Pobierz stronę w formacie PDF - Informator Pelpliński

PelPlin miastem
Przemiany w ustroju władz miejskich i ich dalsza
działalność jako Miejskiej Rady Narodowej
ciąg dalszy z poprzedniego numeru
Ustawa z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach władzy państwowej, zgodnie z oficjalną retoryką, znosiła dualizm w
administracji państwowej likwidując urzędy wojewody, starosty, burmistrza, wójta.
Faktycznie zaś reforma przypieczętowała
likwidację samorządu, uzależniając całkowicie od administracji rządowej wyższego
szczebla rady narodowe, które dekret listopadowy nazwał organami stanowiącymi
nowego samorządu terytorialnego.
Pierwszym przewodniczącym Prezydium
Miejskiej Rady Narodowej w Pelplinie został Wacław Badziński. Pełnił tę funkcję od
marca 1950 r., jego następcą został Paweł
Pustkowski od czerwca 1950 r.
27 kwietnia 1951 r. Miejska Rada
Narodowa podjęła uchwałę o całkowitej likwidacji analfabetyzmu. Na terenie Pelplina
prowadzono ogółem pięć kursów dla analfabetów, na których zarejestrowano 17 analfabetów i 79 półanalfabetów. Likwidacja
analfabetyzmu nie nastręczała w Pelplinie
poważniejszych trudności, gdyż miasto posiadało dwie szkoły podstawowe. Istniała
również szkoła ogólnokształcąca o nazwie
Gimnazjum Biskupie (Collegium Marianum),
mająca tradycję jeszcze przed 1939 r. Szkoła
ta została przeniesiona z obiektu po zakonie cystersów do budynku zwanego Domem
Społecznym na osiedlu Okoniewo. W 1951
r. gimnazjum upaństwowiono, od 1 września rozpoczęły w Pelplinie edukację dwie
niezależne od siebie szkoły: Koedukacyjna
Państwowa Szkoła Ogólnokształcąca w budynku na Okoniewie i Niższe Seminarium
Duchowne w gmachu Collegium Marianum.
28 września 1951 r. uchwałą Miejskiej
Rady Narodowej w Pelplinie na stanowisko
przewodniczącego Prezydium MRN powołano Józefa Dzwonkowskiego. 20 maja 1953
r. został uruchomiony Miejski Dom Kultury,
którego pierwszym kierownikiem został
Bernard Hanke.
5 grudnia 1954 r. odbyły się w Polsce
pierwsze powszechne wybory do rad narodowych. Na radnych Miejskiej Rady
Narodowej w Pelplinie wybrano: Bronisława
Chmieleckiego, Jakuba Kieleckiego, Jana
Lomnitza, Stefanię Narożną, Helenę
Przybylską, Jana Janowskiego, Helenę
Piotrkowską, Józefa Dzwonkowskiego, Jana
Czarneckiego, Franciszka Mathea, Pawła
Adamowskiego, Krystynę Kasperównę
(Solecką), Czesławę Trzebiatowską, Brunona
Patelczyka, Antoniego Jankowskiego,
Antoniego Szyca, Franciszka Dawidzkiego,
Halinę Jętę, Halinę Czechowską, Antoniego
Puchowskiego, Franciszka Weronieckiego,
Antoniego Idzikowskiego, Jana Starke,
Leona Serockiego, Franciszka Jaśniewskiego,
Marię Wojtaś, Marię Zielińską, Alfonsa
Makowskiego, Bernarda Grota, Marię
Krzykowską. Na pierwszej sesji Miejskiej
Rady Narodowej wybrano prezydium w składzie: Józef Dzwonkowski – przewodniczący, Antoni Jankowski – zastępca, Krystyna
Kasperówna (Solecka) – sekretarz.
23 sierpnia 1955 r. uchwałą Prezydium
Miejskiej Rady Narodowej przekazano teren
sportowy w trwałe użytkowanie Ludowemu
Zespołowi Sportowemu. W centrum zainteresowań władz miasta znajdował się problem mieszkaniowy. Pierwszy po wojnie dom
mieszkalny dla 15 rodzin oddany został 15
grudnia 1959 r. przy ulicy Mickiewicza 1. W
latach 1959-1966 wybudowano w Pelplinie
11 budynków o 136 mieszkaniach. Były to w
większości domy tak zwanego taniego budownictwa, wyposażone jedynie w ubikacje
i wodę poza mieszkaniem. Budownictwo to
ze względu na niski standard spotkało się
z licznymi głosami krytyki, co zmusiło władze Pelplina do wznoszenia domów o pełniejszym wyposażeniu.
Po długich staraniach 20 grudnia 1958
r. oddano do użytku nowo wybudowany
most żelbetonowy na Wierzycy przy ulicy
Kościuszki. W 1959 r. 19 lipca oddano do
użytku, rozbudowaną częściowo czynem
społecznym mieszkańców miasta, salę kina „Wierzyca”, przy poparciu finansowym
Okręgowego Zarządu Kin i wojewódzkiego
komitetu Społecznego Funduszu Budowy
Kraju i Stolicy. 9 sierpnia tegoż roku odbyło
się uroczyste otwarcie nowo wybudowanego
stadionu sportowego.
Perspektywy rozwojowe Pelplina zależały od wielkości przyznanych dotacji z powiatu i dochodów własnych. Brak szerszych
uprawnień w zakresie planowania i budżetu
uniemożliwiało bardziej aktywne działanie
Prezydium Miejskiej Rady i jej przewodniczącego Józefa Dzwonkowskiego. W tym
okresie Pelplin nie posiadał ani wodociągów,
ani kanalizacji o znaczeniu ogólnomiejskim. Większość budynków zaopatrzona
była w pompy prywatne i 11 pomp publicznych rozmieszczonych w mieście. Postulaty
władz dotyczące budowy wodociągów i kanalizacji w Pelplinie nie mogły doczekać się
realizacji z uwagi na szereg pilnych potrzeb
komunalnych we wszystkich miastach województwa gdańskiego.
Wśród udanych inicjatyw władz miasta
należy wymienić rozwój pelplińskiego domu
kultury. Prowadził on szczególnie ożywioną działalność i posiadał własne zespoły
amatorskie, w tym instrumentalne i teatralne. 11 marca 1961 r. została oddana do
użytku klubowa kawiarnia „Mironka” przy
Miejskim Domu Kultury.
16 kwietnia 1961 r. odbyły się wybory do
Sejmu i rad narodowych. W Pelplinie wybrano nowy skład Miejskiej Rady Narodowej.
Na uroczystej sesji MRN w dniu 24 kwietnia radni wybrali Prezydium MRN w składzie: Józef Dzwonkowski – przewodniczący,
Kazimierz Zaborowski – zastępca, członkowie: Stanisław Kwidzyński, Jadwiga
Artemiuk, Maksymilian Wysocki. Powołano
również komisje MRN: finansowo-budżetową, ochrony i bezpieczeństwa publicznego, budownictwa i gospodarki komunalnej,
zaopatrzenia ludności, oświaty i kultury,
komisję zdrowia, zatrudnienia i opieki społecznej oraz komisję mandatową. Podczas
sesji Miejskiej Rady Narodowej odbywały
się dekoracje małżonków, mieszkańców
Pelplina medalem „Za wieloletnie pożycie
małżeńskie”.
W sierpniu 1963 r. oddano do użytku
plac targowy i postój furmanek w zapleczu
placu Grunwaldzkiego. Trudną sprawą dla
samorządu okazała się propozycja przedstawicieli wydziału zdrowia Wojewódzkiej
Rady Narodowej z listopada 1965 r. w sprawie likwidacji sanatorium, a w jego miejsce
utworzenia filii zakładu psychiatrycznego w
Kocborowie. Zdecydowany sprzeciw władz
Pelplina i mieszkańców w tej sprawie spowodował, że zamiast planowanej filii zakładu psychiatrycznego utworzono w dawnym
szpitalu Dom Pomocy Społecznej dla osób
starszych zapewniając zatrudnienie wielu
osobom.
c.d.n.
„
elżBieta dziel
INFORMATOR PELPLIŃSKI 13