Załącznik Nr 1 - Biuletyn Informacji Publicznej Starostwo Hrubieszów

Transkrypt

Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu hrubieszowskiego w 2015 rok
Załącznik
do uchwały Nr XII/113/2016
Rady Powiatu w Hrubieszowie
z dnia 31 marca 2016 r.
PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA
PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W HRUBIESZOWIE
INFORMACJA
O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO POWIATU
HRUBIESZOWSKIEGO w 2015 ROKU
Hrubieszów
Luty 2016 r.
1
SPIS TREŚCI:
str.2
Zadania i zakres działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
str.4
Sytuacja epidemiologiczna w rejonie działania Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Hrubieszowie w 2015 r.
str. 11 Roczna ocena stanu sanitarnego podmiotów działalności leczniczej za rok
2015.
str.14 Informacja Oddziału Laboratoryjnego PSSE w Hrubieszowie w 2015
roku dot. oceny stanu sanitarnego powiatu hrubieszowskiego.
str.16 Ocena stanu sanitarnego obiektów żywieniowo-żywnościowych powiatu
hrubieszowskiego za 2015 rok.
str.21 Stan zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi i nadzór
nad jej jakością w 2015 r.
str.27 Stan sanitarno-higieniczny obiektów użyteczności publicznej.
str.33 Ocena stanu sanitarnego powiatu hrubieszowskiego za rok 2015 w ramach
działalności zapobiegawczego nadzoru sanitarnego.
str.35 Ocena stanu sanitarnego zakładów pod względem warunków zdrowotnych
i środowiska pracy.
str.36 Ocena stanu sanitarno – higienicznego placówek oświatowo - wychowawczych.
str.40 Sprawozdanie z działalności Stanowiska Oświaty Zdrowotnej i Promocji
Zdrowia.
str.44
Podsumowanie.
2
ZADANIA I ZAKRES DZIAŁANIA PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI SANITARNEJ
Zgodnie z Ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej dnia 14 marca 1985 r. (tj. Dz. U.
z 2015 r. 1412) Państwowa Inspekcja Sanitarna jest powołana do realizacji zadań z zakresu
zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami:
1) higieny środowiska,
2) higieny pracy w zakładach pracy,
3) higieny radiacyjnej,
4) higieny procesów nauczania i wychowania,
5) higieny wypoczynku i rekreacji,
6) zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku,
3
7) higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz
pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne
— w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości
i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych
i zawodowych.
Wykonywanie zadań polega na sprawowaniu zapobiegawczego i bieżącego nadzoru
sanitarnego oraz prowadzeniu działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie
chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska, a także na
prowadzeniu działalności oświatowo-zdrowotnej.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Hrubieszowie, realizując cele i zadania
określone w Planie Zasadniczych Przedsięwzięć na 2015 r., opracowanym zgodnie
z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego, uzgodnionym i zatwierdzonym przez
Starostę Hrubieszowskiego i Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, wykonał
min.:
- 1645 kontroli w zakresie: higieny komunalnej, żywności i żywienia i przedmiotów
użytku, higieny pracy, higieny dzieci i młodzieży, epidemiologii, zapobiegawczego
nadzoru sanitarnego, wizytacji w zakresie działań oświaty zdrowotnej i promocji,
- wydał 260 decyzji merytorycznych, 183 decyzji płatniczych, 27 postanowienia,
- nałożył 38 mandatów karnych,
- wykonał badań ogółem 533,
- pobrał 485 próbek do badania,
- wykonał 1348 oznaczeń fizycznych, 2150 mikrobiologicznych,
- z zakresu zapobiegawczego nadzoru sanitarnego wykonał:
30 kontroli i wizji lokalnych, wydał 50 decyzji i postanowień.
Prowadzono analizy i opracowania epidemiologiczne, statystyczne i sprawozdawczość.
Działaniami oświatowymi w zakresie promocji zdrowia objęto szacunkowo ok. 25 tysięcy
osób.
Czynności kontrolne i badania laboratoryjne przeprowadzane są zgodnie z normami:
- PN-EN ISO/IEC 17020:2012 ,,Ogólne kryteria działania różnych rodzajów jednostek
inspekcyjnych”, stosując procedury i dokumentację kontrolną określoną zarządzeniami
Głównego Inspektora Sanitarnego (kontrole przedsiębiorców odbywają się w trybie
określonym w Ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej),
- PN-EN ISO/IEC 17025:2005+Ap1:2007+AC:2007 ,,Ogólne wymagania dotyczące
kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących”; kompetencje laboratorium stacji
potwierdzone akredytacją Polskiego Centrum Akredytacji w 2010 r. (zakres działania
laboratorium w ramach nadzoru określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 marca
2010 r. w sprawie wykazu stacji sanitarno-epidemiologicznych wykonujących badania
laboratoryjne i pomiary ze wskazaniem obszaru).
4
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W REJONIE DZIAŁANIA PAŃSTWOWEGO
POWIATOWEGO INSPEKTORA SANITARNEGO W HRUBIESZOWIE W 2015 R.
Liczba mieszkańców powiatu, stan na 31.12.2015 r. – 66 737
Lp.
Jednostka chorobowa
2014 r.
2015 r.
L.bez.
Wsk.
L.bez.
Wsk.
1.
Grypa sezonowa
35
0,51
64
0,96
2.
Gruźlica
13
0,19
16
0,15
3.
WZW typu A
4
0,05
0
0
4.
WZW typu B
1
0,01
0
0
5.
WZW typu C
0
0
0
0
5.
HIV i chorzy na AIDS
0
0
0
0
7.
Kiła
1
0,01
0
0
8.
Rzeżączka
0
0
0
0
Inwazyjna choroba
menigokokowa:
Zapalenie opon mózgowych,
Posocznica,
0
1
0
0,01
1
0
0,01
0
10.
Kleszczowe zapalenie mózgu
0
0
0
0
11.
Borelioza z Lyme
3
0,04
2
0,03
12.
4
0,05
9
0,13
13.
Nagminne zapalenie
przyusznic
Różyczka
1
0,01
0
0
14.
Ospa wietrzna
268
3,97
291
4,36
14.
Salmonelozy
16
0,23
18
0,27
15
Styczność i narażenie
na wściekliznę
10
0,14
14
0,21
69
w tym 38 dzieci
do lat 2
1,02
55
w tym 28 dzieci
do lat 2
0,82
9.
16.
Wirusowe zakażenia jelitowe
(wywołane przez rotawirusy)
17.
Inne bakteryjne zakażenia
jelitowe (wywołane przez
(Clostridium difficile)
9
0,13
15
0,22
18.
Tularemia
0
0
1
0,01
Wyliczono wg wskaźnika k - 1000
Liczba zachorowań x k
Liczba populacji
5
Obserwuje się wzrost zachorowań na:
Zachorowalność na grypę
W 2015 roku zanotowano 64 zachorowań na grypę sezonową
Liczba podejrzeń zachorowań na grypę wg wieku chorych w 2015 r.
Liczba zachorowań oraz
podejrzeń
Wiek
(ukończone lata)
0
Powody skierowania do szpitala liczba osób 4)
Ogółem
w tym osoby
skierowane
do szpitala
objawy ze
objawy ze
strony układu strony układu
krążenia
oddechowego
1
2
3
4
5
inne
przyczyny
0-4
1
3
1
0
1
0
5 - 14
2
8
0
0
0
0
15 - 64
3
51
0
0
0
0
65 i więcej
4
2
0
0
0
0
Razem
5
64
1
0
1
0
W 2014 r. zanotowano 35 zachorowań na grypę sezonową
Liczba podejrzeń zachorowań na grypę wg wieku chorych w 2014 r.
Liczba zachorowań oraz podejrzeń
Wiek
(ukończone lata)
0
Powody skierowania do szpitala liczba osób 4)
Ogółem
w tym osoby
skierowane
do szpitala
objawy ze
objawy ze
strony układu strony układu
krążenia
oddechowego
1
2
3
4
5
inne
przyczyny
0-4
1
0
0
0
0
0
5 - 14
2
8
0
0
0
0
15 - 64
3
25
0
0
0
0
65 i więcej
4
2
0
0
0
0
Razem
5
35
0
0
0
0
6
Zachorowalność na gruźlicę
Gruźlica w powiecie hrubieszowskim w 2014 r. i 2015 r.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Gminy
m. Hrubieszów
gm. Hrubieszów
gm. Horodło
gm. Dołhobyczów
gm. Mircze
gm. Trzeszczany
gm. Uchanie
gm. Werbkowice
Razem
2014 r.
0
5
0
3
2
2
0
1
13
2015 r.
1
5
0
2
3
1
2
2
16
W 2015 r. zarejestrowano 16 przypadków zachorowań na gruźlicę (grupa wiekowa od 24
do 88 lat), potwierdzonych laboratoryjnie. Osoby u których stwierdzono gruźlicę to
bezrobotni, emeryci i renciści.
- liczba decyzji nakazujących poddanie się leczeniu, hospitalizacji, badaniom diagnostycznym
w stosunku do chorych - 0
- liczba decyzji nakazujących poddanie się badaniom diagnostycznym w stosunku do osób
z otoczenia chorych - 0
- występowanie ewentualnych ognisk zachorowań i podjętych działań epidemicznych - 0
- liczba osób z otoczenia chorych objętych nadzorem przez PSSE – 30
W 2015 r. umorzono postępowanie egzekucyjne o nakazie poddania się leczeniu
wobec osoby chorej. Otrzymano pismo z Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki
Zdrowotnej w Hrubieszowie Poradni Gruźlicy i Chorób Płuc z dnia 12.03.2015 r. znak:
SPZOZ I B/6011/15/1 informujące, że chory nie jest zakaźny dla otoczenia i obecnie nie
wymaga leczenia.
W 2014 r. zarejestrowano 13 przypadków zachorowań osób dorosłych na gruźlicę płuc
prątkującą, potwierdzoną laboratoryjnie. Osoby u których stwierdzono gruźlicę to
bezrobotni, emeryci i renciści.
- liczba decyzji nakazujących poddanie się leczeniu, hospitalizacji, badaniom
diagnostycznym w stosunku do chorych: wobec 1 osoby chorej wszczęto postępowanie
administracyjne i wydano decyzję administracyjną o nakazie poddania się leczeniu,
a następnie tytuł wykonawczy i nałożono trzy grzywny w celu przymuszenia do wykonania
obowiązku. W dniu 08.12.2014 r. osobę chorą dowieziono w asyście Policji do Poradni
Gruźlicy i Chorób Płuc, wykonano badanie i ustalono datę następnej wizyty na dzień
08.01.2015 r.
- liczba decyzji nakazujących poddanie się badaniom diagnostycznym w stosunku do osób
z otoczenia chorych - 0
- występowanie ewentualnych ognisk zachorowań i podjętych działań epidemicznych - 0
- liczba osób z otoczenia chorych objętych nadzorem przez PSSE - 20.
7
Zachorowania na inwazyjne choroby meningokokowe:
W 2015 r. zarejestrowano 1 zachorowanie na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
wywołane przez Neisseria meningitidis gr. B u kobiety w wieku 60 lat w gm. Werbkowice.
U osób z bliskiego otocznia chorej zastosowano chemioprofilaktykę.
W 2014 r. zarejestrowano 1 zachorowanie na posocznicę meningokokową w Hrubieszowie
u dziecka w wieku 6 miesięcy. U osób z bliskiego otoczenia chorego dziecka zastosowano
chemioprofilaktykę.
Nagminne zapalenie przyusznic
W 2015 r. zanotowano 9 przypadków.
W 2014 r. zanotowano 4 zachorowania.
Ospa wietrzna
W 2015 r. zarejestrowano 291 zachorowań.
W 2014 r. zarejestrowano 268 zachorowań.
Zachorowania na choroby przenoszone drogą pokarmową:
- ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową - 0
- zakażenia i zachorowania przenoszone drogą pokarmową spośród objętych obowiązkiem
zgłaszania i rejestracji, występujące na terenie powiatu.
Salmonellozy
W 2015 r. zarejestrowano 18 pojedynczych zachorowań:
m. Hrubieszów - 7 osób,
gm. Horodło - 2 osoby,
gm. Mircze - 6 osób,
gm. Trzeszczany - 1 osoba,
gm. Uchanie - 1 osoba,
gm. Werbkowice - 1 osoba
W 2 przypadkach czynnikiem etiologicznym były pałeczki Salmonella typhimurium,
w 1 przypadku Salmonella infantis, w 14 przypadkach Salmonella enteritidis oraz
w 1 przypadku wyhodowano Salmonellę derby. Przyczyną zachorowań było: spożywanie
jajecznicy, kotletów panierowanych w jajku, ciasta z kremem z masą z dodatkiem surowych
jaj. Do potraw używano jaj kurzych z własnego gospodarstwa lub zakupionych na targu.
W 2014 r. zarejestrowano 16 pojedynczych zachorowań:
m. Hrubieszów - 6 osób,
gm. Werbkowice - 2 osoby,
gm. Hrubieszów - 4 osoby,
gm. Mircze - 3 osoby,
gm. Trzeszczany - 1 osoba.
Czynnikiem etiologicznym wyhodowanych z wymazu z odbytu w 4 przypadkach były
pałeczki Salmonella typhimurium, w 1 przypadku wyhodowano Salmonellę infantis,
w 11 przypadkach wyhodowano Salmonellę enteritidis. Przyczyną zachorowań było:
spożywanie jajecznicy, kotletów panierowanych w jajku, ciasta z kremem z masą z dodatkiem
surowych jaj. Do potraw używano jaj kurzych z gospodarstwa własnego lub zakupionych na
targu.
8
Styczność i narażenie na wściekliznę
W 2015 r. zakwalifikowano do szczepień p/wściekliźnie 14 osób:
- m. Hrubieszów 2 osoby; 1 osoba pogryziona przez sforę nieznanych psów, 1 osoba
ugryziona przez nieznanego kota,
- gm. Uchanie 3 osoby; 2 osoby ugryzione przez nieznanego psa, 1 osoba miała kontakt
z kotem w stanie rozkładu,
- gm. Werbkowice 3 osoby; 2 osoby ugryzione przez nieznanego kota, 1 osoba ugryziona
przez nieznanego psa,
- gm. Mircze 3 osoby; 1 osoba miała kontakt z krową pogryzioną przez jenota, 2 osoby miały
kontakt z psem, który miał styczność z lisem,
- gm. Dołhobyczów 3 osoby; 1 osoba miała kontakt z chorym lisem, 2 osoby miały kontakt
z psem, który miał styczność z lisem.
W 2014 r. zakwalifikowano do szczepień p/wściekliźnie 10 osób:
m. Hrubieszów 2 osoby - 1 osoba ugryziona przez nietoperza, 1 osoba pogryziona przez
nieznanego psa,
gm. Werbkowice 1 osoba - ugryziona przez nieznanego psa,
gm. Mircze 4 osoby: 1 osoba miała kontakt z psem, który miał styczność z lisem, 1 osoba
ugryziona przez lisa, 1 osoba ugryziona przez nieznanego psa, 1 osoba pogryziona przez
nieznanego kota,
gm. Werbkowice 1 osoba ugryziona przez szczura,
gm. Hrubieszów 1 osoba ugryziona przez nieznanego psa,
gm Dołhobyczów 1 osoba pogryziona przez kota.
Inne bakteryjne zakażenia jelitowe (wywołane przez Clostridium difficile)
W 2015 r. zanotowano 15 przypadków u osób dorosłych.
W 2014 r. zanotowano 9 przypadków u osób dorosłych.
Tularemia
W 2015 r. zarejestrowano 1 zachorowanie u mężczyzny w wieku 48 w mieście
Hrubieszowie.
W 2014 r. nie zarejestrowano zachorowań.
Zaobserwowano spadek następujących zachorowań:
Zachorowalność na wirusowe zapalenie wątroby
WZW typu A
W 2014 r. zarejestrowano 1 ognisko rodzinne w mieście Hrubieszowie. Zachorowały 3
osoby: 2 osoby dorosłe w tym jedna kobieta w wieku 39 lat i jeden mężczyzna w wieku 20 lat
oraz jedno dziecko chłopiec w wieku 12 lat. Rodzina nie korzystała z posiłków w zakładach
zbiorowego żywienia. Posiłki przygotowywane były w domu. Stan higieniczny pomieszczeń
nie budził zastrzeżeń. Zaopatrzenie w wodę z wodociągu zbiorowego zaopatrzenia
Hrubieszów, pobrano 2 próbki w zakresie monitoringu kontrolnego, woda spełniała
wymagania sanitarne. Odprowadzenie nieczystości płynnych do kanalizacji miejskiej.
9
Nikt z rodziny w okresie 2 miesięcy przed zachorowaniem nie przebywał poza miejscem
zamieszkania, nie było także osób odwiedzających. We własnym zakresie wykonano
dezynfekcję wszystkich pomieszczeń. W celu zapobiegania zakażeniu zalecono
przestrzeganie zasad higieny osobistej szczególnie po wyjściu z ubikacji oraz przy
przygotowywaniu i spożywaniu posiłków. Do wszystkich podmiotów leczniczych
działających na terenie powiatu hrubieszowskiego wystosowano pismo z prośbą o zwrócenie
szczególnej uwagi na pacjentów zgłaszających się z charakterystycznymi objawami, które
mogłyby świadczyć o Wirusowym Zapaleniu Wątroby typu A. Przeprowadzono rozmowę
z dyrektorem szkoły, do której uczęszczał chory chłopiec na temat profilaktyki zakażeń WZW
typu A.
Zarejestrowano 1 pojedyncze zachorowanie na WZW typu A u mężczyzny w wieku 46 lat
z gm. Dołhobyczów.
WZW typu B
W 2014 r. zarejestrowano 1 zachorowanie u kobiety w wieku 50 lat
PSSE w Hrubieszowie wystosowała pismo do lekarza rodzinnego o właściwe objęcie
nadzorem osoby z kontaktu z chorą. Ze względu na przeciwwskazania zdrowotne (zabieg
operacyjny) osoba nie została zaszczepiona.
WZW typu C
W 2015 r. nie zanotowano zachorowań.
Dane o zarejestrowanych przypadkach zakażonych HIV i chorych na AIDS
W 2015 r. i 2014 r. nie zarejestrowano zakażeń HIV i zachorowań na AIDS.
Dane o zarejestrowanych przypadkach chorób przenoszonych drogą płciową
Chorób przenoszonych drogą płciową (kiła, rzeżączka)
W 2015 r. nie zanotowano zachorowań.
W 2014 r. zarejestrowano 1 zachorowanie na kiłę w gm. Horodło.
Zachorowania na boreliozę
W 2015 r. zarejestrowano 2 zachorowania:
gm. Mircze - 1 osoba,
gm. Werbkowice - 1 osoba.
W 2014 r. zarejestrowano 3 zachorowania:
gm. Mircze - 1 osoba,
gm. Dołhobyczów - 1 osoba,
gm. Trzeszczany - 1 osoba.
10
1. wiek/płeć
0-4
od 5 do 9
od 10 do 14
15 - 19
20 - 29
30 - 39
40 - 49
50 - 59
60 - 64
65 +
bd
ogółem
Miejsce
zamieszkania/płeć
K
M
ogółem
K
1
1
1
3
2014 r.
M
-
miasto
-
wieś
3
3
ogółem
1
1
1
3
ogółem
3
3
K
1
1
2015 r.
M
1
1
ogółem
1
1
2
miasto
-
wieś
1
1
2
ogółem
1
1
2
Różyczka
W 2014 r. zanotowano 1 zachorowanie u kobiety w wieku 29 lat - nieszczepiona.
Wirusowe zakażenia jelitowe (wywołane przez rotawirusy)
W 2015 r. zanotowano 55 zachorowań, w tym u 28 dzieci do lat 2.
W 2014 r. zarejestrowano 69 zachorowań, w tym u 38 dzieci do lat 2.
Zachorowania na KZM
Kleszczowe zapalenie mózgu
W 2015 r. i 2014 r. nie zanotowano zachorowań.
Realizacja zadań z zakresu nadzoru nad ostrymi porażeniami wiotkimi
W 2015 r. i 2014 r. prowadzony był nadzór epidemiologiczny nad ostrymi porażeniami
wiotkimi. Sporządzane były tygodniowe meldunki porażeń wiotkich, zachorowań nie
zarejestrowano.
Dane o zarejestrowaniu chorób występujących sporadycznie, oraz chorób zawlekanych
z innych stref klimatycznych
W 2015 r. nie zarejestrowano chorób występujących sporadycznie, oraz chorób zawlekanych
z innych stref klimatycznych.
Dane o zarejestrowanych zgonach z powodu zakażeń i chorób zakaźnych
W 2015 r. nie zarejestrowano zgonów z powodu zakażeń i chorób zakaźnych.
Dane o wystąpieniu neuroinfekcji bakteryjnych i wirusowych innych niż w/w
Nie zarejestrowano innych neuroinfekcji bakteryjnych i wirusowych.
11
ROCZNA OCENA STANU SANITARNEGO PODMIOTÓW DZIAŁALNOŚCI
LECZNICZEJ ZA 2015 R.
I. Dane liczbowe odnośnie działalności kontrolno-represyjnej
Sekcja Nadzoru P/Epidemicznego Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Hrubieszowie sprawuje nadzór nad 142 obiektami, w tym:
Zakłady opiekuńczo-lecznicze - 3,
Przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie - 31 (oraz 17 punktów szczepień),
Zakłady badań diagnostycznych i medyczne laboratoria diagnostyczne - 2,
Zakłady rehabilitacji leczniczej - 2,
Inne (gabinety szkolne) - 5,
Indywidualne praktyki lekarskie - 21,
Indywidualne praktyki lekarzy dentystów - 20,
Indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie - 32,
Indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy dentystów - 7,
Indywidualne praktyki pielęgniarek - 1,
Inne (prywatny gabinet radiologiczny) - 1.
1. Liczba kontroli - 153, w tym 53 kontrole kompleksowe i 4 odbiory sanitarne wspólnie
z Nadzorem Zapobiegawczym.
Cztery opinie sanitarne wydane przez Nadzór Zapobiegawczy po kontroli przeprowadzonej
wraz z Nadzorem P/Epidemicznym. Dotyczyły one: przychodni lekarskiej poradni
otolaryngologicznej, prywatnego gabinetu neurologicznego, niepublicznego zakładu opieki
zdrowotnej poradnie specjalistyczne rozszerzenie działalności o gabinet stomatologiczny,
zakładu opieki zdrowotnej Prodentes rozszerzenie działalności o poradnię ortodontyczną.
Liczba wydanych decyzji - 1
Liczba nałożonych mandatów - 0
Opracowano 275 ognisk chorób zakaźnych i 1 niepożądany odczyn poszczepienny.
Do lekarzy rodzinnych wystosowano 7 pism o objęcie nadzorem 30 osób z kontaktu
z chorym na gruźlicę.
2. Decyzje zamknięcia - 0
3. Decyzje wydane odnośnie procesów sterylizacji - 0
4. Decyzje wydane odnośnie warunków hospitalizacji osób zakażonych biologicznymi
czynnikami chorobotwórczymi z uwzględnieniem zapewnienia odpowiednich
pomieszczeń, warunków ogólnotechnicznych i środków ochrony osobistej dla
personelu - 0
5. Dane odnośnie realizacji programów
W Ambulatorium z Izbą Chorych Zakładu Karnego w Hrubieszowie zrealizowano program
dostosowawczy. Jest wydzielona poczekalnia dla osadzonych wraz z sanitariatem oraz
pomieszczenie porządkowe. W nowowybudowanym pawilonie C mieszczą się trzy punkty
zabiegowe i trzy izby chorych.
12
II. Stan techniczny, funkcjonalny i wyposażenie obiektów jako elementy wpływające
na stan sanitarny podmiotów działalności leczniczej
1. Podmioty działalności leczniczej
- lecznictwo zamknięte
W 2015 roku w ZOL „Droga Życia” Smoligów odmalowano gabinety zabiegowe w obu
budynkach, odmalowano pomieszczenia kuchni,
w budynku A: odmalowano klatkę schodową i łazienki na I piętrze,
w budynku B: odmalowano magazyny w podpiwniczeniu, wymieniono część wentylatorów
mechanicznych na poddaszu i III klatce, częściowo odmalowano drzwi w salach pacjentów.
- lecznictwo otwarte
W 2015 r. prace remontowe i modernizacyjne przeprowadzono w 3 podmiotach
leczniczych:
- w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Przychodnia w Uchaniach odmalowano
gabinet zabiegowy, gabinet lekarski, pomieszczenie gospodarcze, sanitariat dla pacjentów
i sanitariat dla personelu,
- w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Wiejski Ośrodek Zdrowia w Kryłowie
odmalowano korytarz i gabinet lekarski pediatryczny,
- w „Niel-Med” spółka z o.o. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnia Poradnia Lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej w Nieledwi odmalowano gabinet
zabiegowy, poczekalnię, rejestrację, pomieszczenie porządkowe, gabinet medycyny
szkolnej, pokój socjalny, wykonano wentylację grawitacyjną.
a) Postępowanie administracyjne mające na celu wyegzekwowanie poprawy stanu
sanitarno-higienicznego w 2015 r. nie prowadzono,
b) Decyzji zamknięcia - nie wydano,
c) W pozostałych podmiotach leczniczych stan sanitarno-techniczny nie budzi zastrzeżeń.
2. Podmioty działalności leczniczej - gabinety prywatne
Pod nadzorem PSSE w Hrubieszowie pozostawały 82 gabinety prywatne. Na terenie
działania PSSE jest 27 gabinetów stomatologicznych i 1 ZOZ PRODENTES.
W 2015 r. wydano 1 decyzję administracyjną na Indywidualną Specjalistyczną Praktykę
Lekarską, dotyczącą doprowadzenia do należytego stanu sanitarno - technicznego ścian
i sufitu w gabinecie lekarskim oraz pomieszczeniu socjalno-biurowym.
III. Utrzymanie bieżącej czystości i porządku pomieszczeń
Podmioty działalności leczniczej posiadają procedury dotyczące sprzątania i dezynfekcji
pomieszczeń oraz instrukcje stanowiskowe opracowane zgodnie z wymogami higienicznosanitarnymi. Siedemdziesiąt trzy podmioty posiada pomieszczenia porządkowe, pozostałe
mają wydzielone miejsca do mycia, dezynfekcji i przechowywania sprzętu porządkowego.
W podmiotach leczniczych sprzątanie pomieszczeń odbywa się we własnym zakresie przez
personel. Wszystkie zakłady mają wydzielony sprzęt porządkowy z podziałem na strefy
czystości mikrobiologicznej. Sprzątanie odbywa się przy użyciu wózków do sprzątania jak
i przy użyciu wiader i mopów. Postępowanie ze sprzętem porządkowym po użyciu
prawidłowe, zawarte w procedurach. Mopy i nakładki prane są ręcznie. Przechowywane
w stanie suchym w wydzielonych szafach i regałach.
13
IV. Gromadzenie, transport, usuwanie i unieszkodliwianie odpadów stałych
w odniesieniu do podmiotów leczniczych lecznictwo otwarte
Wszystkie podmioty działalności leczniczej mają zawarte umowy na odbiór odpadów
komunalnych i zakaźnych. Odpady komunalne zbierane są w pojemniki wyłożone workami
foliowymi o kolorystyce zawartej w procedurach. Na zewnątrz pojemniki w dobrym stanie
technicznym ustawione na powierzchniach utwardzonych, odbierane przez służby
komunalne gminy lub miasta.
Nie stwierdzono nieprawidłowości w magazynowaniu odpadów. Materiał zakaźny o kodzie
180103 we wszystkich podmiotach działalności leczniczej zbierany jest w pojemniki
i worki spełniające wymogi obowiązującego rozporządzenia. Pojemniki i worki z miękkim
materiałem zakaźnym po napełnieniu do 2/3 objętości zamykane i po zapakowaniu
i oznakowaniu magazynowane są prawidłowo. Wszystkie skontrolowane podmioty
magazynują odpady w wydzielonym urządzeniu chłodniczym lub przekazują do magazynu
odbiorcy bezpośrednio ze stanowiska pracy. Przestrzegany jest czas przechowywania
odpadów na stanowisku pracy i w urządzeniu chłodniczym.
NZOZ „Centrum Dializa” Spółka z.o.o. w Sosnowcu Oddział w Hrubieszowie posiadający
magazyn odpadów, obecnie usuwa odpady w dniu wykonywanych dializ.
NZOL Smoligów posiada magazyn odpadów medycznych wyposażony w 3 lodówki na
odpady zakaźne, umywalkę do mycia i dezynfekcji rąk i stanowisko do mycia i dezynfekcji
pojemników.
Podczas kontroli podmioty lecznicze okazywały karty odbioru odpadów. Odbiorem
materiału zakaźnego z terenu powiatu hrubieszowskiego zajmuje się SPZOZ Hrubieszów
i Utylimed Lublin. Materiał zakaźny przewożony jest wydzielonym środkiem transportu.
Materiał zakaźny przechowywany jest w przystosowanym do tego celu magazynie przy
SPZOZ w Hrubieszowie, który pośredniczy w przekazywaniu odpadów do Firmy
Usługowo Handlowej „EKO-TOP” w Rzeszowie utylizującej odpady.
V. Porządek, czystość, estetyka otoczenia lecznictwa otwartego
W otoczeniu kontrolowanych podmiotów leczniczych nie stwierdzono zaniedbań
porządkowych.
W zakresie szczepień ochronnych prowadzono:
- nadzór nad organizacją i wykonawstwem szczepień ochronnych zgodnie obowiązującym
Programem Szczepień Ochronnych,
- nadzór nad zachowaniem łańcucha chłodniczego podczas dystrybucji i magazynowania
preparatów szczepionkowych (monitoring temperatur),
- nadzór nad prawidłowym zgłaszaniem niepożądanych odczynów poszczepiennych,
- nadzór nad właściwym prowadzeniem dokumentacji medycznej dotyczącej szczepień
ochronnych.
- nadzór nad osobami uchylającymi się od obowiązkowych szczepień ochronnych.
14
Informacja Oddziału Laboratoryjnego PSSE Hrubieszów
dot. oceny stanu sanitarnego powiatu hrubieszowskiego za 2015 rok.
Oddział Laboratoryjny w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Hrubieszowie to laboratorium badawcze akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji
w oparciu o normę PN-EN ISO/IEC 17025, Nr akredytacji AB 1148.
Certyfikat Oddziału Laboratoryjnego jest ważny do 04.02.2018 r. i oznacza,
że Laboratorium PSSE w Hrubieszowie jako jedyne rodzime laboratorium w powiecie
hrubieszowskim spełnia standardy europejskie wynikające z wymogów normy
PN-EN ISO/IEC 17025. Wyniki badań Laboratorium PSSE w Hrubieszowie są akceptowane
i uznawane we wszystkich krajach w Europie i na świecie będącymi sygnatariuszami
porozumienia EA MLA oraz ILAC MRA.
Laboratorium PSSE w Hrubieszowie w 2015 r. wykonywało badania sanitarnoepidemiologiczne dla mieszkańców powiatu hrubieszowskiego i tomaszowskiego
w szczególności dla branży żywieniowo-żywnościowej oraz Zakładu Karnego, Jednostki
Wojskowej i Komendy Policji w Hrubieszowie. Laboratorium wykonywało również badania
diagnostyczne zakażeń jelitowych dla podmiotów leczniczych (SPZOZ w Hrubieszowie,
niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, gabinetów prywatnej praktyki lekarskiej).
Laboratorium PSSE w Hrubieszowie w 2015 r. wykonało ogółem dla powiatu
hrubieszowskiego i tomaszowskiego: 8 938 badań epidemiologicznych, 33 059 oznaczeń,
przebadało 4 512 próbek, w tym dla powiatu hrubieszowskiego: 5 510 badań
epidemiologicznych, 23 203 oznaczeń, przebadało 2 767 próbek, zgodnie z poniższym:
Lp
1.
2.
3.
4.
5.
Rodzaj badań
epidemiologicznych
Obecność jelitowych pałeczek
rodzaju Salmonella, Shigella
u ludzi.
Obecność jelitowych pałeczek
enteropatogennych
Escherichia coli u ludzi.
Obecność rotawirusów
i adenowirusów u ludzi.
Biologiczna ocena
skuteczności procesu
sterylizacji parą wodną
w nadciśnieniu.
Biologiczna ocena
skuteczności procesu
sterylizacji suchym gorącym
powietrzem.
Akredytacja
Ilość badań wykonanych
Polskie Centrum Akredytacji
dla powiatu
Nr akredytacji*
hrubieszowskiego
Ilość wyników (+)
tzn. wykryte czynniki
chorobotwórcze
w powiecie
hrubieszowskim
AB 1148
4866
58
AB 1148
52
7
AB 1148
518
59
AB 1148
73
0
1
0
5 510
124
badanie zwalidowane
wykonywane w SJ
Razem:
* wykonywane w Oddziale Laboratoryjnym PSSE w Hrubieszowie badania są akredytowane od 5 lutego 2010 r.
15
W powiecie hrubieszowskim wykryto 124 zakaźne czynniki chorobotwórcze,
zgodnie z:
 Salmonella spp.: 58 wyników (+), w tym:
  Salmonella Enteritidis, 5 Salmonella Typhimurium, 7 Salmonella Infantis.
3 Salmonella Derby
u osób podejrzanych o chorobę zakaźną, u osób zdrowych wykonujących tzw. badania
pracownicze oraz u ozdrowieńców i nosicieli,
 enteropatogenne Escherichia coli: 7 wyników (+), w tym:
 4 Escherichia coli O 25,
 2 Escherichia coli O 26,
 1 Escherichia coli O125,
u osób podejrzanych o chorobę zakaźną,
 rotawirusy i adenowirusy: 59 wyników (+), w tym:
  rotawirusy,
  adenowirusów,
u osób podejrzanych o chorobę zakaźną.
Wszystkie zdiagnozowane w Oddziale Laboratoryjnym PSSE w Hrubieszowie
zakaźne czynniki chorobotwórcze zostały zgłoszone do Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w/m, co umożliwiło prowadzenie właściwego nadzoru sanitarnoepidemiologicznego nad potencjalnym źródłem zakażenia ludności w powiecie
hrubieszowskim oraz przyczyniło się do minimalizacji zagrożeń wynikających z obecności
w/w zakaźnych patogenów chorobotwórczych.
W 2015 r. laboratorium uczestniczyło w kontroli jakości badań w Labquality
w zakresie diagnostyki rota i adenowirusów uzyskując bardzo dobre wyniki sprawdzianu.
Labquality jest finlandzką międzynarodową firmą z siedzibą w Helsinkach certyfikowaną
zgodnie z ISO 9001:2008, która organizuje sprawdziany zewnętrznej oceny jakości badań
wykonywanych w laboratoriach. W sprawdzianach Labquality bierze udział kilka tysięcy
laboratoriów z całego świata w tym z około 40 krajów Europy, Australii, Kanady, USA,
Tajlandii, Singapuru i Kostaryki.
Ponadto laboratorium brało udział w ogólnokrajowym programie zewnętrznej kontroli
jakości bakteryjnej diagnostyki zakażeń jelitowych. Laboratorium uczestniczyło w dwóch
sprawdzianach Polmicro organizowanych przez Centralny Ośrodek Badań Jakości
w Diagnostyce Mikrobiologicznej w Warszawie uzyskując każdorazowo bardzo dobrą ocenę.
Bardzo dobre oceny tychże sprawdzianów przełożyły się na uzyskanie przez Oddział
Laboratoryjny PSSE w Hrubieszowie certyfikatów w zakresie kontrolowanych badań.
Należy zauważyć, iż w minionym roku miała miejsce coroczna ocena Laboratorium
w nadzorze przez krajową jednostkę akredytującą - Polskie Centrum Akredytacji. Podczas
auditu potwierdzono kompetencje laboratorium i podjęło decyzję o kontynuacji
dotychczasowego zakresu akredytacji badań.
Wysoka ocena Polskiego Centrum Akredytacji oraz otrzymane certyfikaty
są potwierdzeniem biegłości laboratorium oraz stanowią zapewnienie rzetelności,
wiarygodności badań wykonywanych w Oddziale Laboratoryjnym PSSE
w Hrubieszowie, a także są gwarancją właściwego zabezpieczenia sanitarnoepidemiologicznego ludności powiatu hrubieszowskiego.
16
OCENA STANU SANITARNEGO OBIEKTÓW ŻYWIENIOWOŻYWNOŚCIOWYCH POWIATU HRUBIESZOWSKIEGO ZA 2015r.
Głównym zadaniem miejscowego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie
nadzoru nad warunkami zdrowotnymi żywności, żywienia oraz nad materiałami i wyrobami
do kontaktu z żywnością jest zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa
zdrowotnego żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu na terenie powiatu
hrubieszowskiego.
Zadanie to realizowano poprzez prowadzenie urzędowych kontroli w zakresie spełnienia
obowiązujących wymagań sanitarnych i zdrowotnych oraz pobieranie do badań
laboratoryjnych próbek środków spożywczych, przedmiotów użytku celem sprawdzenia ich
zgodności z przepisami prawa żywnościowego.
Realizując swoje zadania Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Hrubieszowie
w roku 2015 zewidencjonował w rejestrze 1261 obiektów żywieniowo-żywnościowych,
w tym:
 789 obiektów produkcji żywności (wytwórnie lodów i automaty, piekarnie
i ciastkarnie, wytwórnie wód gazowanych, przetwórnie owocowo-warzywne, młyny,
cukrownie i inne wytwórnie żywności wśród których 758 to podmioty produkcji
pierwotnej )
 377 obiektów obrotu żywnością (hurtownie, sklepy, kioski, środki transportu
żywności i inne obiekty obrotu w tym punkty sprzedaży środków spożywczych na
stacjach CPN, apteki, sklepy zielarskie, sportowe, punkty skupu zbóż, owoców itp.)
 95 obiektów żywienia zbiorowego (bary, restauracje, domy weselne, punkty małej
gastronomii, stołówki tym szkolne, przedszkolne na koloniach i inne zakłady
żywienia)
Ponadto nadzorowano 1 obiekt obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością i 4
sklepy kosmetyczne.
Rodzaje nadzorowanych obiektów żywieniowo-żywnościowych w %
7,53%
29,90%
Obiekty żyw ienia zbiorow ego
Obiekty obrotu żyw nością
Obiekty produkcji żyw ności
62,57%
Skontrolowano ogółem 290 obiektów, przeprowadzając w nich łącznie 440 kontrole, w tym
kompleksowe, tematyczne, interwencyjne, sprawdzające.
Wśród 220 obiektów ocenionych w oparciu o kryteria ujęte
w ujednoliconych
i obowiązujących w całym kraju arkuszach stanu sanitarnego, 2 uznano za niezgodne
z wymogami prawa sanitarnego co stanowi 0,9%, w roku ubiegłym odsetek obiektów złych
wynosił 1,2.
Obiekty niezgodne to sklepy, pozostałe grupy obiektów uzyskały ocenę zgodności.
17

Odsetek obiektów o złym stanie sanitarnym na przestrzeni 5 lat (2011 – 2015):
2,50%
2,25%
2,00%
1,56%
1,50%
1,40%
1,20%
1,00%
0,90%
0,50%
0,00%
2011r.
2012r.
2013r.
2014r.
2015r.
W protokołach kontroli sanitarnej, najczęściej występującymi uchybieniami higienicznosanitarnymi były:
- brak segregacji w przechowywaniu żywności oddziaływującej negatywnie na siebie,
- nieprzestrzeganie warunków temperaturowych w przechowywaniu artykułów spożywczych
nietrwałych mikrobiologicznie,
- nieprzestrzeganie zasad higieny przy sprzedaży/ekspozycji artykułów spożywczych
przeznaczonych do bezpośredniego spożycia,
- wprowadzanie do obrotu środków spożywczych o niewłaściwej jakości zdrowotnej
(artykuły przeterminowane)
- brak procedur postępowania z artykułami niewłaściwej jakości zdrowotnej,
- niewłaściwa kondycja sanitarno-techniczna pomieszczeń i wyposażenia,
- brak porządku i czystości w pomieszczeniach
- procedury GHP/GMP nie przestrzegane, system HACCP nie wdrożony.
Z uwagi na powyższe nieprawidłowości wydano łącznie 47 decyzji, w tym 36 bezpośrednio
pokontrolnych nakazujących usunięcie zaniedbań i 11 zmieniających ich treść,
w szczególności dotyczy prolongaty terminu wykonania nałożonych obowiązków.
Tytułów wykonawczych nie wystawiano, grzywien w celu przymuszenia nie nakładano.
W toku czynności kontrolnych, sprawców wykroczeń przeciwko zdrowiu karano mandatami.
Ogółem nałożono 37 mandatów na kwotę 6900,00zł.
18
Nie kierowano wniosków o ukaranie do Sądu, nie składano wniosków do Lubelskiego
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego o nałożenie kar pieniężnych.
Za stwierdzone naruszenia wymagań sanitarnych i zdrowotnych na mocy art. 75 ustawy
o bezpieczeństwie żywności i żywienia wystawiono 71 decyzji płatniczych.
Ponadto wydano 48 decyzji płatniczych za czynności kontrolne bezusterkowe
przeprowadzone w celu potwierdzenia wykonania nałożonych obowiązków.
W ramach wykonywania obowiązków ustawowych wystawiono 60 decyzji zatwierdzenia
obiektu i wydano 456 zaświadczeń wpisu do rejestru w tym 425 – produkcja pierwotna.

W ramach realizacji planu poboru próbek do badań laboratoryjnych pobrano 122 próbki
w tym:
- 120 próbek żywności,
- 2 próbki materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością.
W kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych oceniono 60 próbek, żadnej nie
kwestionowano.
W zakresie parametrów chemicznych takich jak metale szkodliwe dla zdrowia, pozostałości
pestycydów, mykotoksyny, substancje dodatkowe, azotany, 3-MCPD, furan, akryloamid,
WWA, zbadano łącznie 43 próbki, wszystkie oceniono pozytywnie.
Badania na obecność zanieczyszczeń biologicznych przeprowadzono w 1 próbce owoców
suszonych, obecności szkodników nie stwierdzono.
W kierunku znakowania i analityki pobrano do oceny 2 próbki suplementów diety, żadnej
nie kwestionowano. Organoleptycznie oceniono 7 próbek, wszystkie prawidłowe.
Ponadto zbadano 2 próbki soli na zawartość jodu, 3 próbki w kierunku skażenia
promieniotwórczego – jaja (2), marchew (1), 1 próbkę wyrobów bezglutenowych na
zawartość glutenu, 1 próbkę oleju w zakresie parametrów jełczenia oraz 2 suplementy diety
w kierunku zawartości witaminy C .
Zbadano również 2 próbki wyrobów do kontaktu z żywnością w zakresie migracji ołowiu
i kadmu (1x kieliszek szklany, 1x kubek ceramiczny), nieprawidłowości nie stwierdzono.
Żadnej ze 122 próbek żywności pobranych do analizy w 2015 r. nie zakwestionowano,
w ubiegłym roku próbki zakwestionowane stanowiły 7,3%.
Próbki badano w wyznaczonych laboratoriach
całego kraju funkcjonujących
w Zintegrowanym Systemie Badania Żywności i posiadających certyfikaty akredytacyjne
PCA.
Ponadto dokonano 10 ocen żywienia dzieci w stołówkach szkolnych (2) i stołówkach
przedszkolnych (8). Sposób żywienia oceniono w oparciu o dekadowe jadłospisy i dekadowe
zestawienia raportów magazynowych.
We wszystkich obiektach zdyskwalifikowano zestawienia dekadowych raportów
magazynowych, w 7 jadłospisy. Najczęściej stwierdzano niedobory wapnia i żelaza,
zawyżoną ogólną wartość energetyczną i zbyt wysoki procent energii z tłuszczu.
19

Odsetek zakwestionowanych próbek żywności na przestrzeni 5 lat (2011 – 2015)
8,00%
7,30%
7,00%
6,00%
5,00%
4,00%
3,00%
2,00%
2,00%
2,20%
2,00%
1,00%
0,00%
2011r.
2012r.
2013r.
2014r.
0%
2015r.

W ramach kontroli tłuszczów smażalniczych zbadano świeżość stosowanych tłuszczów w 11
obiektach (restauracje, punkty małej gastronomii, piekarnie, ciastkarnie). Oceny dokonano
testerem tłuszczu 3M LRSM.
W żadnym z kontrolowanych w tym zakresie obiektów nie było konieczności
natychmiastowej wymiany tłuszczu.

W roku 2015 nie rejestrowano zbiorowych zatruć pokarmowych i nie notowano zatruć
grzybami. Udzielono 3 porad z zakresu znajomości grzybów świeżych zbieranych na własny
użytek.

W ramach realizacji zagadnienia dotyczącego systemu wczesnego ostrzegania
o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF) otrzymywano powiadomienia
o niebezpiecznej dla zdrowia i życia konsumenta żywności oraz wyrobach do kontaktu
z żywnością.
W roku 2015 odnosiły się one między innymi do następujących produktów:
- Ryż Dziki & Paraboiled - produkt bezglutenowy z obecnością glutenu – substancji
alergennej
- mrożony stek z rekina z przekroczonym poziomem rtęci
- Helio Słoneczne Owoce Żurawina zawierające niedeklarowane na etykiecie siarczyny
- INJAR Pieprz czarny mielony skażony bakteriami Salmonella Oranienburg
- odżywka dla sportowców Arnold Iron Dream Concentrated Night Time Rover zawierająca
niedozwolone substancje
20
- herbata czarna liściasta ASSAM z przekroczonym dopuszczalnym poziomem pozostałości
acetamiprydu
- środek spożywczy zastępujący całodzienną dietę do kontroli masy ciała pn. Koktajl
o smaku czarnej porzeczki Novello z przekroczonym dopuszczalnym poziomem barwnika –
czerwieni koszenilowej
- śliwki suszone bez pestek GARDINIA z przekroczonym limitem kwasu sorbowego
- środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego zaspokajający
zapotrzebowanie organizmu przy intensywnym wysiłku fizycznym, zwłaszcza dla
sportowców pn. Nox Pump zawierający ekstrakt z liści Acacia Rigidula nieposiadający tzw.
historii spożycia oraz aminokwasy niedozwolone do stosowania w środkach specjalnego
przeznaczenia żywieniowego
- śliwki suszone Kresto z przekroczonym limitem kwasu sorbowego.
Wycofano z obrotu 134 opakowań śliwek suszonych Kresto; 11 saszetek śsspż pn. Nox
Pump; 4 sztuki śliwek suszonych bez pestek Gardinia; 5 sztuk śsspż (odżywka dla
sportowców) pn. Koktajl Novello; 60 szuk pieprzu mielonego INJAR; 5 sztuk ryżu pn. Ryż
Dziki & Paraboiled.
W każdym przypadku
proces wycofywania z obrotu produktów niebezpiecznych
monitorowano
żądając
potwierdzeń
na
piśmie
dotyczących
postępowania
z zakwestionowanym towarem.

Przyjęto 17 interwencji, ponad połowa (9) wniesionych interwencji to anonimy. Sprawy
zgłaszane dotyczyły głównie:
- niewłaściwych warunków sanitarno-higienicznych w produkcji i obrocie
- niewłaściwej jakości żywności oferowanej klientom (artykuły przeterminowane, zepsute)
- występowania w sklepie szkodników
- braku dokumentu o stanie zdrowia
- prowadzenia działalności w zakresie produkcji i sprzedaży tortów bez zezwolenia PIS.
4 interwencje wg stanu z dnia kontroli uznano za zasadne w całości lub części.
W związku z powyższym nałożono 4 mandaty karne na kwotę 650,00 zł, wystawiono
1 decyzję nakazową – zlecone obowiązki wykonano.
Wniesione interwencje dotyczyły zakładów gastronomicznych, Zakładu Karnego, sklepów
i środków transportu żywności.
21
STAN ZAOPATRZENIA W WODĘ PRZEZNACZONĄ DO SPOŻYCIA PRZEZ
LUDZI I NADZÓR NAD JEJ JAKOŚCIĄ w 2015 r.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Hrubieszowie zgodnie z ustawą
o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym
odprowadzeniu ścieków sprawuje nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez
ludzi. Celem działania organów PIS jest ochrona życia ludzkiego przed skutkami wszelkiego
zanieczyszczenia przez zapewnienie, że woda jest zdatna do użycia i czysta. W tym celu
określono kryteria zdrowotne dla parametrów jakości wody zawarte w Dyrektywie Rady
98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez
ludzi (Dz. U. UE L z dnia 5 grudnia 1998 r.) oraz w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia
13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U.
z 2015 r. poz. 1989) na takim poziomie, aby woda mogła być bezpiecznie spożywana przez
całe życie człowieka.
Zaopatrzenie ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi powiatu
hrubieszowskiego wg. stanu na dzień 31.12. 2015 r.:
Liczba ludności zaopatrywana w
wodę z wodociagów zbiorowego
zaopatrzenia
15148
1399
Liczba ludności zaopatrywana w
wodę przez inne podmioty
50190
Liczba ludności korzystajaca z
wody o niekontrolowanej jakości
Spośród 66737 mieszkańców powiatu hrubieszowskiego z wody o kontrolowanej jakości
korzysta ogółem 51589 osób tj. 77,30% mieszkańców powiatu hrubieszowskiego, w tym z
wodociągów zbiorowego zaopatrzenia 50190 osób, co stanowi 75,21 % ogółu mieszkańców.
Z wody o niekontrolowanej jakości korzysta 15148 osoby tj. 22,70 % mieszkańców powiatu
hrubieszowskiego.
Wodociągi eksploatowane na terenie powiatu hrubieszowskiego oparte są na ujęciach
wód podziemnych, stosowane metody uzdatniania wody to odżelazianie. Stałej dezynfekcji
wody nie prowadzi się w żadnym wodociągu, gdyż nie zachodzi taka konieczność,
w przypadku ewentualnego zagrożenia bakteriologicznego dezynfekcję wody przeprowadza
się wg zaleceń, okresowo.
22
Zaopatrzenia ludności w wodę z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w gminach.
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Gmina
Liczba miejscowości
zwodociągowanych
w gminie
% ludności korzystającej
z wodociągów zbiorowego
zaopatrzenia
1
100
33
15
34
7
12
14
11
88,48
81,70
76,50
26,95
80,56
61,58
58,29
127
75,21
Hrubieszów
miejska
Dołhobyczów
Horodło
Hrubieszów
Mircze
Trzeszczany
Uchanie
Werbkowice
Ogółem
Werbkowice
58,29%
Uchanie
61,58%
Trzeszczany
80,56%
Mircze
26,95%
Hrubieszów
76,50%
Horodło
81,70%
Dołhobyczów
88,48%
Hrubieszów miejska
100%
0%
20%
40%
23
60%
80%
100%
120%
Zbiorcza ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w powiecie
hrubieszowskim w 2015 r.
Wodociągi
o
produkcji [m³/d]
Liczba
Liczba wodociągów
urządzeń dostarczających
Wodę
dobrej
jakości
≤100
101-1000
1001- 10 000
10 001 – 100 000
Inne
podmioty
zaopatrujące w
wodę
25
6
1
0
18
25
6
1
0
18
Liczba ludności korzystającej
z wody
Wodę nie
odpowiad
ającą
wymagani
om
mikrobiol
ogicznym
Wodę nie
odp.
wymagani
om
fizykoche
micznym
Odpowiad
ającą
wymagani
om
Nie
odpowiad
ającą
wymagani
om
ogółem
Wodę nie
odp.
wymagani
om
mikrobiol
ogicznym
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
16377
15386
18427
0
1399
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Wykaz producentów wody zaopatrujących ludność powiatu hrubieszowskiego wodociągi zbiorowego zaopatrzenia:
(dane dot. liczby ludności korzystających z danego wodociągu oraz produkcji wody pozyskane od producentów
wody)
z wody
nieodpowiadającej
wymaganiom
mikrobiologicznym
ogółem
z wody
odpowiadającej
wymaganiom
Ocena wody
[dobra/zła]
Produkcja
[m³/d]
Ulica
Miejscowość
Gmina
z wody
nieodpowiadającej
wymaganiom
Nazwa wodociągu zbiorowego zaopatrzenia
Wodociągi o produkcji 1001-10000 m3/d
Hrubieszówmiejska
Hrubieszów
Razem
Hrubieszów
Teresówka
14
2138,92
dobra
18195
0
0
232
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
(Wolica)
18427
Wodociągi o produkcji 101-1000 m /d
Dołhobyczów
281,82
dobra
1960
Kobło 180,65
dobra
2469
Kolonia
Czerniczyn
193,84
dobra
2503
Mircze
160,65
dobra
1554
Nieledew
328,00
dobra
1170
Werbkowice
436,00
dobra
5730
15386
3
Dołhobyczów
Horodło
Hrubieszów
Mircze
Trzeszczany
Werbkowice
Razem
24
Wodociągi o produkcji ≤100 m3/d
Dołhobyczów
Dołhobyczów
Dołhobyczów
Dołhobyczów
Dołhobyczów
Dołhobyczów
Dołhobyczów
Horodło
Hrubieszów
Hrubieszów
Hrubieszów
Hrubieszów
Hrubieszów
Mircze
Mircze
Trzeszczany
Trzeszczany
Trzeszczany
Trzeszczany
Trzeszczany
Uchanie
Uchanie
Uchanie
Uchanie
Uchanie
Przewodów
Hulcze
Majdan
Uśmierz
Żabcze
Gołębie
Wólka
Poturzyńska
Rogalin
Nowosiółki
Dziekanów
Husynne
Mieniany
Stefankowice
Wiszniów
Małków
Nowy
Trzeszczany
Drogojówka
Mołodiatycze
Leopoldów
Nieledew
Uchanie
Rozkoszówka
Drohiczany
Mojsławice
Miedniki
KresMot
73,90
72,22
46,06
19,54
57,88
14,93
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
902
957
334
140
528
254
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
7,55
dobra
130
0
0
91,41
65,04
70,82
76,84
56,95
95,66
45,94
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
1956
921
851
1033
1117
1435
400
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
5,07
dobra
60
0
0
96,32
31,80
64,65
25,45
16,55
39,00
28,5
34,2
29,4
57,00
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
1100
307
530
250
195
618
531
513
331
984
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
16377
0
0
Razem
25
Inne podmioty zaopatrujące w wodę:
Cichobórz
Hrubieszów
Cichobórz
Mircze
Szychowice
Mircze
Smoligów
Mircze
Smoligów
Mircze
Kryłów
Mircze
Modryń
Uchanie
Chyżowice
Werbkowice
Sahryń
Werbkowice
Terebiniec
Werbkowice
Honiatycze
Werbkowice
Hostynne
Werbkowice
Malice
Werbkowice
Sahryń
Spółdzielnia
Mieszkaniowa
Rozlewnia
Napojów
Gazowanych
Publiczna Szkoła
Podstawowa
i Gimnazjum
Publiczna Szkoła
Podstawowa
Publiczna Szkoła
Podstawowa
Zespół Szkół
z wody
nieodpowiadającej
wymaganiom
mikrobiologicznym
dobra
560
0
0
34,00
dobra
125
0
0
≤100
dobra
17
0
0
39,00
dobra
232
0
0
23,28
dobra
215
0
0
8,0
dobra
50
0
0
≤100
dobra
0
0
0
0,7
dobra
0
0
0
5,5
dobra
80
0
0
13,1
dobra
102
0
0
0,7
dobra
0
0
0
0,05
dobra
0
0
0
≤100
dobra
1
0
0
0,54
dobra
3
0
0
1,00
dobra
0
0
0
26
ogółem
62,00
z wody
nieodpowiadającej
wymaganiom
z wody
odpowiadającej
wymaganiom
Hrubieszów
Spółdzielnia
Mieszkaniowa
Rolnicza
Spółdzielnia
Produkcyjna I
Rolnicza
Spółdzielnia
Produkcyjna II
Rolnicza
Spółdzielnia
Produkcyjna
ZOL
”Droga Życia”
Spółdzielnia
Produkcji Rolnej
Zespół
Szkół
Środowiskowy
Dom
Samopomocy
Spółdzielnia
Mieszkaniowa
Ocena wody
[dobra/zła]
Strzyżów
Produkcja
[m³/d]
Horodło
Ulica
Miejscowość
Gmina
Nazwa wodociągu lokalnego
(inny podmiot zaopatrujących w wodę)
Werbkowice
Turkowice
Werbkowice
Terebiń
Werbkowice
Turkowice
Publiczna Szkoła
Podstawowa
Publiczna Szkoła
Podstawowa
Ośrodek Zdrowia
1,00
dobra
0
0
0
0,40
dobra
8
0
0
1,0
dobra
6
0
0
1399
0
0
Razem
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Hrubieszowie realizując monitoring
kontrolny i przeglądowy oraz nadzór nad jakością wody do spożycia pobrał w wodociągach
powiatu hrubieszowskiego 218
próbek mikrobiologicznych oraz
209 próbek
fizykochemicznych, w których laboratoria
Wojewódzkiej Stacji Sanitarno –
Epidemiologicznej w Lublinie i Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej
w Zamościu (laboratoria akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji) wykonały
oznaczenia parametrów jakości wody:
- fizyko-chemicznych – 3659 w tym zakwestionowano - 29,
- mikrobiologicznych – 525, w tym zakwestionowano - 21.
W roku 2015 do przekraczanych parametrów należały:
 chemicznych:
- żelazo – w 5 próbkach,
- mangan – w 3 próbkach wody,
 fizycznych:
- mętność – w 21 próbkach,
 mikrobiologicznych:
- bakterie grupy coli – w 14 próbkach,
- Escherichia coli – w 2 próbkach,
- ogólna liczba mikroorganizmów w 22°C w 1 ml wody – w 5 próbkach wody.
Na w/w przekroczenia parametrów jakości wody prowadzono postępowanie administracyjne.
Liczba wydanych decyzji o braku przydatności wody do spożycia przez ludzi:
- Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia – nie wydano
- Wodociągi lokalne - inne podmioty zaopatrujące w wodę – 1 (dot. wodociągu
Środowiskowego Domu Samopomocy w Modryniu)
Liczba wydanych decyzji o warunkowej przydatności wody do spożycia przez ludzi:
- Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia - 6
(dot. wodociągów – Hrubieszów, Dołhobyczów, Nieledew, Hulcze, Wólka Poturzyńska,
Gołębie)
- Wodociągi lokalne - inne podmioty zaopatrujące w wodę – 6
(dot. wodociągów - Publicznej Szkoły Podstawowej w Malicach, Zespołu Szkół w Kryłowie,
Zakładu Opiekuńczo – Leczniczego „Droga Życia” w Smoligowie, Rolniczej Spółdzielni
Produkcyjnej w Cichobórzu I, Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Cichobórzu II, Rolniczej
Spółdzielni Produkcyjnej w Szychowicach.).
27
Wydane decyzje administracyjne oraz współpraca z właścicielami i administratorami
wodociągów przyniosła realne rezultaty w postaci m.in. stosunkowo szybkiej poprawy jakości
wody z nadzorowanych wodociągów.
W 2015 r. nie zgłaszano do PPIS w Hrubieszowie reakcji niepożądanych związanych
ze spożyciem wody na obszarze powiatu hrubieszowskiego.
Należy podkreślić, że we wszystkich przebadanych wodociągach zbiorowego
zaopatrzenia oraz w przebadanych wodociągach lokalnych badane parametry chemiczne
o znaczeniu zdrowotnym tj: antymon, arsen, azotany, azotyny, kadm, ołów, chrom,
fluorki, benzo(a)piren, ΣWWA, miedź, nikiel, selen, bor, rtęć, benzen, cyjanki, pestycydy,
1,2dichloroetan, tetrachlorometan, Σ trichloroetenu i tetrachloroetenu, Σ trichlorobenzenów ,
formaldehyd były w granicach dopuszczalnych stężeń. Dodatkowo w wodociągu Hrubieszów
i Werbkowice oznaczono ΣTHM, które spełniały wymagania obowiązującego
rozporządzenia.
Szczegółowe informacje dotyczące monitoringu i oceny jakości wody dostarczanej
dla konsumentów w 2015 roku na terenie gmin powiatu hrubieszowskiego i miasta
Hrubieszowa przesłane zostały do poszczególnych gmin i miasta Hrubieszowa oraz
są dostępne w siedzibie Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Hrubieszowie.
Badanie wody w kierunku Legionella sp.
Badanie ciepłej wody użytkowej w kierunku pałeczek Legionella sp. w 2015 r.
wykonano Hotel ,,Jagiełło” w Hrubieszowie
oraz w Zakładzie Opiekuńczo –
Leczniczym „Droga Życia” w Smoligowie.
Bakterie Legionella mogą wywoływać ciężkie choroby układu oddechowego.
Pobrano ogółem 8 próbek, woda spełniała wymagania mikrobiologiczne jakim powinna
odpowiadać ciepła woda, określone w załączniku nr 1 część D do rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 13.11.2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
(Dz.U. z 2015r., poz. 1989).
Stan sanitarno – higieniczny obiektów użyteczności publicznej.
Ustępy publiczne
W powiecie hrubieszowskim zarejestrowano i skontrolowano 4 ustępy publiczne
w Hrubieszowie. Zaopatrzenie w wodę z wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Hrubieszów,
obiekty skanalizowane.
Wszystkie ustępy utrzymane w należytym porządku, prawidłowo dezynfekowane
z wystarczającym zapasem środków dezynfekcyjnych, wyposażone w środki czystościowe,
papier toaletowy i ręczniki jednorazowego użytku. Dwie ubikacje przy ul. Ludnej i przy
ul. Piłsudskiego w Hrubieszowie przystosowane dla osób niepełnosprawnych.
28
Jednostki organizacyjne pomocy społecznej
Zarejestrowano i skontrolowano 2 Środowiskowe Domy
i w Modryniu.
Samopomocy w Hrubieszowie
Środowiskowe Domy Samopomocy są domami dziennego pobytu, w których prowadzona jest
działalność terapeutyczno - edukacyjna.
Obiekty mieszczą się w zmodernizowanych i wyremontowanych budynkach, dostosowanych
do potrzeb osób niepełnosprawnych, zaopatrzone w wodę do spożycia przez ludzi spełniającą
wymagania sanitarne. Ciepła woda bieżąca z bojlerów elektrycznych. Odprowadzenie
nieczystości płynnych i usuwanie nieczystości stałych prawidłowe, odbiór odpadów przez
upoważnione firmy. Ubikacje wyposażone kompletnie. Bieżący stan higieniczny
i porządkowy obiektów bez zastrzeżeń.
Obiekty świadczące usługi hotelarskie
W miejscowości Hrubieszów zarejestrowano i skontrolowano 2 hotele, które posiadają
kategorię *** ( trzy gwiazdki ) oraz 1 pensjonat „Magnolia” z kategorią * ( jednej gwiazdki ).
Hotel ,,Jagiełło” w Hrubieszowie w 2015 r. utrzymany w należytym stanie sanitarno –
technicznym i porządkowym. Budynek z częścią noclegową, częścią barowo - restauracyjną
i salą konferencyjno - konsumpcyjną. Dla gości przeznaczone są 23 pokoje 2 i 3 osobowe
z 49 miejscami noclegowymi z pełnymi węzłami sanitarno - higienicznymi. W części
noclegowej na poddaszu urządzone są pomieszczenia sauny i siłowni z zapleczem
szatniowym i dwoma natryskami. Zapas środków czystościowo - dezynfekcyjnych
i higienicznych przechowywany w 2 magazynkach. Czystość kompletów pościelowych
i ręczników nie budziła zastrzeżeń.
Hotel ,,Browar Sulewski”
w Hrubieszowie obiekt z częścią noclegową, częścią
gastronomiczną – restauracja z mini browarem i zespołem sal wielofunkcyjnych. Jednostki
mieszkalne usytuowane na pierwszym i drugim piętrze budynku. Liczba miejsc noclegowych
46 w ilości 19 pokoi: w tym 1 pokój przystosowany dla osób niepełnosprawnych z pełnymi
węzłami sanitarno - higienicznymi. Obiekt utrzymany w czystości, w całym budynku
obowiązuje zakaz palenia wyrobów tytoniowych.
W pensjonacie ,,Magnolia” w Gozdowie, w którym prowadzona jest działalność usługowa
w zakresie usług noclegowych i organizowania imprez okazjonalnych dla gości ogółem
wydzielonych jest 18 pokoi z 38 miejscami noclegowymi z pełnymi węzłami higieniczno –
sanitarnymi. Czystość kompletów pościelowych i ręczników nie budziła zastrzeżeń.
Na terenie powiatu hrubieszowskiego w 2015 r. zarejestrowano 27 obiektów w tym:
- 16 gospodarstw agroturystycznych.
- 10 obiektów świadczących usługi noclegowe to obiekty całoroczne o znacznym
zróżnicowaniu uwzględniające warunki techniczne, standard wyposażenia oraz zakres
i poziom oferowanych usług.
- 1 obiekt Pole biwakowe ul. Krótka 2 w Kryłowie – obiekt sezonowy.
Na terenie powiatu hrubieszowskiego działają gospodarstwa agroturystyczne:
- 1 w Hrubieszowie,
- 5 w miejscowościach zlokalizowanych przy drodze krajowej do Międzynarodowego
Drogowego Przejścia Granicznego w Zosinie: Husynne - 1, Rogalin – 2 i Zosin - 2
29
- 10 obiektów na pozostałym terenie powiatu hrubieszowskiego, głównie w miejscowościach
przygranicznych.
Skontrolowano 15 gospodarstw agroturystycznych, stan sanitarno – techniczny pomieszczeń
dla gości i otoczenia nie budził zastrzeżeń. Wg oświadczenia właścicieli w 14 obiektach
goście korzystają z własnego wyżywienia, 1 obiekt prowadzi żywienie gości, wpisany do
rejestru obiektów podlegających kontroli organów PIS.
Wszystkie obiekty spełniają minimalne wymagania dla obiektów świadczących usługi
noclegowe, utrzymane czysto, wyposażone w środki higieny. Zapas czystej bielizny
pościelowej i ręczników wystarczający. Czystość kompletów pościelowych i ręczników
nie budziła zastrzeżeń.
Obserwuje się, że stan sanitarno-techniczny bazy turystyczno - hotelowej z roku na rok ulega
znacznej poprawie. Powstają nowe obiekty, inne są modernizowane, a właściciele starają się
podnosić standard świadczonych usług, m.in. poprzez liczne atrakcje i urozmaicone formy
wypoczynku dla klientów.
Zakłady fryzjerskie - W powiecie hrubieszowskim zarejestrowano 35 zakładów
fryzjerskich. We wszystkich skontrolowanych zakładach stwierdzono rozdział narzędzi
i bielizny z podziałem na czystą i brudną, wydzielone miejsca do mycia i dezynfekcji sprzętu.
Narzędzia po sterylizacji przechowywane w szczelnych, zamkniętych, oznakowanych
pojemnikach. W nadzorowanych zakładach fryzjerskich sterylizacja narzędzi prowadzona
jest chemicznie przez zanurzenie we właściwym środku dezynfekcyjnym o szerokim
spektrum działania (najczęściej w Aldesanie E w czasie 12 godz.) i w sterylizatorach
kulkowych. Zapas środków dezynfekcyjnych wystarczający. W zakładach są opracowane
i wdrożone procedury zapewniające ochronę przed zakażeniami i chorobami zakaźnymi.
W 2015 r. nie wydawano decyzji i nie wnoszono uwag.
Zakłady kosmetyczne – zarejestrowano 8 obiektów, skontrolowano 7.
W zakładach kosmetycznych prowadzone są usługi w zakresie: makijażu, depilacji ciała,
henny, regulacji brwi, zabiegów oczyszczająco – pielęgnacyjnych szyi, twarzy, dekoltu,
pielęgnacji całego ciała metodą nieinwazyjną, manicure, pedicure i zakładanie kolczyków.
Do wykonywania zabiegów używa się narzędzi i urządzeń: sprawnych, czystych
i dezynfekowanych, wydzielone są oznakowane pojemniki do przechowywania sprzętu
kosmetycznego. W zakładach są opracowane i wdrożone procedury zapewniające ochronę
przed zakażeniami i chorobami zakaźnymi. W obiektach wydzielone są stanowiska do mycia,
dezynfekcji i sterylizacji narzędzi. W nadzorowanych zakładach sterylizacja jest prowadzona:
w 4 gabinetach kosmetycznych w autoklawie, 1 obiekt posiada zawartą umowę z SPZOZ
w Hrubieszowie na prowadzenie sterylizacji a jeden ma podpisaną umowę z Prywatnym
Gabinetem Stomatologicznym w Hrubieszowie. W jednym zakładzie nie prowadzi się
sterylizacji sprzętu i narzędzi, dezynfekcja i mycie w/g zaleceń producenta. Zabiegi
wykonywane są narzędziami własnymi klientek oraz jednorazowego użytku. W dniu
kontroli na stanie był wystarczający zapas narzędzi jednorazowych. Obiekty nie budziły
zastrzeżeń sanitarnych, we wszystkich zakładach wywieszone znaki słowno - graficzne
zakazujące palenia wyrobów tytoniowych. W 2015 r. nie wydawano decyzji i nie wnoszono
uwag.
30
Zakłady odnowy biologicznej.
W 2015 r. zarejestrowano i skontrolowano 2 zakłady odnowy biologicznej. W zakładach
istnieją opracowane procedury zapobiegające zakażeniom i chorobom zakaźnym, obiekty
utrzymane czysto. W zakładach obowiązuje zakaz palenia wyrobów tytoniowych.
Zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług:
kosmetycznych, tatuażu i odnowy biologicznej.
fryzjerskich,
W 2015 r. zarejestrowano 4 obiekty, skontrolowano 3 zakłady, w których są świadczone
łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskich, kosmetycznych, tatuażu i odnowy biologicznej,
wszystkie zlokalizowane w Hrubieszowie:
We wszystkich obiektach zapas narzędzi czystych wystarczający. W zakładach używana
bielizna jednorazowego i wielorazowego użytku, segregacja bielizny czystej i brudnej
zachowana. W zakładach istnieją opracowane instrukcje zapobiegające zakażeniom
i chorobom zakaźnym. Obiekty nie budziły zastrzeżeń sanitarno – technicznych
i porządkowych, we wszystkich zakładach wywieszone znaki słowno - graficzne zakazujące
palenia wyrobów tytoniowych. W 2015 r. nie wydawano decyzji i nie wnoszono uwag.
Dworzec autobusowy
W Hrubieszowie funkcjonuje 1 dworzec autobusowy przy ul. Nowej należący do PKS
Hrubieszów Spółka z o.o.
Obiekt kontrolowany nie budził zastrzeżeń, pomieszczenia dworca utrzymane w dobrym
stanie sanitarno – porządkowym, plac manewrowy i stanowiska oraz poczekalnia dla
podróżnych utrzymane czysto. Ubikacja dla podróżnych z podziałem na część damską
i męską, utrzymana czysto, dezynfekowana w miarę potrzeb.
Tereny rekreacyjne – zarejestrowano i skontrolowano 24
Park i skwery na terenie Hrubieszowa, zarejestrowano jako 1 obiekt, zakończono prace na
skwerze przy ul. Rynek: położono nową nawierzchnię z kostki brukowej, oddano do użytku
fontannę oraz ustawiono nowe ławki i kosze na odpady. Park ,, Solidarność” przy ul. 3 Maja
nie budził zastrzeżeń sanitarnych: ławki w dobrym stanie sanitarno – technicznym, alejki
utwardzone, na odpady komunalne ustawione śmietniczki.
Piaskownice
Zarejestrowano na terenie powiatu 23 obiekty, skontrolowano 23 piaskownice należące do 6
administratorów. W okresie sprawozdawczym place zabaw i piaskownice będące
w administracji Hrubieszowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej im St. Staszica w Hrubieszowie
w większości zostały wyremontowane: odmalowano urządzenia zabawowe, w piaskownicach
uzupełniono ubytki tynku oraz w siedziskach wymieniono lub uzupełniono elementy
drewniane. Place zabaw wraz z piaskownicami utrzymane we właściwym stanie sanitarnotechnicznym i porządkowym, piasek wymieniony, ustawione znaki o zakazie palenia
wyrobów tytoniowych i wprowadzania psów i kotów.
31
Cmentarze
W mieście zarejestrowano 1, na wsi 34 cmentarze, bez zmian do 2015 r. Wszystkie
nadzorowane obiekty cmentarne pozostają w administracji parafii rzymsko - katolickich,
w okresie sprawozdawczym skontrolowano 15 cmentarzy ( kontrolowane co 2 lata).
Rozpatrzono 2 zasadne interwencje dot. Cmentarza Parafialnego w Hostynnem i Cmentarza
Parafialnego w Oszczowie na zalegające odpady na powierzchni grzebalnej cmentarza.
Pozostałe obiekty w okresie sprawozdawczym nie budziły zastrzeżeń.
Zakład Karny w Hrubieszowie - w 2015 r. podczas przeprowadzonej kontroli obiekt nie
budził zastrzeżeń sanitarnych, kontrolowane wyrywkowo cele skazanych wraz z kącikami
sanitarnymi oraz zaplecze: magazyny bielizny czystej i brudnej, łaźnie ogólne, izba chorych,
ambulatorium, otoczenie utrzymane właściwie. Sukcesywnie przeprowadzane są remonty cel
i korytarzy komunikacyjnych. Pranie i dezynfekcja pościeli oraz bielizny w Zakładzie
Karnym w Zamościu, wymiana dla osadzonych wg odrębnych przepisów.
Apteki - W powiecie hrubieszowskim zarejestrowano 31 obiektów, kontrolowane co 2 lata,
w 2015 r. ogółem skontrolowano 16. Obiekty utrzymane w należytym stanie sanitarno technicznym, zaopatrzone w bieżącą wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, właściwie
usuwające nieczystości stałe i płynne, utrzymane czysto.
Stacje paliw - zarejestrowano i skontrolowano 10 obiektów posiadających zaplecze
higieniczno – sanitarne dla podróżnych. Stacje paliw utrzymane w należytym stanie
sanitarno-technicznym, zaopatrzone w bieżącą wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi
z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia, właściwie usuwające nieczystości stałe i płynne,
zaplecza higieniczno – sanitarne dla podróżnych w dniach kontroli utrzymane czysto,
wyposażone w środki higieny (mydło, papier toaletowy, ręczniki jednorazowego użytku).
Obiekty sportowe: w mieście 1 stadion oraz w Mirczu i w Werbkowicach, wszystkie obiekty
z zapleczem szatniowym i higieniczno – sanitarnym, utrzymane dostatecznie czysto.
Bazar i targowiska
Zarejestrowano i skontrolowano 3 obiekty:
Bazar przy ul. Kolejowej w Hrubieszowie - w okresie sprawozdawczym przeprowadzona
kontrola wykazała w nawierzchni bazaru wykruszenia i ubytki oraz przy punkcie czerpalnym
wody zastoiny wody i błota. Wystosowano pismo interwencyjne do Burmistrza Miasta
Hrubieszowa o podjecie działań mających na celu poprawę istniejącego stanu sanitarno –
technicznego. Nie otrzymano informacji o usunięciu uchybień. Bazar z ustępem publicznym
typu kontenerowego, usuwanie nieczystości stałych do pojemników. Zaopatrzenie w wodę
z wodociągu sieciowego Hrubieszów.
Targowisko ul. Krucza w Hrubieszowie oraz Hala Targowa
ul. Spółdzielcza
w Dołhobyczowie - bez zmian do roku ubiegłego, nie budziły zastrzeżeń sanitarnych.
Zakłady Pralnicze – zarejestrowano i skontrolowano 1 zakład pralniczy w Hrubieszowie,
nie budził zastrzeżeń.
Przystanki autobusowe – W 2015 r. skontrolowano przystanki autobusowe w 6 gminach,
w większości wiaty brudne, pomazane, podbitka sufitowa dziurawa i z ubytkami, pokrycie
dachowe z ubytkami, w ławkach brak drewnianych elementów, w niektórych wiatach
murowanych wykruszenia i ubytki tynku. Wystosowano 6 pism interwencyjnych do Wójtów
Gmin o podjęcie stosownych działań mających na celu poprawę istniejącego stanu sanitarno
32
– technicznego. W odpowiedzi na pismo Wójt Gminy Horodło pismem z dnia 22.07.2015r.
poinformował, że dostosował się do wytycznych wskazanych w piśmie interwencyjnym
z dnia 10.07.2015r.
Wójt Gminy Werbkowice w piśmie z dnia 29.09.2015r. informuje, że część przystanków
autobusowych została wyremontowana i w miarę posiadanych środków finansowych będą
prowadzone remonty pozostałych wiat.
Na 4 pisma interwencyjne nie uzyskano odpowiedzi.
Zakłady pogrzebowe - zarejestrowano w powiecie hrubieszowskim 11 zakładów.
Wszystkie zakłady pogrzebowe świadczą usługi w zakresie transportu zwłok i szczątków
ludzkich oraz sprzedaży akcesorii pogrzebowych. W jednym z zakładów prowadzi się usługi
w zakresie schładzania w trumnach wcześniej przygotowanych ciał do pochówku – chłodnia
3 komorowa w gminie Uchanie. Jeden z pojazdów w zakładzie pogrzebowym
w Hrubieszowie posiada nakładkę chłodniczą na trumnę.
Ogółem skontrolowano 8 pojazdów, wszystkie odpowiadały warunkom sanitarno technicznym obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia. Prowadzone są zapisy
przeprowadzonych zabiegów mycia i dezynfekcji, kontrolowane środki transportu utrzymane
czysto.
W ramach nadzoru nad właściwymi warunkami postępowania ze zwłokami i szczątkami
ludzkimi wydano w 2015 r.:
 zezwolenia na przeprowadzenie ekshumacji – 50 decyzji, w tym prowadzono
nadzór nad 8 ekshumacjami,
 zezwolenia na sprowadzenie zwłok z zagranicy – 6 postanowień,
 zezwolenie na wywóz zwłok poza granice Rzeczypospolitej Polski i sprawowanie
nadzoru – 4.
Środki transportu publicznego kursujące wg rozkładów jazdy i turystyczne
Zarejestrowano 14 podmiotów świadczących usługi w zakresie publicznego drogowego
transportu osobowego, nie prowadzi się ewidencji poszczególnych autobusów i mikrobusów.
W 2015 r. skontrolowano 21 autobusów bez sanitariatów należących do Przedsiębiorstwa
Komunikacji Samochodowej Spółka z o.o. ul. Nowa 14 w Hrubieszowie oraz 15 autobusów
kursujących wg rozkładów jazdy należących do prywatnych przedsiębiorców. Jeden pojazd
turystyczny należący do Transbus Przewozy Pasażerskie ul. Ludna 22/24 w Hrubieszowie
wyposażony w ubikację, umywalkę do mycia rąk i środki higieniczne, posiada opracowaną
procedurę mycia i dezynfekcji kabiny ustępowej. Nie stwierdzono środków transportu
ze złym stanem sanitarnym. Transport należący do prywatnych przewoźników kontrolowany
co 2 lata. We wszystkich autobusach umieszczony znak słowno – graficzny o zakazie palenia.
33
OCENA STANU SANITARNEGO POWIATU HRUBIESZOWSKIEGO
ZA 2015 ROK W RAMACH DZIAŁALNOŚCI
ZAPOBIEGAWCZEGO NADZORU SANITARNEGO
Wprowadzenie
Działalność zapobiegawczego nadzoru sanitarnego dotyczyła zakresu określonego
w art. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej
(tj. Dz. U. z 2015, poz.1412 ). Działania komórki organizacyjnej są podejmowane na wniosek
organów administracji publicznej lub inwestorów.
Działalność opiniodawcza i nadzorowa w 2015 roku skoncentrowana była na uczestnictwie
w przekazywaniu obiektów budowlanych lub ich części do użytkowania i sprawowaniu
zapobiegawczego nadzoru sanitarnego jako komórki wiodącej przy wydawaniu opinii
lub decyzji o spełnieniu wymagań higienicznych i zdrowotnych dla obiektów nad warunkami
higieny: środowiska, pracy, procesów nauczania i wychowania wypoczynku i rekreacji,
warunkami zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku, warunkami higienicznosanitarnymi, jakie powinny spełniać pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia
zdrowotne i inne obiekty budowlane.
W w/w. zakresie realizowano wnioski administracji lub zainteresowanego podmiotu
na poszczególnych etapach realizacji inwestycji, w szczególności objętych nadzorem
bieżącym przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Działalność opiniodawcza dotyczyła również postępowań w sprawie oceny oddziaływania
na środowisko planowanych inwestycji zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko ( Dz. U. z 2013 r. poz.1235 z późn.
zm), a także uzgadnianie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych
w prognozie oddziaływania na środowisko oraz miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego i studium uwarunkowań dla powiatu hrubieszowskiego.
1. Przeprowadzone odbiory w trybie art. 56 Prawa Budowlanego
W 2015 roku przeprowadzono 19 kontroli związanych z dopuszczeniem do użytkowania
obiektów budowlanych w trybie art. 56 Prawa budowlanego zrealizowanych obiektów
na terenie miasta Hrubieszowa i powiatu hrubieszowskiego.
Były to w większości obiekty usługowe i produkcyjne.
W ramach tych czynności dokonywano szczegółowego przeglądu obiektów pod kątem
wymagań higienicznych i zdrowotnych z uzgodnioną dokumentacją projektową oraz
z wymogami sanitarnymi określonymi przez obowiązujące przepisy. Odbiory dokonywane
były wspólnie z pracownikami nadzoru bieżącego. Wszystkie obiekty zostały skontrolowane
na podstawie napływających wniosków. Wydano ogółem 19 pozytywnych opinii sanitarnych.
Podkreślić należy wysoki standard wykończenia obiektów i dbałość o warunki pracy
personelu.
34
2.Podmioty lecznicze w trybie art.100 ust. 5 ustawy o działalności leczniczej
Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny był wiodącą komórką przy wydawaniu decyzji odnośnie
rejestracji podmiotów leczniczych.
Wspólnie z pracownikami Sekcji Nadzoru Przeciwepidemicznego przeprowadzono 3 kontrole
podmiotów leczniczych.
Ogółem wydano 3 decyzje dla rejestracji podmiotów leczniczych.
3.Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
W 2015 roku rozpatrzono 12 wniosków odnośnie wydania opinii sanitarnej
co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko,
nałożono obowiązek opracowania raportu i jego zakresu dla budowy ciepłowni
z wykorzystaniem metody termicznego przekształcenia odpadów na terenie miasta
Hrubieszowa. Ponadto wpływały wnioski dla następujących przedsięwzięć:
W jednym przypadku wystosowano pisma o uzupełnienie informacji dla przedsięwzięcia
w karcie informacyjnej.
Rozpatrzono 5 wniosków odnośnie uzgadniania zakresu i stopnia szczegółowości informacji
wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko dla planowanych przedsięwzięć.
4.Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego
Wydano 5 postanowień na podstawie złożonych wniosków przez jednostki
administracji samorządowej oraz załączonej prognozy oddziaływania na środowisko
dla miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenie miasta Hrubieszowa
i dla gmin powiatu hrubieszowskiego.
Celem planów było stworzenie warunków dla wprowadzenia zabudowy mieszkaniowej,
usługowej, funkcji turystycznych, rekreacyjnych, komercyjnych, przeznaczenie terenów
rolnych na cele wytwórczości, obiektów warsztatowych, uporządkowania obsługi
komunikacyjnej poprzez modernizację dróg.
W jedynym przypadku zaopiniowano studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Hrubieszów w zakresie zmian, które dotyczyły
m.in. wyznaczenia w zachodniej części miasta (Sławęcin) terenów wielofunkcyjnych
obejmujących zespoły zabudowy mieszkaniowej z dopuszczeniem lokalizacji obiektów
produkcyjnych i usługowych nie oddziaływujących na środowisko, zastosowania rozwiązań
technologicznych zapewniających standardy emisyjne oraz ochronę wód podziemnych
i powierzchniowych.
5.Dokumentacja projektowa.
W 2015 roku zaopiniowano trzy projekty budowlane, które dotyczyły zmiany przeznaczenia
pomieszczeń byłego szpitala z przeznaczeniem na żłobek w Hrubieszowie, ujęcia wody dla
miejscowości Nieledew z odwiertu Kresmot wraz z infrastrukturą , rozbudowy magazynów
zbożowych w miejscowości Mircze .
35
6.Inne sprawy.
Uczestniczono w 6 wspólnych kontrolach z Sekcją Higieny Żywności, Żywienia
i Przedmiotów Użytku w celu wydania opinii sanitarnej dla zatwierdzenia obiektów m.in.
(punkty gastronomiczne, sklepy spożywcze ).
Odbiory wraz wydaniem opinii sanitarnej dla 5 punktów przedszkolnych na terenie powiatu
hrubieszowskiego.
7.Współpraca z organami administracji i innymi inspekcjami.
Kontynuowana jest ścisła współpraca z organami administracji samorządowej w trakcie
opiniowania obiektów, odbiorów końcowych zrealizowanych inwestycji. Przy sporządzaniu
opinii o konieczności wykonania raportu oddziaływania inwestycji na środowisko i jego
zakresu kontynuowana jest współpraca z Wydziałem Ochrony Środowiska tutejszego Urzędu
Miasta Hrubieszów oraz poszczególnych gmin i Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska
w Lublinie, a także z Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego.
OCENA STANU SANITARNEGO ZAKŁADÓW POD WZGLĘDEM WARUNKÓW
ZDROWOTNYCH I ŚRODOWISKA PRACY
Samodzielne Stanowisko ds. Higieny Pracy realizuje zadania w dziedzinie profilaktyki
i ochrony zdrowia pracowników. Prowadzi nadzór nad warunkami zdrowotnymi środowiska
pracy w celu zapobiegania powstawaniu chorób zawodowych i innych chorób związanych
z warunkami pracy.
W roku 2015 nadzorem sanitarnym objęto 172 zakłady, przeprowadzono 125 kontroli
sanitarnych w 118 obiektach.
W zakładach objętych nadzorem jest zatrudnionych 2485 pracowników, z czego
najliczniejszą jest grupa zakładów zatrudniających do 9 pracowników: 100 zakładów,
zatrudniających od 10 do 49 pracowników: 65 zakładów, zatrudniających od 50 do 249
pracowników 7 zakładów.
Działalność kontrolna obejmowała:





kontrole przeprowadzane w ramach nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska
pracy -125
kontrole przeprowadzane w ramach nadzoru nad niebezpiecznymi substancjami i ich
mieszaninami – 60 kontroli,
kontrole przeprowadzane w ramach nadzoru nad prekursorami narkotyków kategorii
2 i 3 – 3 kontrole,
kontrole przeprowadzane w ramach nadzoru nad produktami biobójczymi –
21 kontroli,
kontrole przeprowadzane w ramach nadzoru nad szkodliwymi czynnikami
biologicznymi w środowisku pracy – 85 kontroli.
W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych wydano 9 decyzji administracyjnych
oraz 8 decyzji płatniczych. Nakazy zawarte w decyzjach dotyczyły:
36
- niewłaściwego stanu sanitarno – technicznego pomieszczeń produkcyjnych oraz
pomieszczeń socjalnych.
Choroby zawodowe
W 2015 r. prowadzono 8 postępowań w sprawie chorób zawodowych.
Wydano 2 decyzje o stwierdzeniu choroby zawodowej. Większość prowadzonych
postępowań dotyczyła boreliozy występującej u rolników i pracowników leśnych. W roku
sprawozdawczym nie odnotowano wzrostu zachorowań na choroby zawodowe.
Przekazywano w kontrolowanych obiektach informację na temat bezpiecznych warunków
pracy prowadzonych przez Krajowy Punkt Centralny (CIOP-PIB) w ramach kampanii
Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy z siedzibą w Bilbao.
Informowano pracodawców o możliwości włączenia się do ogólnopolskiej edycji projektu –
Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu oraz rozpowszechnianie
materiałów dotyczących akcji „Miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego”.
OCENA STANU SANITARNO-TECHNICZNEGO PLACÓWEK
OŚWIATOWO -WYCHOWAWCZYCH
Liczba nadzorowanych placówek w 2015 r.
Rodzaj placówek
Liczba
Liczba
Uwagi
placówek kontroli
Stałych (szkoły, przedszkola -w tym inne 106
114
formy wychowania przedszkolnego, domy
w tym 3 kontrole
przeprowadzone
w wyniku interwencji
kultury i inne placówki pracy pozaszkolnej)
Sezonowych ( wypoczynek letni i zimowy)
4
4
Liczba placówek stałych 106, w tym: przedszkoli i punktów przedszkolnych - 32,
szkół - 48: tj.: podstawowych - 28, gimnazjów - 5, ponadgimnazjalnych - 2, zespołów
szkół ogólnokształcących -13, placówek wychowania pozaszkolnego- 25, oraz 4 placówki
wypoczynku zimowego i letniego.
W 2015r., zakończyły działalność dwie placówki: Punkt Przedszkolny Husynne
z siedzibą w Szpikołosach i Punkt Przedszkolny ul. Dwernickiego 5 w Hrubieszowie.
Działalność rozpoczęło 7 placówek, na które wydano pozytywne opinie sanitarne tj.:
- Żłobek przy ul. Leśmiana 30 ,,A”, 22 - 500 Hrubieszów
- Punkt Przedszkolny w Dziekanowie , 22 - 500 Hrubieszów
- Punkt Przedszkolny w Obrowcu, 22 - 500 Hrubieszów
- Punkt Przedszkolny w Teratynie, 22 - 510 Uchanie
- Punkt Przedszkolny przy Zespole Szkół Moniatycze, 22 - 500 Hrubieszów
- Zespół Wychowania Przedszkolnego w Dąbrowie, 22- 500 Hrubieszów
- Zespół Wychowania Przedszkolnego w Koble, 22- 500 Hrubieszów.
37
Wydano:
10 decyzji merytorycznych na poprawę stanu sanitarno - technicznego obiektów: tj.
 2 na Gminne Ośrodki Kultury (placówki pracy pozaszkolnej),
 5 na szkoły podstawowe,
 1 na gimnazjum,
 2 na zespoły szkół ogólnokształcących
6 decyzji zmieniających termin realizacji:
 1 na szkoły podstawowe
 5 na zespoły szkół ogólnokształcących
1 decyzję umarzającą
 na zespół szkół ogólnokształcących.
Decyzje dotyczyły m.in.;
- złego stanu technicznego: ogrodzenia terenu szkoły, schodów wejściowych,
schodów ewakuacyjnych do budynku szkoły, nawierzchni chodnika przed wejściem
głównym na plac szkoły, szyb okiennych w sali widowiskowej, listew przypodłogowych,
podłogi w sali zastępczej gimnastycznej, punktów świetlnych wybiórczo w salach
lekcyjnych, punktów świetlnych wybiórczo w korytarzu przed salą gimnastyczną, sufitów,
ścian, lamperii, podłóg w salach lekcyjnych, w salach zajęć świetlicowych, korytarzach,
szatniach i pracowni komputerowej, drzwi do kabin ustępowych, wyposażenia urządzeń
sanitarnych w sanitariatach,
- nieprawidłowego: zabezpieczenia/usytuowania elektrycznego podgrzewacza wody
przy punktach mycia rąk; zestawienia mebli edukacyjnych i dostosowania do zasad ergonomii
ucznia; nie zapewnienia bieżącej ciepłej wody przy punktach mycia rąk w sanitariatach; brak
wyposażenia w regulamin bhp w pracowni komputerowej; nie uwzględniono w rozkładzie
zajęć lekcyjnych równomiernego obciążenia zajęciami w poszczególnych dniach tygodnia
pod kątem zachowania zasad higieny; nie umieszczono tablicy informacyjnej określającej
zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń i sprzętu sportowego w miejscu prowadzenia
zajęć ruchowych.
Zmiany terminu zaleceń ujętych w decyzjach spowodowane były brakiem środków
finansowych.
W budynkach o złym stanie zarówno technicznym jak i higieniczno - sanitarnym
funkcjonują 3 placówki, na które prowadzone jest postępowanie decyzją administracyjną
z terminem wykonania 31.08.2016 r.
W 2015 r. wpłynęły 3 informacje dotyczące niewłaściwych warunków technicznych
i sanitarno – higienicznych w placówkach oświatowo-wychowawczych. Były to zgłoszenia
anonimowe od rodziców dzieci uczęszczających do zespołów szkół. Za każdym razem
podejmowano działania z urzędu i czynności wyjaśniające, przeprowadzono kontrole
sanitarne interwencyjne. Dwie informacje dotyczyły tego samego zespołu szkół.
W przypadku pierwszej dot. wystąpienia wszawicy u jednego ucznia szkoły podstawowej,
przeprowadzono rozmowę telefoniczną z dyrektorem szkoły i udzielono instruktażu ustnego
oraz przesłano materiały edukacyjne. W przypadku drugiej dotyczącej złego stanu sanitarno –
porządkowego w szkole, podczas kontroli interwencyjnej za stwierdzone nieprawidłowości
sanitarno-higieniczne ukarano mandatem karnym wysokości 100 złotych i wystawiono
decyzję płatniczą.
38
Trzecia informacja podczas kontroli interwencyjnej nie potwierdziła się, wystosowano
wystąpienie do Państwowego Inspektora Budowlanego w Hrubieszowie celem rozpatrzenia
w części dotyczącej kompetencji nadzoru budowlanego.
Oceniano warunki pobytu dzieci i młodzieży w placówkach wychowania i nauczania,
w zakresie oceny:
» Dostosowania mebli szkolnych w 48 placówkach w 74 oddziałach, nie stwierdzono stanu
niewłaściwego.
» Pod kątem zachowania zasad higieny, oceniono rozkład zajęć lekcyjnych w 31 szkołach
w 210 oddziałach, nie stwierdzono stanu niewłaściwego.
» Pomiaru temperatury w okresie grzewczym w 29 placówkach stałych
w 91 pomieszczeniach, stwierdzono właściwą temperaturę.
» Właściwych warunków do utrzymania higieny osobistej w 57 placówkach stałych
i w 4 placówkach sezonowych. Niewłaściwe warunki do utrzymania higieny osobistej
w placówkach nadzorowanych na dzień 31.12.2015 r. z uwagi na niewłaściwy stan techniczny
nie występują.
» Zapewnienia profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w placówkach oświatowowychowawczych, stwierdzono, że w 4 zespołach szkół (Zespół Szkół Miejskich Nr1,
Nr 2, Nr 3 w Hrubieszowie i Zespół Szkół w Werbkowicach), funkcjonują gabinety
profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, w pozostałych szkołach, opieka medyczna
sprawowana jest przez lekarzy rodzinnych, opieka pielęgniarska sprawowana zadaniowo
w pomieszczeniach udostępnianych przez dyrektorów szkół.
» Żywienia – dożywianie w szkołach odbywa się w większości dla dzieci korzystających
z GOPS i MOPS oraz sponsorowanych przez osoby prywatne, pozostałe dzieci mogą
korzystać z posiłków odpłatnie. 28 z 32 skontrolowanych szkół prowadzi dożywianie, w tym:
- 13 szkół posiada stołówki,
- 15 szkół zapewnia żywienie w formie cateringowej.
W 10 szkołach wydawany jest posiłek II daniowy, w 18 szkołach posiłek jednodaniowy.
» Warunków do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego w szkołach.
Na 32 skontrolowane obiekty szkolne:
- 21 szkół (tj.65,63 %) posiada wystarczające warunki do prowadzenia zajęć z wychowania
fizycznego (9 szkół podstawowych, 11zespołów szkół i 1 gimnazjum),
-10 szkół (tj.31,25 %) posiada niewystarczające warunki do prowadzenia zajęć
z wychowania fizycznego (w 8 szkołach podstawowych, w 1 gimnazjum i w 1 zespole szkół),
- w 1 szkole brak warunków do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego (Technikum
Zakładu Doskonalenia w Hrubieszowie), która korzysta poza terem szkoły ( hala sportowa
HOSiR w Hrubieszowie).
Zajęcia lekcyjne w- f w szkołach zima i jesienią, odbywają się na korytarzach/ świetlicach
szkolnych.
» Warunków sanitarno – higienicznych wypoczynku zimowego i letniego dzieci i młodzieży.
Nadzorem objęto ogółem 4 formy wypoczynku zimowego i letniego z których skorzystało 99
dzieci i młodzieży, przeprowadzono ogółem 4 kontrole. Wypoczynek organizowano na bazie
obiektów objętych nadzorem PPIS w Hrubieszowie. W trakcie kontroli nie stwierdzono
uchybień sanitarno - higienicznych.
39
W ewidencji znajduje się ogółem 25 placówek pracy pozaszkolnej, w tym: 5 placówek
opiekuńczo – wychowawczych wsparcia dziennego (świetlice środowiskowe) i 20 placówek
wychowania pozaszkolnego (Gminne i Miejskie Ośrodki Kultury, Warsztaty Terapii
Zajęciowej, Świetlice Wiejskie, Ognisko Muzyczne, Europejskie Centrum Edukacyjne,
Niepubliczna Szkoła Muzyczna).
Przeprowadzono ogółem 10 kontroli w 8 placówkach, w których stwierdzono właściwe
warunki sanitarno-higieniczne.
Zasadnicze zamierzenia w roku 2015 były realizowane zgodnie z harmonogramem.
Współpracowano z samorządem miejskim, samorządami gminnymi, stowarzyszeniami,
dyrektorami szkół, do których wystosowano pisma:
º » w związku z trwającym okresem zimowymi i zbliżającym się wypoczynkiem zimowym
dla dzieci i młodzieży, zwrócono się z prośba o podjęcie działań prewencyjnych w celu
propagowania zachowań prozdrowotnych w środowisku szkolnym i lokalnym,
poinformowano, że najskuteczniejszą metodą uniknięcia zachorowania i związanych z nim
powikłań jest profilaktyka
pod postacią corocznego szczepienia. Przesłano drogą
elektroniczną materiały edukacyjne do wykorzystania w profilaktyce grypy.
º » w związku ze zbliżającym się okresem wypoczynku letniego i zimowego dzieci
i młodzieży, przypomniano organizatorom wypoczynku o obowiązku dostosowania działań w
tym zakresie do zasad zawartych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21
stycznia 1997r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla
dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania, wszystkim
organizatorom przesłano pismo przypominające o zapewnieniu właściwych warunków
sanitarno - higienicznych oraz zachowaniu zasad higieny; przesłano drogą elektroniczną
materiały edukacyjne „Dbaj o siebie podczas wakacji”, „Pięć kroków do bezpiecznej
żywności”, „Zasady bezpiecznego spożycia warzyw i owoców”,
º » przypominające o konieczności umieszczania osłon/zabezpieczeń przed bezpośrednim
kontaktem z elementem grzejnym na grzejnikach c.o. w placówkach nauczania i wychowania.
º » o przekazaniu informacji w sprawie prowadzonych prac remontowo- przygotowawczych
w szkołach w związku z przygotowaniem szkół do nowego roku szkolnego 2015/2016,
º » przekazano pismo Głównego Inspektora Sanitarnego dotyczące udostępniania wody
wodociągowej dzieciom w placówkach szkolno-wychowawczych wraz z wytycznymi
opracowanymi przez NIZP-PZH do wykorzystania w ramach upowszechniania wiedzy
na temat bezpieczeństwa spożywania wody wodociągowej.
Ogółem wystosowano 7 pism do organów prowadzących i dyrektorów szkół, celem
podjęcia działań zmierzających do zapewnienia właściwych warunków sanitarnohigienicznych, zachowaniu zasad higieny oraz promowaniu właściwych postaw
prozdrowotnych.
Wystosowano 1 wystąpienie do Państwowego Inspektora Budowlanego
w Hrubieszowie w celu rozpatrzenia informacji ujętych w protokole z kontroli
interwencyjnej.
Na ternie powiatu prowadzony jest dowóz dzieci z kilku odległych miejscowości do
jednej szkoły, który odbywa się autobusem szkolnym/ busem lub autobusem PKS,
co wydłuża czas pobytu uczniów w szkole. W 9 placówkach zapewnia się pobyt, w tym
czasie w świetlicy szkolnej, w pozostałych szkołach uczniowie przebywają w szkole pod
opieką nauczyciela do czasu odjazdu.
40
W kontrolowanych placówkach przestrzegane są przepisy ustawy dot. palenia
wyrobów tytoniowych. W widocznych miejscach umieszczano odpowiednie oznaczenia
słowne i graficzne informujące o zakazie palenia wyrobów tytoniowych na terenie placówki.
Wnioski:
1) W wyniku prowadzonego postępowania administracyjnego, z roku na rok systematycznie
następuje poprawa stanu technicznego w nadzorowanych placówkach nauczania
i wychowania.
2) W dalszym ciągu problemem w placówkach oświatowych jest brak gabinetów
profilaktycznej opieki zdrowotnej.
3) Dużym problemem jest brak nakładów finansowych przekazywanych przez organy
jednostek nadrzędnych prowadzących placówki, na realizacje zaleceń wydanych decyzją
administracyjną.
4) Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego jest w dalszym ciągu
nie wystarczająca.
5) Meble szkolne i sprzęt sportowy w większości nie posiada certyfikatów, atestów
higienicznych z uwagi, iż został zakupiony przed 1997 r.
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI
STANOWISKA OŚWIATY ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA
w 2015 r.
1. W 2015 roku realizowano następujące programy edukacyjne:
„Trzymaj Formę !”Celem programu jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania
prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej i ich rodzin poprzez promocję zasad
aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną
i wolny wybór jednostki. Adresatami programu byli uczniowie z gimnazjów i szkół
podstawowych, rodzice i opiekunowie, społeczność szkolna. Na potrzeby programu
przeprowadzono narady dla dyrekcji placówek i koordynatorów programu. Program jest
pozytywnie przyjmowany i dobrze oceniany zarówno przez nauczycieli, jak i uczniów, jako
doskonała pomoc w propagowaniu zdrowego stylu życia. Program posiada oprzyrządowanie
opracowane centralnie corocznie uaktualniane.
Projekt „Profilaktyczny program przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu
i innych środków psychoaktywnych” KIK/68 współfinansowany w ramach Szwajcarsko –
Polskiego Programu Współpracy. Głównym celem jest ograniczenie używania substancji
psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym. W Hrubieszowskim Domu Kultury
zorganizowano dwa punkt informacyjne w związku ze „Światowym Dniem bez Tytoniu”
oraz przy okazji obchodów „Dni Miasta Hrubieszowa” na których wyeksponowano baner dot.
„Profilaktycznego programu edukacyjnego w zakresie przeciwdziałania od alkoholu, tytoniu
i innych środków psychoaktywnych”. Osobom zainteresowanym dokonano pomiaru tlenku
węgla w wydychanym powietrzu, udzielano instruktażu na temat profilaktyki antytytoniowej,
oraz środków psychoaktywnych i dopalaczy.
41
W ramach projektu KIK/68 prowadzono w szkole ponadgimnazjalnej program „ARS, czyli
jak dbać o miłość?”. Celem programu jest dotarcie do uczniów szkół średnich z przekazem
ograniczenia substancji psychoaktywnych ( alkoholu, tytoniu i narkotyków). Założenia
programowe przedstawiono dyrekcji oraz Gronu Pedagogicznemu Zespołu Szkół Nr 1
w Hrubieszowie podczas szkolenia zorganizowanego przy współpracy z KPP
w Hrubieszowie. Program objęty jest patronatem Ministra Edukacji Narodowej i posiada
oprzyrządowanie do jego realizacji.
„Krajowy program zwalczania AIDS i zapobiegania zakażeniom HIV”. Głównym celem
programu jest ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń HIV/AIDS w kraju poprzez m.in.
podniesienie poziomu wiedzy w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV oraz promowanie
odpowiedzialnych postaw i unikania ryzykownych zachowań seksualnych. Wzmocnieniem
działań programowych był Światowy Dzień Walki z AIDS oraz działania realizowane
w zakresie ogólnopolskiej kampanii społeczno – informacyjnej pod hasłem: „Jeden test dwa
życia”. Zrób test na HIV. Dla siebie i swojego dziecka”, „Coś was łączy? Zrób test na HIV”podczas Europejskiego Tygodnia Testowania, „Hipokryzja”.
Celem kampanii było
zmniejszenie liczby zakażeń HIV wśród nowonarodzonych dzieci oraz zwiększenie
świadomości dotyczącej testowania w kierunku HIV wśród osób dorosłych. Przekazywano
informacje o funkcjonowaniu Punktów Konsultacyjno – Diagnostycznych, w których
można anonimowo i bezpłatnie wykonać testy na HIV.
„Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce” profilaktyka
antytytoniowa – program objęty honorowym patronatem Starosty Hrubieszowskiego.
Głównym celem programu było zapewnienie skutecznego i efektywnego propagowania stylu
życia wolnego od dymu tytoniowego, upowszechnianie wiedzy o szkodliwości palenia
i wdychania dymu papierosowego. Działaniami profilaktycznymi objęto społeczeństwo
powiatu. W ciągu całego roku prowadzony był monitoring przestrzegania zakazu palenia
w szkołach, w podmiotach leczniczych, zakładach pracy i zakładach gastronomicznych.
Opracowano informacje, które przekazano do TV lokalnej. W PSSE zorganizowano punkty
informacyjne oraz prowadzono rozdawnictwo materiałów edukacyjnych. Działania w zakresie
profilaktyki palenia tytoniu wzmacnia edukacja prowadzona w ramach obchodów
Światowego Dnia Bez Tytoniu oraz Światowego Dnia Rzucania Palenia.
„Światowy Dzień Bez Tytoniu” przebiegał w 2015r. pod hasłem ogłoszonym przez WHO
„Stop nielegalnemu obrotowi wyrobami tytoniowymi”. Adresatami kampanii był ogół
społeczeństwa i osoby palące. Celem akcji jest przyczynienie się do ochrony obecnych
i przyszłych pokoleń przed niszczącymi skutkami zdrowotnymi spowodowanymi paleniem
tytoniu, ale też konsekwencjami społecznymi, środowiskowymi i ekonomicznymi używania
tytoniu i narażenia na dym tytoniowy.
„Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu” miał na celu zachęcenie palaczy do zerwania
z nałogiem palenia. W działaniach prozdrowotnych prowadzonych w środowisku lokalnym
zwracano uwagę mieszkańców na szkodliwość palenia tytoniu ze szczególnym
uwzględnieniem chorób układu krążenia, chorób układu oddechowego i nowotworów.
„Czyste powietrze wokół nas”. Program profilaktyki antytytoniowej skierowany do dzieci
5 – 6 letnich, ich rodziców i opiekunów. Do programu przystąpiło 10 placówek nauczania
i wychowania. Program został pozytywnie przyjęty zarówno przez dzieci, ich
rodziców/opiekunów jak i przez osoby realizujące powyższe zagadnienia. Aspekty realizacji
programu były powiązane m.in. z podstawą programową wychowania przedszkolnego,
42
oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych Rozporządzenie MEN z dnia
23.XII.2008r. DZ.U. Nr 4 poz. 17 z dnia 15 stycznia 2009r.
„Nie pal przy mnie, proszę”. Program profilaktyki antytytoniowej. Program był realizowany
w 14 szkołach podstawowych w klasach I – III. Zajęcia z dziećmi prowadzono metodą
warsztatową. Uzupełnienie zajęć stanowiły: konkursy wiedzy, konkursy plastyczne,
wycieczki, projekcje filmów, przedstawienia, pogadanki, gry i zabawy edukacyjne.
Przekazano opracowane centralnie oprzyrządowanie do jego realizacji.
„Znajdź właściwe rozwiązanie”. Program profilaktyki antytytoniowej skierowany do
uczniów klas IV – VI szkół podstawowych i klas I – III szkół gimnazjalnych. Do programu
przystąpiło 15 placówek nauczania. Zorganizowano naradę dla koordynatorów i realizatorów
szkolnych. Realizacja programu przyczyniła się do uwrażliwienia i wzrostu świadomości
uczniów oraz ich rodziców na temat szkodliwości biernego i czynnego palenia tytoniu.
Warsztaty również ukierunkowały uczniów jak radzić sobie w różnych sytuacjach życiowych.
Poruszono tematy dotyczące asertywności, komunikacji międzyludzkiej, akceptacji siebie
i pozytywnego myślenia.
„Pierwszy dzwonek”. Program profilaktyki meningokokowej. W szkołach wszystkich
typów prowadzone były pogadanki i prelekcje dla uczniów i rodziców. Celem programu jest
przekazanie dzieciom i młodzieży informacji dotyczących dróg zakażenia meningokokami
grupy C, podstawowych zasad profilaktyki zakażeń wywołanych przez meningokoki grupy C
oraz utrwalenie podstawowych zasad higieny. Program posiada oprzyrządowanie opracowane
centralnie.
„Wybierz Życie – Pierwszy Krok”. Działania edukacyjne skierowano do uczniów szkół
ponadgimnazjalnych, ich rodziców i opiekunów. Podstawowym celem programu jest
zdobycie przez młodzież wiedzy o istnieniu zagrożenia zakażeniem wirusem HPV i jego
konsekwencjach a tym samym zmniejszenie występowania raka szyjki macicy i umieralności
na tę chorobę. Metodyka programu daje możliwość dostosowania treści do pracy metodą
projektu. W ocenie szkolnych koordynatorów program jest odbierany jako „przydatny
życiowo”. Warto zaznaczyć, że istotnym elementem edukacji w omawianym zakresie jest
włączenie chłopców do programu i ukazanie ich roli w zakażeniach wirusem HCV. Program
posiada oprzyrządowanie.
„Moje dziecko idzie do szkoły”. Program adresowany do rodziców dzieci rozpoczynających
naukę w szkole. Celem programu jest: ukształtowanie prawidłowych nawyków
i umiejętności prozdrowotnych u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym,
podniesienie poziomu wiedzy rodziców na temat wybranych elementów zdrowego stylu
życia; uświadomienie rodzicom ich roli w kształtowaniu prawidłowych nawyków
prozdrowotnych;
zainteresowanie rodziców zdrowiem ich dzieci i czynnikami wpływającymi na nie;
przekonanie rodziców o słuszności podejmowanych działań profilaktycznych w domu,
środowisku szkolnym.
Program przyczynił się do większej współpracy przedszkoli, szkół z rodzicami, pokazał im
jak należy dbać o zdrowie małego dziecka. Podjęte działania podniosły wiedzę rodziców
na temat wybranych elementów zdrowego stylu życia, przekonał ich o słuszności
podejmowanych działań profilaktycznych, zarówno w domu w szkole jak i w przedszkolu.
43
2. Prowadzono następujące akcje prozdrowotne:
Akcja „Bezpieczny i zdrowy wypoczynek letni i zimowy”. Zwizytowano 4 placówki.
Edukacja, którą objęto uczestników wypoczynku dotyczyła: dopalaczy, nowych narkotyków,
higieny osobistej, profilaktyki zatruć pokarmowych, zatruć grzybami, profilaktyki chorób
zakaźnych w tym HIV/AIDS, WZW, profilaktyki antytytoniowej, profilaktyki chorób
meningokokowych, odkleszczowych, grypy. Do organizatorów wypoczynku wystosowano
listy intencyjne z materiałami edukacyjnymi dotyczącymi bezpiecznego wypoczynku.
Podczas wypoczynku zimowego w jednej z placówek uczestnikom wyświetlono film dot:
tematyki prozdrowotnej w tym nowe narkotyki. Masz wybór. Stop narkotykom. Stop
dopalaczom.
„Światowy Dzień Zdrowia”. Tematem przewodnim kampanii
było Bezpieczeństwo
Żywności Działaniami informacyjnymi w tym zakresie objęto środowisko lokalne: podmioty
działalności leczniczej, placówki nauczania i wychowania, miejsca użyteczności publicznej.
Informacje w tym zakresie przekazano do TV lokalnej, i na strony BIP PSSE. W siedzibie PSSE
zorganizowano punkt konsultacyjny dla mieszkańców środowiska lokalnego.
Europejski Tydzień Szczepień przebiegał w roku 2015 pod hasłem „Zapobiegaj. Chroń.
Szczep”. Celem akcji było podniesienie świadomości znaczenia szczepień wśród rodziców
i opiekunów dzieci oraz pracowników służby zdrowia, polityków, decydentów i mediów. .
Działaniami informacyjnymi w tym zakresie objęto środowisko lokalne: samorządy lokalne,
podmioty działalności leczniczej, placówki nauczania i wychowania, mieszkańców
środowiska lokalnego. W siedzibie PSSE zorganizowano punkt konsultacyjny dla
mieszkańców środowiska lokalnego.
Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach” celem akcji była edukacja i promocja zasad
racjonalnego stosowania antybiotyków zarówno wśród społeczeństwa jak i profesjonalistów
medycznych oraz podnoszenie świadomości społeczeństwa w zakresie niebezpieczeństwa
samoleczenia antybiotykami. Materiały edukacyjne przekazano na strony BIP PSSE i do
podmiotów leczniczych.
Profilaktyka używania narkotyków w tym „nowych narkotyków”. Informację w tym
zakresie przekazano dla odbiorców TV lokalnej, na stronie BIP PSSE zamieszczono materiały
edukacyjne dla rodziców i młodzieży, przekazano do placówek nauczania materiały
edukacyjne do wykorzystania w ramach działań prozdrowotnych, na tablicach ogłoszeń
wyeksponowano materiały o w/w treści. Przeprowadzono przy współpracy Komendy
Powiatowej Policji w Hrubieszowie szkolenie dla dyrekcji oraz Grona Pedagogicznego
Zespołu Szkół Nr 1 w Hrubieszowie na temat „Nowe narkotyki – zagrożenia”.
3. Inne działania lokalne.
Działania lokalne sezonowe – profilaktyka dotycząca: zatruć grzybami, profilaktyka
kleszczowego zapalenia mózgu, grypy, WZW typu A, B i C, materiały przekazywano do
placówek nauczania i wychowania, podmiotów działalności leczniczej, do TV lokalnej, i na
strony BIP PSSE, eksponowano w miejscach użyteczności publicznej: tablice ogłoszeń,
bazary, w PSSE punkty informacyjne. Wystosowano pisma do samorządów lokalnych
dotyczące: ulew i podstopień oraz informację dot. barszczu Sosnowskiego.
Ponadto prowadzono działania związane z profilaktyką chorób płuc i gruźlicy, profilaktyką
nowotworową. Do podmiotów działalności leczniczej wystosowano pisma dot. w/w tematyki.
.
44
Współpraca przy realizacji zadań. Realizując działania prozdrowotne współpracowano
z władzami administracji państwowej i jednostek samorządowych, z kierownikami
i pracownikami podmiotów działalności leczniczej, z dyrekcją i szkolnymi koordynatorami
programów edukacyjnych w placówkach nauczania i wychowania, z właścicielami TV
lokalnej, z dyrektorami domów kultury przedstawicielami policji. Obserwuje się
zainteresowanie władz samorządowych problemami zdrowotnymi społeczności lokalnej.
PODSUMOWANIE
Bardzo istotny wpływ na realizację zadań Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Hrubieszowie ma współpraca z innymi inspekcjami i służbami:
Powiatowy Lekarz Weterynarii, Komenda Powiatowa Policji, WIOŚ, Powiatowy
Inspektor Nadzoru Budowlanego, SPZOZ Hrubieszów, Wojewódzki Ośrodek Medycyny
Pracy w Lublinie, Instytut Medycyny Pracy w Łodzi, z przedsiębiorstwami
wodociągowymi oraz władzami samorządowymi: Starostwo Powiatowe, Urząd Miasta,
Urzędy Gmin.
Podsumowując, należy stwierdzić, że stan sanitarny powiatu za 2015 r. należy ocenić
jako dobry.
Prowadzony monitoring i nadzór sanitarno-epidemiologiczny zapewniają podejmowanie
działań adekwatnych do aktualnej sytuacji, potrzeb i zagrożeń.
Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny
w Hrubieszowie
mgr Grażyna Bolewska
45

Załącznik Nr 1 - Biuletyn Informacji Publicznej Starostwo Hrubieszów

Transkrypt

Podobne dokumenty

Załącznik Nr. 1 - Biuletyn Informacji Publicznej Starostwo Hrubieszów

Oferta wynajmu powierzchni handlowej C.H Max

Organizator Cele turnieju: Prace należy nadesłać na adres: w

Informacje i podstawowa wiedza o dopalaczach

Protokół z oceny prac Konkursu Plastycznego

Katalog zasad przy odbiorze obiektu sektora

Sprawozdanie z dnia 5 stycznia 2015 r.

Organizacja szkoleń

LICZYMY JUŻ PRAWIDŁOWE ODPOWIEDZI... Oto prawidłowe