6. OCHRONA PRZYRODY, KRAJOBRAZU I

Transkrypt

6. OCHRONA PRZYRODY, KRAJOBRAZU I
29
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
6.
OCHRONA PRZYRODY, KRAJOBRAZU I ŚRODOWISKA
6.1
OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU
Podstawowymi wartościami przyrodniczymi na terenie gminy są formacje leśne a w
tym niektóre gatunki drzew i innej roślinności, dla ochrony której stworzono rezerwaty
lub wyróżniono poszczególne egzemplarze nadając im status pomnika przyrody.
Puszcza Kampinoska leży w Kotlinie Warszawskiej na terenie, który cechuje jeden z
najniższych wskaźników opadów rocznych – poniżej 550 mm. Okres wegetacji trwa
tu od 200 do 210 dni w roku. Ilość dni mroźnych waha się od 30 do 50, pokrywa
śnieżna utrzymuje się tu przez 38 – 60 dni w roku.
Teren samej puszczy wytworzył swój mikroklimat. Dłużej utrzymują się tu
napływające masy powietrza (ciepłe lub zimne), za to jest tu większa liczba dni z
ciszą (mało odczuwalne wiatry).
Wiosną lub jesienią częstym zjawiskiem są mgły unoszące się przede wszystkim nad
terenami bagiennymi. Parowanie wody z bagien i kanałów zwiększa ogólną
wilgotność powietrz na całym terenie.
Obszar Puszczy Kampinoskiej to jedno z najlepszych i najstarszych stanowisk boru
sosnowego z domieszkami. Najpiękniejsze okazy sosen liczą około 200 lat i
dochodzą do 28 m wysokości. Najstarszy zwarty bór sosnowy (jeden z najstarszych
w kraju) o średniej wieku ponad 220 lat rośnie w rezerwacie Narty.
Bory sosnowe są to lasy suche, tak więc w niektórych miejscach są one nienaturalną
roślinnością, szczególnie na obszarach podmokłych (bagiennych). Tam powinny
dominować gatunki drzew liściastych np. olsza.
Sama przyroda od czasu utworzenia Kampinoskiego Parku Narodowego dba o
naturalną szatę roślinną (przebudowa drzewostanu) tak np. w rezerwacie Granica,
który powstał dla ochrony drzewostanu sosnowego, w drodze naturalnej selekcji,
odradzają się gatunki liściaste. W wielu miejscach występują gatunki obce dla tego
obszaru, sprowadzone przez człowieka dla utrwalenia wydm lub dla celów
dekoracyjnych np. dąb czerwony, sosna smołowa, sosna Banksa, wiśnia kwaśna czy
brzoza czarna.
W rejestrze Konserwatora Przyrody m. St. Warszawy znajdują się niżej podane
obiekty.
Wykaz drzew pomników przyrody na terenie Gminy Kampinos
Nr w rejestrze
Konserwatora
Przyrody
165
572
Lokalizacja
Typ pomnika przyrody
Bieliny
Granica obok Leśnictwa Kampinos
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
573
665
119
Granica obok muzeum KPN
Uroczysko „Masenka”
Łazy w parku podworskim
352
Łazy – Zawady – droga lokalna 3 km
711
Krubice (Podkampinos)
197
Kampinos – obok szosy Leszno - Sochaczew
2 dęby szypułkowe
Sosna zwyczajna
Jesion wyniosły, topola biała,
buk zwyczajny, dąb
szypułkowy
765 lip drobnolistnych, 11
jesionów wyniosłych, dąb
szypułkowy
Klon jaworowy, klon
jesienolistny
Dąb szypułkowy
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK
30
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
198
574
118
936
Kampinos – przy alei wjazdowej założenia dworskiego
Komorów – obok uroczyska „Masenka”
Komorów
Strzyżew w parku
710
Strzyżew
Lipa drobnolistna
Sosna zwyczajna
14 dębów szypułkowych
Dąb szypułkowy i
kasztanowiec zwyczajny
Dąb szypułkowy
*Podstawa: Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Kampinos
Najwartościowsze przyrodniczo i krajobrazowo ekosystemy gminy włączone są w
obszar Kampinoskiego Parku Narodowego.
Powierzchnia sąsiednich powiatów o szczególnych walorach przyrodniczych
prawem chroniona w 2000 r.
80
60
40
20
0
Legionowo
Nowy Dwór
Pułtusk
Wyszków
Wołomin
Pruszków
Warszawa Zach.
%pow ierzchni pow iatu praw em chroniony
*Podstawa: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego
Powiat Warszawski Zach. posiada jedną z najwyższych w Województwie
Mazowieckim powierzchnię o szczególnych walorach przyrodniczych. Powiat
zajmuje najwyższe miejsce w województwie pod względem obszarów parków
narodowych.
Stan czystości rzek i jezior na podstawie badań WIOŚ w Warszawie wygląda
następująco.
Po wykonaniu badań wód powierzchniowych, ich wyniki pozwalają stwierdzić, że w
granicach i otoczeniu KPN nie ma praktycznie wód I – klasy czystości, a wody II
klasy pojawiają się tylko okresowo. Wszystkie wody otaczające Puszczę
Kampinoską m. in. Bzura i Utrata są całkowicie zdegradowane i prowadzą wody
pozaklasowe.
W badanych rzekach o niekorzystnej ocenie decydowały pojedyncze wskaźniki, takie
jak:
•
•
•
•
•
Miano coli typu kałowego
Azot azotynowy
Fosfor ogólny
Fosforany
BZT5 [biologiczne zapotrzebowanie tlenu]
Podstawowymi źródłami zanieczyszczenia wód powierzchniowych są zakłady
przemysłowe, większe skupiska ludności, odprowadzające ścieki systemami
kanalizacyjnymi.
Duże znaczenie maja również spływy powierzchniowe pochodzenia rolniczego
zawierające związki biogenne, środki ochrony roślin oraz wypłukiwane frakcje gleb.
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK
31
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
Problemem jest także odprowadzanie do rzek nie oczyszczonych wód opadowych z
terenów zakładów, ciągów komunikacyjnych i miast.
Proporcja ilości ścieków nie oczyszczonych, odprowadzanych do środowiska, do
ilości ścieków oczyszczonych, na terenie Powiatu Warszawskiego Zach. przedstawia
się bardzo korzystnie i wynosi 96,7%, co jest jednym z najwyższych wskaźników w
województwie mazowieckim. Zauważyć przy tym należy, że jedynie 29,3% ludności
powiatu obsługiwana jest przez oczyszczalnie ścieków.
WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE W LATACH 1995, 1998 I 1999
WYSZCZEGÓLNIENIE
1995
1998
1999
35598
35598
35598
produkcyjnea (poza rolnictwem, łowiectwem i leśnictwem)
x
83,8
82,3
zaopatrzenie wodociągów komunalnychb
x
12,3
13,4
na potrzeby gospodarki narodowej
64,2
65,7
63,9
do produkcji przemysłowej
c
53,3
55,3
53,4
Ścieki przemysłowe i komunalne oczyszczane w % wymagających
oczyszczaniad
64,1
65,4
65,1
Ścieki przemysłowe i komunalne nie oczyszczane na 1 km2 w dam3
3,6
3,1
2,9
37,0
39,3
40,2
pyłów
0,9
0,5
0,4
gazów (bez dwutlenku węgla)
7,7
6,4
5,8
97,9
98,6
98,9
0,8
2,5
3,3
Odpady (z wyłączeniem odpadów komunalnych) wytworzone (w ciągu
roku) na 1 km2 w t
x
105,1
103,7
Odpady komunalne (stałe) nagromadzone (w ciągu roku) na
składowiskach (wysypiskach) na 1 km2 w m3
x
143
161
ochronę środowiska
x
4,7
4,7
gospodarkę wodną
x
1,0
0,8
w % powierzchni ogólnej
25,1
29,7
29,6
na 1 mieszkańca w m2
1766
2088
2075
POWIERZCHNIA
Powierzchnia w km (stan w dniu 31 XII)
2
STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA
Pobór wody - w % poboru ogółem - na cele:
Zużycie wody na 1 km2 w dam3:
Ludność obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków w % ogółu ludności
(stan w dniu 31 XII)
Przemysłowe zanieczyszczenia powietrza:
emisja na 1 km2 powierzchni ogólnej w t/r:
stopień redukcji wytworzonych zanieczyszczeń w %:
pyłów
gazów (bez dwutlenku węgla)
Nakłady inwestycyjne (ceny bieżące) - w % nakładów ogółem - na:
Obszary prawnie chronionee (stan w dniu 31 XII):
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK
32
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
a Z ujęć własnych. b Pobór na ujęciach przed wtłoczeniem do sieci. c Zużycie na potrzeby przemysłu ogółem. d Odprowadzone
do wód powierzchniowych lub do ziemi. e Bez rezerwatów i pozostałych form ochrony przyrody położonych na terenach parków
krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu; łącznie z obiektami utworzonymi na mocy uchwał rad gmin.
*Podstawa: Urząd Statystyczny w Warszawie – lipiec 2002 r
6.2
GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA
Wodociągi i zasoby wodne.
Na terenie Gminy Kampinos funkcjonują dwa wodociągi wiejskie:
• „Kampinos” we wsi gminnej Kampinos, Kampinos A, Wiejca,
• „Szczytno” – dla wsi Szczytno, Strojec, Rzęszyce, Skarbikowo, Strzyżew,
Pasikonie, Wola Pasikońska, Zawady, Stare Gnatowice, Łazy, Komorów, Grabnik,
Kwiatkówek, Podkampinos i Prusy.
Zatwierdzone zasoby wody w kategorii rozpoznania B na obu ujęciach wynoszą
181 m /h przy poborze wody ok. 45 m /h.
Z wodociągów Kampinos i Szczytno korzysta ok. 90% mieszkańców gminy. Pozostali
mają dostęp jedynie do indywidualnych studni przydomowych.
Źródłem wody do picia, potrzeb gospodarczo – bytowych dla mieszkańców Gminy
Kampinos, jak również na potrzeby drobnego przemysłu i produkcji rolnej są wody
wgłębne czwartorzędowego i trzeciorzędowego poziomu wodonośnego zalegające w
trzech głównych zbiornikach wód podziemnych:
3
3
poziom przypowierzchniowy do głębokości ok. 6 m p. p. t., stanowiący bazę ujęć
przydomowych,
• między – morenowy poziom czwartorzędowy poniżej głębokości ok. 25 m p. p. t.,
w którym wykonane są studnie wodociągów wiejskich,
• trzeciorzędowa sub-niecka warszawska poniżej głębokości ok. 150 m p. p. t.
podlegająca szczególnej ochronie zasobowej.
Szacuje się zasobny dyspozycyjne w eksploatowanych zbiornikach na terenie gminy
jako więcej niż wystarczające w stosunku do przewidywanych potrzeb.
Na terenie gminy wody podziemne sklasyfikować można jako wody średniej jakości o
wzrastającym zanieczyszczeniu antropogenicznym związanym głównie z brakiem
kanalizacji na terenach wiejskich i chemizacją rolnictwa.
Aktualny stan rozwoju podsystemu wodociągowego ocenia się jako bardzo dobry.
•
Sieć kanalizacyjna.
Istniejący stan skanalizowania Gminy Kampinos ocenia się jako bardzo zły.
Powszechny jest niekontrolowany zrzut ścieków nie oczyszczonych do gleby i wód
powierzchniowych. Brak jest danych obrazujących ilość ścieków nie objętych
wywozem do najbliższego punktu zlewnego w Lesznie. Niemniej przyjmuje się, że ich
znaczna część zanieczyszcza środowisko. Istnieje wyraźna dysproporcja pomiędzy
rozwojem sieci wodociągowej a budową kanalizacji.
Aktualnie we wsi Podkampinos prowadzona jest budowa gminnej oczyszczalni
ścieków, która w układzie sieciowym przyjmie w I etapie ścieki ze zlewni wsi
Kampinos i Kampinos A, zaś w Ii etapie z Komorowa, Wiejcy i Józefowa.
Oczyszczalnia jest przewidziana do przyjmowania ścieków dowożonych taborem
asenizacyjnym z obszarów nie skanalizowanych. Wydajność oczyszczalni w I etapie
wynosi 210 m /d a w II etapie osiągnie 400 m /d.
Na terenie gminy nie ma problemu wód opadowych. Z uwagi na ekstensywną
zabudowę oraz liczne cieki powierzchniowe nie ma potrzeby budowy teraz ani w
przyszłości wiejskich kanalizacji deszczowych.
3
3
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK
33
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
Sieć wodociągowa i kanalizacyjna (31.12.2001 r.)
WYSZCZEGÓLNIENIE
Sieć w km
wodociągowa rozdzielcza
kanalizacyjna
Połączenia prowadzące do
budynków mieszkalnych
wodociągowe
kanalizacyjne
Zużycie wody z wodociągów w
gospodarstwach domowych
na 1 mieszkańca
w dam3
na 1 mieszkańca w dam3
∗
KAMPINOS
POWIAT
88,9
608,4
5,7
171,3
1190
13.485
190
3.036
224,9
3.068,8
57,73
34,1
Podstawa: dane Urząd Gminy Kampinos na dzień 31.12.2001 r.
Zużycie wody z wodociągów na 1 mieszkańca w sąsiednich gminach
województwa w 2001 r.
120
100
80
60
40
20
0
Brwinów
Michałowice
Nadarzyn
Izabelin
Kampinos
Leszno
Raszyn
Zużycie wody na 1 mieszk.
*Podstawa: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego
W stosunku do gmin sąsiednich Kampinos wykazuje duże zużycie wody na 1
mieszkańca.
Należy zaznaczyć, że na terenie gminy brak jest zakładów przemysłowych,
usługowych mogących rzutować na gospodarkę ściekową.
Projektowane oczyszczalnie ścieków w swojej technologii powinny być zgodne z
wymogami przepisów Unii Europejskiej – obowiązującą dyrektywą 91/271/EEC Rady
Wspólnot Europejskich.
6.3
GOSPODARKA ODPADAMI STAŁYMI
Nie istnieje zorganizowany system ewakuacji odpadów stałych z terenu gminy.
Wywozem odpadów zajmują się różni przewoźnicy, najczęściej sami właściciele
nieruchomości. Chłonność projektowanego, w miejsce obiektu tymczasowego
gminnego wysypiska odpadów w Szczytnie będzie wystarczająca co najmniej do
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
34
2010 roku. We wszystkich miejscowościach gminy proponuje się zorganizowanie
wiejskich punktów gromadzenia odpadów poprzez ustawienie typowych kontenerów.
Znaczne złagodzenie tego problemu może nastąpić dodatkowo poprzez działania
preselekcji wstępnej na posesjach.
Wprowadzane obecnie w życie znowelizowane przepisy ustawy o czystości i
porządku w gminach ujawniają szereg mankamentów gospodarki odpadami
komunalnymi na terenie gminy. W szczególności dotyczy to:
•
•
•
wprowadzenia lub aktualizacji niezbędnych uregulowań formalnoprawnych,
obowiązku organizacji selektywnej zbiórki, segregacji oraz magazynowania
odpadów komunalnych, w tym niebezpiecznych,
zapewnienia budowy instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów
komunalnych.
Składowiska są, a także pozostaną w przyszłości, nieodłącznym elementem
systemów gospodarki odpadami. Stają się coraz częściej obiektami zlokalizowanymi
na końcu całej drogi postępowania z odpadami, a nie jak dotychczas w Polsce,
jedynymi obiektami unieszkodliwiania – wyprowadzania odpadów do środowiska.
Strategiczna Dyrektywa UE z marca 1991 r. nr 91/156/CE wprowadza obowiązek
składowania od 2002 roku tylko odpadów przetworzonych tj. pozostałości z innych,
intensywnych metod unieszkodliwiania i przerobu.
Dyrektywa Rady Unii Europejskiej nr 1999/31/EC wymusza podejmowanie rozwiązań
bardziej zaawansowanych technologicznie składowisk odpadów:
•
•
•
1 klasa – składowisko odpadów obojętnych (inertnych) – mineralnych,
2 klasa – składowisko odpadów niegroźnych (uciążliwych) – komunalnych,
3 klasa – specjalnych – niebezpiecznych.
Zgodnie z ustawą o odpadach z 27 czerwca 1997 r. unieszkodliwiane odpadów
polega na poddaniu ich procesom przekształcenia biologicznego, fizycznego lub
chemicznego w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożeń dla
zdrowia ludzi oraz środowiska.
6.4
OCHRONA POWIETRZA
Powietrze atmosferyczne oprócz wód powierzchniowych jest najbardziej wrażliwym
na zanieczyszczenia komponentem środowiska, a jednocześnie bezpośrednio
decydującym o warunkach życia człowieka, zwierząt i roślin.
Generalnie stopień zanieczyszczenia powietrza w Gminie Kampinos zależy od tła
zanieczyszczeń źródeł dalekiego zasięgu. Zanieczyszczenia z tych obiektów
powodują zwiększenie obecności w powietrzu SO2, NO i pyłu opadającego. Przy
silnej koncentracji zabudowy pewien wpływ na pogorszenie się stanu sanitarnego
atmosfery ma brak zorganizowanego systemu zaopatrzenia mieszkańców w energię
cieplną. Wzrost zanieczyszczenia notuje się w okresie grzewczym.
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK
35
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
Stan higieny atmosfery w mieście jest dość dobry. Utrzymanie właściwych warunków
czystości atmosfery przy wzroście zagrożeń ze strony dużych źródeł zanieczyszczeń
o oddziaływaniu regionalnym i przy warunkach naturalnych sprzyjających
koncentracji zanieczyszczeń wymaga szeregu działań dotyczących uporządkowania
przede wszystkim gospodarki cieplnej, utrzymania istniejących warunków
przewietrzania, ograniczenia negatywnego oddziaływania obiektów uciążliwych i
ograniczenia emisji zanieczyszczeń z Warszawy.
Emisja zanieczyszczeń pyłowych z zakładów szczególnie uciążliwych wg.
powiatów w tonach
500
400
300
200
100
0
Legionowo
Nowy Dwór
Pułtusk
Wyszków
Wołomin
Pruszków
Warszawa Zach.
Emisja zanieczyszczeń pyłow ych
*Podstawa: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego
Porównano emisję zanieczyszczeń gazowych innych powiatów. Emisja Powiatu
Warszawskiego Zach. jest na poziomie niskim i wynosiła w 2001 r. 52 tony pyłów.
Najwyższa emisja jest w Powiecie Legionowskim i osiągnęła w roku 2001 poziom
453 ton.
Akty prawne Unii Europejskiej obejmują normy jakości powietrza zawarte w:
•
•
•
Dyrektywie 80/779/EWG z dnia 15 lipca 1980 r. w sprawie dopuszczalnych i
zalecanych wartości stężeń dwutlenku siarki i cząstek zawieszonych w powietrzu.
Dyrektywie 82/884/EWG z dnia 3 grudnia 1982 r. w sprawie dopuszczalnej
wartości stężenia ołowiu w powietrzu.
Dyrektywie 85/203/EWG z dnia 7 czerwca 1985 r. w sprawie norm jakości
powietrza w odniesieniu do dwutlenku azotu.
Dopuszczalną emisję zanieczyszczeń do powietrza przez zakłady przemysłowe
zawartą w:
•
Dyrektywie 84/360/EWG w sprawie zanieczyszczenia powietrza przez zakłady
przemysłowe.
6.5
OCHRONA PRZED HAŁASEM
Na terenie gminy występuje nieduże zagrożenie hałasem komunikacyjnym.
Warunkiem zachowania właściwego standardu akustycznego w budynkach
istniejących bądź nowych sytuowanych bliżej tras jest ograniczenie prędkości
pojazdów oraz wprowadzenie zabezpieczeń akustycznych.
Gwałtowny, skokowy, przyrost liczby środków transportu przy minimalnym wzroście
długości i jakości dróg spowodował duży wzrost uciążliwości hałasu.
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK
36
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
Hałas przemysłowy związany jest głównie z niekorzystną lokalizacją i emisją dźwięku
ze stolarni, warsztatów samochodowych, hurtowni, lokali rozrywkowych itp.
6.6
ZAGROŻENIA NADZWYCZAJNE
Na terenie Gminy Kampinos mogą występować trzy rodzaje zagrożeń
nadzwyczajnych.
Pierwszym zagrożeniem jest zagrożenie powodziowe ze strony rzeki Utraty.
Przeszłości kilkakrotnie dochodziło do powodzi o charakterze miejscowym.
Drugim rodzajem zagrożenia nadzwyczajnego mogą być niekontrolowane przewozy
niebezpiecznych substancji drogą krajową przechodzącą przez gminę.
Przez teren Gminy Kampinos w relacji wschód – zachód przebiega rurociąg
produktów naftowych, wokół którego obowiązuje maksymalnie 100 m strefa
bezpieczeństwa, w tym 20 m dla budownictwa mieszkaniowego. Lokalizacja
jakiegokolwiek obiektu w odległości do 500 m od ropociągu wymaga uzgodnienia z
PERN. Rurociąg ten może stwarzać nadzwyczajne zagrożenia dla gminy w
przypadku rozszczelnienia, kradzieży surowca lub zamachu terrorystycznego.
7.
GOSPODARKA I RYNEK PRACY
7.1
PODMIOTY GOSPODARCZE
Charakterystyczny przejaw transformacji ostatnich lat – gwałtowny przyrost
podmiotów i obiektów działalności gospodarczej nie ominął również Gminy
Kampinos, chociaż liczba podmiotów gospodarczych w gminie znajduje się na niskim
poziomie.
W gminie funkcjonują 232 podmiotów gospodarczych w następujących działach:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
mechanika maszyn i napr. poj. - 9
usługi ślusarskie - 6
usługi budowlane - 40
usługi transportowe – 39
handel - 96
usługi turystyczne i hotelarskie – 6
gastronomia – 5
usługi wod. – kan. – gaz. – 1
oświatowe, zdrowotne – 7
Instalatorstwo, usługi elektr. – 6
Usługi weterynaryjne – 3
Pozostałe - 8
Powyższe zestawienie pokazuje praktycznie model struktury przedsiębiorstw
charakteryzujący się wysokim udziałem firm budowlanych, transportowych i usług
handlu. Ze względu na atrakcyjność przyrodniczą zaskakuje mała ilość podmiotów
gospodarczych z dziedziny usług turystycznych, hotelarskich i gastronomicznych.
Wykaz zmian ilościowych podmiotów gospodarczych w gminie w latach 1995 – 2002
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
113
123
141
161
185
200
232
246
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK
37
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
*Podstawa: dane Urząd Gminy Kampinos
250
200
150
100
50
0
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Podm ioty gospodarcze
*Podstawa: dane Urząd Gminy Kampinos
W latach 1995 – 2002 wystąpił systematyczny wzrost w tworzeniu nowych
podmiotów gospodarczych na terenie gminy.
7.2
CHARAKTERYSTYCZNE CECHY FUNKCJI GOSPODARCZYCH
Główne czynniki wpływające na funkcje gospodarcze gminy:
•
•
•
•
•
•
•
dominacja usług i handlu,
możliwość rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, produkcji nieuciążliwej dla
środowiska oraz usług i handlu.
brak zakładów pracy o strategicznym znaczeniu, mających dobrą kondycję
finansową,
zdecydowana większość podmiotów gospodarczych to zakłady osób fizycznych,
korzystne położenie przyrodnicze, komunikacyjne i geograficzne,
konieczna jest rozbudowa infrastruktury ( kanalizacja, gaz)
brak możliwości kształcenia młodzieży do potrzeb lokalnego rynku pracy.
Dynamika przyrostu podmiotów gosp. narodowej w latach 1995 – 2000 w
sąsiednich gminach województwa.
120
100
80
60
40
20
0
Brw inów
Michałow ice
Nadarzyn
Izabelin
Kampinos
Leszno
Raszyn
Dynam ika przyrostu podm . Gosp.
*Podstawa: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego
Z powyższego zestawienia wynika, że Gmina Kampinos posiadała we ostatnich
latach stosunkowo wysoki przyrostów ilościowych rejestrowanych firm na swoim
terenie. Wyniki powyższe o tyle mogą nie być do końca adekwatne, gdyż ogólna
liczba przedsiębiorstw na terenie gminy jest niewielka.
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK
38
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
Samorząd gminy powinien usilnie zabiegać o stworzenie sprzyjających warunków dla
rozwoju przedsiębiorczości na terenie gminy.
PRODUKT KRAJOWY BRUTTO
W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W LATACH 1995-1999
LATA
Ogółem
w mln zł
Na 1 mieszkańca
lokata
Polska=100
rok
poprzedni=
=100
1995=100
w zł
lokata
Polska=100
rok
poprzedni=
=100
1995=100
1995
50267,7
1
16,3
.
100,0
9940,9
1
124,5
.
100,0
1996
68376,2
1
17,6
136,0
136,0
13514,4
1
134,6
135,9
135,9
1997
84500,6
1
17,9
123,6
168,1
16694,8
1
136,6
123,5
167,9
1998
105972,9
1
19,1
125,4
210,8
20920,5
1
146,1
125,3
210,4
1999
120340,8
1
19,6
113,6
239,4
23760
1
149,3
113,6
239,0
*Podstawa: Urząd Statystyczny w Warszawie – lipiec 2002 r.
Produkt krajowy brutto (PKB) przedstawia końcowy rezultat działalności wszystkich
podmiotów gospodarki narodowej. Stanowi sumę wartości dodanej brutto
wytworzonej przez wszystkie jednostki instytucjonalne powiększoną o podatki od
produktów i pomniejszoną o dotacje do produktów. PKB jest prezentowany w cenach
rynkowych
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK
39
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
Podmioty gospodarki narodowej w powiatach Województwa Mazowieckiego w 2002r.
(stan w dniu 30 VI 2002 r.)
m. Ostrołęka 6031
przasnyski
4337
żuromiński
2444
sierpecki
2991
mławski
5155
makowski
3874
pułtuski
3725
płoński
5364
ostrowski
wyszkowski
5802
legionowski
nowodworski 10463
wołomiński
5926
18399
Płock
gostyniński
3084
Ostrołęka
ciechanowski
7167
płocki
5160
ostrołęcki
3818
węgrowski
4626
warszawski warszawski
miński
zachodni
255692
9147
11024
pruszkowski
grodziski 17823
otwocki
8398
11284
piaseczyński
żyrardowski
13942
7278
sochaczewski
7232
m. Płock 12274
sokołowski
3718
łosicki
2143
siedlecki
3798
Siedlce
m. Siedlce 8095
garwoliński
6765
grójecki
8391
białobrzeski kozienicki
3793
2805
m. Radom 24685
Radom
przysuski
2628
radomski
szydłowiecki 8122
2713
zwoleński
1894
lipski
2007
*Podstawa: Urząd Statystyczny w Warszawie – lipiec 2002
7.3
BEZROBOCIE I RYNEK PRACY
Większość mieszkańców utrzymuje się z pracy na terenie gminy i w miejscowościach
ościennych. Natomiast część pracuje na terenie gminy w handlu, usługach oraz
budownictwie.
Liczba bezrobotnych w Gminie Kampinos w roku 2002 oscylowała wokół 13%.
Największe bezrobocie występuje w przedziale wiekowym 18 – 24 lata i dotyczy
absolwentów szkół średnich i ludzi młodych, którzy nie podjęli jeszcze żadnej pracy.
Występuje następująca prawidłowość: im niższe wykształcenie – tym większy
odsetek osób bezrobotnych.
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK
40
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
Stopa bezrobocia rejestrow. w powiatach ościennych (stan na grudzień 2001r.)
25
20
15
10
5
0
Legionowo Nowy Dwór
Pułtusk
Wy szków
Wołomin
Pruszków
Warszawa
Zach.
Stopa bezrobocia
*Podstawa: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego
Na tle powiatów ościennych stopa bezrobocia w Powiecie Warszawskim Zach. jest
jedną z najniższych.
Stopa bezrobocia w Województwie Mazowieckim
Stopa bezrobocia w Powiecie Warszawskim Zach.
Stopa bezrobocia w Gminie Kampinos
– 2002 r – 13,0%
– 2002 r – 10,6%
– 2002 r – 10,0%
Pośrednictwem pracy zajmuje się Powiatowy Urząd Pracy w Warszawie.
Występujące bezrobocie w Gminie Kampinos utrzymuje się na niższym poziomie niż
w powiecie i niższym niż w kraju.
Ostatnie trendy wskazują na załamywanie się rynku pracy w Warszawie i
generowanie bezrobocia w gminach ościennych.
8.
ROLNICTWO
8.1
WARUNKI AGROPRZYRODNICZE
Cechy agroklimatu korzystne i średnio - korzystne dla rozwoju rolnictwa:
Długa i ciepła jesień oraz chłodniejsze lato sprzyjają plonowaniu roślin
trawiastych,, motylkowych, krzyżowych, krzewów jagodowych,
• Wydłużona jesień i łagodna zima oraz opóźniona i chłodna wiosna wymuszają
uprawę roślin ozimych.
Cechy agroklimatu mało korzystne dla rozwoju rolnictwa:
•
•
•
•
Opóźnione i chłodne wiosny, późne przymrozki wiosenne, a wczesne jesienne,
Częste występowanie wiatrów przesuszających glebę,
Zwiększone opady w okresie jesieni.
Warunki klimatyczne
Puszcza Kampinoska leży w Kotlinie Warszawskiej na terenie, który cechuje jeden z
najniższych wskaźników opadów rocznych – poniżej 550 mm. Okres wegetacji trwa
tu od 200 do 210 dni w roku. Ilość dni mroźnych waha się od 30 do 50, pokrywa
śnieżna utrzymuje się tu przez 38 – 60 dni w roku.
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK
41
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
Teren samej puszczy wytworzył swój mikroklimat. Dłużej utrzymują się tu
napływające masy powietrza (ciepłe lub zimne), za to jest tu większa liczba dni z
ciszą (mało odczuwalne wiatry).
Wiosną lub jesienią częstym zjawiskiem są mgły unoszące się przede wszystkim nad
terenami bagiennymi. Parowanie wody z bagien i kanałów zwiększa ogólną
wilgotność powietrz na całym terenie.
Warunki glebowe
Na terenie tarasu wysokiego na iłach wstęgowych (warstwowo) rozwinęły się gleby
pyłowe i czarne ziemie, zaś poniżej granicy tarasu wysokiego rozwinęły się tereny
torfowiskowe z piaskami eolicznymi w charakterze wydm.
Użytki rolne na terenie Gminy Kampinos zajmują powierzchnię 6.172 ha co stanowi
73% powierzchni gminy.
Tereny specjalistycznej produkcji rolnej przylegają do południowej granicy otuliny
Kampinoskiego Parku Narodowego i składają się z dwu części o całkowitej
powierzchni ok. 1000 ha. Przewiduje się prowadzenie na tym obszarze oprócz
specjalistycznej gospodarki rolnej także sadownictwo, uprawy polowe i hodowle
bydła. Gleby klasy III i IV należy chronić przed nierolniczym wykorzystaniem.
Struktura użytków rolnych na dzień 31.12.2001 r. wg przeznaczenia
w Gminie Kampinos:
Wyszczególnienie
Użytki rolne
Powierzchnia
(ha)
3.762
334
1.632
444
6.172
Razem grunty orne:
Sady
Łąki
Pastwiska
Razem
% udziału
61,0
5,4
26,4
7,2
100,0
* podstawa: dane z Urzędu Gminy Kampinos
Gruny orne
sady
łąki
pastwiska
* podstawa: dane z Urzędu Gminy Kampinos
8.2
WARUNKI SPOŁECZNE, TECHNICZNE, EKONOMICZNE ROLNICTWA
Zmieniające się uwarunkowania gospodarcze spowodowały, że rolnictwo przestało
być bazą ekonomiczną zapewniającą wystarczające warunki rozwoju. Dlatego
zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego rozwój gminy
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK
Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku
42
opiera się na rozwijaniu funkcji mieszkalnictwa, działalności gospodarczej i turystyki
przy ograniczeniu [zwłaszcza obszarowo] funkcji produkcji rolnej.
Produkcja rolna pozostaje stale zmniejszającą się orientacją działalności
gospodarczej.
Ziemia w rolnictwie jest naturalnym zasobem przyrodniczym, miejscem
najważniejszych procesów pracy i produkcji.
Utrudnienia wynikające ze specyficznych warunków naturalnych i stosowane z
przyczyn ekonomicznych uproszczenia w technologii uprawy roli i roślin oraz
gospodarce płodozmianowej, powodują niekontrolowane ubytki próchnicy, wzrost
zachwaszczenia chwastami uciążliwymi, znaczne występowanie chorób i szkodników
zwłaszcza zbożowych, strączkowych i okopowych.
Rolnictwo regionu cechuje:
•
•
•
•
•
Zbyt niska efektywność produkcji.
Niski dysparytet dochodów rolniczych.
Obawa przed napływem dotowanych produktów rolnych z zagranicy.
Brak integracji w środowisku wiejskim.
Mała świadomość i zainteresowanie przystąpieniem do członkostwa w UE
Wyróżnikiem województwa jest duża liczba ciągników rolniczych oraz kombajnów
ziemniaczanych. Znacznie mniejsza niż średnia krajowa jest liczba gospodarstw
podłączonych do gazu ziemnego oraz do telefonów.
Województwo Mazowieckie jest największym w Polsce producentem zbóż
paszowych, głównie żyta i owsa oraz ziemniaków i warzyw gruntowych.
© BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK