osób. Stan sanitarny
obiektów zlokalizowanych na targowiskach oceniono w trakcie 22 kontroli, podczas których
najczęściej stwierdzanymi nieprawidłowościami było:
 przechowywanie
środków
spożywczych
w
niewłaściwych
warunkach
temperaturowych oraz niezabezpieczonych przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi,
 brak czystości i porządku w obiektach,
 brak dokumentacji GHP.
Celem wyegzekwowania właściwego stanu sanitarnego wydano zalecenia doraźne oraz
nałożono 3 mandaty karne na łączną kwotę 200,00zł.
5. Zakłady żywienia zbiorowego
Na terenie miasta w 2014r. działały 232 zakłady żywienia zbiorowego, mianowicie:
 56 barów i restauracji,
 121 pubów i punktów małej gastronomii,
 14 stołówek szkolnych,
 28 stołówek przedszkolnych,
 3 zakłady cateringowe

10 innych obiektów – bufetów, żłobków i stołówek.
W 2014 roku w tej grupie obiektów przeprowadzono 246 kontroli, najwięcej w barach
i restauracjach oraz punktach małej gastronomii, w wyniku których Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 1 decyzję represyjną i nałożył 7 mandatów
karnych.
Statystycznie w 2014r. co 35 kontrola wymagała nałożenia grzywny w drodze mandatu
karnego, natomiast w 2013r. - co 17 kontrola. Wnioskować można o poprawie stanu
sanitarnego w tej grupie obiektów. Jednak nadal stwierdzano uchybienia:
 brak bieżącej czystości i porządku,
56
 zniszczony sprzęt lub wyposażenie,
 nieprzestrzeganie zasad GHP/GMP podczas produkcji posiłków,
 nieprawidłowo zabezpieczone naczynia jednorazowego użycia.
W roku 2014 przeprowadzono „Akcję catering”, której celem była ocena sposobu
prowadzenia usług cateringowych dla zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego tj.:
szpitali, domów pomocy społecznej, szkół i przedszkoli.
W
ramach akcji przeprowadzono 4 kontrole zakładów prowadzących usługi
cateringowe oraz 5 kontroli w zakładach żywienia zbiorowego korzystających z usług firm
cateringowych. Stan sanitarny wszystkich obiektów nie budził zastrzeżeń.
Żywienie w placówkach oświatowo-wychowawczych
W ewidencji PPIS w Katowicach figuruje 28 bloków żywienia w przedszkolach
działających terenie Mysłowic. W 20 obiektach posiłki przygotowuje się na miejscu,
a pozostałe 8 przedszkoli prowadzi żywienie dzieci w oparciu o dostawy posiłków z zakładów
cateringowych. Ogółem przeprowadzono w obiektach tej grupy 31 kontroli sanitarnych
i stwierdzono, że stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń i sprzętu nie budził zastrzeżeń.
W nadzorowanych 14 kuchniach szkolnych posiłki przygotowywane były na miejscu.
W roku 2014 przeprowadzono w nich 17 kontroli sanitarnych i nie stwierdzono
uchybień
sanitarno - higienicznych.
Na terenie miasta funkcjonują 2 żłobki, w których przeprowadzone kontrole sanitarne
bloków żywienia potwierdziły prawidłowy ich stan sanitarni-higieniczny.
Ponadto PPIS w Katowicach w roku 2014 zatwierdził do prowadzenia działalności:
 punkt wydawania posiłków w Szkole Podstawowej nr 14 ul. 3 Maja 19,
 kuchnię z cateringiem w Niepublicznym Przedszkolu „Zielona Lokomotywa”
ul. Jastruna 2d,
 kuchnię z cateringiem w Niepublicznym Przedszkolu „Akademia Małego Odkrywcy”
ul. Rudnickiego 2a,
 kuchnię z cateringiem w Klubie Malucha „Promyk” ul. Kryształowa 29.
57
Żywienie w podmiotach leczniczych
W 3 nadzorowanych obiektach
- 2 szpitalach i stacji dializ,
przeprowadzono
2 kontrole. Bieżący stan sanitarny w obiektach nie budził zastrzeżeń.
W wyniku kontroli w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Szpitalu
nr 2 im. T. Boczonia przy ul. Bytomskiej 41, PPIS w Katowicach wydał
administracyjną
nakazując
zapewnienie
prawidłowych
warunków
decyzję
przyjmowania
i przechowywania dostarczanych posiłków oraz doprowadzenie do prawidłowego stanu
technicznego pomieszczeń kuchenki oddziałowej.
6. Imprezy masowe
W czerwcu w związku z Mistrzostwami Świata w Siatkówce Plażowej odbywającymi
się w Ośrodku Sportów Letnich „Słupna” przy ul. Stadionowej przeprowadzono 2 kontrole
stoisk, w których sprzedawano piwo, napoje, dania z grilla oraz przekąski.
Nie stwierdzono naruszenia stanu sanitarno – higienicznego.
7. Środki transportu żywności
Skontrolowano 29 samochodów dostawczych przewożących artykuły spożywcze. Stan
sanitarno-higieniczny samochodów spełniał wymagania sanitarne ujęte w rozdziale IV
załącznika II rozporządzenia (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139
z 30.04.2004r. str.1). Najczęściej są to samochody, które należą do właścicieli obiektów
żywieniowo-żywnościowych.
Nie
stwierdzono nieprawidłowości w zakresie transportu
żywności.
.
58
IV. Jakość wody
1. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
W roku 2014 prowadzono monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez
ludzi. Minimalną częstotliwość pobierania próbek wody do badań laboratoryjnych określono
na podstawie załącznika numer 6 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29.03.2007r.
(Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.) biorąc pod uwagę objętość wody rozprowadzanej
na terenie miasta Mysłowice. Badania wody dostarczanej mieszkańcom obejmowały zakres
badań monitoringu kontrolnego i przeglądowego określony w w/w rozporządzeniu.
Monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi prowadzony był na terenie
miasta Mysłowice łącznie w 30 stałych punktach monitoringowych. Badania jakości wody
były
wykonywane
przez
Państwowego
Powiatowego
Inspektora
Sanitarnego
w Katowicach oraz przez przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach kontroli wewnętrznej.
W roku 2014 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach pobrał do badań
laboratoryjnych ogółem:
 60 próbek do badań fizykochemicznych,
 52 próbki do badań bakteriologicznych.
Kwestionowano 1 próbkę wody (1,8%) ze względu na ponadnormatywną mętność.
Wykonana
rekontrola
kwestionowanego
parametru
nie
potwierdziła
występowania
przekroczeń. Pozostałe próbki wody w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych
i bakteriologicznych spełniały wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia
przez ludzi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29.03.2007r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61
poz. 417 z późn. zm.).
W porównaniu w roku 2013 kwestionowano również 1 próbkę wody (1,8%) ze względu
na przekroczone parametry bakteriologiczne, a w roku 2012 wszystkie próbki wody
w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały
wymagania określone w przepisach prawnych.
59
Kwestionowane próbki wody przeznaczonej do spożycia na terenie miasta Mysłowice w latach 2014, 2013 i 2012
(badania wykonane przez PPIS w Katowicach).
Ponadto w roku 2014 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach
nadzorował prowadzenie przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp.
z o.o. w Mysłowicach i Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. wewnętrznej
kontroli jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Liczba raportowanych próbek
wody pobranych przez w/w przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach prowadzonej kontroli
wewnętrznej wynosiła łącznie w 2014 roku:
 83 próbki do badań fizykochemicznych,
 83 próbki do badań bakteriologicznych.
Wszystkie raportowane próbki wody z kontroli wewnętrznej w zakresie badanych
parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały wymagania określone dla
wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Nie stwierdzono występowania stałych,
utrzymujących się długotrwale przekroczeń żadnego z badanych parametrów.
Po rozpatrzeniu wszystkich wyników badań próbek wody pobranych w 2014 roku Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach stwierdził, że woda na terenie miasta
Mysłowice była przydatna do spożycia przez ludzi.
60
W roku 2014 na terenie miasta Mysłowice objęta była nadzorem Stacja Uzdatniania
Wody Dołowej należąca do Katowickiego Holdingu Węglowego Kopalni Węgla Kamiennego
„Mysłowice- Wesoła” przy ul. Kopalnianej 5 w Mysłowicach. W/w stacja uzdatniania
produkowała wodę, wykorzystywaną wyłącznie na terenie kopalni. Z w/w obiektu pobrano
łącznie 5 próbek wody do badań fizykochemicznych i bakteriologicznych. Produkowana woda
ze względu na stale utrzymującą się przekroczoną zawartość siarczanów spełniała warunkowo
wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w rozporządzeniu
Ministra Zdrowia z dnia 29.03.2007r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.)
W roku 2014 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zmienił termin
warunkowej przydatności wody do spożycia do dnia 15.09.2016r.
2. Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii Legionella sp.
W roku 2014 przeprowadzono badania wody ciepłej w kierunku bakterii Legionella sp.
w 4 obiektach tj. w 2 szpitalach, 1 domu dziecka oraz w 1 obiekcie świadczącym usługi
hotelarskie. Pobrano łącznie 16 próbek wody ciepłej. Kwestionowano 8 próbek wody
ciepłej (50%) ze względu na obecność bakterii Legionella sp. w liczbie przekraczającej
wartość dopuszczalną określoną w określoną w załączniku numer 1D do rozporządzenia
Ministra Zdrowia z dnia 29.03.2007r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.).
W związku z powyższymi przekroczeniami parametrów wydano 2 decyzje
administracyjne nakazując właścicielom obiektów podjęcie działań zmierzających do
poprawy jakości wody ciepłej, dotyczyły one następujących obiektów:
1. Mysłowickie Centrum Zdrowia Sp. z o.o. przy ul. Mikołowskiej 1
2. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia
przy ul. Bytomskiej 41.
Ponadto na wniosek właściciela obiektu świadczącego usługi hotelarskie „Trojak”
przy ul. Stadionowej 11 w Mysłowicach, po raz kolejny zmieniono termin realizacji zarządzeń
decyzji wydanej w 2012r. Podjęte przez właściciela obiektu działania polegające na
kilkukrotnej dezynfekcji termicznej instalacji wody ciepłej nie przyniosły oczekiwanych
rezultatów.
W porównaniu w 2013r. pobrano 10 próbek wody ciepłej, wszystkie badane próbki
wody spełniały wymagania, a w 2012r. do badań w kierunku bakterii Legionella sp. pobrano
9 próbek wody ciepłej, kwestionowano 3 próbki i wydano 1 decyzję administracyjną.
61
Kwestionowane próbki wody ciepłej w obiektach opieki zdrowotnej zamkniętej i zamieszkania zbiorowego i na
terenie miasta Mysłowice w latach 2014, 2013 i 2012.
3. Baseny kąpielowe
W minionym roku na terenie miasta nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Katowicach objęte były 4 baseny kąpielowe kryte, w tym 3 spośród nich były
czynne tj. basen kąpielowy w Ośrodku Sportowo- Rekreacyjnym przy KWK „MysłowiceWesoła” ul. Świerczyny 1 i basen kąpielowy przy KWK „Mysłowice - Wesoła”
ul. Kopalniana 5 oraz nowy basen w AquaFitClub przy ul. Fików 5.
Basen rehabilitacyjny w PZOZ Ośrodku Rehabilitacyjno - Opiekuńczym przy ul. Laryskiej 7
był nieczynny.
Źródłem zaopatrzenia w wodę jest wodociąg miejski. Kontrole sanitarne wykazały, że
pomieszczenia przynależne do basenów tj. szatnie, WC, natryski, przebieralnie i pokój
ratownika utrzymane były czysto. Dezynfekcja sanitariatów i pomieszczeń prysznicowych
prowadzona była na bieżąco.
W roku 2014 pobrano łącznie 28 próbek wody z niecek basenowych do badań
laboratoryjnych. W zakresie badanych parametrów bakteriologicznych kwestionowano 1
próbkę wody (3,6%) ze względu na obecność gronkowców koagulazo - dodatnich.
Kwestionowany parametr stwierdzono w AquaFitClub przy ul. Fików 5. Właściciel obiektu
wyłączył basen z użytkowania i podjął działania mające na celu usunięcie zanieczyszczeń
62
bakteriologicznych. Skuteczność podjętych działań potwierdzono prawidłowym wynikiem
badania wody.
W porównaniu w roku 2013 wszystkie badane próbki wody spełniały wymagania,
a w roku 2012 ze względu na nieodpowiednie parametry bakteriologiczne kwestionowano
1 próbkę wody (3,4%).
Kwestionowane próbki wody z basenów kąpielowych na terenie miasta Mysłowice w latach 2014, 2013 i 2012.
Ponadto w październiku 2014 przekazano właścicielom/administratorom basenów
kąpielowych wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego, które do czasu zakończenia prac
nad projektem rozporządzenia Ministra Zdrowia mają stanowić pomoc merytoryczną dla osób
prowadzących działalność w zakresie rekreacji wodnej, przy podejmowaniu stosownych
działań w celu zapewnienia właściwego funkcjonowania pływalni, zagwarantowania
właściwej jakości wody w tych obiektach i zapewnienia użytkownikom bezpiecznej kąpieli.
4. Miejsca wykorzystywane do kąpieli
W sezonie letnim 2014r. na terenie miasta Mysłowice nie zostało zorganizowane żadne
kąpielisko. Zorganizowano dwa miejsca wykorzystywane do kąpieli, mianowicie na:
 Stawie „Słupna” przy ul. Stadionowej 11,
 Stawie „Hubertus” przy ul. Szabelnia 20.
63
Pozytywnym wydarzeniem w minionym roku była modernizacja Ośrodka Rekreacyjno
- Wypoczynkowego „Słupna” przy ul. Stadionowej 11. Są tu nowy plac zabaw,
wyremontowany basen, sanitariaty, pomieszczenie dla ratowników, okrąglak, hot spot
(miejsce, w którym można połączyć się bezprzewodowo z Internetem), zapewniono
monitoring. Plac zabaw wyposażono w nowe urządzenia do rekreacji.
Miejsce wykorzystywane do kąpieli na Stawie „Słupna” zostało uruchomione
04.07.2014r. Organizatorem był Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji przy ul. Ks. Norberta
Bończyka 32z w Mysłowicach. Ośrodek
wykonał badania jakości wody w tym zbiorniku
(badanie przed sezonem oraz w trakcie sezonu), których wyniki przedłożył Państwowemu
Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w Katowicach. Na podstawie przedłożonych
wyników badań Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał dwie
bieżące oceny jakości wody, stwierdzając że w zakresie badanych parametrów woda w w/w
zbiorniku spełniała wymagania określone w zał. nr 1A do rozporządzenia Ministra Zdrowia z
dnia 8.04.2011r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu
wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. Nr 86 poz. 478) i była przydatna do kąpieli.
Organizatorem miejsca wykorzystywanego do kąpieli na Stawie „Hubertus”
był prywatny dzierżawca obiektu Club Magic Marcin Schreiber ul. Główna 1, Krzyżanowice.
Miejsce wykorzystywane do kąpieli zostało uruchomione 27.06.2014r.
Nowy dzierżawca Ośrodka „Hubertus” przy ul. Szabelnia w minionym roku na nowo
zorganizował przestrzeń dla plażowiczów.
Prywatny dzierżawca obiektu wykonał badanie wody przed sezonem kąpielowym,
którego
wyniki
w Katowicach.
przedłożył
Państwowemu
Powiatowemu
Inspektorowi
Sanitarnemu
Na podstawie przedłożonych wyników badań Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Katowicach stwierdził, że w zakresie badanych parametrów woda w
tym zbiorniku spełniała wymagania określone w w/w rozporządzeniu.
W związku z niewykonaniem przez dzierżawcę obiektu określonego w przepisach
prawnych obowiązku wykonania drugiego badania wody w sezonie kąpielowym nałożono
grzywnę w drodze mandatu karnego.
64
V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w minionym roku
kontynuował bieżący nadzór sanitarny nad 222 obiektami użyteczności publicznej,
przeprowadzono 102 kontrole sanitarne. W efekcie tych działań wydał 2 decyzje
administracyjne zarządzając przywrócenie właściwego stanu sanitarnego, a winnych
zaniedbań ukarał nakładając 2 grzywny w drodze mandatu karnego.
Stan sanitarno - porządkowy miasta w porównaniu do stanu z lat poprzednich nie uległ
zmianie. Place, ulice są sprzątane na bieżąco, kosze na odpady komunalne są opróżniane.
Nadal problemem bywają zanieczyszczone odchodami zwierzęcymi chodniki,
podwórka i skwery. Sposobem na rozwiązanie tego problemu mogłoby być wydzielenie
specjalnych stref dla psów (zamknięte wybiegi) lub
zapewnienie w przestrzeni publicznej
większej ilości pojemników przeznaczonych na psie odchody. Często w niewłaściwym stanie
sanitarnym i technicznym pozostaje stara zabudowa miasta.
W roku 2014 przeprowadzono rewitalizację Parku Zamkowego. Wykonano montaż
koszy na śmieci, zainstalowano nowe latarnie wzdłuż zagospodarowanych alei. Wybudowano
również przestrzenne place z ławkami i fontannę. Na nowo zorganizowano zieleń w całym
parku. Na odbudowę czeka jeszcze budynek gospodarczy po zabytkowym Dworze
Mieroszewskich.
Park Zamkowy – w tle niszczejący zabytkowy budynek gospodarczy po dworku Mieroszewskich
65
1.Obiekty użyteczności publicznej
W roku 2014 na terenie miasta PPIS w Katowicach nadzorował następujące grupy
obiektów użyteczności publicznej:
 obiekty świadczące usługi hotelarskie – 4,
 zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej
i tatuażu – 103,
 domy pomocy społecznej – 1,
 ustępy publiczne – 5,
 przystanki PKP – 4,
 obiekty kulturalno-widowiskowe – 10,
 obiekty sportowe – 9,
 pływalnie kryte i odkryte – 4,
 inne obiekty – 82 tj. cmentarze, zakłady pogrzebowe, areszt, sklepy z odzieżą używaną,
targowiska, apteki, stacje paliw, tereny rekreacyjne.
Grupy i ilości obiektów w Mysłowicach nadzorowanych w roku 2014.
66
Obiekty świadczące usługi hotelarskie
W minionym roku skontrolowano 4 obiekty świadczące usługi hotelarskie na terenie
miasta, tj.: wszystkie będące w nadzorze PPIS w Katowicach.
Grupa ta obejmuje obiekty znacznie zróżnicowane, tak pod względem warunków
technicznych i standardu wyposażenia, jak i zakresu poziomu świadczonych usług.
Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o usługach turystycznych (Dz. U. z
2004r. Nr 223, poz. 2268 z późn. zm.), do omawianej grupy zaliczono hostele oraz inne
obiekty świadczące usługi hotelarskie tj. pokoje gościnne.
W trakcie sprawowanego nadzoru w obiektach kontrolowano:
•
stan techniczny pomieszczeń mieszkalnych i sanitarnych oraz ich wyposażenie,
•
dbałość o stan bieżącej czystości pomieszczeń oraz otoczenia obiektu,
•
sposób zagospodarowania odpadów komunalnych,
•
postępowanie z bielizną,
•
zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia i jej jakość.
W oparciu o powyższe kryteria stan tych obiektów oceniono pozytywnie.
Wyjątek stanowił Hostel DYSTA przy ul. Katowickiej 53, gdzie w dniu kontroli
stwierdzono nieprawidłowy bieżący stan sanitarno - porządkowy łazienek, pokoi dla gości,
jadalni, pojemników na odpady komunalne.
Nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego
i wydano doraźne zalecenia usunięcia uchybień. Kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie
wszystkich zaleceń doraźnych.
Ponadto w obiekcie stwierdzono zniszczone, skorodowane framugi drzwiowe przy
natrysku w łazience na I piętrze, skorodowane szafki pod umywalkami oraz uszkodzoną
okleinę drzwi w ubikacji damskiej na parterze. W związku z powyższym PPIS w Katowicach
wydał decyzję administracyjną.
Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuażu
Spośród 103 zakładów znajdujących się w ewidencji skontrolowano 22, tj.: 21%.
Obiekty te stanowią najliczniejszą grupę obiektów użyteczności publicznej.
Świadczenie usług fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej czy tatuażu
może nieść ryzyko wystąpienia zagrożenia epidemiologicznego. W związku z tym w czasie
kontroli zwracano uwagę czy przy wykonywaniu czynności mogących powodować naruszenie
67
ciągłości tkanek używa się wyłącznie materiałów i narzędzi sterylnych, czy właściciele
zakładów wdrożyli i stosują procedury zapewniające ochronę przed zakażeniami oraz
chorobami zakaźnymi oraz czy pomieszczenia i ich wyposażenie utrzymane są
w nienagannym stanie sanitarnym.
W pierwszym kwartale 2014 roku w ramach programu „Zapobieganie zakażeniom
HCV”, przeprowadzono kontrole zakładów fryzjerskich, kosmetycznych i tatuażu. W trakcie
kontroli prowadzono min. instruktaż w zakresie dezynfekcji i sterylizacji sprzętu, sprawdzano
wdrożenie procedur.
W dniu kontroli w skontrolowanych zakładach nie stwierdzono nieprawidłowości
w stanie sanitarno-higienicznym.
Przystanki komunikacji miejskiej
W ramach prowadzonego nadzoru na terenie miasta dokonano oględzin 22
przystanków
autobusowych.
Cześć
skontrolowanych
przystanków
posiada
wiaty
z ławeczkami, a na pozostałych ustawione są tylko ławeczki dla podróżnych. W dniu kontroli
na przystankach stwierdzono brudne kosze na odpadki. O powyższym poinformowano
Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Mysłowice wnosząc o podjęcie działań
mających na celu poprawę stanu sanitarnego przystanków.
Przystanki PKP
W roku 2014 pod bieżącym nadzorem PPIS w Katowicach znajdowały się 4 przystanki
kolejowe i wszystkie zostały skontrolowane. Przejścia podziemne, perony, międzytorza
utrzymane były w dniu kontroli czysto. Kosze na odpadki wyłożone były workami foliowymi
i nie były przepełnione. Wszystkie przystanki PKP na terenie miasta są w niezadawalającym
stanie technicznym. Negatywny wpływ na stan techniczny ma z pewnością fakt, że są to
obiekty bez nadzoru.
Jednostki organizacyjne pomocy społecznej
W ewidencji PPIS w Katowicach figuruje 1 dzienny domy pomocy społecznej tj.
Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym SKARBEK przy ul. Wielka Skotnica 39
i w minionym roku został on skontrolowany.
68
Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym SKARBEK jest placówką, w której
udziela się pomocy i zapewnia możliwość spędzenia czasu pod okiem profesjonalistów
osobom niepełnosprawnym, które nie wymagają opieki całodobowej.
Placówka oferuje opiekę w ciągu dnia, w tym rehabilitację, zajęcia kulturalno-oświatowe,
terapię zajęciową. Obiekt jest przystosowany dla osób niepełnosprawnych.
W dniu kontroli nie stwierdzono zaniedbań w utrzymaniu bieżącej czystości placówki
i jej otoczenia.
Ustępy publiczne
W
roku
2014
PPIS
w
Katowicach
nadzorował
5
ustępów
publicznych
i ogólnodostępnych w centrach handlowych.
Skontrolowano wszystkie obiekty, za wyjątkiem szaletu publicznego przy ul. Krakowskiej,
który był nieczynny. Szalet publiczny przy ul. Dzierżonia został zlikwidowany.
Bieżąca czystość w skontrolowanych ustępach była zachowana. Ustępy
podłączone
są do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. W dniu kontroli obiekty zaopatrzone były
w wystarczającą ilość środków czystościowych, higienicznych i dezynfekcyjnych.
Obiekty sportowe
W roku 2014 pod bieżącym nadzorem PPIS w Katowicach znajdowało się 9 obiektów
sportowych, z czego skontrolowano 8.
Obiekty te stanowią samodzielne budynki przeznaczone do uprawiania sportu
i rekreacji (hale sportowe, kluby) oraz zagospodarowane tereny sportowe przeznaczone do
uprawiania sportów na świeżym powietrzu, np. boiska, ośrodki rekreacyjno-sportowe.
W trakcie kontroli oceniano stan techniczny pomieszczeń do uprawiania sportów,
pomieszczeń sanitarnych oraz ich wyposażenie i zaopatrzenie w środki czystości i higieniczne.
Zwracano uwagę na dbałość o stan bieżącej czystości pomieszczeń oraz otoczenia obiektu.
Oceniano sposób zagospodarowania odpadów komunalnych, a także zaopatrzenie w wodę
przeznaczoną do spożycia.
W oparciu o powyższe kryteria stwierdzono zadawalający stan sanitarno - porządkowy
skontrolowanych obiektów.
69
Obiekty kulturalno-widowiskowe
Na terenie Mysłowic nadzorem objętych jest 10 obiektów kulturalno-widowiskowych,
z czego skontrolowano 6.
Obiekty te stanowią zespół urządzeń publicznych zaspokajających potrzeby socjalne,
oświatowe i kulturalne ludności. Grupa ta obejmuje ośrodki kultury.
Obiekty te charakteryzują się dobrym stanem technicznym. W dniu kontroli nie stwierdzono
zaniedbań w utrzymaniu bieżącej czystości placówek i ich otoczenia.
Tereny rekreacyjne
Tereny rekreacyjne to publiczna zorganizowana miejska przestrzeń zielona pełniąca
funkcje wypoczynkowe i rekreacyjne, a niekiedy także sportowe lub inne. Grupa ta obejmuje
różnorodne obiekty min. parki, skwery, place zabaw dla dzieci, piaskownice, ścieżki i trasy
rowerowe. W obrębie tych obiektów znajdują się także elementy małej architektury (kosze na
śmieci, pojemniki na psie odchody, ławki, latarnie itp.), a często również altany, fontanny,
pomniki czy strefy aktywności rodzinnej wyposażone w zestawy siłowe, huśtawki, zestawy
zabawowe, równoważnie, drabinki, stoły do tenisa itp.
W wyniku prowadzonego nadzoru stwierdzono, że tereny te są zadbane, zieleń
pielęgnowana, zarządcy wymienili piasek w piaskownicach, dokonywano przeglądu
technicznego urządzeń, instalowano ławki, kosze na śmieci. Przy piaskownicach ustawione
były tabliczki informujące o zakazie wprowadzania psów oraz regulaminy korzystania
z placów zabaw, w których także ujęty jest zakaz wprowadzania psów.
Targowiska
Na terenie Mysłowic w roku 2014 PPIS w Katowicach nadzorował 3 targowiska i
wszystkie zostały skontrolowane. Przedmiotem kontroli była dbałość o stan bieżącej czystości
targowisk oraz otoczenia, sposób zagospodarowania odpadów komunalnych, stan techniczny i
sanitarny toalet dla klientów oraz ich wyposażenie, a także zaopatrzenie w wodę do spożycia.
W oparciu o powyższe kryteria stan targowisk oceniono pozytywnie.
70
Cmentarze
Na
terenie miasta funkcjonuje 12 cmentarzy i wszystkie zostały skontrolowane.
Główne alejki na cmentarzach są utwardzone. Odpady komunalne gromadzone
były
w kontenerach i wywożone na wysypisko śmieci.
W
trakcie
kontroli
cmentarza
Parafii
Ewangelicko
-
Augsburskiej
ul. Oświęcimskiej, stwierdzono zalegające śmieci w alejkach i wzdłuż ogrodzenia.
przy
PPIS
w Katowicach nałożył grzywnę w drodze mandatu karnego i wydał doraźne zalecenia
usunięcia uchybień. Kontrola sprawdzająca wykazała wykonanie wszystkich zaleceń.
Ponadto znajdujące się na przedmiotowym cmentarzu kaplica, budynek gospodarczy, sucha
ubikacja oraz ogrodzenie były w bardzo złym stanie technicznym. W związku z tym sprawę tę
przekazano do wykorzystania służbowego Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego
w Mysłowicach.
2. Gospodarka odpadami komunalnymi
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku kontynuował
nadzór nad gospodarką odpadami komunalnymi na terenie miasta. W trakcie kontroli
zwracano uwagę czy jest zachowana ciągłość odbioru odpadów komunalnych, czy są
zapewnione pojemniki do gromadzenia odpadów.
Przeprowadzone kontrole sanitarne wykazały, że gospodarka odpadami komunalnymi
na terenie miasta prowadzona była prawidłowo.
Zmiany
w
gospodarowaniu
odpadami
komunalnymi
wprowadzone
2013r.
spowodowały, że w mieście pojawiło się wiele nowych kontenerów do segregacji śmieci,
które rozlokowano w dodatkowych miejscach tak, aby jeszcze bardziej ułatwić mieszkańcom
dbanie o środowisko naturalne.
71
Selektywna zbiórka odpadów
W mieście działa specjalny Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych przy
ul. Miarki 38, do którego mieszkańcy mogą bezpłatnie oddać kłopotliwe odpady np. tworzywa
sztuczne, metale, przeterminowane leki i chemikalia, zużyte baterie i akumulatory, zużyty
sprzęt elektryczny.
Odpady komunalne z terenu miasta odbierane były w sposób zorganizowany przez
przedsiębiorców posiadających stosowny wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie
odbierania odpadów komunalnych z nieruchomości.
3. Akcje deratyzacyjne
W 2014 roku na terenie miasta Mysłowice
zostały przeprowadzone dwie
obowiązkowe akcje deratyzacyjne tj. wiosenna i jesienna.
W ramach akcji deratyzacyjnych skontrolowano: posesje, zakłady pracy, zakłady
żywienia, obrotu handlowego i produkcyjne, placówki nauczania i wychowania, podmioty
lecznicze. W trakcie akcji wiosennej skontrolowano 97 obiektów i nieprawidłowości nie
stwierdzono. W ramach akcji jesiennej kontrole przeprowadzono w 107 obiektach i w 5
posesjach stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno – higieniczny piwnic tj. zalegające odpady
i brak wyłożonej trucizny na gryzonie.
72
W związku ze stwierdzonymi uchybieniami PPIS w Katowicach nałożył 1 mandat
karny oraz wydał zalecenia mające na celu doprowadzenie do właściwego stanu sanitarno –
higienicznego posesji.
VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo – wychowawczych
Czuwając
nad
stanem
sanitarnym
szkół
i
innych
placówek
opiekuńczo-
wychowawczych, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku
nadzorował 90 stałych obiektów nauczania i wychowania w mieście oraz 3 turnusy
placówek sezonowego wypoczynku dzieci i młodzieży. Były to:

żłobki i kluby dziecięce – 3,

przedszkola – 27,

szkoły podstawowe – 12,

gimnazja – 6,

zespoły szkół – 3,

szkoły policealne – 2,

placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego – 7,

placówki z pobytem całodobowym – 1,

placówki wychowania pozaszkolnego – 28,

szkoły wyższe – 1.
Szkoły Wyższe
15%
Żłobki
3%
Przedszkola
26%
Placówki wychowania
pozaszkolnego
26%
Szkoły Podstawowe
11%
Placówki z pobytem całodobowym
1%
Placówki opiekuńczowychowawcze wsparcia dziennego
7%
Szkoły Policealne
2%
Zespoły Szkół
3%
Gimnazja
6%
Placówki oświatowo-wychowawcze w Mysłowicach objęte nadzorem PPIS w Katowicach w 2014 r.
73
Przeprowadzono 68 kontroli sanitarnych w 58 obiektach nauczania i wychowania.
Odpowiednio w 2013 roku nadzorowano 84 obiekty stałe i 4 turnusy placówek sezonowego
wypoczynku dzieci i młodzieży, gdzie przeprowadzono 58 kontroli sanitarnych.
Przeprowadzone kontrole potwierdziły dobry stan techniczny i sanitarny większości
placówek oświatowo-wychowawczych w mieście. W 2014 r. Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 2 decyzje zarządzające oraz po przeanalizowaniu
uzasadnionych wniosków stron, zmienił na późniejszy termin wykonania obowiązków
wynikających z decyzji wydanych w latach 2008 – 2012.
W minionym roku w 2 placówkach stan sanitarny uległ poprawie z uwagi na
wykonanie wszystkich obowiązków decyzji wydanych w roku 2008 i 2013.
Zgodnie ze stanem na dzień 31.12.2014 roku do realizacji pozostały zarządzenia
10 decyzji dotyczących szkół podstawowych, gimnazjów oraz przedszkoli, co przedstawiono
w poniższej tabeli.
Obiekt
Liczba
decyzji do
Wydanych w roku:
2008
2011
2012
2013
2014
4
1
1
1
1
0
3
0
1
1
0
1
Gimnazja
3
0
0
2
0
1
Razem:
10
1
2
4
1
2
realizacji
Przedszkola
Szkoły
Podstawowe
Decyzje pozostałe do realizacji z lat 2008 – 2014 – stan na dzień 31.12.2014 r.
74
Po kontrolach przeprowadzonych w
2014 roku, w odniesieniu do 2 obiektów
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zarządził w drodze decyzji
przywrócenie właściwego stanu sanitarno – higienicznego. Powyższe dotyczyło:
pomieszczeń i wyposażenia szatni dla uczniów w:
 Szkole Podstawowej Nr 2 ul. Piastowska 7,
warunków do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego w:
 Szkole Podstawowej Nr 2 ul. Piastowska 7,
 Gimnazjum Nr 6 ul. Jerzego Chromika 3.
1. Żłobki i kluby dziecięce
Na terenie Mysłowic w 2014 roku działały 2 żłobki tj. 1 żłobek miejski, w którym
opiekę otrzymywało 92 dzieci i 1 żłobek niepubliczny, w którym opieką objęto 25 dzieci.
W minionym roku oddano do użytku dzieci 1 niepubliczny klub dziecięcy tj. Klub Malucha
„Promyk” przy ul. Kryształowej 29, do którego uczęszczało 15 dzieci.
Bawialnia przy mysłowickim miejskim żłobku (Źródło: Zdjęcie własne )
75
Żłobki oraz klub dziecięcy funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego
celu. Kontrole sanitarne wykazały, że dzieciom zapewniono higieniczne i bezpieczne warunki
pobytu w placówkach.
Plac zabaw przy mysłowickim miejskim żłobku (Źródło: Zdjęcie własne )
2. Placówki wychowania przedszkolnego
Na terenie miasta w 2014 roku do dyspozycji dzieci było 27 przedszkoli. W 22
skontrolowanych przedszkolach zapisanych było 1890 dzieci. Ustalono, że do 9 przedszkoli
niepublicznych uczęszczało 317 dzieci, a do 13 przedszkoli miejskich 1573 dzieci.
W minionym roku oddano do użytku przedszkolaków 2 nowe placówki niepubliczne:
 Niepubliczne Przedszkole „Akademia Małego Odkrywcy” przy ul. Lucjana
Rudnickiego 2A,
 Niepubliczne
Przedszkole
Integracyjne
z
Oddziałem
Specjalnym
„Zielona
Lokomotywa” przy ul. Jastruna 2D.
Wszystkie przedszkola funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego celu.
Większość placówek charakteryzowała się właściwy stanem sanitarno – higienicznym.
76
Uchybienia stwierdzono nadal w 4 przedszkolach, w których pozostają do realizacji
obowiązki nałożone decyzjami PPIS w Katowicach w latach 2008-2013.
Dotyczą one doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno - technicznego:
 podłóg i osłon na grzejnikach centralnego ogrzewania w salach zajęć dla dzieci
w Przedszkolu Nr 7 z Oddziałami Integracyjnymi przy ul. Portowej 11a,
 stolarki okiennej w salach zajęć dla dzieci
w Przedszkolu Nr 8 przy ul. Gwarków 22,
 stolarki okiennej w salach zajęć i sanitariatach dla dzieci oraz ciągu komunikacyjnym
w Przedszkolu Nr 10 przy ul. Niepodległości 44,
 podłóg i wyposażenia punktów świetlnych w osłony w salach zajęć dla dzieci, salach
do zajęć ruchowych, szatniach oraz traktach komunikacyjnych
w Przedszkolu Nr 12 przy ul. Bolesława Prusa 5.
Piaskownice i place zabaw
W trakcie kontroli przedszkoli zwracano również uwagę na stan techniczny i sanitarny
piaskownic, placów zabaw jak i terenów rekreacji zewnętrznej. Podobnie jak w ubiegłych
latach, we wszystkich skontrolowanych placówkach piasek w piaskownicach był czysty,
a
piaskownice
w
przerwach
między
użytkowaniem
były
zabezpieczone
przed
zanieczyszczeniem plandekami lub innymi materiałami. Tereny placów zabaw i rekreacji
zewnętrznej były ogrodzone i utrzymane czysto.
Plac zabaw przy mysłowickim miejskim przedszkolu (Źródło: Zdjęcie własne)
77
Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii
Istotnym elementem procesu wychowania jest zapewnienie mebli i sprzętów
dostosowanych do wzrostu ich użytkowników. W tym zakresie przeprowadzono ocenę
dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań ergonomii w 1 miejskim przedszkolu.
W 5 oddziałach dokonano pomiaru wzrostu 84 dzieci. Badania wykazały, że z mebli
niedostosowanych do wzrostu korzystało 33 dzieci z 4 oddziałów, co stanowiło 39,29 %
badanych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w minionym roku
skierował wystąpienie do dyrektora palcówki przedszkolnej o podjęcie stosownych działań
zmierzających do właściwego doboru mebli w trakcie ich użytkowania. Dyrektor przedszkola
poinformował pisemnie o podjętych działaniach w kierunku dostosowania mebli
edukacyjnych do zasad ergonomii.
3. „Oddziały zerowe”
Przeprowadzono kontrole w zakresie oceny warunków, jakie zapewniono dla dzieci 5-6
letnich w 16 obiektach, w których funkcjonowały „oddziały zerowe” , tj. w:

14 przedszkolach samodzielnych;

2 przedszkolach w zespole szkolnym;
Uczęszczało do nich łącznie 718 dzieci, w tym w przedszkolach funkcjonujących
samodzielnie 668, w przedszkolach funkcjonujących w zespołach 50.
W 15 placówkach stwierdzono właściwą infrastrukturę i wyposażenie pomieszczeń do
użytkowania przez dzieci 5-6 letnie. W 1 samodzielnym przedszkolu stwierdzono meble
niedostosowane do wzrostu dzieci.
W roku szkolnym 2013/2014 w Szkole Podstawowej nr 3 przy ul. 1000-lecia Państwa
Polskiego 6 nie utworzono oddziału „zerowego” dla dzieci 5-6 letnich.
78
Sala do zajęć ruchowych przy mysłowickim miejskim przedszkolu (Źródło: Zdjęcie własne)
4. Stan sanitarny szkół
Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach
w 2014 r. były 23 szkoły wszystkich typów na terenie miasta. Stan sanitarny mysłowickich
szkół ocenia się jako dobry. Budynki przystosowane są do potrzeb użytkowników.
W skontrolowanych 17 placówkach przeprowadzono 22 kontrole sanitarne, w wyniku
których Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 2 decyzje
administracyjne. Dotyczyły one doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno –
higienicznego:

w Szkole Podstawowej Nr 2 przy ul. Piastowskiej 7
- ścian i sufitu w sali
gimnastycznej oraz ścian, sufitów, podłóg, drzwi i wyposażenia w szatni dla uczniów
klas IV-VI,
 w Gimnazjum Nr 6 przy ul. Jerzego Chromika 3 –
ścian, sufitu i podłogi w sali
gimnastycznej.
79
Ponadto do realizacji pozostały zarządzenia decyzji Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w Katowicach z lat 2011 -2013 dotyczące:
pomieszczeń szkoły w:

Szkole Podstawowej Nr 15 Mysłowice ul. Piastów Śl. 8,

Gimnazjum Nr 4 Mysłowice ul. Mikołaja Reja 28,

Gimnazjum Nr 5 Mysłowice ul. Ks. Jana Dzierżonia 26,
toalet, w tym sprawności technicznej armatury i wyposażenia w:

Gimnazjum Nr 4 Mysłowice ul. Mikołaja Reja 28.
braku dopływu bieżącej ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w toaletach po
okresie grzewczym w:

Szkole Podstawowej Nr 2 Mysłowice ul. Piastowska 7.
Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego
Podczas kontroli poddawano ocenie infrastrukturę do prowadzenia zajęć z wychowania
fizycznego. W tym zakresie skontrolowano 17 szkół. Stwierdzono, że w salach i na
boiskach oraz w miejscach wyznaczonych do uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i zabaw
umieszczono tablice informacyjne określające zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń
i sprzętu sportowego. Bramki i kosze do gry oraz inne urządzenia, których
przemieszczenie może stanowić zagrożenie dla zdrowia ćwiczących zamontowano na
stałe.
W 8 skontrolowanych obiektach uczniowie mają do dyspozycji szkolny zespół
sportowy z boiskiem, w 2
zespół sportowy bez boiska, a w pozostałych
sale
gimnastyczne i zastępcze sale do ćwiczeń z boiskiem lub bez boiska.
W 2014 r. w mieście oddano do użytku po remoncie i modernizacji boisko sportowe
w Szkole Podstawowej Nr 10 przy ul. Mikołaja Reja 28 oraz nowe boisko o nawierzchni
poliuretanowej i przeprowadzono modernizację istniejącego boiska betonowego
w Gimnazjum Nr 5 przy ul. Ks. Jana Dzierżonia 26.
80
Sala gimnastyczna przy mysłowickiej szkole podstawowej (Źródło: Zdjęcie własne)
Opieka medyczna w szkołach
W 16 szkołach spośród 17 skontrolowanych funkcjonowały samodzielne gabinety
profilaktycznej opieki zdrowotnej. W przypadku 1 szkoły uczniowie mogli korzystać
z gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej wspólnie z inną placówką, lecz
w tym samym obiekcie.
W 2014 r. przeprowadzono kontrole sanitarne w 2 gabinetach profilaktyki zdrowotnej
i pomocy przedlekarskiej odnośnie spełnienia warunków rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać
pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, w związku ze
zmianą ich lokalizacji. Gabinety uzyskały pozytywną opinię Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w Katowicach.
81
Gabinet profilaktycznej opieki zdrowotnej mysłowickiej szkoły podstawowej (Źródło: Zdjęcie własne )
Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii
Odpowiedni do wzrostu i proporcji ciała dobór stanowiska pracy ucznia w szkole
zapewnia nie tylko właściwy komfort pracy, ale zapobiega powstawaniu wad postawy.
W minionym roku dokonano oceny dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań
ergonomii w 2 szkołach podstawowych tj. w:
 Szkole Podstawowej Nr 2 ul. Piastowska 7,
 Szkole Podstawowej Nr 5 ul. Długa 92.
W 12 oddziałach dokonano pomiaru wzrostu 223 uczniów. Przeprowadzone badania
wykazały, że 100 % badanych uczniów korzystało z mebli dostosowanych do ich wzrostu.
Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach
W minionym roku w 17 skontrolowanych szkołach wszystkich typów przeprowadzono
kontrole pod kątem bezpieczeństwa i higieny uczniów podczas zajęć w pracowniach
chemicznych. Przeprowadzone kontrole wykazały, że 3 placówki w pracowniach chemicznych
posiadały substancje i preparaty chemiczne, które były przechowywane i oznakowane
prawidłowo. Ponadto nauczyciele chemii prowadzili ewidencję niebezpiecznych substancji
82
i preparatów chemicznych oraz przeprowadzali aktualizację kart charakterystyki posiadanych
chemikaliów. Zgodnie z obowiązującymi przepisami umieszczono regulamin określający
zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zaopatrzono pracownie w środki do udzielania I-ej
pomocy.
Dożywianie dzieci i młodzieży w szkołach
Posiłek w szkole stanowi niezbędny element racjonalnego żywienia, warunkującego
prawidłowy rozwój dziecka, jego dobre samopoczucie i gotowość do pracy.
W 2014 roku spośród 17 skontrolowanych szkół w 88 (%) z nich prowadzono
dożywianie dla uczniów. Posiłki w tych szkołach spożywało łącznie 1840 uczniów, w tym.
377 osób korzystało z posiłków dofinansowanych.
W 2014 r. zarówno samodzielne szkoły podstawowe oraz szkoły podstawowe
mieszczące się w zespołach szkół kontynuowały udział w programie „Owoce i warzywa
w szkole”. Udział w programie wzięło 1037 uczniów klas młodszych w 6 szkołach
podstawowych funkcjonujących samodzielnie oraz w 1 zespole szkół. Ponadto w 11 szkołach
zapewniono dla 3008 uczniów możliwość wypicia napoju w trakcie pobytu w placówce.
Skalę prowadzonego dożywiania w mysłowickich szkołach w latach 2012 – 2014
przedstawiono w poniższej tabeli.
Placówki skontrolowane, w których stwierdzono:
wszystkich
typów
Organizowanie
Podawanie
śniadań
napoju
Wydawanie ciepłych posiłków
szkolnych
Owoce
w szkole
Liczba korzystających
Rok
liczba korzystających
liczba placówek
liczba korzystających
liczba placówek
liczba korzystających
liczba placówek
Idaniowych
pełnych
łącznie
liczba placówek
skontrolowanych
w ewidencji
z posiłków
liczba korzystających z posiłków dofinansowanych
Liczba szkół
2012
22
20
19
1873
1873
0
2
92
13
2737
9
1180
392
2013
22
17
17
1588
1588
0
3
372
11
2732
9
1260
424
2014
23
17
15
1840
1840
0
4
470
11
3008
7
1037
377
Prowadzenie dożywiania w mysłowickich szkołach z lat 2012 – 2014
83
Zapewnienie
uczniom
miejsca
na
pozostawienie
w
szkole
części
podręczników
i przyborów szkolnych
W pomieszczeniach placówki nauczania, w myśl § 4a rozporządzenia Ministra
Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny
w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r., Nr 6, poz. 69 z późn.
zm.), uczniom powinna być zapewniona możliwość pozostawienia części podręczników
i przyborów szkolnych.
Powyższy warunek spełniło 15 spośród 17 skontrolowanych w tym zakresie szkół.
5. Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych
w miejscu zamieszkania
W związku z organizowanym wypoczynkiem
w okresie ferii zimowych jak i w czasie
wakacji letnich prowadzono nadzór nad
placówkami wypoczynku dzieci i młodzieży
w miejscu zamieszkania. W minionym roku w
zorganizowanym wypoczynku uczestniczyło
56 dzieci i młodzieży, w 2 placówkach na
terenie miasta Mysłowice. W ubiegłym roku
ocenie poddano również 2 placówki, w
których w wypoczynku brało udział 33
uczestników.
Przeprowadzone kontrole wykazały, że
organizatorzy placówek wypoczynku letniego
i zimowego spełnili określone przepisami
wymagania
warunki
techniczne
pomieszczeń
i
otoczenia,
zatrudnieni
min.
sanitarno
zapewnili
–
odpowiednie
higieniczne
pracownicy posiadali
oraz
wymaganą
dokumentację medyczną oraz posiadali kartę kwalifikacyjną obiektu zatwierdzoną przez
kuratora oświaty.
84
6. Szkoły wyższe
Mając na względzie zachowanie właściwych standardów sanitarnych i zdrowotnych
w procesie kształcenia studentów, PPIS w Katowicach przeprowadził kontrolę w
Górnośląskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Mysłowicach przy ul. Powstańców 19.
Stan sanitarno - higieniczny obiektu w dniu kontroli był właściwy.
VII. Warunki sanitarno – higieniczne środowiska pracy
1. Stan sanitarno-higieniczny zakładów pracy
W 2014 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach prowadził nadzór
sanitarny nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, celem wzmocnienia ochrony
zdrowia
pracowników
przed
negatywnym
oddziaływaniem
szkodliwych
i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy. Bieżący nadzór sanitarny
obejmował kontrolę przestrzegania przez pracodawców przepisów dotyczących m.in.:
warunków sanitarnohigienicznych w miejscu pracy, wykonywania badań i pomiarów
czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy, występowania substancji
chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu
rakotwórczym lub mutagennym, występowania szkodliwych czynników biologicznych
w środowisku pracy, przeprowadzania profilaktycznych badań lekarskich u zatrudnionych
pracowników, oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego, bezpiecznego stosowania,
a także wprowadzania do obrotu substancji chemicznych i ich mieszanin.
Prowadził postępowania administracyjne w sprawach chorób zawodowych.
W 2014 r. pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Katowicach było 316 zakładów pracy, zatrudniających 29115 pracowników.
Skontrolowano 50 spośród nich, przeprowadzając 77 kontroli sanitarnych. W czasie kontroli
szczególną uwagę zwracano
na narażenie
zawodowe pracowników zatrudnionych
w zakładach przemysłu drzewnego oraz zakładach przemysłu spożywczego.
85
Warunki pracy
Za stan bezpieczeństwa i higieny pracy ponosi odpowiedzialność pracodawca.
Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników, poprzez zapewnienie
bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć
nauki i techniki.
Wykres. Liczba zakładów pracy w Mysłowicach według stwierdzonych w 2014 roku nieprawidłowości
W ramach prowadzonego nadzoru nad warunkami środowiska pracy oraz stanem
sanitarnym w zakładach, zostało wydanych 17 decyzji administracyjnych.
Dla porównania w 2013 roku wydano 10 decyzji, dotyczących nadzoru nad warunkami pracy,
a w 2012 r. 16 decyzji administracyjnych.
Szczegółowy opis stwierdzonych w czasie kontroli nieprawidłowości w 2014 r. obrazuje
poniższy wykres.
W 4 zakładach stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń
i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia. W tym w 3 zakładach stwierdzono
86
przekroczenia hałasu, a w 1 zakładzie przekroczenie pyłów organicznych pochodzenia
roślinnego zawierającego wolną krzemionkę.
W odniesieniu do zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia normatywów
higienicznych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzje.
W 2014 roku przeprowadzono kontrolę sprawdzającą w 1 zakładzie pracy, w którym
ze względu na stosowane urządzenia oraz procesy technologiczne nie było możliwe poprzez
działania techniczne zlikwidowanie przekroczeń hałasu. Pracodawcę zobowiązano do
dokonania indywidualnego doboru ochronników słuchu, jak również przestrzegania
stosowania
środków
ochrony
indywidualnej.
Polecono
pracodawcy
systematyczne
poddawanie pracowników profilaktycznym badaniom lekarskim oraz przeprowadzanie
odpowiednich szkoleń BHP wraz z informowaniem pracowników o ryzyku utraty zdrowia
związanym z pracą na stanowiskach o złym klimacie akustycznym.
Na skutek działań podjętych przez pracodawcę w związku z decyzją Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach, dotyczącą przekroczenia normatywu
higienicznego, poprawiono warunki pracy 18 pracownikom.
Porównawczo w 2013 roku przekroczenia NDN czynników szkodliwych stwierdzono
w 2 zakładach, natomiast w 2012 r. 1 zakładzie.
W roku 2014 w ramach planowanej działalności zwrócono szczególną uwagę na
warunki pracy oraz narażenie zawodowe pracowników przemysłu drzewnego.
W omawianym temacie skontrolowano
3
zakłady pracy
i stwierdzono w nich : brak
aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących
w środowisku pracy, zatem pracownicy nie zostali poinformowani o aktualnych wynikach
badań i pomiarów, nieaktualne karty badań i pomiarów oraz rejestry czynników szkodliwych,
przekroczenie najwyższego dopuszczalnego natężenia hałasu na 14 stanowiskach pracy,
nieprawidłowo sporządzoną ocenę ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia
zawodowego na działanie czynników chemicznych, hałasu i drgań mechanicznych, wobec
czego pracownicy nie zostali poinformowani o
z wykonywaną pracą, brak
ryzyku zawodowym związanym
spisu oraz kart charakterystyki stosowanych w działalności
zawodowej substancji chemicznych, ich mieszanin, wobec pracodawca nie zapewnił
pracownikom dostępu do informacji zawartych w kartach charakterystyki, nieprawidłowo
opracowane instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, w których nie uwzględniono
informacji zawartych w kartach charakterystyki, brak wyznaczonychi przeszkolonych
pracowników
w
obsłudze
apteczek
i
udzielaniu
pierwszej
pomocy.
87
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzje administracyjne
nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.
W minionym roku przeprowadzono kontrole warunków pracy oraz narażenia
zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach produkujących artykuły spożywcze.
W tym zakresie skontrolowano 10 zakładów, stwierdzając nieprawidłowości w 5 z nich.
W zakładach tych stwierdzono: brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych
dla zdrowia występujących w środowisku pracy, nieaktualne karty badań i pomiarów oraz
rejestry czynników szkodliwych, brak poinformowania pracowników narażonych na
oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy o aktualnych
wynikach badań i pomiarów, nieprawidłowo opracowane ryzyko zawodowe, w którym nie
uwzględniono narażenia pracowników na działanie szkodliwych dla zdrowia czynników
biologicznych, czynników chemicznych, brak poinformowania pracowników o ryzyku
zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami,
brak szkolenia pracowników narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych
dla zdrowia w środowisku pracy, brak spisu i kart charakterystyki stosowanych w działalności
zawodowej substancji chemicznych i ich mieszanin, brak zapewnienia pracownikom dostępu
do informacji zawartych w kartach charakterystyki, nieprawidłowo opracowane instrukcje
bezpieczeństwa i higieny pracy w których nie ujęto informacji zawartych w kartach
charakterystyki, brak wyznaczonych i przeszkolonych pracowników w obsłudze apteczek
i udzielaniu pierwszej pomocy, brak rejestru obejmującego przypadki stwierdzonych chorób
zawodowych i podejrzeń o takie choroby, brak zgody Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora
Sanitarnego na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego w pomieszczeniach stałej
pracy, przekroczenie NDS pyłów organicznych pochodzenia roślinnego zawierających poniżej
10% wolnej krzemionki na stanowiskach pracy.
W odniesieniu do zakładów, w których stwierdzono nieprawidłowości Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał stosowne decyzje.
Czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym
Prowadzony w 2014 r. nadzór dotyczył również przestrzegania obowiązków,
wynikających z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24.07.2012 r. w sprawie substancji
chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu
rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. poz. 890 ).
88
Główną przyczyną stosowania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub
procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w przemyśle był brak
możliwości wyeliminowania ich z produkcji oraz brak możliwości zastąpienia ich innymi
czynnikami mniej szkodliwymi.
Z analizy danych wynika, że czynników rakotwórczych, mutagennych często
niestosowano bezpośrednio w procesie technologicznym, ale były jego produktem ubocznym.
W trakcie prowadzenia czynności kontrolnych w zakładach zatrudniających pracowników
w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub
procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym oceniano realizację
wymogów obowiązujących przepisów w zakresie prowadzenia rejestru prac oraz
pracowników wykonujących pracę w narażeniu na działanie substancji chemicznych, ich
mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub
mutagennym, szkolenia pracowników jakie wynika z oceny narażenia na w/w czynniki;
przeprowadzania badań i pomiarów czynników szkodliwych, profilaktycznych badań
lekarskich
pracowników,
jak
również
przekazywania
właściwemu
państwowemu
wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu informacji o substancjach chemicznych, ich
mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub
mutagennym.
Na 21 zakładów pracy, w których w środowisku pracy, występowały substancje
chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym
lub mutagennym, skontrolowano 2 zakłady w zakresie spełnienia przez pracodawców
wymogów obowiązujących przepisów nie stwierdzając uchybień.
Analogicznie w 2013 roku skontrolowano 8 zakładów, nie stwierdzając nieprawidłowości.
W 2012 r. skontrolowano 2 zakłady, stwierdzając nieprawidłowości w 1 z nich.
Na terenie Mysłowic nadzorowano również prace związane z usuwaniem wyrobów
zawierających azbest, ze względu na jego szkodliwe działanie na organizm człowieka.
W 2014 roku przeprowadzono 1 kontrolę na placu budowy w zakresie przestrzegania
przepisów, zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas usuwania i transportu wyrobów
zawierających azbest.
W 2013 r. nie przeprowadzono kontroli w tym zakresie, natomiast w 2012 roku
przeprowadzono 2 kontrole na placach budów. Przeprowadzone kontrole podobnie jak
w latach wcześniejszych nie wykazały nieprawidłowości.
W 2014r.
i
2013r.
nie stwierdzono żadnego przypadku choroby zawodowej
wywołanej pyłami zawierającymi włókna azbestu. Natomiast w 2012r. stwierdzono
89
1 przypadek choroby zawodowej – międzybłoniak opłucnej na stanowisku górnika pod
ziemią, gdzie jako czynnik przyczynowy wskazano pyły azbestu.
Substancje chemiczne i ich mieszaniny
W 2014 roku przeprowadzono 37 kontroli sanitarnych w 37 zakładach pracy
w zakresie przestrzegania przepisów, dotyczących wprowadzania do obrotu oraz stosowania
substancji chemicznych i ich mieszanin.
W toku czynności kontrolnych poddawano ocenie: spis stosowanych substancji
chemicznych,
ich
mieszanin,
karty
charakterystyki
posiadanej/stosowanej
substancji/mieszaniny niebezpiecznej oraz mieszanin chemicznych niezaklasyfikowanych jako
niebezpieczne dla których istnieje obowiązek dostarczenia karty charakterystyki, oznakowania
stosowanych substancji i/lub mieszanin chemicznych, dostęp pracowników do treści karty
charakterystyki, wdrożenie zalecanych środków kontroli ryzykiem, dostępność instrukcji
bezpieczeństwa i higieny pracy, zapoznanie pracowników z
ich treścią, środki ochrony
indywidualnej, sposób przechowywania substancji.
W 8 zakładach stwierdzono nieprawidłowości. Odnotowano brak spisu oraz brak lub
nieprawidłowo sporządzone karty charakterystyki stosowanych w działalności zawodowej
substancji chemicznych, ich mieszanin, brak zapewnienia pracownikom dostępu do informacji
zawartych w kartach charakterystyki w odniesieniu do substancji chemicznych lub ich
mieszanin, które stosują lub na które mogą być narażeni w trakcie swojej pracy,
nieprawidłowo sporządzoną ocenę ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia
zawodowego na działanie czynników chemicznych, wobec czego pracownicy nie zostali
poinformowani o
ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą, nieprawidłowo
opracowane instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, w których nie uwzględniono
informacji zawartych w kartach charakterystyki.
Analogicznie w 2013 roku skontrolowano 23 zakłady pracy, w tym w 6 stwierdzono
nieprawidłowości, w 2012 roku skontrolowano 32 zakłady pracy, w tym w 1 stwierdzono
nieprawidłowości.
90
Produkty biobójcze
Produkty biobójcze to produkty do zwalczania organizmów szkodliwych dla zdrowia
ludzi lub zwierząt. Jednocześnie produkty te mogą stanowić ryzyko dla ludzi, zwierząt
i środowiska, związane z ich szczególnymi właściwościami.
W 2014 r. prowadzono również nadzór nad przestrzeganiem obowiązków dotyczących
wprowadzania do obrotu produktów biobójczych, w ramach realizacji tematu przeprowadzono
kontrolę w 1 zakładzie, która nie wykazała nieprawidłowości.
W wyniku przeprowadzonej kontroli sprawdzającej wykonanie zarządzeń decyzji
wydanej w latach wcześniejszych stwierdzono, że nie są wprowadzane do obrotu produkty
biobójcze odjętą decyzją, na które wprowadzający nie uzyskał stosownego pozwolenia.
Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości.
Porównawczo w 2013 roku skontrolowano 3 zakłady, a w 2012 roku przeprowadzono
kontrole w 2 zakładach pracy, w których nie stwierdzono nieprawidłowości.
Detergenty
W 2014 r. prowadzono także nadzór nad przestrzeganiem obowiązków dotyczących
wprowadzania do obrotu detergentów i środków powierzchniowo-czynnych przez
producentów zgodnie z obowiązującymi przepisami. W toku czynności kontrolnych oceniano
karty charakterystyki, oznakowanie opakowań, arkusze danych składników wprowadzanych
do obrotu detergentów.
W ramach realizacji tematu przeprowadzono kontrolę w 1 zakładzie, która nie wykazała
nieprawidłowości.
W 2013 roku nie przeprowadzono kontroli w omawianym zakresie,
natomiast w 2012 r. w ramach realizacji tematu skontrolowano 1 zakład, kontrola nie
wykazała nieprawidłowości.
Czynniki biologiczne
Prowadzono nadzór w zakresie występowania w środowisku pracy szkodliwych
czynników biologicznych oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te
czynniki w zakresie przestrzegania przez pracodawców wymogów rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 22.04.2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia
91
w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki
( Dz. U. Nr 81 poz. 716 z późn. zm.).
W
trakcie prowadzenia czynności
kontrolnych
w zakładach
zatrudniających
pracowników w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych dla
zdrowia w środowisku pracy poddawano ocenie: ryzyko zawodowe uwzględniające
klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych, rejestr pracowników i prac
narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych, szkolenia
pracowników mających kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, środki ochrony
zbiorowej i indywidualnej, warunki spożywania posiłków, procedury bezpiecznego
postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi.
W roku 2014 przeprowadzono 33 kontrole sanitarne w 27 zakładach, w 6 zakładach
stwierdzono uchybienia. W wyniku kontroli stwierdzono: brak szkoleń pracowników
mających kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy oraz
nieprawidłowo sporządzoną ocenę ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia
pracowników na działanie szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych.
Porównawczo w roku 2013 przeprowadzono kontrole w 8 zakładach, stwierdzając
nieprawidłowości w 1 z nich, natomiast w roku 2012 przeprowadzono kontrole w 14
zakładach, w których nie stwierdzono nieprawidłowości.
2. Choroby zawodowe
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach realizując zadania,
dotyczące nadzoru nad warunkami pracy prowadzi postępowania administracyjne w sprawie
chorób zawodowych i wydaje imienną decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej, bądź
o braku podstaw do jej stwierdzenia. Do celów diagnostyczno- orzeczniczych w sprawie
pracowników występujących o stwierdzenie choroby zawodowej, sporządzane są oceny
narażenia zawodowego, uwzględniające informacje dotyczące przebiegu zatrudnienia
i narażenia na czynnik szkodliwy dla zdrowia, który mógł być przyczyną choroby zawodowej.
W każdym zakładzie w zależności od charakteru pracy, produkcji czy technologii
mogą występować zagrożenia związane z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, będące
przyczynami chorób zawodowych wśród pracowników.
92
W 2014 roku w Mysłowicach stwierdzono 30 przypadków chorób zawodowych
tj. o 16 przypadków więcej niż w roku 2013. W 24 przypadkach wydano decyzje o braku
podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej
Lp.
Choroba
Ilość stwierdzonych przypadków
1.
Pylice płuc
26
2.
Choroby układu ruchu
1
3.
Choroby układu nerwowego
1
4
Uszkodzenie słuchu
1
5
Choroby skóry
1
R A Z E M:
30
Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w 2014 roku w zakładach pracy na terenie Mysłowic
W roku 2014 najwięcej stwierdzono pylic płuc 86,66 %. Pylice płuc w większości
przypadków stwierdzane były u pracowników kopalń węgla kamiennego.
Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w 2014 roku w zakładach pracy na terenie Mysłowic
93
L.p.
Choroba zawodowa 2011
2012
2013
2014
1.
Pylica płuc
23
20
11
26
2.
Narządu głosu
1
1
1
0
3.
Uszkodzenie słuchu
3
6
2
1
4.
Zespół wibracyjny
1
0
0
0
5.
Choroba skóry
0
0
0
1
6.
Nowotwory złośliwe
0
1
0
0
Przewlekle
7.
8.
choroby
1
obwodowego układu 1
nerwowego
Przewlekła choroba
0
0
0
0
0
układu ruchu
Choroby wywołane
9.
działaniem
1
0
1
0
0
30
28
14
promieniowania
Razem
jonizującego
30
Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w latach 2011 - 2014 mysłowickich w zakładach pracy
W okresie 2011-2014 w zakładach pracy na terenie Mysłowic stwierdzono łącznie 102
przypadki chorób zawodowych. Roczna liczba przypadków wykazywała nieznaczne wahania,
a średnio wynosiła 25 przypadków.
Najliczniej stwierdzaną chorobą zawodową była pylica płuc. W większości
przypadków choroba ta dotyczyła pracowników górnictwa, gdzie jako czynnik przyczynowy
wskazano pył węgla kamiennego zawierający wolną krystaliczną krzemionkę. Pylica płuc jest
chorobą, która ujawnia się po okresie narażenia zawodowego liczonym w latach. Powodem
jest również długi, około 10- letni okres ujawniania się choroby. Liczba stwierdzonych
przypadków pylicy płuc w poszczególnych latach była zróżnicowana. W omawianym okresie
najwięcej przypadków pylicy płuc stwierdzono w 2014 r. – 26, natomiast najmniej w roku
2013 - 11 przypadków.
Na drugim miejscu wśród patologii zawodowych stwierdzonych w latach 2011-2014
była choroba narządu słuchu rozpoznawana u pracowników wykonujących prace
w przekroczeniach natężenia hałasu.
94
Należy zaznaczyć, że stwierdzane choroby zawodowe są często skutkiem braku
odpowiednich warunków pracy w latach wcześniejszych.
Analiza zapadalności na choroby zawodowe w latach 2011 - 2014
Na przestrzeni ostatnich czterech lat liczba stwierdzonych chorób zawodowych na
terenie Mysłowic ulegała wahaniom z tendencją wzrostową.
VIII. Interwencje mieszkańców miasta
Z uwagi na
podporządkowanie naszych działań nadrzędnemu celowi jakim jest
ochrona życia i zdrowia mieszkańców PPIS w Katowicach reagował na każdą informację
kwestionującą stan sanitarny w nadzorowanych obiektach, również wniesioną anonimowo.
W 2014r. rozpatrzono 49 interwencji wniesionych przez mieszkańców miasta i nie
wszystkie były uzasadnione. W 2013r. problemy natury sanitarnej zgłaszane były 43 razy.
W sytuacji
podejmowano
potencjalnego zagrożenie zdrowia i życia mieszkańców działania
natychmiast,
a
w
pozostałych
po
zawiadomieniu
stron
zgodnie
z obowiązującym w tym zakresie przepisem prawa.
W każdej sytuacji w następstwie stwierdzenia uchybień natury sanitarnej wszczynano
postępowanie administracyjne skierowane na przywrócenie właściwego stanu sanitarnego.
Wobec osób odpowiedzialnych za zaniedbania
stosowano sankcje w postaci
grzywny
95
w drodze mandatu karnego, a w sytuacjach uzasadnionych PPIS w Katowicach wydawał
decyzje zarządzające.
W zależności od rodzaju spraw podejmowano współpracę
z przedstawicielami służb i organów administracji.
Sprawy pozostające poza kompetencjami Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Katowicach przekazywano do rozpatrzenia przez odpowiednie organy zgodnie
z właściwością miejscową i rzeczową.
W 2014r. najczęściej treścią wniosków o podjecie działań były uwagi odnośnie
stanu sanitarno – porządkowego w mieście. W tym zakresie rozpatrzono 34 interwencje
i potwierdzono zasadność 15 spośród nich.
W 2013r. w omawianej sprawie rozpatrzono 17 wniosków, natomiast w 2012r.- 31.
Najczęściej mysłowiczanie interweniowali z powodu zawilgocenia mieszkania, złego
stanu sanitarnego miejsc do gromadzenia odpadów komunalnych, uciążliwości związanych
z bytowaniem gryzoni, insektów, gołębi, nieprzyjemnych zapachów, złego stanu sanitarnego
posesji, sąsiedztwa uciążliwego lokatora. W 2 wnioskach opisano uchybienia zaobserwowane
w zakładzie fryzjerskim i na basenie – interwencje te okazały się nieuzasadnione.
PPIS w Katowicach w roku 2014r. w wyniku podjętych działań wydał 2 decyzje
administracyjne. Dotyczyło to posesji przy ul. Katowickiej 7, gdzie stwierdzono uszkodzone
drzwi prowadzące do pomieszczeń piwnicznych, w piwnicach zastoiny wody i błoto.
Obowiązki nałożone decyzją zostały zrealizowane
w określonym terminie. Ponadto za
uchybienia w bieżącym stanie sanitarno-higienicznym zastosowano sankcje karne w postaci
mandatu karnego.
Drugą decyzję PPIS w Katowicach wydał po kilku kontrolach sanitarnych prywatnej
posesji przy ul. PCK 54 w Mysłowicach. Na przedmiotowej posesji pozostawiono odpady
wielkogabarytowe, teren był zaniedbany, zaśmiecony, porośnięty trawą, warunki sprzyjały
bytowaniu gryzoni. Mimo zawiadomień właściciel posesji nie uczestniczył w kontrolach.
Z uwagi na niewykonanie zarządzeń decyzji we wskazanym terminie wobec właściciela
posesji wszczęto postępowanie egzekucyjne, które toczy się nadal.
96
Ilość i rodzaje najczęściej zgłaszanych interwencji w Mysłowicach w latach 2010-2014
W 2014r. podobnie jak w 2013r. i 2012r. mieszkańcy miasta Mysłowice nie wnieśli
zastrzeżeń dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia.
Nieprawidłowości zaobserwowane w obiektach produkcji i obrotu żywnością
w 2014 roku były przedmiotem 18 interwencji . Zasadnych było 5, co stanowi 27%.
W 2013r. i 2012r. z terenu Mysłowic zgłoszono po 21 interwencji, w tym zakresie
i odpowiednio zasadnych było ok. 30% z nich.
Liczba interwencji zgłoszonych w latach 2012-2014
97
Liczba interwencji zasadnych w latach 2012-2014
Najczęściej
zgłaszano
nieprawidłowości
sanitarne
zauważone
w
sklepach
spożywczych, a najmniej niepokojących sygnałów dotyczyło zakładów gastronomicznych.
Mieszkańcy miasta kwestionowali

sprzedaż środków po upływie terminu przydatności do spożycia,

brak czystości i porządku w zakładzie,

nieprawidłowe przechowywanie środków spożywczych,

sprzedaż produktów o niewłaściwych cechach organoleptycznych,

brak ciepłej wody w zakładzie.
W 2014r. w wyniku działań kontrolnych przeprowadzonych
mieszkańców,
PPIS w Katowicach
po interwencjach
wydał tylko 1 decyzję administracyjną. Powyższe
dotyczyło sklepu sieci „Żabka”, gdzie zarządzono zapewnienie prawidłowych warunków
przechowywania środków spożywczych w sali sprzedaży oraz
stanu technicznego obiektu. Ponadto osobę odpowiedzialną za
przywrócenie właściwego
bieżące usterki natury
sanitarnej ukarano mandatem w wysokości 500,00zł.
Uzasadnione okazały się również informacje przekazane przez klientów m.in. pizzerii,
autosklepu i ruchomych punktów sprzedaży obwarzanków. W obiektach tych stwierdzono
nieprawidłowości sanitarno – porządkowe, za które nałożono 6 mandatów karnych na łączną
kwotę 950,00- zł.
98
Z obszaru wychowania i nauczania rodzice dzieci skierowali 2 wnioski z prośbą o
podjęcie działań. W toku kontroli potwierdzono występowanie nieprzyjemnego zapachu
pochodzącego z nowej wykładziny podłogowej w sali
podstawowych.
lekcyjnej jednej ze szkół
Natomiast interwencja dotycząca prowadzenia prac remontowych
w miejscu spożywania posiłków oraz dostarczania posiłków dla uczniów przez firmę
cateringową nieprzystosowanym do tego celu samochodem okazała się nieuzasadniona.
W 2013 roku w omawianym zakresie PPIS w Katowicach rozpatrzył również 2 wnioski
o z prośbą o interwencję, a w 2012r. tylko 1.
W 2014r. problemy o uchybieniach sanitarnych w środowisku pracy były treścią
4 wniosków.
Dotyczyły one nieprawidłowych warunków sanitarno - higienicznych
w zakładach pracy oraz uciążliwości związanych z emisją hałasu do środowiska.
W 2 przypadkach w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych, potwierdzono
zarzuty odnośnie braku badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących
na stanowiskach pracy. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał
decyzje administracyjne nakazując usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.
W 2013 r. rozpatrzono 2 interwencje dotyczące warunków pracy, spośród których
1 była zasadna, a w 2012r. - 3 interwencje i 2 potwierdzono w wyniku podjętych działań.
W roku 2014 do PPIS w Katowicach wpłynął tylko 1 wniosek treścią, którego były
nieprawidłowości w podmiocie prowadzącym działalność leczniczą. Dotyczył on
występowania nieprzyjemnego zapachu w piwnicy budynku SPZOZ Szpitala nr 2 im. dr
Tadeusza Boczonia przy ul. Bytomskiej 41. Przeprowadzona kontrola potwierdziła słuszność
zarzutu. W wyniku odpowiedniego zabezpieczenia kanalizacji w szpitalu wyeliminowano
uciążliwość.
W 2013r. i 2012r. zgłoszono również po 1 interwencji z obszaru lecznictwa i były one
nieuzasadnione.
99
IX. Środki zastępcze
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku prowadził
działania w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania występowania problemu tzw. dopalaczy.
Dopalacze stanowią różnego rodzaju produkty zawierające substancje psychoaktywne,
które nie znajdują się na liście środków kontrolowanych przez ustawę o przeciwdziałaniu
narkomanii. Spożycie ich ma na celu wywołanie w organizmie jak najwierniejszego efektu
narkotycznego substancji zdelegalizowanych. Dopalacze, jak i inne substancje odurzające,
niszczą przede wszystkim ośrodkowy układ nerwowy i negatywnie wpływają na pracę mózgu.
Produkt zawierający środki zastępcze zabezpieczony w sklepie w Mysłowicach (Źródło: Zdjęcie własne).
W ramach działań określonych w art. 44c. ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii,
zgodnie z którym w przypadku stwierdzenia wprowadzania do obrotu środka zastępczego lub
produktu, co do którego zachodzi podejrzenie, że jest środkiem zastępczym oraz stosując
odpowiednio przepisy art.27 c ustawy z dnia 14.03.1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej
(Dz.U. z 2011r. Nr 212 poz. 1263 z późn. zm.), skontrolowano 4 firmy mające siedzibę
w Pabianicach, prowadzące zamiennie działalność w sklepie w Mysłowicach przy
ul. Grunwaldzkiej.
W wyniku przeprowadzonych 5 kontroli stwierdzono, że wszystkie firmy wprowadzały
do obrotu produkty, co do których zachodzi podejrzenie, że stwarzają zagrożenie życia lub
zdrowia ludzi. Wydano 5 decyzji zarządzających wstrzymać wprowadzanie do obrotu oraz
zatrzymać produkty, uzasadniające podejrzenie, że stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia
100
ludzi.
W badanych próbach produktów zidentyfikowano substancje, będące środkami
zastępczymi w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Wydano 8 decyzji
zarządzających zakazać wprowadzania do obrotu produktów będących środkami zastępczymi.
W każdym przypadku o wynikach badań i oceny zabezpieczonych produktów
informowano Komendę Miejską Policji w Mysłowicach. Na podmioty gospodarcze nałożone
zostały kary administracyjne w łącznej kwocie 100.000 złotych.
W przypadku nieprawidłowości stwierdzanych podczas kontroli, a pozostających poza
kompetencjami Inspekcji Sanitarnej, informowano Państwową Inspekcję Pracy, Inspekcję
Handlową, Urząd Skarbowy.
Należy podnieść, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego w Pabianicach jako organ
egzekucyjny, do którego skierowano Tytuły wykonawcze w sprawie egzekucji należności
pieniężnych wobec firm wprowadzających do obrotu dopalacze w sklepie w Mysłowicach
przy ul. Grunwaldzkiej poinformował, iż prowadzone postępowanie egzekucyjne jest
nieskuteczne. Jako przyczynę wskazał, że banki poinformowały organ egzekucyjny, iż nie
prowadzą rachunków bankowych na rzecz przedmiotowych spółek. Spółki nie posiadają
ruchomości (pojazdy mechaniczne), nie złożyły sprawozdań finansowych. Podniósł, iż
z uwagi na brak możliwości oszacowania wielkości posiadanych środków trwałych nie było
możliwe zajęcie innych ruchomości. Korespondencja kierowana do spółek wracała do
siedziby organu egzekucyjnego nie podjęta przez osoby reprezentujące podmiot, stosowano
instytucję doręczenia fikcyjnego.
Produkt zawierający środki zastępcze zabezpieczony w sklepie w Mysłowicach (Źródło: Zdjęcie własne).
101
W 2014r. PPIS w Katowicach prowadził działania edukacyjne w aspekcie podnoszenia
wiedzy i świadomości wpływu środków zastępczych na zdrowie ludzi. W ramach działań
dotyczących tzw. dopalaczy przeprowadzono prelekcje w :
 Gimnazjum Nr 5 w Mysłowicach
- uczestniczyło 105 uczniów,
 Gimnazjum Nr 6 w Mysłowicach
- uczestniczyło 199 uczniów,
 Areszcie Śledczym w Mysłowicach - uczestniczyło 27 osadzonych.
Ponadto zorganizowano szkolenie dla funkcjonariuszy Aresztu Śledczego w Mysłowicach.
PPIS w Katowicach współorganizował Festyn Farski „Trzeźwe myślenie jest w cenie” oraz
Akcję edukacyjną „W życiu jak w tańcu każdy krok ma znaczenie”,
w trakcie których
udzielano konsultacji z zakresu. m.in. profilaktyki środków zastępczych oraz prowadzono
dystrybucję materiałów edukacyjnych.
X. Zapobiegawczy nadzór sanitarny
Zadania wykonywane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w ramach sprawowania
zapobiegawczego
nadzoru
sanitarnego
podejmowane
są
wyłącznie
na
wniosek
zainteresowanych podmiotów lub w związku z wystąpieniami organów prowadzących
postępowania i mają charakter prewencyjny, zmierzający do zapewnienia właściwego stanu
sanitarno-higienicznego w projektowanych i realizowanych obiektach, a także ochrony
zdrowia ludzi przebywających w sąsiedztwie planowanych przedsięwzięć.
Działalność Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego realizowana była na podstawie art.
3 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r., Nr 212,
poz. 1263, z późn. zm.) i obejmowała:
 uzgadnianie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego pod
względem wymagań higienicznych i zdrowotnych;
 uzgadnianie pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dokumentacji
projektowych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów
budowlanych;
 uczestniczenie, na wniosek stron, w dopuszczeniu do użytkowania obiektów
budowlanych;
102
 wydawanie opinii w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na
środowisko i
określanie zakresu raportu dla planowanych przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na
środowisko;
 opiniowanie warunków realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko.
W ramach sprawowanego nadzoru zapobiegawczego 2014 r. Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał:

1
opinię
dotyczącą
projektu
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego.
Uzgodnienie dotyczyło obszarów „Stara Wesoła”, „Krasowy Południowe”, „Brzezinka
Południowa” oraz „Kosztowy”.
Przedłożony projekt miał na celu wydzielenie w przedmiotowych obszarach głównie terenów
przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową – jednorodzinną wraz z usługami oraz terenów
zieleni urządzonej i nieurządzonej.
W ustaleniach planu kierowano się zasadą zapewnienia zrównoważonego rozwoju na
terenie będącym przedmiotem opracowania oraz uwzględniano zapisy przyjętych już
dokumentów, m.in. w dziedzinie ochrony środowiska, gospodarki odpadami i oczyszczania
ścieków .Projekt, co potwierdzała załączona do niego „Prognozy oddziaływania...”, zawierał
zapisy
minimalizujące szkodliwe oddziaływanie - na środowisko, przyrodę i krajobraz
kulturowy oraz zdrowie ludzi - planowanych do wprowadzenia zagospodarowań:
a) nakazy i zakazy dotyczące gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami;
b) nakaz stosowania proekologicznych systemów grzewczych;
c) określenie minimalnego procentu powierzchni biologicznie czynnych;
d) nakaz ochrony wartościowych zadrzewień.
Wydano również jedną opinię dotyczącą zakresu i stopnia szczegółowości informacji
wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko do projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego.
103
 9 opinii sanitarnych odnośnie konieczności sporządzenia raportu i określenia
jego zakresu dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko - dla 3
przedsięwzięć stwierdzono potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania na
środowisko.
Do ciekawszych zaliczyć można:
 budowę elektrowni wiatrowej;
 rozbiórkę oraz budowę nowego obiektu mostowego w ciągu ul. Boliny nad potokiem
Bolina;
 rozbudowę hali hartowni z dostosowaniem do potrzeb technologii coatingu wraz z
przebudową części socjalno – biurowej przy ul. Karola Miarki 36.
Wydając opinie brano pod uwagę:
a) zawartość karty informacyjnej przedsięwzięcia, zakres i szczegółowość danych w niej
ujętych;
b) charakter przedsięwzięcia i jego skalę, wielkość i rodzaj zajmowanego terenu, planowaną
technologię oraz przewidywane rozwiązania techniczne i organizacyjne mające na celu
eliminowanie lub ograniczanie skutków jego realizacji;
c) usytuowanie przedsięwzięcia względem terenów chronionych, istniejący i planowany
charakter zagospodarowania, a także przeznaczenie terenu w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego - jeżeli został uchwalony.
 2 opinie w sprawie środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
Dotyczyły one adaptacji uruchomieniu stacji demontażu pojazdów wycofanych
z eksploatacji przy ul. Katowickiej oraz Świerczyny.
Mając na uwadze ochronę środowiska oraz zdrowia ludzi przy uzgodnieniu szczególną
uwagę zwracano na:
a) właściwą gospodarkę wodno – ściekową, w tym zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem
gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych;
b)prawidłowe usuwanie, gromadzenie i unieszkodliwienie odpadów;
c)ochronę przed nadmiernym hałasem i zanieczyszczeniem powietrza poprzez egzekwowanie
rozwiązań, które zapewniają spełnienie norm określających najwyższe dopuszczalne stężenie i
natężenie czynników szkodliwych dla zdrowia ludzi i elementów środowiska (wyciszenie
urządzeń wentylacyjnych, wprowadzenie zieleni izolacyjnej).
104
Uzgadniane inwestycje nie budziły protestów stron postępowania lub mieszkańców.
 1 opinię dotyczącą uzgodnienia dokumentacji projektowej (koncepcji).
Polegała ona zmianie sposobu użytkowania pomieszczenia w istniejącym budynku
usługowym na punkt kawowy przy ul. Starokościelnej 6.
 24 opinie odnośnie dopuszczenia do użytkowania obiektów nowowybudowanych
lub adaptowanych.
Dokonywano odbiorów
sklepów, żłobków, przedszkoli, salonów fryzjerskich
i kosmetycznych oraz aptek, m.in.:
 pawilon handlowy „Biedronka” przy ul. Laryskiej;
 Niepubliczne Przedszkole Integracyjne z Oddziałem Specjalnym przy ul. Jastruna;
 Centrum Rekreacji AQUAFIT przy ul. Fików;
 stacja kontroli pojazdów z częścią biurowo – socjalno - magazynową przy
ul. Laryskiej;
 sklep ogólnospożywczy przy ul. Gwarków;
 niepubliczne przedszkole „Akademia Małego Odkrywcy” przy ul. Rudnickiego;
 apteki przy ul. Katowickiej i Szopena.
Do odbioru
zgłaszano
również budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne, osiedla
mieszkaniowe, garaże i parkingi.
W czasie czynności związanych z udziałem w dopuszczeniu do użytkowania obiektów
budowlanych przeprowadzano kontrolę w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych
oceniając zgodność wykonania tych obiektów z zatwierdzonym w decyzji o pozwoleniu na
budowę (zmianę sposobu użytkowania) projektem budowlanym oraz zapoznawano się
z przedstawianymi dokumentami i sprawozdaniami z pomiarów, badań, sprawdzeń, które
wykonano w celu potwierdzenia założeń projektowych oraz
spełnienia wymagań
higienicznych i zdrowotnych odpowiednio do zakresu tych dokumentów. Podczas kontroli
szczególną uwagę zwracano na zastosowanie materiałów dopuszczonych do stosowania
w budownictwie i posiadających aktualne atesty higieniczne.
Generalnie z roku na rok należy coraz wyżej ocenić sposób przygotowania obiektów do
odbioru. W dalszym ciągu prym wiodą obiekty sieciowe oraz służby zdrowia (przychodnie,
105
szpitale, gabinety lekarskie, apteki); nie sposób jednak nie zauważyć znacznego postępu jeśli
chodzi o mniejsze obiekty, które (realizowane tzw. sposobem gospodarczym) w poprzednich
latach wywoływały sporo problemów: małe sklepy, bary, lokale typu fast-food, zakłady
fryzjersko-kosmetyczne. W tym przypadku powodem jest z pewnością fakt, iż na skutek braku
obowiązku uzyskania pozytywnej opinii sanitarnej przed rozpoczęciem działalności zgłaszane
do odbioru są tylko nieliczne - najlepiej przygotowane wykończone i wyposażone - spośród
tych obiektów.
Nie zdarzyły się przypadki wykonania obiektów niezgodnie z dokumentacją projektową,
natomiast zdecydowanie częściej niż w latach ubiegłych inwestorzy nie byli w stanie
przedłożyć podczas kontroli kompletu dokumentów odbiorowych (dotyczy to przede
wszystkim opinii z przeglądu urządzeń kominowych lub pomiarów skuteczności wentylacji
oraz wyników badania wody).
Liczbę opinii wydanych przez PPIS w Katowicach w latach 2012-2014 przedstawiono
poniżej w formie tabeli i wykresu.
opinie dotyczące:
liczba w roku:
2012
2013
2014
uzgodnienia projektów miejscowych planów
zagospodarowania
przestrzennego
1
6
1
stwierdzenia obowiązku
przeprowadzenia
oceny oddziaływania na środowisko
5
8
9
uzgodnienia
środowiskowych
uwarunkowań
3
1
2
2
3
1
28
25
24
uzgodnienia
dokumentacji
projektowej
dopuszczenia do użytkowania
obiektów
budowlanych
106
180
160
140
120
100
80
2012
60
2013
40
2014
20
0
5
4
3
2
1
Legenda:
1 – uzgodnienia projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
2 – opinie w sprawie stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko,
3 – uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań,
4 – uzgodnienia dokumentacji projektowej,
5 – opinie dotyczące dopuszczenia do użytkowania obiektów budowlanych.
Analizując powyższe dane stwierdzić można, iż:
 sumaryczna ilość opinii wydawanych przez
Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny
utrzymuje się od kilku lat na zbliżonym poziomie;
 liczba projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, po
skokowym wzroście w roku 2013, zdecydowanie spadła do poziomu z lat poprzednich.
Brak planów zagospodarowania powoduje znaczne wydłużenie czasu realizacji
inwestycji (konieczność uzgadniania warunków zabudowy i zagospodarowania terenu
– szczególnie uciążliwa w przypadku wystąpienia o pozwolenie na zmianę sposobu
użytkowania pomieszczeń) i w wielu przypadkach skłania inwestorów do ominięcia
stosownych procedur;
 utrzymuje się lekki trend wzrostowy jeśli chodzi o liczbę opinii w sprawie stwierdzenia
obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Wiele z nich
dotyczy jednak przedsięwzięć, których prognozowany wpływ na środowisko jest
niewielki. W związku z tym w większości przypadków opowiedziano się za brakiem
konieczności sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko, co z kolei
107
skutkowało minimalną liczbą opinii w sprawie uzgodnienia środowiskowych
uwarunkowań;
 stabilna pozostaje liczba zgłaszanych do odbioru obiektów. W dalszym ciągu spora
ilość zgłoszeń wynika ze zmian właścicieli (apteki) lub obowiązku przedłożenia opinii
sanitarnej innym organom (obiekty związane z opieką nad dziećmi i edukacją).
XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia,
programy edukacyjne i akcje prozdrowotne
W celu poprawy stanu zdrowotnego społeczności Mysłowic oraz kreowania zdrowego
stylu życia Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku realizował
działania z zakresu promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w oparciu o
art. 6 ustawy
o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia i Ministerstwa
Zdrowia oraz założenia strategiczne Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007-2015.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach:
 inicjował i wytyczał kierunki działań zmierzających do poznania przez społeczeństwo
czynników szkodliwych dla zdrowia i metod zapobiegania chorobom,
 przygotowywał,
wdrażał
i
promował
programy
edukacyjne,
ogólnopolskie,
wojewódzkie i lokalne,
 poszukiwał sojuszników do realizacji zadań (współpraca z instytucjami, organizacjami,
mass-mediami),
 udzielał merytorycznej i metodycznej pomocy placówkom promującym zdrowie,
 dokonywał oceny działalności (wizytacje, ankiety) tych placówek.
 prowadził działalność szkoleniową, konsultacje i instruktaż merytoryczny.

Edukacją prozdrowotną objęto:
 dzieci w wieku przedszkolnym, ich rodziców i opiekunów,
 dzieci i młodzież szkół wszystkich poziomów nauczania,
 grono pedagogiczne,
 pielęgniarki środowiska szkolnego.
108
W ubiegłym roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach
podejmował działania w ramach realizacji interwencji zarówno programowych jak i nie
programowych
obejmujące przede wszystkim obszary promocji zdrowia i oświaty
zdrowotnej w zakresie:
 promowania aktywnego stylu życia i zasad zbilansowanej diety.
 profilaktyki palenia tytoniu i innych uzależnień.
1.Promowanie aktywnego stylu życia i zasad zbilansowanej diety.
Otyłość uznana jest w Unii Europejskiej i w Polsce za poważny problem zdrowotny,
społeczny i ekonomiczny o narastającej częstości. Otyłość w dzieciństwie i młodości
utrzymuje się w wieku dorosłym u 80% osób nią dotkniętych i stanowi ryzyko rozwoju wielu
chorób przewlekłych, jest przyczyną obniżenia jakości życia, a nawet przedwczesnej śmierci.
Stały wzrost liczby osób otyłych w każdej grupie wiekowej, niezależnie od płci skłania nas do
podjęcia profilaktyki oraz leczenia.
Realizacja przez mysłowickie placówki nauczania i wychowania programów edukacyjnych
zawierających w swoich celach i założeniach treści dot. zasad prawidłowo odżywiania jak
i promocję aktywności fizycznej niewątpliwie wpłynie na trwałą zmianę zarówno nawyków
żywieniowych jak i zahamuje postępującą epidemię bezruchu ogarniającą także śląską
młodzież, a tym samym w długoletniej perspektywie przyczyni się do poprawienia stanu
zdrowotnego społeczności lokalnej. Poniżej przedstawiono szczegółowe dane liczbowe na
temat realizacji programów edukacyjnych w roku szkolnym 2013/2014.
Trzymaj Formę” – Program ogólnopolski.
W ramach realizacji VIII edycji programu „Trzymaj Formę!”
kontynuowano edukację dzieci i młodzieży w zakresie kształtowania
nawyków i zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. W roku
szkolnym 2013/2014 do programu przystąpiło 11 szkół podstawowych
i gimnazjalnych z terenu Mysłowic, tj. łącznie 1300 uczniów.
109
Liczba mysłowickich szkół podstawowych i gimnazjalnych biorących udział w VIII edycji Programu
edukacyjnego „Trzymaj formę”.
Liczba uczniów mysłowickich szkół podstawowych i gimnazjalnych biorących udział w VIII edycji Programu
Edukacyjnego „Trzymaj formę”.
Realizacja Programu edukacyjnego „Trzymaj Formę!” oparta jest na metodzie projektu.
Uczniowie wspólnie z nauczycielami, rodzicami i przy współpracy ze środowiskiem lokalnym
uczestniczą w opracowaniu najlepszych i najciekawszych sposobów propagowania zasad
zdrowego stylu życia. Zaletą projektów jest ich bardzo dobre dopasowanie do zainteresowań
i możliwości uczniów.
110
Akcja „Dzień zdrowego jedzenia i gotowania” zrealizowany przez uczniów Szkoły Podstawowej nr 9
w Mysłowicach.
W mysłowickich szkołach biorących udział w programie zrealizowano m.in. projekty:
 „Z uśmiechem i wiedzą po zdrowie” – Szkoła Podstawowa nr 5,
 „Jak wskrzesić modę na sport” - Gimnazjum nr 3,
 „Ze zdrowiem na co dzień” - Szkoła Podstawowa nr 9,
Żywienie na wagę zdrowia” – Program wojewódzki.
Program edukacyjny „Żywienie na wagę zdrowia" kierowany jest do
osób odpowiedzialnych za żywienie dzieci w żłobkach, przedszkolach
i szkołach, rodziców dzieci i samych dzieci. Celem programu jest
wspieranie prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży poprzez
prawidłowe odżywianie i propagowanie aktywności fizycznej,
poprawę
jakości
żywienia dzieci
i
młodzieży w
żłobkach,
przedszkolach i szkołach, podniesienie świadomości rodziców w kwestii odżywiania dzieci,
a pozytywne skutki zdrowotne w przyszłości. Wprowadzenie programu „Żywienie na wagę
zdrowia" jest konsekwencją podpartej badaniami analizy wyników kontroli prowadzonych
przez Państwową Inspekcję Sanitarną województwa śląskiego, na przestrzeni lat 2007–2013,
111
która wykazała, że w żywieniu dzieci i młodzieży występuje szereg nieprawidłowości. Błędy
dotyczące jakości żywienia stwierdzono w 33 % żłobków, 40 % przedszkoli i 51% szkół
skontrowanych na terenie województwa śląskiego. W 2014 r. programem objęto łącznie
7 mysłowickich placówek nauczania i wychowania.
Liczba mysłowickich placówek nauczania i wychowania biorących udział w programie edukacyjnym „Żywienie
na wagę zdrowia”.
Szkolenie dla osób odpowiedzialnych za żywienie w mysłowickich placówkach nauczania i wychowania.
112
2. Profilaktyka palenia tytoniu i innych uzależnień.
Obecnie palenie tytoniu jest jednym z poważniejszych zagrożeń
cywilizacyjnych.
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat stało się główną przyczyną przedwczesnych zgonów
w krajach rozwiniętych z powodu nowotworów złośliwych, chorób układu krążenia, układu
oddechowego i wielu innych schorzeń. Na choroby odtytoniowe każdego roku umiera 5 mln
ludzi na świecie. W związku z trudną sytuacją epidemiologiczną Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Katowicach kontynuował realizację zadań wynikających z Programu
Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce (POZNPT) poprzez edukację
antytytoniową
dzieci, młodzieży i ich rodziców. W 2014 roku w ramach profilaktyki
antytytoniowej pracownicy Sekcji Oświaty Zdrowotnej PSSE w Katowicach podejmowali
szereg działań zmierzających do promowania stylu życia wolnego od dymu tytoniowego.
Kontynuowano realizację trzech programów antytytoniowych, które swoim zasięgiem objęły
łącznie 10 przedszkoli, 12 szkół podstawowych i gimnazjalnych z terenu Mysłowic. Poniżej
przedstawiono szczegółowe dane liczbowe na temat realizacji programów w roku szkolnym
2013/2014.
„Czyste powietrze wokół nas” - Przedszkolny program edukacji antytytoniowej.
Program skierowany jest do dzieci 5 i 6 letnich i ich rodziców. W 2014 roku
realizacją programu objęto 608 dzieci z 10 mysłowickich przedszkoli. Celem
jego realizacji jest zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia
sobie w sytuacjach, gdy dorośli palą przy nich tytoń oraz wzrost
kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na
dym tytoniowy.
W ramach programu dzieci z przedszkoli i oddziałów przedszkolnych Mysłowic brały udział
w imprezach środowiskowych, podczas których przedstawiły programy artystyczne powiązane
tematycznie z treściami programowymi.
113
Liczba mysłowickich przedszkoli biorących udział w VI edycji przedszkolnego programu profilaktyki edukacji
antytytoniowej „Czyste powietrze wokół nas”.
Liczba przedszkolaków (w wieku 5 i 6 lat) z mysłowickich przedszkoli biorących udział w VI edycji
przedszkolnego programu profilaktyki edukacji antytytoniowej „Czyste powietrze wokół nas”.
114
Dzieci z Przedszkola nr 16 z Oddziałami Integracyjnymi w Mysłowicach.
„Nie pal przy mnie, proszę” Program profilaktyki edukacji antytytoniowej dla uczniów kl. I
- III szkół podstawowych.
Adresatami programu są dzieci klas I-III szkół podstawowych. Celem
programu jest wykształcenie umiejętności rozpoznawania różnych
rodzajów dymów, zwiększenie wiedzy na temat skutków palenia tytoniu
oraz zwiększenie wrażliwości dzieci na miejsca, w których mogą być
narażone na dym tytoniowy. Program był realizowany w 7 szkołach podstawowych, a jego
zasięgiem objęto 646 uczniów.
115
Liczba mysłowickich szkół podstawowych biorących udział w Programie profilaktyki edukacji antytytoniowej
„Nie pal przy mnie proszę”.
Liczba uczniów (kl. I, II i III) z mysłowickich szkół podstawowych biorących udział w VI edycji programu
profilaktyki edukacji antytytoniowej „Nie pal przy mnie proszę”.
116
„Znajdź właściwe rozwiązanie” - Program profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów
starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum.
Program przeznaczony jest do realizacji w V i VI klasach
szkoły podstawowej oraz klasach I-III szkół gimnazjalnych.
W 2014r. został zrealizowany w 5 gimnazjach, a swym
zasięgiem objął 405 uczniów. Celem głównym programu jest
zapobieganie paleniu tytoniu wśród uczniów starszych klas szkół podstawowych
i gimnazjalnych.
Liczba mysłowickich placówek biorących udział w Programie profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów starszych
klas szkoły podstawowej i gimnazjum „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
117
Liczba uczniów (kl. I, II i III) z mysłowickich szkół gimnazjalnych biorących udział w VI edycji programu
profilaktyki edukacji antytytoniowej „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
„ARS, czyli jak dbać o miłość?” Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania
uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych.
Jest to nowy program profilaktyczny, którego celem jest przeciwdziałanie
uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. Program
poprzedzony został ankietyzacją wśród kobiet w ciąży,
które przebywały na oddziale
ginekologiczno-położniczym Mysłowickiego Centrum Zdrowia. Adresowany jest do
młodzieży szkół ponadgimnazjalnych, głównie dziewcząt, które chcą w przyszłości zostać
matkami.
Założenia
programowe
zostały
przedstawione
dyrektorom
szkół
ponadgimnazjalnych, którzy wyrazili zgodę na przystąpienie do realizacji programu.
Wyznaczono szkolnych koordynatorów. Wdrożenie programu i jego realizacja nastąpiło
w roku szkolnym 2013/ 2014 po uprzednim przeszkoleniu szkolnych koordynatorów.
118
Udział mysłowickich placówek biorących udział w Programie edukacyjnym „ARS, jak dbać o miłość”.
Liczba uczniów mysłowickich szkół ponadgimnazjalnych biorących udział w „ARS, jak dbać o miłość?”
Światowy Dzień bez Tytoniu (31 maj).
Działania polegające na promowaniu zasad zdrowego stylu życia, bez nałogu
tytoniowego prowadzone były przede wszystkim w placówkach oświatowych wszystkich
poziomów nauczania. Rozpowszechniano materiały informacyjno - edukacyjne, w szkołach
organizowane były punkty edukacyjne, uczniowie opracowywali gazetki, plakaty. Programy
profilaktyki tytoniowej propagowane były podczas wszystkich imprez, akcji prozdrowotnych
prowadzonych przez na terenie Mysłowic. Działania te polegały na rozpowszechnianiu wiedzy
119
na temat skutków palenia tytoniu, przekazywaniu informacji o zakazie palenia tytoniu
w miejscach publicznych, zgodnie z obowiązującą ustawą.
Akcja „Tydzień Zdrowia w ZSP nr 2” zorganizowany przez uczniów Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2
Światowy Dzień Rzucania Palenia (trzeci czwartek listopada).
Celem głównym prowadzonej akcji jest nakłonienie jak największej grupy ludzi
palących do zerwania z nałogiem. W ramach realizacji akcji przeprowadzono prelekcje
połączone z prezentacją multimedialną. Podczas zajęć poruszany był problem skutków
zdrowotnych związanych z paleniem tytoniu przez kobiety będące w ciąży, karmiące lub
wychowujące dzieci, wpływ palenia czynnego i biernego na zdrowie własne i ich dzieci.
Nie wszyscy lubią poważne wykłady o zdrowiu i szkodliwych nałogach, więc w tym roku
w ramach obchodów Światowego Dnia Rzucania Palenia w Szkole Podstawowej nr 14
w Mysłowicach przekazano ważne treści dot. profilaktyki chorób odtytoniowych w formie
posterów. W głównym holu szkoły zorganizowana została wystawa plakatów, które
pokazywały skutki palenia papierosów, również te finansowe - czyli ile rocznie kosztuje
palenie.
120
Akcja „Kolorowy Tydzień Zdrowia” zorganizowana w Szkole Podstawowej nr 14 w Mysłowicach.
3. Inne przedsięwzięcia.
Mysłowicka Liga Crossowa – biegi.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach po raz trzeci objął
honorowanym patronatem Mysłowicką Ligię Crossową. Łącznie od marca do listopada 2014r.
odbyło się 6 biegów, w których uczestniczyło łącznie 950 osób. W ramach wielkiego finału,
który odbył się w listopadzie na terenie Centralnego Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach
odbyły się trzy biegi w kategorii: dzieci, kobiet i mężczyzn. Podczas gali Prezydent Miasta
Mysłowice, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach oraz Prezes
Mysłowickiego Klubu Biegacza NO. 1 dokonali uroczystego wręczenia statuetek, medali
i nagród. Pracownicy PSSE w Katowicach zorganizowali stoisko promocji zdrowia, przy
którym prowadzono bezpłatne badania stężenia tlenku węgla w wydychanym powietrzu,
pomiary ciśnienia tętniczego oraz badania poziomu cukru we krwi. Na zakończenie biegów
dla każdego uczestnika przygotowano słodki poczęstunek.
Biegi zorganizowane w ramach Mysłowickiej Ligi Crossowej.
121
V grand prix Mysłowic- biegi.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach po raz kolejny objął
honorowanym patronatem, a także włączył się w organizację V Grand Prix Mysłowic. Łącznie
od lutego do grudnia 2014 r. odbyło się 7 biegów w których uczestniczyło 940 osób.
Polska Piega – bieg wiosny 2014.
Wspólnie z Mysłowickim Stowarzyszeniem „Truchtacz” po raz kolejny przystąpiono
do akcji Polska Biega – Bieg Wiosny 2014. Na terenie Ośrodka Wypoczynkowym Bolina 17
maja br. odbył się bieg w ramach ogólnopolskiej akcji. Celem tego przedsięwzięcia było
zachęcenie ślązaków do aktywnego spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu. W biegu
mogli startować wszyscy miłośnicy biegania i NORDIC WALKING bez względu na wiek.
Uczestniczyło ponad 150. Zwycięzcy otrzymali statuetki oraz medale. Na wszystkich
uczestników na mecie czekały upominki i poczęstunek.
Biegi zorganizowane w ramach V Grand Prix Mysłowic.
Turniej pierwszej pomocy „młody ratownik” .
„Życia nie mierzy się ilością oddechów, ale ilością chwil, które zapierają dech
w piersiach" - pod takim hasłem 23 maja 2014r.
na hali Miejskiego Ośrodka Sportu
i Rekreacji w Mysłowicach, odbył się Turniej „Młody Ratownik", który adresowany był do
mysłowickich szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Patronat nad
Turniejem objęli: Prezydent Miasta Mysłowice, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
w Katowicach oraz Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej w Mysłowicach. W
formie zabawy dzieci i młodzież pokazały, jak radzą sobie z udzielaniem pomocy medycznej.
122
Zmagania dla młodzieży podzielone były na dwa etapy. Pierwszą część stanowiły pytania
teoretyczne, w drugiej części zmagań grupy młodzieży próbowały swoich sił w scenkach.
W turnieju wzięło udział łącznie 25 szkół w tym: 13 szkół podstawowych, 7 gimnazjalnych i 5
ponadgimnazjalnych. Każdą szkołę reprezentowała 3 osobowa drużyna. Turniej "Młody
Ratownik" pozwolił uczestnikom jak i widzom na podniesienie i utrwalenie już nabytej
wiedzy, by w sytuacji, w której staniemy "oko w oko" z potrzebą udzielenia pomocy umieć jej
udzielić.
Akcja „Młody Ratownik” odbyła się w Hali Widowiskowo-Sportowej w Mysłowicach.
I Mysłowicki Tydzień Osób Niepełnosprawnych.
Uczestnikami tego sportowego wydarzenia były osoby niepełnosprawne zrzeszone
w stowarzyszeniach działających na terenie Mysłowic, uczące się w mysłowickich szkołach
i placówkach oświatowych. Głównym celem organizacji sportowego tygodnia była integracja
środowiska osób niepełnosprawnych oraz propagowanie zdrowego stylu życia. Uczestnicy
zawodów podzieleni zostali na sześć kategorii wiekowych: uczniowie szkół podstawowych
klas 1-3, uczniowie szkół podstawowych klas 4-6, uczniowie szkół gimnazjalnych klasy 1-3;
uczniowie szkół ponadgimnazjalnych klasy 1-4. Kolejna kategoria to osoby niepełnosprawne
w wieku 20 - 40 lat i ostatnia kategoria to wiek powyżej 40 lat. W pierwszym dniu uczestnicy
wzięli udział w takich kategoriach sportowych jak: biegi na różnych dystansach, rzuty
piłeczką palantową, skoki w dal, rzuty w dal i do celu. Drugi dzień sportowych zmagań to
Dzień Strongman'a, a w nim m.in.: przerzucanie opony – zadaniem zawodnika jest
przerzucenie opony w kierunku mety na czas; wyciskanie sztangi leżąc; spacer farmera –
czyli podnoszenie z podłoża dwóch ciężarów (tzw. „walizek”) – po jednym w każdej dłoni –
i pokonaniu z obydwoma dystansu na czas; wyciskanie sztangielki jednorącz w górę. Ostatni
dzień był dniem sportów rekreacyjnych dla wszystkich bez podziału na wiek m.in.: Nordic
123
walking, rajd rowerowy, a także bieg i marsz na danym dystansie. Podsumowaniem zmagań
było m.in. wręczenie dyplomów i medali,a także występy artystyczne poszczególnych szkół
i
stowarzyszeń.
Organizatorami
I
Mysłowickiego
Tygodnia
Aktywności
Osób
Niepełnosprawnych były następujące instytucje: Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji
w
Mysłowicach, Urząd Miasta w Mysłowicach oraz Państwowy Powiatowy Inspektor
Sanitarny w Katowicach.
Podsumowanie imprezy Park Słupna w Mysłowicach.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku realizował
szereg programów krajowych, wojewódzkich i lokalnych oraz innych przedsięwzięć
prozdrowotnych obejmujących problematykę zdrowia publicznego.
Dzięki dobrej współpracy z samorządem oraz instytucjami, organizacjami i placówkami
oświatowymi
możliwe
było
skuteczne
prowadzanie
działań
i efektywna realizacja programów prozdrowotnych. W ubiegłym roku
profilaktycznych
współpracowano
również ze specjalistami z różnych dziedzin (lekarzami, terapeutami, metodykami), którzy
służyli swoją wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniem podczas szkoleń i narad dla
szkolnych koordynatorów programów edukacyjnych. Współpraca z lokalnymi mediami
umożliwiła dotarcie do większej liczby mieszkańców miasta i objęcie ich działaniami
profilaktycznymi.
124