Fundusz EUROGEDDON
Transkrypt
Fundusz EUROGEDDON
Fundusz EUROGEDDON C elem niniejszego opracowania jest syntetyczne przedstawienie uzasadnienia, dlaczego zdecydowaliśmy się stworzyć fundusz EUROGEDDON. Opracowanie dzieli się na trzy części: w pierwszej pokazujemy kluczowe mechanizmy, które doprowadziły do obecnej przed kryzysowej sytuacji; w drugiej części pokazujemy w jaki sposób może zrealizować się scenariusz głębokiego kryzysu finansowego i wieloletniej recesji w strefie euro i w Polsce; w trzeciej części przedstawiamy w jakie aktywa będzie inwestował fundusz, pokażemy symulowane wyniki funduszu w różnych scenariuszach. Część 1 Jak do tego doszło? Powstały opasłe tomy analiz wyjaśniające przyczyny kryzysu, ale zamiast prowadzić do dobrej diagnozy, najczęściej po prostu generują szum informacyjny. Jest jedna podstawowa przyczyna wyjaśniająca dlaczego świat znalazł się na krawędzi kryzysu, którego rozmiary mogą być podobne do Wielkiej Depresji lat 1930-tych. Gospodarki rozwinięte przedawkowały kredyt. Ilustrują to poniższe wykresy. W XIX i na początku XX wieku poziom kredytu do PKB oscylował wokół 150%, potem gwałtownie wzrósł do 300% na skutek kredytowania spekulacyjnego zakupu akcji. Ten poziom zadłużenia był nie do utrzymania i gospodarka światowa doświadczyła Wielkiej Depresji, czyli straconej dekady zakończonej II Wojną światową. Po wojnie, przez 30 lat poziom kredytu był ponownie w okolicach 150% PKB, ale w latach 1980-tych nastąpiła liberalizacja sektora finansowego i kredyt zaczął szybko rosnąć, sięgając 350% i przekraczając poziom sprzed 80 lat. Ciężar kredytu stał się zbyt duży dla gospodarek krajów rozwiniętych i rozpoczął się proces delewarowania. Ten proces będzie trwał wiele lat, będzie mniej gwałtowny niż w latach 1930-tych, ponieważ banki centralne rozpoczęły druk pieniądza na skalę niespotykaną w historii gospodarczej świata. TOTAL US Deb Total Global Debt (Left Axis) and Global Debt/GDP (Right Axis) As % GDP (by borrower type after 1929) 350 ($ in Trillions) $220 250 200 150 100 50 0 1870 80 90 1900 10 20 30 40 50 60 70 Government Households Non-financial corporate Financial 80 90 2000 08 $200 $180 $160 $140 350% 340% 330% AGR 1% C 1 320% 310% 300% $120 $100 $80 $60 $40 $20 $- Źródło: Financial Times 290% 280% 270% 260% 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Public Debt Securites Bank Accets Private Debt Securites Debt/GDP (Right Axis) 2010 Global Debt/GDP Total Global Debt (Trilions of Dolars) 300 250% 240% Źródło: Hayman Capital Management LLP Nadmierne zadłużenie dotyczy zarówno sektora publicznego (kliniczny przypadek Grecji, Włochy, Japonia, USA) jak i prywatnego (Irlandia, Hiszpania). W przypadku Irlandii mogliśmy zaobserwować, jak szybko dług prywatny staje się długiem publicznym, gdy trzeba nacjonalizować upadające banki, które udzieliły złych kredytów na finansowanie zakupu nieruchomości, których ceny zaczęły spadać. Ten sam proces może wydarzyć się w Hiszpanii, jeżeli recesja w tym raju będzie głęboka i długa. Proces obniżania relacji długu do PKB może dokonać się przez obniżenie licznika, czyli wartości udzielonych kredytów. Przykładem takiego działania jest bankructwo Grecji, co spowoduje obniżenie nominalnej wartości kredytów udzielonych temu krajowi. Ale ta relacja może się też zmniejszyć, jeżeli wzrośnie mianownik, czyli bieżąca wartość PKB wyrażona w mld euro lub dolarów. Ty wymaga albo znaczącego wzrostu realnego PKB, albo wzrostu inflacji. Niestety prognozy wskazują że w 2012 roku w strefie euro będzie recesja, czas pokaże czy będzie krótka i płytka, czy długa i głęboka, jak w scenariuszu ostrzegawczym IMF, gdzie recesja trwa pięć lat, z corocznym spadkiem PKB o 2-4%. www.opera.pl Scenariusz ostrzegawczy MFW: 5-letnia recesja Real GDP WEO Downside Scenario (Percent deviation from WEO baseline) -0 -1 World -2 -3 Euro area -4 2011/Q4 2012/Q4 2013/Q4 2014/Q4 2015/Q4 -5 2016/Q4 Źródło: Global Projection Model (GPM) simulations str. 1/3 Fundusz EUROGEDDON Euro Area Eurosystem (Bil. €) 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 Size of B/S Jan/12 Sep/11 May/11 Jan/11 Sep/10 May/10 Jan/10 Sep/09 May/09 Jan/09 Sep/08 May/08 0 Jan/08 W krajach południa Europy, czyli tam gdzie problem długu jest największy recesja będzie głębsza i dłuższa niż przeciętnie, co będzie prowadziło do pogorszenia relacji długu do PKB. Natomiast na razie druk pieniądza na niespotykaną skalę przez EBC nie doprowadził do przyspieszenia inflacji i erozji długu tą metodą. Zatem problem związany z nadmiernym zadłużeniem publicznym będzie narastał. Jednocześnie banki komercyjne zaczęły redukować kredytowanie tych gospodarek, co może jeszcze bardziej pogłębić recesję na południu Europy. W drugiej połowie 2012 roku sytuacja w zadłużonych krajach południa Europy będzie znacznie gorsza niż obecnie. Wskazują na to wskaźniki wyprzedzające OECD, które wyprzedzają realną koniunkturę o około 6 miesięcy. Total Reserves Źródło: Haver Analytics Below trend growth in the Euro area Below trend growth in Italy 110 110 105 105 100 100 95 95 90 90 85 85 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Część 2 Dlaczego scenariusz EUROGEDDON-u jest możliwy i jak będzie wyglądał? PIGS vs. German Bank Deposits* Change since 2002 in EUR Bilion Jak pokazaliśmy w części 1, pomimo bezprecedensowej skali interwencji EBC, skala 1 000 problemu zadłużenia w krajach południa Europy będzie narastała w 2012 roku. Przed nami między innymi takie wydarzenia jak formalne bankructwo Grecji, nie wiadomo 800 czy pod koniec marca uda się to bankructwo przeprowadzić spokojnie, czy wybuchnie 600 400 panika. 200 Ponadto w krajach południa Europy rozpoczął się powolny proces wycofywania 0 1/02 1/03 1/04 1/05 1/06 1/07 1/08 1/09 1/10 1/11 depozytów z banków. Ilustruje to analiza przeprowadzona w ostatnim numerze In PIGS In Germany prestiżowego pisma Foreign Affairs, wskazująca, że depozyty odpływają z tych krajów *PIGS: Portugal, Ireland, Greece, Spain. Deposits redeemable at notice, overnight, up to 1 year do Niemiec. Ten sam numer Foreign Affairs zawiera artykuł pt. “Czas zaatakować Iran”, co pokazuje, 2 Year Correlation between PIGS and German Deposits że rośnie ryzyko wstrząsów na rynku ropy naftowej. Jeżeli dojdzie do walk w rejonie zatoki perskiej, to cena ropy gwałtownie wzrośnie, co dodatkowo pogrąży spowalnia- 1,0 0,5 0,0 jąca gospodarkę światową i pogłębi recesję w Europie. -0,5 -1,0 Czarnych scenariuszy dla strefy euro jest bardzo wiele. Poniżej przedstawiamy 1/02 1/03 1/04 1/05 1/06 1/07 1/08 1/09 1/10 1/11 jak taka sekwencja zdarzeń może wyglądać w latach 2012-2014. Pod koniec marca Bundesbank Grecja zbankrutuje, a rynki zaczną oczekiwać, że w krótkim czasie to samo zdarzy się Źródło: Concuil on Foreign Relations blog.cfr.org/geographics w Portugalii. Dane ekonomiczne z krajów południa Europy będą coraz gorsze, recesja, wzrost bezrobocia, strajki o coraz większej skali. Pomimo interwencji EBC na rynku obligacji rentowność włoskich obligacji znowu przekroczy 7, 8 a potem 10 procent. Po wyborach w Grecji nowy rząd ogłosi, że jedyną drogą do zakończenia recesji jest wyjście ze strefy euro i rozpocznie przygotowania. To po pewnym czasie spowoduje, że podobne oczekiwania pojawią się w innych krajach południa www.opera.pl str. 2/3 Fundusz EUROGEDDON Europy, odpływ depozytów z Włoch, Hiszpanii i Portugalii znacząco przyspieszy, ponieważ ludzie będą obawiali się, że stracą na wymianie tak jak Grecy. Banki komercyjne drastycznie ograniczą swoje operacje w tych krajach i odetną tamtejsze banki od finansowania. Audytorzy nakażą bankom w Europie i na świecie tworzyć rezerwy na straty na obligacjach krajów południa Europy, co spowoduje gigantyczne straty i konieczność nacjonalizacji wielu banków, żeby przeciwdziałać masowemu wycofywaniu depozytów. W międzyczasie wybuchnie konflikt Izraela z Iranem, ceny ropy pójdą drastycznie do góry. Te zdarzenia łącznie doprowadzą do dramatycznych spadków na giełdach. Nasilą się oczekiwania rozpadu strefy euro co doprowadzi do znaczącego spadku wartości euro wobec dolara. Stracą również waluty satelitarne wobec euro, w tym złoty. Złoty straci mocno, ponieważ ulotni się wizja „zielonej wyspy”, gdyż na skutek recesji w 2013 roku dług publiczny w Polsce przekroczy 60 procent PKB rok później. Część 3 Jak na tym zarobić? Oceniamy, że ryzyko opisanego powyżej czarnego scenariusza w latach 2012-2014 jest znaczące. Dlatego proponujemy inwestycje w funduszu o nazwie EUROGEDDON, którego strategiczna alokacja aktywów (SAA) będzie dostosowana do tego scenariusza. SAA będzie wyglądała następująco: krótka pozycja na kontraktach futures na WIG20, DAX, CAC40 i Stoxx, krótka pozycja na futures na włoskie obligacje, długa pozycja na futures na złoto, długa pozycja na opcjach put na indeksy giełdowe, lokaty w funduszu ETF, który ma pozycjęlong USD/short EUR, wolne środki pieniężne ulokowane w obligacjach rządu USA. Fundusz zarabia kiedy: giełdy w Europie zniżkują, dolar umacnia się do PLN i EUR, drożeje złoto, rośnie oprocentowanie włoskich obligacji. Fundusz traci, kiedy trendy są odwrotne. Fundusz EUROGEDDON będzie realizował następującą strategię ograniczenia ryzyka utraty środków w przypadku krachu. Fundusz ma otwarty rachunek w Banku Gospodarstwa Krajowego i inwestuje tylko na super płynnych rynkach. W przypadku oznak załamania systemu bankowego w Europie natychmiast zamyka wszystkie pozycje, kupuje dolary i lokuje wszystkie środki albo w obligacje rządu USA, rządu Niemiec lub na lokatach w BGK. W sytuacji run-u na banki Bankowy Fundusz Gwarancyjny pokrywa niecałe 2% depozytów w Polsce. Natomiast Bank Gospodarstwa Krajowego jest jedynym bankiem komercyjnym, który nie może zbankrutować (tj. nie posiada zdolności upadłościowej, można go zlikwidować jedynie drogą ustawy). W przypadku krachu ludzie tracą znaczną część swoich depozytów, a klienci funduszu EUROGEDDON śpią spokojnie i zarabiają. www.opera.pl str. 3/3