klasa v 2014 1. Uzupełnij luki w zdaniach. Skorzystaj z

klasa v 2014
1. Uzupełnij luki w zdaniach. Skorzystaj z zamieszczonych informacji
3 pkt
Najkrótszą granicą jest granica polsko-………………………….. .
Stolicą tego sąsiada Polski jest ………………………………………..
Od SW sąsiadujemy z ………………………………… ze stolicą w
………………………………………. . Rzeką graniczną między Polską
a ....................... jest Odra. Stolicą tego kraju jest
…………………………………………………. . Największym państwem
spośród sąsiadujących z Polską jest …………………………….. ze
stolicą w ………………………………… .
2. Podpisz na poniższej mapie państwa sąsiadujące z Polską, będące członkami UE. Spośród
podpisanych państwo, które najdłużej należy do UE to..................................
2 pkt
3. Odczytaj z rysunku poziomicowego wysokość bezwzględną szczytu
1 pkt
50
100
150
.185
a)
b)
c)
d)
135 m n.p.m.
135 m
50 m n.p.m.
185 m n.p.m.
1 pkt
4. Śnieżka, najwyższy szczyt polskich Karkonoszy, leży na wysokości 1602 m n.p.m.
Jaka jest wysokość względna Śnieżki w stosunku do Wielkiego Stawu, które leży na wysokości
1225 m n.p.m.?
a) 2827 m
b) 377 m n.p.m.
c) 377 m
d) 1602 m n.p.m.
5. Korzystając z mapy określ, mieszkańcy których miejscowości mają największe zagrożenie
1 pkt
powodzią w przypadku wylania rzeki?
* PIERWSZE
* PIERWOTNE
* PIĄTE
PRAWE *
100
* PACIORKI
PARZYSTE *
75
a)
b)
c)
d)
50
Piąte i Prawe
Pierwotne i Paciorki
Pierwsze i Pierwotne
Paciorki i Parzyste
6. Przeanalizuj przedstawione rysunki poziomicowe a następnie odpowiedz na pytania
560
580
3 pkt
600
1
115
110
105
1200
+1364
+612
800
900
A
B
C
a) Który rysunek przedstawia wypukłą formę terenu o najmniejszej wysokości względnej?
…………………………………….
b) Z rysunku C odczytaj wysokość szczytu oraz określ, jaką wysokość może mieć drugi szczyt
z tego rysunku
…………………………………….....................................................................................................
c) Czy rysunek A może przedstawiać Łysicę? Uzasadnij odpowiedź.
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
7. Rozpoznaj i wpisz w wykropkowane miejsce jakiego pasa krajobrazowego dotyczy opis:
1 pkt
a) specyficzny urozmaicony krajobraz - obecność licznych jezior polodowcowych oraz form
polodowcowych, takich jak np. wzgórza morenowe.
........................................................................
b) Płaska lub lekko pofałdowana powierzchnia terenu; małe wysokości względne
i bezwzględne; wolno płynące rzeki, często szerokie; duży udział terenów rolniczych,
zwłaszcza pól uprawnych; dobrze rozwinięta sieć osadnicza, liczne miasta i wsie.
……………………………………………………………………….
c) Pofałdowana powierzchnia terenu; charakterystyczne formy terenu – skałki, wąwozy,
skarpy, jaskinie; zróżnicowane pokrycie terenu.
………………………………………………………………………
8. Korzystając z mapy konturowej Polski wpisz w odpowiedniej krainie litery przy informacji jej
dotyczącej.
4 pkt
c
c
A-węgiel kamienny; B- Dolina Pięciu Stawów; C- ruchome wydmy; D – kormorany;
E- Maczuga Herkulesa; F –hałdy; G- Festiwal Piosenki Polskiej; H- Szlak Orlich Gniazd;
I –wysokie wybrzeże; J –festiwal piosenki w Sopocie; K –plantacje chmielu, tytoniu, buraka
cukrowego; L – Wodogrzmoty Mickiewicza; M –wąwozy lessowe o stromych zboczach i
płaskich dnach; N- Puszcza Zielona; O- Puszcza Kampinoska; P- klasztor Kamedułów.
9. Na konturowej mapie Polski:
a)
b)
c)
d)
4 pkt
zaznacz i podpisz Karkonosze, Bieszczady i Góry Świętokrzyskie
zaznacz linią i podpisz nazwy rzek : Bug, Warta, Nysa Łużycka
zaznacz i podpisz najgłębsze oraz największe jezioro w Polsce
zaznacz linią i podpisz Kanał Bydgoski i Augustowski
10. Napisz, czy zdania są prawdziwe, czy fałszywe, wpisując w kratki literę P (prawda)
lub F (fałsz)
a) Szczupaki w Polsce objęte są ochroną częściową zaś bóbr ochroną ścisłą.
b) W Polsce są 34 parki narodowe.
c) Największym parkiem narodowym jest Biebrzański PN a najmniejszym
Kampinoski PN .
d) Pomnikiem przyrody nie jest głaz ani aleja drzew. Jest nim drzewo.
e) Największym w Polsce drzewem pomnikiem przyrody jest dąb Bartek
f) Na terenie parku narodowego ochronie podlega cała przyroda
albo wyjątkowo cenne elementy przyrody ożywionej bądź nieożywionej.
g) Teren rezerwatu jest najczęściej mniejszy od parku narodowego i podlega
ochronie ścisłej.
h) Chronionymi roślinami iglastymi charakterystycznymi dla Tatr są cis,
limba, kosodrzewina.
3pkt
11. Napisz przy każdym zachowaniu czy jest dozwolone w ochronie gatunkowej
wpisując tak lub nie
a) Zbliżanie się do gniazd aby obejrzeć pisklęta ……………………….
b) Złapanie chorego osobnika i zabranie do weterynarza ……………….
c) Przenoszenie do domu w celu poznania zachowania danego gatunku
……………….
d) Sprzedawanie ………………….
e) Kupowanie ……….
f) Obserwacja przez lornetkę ……………………
2 pkt
4 pkt
12. Obok podanej nazwy parku narodowego wpisz jego charakterystyczną cechę
wybierając ją spośród podanych : symbolem jest jeleń, wydmy ruchome, wydmy
śródlądowe, Palmiry, żubry, Kotlina Warszawska, Łebsko, Łysogóry, najstarszy park,
liczne bagna, mikołajek nadmorski, symbolem jest łoś, dymarki, światowy rezerwat
biosfery, symbolem jest batalion.
Kampinoski PN –
………………………………………………………………………………….
Słowiński PN ……………………………………………………………………………………..
Biebrzański PN ………………………………………………………………………………….
Białowieski PN ………………………………………………………………………………….
Świętokrzyski PN
...................................................................................................................................
13. Skorzystaj z poniższego planu wsi. Zrobiono go w skali 1:50000
Oblicz odległość od kościoła do cmentarza (23). Zapisz wszystkie obliczenia
i odpowiedź .
2 pkt
14. Wydmy w Słowińskim PN mają przeciętnie 30m wysokości.
Na rysunku profil wydmy ma wysokość 2,5 cm.
W jakiej skali zrobiono profil? Zapisz wszystkie obliczenia i odpowiedź.
15. Schemat przedstawia budowę komórki roślinnej.
a) Podpisz wskazane elementy.
2 pkt
4 pkt
b)Wymień które z nich nie występują w komórce zwierzęcej:
A - ...................................................................................
B - ...................................................................................
c) dopisz funkcje organelli komórkowych:
chloroplasty : ……………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………
wakuole : …………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………
błona komórkowa : …………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
16. Połącz organ rośliny z odpowiednią charakterystyką. Wpisz odpowiednie litery do
wybranych rubryk tabeli.
3 pkt
A - kwiat
B – korzeń palowy
C – korzeń spichrzowy
D – szyszkojagody
E – rozłogi
F – korzenie podporowe
G –źdźbło
a) Wydłużone pędy roślin płożące się pod powierzchnią ziemi lub tuż nad nią.
b) Organy magazynujące substancje pokarmowe, są grube i mięsiste – charakteryzują się
silnie rozrośniętym miękiszem w korzeniu głównym.
c) Rodzaj szyszki, której łuski nasienne są zmięśniałe i ze sobą zrośnięte.
d) Stabilizują roślinę rosnącą na grząskim podłożu, ukośnie wrastają w ziemię, wyrastają z
łodygi z różnych wysokości nad ziemią.
e) Zielna łodyga traw
f) Korzeń główny w systemie korzeniowym jest wyraźnie grubszy od innych.
g) Fragment pędu o ograniczonym wzroście ze skupieniem liści płodnych i płonnych.
A
B
C
D
E
F
G
17. W podanych zdaniach skreśl błędne określenia tak, aby każde z nich było prawdziwe. 3pkt
a) Pod względem odżywiania grzyby mogą być pasożytami, symbiontami lub saprofitami
czyli organizmami samożywnymi/ cudzożywnymi.
b) Drożdże/ pieczarki to grzyby jednokomórkowe.
c) Są reducentami –pierwszym/ ostatnim ogniwem w łańcuchu pokarmowym – a zatem są
istotnym składnikiem obiegu materii/energii w przyrodzie
d) Pewne gatunki grzybów takie jak pędzlaki są wykorzystywane do produkcji leków/
żywności.
e) Z grzybów składają się porosty/mchy mające duże znaczenie w przyrodzie jako
organizmy pionierskie na ubogich lub niegościnnych siedliskach.
f) Grzyby zawierają niewiele/dość dużo substancji odżywczych, cenione są ze względu na
ich własności smakowe.
18. Rysunki przedstawiają przebieg doświadczenia „Badanie składu powietrza”.
część I
2 pkt
część II
Uczniowie ustawili dużą świeczkę na środku krystalizatora, nalali wodę do krystalizatora i
zabarwili ją kolorową substancją.
Zapalili świeczkę.
Nakryli świeczkę cylindrem miarowym, stawiając go na dnie krystalizatora, dnem do góry.
Chwilę poczekali.
Zaznaczyli flamastrem poziom wody w cylindrze, określili jej objętość.
Część II
W wyjętym z wody cylindrze miarowym szybko umieścili małą, zapaloną świeczkę
zamocowaną na długim drucie.
Obserwacje w części I:
Podczas spalania świecy poziom wody w butelce stopniowo się podnosił.
a) Na podstawie rysunków, czynności i obserwacji uzupełnij informację z powyższego
doświadczenia w części I
Po zgaśnięciu świecy woda zajęła około ............................. objętości butelki.
b) Napisz, co zaobserwowali uczniowie w części II
................................................................................................................................
c) Napisz, jaki wniosek wyciągnęli uczniowie w części II
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..
19.Uzupełnij informacje dotyczące właściwości cieczy i gazów:
2 pkt
a) Wylot strzykawki napełnionej wodą zatykamy palcem. Próbujemy przesunąć tłoczek.
Bardzo trudno jest ścisnąć ciecz przez przesunięcie tłoka.
Ciecze są mało ............................
b) Wylot pustej strzykawki zatykamy palcem. Próbujemy przesunąć tłoczek. Łatwo jest
przesunąć tłok.
Gazy łatwo.................................................
c) Przygotujemy obwód: dwa pręty z przewodnika (elektrody) umieszczamy w roztworze soli
kuchennej i łączymy je ze źródłem prądu (bateria) i z żaróweczką.
To samo robimy w wodzie destylowanej.
W pierwszym przypadku żarówka świeci, w drugim nie.
Roztwór soli ............................................................. a woda destylowana............................
20. Znając właściwości gazów napisz: a) jak naprawisz zgniecioną piłeczkę pingpongową?
..................................................................................................................................................
b) dlaczego balon zwiększa swoje rozmiary i może pęknąć, gdy z zimnego otoczenia
przyniesiemy go do ciepłego pokoju?
..................................................................................................................................................