6. OCHRONA PRZYRODY, KRAJOBRAZU I
Transkrypt
6. OCHRONA PRZYRODY, KRAJOBRAZU I
29 Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku 6. OCHRONA PRZYRODY, KRAJOBRAZU I ŚRODOWISKA 6.1 OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU Podstawowymi wartościami przyrodniczymi na terenie gminy są formacje leśne a w tym niektóre gatunki drzew i innej roślinności, dla ochrony której stworzono rezerwaty lub wyróżniono poszczególne egzemplarze nadając im status pomnika przyrody. Puszcza Kampinoska leży w Kotlinie Warszawskiej na terenie, który cechuje jeden z najniższych wskaźników opadów rocznych – poniżej 550 mm. Okres wegetacji trwa tu od 200 do 210 dni w roku. Ilość dni mroźnych waha się od 30 do 50, pokrywa śnieżna utrzymuje się tu przez 38 – 60 dni w roku. Teren samej puszczy wytworzył swój mikroklimat. Dłużej utrzymują się tu napływające masy powietrza (ciepłe lub zimne), za to jest tu większa liczba dni z ciszą (mało odczuwalne wiatry). Wiosną lub jesienią częstym zjawiskiem są mgły unoszące się przede wszystkim nad terenami bagiennymi. Parowanie wody z bagien i kanałów zwiększa ogólną wilgotność powietrz na całym terenie. Obszar Puszczy Kampinoskiej to jedno z najlepszych i najstarszych stanowisk boru sosnowego z domieszkami. Najpiękniejsze okazy sosen liczą około 200 lat i dochodzą do 28 m wysokości. Najstarszy zwarty bór sosnowy (jeden z najstarszych w kraju) o średniej wieku ponad 220 lat rośnie w rezerwacie Narty. Bory sosnowe są to lasy suche, tak więc w niektórych miejscach są one nienaturalną roślinnością, szczególnie na obszarach podmokłych (bagiennych). Tam powinny dominować gatunki drzew liściastych np. olsza. Sama przyroda od czasu utworzenia Kampinoskiego Parku Narodowego dba o naturalną szatę roślinną (przebudowa drzewostanu) tak np. w rezerwacie Granica, który powstał dla ochrony drzewostanu sosnowego, w drodze naturalnej selekcji, odradzają się gatunki liściaste. W wielu miejscach występują gatunki obce dla tego obszaru, sprowadzone przez człowieka dla utrwalenia wydm lub dla celów dekoracyjnych np. dąb czerwony, sosna smołowa, sosna Banksa, wiśnia kwaśna czy brzoza czarna. W rejestrze Konserwatora Przyrody m. St. Warszawy znajdują się niżej podane obiekty. Wykaz drzew pomników przyrody na terenie Gminy Kampinos Nr w rejestrze Konserwatora Przyrody 165 572 Lokalizacja Typ pomnika przyrody Bieliny Granica obok Leśnictwa Kampinos Dąb szypułkowy Dąb szypułkowy 573 665 119 Granica obok muzeum KPN Uroczysko „Masenka” Łazy w parku podworskim 352 Łazy – Zawady – droga lokalna 3 km 711 Krubice (Podkampinos) 197 Kampinos – obok szosy Leszno - Sochaczew 2 dęby szypułkowe Sosna zwyczajna Jesion wyniosły, topola biała, buk zwyczajny, dąb szypułkowy 765 lip drobnolistnych, 11 jesionów wyniosłych, dąb szypułkowy Klon jaworowy, klon jesienolistny Dąb szypułkowy © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK 30 Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku 198 574 118 936 Kampinos – przy alei wjazdowej założenia dworskiego Komorów – obok uroczyska „Masenka” Komorów Strzyżew w parku 710 Strzyżew Lipa drobnolistna Sosna zwyczajna 14 dębów szypułkowych Dąb szypułkowy i kasztanowiec zwyczajny Dąb szypułkowy *Podstawa: Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Kampinos Najwartościowsze przyrodniczo i krajobrazowo ekosystemy gminy włączone są w obszar Kampinoskiego Parku Narodowego. Powierzchnia sąsiednich powiatów o szczególnych walorach przyrodniczych prawem chroniona w 2000 r. 80 60 40 20 0 Legionowo Nowy Dwór Pułtusk Wyszków Wołomin Pruszków Warszawa Zach. %pow ierzchni pow iatu praw em chroniony *Podstawa: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego Powiat Warszawski Zach. posiada jedną z najwyższych w Województwie Mazowieckim powierzchnię o szczególnych walorach przyrodniczych. Powiat zajmuje najwyższe miejsce w województwie pod względem obszarów parków narodowych. Stan czystości rzek i jezior na podstawie badań WIOŚ w Warszawie wygląda następująco. Po wykonaniu badań wód powierzchniowych, ich wyniki pozwalają stwierdzić, że w granicach i otoczeniu KPN nie ma praktycznie wód I – klasy czystości, a wody II klasy pojawiają się tylko okresowo. Wszystkie wody otaczające Puszczę Kampinoską m. in. Bzura i Utrata są całkowicie zdegradowane i prowadzą wody pozaklasowe. W badanych rzekach o niekorzystnej ocenie decydowały pojedyncze wskaźniki, takie jak: • • • • • Miano coli typu kałowego Azot azotynowy Fosfor ogólny Fosforany BZT5 [biologiczne zapotrzebowanie tlenu] Podstawowymi źródłami zanieczyszczenia wód powierzchniowych są zakłady przemysłowe, większe skupiska ludności, odprowadzające ścieki systemami kanalizacyjnymi. Duże znaczenie maja również spływy powierzchniowe pochodzenia rolniczego zawierające związki biogenne, środki ochrony roślin oraz wypłukiwane frakcje gleb. © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK 31 Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku Problemem jest także odprowadzanie do rzek nie oczyszczonych wód opadowych z terenów zakładów, ciągów komunikacyjnych i miast. Proporcja ilości ścieków nie oczyszczonych, odprowadzanych do środowiska, do ilości ścieków oczyszczonych, na terenie Powiatu Warszawskiego Zach. przedstawia się bardzo korzystnie i wynosi 96,7%, co jest jednym z najwyższych wskaźników w województwie mazowieckim. Zauważyć przy tym należy, że jedynie 29,3% ludności powiatu obsługiwana jest przez oczyszczalnie ścieków. WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE W LATACH 1995, 1998 I 1999 WYSZCZEGÓLNIENIE 1995 1998 1999 35598 35598 35598 produkcyjnea (poza rolnictwem, łowiectwem i leśnictwem) x 83,8 82,3 zaopatrzenie wodociągów komunalnychb x 12,3 13,4 na potrzeby gospodarki narodowej 64,2 65,7 63,9 do produkcji przemysłowej c 53,3 55,3 53,4 Ścieki przemysłowe i komunalne oczyszczane w % wymagających oczyszczaniad 64,1 65,4 65,1 Ścieki przemysłowe i komunalne nie oczyszczane na 1 km2 w dam3 3,6 3,1 2,9 37,0 39,3 40,2 pyłów 0,9 0,5 0,4 gazów (bez dwutlenku węgla) 7,7 6,4 5,8 97,9 98,6 98,9 0,8 2,5 3,3 Odpady (z wyłączeniem odpadów komunalnych) wytworzone (w ciągu roku) na 1 km2 w t x 105,1 103,7 Odpady komunalne (stałe) nagromadzone (w ciągu roku) na składowiskach (wysypiskach) na 1 km2 w m3 x 143 161 ochronę środowiska x 4,7 4,7 gospodarkę wodną x 1,0 0,8 w % powierzchni ogólnej 25,1 29,7 29,6 na 1 mieszkańca w m2 1766 2088 2075 POWIERZCHNIA Powierzchnia w km (stan w dniu 31 XII) 2 STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA Pobór wody - w % poboru ogółem - na cele: Zużycie wody na 1 km2 w dam3: Ludność obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków w % ogółu ludności (stan w dniu 31 XII) Przemysłowe zanieczyszczenia powietrza: emisja na 1 km2 powierzchni ogólnej w t/r: stopień redukcji wytworzonych zanieczyszczeń w %: pyłów gazów (bez dwutlenku węgla) Nakłady inwestycyjne (ceny bieżące) - w % nakładów ogółem - na: Obszary prawnie chronionee (stan w dniu 31 XII): © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK 32 Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku a Z ujęć własnych. b Pobór na ujęciach przed wtłoczeniem do sieci. c Zużycie na potrzeby przemysłu ogółem. d Odprowadzone do wód powierzchniowych lub do ziemi. e Bez rezerwatów i pozostałych form ochrony przyrody położonych na terenach parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu; łącznie z obiektami utworzonymi na mocy uchwał rad gmin. *Podstawa: Urząd Statystyczny w Warszawie – lipiec 2002 r 6.2 GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA Wodociągi i zasoby wodne. Na terenie Gminy Kampinos funkcjonują dwa wodociągi wiejskie: • „Kampinos” we wsi gminnej Kampinos, Kampinos A, Wiejca, • „Szczytno” – dla wsi Szczytno, Strojec, Rzęszyce, Skarbikowo, Strzyżew, Pasikonie, Wola Pasikońska, Zawady, Stare Gnatowice, Łazy, Komorów, Grabnik, Kwiatkówek, Podkampinos i Prusy. Zatwierdzone zasoby wody w kategorii rozpoznania B na obu ujęciach wynoszą 181 m /h przy poborze wody ok. 45 m /h. Z wodociągów Kampinos i Szczytno korzysta ok. 90% mieszkańców gminy. Pozostali mają dostęp jedynie do indywidualnych studni przydomowych. Źródłem wody do picia, potrzeb gospodarczo – bytowych dla mieszkańców Gminy Kampinos, jak również na potrzeby drobnego przemysłu i produkcji rolnej są wody wgłębne czwartorzędowego i trzeciorzędowego poziomu wodonośnego zalegające w trzech głównych zbiornikach wód podziemnych: 3 3 poziom przypowierzchniowy do głębokości ok. 6 m p. p. t., stanowiący bazę ujęć przydomowych, • między – morenowy poziom czwartorzędowy poniżej głębokości ok. 25 m p. p. t., w którym wykonane są studnie wodociągów wiejskich, • trzeciorzędowa sub-niecka warszawska poniżej głębokości ok. 150 m p. p. t. podlegająca szczególnej ochronie zasobowej. Szacuje się zasobny dyspozycyjne w eksploatowanych zbiornikach na terenie gminy jako więcej niż wystarczające w stosunku do przewidywanych potrzeb. Na terenie gminy wody podziemne sklasyfikować można jako wody średniej jakości o wzrastającym zanieczyszczeniu antropogenicznym związanym głównie z brakiem kanalizacji na terenach wiejskich i chemizacją rolnictwa. Aktualny stan rozwoju podsystemu wodociągowego ocenia się jako bardzo dobry. • Sieć kanalizacyjna. Istniejący stan skanalizowania Gminy Kampinos ocenia się jako bardzo zły. Powszechny jest niekontrolowany zrzut ścieków nie oczyszczonych do gleby i wód powierzchniowych. Brak jest danych obrazujących ilość ścieków nie objętych wywozem do najbliższego punktu zlewnego w Lesznie. Niemniej przyjmuje się, że ich znaczna część zanieczyszcza środowisko. Istnieje wyraźna dysproporcja pomiędzy rozwojem sieci wodociągowej a budową kanalizacji. Aktualnie we wsi Podkampinos prowadzona jest budowa gminnej oczyszczalni ścieków, która w układzie sieciowym przyjmie w I etapie ścieki ze zlewni wsi Kampinos i Kampinos A, zaś w Ii etapie z Komorowa, Wiejcy i Józefowa. Oczyszczalnia jest przewidziana do przyjmowania ścieków dowożonych taborem asenizacyjnym z obszarów nie skanalizowanych. Wydajność oczyszczalni w I etapie wynosi 210 m /d a w II etapie osiągnie 400 m /d. Na terenie gminy nie ma problemu wód opadowych. Z uwagi na ekstensywną zabudowę oraz liczne cieki powierzchniowe nie ma potrzeby budowy teraz ani w przyszłości wiejskich kanalizacji deszczowych. 3 3 © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK 33 Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku Sieć wodociągowa i kanalizacyjna (31.12.2001 r.) WYSZCZEGÓLNIENIE Sieć w km wodociągowa rozdzielcza kanalizacyjna Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych wodociągowe kanalizacyjne Zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych na 1 mieszkańca w dam3 na 1 mieszkańca w dam3 ∗ KAMPINOS POWIAT 88,9 608,4 5,7 171,3 1190 13.485 190 3.036 224,9 3.068,8 57,73 34,1 Podstawa: dane Urząd Gminy Kampinos na dzień 31.12.2001 r. Zużycie wody z wodociągów na 1 mieszkańca w sąsiednich gminach województwa w 2001 r. 120 100 80 60 40 20 0 Brwinów Michałowice Nadarzyn Izabelin Kampinos Leszno Raszyn Zużycie wody na 1 mieszk. *Podstawa: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego W stosunku do gmin sąsiednich Kampinos wykazuje duże zużycie wody na 1 mieszkańca. Należy zaznaczyć, że na terenie gminy brak jest zakładów przemysłowych, usługowych mogących rzutować na gospodarkę ściekową. Projektowane oczyszczalnie ścieków w swojej technologii powinny być zgodne z wymogami przepisów Unii Europejskiej – obowiązującą dyrektywą 91/271/EEC Rady Wspólnot Europejskich. 6.3 GOSPODARKA ODPADAMI STAŁYMI Nie istnieje zorganizowany system ewakuacji odpadów stałych z terenu gminy. Wywozem odpadów zajmują się różni przewoźnicy, najczęściej sami właściciele nieruchomości. Chłonność projektowanego, w miejsce obiektu tymczasowego gminnego wysypiska odpadów w Szczytnie będzie wystarczająca co najmniej do © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku 34 2010 roku. We wszystkich miejscowościach gminy proponuje się zorganizowanie wiejskich punktów gromadzenia odpadów poprzez ustawienie typowych kontenerów. Znaczne złagodzenie tego problemu może nastąpić dodatkowo poprzez działania preselekcji wstępnej na posesjach. Wprowadzane obecnie w życie znowelizowane przepisy ustawy o czystości i porządku w gminach ujawniają szereg mankamentów gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy. W szczególności dotyczy to: • • • wprowadzenia lub aktualizacji niezbędnych uregulowań formalnoprawnych, obowiązku organizacji selektywnej zbiórki, segregacji oraz magazynowania odpadów komunalnych, w tym niebezpiecznych, zapewnienia budowy instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Składowiska są, a także pozostaną w przyszłości, nieodłącznym elementem systemów gospodarki odpadami. Stają się coraz częściej obiektami zlokalizowanymi na końcu całej drogi postępowania z odpadami, a nie jak dotychczas w Polsce, jedynymi obiektami unieszkodliwiania – wyprowadzania odpadów do środowiska. Strategiczna Dyrektywa UE z marca 1991 r. nr 91/156/CE wprowadza obowiązek składowania od 2002 roku tylko odpadów przetworzonych tj. pozostałości z innych, intensywnych metod unieszkodliwiania i przerobu. Dyrektywa Rady Unii Europejskiej nr 1999/31/EC wymusza podejmowanie rozwiązań bardziej zaawansowanych technologicznie składowisk odpadów: • • • 1 klasa – składowisko odpadów obojętnych (inertnych) – mineralnych, 2 klasa – składowisko odpadów niegroźnych (uciążliwych) – komunalnych, 3 klasa – specjalnych – niebezpiecznych. Zgodnie z ustawą o odpadach z 27 czerwca 1997 r. unieszkodliwiane odpadów polega na poddaniu ich procesom przekształcenia biologicznego, fizycznego lub chemicznego w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożeń dla zdrowia ludzi oraz środowiska. 6.4 OCHRONA POWIETRZA Powietrze atmosferyczne oprócz wód powierzchniowych jest najbardziej wrażliwym na zanieczyszczenia komponentem środowiska, a jednocześnie bezpośrednio decydującym o warunkach życia człowieka, zwierząt i roślin. Generalnie stopień zanieczyszczenia powietrza w Gminie Kampinos zależy od tła zanieczyszczeń źródeł dalekiego zasięgu. Zanieczyszczenia z tych obiektów powodują zwiększenie obecności w powietrzu SO2, NO i pyłu opadającego. Przy silnej koncentracji zabudowy pewien wpływ na pogorszenie się stanu sanitarnego atmosfery ma brak zorganizowanego systemu zaopatrzenia mieszkańców w energię cieplną. Wzrost zanieczyszczenia notuje się w okresie grzewczym. © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK 35 Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku Stan higieny atmosfery w mieście jest dość dobry. Utrzymanie właściwych warunków czystości atmosfery przy wzroście zagrożeń ze strony dużych źródeł zanieczyszczeń o oddziaływaniu regionalnym i przy warunkach naturalnych sprzyjających koncentracji zanieczyszczeń wymaga szeregu działań dotyczących uporządkowania przede wszystkim gospodarki cieplnej, utrzymania istniejących warunków przewietrzania, ograniczenia negatywnego oddziaływania obiektów uciążliwych i ograniczenia emisji zanieczyszczeń z Warszawy. Emisja zanieczyszczeń pyłowych z zakładów szczególnie uciążliwych wg. powiatów w tonach 500 400 300 200 100 0 Legionowo Nowy Dwór Pułtusk Wyszków Wołomin Pruszków Warszawa Zach. Emisja zanieczyszczeń pyłow ych *Podstawa: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego Porównano emisję zanieczyszczeń gazowych innych powiatów. Emisja Powiatu Warszawskiego Zach. jest na poziomie niskim i wynosiła w 2001 r. 52 tony pyłów. Najwyższa emisja jest w Powiecie Legionowskim i osiągnęła w roku 2001 poziom 453 ton. Akty prawne Unii Europejskiej obejmują normy jakości powietrza zawarte w: • • • Dyrektywie 80/779/EWG z dnia 15 lipca 1980 r. w sprawie dopuszczalnych i zalecanych wartości stężeń dwutlenku siarki i cząstek zawieszonych w powietrzu. Dyrektywie 82/884/EWG z dnia 3 grudnia 1982 r. w sprawie dopuszczalnej wartości stężenia ołowiu w powietrzu. Dyrektywie 85/203/EWG z dnia 7 czerwca 1985 r. w sprawie norm jakości powietrza w odniesieniu do dwutlenku azotu. Dopuszczalną emisję zanieczyszczeń do powietrza przez zakłady przemysłowe zawartą w: • Dyrektywie 84/360/EWG w sprawie zanieczyszczenia powietrza przez zakłady przemysłowe. 6.5 OCHRONA PRZED HAŁASEM Na terenie gminy występuje nieduże zagrożenie hałasem komunikacyjnym. Warunkiem zachowania właściwego standardu akustycznego w budynkach istniejących bądź nowych sytuowanych bliżej tras jest ograniczenie prędkości pojazdów oraz wprowadzenie zabezpieczeń akustycznych. Gwałtowny, skokowy, przyrost liczby środków transportu przy minimalnym wzroście długości i jakości dróg spowodował duży wzrost uciążliwości hałasu. © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK 36 Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku Hałas przemysłowy związany jest głównie z niekorzystną lokalizacją i emisją dźwięku ze stolarni, warsztatów samochodowych, hurtowni, lokali rozrywkowych itp. 6.6 ZAGROŻENIA NADZWYCZAJNE Na terenie Gminy Kampinos mogą występować trzy rodzaje zagrożeń nadzwyczajnych. Pierwszym zagrożeniem jest zagrożenie powodziowe ze strony rzeki Utraty. Przeszłości kilkakrotnie dochodziło do powodzi o charakterze miejscowym. Drugim rodzajem zagrożenia nadzwyczajnego mogą być niekontrolowane przewozy niebezpiecznych substancji drogą krajową przechodzącą przez gminę. Przez teren Gminy Kampinos w relacji wschód – zachód przebiega rurociąg produktów naftowych, wokół którego obowiązuje maksymalnie 100 m strefa bezpieczeństwa, w tym 20 m dla budownictwa mieszkaniowego. Lokalizacja jakiegokolwiek obiektu w odległości do 500 m od ropociągu wymaga uzgodnienia z PERN. Rurociąg ten może stwarzać nadzwyczajne zagrożenia dla gminy w przypadku rozszczelnienia, kradzieży surowca lub zamachu terrorystycznego. 7. GOSPODARKA I RYNEK PRACY 7.1 PODMIOTY GOSPODARCZE Charakterystyczny przejaw transformacji ostatnich lat – gwałtowny przyrost podmiotów i obiektów działalności gospodarczej nie ominął również Gminy Kampinos, chociaż liczba podmiotów gospodarczych w gminie znajduje się na niskim poziomie. W gminie funkcjonują 232 podmiotów gospodarczych w następujących działach: • • • • • • • • • • • • mechanika maszyn i napr. poj. - 9 usługi ślusarskie - 6 usługi budowlane - 40 usługi transportowe – 39 handel - 96 usługi turystyczne i hotelarskie – 6 gastronomia – 5 usługi wod. – kan. – gaz. – 1 oświatowe, zdrowotne – 7 Instalatorstwo, usługi elektr. – 6 Usługi weterynaryjne – 3 Pozostałe - 8 Powyższe zestawienie pokazuje praktycznie model struktury przedsiębiorstw charakteryzujący się wysokim udziałem firm budowlanych, transportowych i usług handlu. Ze względu na atrakcyjność przyrodniczą zaskakuje mała ilość podmiotów gospodarczych z dziedziny usług turystycznych, hotelarskich i gastronomicznych. Wykaz zmian ilościowych podmiotów gospodarczych w gminie w latach 1995 – 2002 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 113 123 141 161 185 200 232 246 © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK 37 Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku *Podstawa: dane Urząd Gminy Kampinos 250 200 150 100 50 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Podm ioty gospodarcze *Podstawa: dane Urząd Gminy Kampinos W latach 1995 – 2002 wystąpił systematyczny wzrost w tworzeniu nowych podmiotów gospodarczych na terenie gminy. 7.2 CHARAKTERYSTYCZNE CECHY FUNKCJI GOSPODARCZYCH Główne czynniki wpływające na funkcje gospodarcze gminy: • • • • • • • dominacja usług i handlu, możliwość rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, produkcji nieuciążliwej dla środowiska oraz usług i handlu. brak zakładów pracy o strategicznym znaczeniu, mających dobrą kondycję finansową, zdecydowana większość podmiotów gospodarczych to zakłady osób fizycznych, korzystne położenie przyrodnicze, komunikacyjne i geograficzne, konieczna jest rozbudowa infrastruktury ( kanalizacja, gaz) brak możliwości kształcenia młodzieży do potrzeb lokalnego rynku pracy. Dynamika przyrostu podmiotów gosp. narodowej w latach 1995 – 2000 w sąsiednich gminach województwa. 120 100 80 60 40 20 0 Brw inów Michałow ice Nadarzyn Izabelin Kampinos Leszno Raszyn Dynam ika przyrostu podm . Gosp. *Podstawa: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego Z powyższego zestawienia wynika, że Gmina Kampinos posiadała we ostatnich latach stosunkowo wysoki przyrostów ilościowych rejestrowanych firm na swoim terenie. Wyniki powyższe o tyle mogą nie być do końca adekwatne, gdyż ogólna liczba przedsiębiorstw na terenie gminy jest niewielka. © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK 38 Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku Samorząd gminy powinien usilnie zabiegać o stworzenie sprzyjających warunków dla rozwoju przedsiębiorczości na terenie gminy. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W LATACH 1995-1999 LATA Ogółem w mln zł Na 1 mieszkańca lokata Polska=100 rok poprzedni= =100 1995=100 w zł lokata Polska=100 rok poprzedni= =100 1995=100 1995 50267,7 1 16,3 . 100,0 9940,9 1 124,5 . 100,0 1996 68376,2 1 17,6 136,0 136,0 13514,4 1 134,6 135,9 135,9 1997 84500,6 1 17,9 123,6 168,1 16694,8 1 136,6 123,5 167,9 1998 105972,9 1 19,1 125,4 210,8 20920,5 1 146,1 125,3 210,4 1999 120340,8 1 19,6 113,6 239,4 23760 1 149,3 113,6 239,0 *Podstawa: Urząd Statystyczny w Warszawie – lipiec 2002 r. Produkt krajowy brutto (PKB) przedstawia końcowy rezultat działalności wszystkich podmiotów gospodarki narodowej. Stanowi sumę wartości dodanej brutto wytworzonej przez wszystkie jednostki instytucjonalne powiększoną o podatki od produktów i pomniejszoną o dotacje do produktów. PKB jest prezentowany w cenach rynkowych © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK 39 Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku Podmioty gospodarki narodowej w powiatach Województwa Mazowieckiego w 2002r. (stan w dniu 30 VI 2002 r.) m. Ostrołęka 6031 przasnyski 4337 żuromiński 2444 sierpecki 2991 mławski 5155 makowski 3874 pułtuski 3725 płoński 5364 ostrowski wyszkowski 5802 legionowski nowodworski 10463 wołomiński 5926 18399 Płock gostyniński 3084 Ostrołęka ciechanowski 7167 płocki 5160 ostrołęcki 3818 węgrowski 4626 warszawski warszawski miński zachodni 255692 9147 11024 pruszkowski grodziski 17823 otwocki 8398 11284 piaseczyński żyrardowski 13942 7278 sochaczewski 7232 m. Płock 12274 sokołowski 3718 łosicki 2143 siedlecki 3798 Siedlce m. Siedlce 8095 garwoliński 6765 grójecki 8391 białobrzeski kozienicki 3793 2805 m. Radom 24685 Radom przysuski 2628 radomski szydłowiecki 8122 2713 zwoleński 1894 lipski 2007 *Podstawa: Urząd Statystyczny w Warszawie – lipiec 2002 7.3 BEZROBOCIE I RYNEK PRACY Większość mieszkańców utrzymuje się z pracy na terenie gminy i w miejscowościach ościennych. Natomiast część pracuje na terenie gminy w handlu, usługach oraz budownictwie. Liczba bezrobotnych w Gminie Kampinos w roku 2002 oscylowała wokół 13%. Największe bezrobocie występuje w przedziale wiekowym 18 – 24 lata i dotyczy absolwentów szkół średnich i ludzi młodych, którzy nie podjęli jeszcze żadnej pracy. Występuje następująca prawidłowość: im niższe wykształcenie – tym większy odsetek osób bezrobotnych. © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK 40 Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku Stopa bezrobocia rejestrow. w powiatach ościennych (stan na grudzień 2001r.) 25 20 15 10 5 0 Legionowo Nowy Dwór Pułtusk Wy szków Wołomin Pruszków Warszawa Zach. Stopa bezrobocia *Podstawa: Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego Na tle powiatów ościennych stopa bezrobocia w Powiecie Warszawskim Zach. jest jedną z najniższych. Stopa bezrobocia w Województwie Mazowieckim Stopa bezrobocia w Powiecie Warszawskim Zach. Stopa bezrobocia w Gminie Kampinos – 2002 r – 13,0% – 2002 r – 10,6% – 2002 r – 10,0% Pośrednictwem pracy zajmuje się Powiatowy Urząd Pracy w Warszawie. Występujące bezrobocie w Gminie Kampinos utrzymuje się na niższym poziomie niż w powiecie i niższym niż w kraju. Ostatnie trendy wskazują na załamywanie się rynku pracy w Warszawie i generowanie bezrobocia w gminach ościennych. 8. ROLNICTWO 8.1 WARUNKI AGROPRZYRODNICZE Cechy agroklimatu korzystne i średnio - korzystne dla rozwoju rolnictwa: Długa i ciepła jesień oraz chłodniejsze lato sprzyjają plonowaniu roślin trawiastych,, motylkowych, krzyżowych, krzewów jagodowych, • Wydłużona jesień i łagodna zima oraz opóźniona i chłodna wiosna wymuszają uprawę roślin ozimych. Cechy agroklimatu mało korzystne dla rozwoju rolnictwa: • • • • Opóźnione i chłodne wiosny, późne przymrozki wiosenne, a wczesne jesienne, Częste występowanie wiatrów przesuszających glebę, Zwiększone opady w okresie jesieni. Warunki klimatyczne Puszcza Kampinoska leży w Kotlinie Warszawskiej na terenie, który cechuje jeden z najniższych wskaźników opadów rocznych – poniżej 550 mm. Okres wegetacji trwa tu od 200 do 210 dni w roku. Ilość dni mroźnych waha się od 30 do 50, pokrywa śnieżna utrzymuje się tu przez 38 – 60 dni w roku. © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK 41 Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku Teren samej puszczy wytworzył swój mikroklimat. Dłużej utrzymują się tu napływające masy powietrza (ciepłe lub zimne), za to jest tu większa liczba dni z ciszą (mało odczuwalne wiatry). Wiosną lub jesienią częstym zjawiskiem są mgły unoszące się przede wszystkim nad terenami bagiennymi. Parowanie wody z bagien i kanałów zwiększa ogólną wilgotność powietrz na całym terenie. Warunki glebowe Na terenie tarasu wysokiego na iłach wstęgowych (warstwowo) rozwinęły się gleby pyłowe i czarne ziemie, zaś poniżej granicy tarasu wysokiego rozwinęły się tereny torfowiskowe z piaskami eolicznymi w charakterze wydm. Użytki rolne na terenie Gminy Kampinos zajmują powierzchnię 6.172 ha co stanowi 73% powierzchni gminy. Tereny specjalistycznej produkcji rolnej przylegają do południowej granicy otuliny Kampinoskiego Parku Narodowego i składają się z dwu części o całkowitej powierzchni ok. 1000 ha. Przewiduje się prowadzenie na tym obszarze oprócz specjalistycznej gospodarki rolnej także sadownictwo, uprawy polowe i hodowle bydła. Gleby klasy III i IV należy chronić przed nierolniczym wykorzystaniem. Struktura użytków rolnych na dzień 31.12.2001 r. wg przeznaczenia w Gminie Kampinos: Wyszczególnienie Użytki rolne Powierzchnia (ha) 3.762 334 1.632 444 6.172 Razem grunty orne: Sady Łąki Pastwiska Razem % udziału 61,0 5,4 26,4 7,2 100,0 * podstawa: dane z Urzędu Gminy Kampinos Gruny orne sady łąki pastwiska * podstawa: dane z Urzędu Gminy Kampinos 8.2 WARUNKI SPOŁECZNE, TECHNICZNE, EKONOMICZNE ROLNICTWA Zmieniające się uwarunkowania gospodarcze spowodowały, że rolnictwo przestało być bazą ekonomiczną zapewniającą wystarczające warunki rozwoju. Dlatego zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego rozwój gminy © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK Strategia Rozwoju Gminy Kampinos do 2020 roku 42 opiera się na rozwijaniu funkcji mieszkalnictwa, działalności gospodarczej i turystyki przy ograniczeniu [zwłaszcza obszarowo] funkcji produkcji rolnej. Produkcja rolna pozostaje stale zmniejszającą się orientacją działalności gospodarczej. Ziemia w rolnictwie jest naturalnym zasobem przyrodniczym, miejscem najważniejszych procesów pracy i produkcji. Utrudnienia wynikające ze specyficznych warunków naturalnych i stosowane z przyczyn ekonomicznych uproszczenia w technologii uprawy roli i roślin oraz gospodarce płodozmianowej, powodują niekontrolowane ubytki próchnicy, wzrost zachwaszczenia chwastami uciążliwymi, znaczne występowanie chorób i szkodników zwłaszcza zbożowych, strączkowych i okopowych. Rolnictwo regionu cechuje: • • • • • Zbyt niska efektywność produkcji. Niski dysparytet dochodów rolniczych. Obawa przed napływem dotowanych produktów rolnych z zagranicy. Brak integracji w środowisku wiejskim. Mała świadomość i zainteresowanie przystąpieniem do członkostwa w UE Wyróżnikiem województwa jest duża liczba ciągników rolniczych oraz kombajnów ziemniaczanych. Znacznie mniejsza niż średnia krajowa jest liczba gospodarstw podłączonych do gazu ziemnego oraz do telefonów. Województwo Mazowieckie jest największym w Polsce producentem zbóż paszowych, głównie żyta i owsa oraz ziemniaków i warzyw gruntowych. © BAŁTYCKI INSTYTUT GMIN - GDAŃSK