Alimenty

Oznacza to, że obowiązek alimentacyjny może polegać
również na zapewnieniu mieszkania, opieki domowej
i lekarskiej. W takim wypadku, świadczenie alimentacyjne
pozostałych zobowiązanych polega na pokryciu w całości lub
w części utrzymania lub wychowania.
Należy również podkreślić, że wysokość świadczeń
alimentacyjnych nie jest uzależniona od rzeczywistych,
aktualnie osiąganych zarobków zobowiązanego. Kodeks
rodzinny i opiekuńczy zakres obowiązku alimentacyjnego
uzależnia od takiej wysokości dochodów, jakie zobowiązany
mógłby osiągnąć przy dołożeniu odpowiednich starań,
stosownie do swoich sił i możliwości.
Opracowała: Kinga Bieniasz, doradca PORSO
ul. Fredry 4/58
Tel: 0-17 86 20 122
[email protected]
www.porso.yoyo.pl
Ulotka sfinansowana
Przez Instytut
Spraw Publicznych
ze środków PolskoAmerykańskiej
Fundacji Wolności w ramach programu
„Obywatel i Prawo V”
Alimenty
§
Obowiązek alimentacyjny wynika albo z pokrewieństwa albo
z węzłów prawnych. Polega na dostarczaniu środków
utrzymania i w miarę potrzeb także środków wychowania.
Przepis art. 128 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nakłada
obowiązek alimentacyjny na krewnych w linii prostej
(dziadek, ojciec, syn, wnuczek) oraz rodzeństwo.
Najczęściej spotyka się obowiązek alimentacyjny rodziców
względem dzieci. Obecnie jednak coraz częściej zdarzają się
sprawy z powództwa rodziców przeciwko dzieciom. Kiedy
osoba starsza, z uwagi na stan zdrowia przebywa stale
w placówce świadczącej całodobową opiekę oraz pomoc
medyczną, wówczas krewni w linii prostej mają obowiązek
pokryć cześć kosztów związanych z pobytem. W takim
przypadku dyrektor placówki może w imieniu osoby
uprawnionej (ojca/matki) wystąpić do sądu z powództwem
przeciwko dzieciom (wnukom) o dostarczenie środków
utrzymania niezbędnych na pokrycie części kosztów.
Obowiązek alimentacyjny może być nałożony również na
małżonka rozwiedzionego, który został wyrokiem sądu
uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego, jeśli
małżonek niewinny w okresie do 5 lat od orzeczenia rozwodu
znajdzie się w niedostatku.
Alimentów może również żądać małżonek niewinny
rozkładu pożycia małżeńskiego, którego sytuacja materialna
poprzez orzeczenie rozwodu znacznie się pogorszyła. Przy
ocenie, czy nastąpiło istotne pogorszenie sytuacji materialnej
małżonka niewinnego, należy wziąć pod uwagę warunki jakie
by miał, gdyby drugi małżonek spełniał należycie swoje
obowiązki i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie.
Obowiązek alimentacyjny ma charakter bezwzględny.
Oznacza to, że nie można się umówić o zniesienie tego
obowiązku. Również należy pamiętać o tym, że ugoda
zawarta pomiędzy stronami co do wysokości raty
alimentacyjnej podlega kontroli sądu tzn. jeżeli strony
umówią się co do wysokości raty a później jedna z nich
zmieni zdanie, to może zwrócić się do sądu o podwyższenie
alimentów.
Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy m.in. od
usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (art. 135 kodeksu
rodzinnego i opiekuńczego). Pojęcia „usprawiedliwionych
potrzeb” nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ
każda osoba ma inny rodzaj i rozmiar potrzeb. Dlatego do tej
kwestii należy podchodzić indywidualnie.
Artykuł. 96 k.r.o., określa zakres potrzeb dziecka, które
powinny być zaspokojone przez rodziców. Należą do nich
troska o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, w takim zakresie
aby zostało należycie przygotowane do samodzielnego
funkcjonowania w społeczeństwie. Należy przy tym
zaznaczyć, że pobieranie przez dziecko stypendium, nie ma
wpływu na obniżenie obowiązku alimentacyjnego. Również
pobierane przez ojca (lub matkę) świadczenia z tytułu zasiłku
(np.: dodatek rodzinny) nie mogą być traktowane jako część
alimentów i nie podlegają zaliczeniu na poczet alimentów.
Od 13 czerwca 2009 r. wszedł w życie przepis § 3 art. 133,
który ściśle określił, kiedy rodzice mogą uchylić się od
świadczeń alimentacyjnych względem pełnoletnich dzieci.
Ustawodawca dopuścił taką możliwość zaledwie w dwóch
przypadkach, a mianowicie:
- nadmiernego uszczerbku dla rodziców,
- nie dokładania starań przez dziecko, do uzyskania
możliwości samodzielnego utrzymania się.
W normalnie funkcjonującej rodzinie, działania obojga
rodziców skierowane są na jednoczesne zaspokajanie
konsumpcyjnych potrzeb dziecka, jak też na osobistych
staraniach o jego wychowanie. Dlatego też ustawodawca
dokonał istotnej zmiany w art.135§ 2 k.r.o., która weszła
w życie 13 czerwca 2009 r. Na podstawie ww. artykuły należy
przyjąć, że wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem
dziecka lub osoby niepełnosprawnej może polegać w całości
lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub
o wychowanie uprawnionego.