informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego miasta

INFORMACJA
O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO
MIASTA SIEMIANOWICE ŚLĄSKIE
2014
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Katowicach
Spis treści:
I.
II.
III.
Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych
1.
Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych
4
2.
Szczepienia ochronne
20
Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą
V.
VI.
Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą
41
2.
Podmioty lecznicze jako zakłady pracy
44
Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności
45
Jakość zdrowotna środków spożywczych, przedmiotów do kontaktu z
żywnością, kosmetyków oraz suplementów diety
47
2.
Powiadomienia typu RASFF
49
3.
Zakłady produkcyjne
51
4.
Obiekty obrotu żywnością
52
5.
Zakłady żywienia zbiorowego
54
6.
Środki transportu żywności
55
Jakość wody
56
1.
Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
56
2.
Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii legionella
58
3.
Baseny kąpielowe
59
Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej
60
1.
Obiekty użyteczności publicznej
61
2.
Gospodarka odpadami komunalnymi
67
3.
Akcje deratyzacyjne
67
Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo – wychowawczych
68
1.
Żłobki i kluby dziecięce
71
2.
Placówki wychowania przedszkolnego
72
3.
„Oddziały zerowe”
73
4.
Stan sanitarny szkół
73
5.
Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach
stałych w miejscu zamieszkania
VII.
39
1.
1.
IV.
4
Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy
78
78
1.
Stan sanitarno - higieniczny zakładów pracy
78
2.
Choroby zawodowe
85
2
VIII. Interwencje mieszkańców miasta
87
IX.
Środki zastępcze
91
X.
Zapobiegawczy nadzór sanitarny
95
XI.
Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, programy
edukacyjne i akcje prozdrowotne
101
1.
Promowanie aktywnego stylu życia i zasad zbilansowanej diety
102
2.
Profilaktyka palenia tytoniu i innych uzależnień
105
3.
Inne przedsięwzięcia
112
3
I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych
1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych
W 2014r Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach prowadził
rejestr zgłoszeń chorób zakaźnych. Uwzględniał on między innymi liczbę zachorowań
i liczbę zgonów na daną chorobę zakaźną na nadzorowanym terenie, w określonym czasie
w zależności od wieku i płci.
Sytuację epidemiologiczną w zakresie chorób zakaźnych na terenie miasta należy uznać
za dobrą. W minionym roku nie stwierdzono epidemicznego występowania zachorowań,
natomiast wzrost liczby zachorowań na niektóre choroby zakaźne miał charakter sezonowy
i nie odbiegał od trendów obserwowanych w kraju.
Z terenu miasta Siemianowice Śląskie w roku 2014 do Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w Katowicach zgłoszono ogółem 1079 przypadków zachorowań na
choroby zakaźne. Strukturę zachorowań oraz porównanie z rokiem 2013 przedstawiono
w formie poniższych wykresów.
4
Zgłoszone przypadki zachorowań na wybrane jednostki chorobowe w roku 2013-2014 na terenie miasta
Siemianowice Śląskie.
Z powodu zachorowań na choroby zakaźne, zakażenia oraz zatrucia pokarmowe
hospitalizacji wymagało 151 osób, co stanowiło 14 % wszystkich zachorowań.
Najczęściej hospitalizowano chorych na wirusowe zakażenia jelitowe - 57 przypadków oraz
na gruźlicę - 23 przypadki zachorowań.
Ponadto odnotowano 3 przypadki zgonu
spowodowane chorobami zakaźnymi – tj. z powodu gruźlicy, choroby meningokokowej oraz
z powodu WZW B.
W roku 2014 w związku z zagrożeniem wystąpienia w kraju zachorowania na
gorączkę krwotoczną
spowodowaną epidemią EBOLA w krajach Afryki Zachodniej,
zebrano informacje z placówek POZ i szpitali dotyczące opracowania i wdrożenia procedury
postępowania z osobami podejrzanymi o choroby wysoce zakaźne. Jednocześnie
przedstawiciele PPIS w Katowicach,
przeprowadzili dodatkowo 13 kontroli podmiotów
leczniczych, podczas których sprawdzano opracowanie i wdrożenie procedur postępowania
na wypadek zgłoszenia się pacjenta podejrzanego o zachorowanie na chorobę zakaźną oraz
stosowania środków ochrony indywidualnej odpowiednio do zagrożenia. W przypadku
1 podmiotu leczniczego stwierdzono uchybienia dotyczące braku opracowanej i wdrożonej
w/w procedury, które zostały usunięte w wyniku wydanych zaleceń pokontrolnych.
5
Ponadto, wszystkim placówkom POZ i szpitalom prowadzącym działalność leczniczą
na terenie miasta
przekazywano informacje i materiały
dotyczące epidemii gorączki
krwotocznej Ebola w krajach Afryki Zachodniej.
Podobnie jak w latach ubiegłych, w roku 2014 kontynuowano działania mające na celu
poprawę
zgłaszalności
chorób
zakaźnych.
Na
podstawie
danych
przekazanych
z Narodowego Funduszu Zdrowia do PSSE w Katowicach dokonywano analizy zgłaszalności
chorób zakaźnych. Nieprawidłowości nie stwierdzono.
Zatrucia i zakażenia pokarmowe
W minionym roku odnotowano na terenie miasta Siemianowice Śląskie ogółem
4 przypadki salmonellozy (wskaźnik 5,83/100 000 mieszkańców). Poziom zachorowań był
nieznacznie wyższy w porównaniu do roku 2013 – 2 przypadki – wskaźnik zapadalności
2,89/100 000 mieszkańców. Jednocześnie odnotowano nieznaczny spadek ogólnej liczby
zachorowań na bakteryjne zatrucia pokarmowe 15 przypadków (wskaźnik 21,86/100 000
mieszkańców) w porównaniu do roku 2013 - 17 przypadków – 24,58/100 000.
Zachorowania na salmonellozy w latach 2010-2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik
zapadalności na 100 000 ludności).
6
120
95,56
100
75,7
80
60
56,77
40
24,58
21,86
2013
2014
20
0
2010
2011
2012
Zatrucia pokarmowe
Zachorowania na zatrucia pokarmowe w latach 2010-2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik
zapadalności na 100 000 ludności).
W zakresie zachorowań na biegunki u dzieci do lat 2 zapadalność w roku 2014 wynosiła 64,86/10 000.
Obserwowany wzrost zapadalności w zakresie tej jednostki
chorobowej, pomimo zarejestrowanej mniejszej liczby zachorowań w 2014 roku – 12
przypadków (rok 2013 – 13 przypadków) wynika z mniejszej liczby dzieci urodzonych
w latach 2013 -2014.
W ciągu ostatnich lat rejestruje się wzrost zachorowań na wirusowe zakażenia
jelitowe – 121 przypadków w roku 2014 – wskaźnik 176,37/100 000).
70
64,86
60
47,24
50
40
42,9
36,48
33,39
30
20
10
0
2010
2011
2012
2013
2014
Biegunki u dzieci do lat 2
Zachorowania na biegunki u dzieci do lat 2 w latach 2010-2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie
(wskaźnik zapadalności na 10 000 ludności).
7
Analizując dane z lat 2010 – 2014 dotyczące zapadalności na biegunki, zatrucia
pokarmowe i zakażenia jelitowe – ogółem, można zauważyć w 2014 niewielki wzrost liczby
rejestrowanych przypadków dotyczących zachorowań na salmonellozy. Spadek zachorowań
dotyczył
bakteryjnych
zatruć
natomiast
pokarmowych,
tendencję
wzrostową
zarejestrowano w przypadku wirusowych zakażeń jelitowych i innych bakteryjnych zatruć
pokarmowych.
Zachorowania na wirusowe zakażenia jelitowe w latach 2010-2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie
(wskaźnik zapadalności na 100 000 ludności).
140
120
100
121
80
60
40
20
0
65
40
7
21
85
0
2010
0
15
65
53
72
26
10
0 40
2011
Biegunka u dzieci do lat 2
Wirusowe zakażenia jelitowe
Zakażenia jelitowe
Dur brzuszny
10
07
2012
10
17
13
13
0 20
2013
15
12
21
0 40
2014
Bakteryjne zatrucia pokarmowe
Czerwonka bakteryjna
Salmonelozy ogółem
Zachorowania na biegunki, zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe – ogółem w latach 2010- 2014 na terenie
miasta Siemianowice Śląskie zbiorczo (liczba zachorowań).
8
Od dłuższego czasu na nadzorowanym terenie nie zarejestrowano zachorowań na
czerwonkę bakteryjną, dur brzuszny lub dury rzekome. W 2014 roku nie odnotowano również
ognisk choroby przenoszonej drogą pokarmową w środowisku domowym.
Choroby zakaźne wieku dziecięcego
Analogicznie jak w latach poprzednich w roku 2014 w Siemianowicach Śląskich wśród
zachorowań na choroby zakaźne wieku dziecięcego dominowała ospa wietrzna.
Zarejestrowano – 496 przypadków - wskaźnik zapadalności 722,98/100 000 mieszkańców
w porównaniu do roku 2013r. – 237 przypadków, wskaźnik zapadalności 342,64/100 000.
Największą liczbę zachorowań zarejestrowano w dwóch grupach wiekowych u dzieci
w wieku od 1 do 4 roku życia (42%) oraz w wieku od 5 do 9 lat (39%). Nie uzyskano
informacji dotyczącej uodpornienia. dzieci.
Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego w latach 2010-2014 na terenie miasta Siemianowice
Śląskie (wskaźnik zapadalności na 100 000 ludności - ospa wietrzna, płonica).
Ospa wietrzna jest jednostką chorobową występującą na całym świecie, którą cechuje
wysoka zakaźność. Na ternie miasta szczyt zachorowań odnotowano w II kwartale 2014 roku.
Podobnie jak w latach ubiegłych
tendencje wzrostowe zapadalności na ospę wietrzną
zarejestrowano w zakresie danych epidemiologicznych dla całego kraju, gdzie zapadalność
wynosiła w 2014r. - 550,22/100 000 mieszkańców.
9
Zachorowania na ospę wietrzną w latach 2010-2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik
zapadalności na 100 000 ludności).
W minionym roku na terenie kraju obserwowano podobną zapadalność na płonicę
(wskaźnik zapadalności 56,20/100 000 ) jak w roku 2013 (61,46/100 000 – mieszkańców).
Na terenie miasta w analogicznym okresie obserwowano wzrost zachorowań, w stosunku do
roku ubiegłego – 28 przypadków co daje wskaźnik zapadalności 40,48/100 000, a w roku
2014 – 36 przypadków wskaźnik 52,47/100 000). Zarejestrowano jedynie pojedyncze
przypadki zachorowań osób powyżej 20 roku życia.
Wśród chorych w minionym roku
przeważały dzieci w wieku 0-6 lat (69%). Najwięcej zachorowań wystąpiło w I kwartale
2014r. (luty, marzec)
Zachorowania na płonicę w latach 2010-2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na
100 000 ludności).
10
Podobnie do roku poprzedniego, w 2014r. zanotowano stabilizację zachorowań na
świnkę – 2 przypadki zachorowań. Uzyskany wskaźnik zapadalności na terenie miasta
wynosił 2,92/100 000 mieszkańców i był niższy od wskaźnika uzyskanego na terenie Polski
(6,20/100 000). Utrzymująca się od kliku lat korzystna sytuacja epidemiologiczna jest
wynikiem skuteczności szczepień, jako formy zapobiegania chorobom zakaźnym. W zakresie
sezonowości, nie stwierdzono korelacji zachorowań z określoną porą roku.
Zachorowania na świnkę w latach 2010-2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na
100 000 ludności).
Krztusiec jest ostrą chorobą zakaźną występującą powszechnie na świecie, wysoka
zaraźliwość ma wpływ na występowanie przypadków wtórnych, zwłaszcza wśród
nieuodpornionych domowników chorych osób. Na terenie miasta Siemianowice Śląskie –
zarejestrowano
3
przypadki
zachorowania
(wskaźnik
zapadalności
4,37/100
000
mieszkańców) w porównaniu do wskaźnika uzyskanego na terenie Polski (5,08/100 000).
11
Zachorowania na krztusiec w latach 2010-2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności
na 100 000 ludności).
W roku 2014 zarejestrowano
podobną liczbę zachorowań nad różyczkę
- 16
zachorowań (wskaźnik zapadalności 23,32/100 000 mieszkańców) w porównaniu do roku
2013 - 19 zachorowań (wskaźnik zapadalności 27,47/100 000) co po uwzględnieniu
liczebności populacji objętej nadzorem epidemiologicznym stanowi poziom znacznie wyższy
niż na terenie kraju (wskaźnik zapadalności 15,02/100 000 mieszkańców). Najwięcej
zachorowań było w grupie mężczyzn w wieku 18-25 lat (69%). Nie zgłoszono żadnego
przypadku różyczki wrodzonej.
30
27,47
23,32
25
20
15
10
7,09
5
5,71
2,94
0
2010
2011
2012
2013
2014
Różyczka
Zachorowania na różyczkę w latach 2010-2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności
na 100 000 ludności).
12
Wirusowe zapalenia wątroby
W zakresie wirusowego zapalenia wątroby w roku sprawozdawczym na terenie
miasta zarejestrowano 24 przypadki wirusowego zapalenia wątroby typu B i 15
przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu C.
W większości zarejestrowane przypadki dotyczyły osób, u których nie występował
przebieg kliniczny pozwalający na rozpoznanie tej jednostki chorobowej. Zachorowania
przebiegały w sposób przewlekły, a ich kwalifikacji dokonywano na podstawie badań
laboratoryjnych.
Wśród nowo zarejestrowanych w roku 2014 przypadków zakażeń wirusami HBV
i HCV, odnośnie wirusa HBV zarejestrowano - 23 przypadki osób zgłaszanych po raz
pierwszy oraz 15 przypadków zgłoszeń zakażeń HCV.
W 2014 roku nie zarejestrowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A.
Zakażenia wirusem HBV (zgłoszone po raz pierwszy) w roku 2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie
(liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych).
13
Zakażenia wirusem HCV (zgłoszone po raz pierwszy) w 2014r. na terenie miasta Siemianowice Śląskie (liczba
osób w poszczególnych grupach wiekowych ).
Grypa
Liczba zachorowań na grypę i podejrzenia grypy w 2014 roku osiągnęła poziom 179
(260,91/100 000 mieszkańców) i była znacznie niższa niż w roku 2013 – 981 przypadków
(1418,27/100 000 mieszkańców). Jednak w minionym roku podobnie jak w roku poprzednim
wskaźnik zapadalności był znacznie niższy od wskaźnika Polski, który wyniósł 7703,24 na
100 000 mieszkańców.
Na podstawie
analizy zachorowań według grup wiekowych stwierdzono, że
największą liczbę zachorowań zarejestrowano w grupie wiekowej od 15 do 64 roku życia.
W przypadku tej jednostki chorobowej najwięcej zakażeń występuje w okresie zimowo wiosennym, co potwierdza największa ilość zarejestrowanych zachorowań w I i II kwartale.
Analizę liczby zachorowań, z uwzględnieniem sezonowości, przedstawia wykres nr 17.
14
Zachorowania na grypę i grypopodobne wg wieku w roku 2014 na terenie miasta
.
Sezonowość zachorowań na grypę roku 2014 zbiorczo na terenie miasta Siemianowice Śląskie (liczba
zachorowań).
15
Choroby odzwierzęce
W minionym roku w zakresie chorób odzwierzęcych rejestrowano przypadki boreliozy
z Lyme oraz 1 przypadek jersiniozy. Dodatkowo prowadzono nadzór w zakresie pokąsań
ludzi przez zwierzęta z uwagi na możliwość narażenia na wściekliznę.
Borelioza z Lyme
Ogółem w roku 2014 zarejestrowano nieznaczny wzrost zgłoszeń zachorowań
i podejrzeń zachorowań na boreliozę
– 75 (w roku 2013 – 60). Na podstawie
przeprowadzonych dochodzeń epidemiologicznych uwzględniających wymogi definicji
przypadku boreliozy – potwierdzono 61 zachorowań.
Porównując zapadalność na terenie miasta i kraju można zauważyć, że wskaźnik
zapadalności w przypadku Siemianowic Śląskich (88,91/100 000 mieszkańców) znacząco
przekracza wskaźnik Polski (34,31/100 000 mieszkańców). Dalsza analiza danych,
z uwzględnieniem aktywności zawodowej wykazała, że wśród chorych były zarówno osoby
niepełnoletnie (6 osób), osoby pełnoletnie pracujące (19 osób), pełnoletnie niepracujące (6
osób), jak i renciści i emeryci (30 osób). Stwierdzono 1 przypadek zachorowania w wyniku
występowania narażenia zawodowego u 1 pracownika PGL Lasy Państwowe Nadleśnictwo
Katowice.
Zachorowania na boreliozę w latach 2010-2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie
16
Pacjenci do lekarza zgłaszali się po wystąpieniu charakterystycznych objawów
klinicznych dla wczesnej fazy choroby – zmiany skórne w miejscu ukąszenia, rumień oraz
objawy grypopodobne, w tym bóle kostno - stawowe.
Ustalono, że 17 osób zdecydowanie identyfikowało miejsce narażenia, jako miasto
zamieszkania - Siemianowice Śląskie, 23 osoby wiązało zakażenie krętkami z narażeniem
poza granicami miasta. Najczęściej miejscem ekspozycji na kleszcze były miejsca
wypoczynku na terenie miasta tj. parki, skwery, działki lub tereny rekreacyjne i lasy.
Jersinioza
W minionym roku zarejestrowano 1 przypadek jersiniozy, co dało wskaźnik
zapadalności 1,46/100 000 mieszkańców, w tym samym okresie na terenie kraju wystąpiła
zapadalność rzędu 0,07/100 000 mieszkańców.
W toku dochodzenia epidemiologicznego wykluczono kontakt pacjenta z chorymi
zwierzętami lub spożywanie produktów potencjalnie skażonych z obrotu nieuspołecznionego.
Pokąsania przez zwierzęta i profilaktyka zachorowań na wściekliznę
Na terenie miasta Siemianowice Śląskie zarejestrowano 69 pokąsań, co daje znacznie
wyższy wskaźnik
zapadalności
na
100
000
mieszkańców
–
100,58/100
000
w odniesieniu do wskaźnika zapadalności na terenie kraju – 21,71/ 100 000 mieszkańców.
Podczas przeprowadzania wywiadów epidemiologicznych u osób pokąsanych, każdorazowo
udzielano informacji dotyczącej konieczności zgłoszenia się do lekarza podstawowej opieki
zdrowotnej w celu m.in. kwalifikacji do szczepienia przeciwko wściekliźnie.
Równolegle
do
zgłoszeń
pokąsań
otrzymywano
informacje
o
wszczęciu
poekspozycyjnych szczepień przeciwko wściekliźnie, których wykonanie ostatecznie
potwierdzono u 14 osób.
17
Narażenia na wściekliznę/potrzeba szczepień w roku 2013 na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik
zapadalności na 100 000 ludności).
Gruźlica
Zapadalność na gruźlicę w minionym roku nieznacznie wzrosła w porównaniu do roku
2013. Ogółem na 25 zgłoszonych przypadków podejrzenia gruźlicy, chorobę potwierdzono
u 23 osób (wskaźnik zapadalności: 33,52/100 000 mieszkańców.
Wśród chorych nie
zarejestrowano osób niepełnoletnich. Zachorowania dotyczyły osób niepracujących (10
chorych) oraz rencistów i emerytów (11 chorych), w 2 przypadkach zachorowanie dotyczyło
osób pracujących.
Analizując powyższe dane stwierdzono podobnie jak w latach ubiegłych, że zapadalność na
gruźlicę wzrasta wraz z wiekiem w większości dotyczy osób o niskim statucie socjalno bytowym.
18
Zachorowania na gruźlicę w latach 2010-2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie
W związku z zarejestrowanymi przypadkami zachorowania na gruźlicę w ciagu
minionego roku nadzorem objęto 15 osób z kontaktu z chorym. W żadnym z powyższych
przypadków nie wydano decyzji administracyjnej w sprawie obowiązku hospitalizacji.
Choroby przenoszone drogą płciową
W 2014 roku kontynuowano nadzór nad chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Ogółem na terenie Siemianowic Śląskich zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na kiłę
–– wskaźnik zapadalności 1,46/100 000. Nie odnotowano zachorowań na kiłę wrodzoną.
Zaznaczyć należy, że rzeczywista skala występowania chorób przenoszonych drogą
płciową może być znacznie większa, niż zebrane dane statystyczne.
W 2014 roku wystąpił 1 przypadek zachorowań na AIDS (wskaźnik zapadalności
1,46/100 000). Uzyskany poziom zapadalności był wyższy od poziomu uzyskanego na terenie
kraju (0,38/100 000).
Jednocześnie zarejestrowano większą niż w poprzednim roku liczbę nowych zakażeń
HIV - 3 (4,37/100 000) w porównaniu do roku 2013. W analizowanym okresie czasu na
terenie Polski wskaźnik nowo wykrytych przypadków HIV wynosił 2,76/100 000.
19
HIV I AIDS
Zgłoszone przypadki zachorowań na HIV i AIDS w latach 2010-2014 na terenie miasta
2. Szczepienia ochronne
Odporność przeciwko chorobom zakaźnym jest jednym z podstawowych mechanizmów
zapewniających organizmowi człowieka jego prawidłowe funkcjonowanie.
Uodpornienie
czynne uzyskuje się m.in. przez podanie szczepień zgodnie z określonym schematem, co
powoduje uruchomienie w organizmie człowieka mechanizmu mającego na celu wytworzenie
odporności.
W zakresie szczepień ochronnych wiodącym celem był nadzór nad punktami szczepień,
nad dystrybucją szczepionek i zgłaszaniem niepożądanych odczynów poszczepiennych.
W 2014 roku w Siemianowicach Śląskich obowiązkowym szczepieniom podlegało
12647 dzieci i młodzieży do 20 roku życia. Odsetek uodpornionych osób waha się od 97% do
99% dla poszczególnych chorób. Uzyskanie wysokiego odsetka osób uodpornionych
20
zapewnia ochronę przed zakażeniami również osobom, z rożnych powodów nie szczepionym,
w wyniku powstania tzw. odporności zbiorowiskowej.
Niestety tak dobra sytuacja epidemiologiczna może ulec zmianie w związku
z narastającym problemem osób uchylających się od obowiązku szczepień. W 2014 roku
w Siemianowicach Śląskich zanotowano 48 osób uchylających się od obowiązkowych
szczepień ochronnych swoich dzieci. Rodzice tzw. oporni najczęściej składali pisemne
oświadczenia o odmowie szczepień na oddziale noworodkowych w szpitalu i w poradniach
dziecięcych. Wystosowano 35 wezwań do złożenia wyjaśnień, z czego tylko 7 osób
skontaktowało się z działem szczepień PSSE.
Przeprowadzono rozmowy osobiste
i telefoniczne na temat korzyści wynikających z realizacji szczepień ochronnych.
W 2014 r. na terenie Siemianowic Śląskich w placówkach prowadzących szczepienia
ochronne przeprowadzono 9 kontroli w zakresie realizacji założeń obowiązującego Programu
Szczepień Ochronnych.
Podczas przeprowadzonych kontroli zwracano szczególną uwagę na:
•
stan zaszczepienia dzieci i młodzieży wg obowiązującego PSO w celu uzyskania jak
najwyższego odsetka uodpornienia,
•
wyposażenie punktu szczepień,
•
sposób przechowywania i transportu preparatów do szczepień,
•
sposób prowadzenia dokumentacji medycznej dotyczącej szczepień ochronnych,
•
zgłaszalność występujących niepożądanych odczynów poszczepiennych.
W ramach akcji informacyjno - promocyjnej „ZASZCZEP W SOBIE CHĘĆ
SZCZEPIENIA” przeprowadzono wykłady dla uczniów i nauczycieli w Zespole Szkół
Technicznych i Ogólnokształcących MERITUM oraz w Gimnazjum nr 3 na temat szczepień
dla osób podróżujących do różnych krajów świata i szczepień p/chorobom wektorowym.
21
Wykład dla uczniów i nauczycieli w Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących MERITUM oraz w
Gimnazjum nr 3 na temat szczepień dla osób podróżujących do różnych krajów świata i szczepień p/chorobom
wektorowym (Źródło: Zdjęcie własne )
W roku 2014 Program Szczepień Ochronnych realizowany był na terenie Siemianowic
Śląskich przez 12 świadczeniodawców w 19 gabinetach zabiegowych. U świadczeniodawców
znajdowało się 12783 karty uodpornienia (stan na dzień 31 grudnia 2014r.), w tym 12647 kart
uodpornienia dzieci i młodzieży do 20 roku życia. W stosunku do roku poprzedniego
obserwuje się niewielki wzrost liczby dzieci i młodzieży podlegających szczepieniu.
Liczba populacji 0-20 roku życia objętej Programem Szczepień Ochronnych w latach 2010-2014
22
Oceniając realizację szczepień ochronnych w 2014 roku należy stwierdzić, że
szczepienia były wykonane w odsetku gwarantującym korzystną sytuację epidemiologiczną
w odniesieniu do wielu chorób zwalczanych poprzez szczepienia ochronne.
Szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu B
Szczepienie p/WZW typu B jest najlepszym sposobem zapobiegania chorobie, od
czasu wprowadzenia szczepienia p/WZW typu B do PSO, w 1989 roku oraz sukcesywne
rozszerzanie grup objętych szczepieniami obowiązkowymi i zalecanymi doprowadziło do
wielokrotnego spadku zapadalności na WZW typu B. W wyniku przeprowadzonych szczepień
dzieci i młodzież są bardzo dobrze uodpornione. Szczepienia podstawowe noworodków
i niemowląt wykonywane były trzema dawkami szczepionki w cyklu zbliżonym do 0; 1; 6
miesięcy. U dzieci z masą urodzeniową mniejszą niż 2000g stosuje się czterodawkowy cykl
szczepienia 0; 1; 2; 12 miesięcy. Również u dzieci szczepionych zalecaną szczepionką
skojarzoną (6 w 1) schemat szczepienia pierwotnego składał się z trzech dawek i dawki
uzupełniającej podanej przed ukończeniem 18 miesięcy.
W roku 2014 szczepienia pierwotne p/WZW typu B w 1 roku życia zostały rozpoczęte
u 45,13 % populacji (306 dzieci). Stan zaszczepienia dzieci w 2 roku życia dawką
uzupełniającą kształtuje się na poziomie 92,60 % (588 dzieci).
Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/WZW B
23
P/WZW typu B ogółem zaszczepiono 99,68 % dzieci w drugim roku życia. Dzieci,
u których do tej pory nie rozpoczęto szczepień posiadały p/wskazania lekarskie lub rodzice nie
wyrażali zgody na szczepienie.
Warto podkreślić, iż najchętniej realizowanym szczepieniem zalecanym finansowanym
przez pacjentów, było szczepienie p/WZW typu B dla osób przygotowujących się do
zabiegów operacyjnych
i przewlekle chorych, nieszczepionych w ramach szczepień
obowiązkowych.
Szczepienia p/błonicy, tężcowi i krztuścowi
Podobnie jak w altach ubiegłych szczepienia realizowane były przy użyciu preparatów
szczepionkowych finansowanych ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia
oraz coraz częściej, z zastosowaniem szczepionek wysoce skojarzonych finansowanych przez
rodziców. Szczepieniami pierwotnymi p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w 2014 roku objęto
52,65% populacji (357 dzieci) w 1 roku życia. W 2 roku życia szczepienie IV dawką
uzupełniającą otrzymało 266 dzieci (41,89%). Ogółem liczba zaszczepionych w drugim roku
życia wyniosła 622 (97,95 %).
Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/błonicy,
tężcowi i krztuścowi w latach 2010-2014
Dawkami przypominającymi p/błonicy i tężcowi szczepiono w 6, 14 i 19 roku życia.
Kontynuacja szczepień p/krztuścowi prowadzona była obowiązkowo u dzieci w 6 roku życia.
W ramach I szczepienia przypominającego p/błonicy, tężcowi i krztuścowi zaszczepiono 493
24
dzieci (64,70%) z rocznika 2009, II dawką przypominającą p/tężcowi i błonicy w roczniku
2001 zaszczepiono 427 osób (72,87%), III dawką przypominającą p/tężcowi
i błonicy
zaszczepiono 317 osób (50,08%) z rocznika 1996.
Procentowy udział dzieci w 6, 14 i 19 roku życia zaszczepionych p/błonicy
i tężcowi dawkami przypominającymi w latach 2010-2014
W 2014 roku, dzieciom które z różnych względów nie otrzymały I szczepienia
przypominającego p/błonicy, tężcowi i krztuścowi, a ukończyły 7 rok życia i zostały
zakwalifikowane do szczepienia, zapewniono szczepionkę z niższą zawartością antygenów
krztuścowych (dTpa) finansowaną ze środków publicznych.
Szczepienia p/poliomyelitis
W analizowanym roku szczepieniami p/poliomyelitis (szczepienia pierwotne) objęto
52,65% populacji (357 dzieci w 1 roku życia), szczepienie uzupełniające wykonano u 265
dzieci w drugim roku życia (41,73%). Ogółem w drugim roku życia zaszczepionych było
97,79 % (621 dzieci). Szczepienie podstawowe prowadzono przy użyciu
szczepionek
pojedynczych
Szczepienie
inaktywowanych
przypominające u dzieci
(IPV)
lub
preparatów
skojarzonych.
w 6 roku życia wykonano u 493 dzieci (64,70%) preparatem
doustnym zawierającym żywe szczepy poliowirusów (OPV) lub inaktywowanym.
25
Procentowy udział dzieci w 1, 2 i 6 roku życia zaszczepionych p/poliomyelitis
w latach 2010-2014
Szczepienia p/odrze, śwince i różyczce
Szczepienia obowiązkowe p/odrze, śwince i różyczce w 2014 roku obejmowały dzieci
w 13-14 miesiącu życia i w 10 roku życia. Systematycznie kontynuowano także szczepienia
u dzieci urodzonych po 31 grudnia 1996 roku, które wcześniej nie otrzymały dwóch dawek
szczepionki skojarzonej. Szczepienie podstawowe w 2 roku życia wykonano u 520 dzieci
(81,89%), a szczepienie przypominające w 10 roku życia u 338 dzieci (54,87%).
Dzieci, u których do tej pory nie rozpoczęto szczepień najczęściej posiadają p/wskazania do
stosowania szczepionek żywych lub rodzice nie wyrażają zgody na szczepienie.
Procentowy udział dzieci w 2 i 10 roku życia zaszczepionych p/odrze, śwince i różyczce
w latach 2010-2014
26
Szczepienia p/gruźlicy
W roku 2014 szczepienia p/gruźlicy wykonywano u noworodków w pierwszej dobie
po urodzeniu preparatem BCG w ampułkach 10 dawkowych.
Procentowy udział dzieci w pierwszej dobie życia zaszczepionych przeciwko gruźlicy w atach 2010-2014
U dzieci z niską masą ciała poniżej 2000g oraz w ciężkim stanie po urodzeniu,
odraczano wykonania szczepienia p/gruźlicy w pierwszej dobie życia, szczepionkę podawano
w następnym możliwym terminie po ustąpieniu p/wskazań. Szczepienia po 14 dniu życia do
15 lat wykonywano najczęściej u dzieci przybywających do Polski z państw, w których nie
prowadzi się szczepień przeciw gruźlicy. W niektórych przypadkach realizacji szczepień
p/gruźlicy
z
opóźnieniem
zastosowano
przed
szczepieniem
test
tuberkulinowy.
Dzieci, u których do tej pory nie zrealizowano szczepień najczęściej posiadają p/wskazania do
wykonania szczepienia lub rodzice nie wyrażali zgody na szczepienie.
Szczepienia p/haemophilus influenzae typu b
W roku 2014 Szczepienia przeciw inwazyjnemu zakażeniu haemophilus influenzae
typu b realizowane były przy użyciu preparatów szczepionkowych finansowanych ze środków
znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia lub z zastosowaniem szczepionek wysoce
skojarzonych finansowanych przez rodziców. Szczepieniami pierwotnymi p/haemophilus
influenzae typu b w 2014 roku objęto 52,65% populacji (357 dzieci) w 1 roku życia.
27
W 2 roku życia szczepienie uzupełniające otrzymało 266 dzieci (41,89%). Ogółem liczba
zaszczepionych w drugim roku życia wyniosła 621 (97,79 %).
Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych przeciwko
Haemophilus influenzae typu b w latach 2010-2014
Stan wykonania szczepień obowiązkowych w 3 roku życia
W
ramach
Programu
Szczepień
Ochronnych
zestawienie
wszystkich
obowiązkowych szczepień wykonanych w 3 roku życia, to tzw. zamknięcie szczepień
podstawowych. Na poniższym wykresie można zaobserwować, iż z wyjątkiem szczepień
p/odrze, śwince i różyczce, wszystkie obowiązkowe szczepienia ochronne wykonane były na
poziomie ponad 99%. Szczepienia p/odrze, śwince i różyczce realizowane były przy użyciu
szczepionek skojarzonych, zawierających atenuowane wirusy. Szczepienie podstawowe
powinno być wykonane zgodnie z obowiązującym PSO u dziecka w 2 roku życia. Dzieci
najczęściej odraczane są właśnie od tego szczepienia z powodów neurologicznych, zaburzeń
odporności, p/wskazań do stosowania żywych szczepionek, uczuleń, stanów infekcyjnych
i zaostrzonych stanów chorób przewlekłych. Jest to również szczepienie, któremu najczęściej
przeciwni są rodzice z tzw. środowisk opornych.
28
Stan zaszczepienia dzieci w 3 r.ż. – dane skumulowane za 2014r.
Zalecane szczepienia ochronne
W roku 2014 szczepienia zalecane niefinansowane ze środków znajdujących się
w budżecie Ministra Właściwego do Spraw Zdrowia realizowano zgodnie z wytycznymi
Programu Szczepień Ochronnych.
Szczepienia p/grypie sezonowej
Na terenie miasta
ogółem w roku 2014 zaszczepiono 1159 osób. Szczepienia
wykonane są w punktach szczepień preparatami zakupionymi przez pacjentów.
Liczba zaszczepionych p/grypie w latach 2010-2014r.
29
Szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu A
Szczepienia p/WZW typu A zalecane są zgodnie z PSO dla osób wyjeżdżających do
krajów o wysokiej endemiczności, osobom zatrudnionym przy produkcji
i dystrybucji
żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz dzieciom i młodzieży które
nie chorowały na WZW typu A.
Liczba osób zaszczepionych przeciwko WZW typu A jest
niższa niż w latach
poprzednich i dotyczy głównie osób dorosłych (26% stanowią osoby poniżej 15 lat). Osoby te
najczęściej były szczepione z powodu wyjazdów w strefy zagrożenia tą chorobą. Szczepienia
realizowano preparatami pojedynczymi i skojarzonymi (przeciw WZW A i B).
Liczba zaszczepionych p/WZW A w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/ Neisseria meningitidis
Szczepionkę przeciw meningokokom poleca się m.in. osobom pozostającym w bliskim
kontakcie z osobami chorymi na inwazyjną chorobę meningokokową. Celem stosowania
szczepień przeciw meningokokom jest zapobieganie inwazyjnym postaciom chorób
meningokokowych
oraz
innym
zakażeniom
wywołanym
przez
serotypy
zawarte
w szczepionkach. Dodatkowo szczepienia (zwłaszcza preparatami skoniugowanymi) mają
30
wpływ na zmniejszenie częstości
nosicielstwa i
wywołania zjawiska odporności
zbiorowiskowej.
Liczba osób zaszczepionych w 2014 roku przeciwko Neisseria meningitidis jest wyższa niż
w latach poprzednich i dotyczy wyłącznie osób do 19 roku życia.
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
153
116
2010
115
75
81
2011
2012
2013
2014
liczba osób zaszczepionych p/zakażeniom Neisseria meningitidis
Liczba zaszczepionych p/ Neisseria meningitidis w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/tężcowi
Zachorowania na tężec wśród osób nie zaszczepionych, pomimo postępu medycyny
charakteryzują się wysoką śmiertelnością, stosowanie szczepienia p/tężcowi ma na celu
ochronę indywidualną przed zachorowaniem.
W 2014 roku do obowiązkowych szczepień po narażeniu wykorzystywana była szczepionka
pojedyncza, natomiast szczepienia zalecane przed ekspozycyjne realizowano głównie przy
użyciu szczepionek skojarzonych.
31
1850
1812
1800
1750
1700
1650
1634
1646
1643
1609
1600
1550
1500
2010
2011
2012
2013
2014
liczba zaszczepionych p/tężcowi (obowiązkowe i zalecane)
Liczba zaszczepionych p/ tężcowi w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/durowi brzusznemu
Szczepienia przeciw durowi brzusznemu na obszarach nie endemicznych, takich jak
Polska mają na celu zapobieganie zachorowaniom wśród osób z grup wysokiego ryzyka m.in.
na stanowiskach pracy przy usuwaniu odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych.
Szczepienie jest również zalecane osobom wyjeżdżającym do rejonów endemicznego
występowania zachorowań na dur brzuszny. W 2014 roku realizowano szczepienia
preparatami pojedynczymi (Ty i Typhim Vi) i szczepionką durowo-tężcową (TyT). W liczbie
osób szczepionych są wyłącznie osoby powyżej 20 roku życia.
Liczba zaszczepionych p/ durowi brzusznemu w latach 2010-2014r.
32
Szczepienia p/błonicy
Od czasu wprowadzenia szczepionki przeciwbłoniczej, toksoid błoniczy jest jej
podstawą – czynnikiem immunogennym, który wyzwala swoistą ochronną odpowiedź
humoralną u szczepionego człowieka. Dodatkowym celem stosowania szczepionki
przeciwbłoniczej osiągnięcie poprzez masowe szczepienia odporności zbiorowiskowej
w szczepionej populacji. W wyniku przeprowadzonych szczepień dzieci i młodzież są bardzo
dobrze uodpornione. U osób dorosłych odporność ta jest mniejsza z powodu braku stymulacji
antygenowej przez naturalny kontakt z zarazkiem oraz sporadyczne podawanie dawek
przypominających.
W 2014 roku w ramach szczepień zalecanych zaszczepiono 7 osób p/błonicy preparatami
skojarzonymi.
Liczba zaszczepionych p/ błonicy w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/Streptococcus pneumoniae
Wśród zakażeń wywołanych przez pneumokoki dominująca formą kliniczną są m.in.
zakażenia układu oddechowego oraz zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Zachorowania
na inwazyjną chorobę pneumokokową charakteryzują się wysoką śmiertelnością, a także
wystąpieniem poważnych powikłań, szczególnie wśród małych dzieci i osób w podeszłym
wieku. Obecność aż 90 serotypów wśród pneumokoków ogranicza możliwość zapobiegania
przez szczepienia wszystkim zakażeniom wywołanym przez te patogeny.
33
W 2014 roku realizowano ze środków publicznych szczepienia p/pneumokokom
u dzieci od 2 miesiąca życia do ukończenia 12 miesięcy urodzonych przed ukończeniem 37
tygodnia ciąży lub urodzonych z masą poniżej 2500g, a także u dzieci do ukończenia 5 roku
życia z wybranych grup ryzyka zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem tych zakażeń.
Do realizacji szczepień obowiązkowych zakupiono dwa rodzaje preparatów: szczepionkę
10-walentną i 13-walentną. Szczepionki przeciw pneumokokom występują wyłącznie jako
preparaty pojedyncze, poliwalentne i są najchętniej kupowanymi przez rodziców
szczepionkami zalecanymi dla dzieci.
W 2014 roku największą liczbę wśród zaszczepionych stanowią dzieci w wieku 0-4 lat (237
dzieci, co stanowi prawie 99,16% liczby zaszczepionych ogółem).
Liczba zaszczepionych p/pneumokokom w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/ospie wietrznej
Ospa wietrzna jest jedną z najbardziej zaraźliwych chorób zakaźnych, dlatego podobnie
jak w latach ubiegłych była najczęściej rejestrowaną chorobą zakaźną wieku dziecięcego.
W przebiegu zachorowania na ospę wietrzną może dochodzić do poważnych powikłań.
Stosowanie szczepionki p/ospie wietrznej zapobiega rozprzestrzenianiu się tej choroby,
a także m.in. chroni pacjentów z grup podwyższonego ryzyka. W 2014 roku szczepienia
wykonywano obowiązkowo ze środków publicznych u dzieci do ukończenia 12 roku życia
narażonych na zakażenie ze względów środowiskowych, zwłaszcza w domach dziecka,
domach opieki długoterminowej, żłobkach i innych instytucjach opiekuńczych, a także
u dzieci do ukończenia 12 roku życia z wybranych grup ryzyka zagrożonych szczególnie
ciężkim przebiegiem zakażenia.
34
Szczepienie p/ospie wietrznej wykonano u 93 dzieci.
Liczba zaszczepionych p/ospie wietrznej w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/biegunce rota wirusowej
Zachorowania na biegunki rotawirusowe w większości występują u
niemowląt
i małych dzieci. Niemowlęta są również najbardziej podatne na ciężkie postacie choroby
i wymagają zwykle leczenia szpitalnego.
Szczepienia przeciw rotawirusom są wdrażane w Polsce jako szczepienia zalecane,
dlatego ich rola ogranicza się do indywidualnej ochrony szczepionych dzieci. Szczepionki
powodują uodpornienie przeciw wybranym typom rotawirusów (odpowiedzialnych za
najgroźniejsze postacie choroby), dlatego można się spodziewać jedynie wpływu szczepień na
obniżenie liczby hospitalizacji i ewentualnych powikłań z powodu ciężkich biegunek,
natomiast szczepienia nie będą miały wpływu na zapadalność na biegunki rotawirusowe
o łagodniejszym przebiegu. W 2014 roku zgodnie z PSO szczepienia zalecane były dzieciom
do 24 tygodnia życia (wyłącznie rodzice pokrywali koszt szczepionki), preparatem doustnym
podawanym jednocześnie ze szczepieniami obowiązkowymi. Zaszczepiono ogółem 165
niemowląt.
35
Liczba zaszczepionych p/biegunce rotawirusowej w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/kleszczowemu zapaleniu mózgu
Szczepionka przeciw KZM jest dedykowana dla osób z grup ryzyka przebywających
stale lub okresowo na terenach endemicznego występowania wirusa KZM. Zgodnie z PSO
szczepienie jest zalecane osobom zatrudnionym przy eksploatacji lasu, stacjonującemu
wojsku, funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej, rolnikom, młodzieży odbywającej
praktyki oraz turystom i uczestnikom obozów i kolonii. W roku 2014 zaszczepiono 15 osób
(93% stanowią osoby poniżej 20 roku życia).
Liczba zaszczepionych p/kleszczowemu zapaleniu mózgu w latach 2010-2014r.
36
Szczepienia p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego
Szczepionka
p/zakażeniom brodawczaka
ludzkiego
powoduje
uodpornienie
przeciwko najbardziej onkogennym typom wirusa. Celem stosowania szczepionki jest głównie
zapobieganie dysplazji szyjki macicy wysokiego stopnia oraz rakowi szyjki macicy, a także
brodawkom zewnętrznych narządów płciowych. W PSO szczepienia przeciw HPV
są
zamieszczone jako zalecane, wg wskazań producenta. W 2014 roku zaszczepiono
4 dziewczynki do 19 roku życia.
Liczba zaszczepionych p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego w latach 2010-2014r.
Szczepienia p/krztuścowi
Informacja o wykonanych szczepieniach p/krztuścowi we wszystkich przedziałach
wiekowych (nie tylko dzieci objętych szczepieniami obowiązkowymi) zamieszczono
w sprawozdaniu ze szczepień ochronnych za rok 2014 (MZ-54) dopiero po raz drugi.
Szczepienia zalecane p/krztuścowi realizowano preparatami skojarzonymi (dTpa i dTpa +
polio) u 6 osób. 5 zaszczepionych stanowią osoby w 14 i 19 roku życia, które w miejsce
obowiązkowej dawki przypominającej p/tężcowi i błonicy zakupili preparat zalecany
z komponentą krztuścową.
37
Liczba osób zaszczepionych p/krztuścowi dawką przypominającą w latach 2013-2014r.
Niepożądane Odczyny Poszczepienne
W Polsce w ciągu ostatnich lat można zauważyć znaczny wzrost zainteresowania
społeczeństwa niepożądanymi odczynami poszczepiennymi. Nadzór nad niepożądanymi
odczynami poszczepiennymi (NOP) prowadzony jest w oparciu o rzetelną rejestrację
przypadków i współpracę z lekarzami. Na podstawie prowadzonego nadzoru prowadzone są
badania epidemiologiczne mające na celu ustalenie związków między szczepieniami,
a przypisywanymi im odczynami. W 2014 roku zgłoszono ogółem 33 przypadki NOP, które
wystąpiły po podaniu jednej lub kilku szczepionek jednocześnie. 31 przypadków lekarze
zakwalifikowali jako odczyny łagodne, 2 jako odczyny poważne.
35
31
33
30
25
20
16
18
15
12
10
5
0
2010
2011
2012
2013
2014
Liczba NOP
Liczba zgłoszonych niepożądanych odczynów poszczepiennych w latach 2010- 2014r.
38
II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w roku 2014 sprawował
bieżący nadzór sanitarny nad
119 podmiotami leczniczymi, w których przeprowadzono
ogółem 86 kontroli stanu sanitarnego.
Nadzór sanitarny prowadzony był nad podmiotami leczniczymi udzielającymi stacjonarnych
i całodobowych świadczeń zdrowotnych,
ambulatoryjnych
świadczeń
zdrowotnych
i praktykami zawodowymi, tj.:

4 szpitalami;

1 szpitalem jednodniowym;

1 zakładem pielęgnacyjno-opiekuńczym;

42 przychodniami, ośrodkami zdrowia, poradniami, ambulatoriami;

9 zakładami badań diagnostycznych i medycznymi laboratoriami diagnostycznymi;

3 zakładami rehabilitacji;

4 innymi podmiotami leczniczymi (w tym pogotowia i pracownie protetyki);

27 indywidualnymi praktykami lekarskimi ogółem;
w tym 19 indywidualnymi praktykami lekarzy dentystów;

15 indywidualnymi specjalistycznymi praktykami lekarskimi ogółem;

1 grupową praktyką lekarską ogółem;

1 indywidualną specjalistyczną praktyką lekarzy dentystów;

1 indywidualną praktyką pielęgniarek i położnych,

1 grupową praktyką lekarzy dentystów;

9 innymi praktykami.
39
Podmioty lecznicze zbiorczo na terenie miasta Siemianowice Śląskie.
Dostosowanie podmiotów leczniczych do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 26.06.2012r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym
i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 112 poz. 739.)
w roku 2014 analogicznie jak w latach ubiegłych sprawdzano
leczniczych
podczas
czynności
kontrolnych,
które
na wniosek podmiotów
skutkowały
wydaniem
decyzji
administracyjnych odnośnie spełnienia wymogów w/w rozporządzenia.
W powyższym zakresie PPIS w Katowicach w roku 2014 przeprowadził 33
kontrole na wniosek stron i wydał:
 6 decyzji celem rejestracji praktyk w Śląskiej Izbie Lekarskiej,
 16 decyzji (w tym 6 dotyczących szpitali i 10 dotyczących pozostałych podmiotów
leczniczych), celem rejestracji w Urzędzie Wojewódzkim.
40
1.Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą
Szpitale
W roku 2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie działalność leczniczą prowadziły
4 szpitale, w tym 1 szpital jednodniowy, tj:
 Centrum Leczenia Oparzeń ul. Jana Pawła II 2,

Nefrolux" Lucjan Sobieraj, Wojciech Kamiński Sp. J. ul. Szpitalna 6,
 Szpital Miejski w Siemianowicach Śląskich Sp. z o. o. ul. 1 Maja 9,
 Lecznica dla Dzieci i Dorosłych REMEDIUM Leczenie Jednego Dnia REMEDIUM
ul. Oświęcimska 6.
W ubiegłym roku został oddany do użytku nowy podmiot tj. Szpitala nr 1 w
Siemianowicach Śląskich Sp. z o.o. S.K.A. ul. Szpitalna 6, który do końca roku 2014 nie
rozpoczął udzielania świadczeń zdrowotnych.
W marcu 2014r. w Centrum Leczenia Oparzeń do nowej części budynku szpitala
zostały przeniesione: Blok Operacyjny i Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii.
Ponadto, istotną inwestycją było wybudowanie na dachu budynku szpitala lądowiska dla
lotniczego pogotowia ratunkowego.
Kontrole sanitarne przeprowadzono we wszystkich szpitalach prowadzących
działalność leczniczą. Ogółem wykonano 15 kontroli w zakresie oceny stanu sanitarno higienicznego, a w szczególności opracowania i stosowania procedur zapobiegającym
szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. Nieprawidłowości stwierdzono w 2 podmiotach,
a mianowicie:

w Szpitalu Miejskim w Siemianowicach Śląskich Sp. z o.o. ul. 1 Maja 9, gdzie
uchybienia dotyczyły nieprawidłowej realizacji procedury dekontaminacji basenów
i
misek
do
toalety
pacjentów
w
trakcie
trwania
ogniska
epidemicznego.
Nieprawidłowości usunięto wyniku realizacji zaleceń pokontrolnych.

w Nefrolux Lucjan Sobieraj, Wojciech Kamiński Sp. J. ul. Szpitalna 6, gdzie
stwierdzono nieprawidłową
realizację
procedur:
dekontaminacji powierzchni,
postępowania z odpadami medycznymi, postępowania z ostrymi narzędziami, w tym
będącymi odpadami medycznymi oraz
brak zgłoszenia zakażenia układu
41
pokarmowego. W związku z powyższym PPIS w Katowicach wydał zalecenia, których
wykonanie potwierdzono podczas kolejnej kontroli.
W Centrum Leczenia Oparzeń przy ul. Jana Pawła II 2
przeprowadzono 2 kontrole
sanitarne i nieprawidłowości nie stwierdzono.
W Lecznicy dla Dzieci i Dorosłych REMEDIUM Leczenie Jednego Dnia REMEDIUM
ul. Oświęcimska 6 przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną i również nieprawidłowości nie
stwierdzono.
System kontroli zakażeń szpitalnych
Kontrole sanitarne w zakresie funkcjonowania systemu kontroli zakażeń szpitalnych
w roku 2014 przeprowadzono w 2 szpitalach. Powyższy zakres kontroli nie dotyczył szpitala
jednodniowego.
Stwierdzono, że monitoring systemu kontroli zakażeń szpitalnych był realizowany
przez zespoły i komitety kontroli zakażeń szpitalnych z uwzględnieniem specyfiki danego
szpitala. Kwalifikacje członków zespołów kontroli zakażeń szpitalnych były zgodne
z obowiązującymi przepisami prawa.
Monitoring zakażeń szpitalnych był prowadzony w formie czynnej poprzez m.in.
codzienny
przegląd
wyników
badań
mikrobiologicznych
oraz
kart
gorączkowych
hospitalizowanych pacjentów. W kontrolowanych szpitalach dokonywana była ocena ryzyka
wystąpienia zakażenia przy przyjęciu pacjenta do szpitala. W obiektach zapewniono warunki
izolacji pacjentów z podejrzeniem lub chorobą wywołaną czynnikami alarmowymi oraz
możliwość wykonywania badań laboratoryjnych mikrobiologicznych, w tym identyfikację
biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących zakażenia i choroby zakaźne
w ciągu całej doby. W każdym ze szpitali powołano zespół ds. polityki antybiotykowej, który
prowadził nadzór nad receptariuszem szpitalnym uwzględniającym wytyczne stosowania
antybiotyków w wybranych sytuacjach klinicznych.
W kontrolowanych szpitalach prowadzone były wykazy zranień ostrymi narzędziami
przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. W nadzorowanych w roku 2014 - 3 szpitalach
zarejestrowano 7 ekspozycji zawodowych, do których dochodziło najczęściej podczas
42
wykonywania procedur z użyciem ostrych narzędzi medycznych oraz 2 ekspozycje na
potencjalny zakaźny materiał biologiczny inne niż zakłucia i skaleczenia.
Zespoły kontroli zakażeń szpitalnych przeprowadzały szkolenia personelu oraz
kontrole wewnętrzne w zakresie poprawności jak i skuteczności realizacji
działań
zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych.
W wyniku przeprowadzonych kontroli w zakresie funkcjonowania systemu kontroli
zakażeń szpitalnych nieprawidłowości stwierdzono w przypadku 1 szpitala
tj. Nefrolux
Lucjan Sobieraj, Wojciech Kamiński Sp. J. ul. Szpitalna 6 i dotyczyły one nie zgłoszenia
zakażenia układu pokarmowego do PPIS w Katowicach.
Ogniska epidemiczne
W roku 2014 do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach
z nadzorowanych szpitali zgłoszono 1 ognisko epidemiczne tj. zakażenie układu
pokarmowego. Wystąpiło ono w Szpitalu Miejskim w Siemianowicach Śląskich
i spowodowane było Clostridium difficile. W ognisku epidemicznym zarejestrowano ogółem
5 pacjentów.
Pozostałe podmioty prowadzące działalność leczniczą stacjonarną
W 2014 roku PPIS w Katowicach
na terenie Siemianowic Śląskich nadzorował
1 zakład pielęgnacyjno - opiekuńczy tj., Samodzielny Publiczny Zakład Pielęgnacyjno
- Opiekuńczy ul. Szpitalna 4, w którym przeprowadzono 1 kontrolę i nieprawidłowości nie
stwierdzono. Standardy postępowania i procedury realizowane były prawidłowo.
Podmioty lecznicze udzielające ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych
W ramach bieżącej działalności prowadzono nadzór nad 58 podmiotami leczniczymi
udzielającymi ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych. W roku 2014 skontrolowano
54 podmioty i nieprawidłowości stwierdzono tylko w 2 obiektach. Dotyczyły one:
 niewłaściwie opracowanych i wdrożonych procedur dekontaminacji,
 braku aktualizacji procedury postępowania poekspozycyjnego,
 braku opracowanych i wdrożonych procedur: izolacji oraz postępowania w przypadku
wystąpienia choroby wysoce zakaźnej,
43

braku dokumentacji potwierdzającej przeprowadzanie kontroli wewnętrznych.
W związku z powyższym PPIS w Katowicach wydał zalecenia, których wykonanie
potwierdzono podczas kontroli sprawdzających.
Należy zaznaczyć, że od kilku lat obserwowana jest zdecydowana poprawa zarówno
opracowania, jak i realizacji obowiązujących procedur.
Praktyki zawodowe
W 2014r. sprawowano nadzór sanitarno - epidemiologiczny nad 55 praktykami
zawodowymi,
skontrolowano 20 spośród nich. Podczas
kontroli sprawdzano
m.in.
realizację procedury dekontaminacji oraz dokumentację działań zapobiegających szerzeniu
się zakażeń i chorób zakaźnych wynikająca z ustawowego obowiązku przeprowadzania
kontroli wewnętrznych. Nieprawidłowości nie stwierdzono.
2.Podmioty lecznicze jako zakłady pracy
W roku 2014 prowadzono również nadzór nad podmiotami leczniczymi w zakresie
przestrzegania przepisów dotyczących ogólnych wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy,
stosowania
niebezpiecznych
substancji,
ich
mieszanin,
czynników
rakotwórczych
i szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy.
W Siemianowicach Śląskich skontrolowano 8 podmiotów leczniczych, a mianowicie 6
przychodni, 1 stację dializ oraz Centrum Stomatologii. Nieprawidłowości nie stwierdzono.
44
III. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna
żywności
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014r. prowadził nadzór
w zakresie urzędowej kontroli żywności, sprawdzając spełnienie przez podmioty gospodarcze
na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności wymagań ujętych
w prawie żywnościowym.
Kontrole żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością
przeprowadzane były zgodnie z przyjętym harmonogramem kontroli oraz w każdy przypadku
podejrzenia lub uzyskania informacji o uchybieniach zagrażających zdrowiu lub życiu.
Działania kontrolne prowadzono w zakładach produkcji żywności, obiektach obrotu
żywnością, żywienia zbiorowego oraz w wytwórniach i miejscach obrotu materiałów
i wyrobów do kontaktu z żywnością, a także w miejscach produkcji i obrotu kosmetykami.
W minionym roku w Siemianowicach Śląskich w 530 obiektach znajdujących się
w
ewidencji
Państwowego
Powiatowego
Inspektora
Sanitarnego
w
Katowicach
W wyniku przeprowadzonych kontroli PPIS w Katowicach wydał
17 decyzji
przeprowadzono 653 kontrole sanitarne.
Obiekty objęte nadzorem PPIS w Katowicach w 2014r.
administracyjnych nakazując usunięcie stwierdzonych uchybień. Zarządzenia 7 spośród nich
zostały wykonane, a pozostałe są w trakcie realizacji. Za brak bieżącego porządku i czystości
45
w 65 przypadkach właścicieli obiektów ukarano mandatem karnym
na łączną kwotę
10 500,- zł. Nie wydawano decyzji unieruchomienia obiektu.
Kontrole
Zakłady
produkcyjne
Obiekty
obrotu
żywnością
Decyzje represyjne
Mandaty
2012
2013
2014
2012
2013
2014
2012
2013
2014
57
39
40
2
6
3
8
5
7
473
406
422
9
10
12
39
35
45
232
192
185
5
8
1
22
19
13
3
3
6
0
0
1
0
0
0
765
640
653
16
24
17
69
59
65
Zakłady
żywienia
zbiorowego
Wytwórnie
kosmetyków,
przedmiotów
użytku
oraz
miejsca
ich
obrotu
RAZEM
Zestawienie działań kontrolnych w latach 2012-2014 w poszczególnych grupach obiektów.
Porównanie ilości wydanych decyzji represyjnych w poszczególnych grupach obiektów w latach 2012 – 2014
46
W 2014r. PPIS w Katowicach wydał
mniej decyzji represyjnych w porównaniu
z rokiem poprzednim, co świadczy o poprawie stanu sanitarno - technicznego w obiektach.
Porównanie ilości nałożonych mandatów karnych w poszczególnych grupach obiektów w latach 2012 – 2014
Kontrole przeprowadzone w 2014 roku częściej kończyły się nałożeniem mandatu
karnego, aniżeli w 2013 roku,
za wyjątkiem zakładów żywienia zbiorowego, gdzie
stwierdzono mniej uchybień skutkujących mandatem.
1. Jakość zdrowotna środków spożywczych, przedmiotów do kontaktu z żywnością,
kosmetyków oraz suplementów diety
W trakcie bieżącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań laboratoryjnych 40 prób
żywności oraz 1 próbkę przedmiotu do kontaktu z żywnością.
Wykonanie tych badań zlecono laboratoriom wchodzącym w skład Zintegrowanego
Laboratorium, znajdującym się w:
 Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach,
 Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Częstochowie,
Badania te są akredytowane lub objęte systemem jakości.
Ponadto zlecono przeprowadzenie badań
4 prób
na obecność pestycydów
w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Opolu.
47
Wyniki kwestionowane uzyskano odnośnie 2 prób. W jednej próbie stwierdzono
obecność szkodników zbożowo – mącznych, natomiast w drugiej nieprawidłowe cechy
organoleptyczne – smak i zapach.
Badania prób żywności
Zakres badań obejmował parametry mikrobiologiczne, chemiczne, organoleptyczne,
obecność zanieczyszczeń, w tym szkodników i ich pozostałości, oraz oznakowanie.
Przebadano ogółem:

pod względem mikrobiologicznym – 6 prób,

pod względem chemicznym – 14 prób,

pod względem organoleptycznym – 5 prób,

pod względem obecności zanieczyszczeń biologicznych i fizycznych – 15 prób.
Porównanie ilości próbek żywności i przedmiotów użytku pobranych i kwestionowanych w latach 2012 - 2014.
W 2014 roku w zakresie oznakowania oceniono 24 próbki środków spożywczych.
Aktualnym przepisom dotyczącym oznakowania środków spożywczych nie odpowiadały
2 próbki (tj. 8,3%). Stwierdzone nieprawidłowości to:
 nazwa, data minimalnej trwałości oraz zawartość netto środka spożywczego nie były
umieszczane w tym samym polu widzenia;
 niewłaściwe oznakowanie wartością odżywczą;
 brak pisemnej deklaracji zgodności;
48
Nadzór nad przedmiotami użytku i kosmetykami
W 2014 roku
przeprowadzono 4 kontrole w wytwórniach materiałów i wyrobów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością i miejscach ich obrotu oraz 2 kontrole w miejscach
obrotu kosmetykami. Stan sanitarno-higieniczny obiektów nie budził zastrzeżeń.
Pobrano i przebadano 1 próbkę wyrobów do kontaktu z żywnością, uzyskano wyniki
prawidłowe.
Rodzaj obiektu
Wytwórnie ogółem
w tym:
- materiałów i wyrobów przeznaczonych do
kontaktu z żywnością
- produkcji, konfekcjonowania kosmetyków
Miejsca obrotu ogółem
w tym:
- materiałami i wyrobami przeznaczonymi do
kontaktu z żywnością
- kosmetykami
Liczba obiektów prowadzących
działalność
Rok 2013
1
Rok 2014
1
1
1
0
1
0
1
0
0
1
1
Wytwórnie i miejsca obrotu przedmiotami użytku i kosmetykami w latach 2013 - 2014.
Suplementy diety
W rejestrze obiektów prowadzonym przez Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Katowicach w 2014r. figurowały 3 punkty sprzedaży suplementów diety
w aptekach na terenie Siemianowic Śląskich.
2. Powiadomienia typu RASFF
System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF) to
system przekazywania informacji między urzędami ds. kontroli żywności.
W przypadku zidentyfikowania jakiegokolwiek zagrożenia zdrowia konsumentów
umożliwia on sprawne i szybkie przekazywanie informacji, które są oceniane i jeżeli istnieje
zagrożenie zdrowia konsumentów podejmowane są działania określone procedurami.
W roku 2014 otrzymano łącznie 45 powiadomień alarmowych i informacyjnych
w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych
RASFF.
49
Przyczynami dla których dany produkt został zgłoszony do systemu RASFF było m.in.:
 stwierdzenie fragmentów szkła w wyrobie piekarniczym;
 stwierdzenie glutenu w produktach bezglutenowych;
 przekroczenie parametrów mikrobiologicznych w produktach tj. tatar wołowy, filet
z kurczaka i podroby, gulasz wieprzowy z szynki schłodzonej, mięso mielone
z szynki, kiełbasa, bazylia suszona;
 zawartość nieautoryzowanych substancji w suplementach diety;
 migracja formaldehydu z naczyń z tworzyw sztucznych, kadmu i ołowiu z naczyń
szklanych oraz cyny ze sprzętu kuchennego;
 przekroczenie dopuszczalnego poziomu pestycydów w herbacie;
 przekroczenie dopuszczalnego poziomu metali w produktach;
 przekroczone poziomy substancji dodatkowych oraz mikotoksyn w produktach.
W obiektach monitorowano proces wycofywania tych produktów z obrotu handlowego.
W większości przypadków producenci lub dystrybutorzy sami podejmowali takie działania.
Kategorie produktów
Powiadomienia
alarmowe
Powiadomienia
informacyjne
Ryby i przetwory rybne
2
0
Mięso i przetwory mięsne
Przetwory zbożowo - mączne
Warzywa i owoce
Wyroby piekarnicze i cukiernicze
Bakalie
Herbaty i kawa
Wyroby przeznaczone do kontaktu
z żywnością
Suplementy diety
Inne (wiśnie koktajlowe z ogonkami, olej kokosowy
do smażenia, borowik suszony, bazylia suszona,
gruszki połówki z lekkim syropie)
Razem
3
9
0
1
1
1
2
0
1
0
1
1
2
1
4
11
3
2
26
19
W 2014r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zgłosił do Systemu
RASFF 3 produkty tj:
50
 gulasz
wieprzowy
z
szynki
schłodzonej
-
z
powodu
zanieczyszczeń
mikrobiologicznych;
 mięso mielone z szynki - z powodu zanieczyszczeń mikrobiologicznych;
 kasza gryczana prażona cała - ze względu na przekroczenie poziomu mikotoksyn
ochratoksyny A.
3. Zakłady produkcyjne
W 2014r. w ewidencji PPIS w Katowicach znajdowało się 26 obiektów – tj. :

1 wytwórnia lodów,

1 automat do lodów,

14 piekarni,

5 ciastkarni,

1 zakład wyrobów garmażeryjnych,

1 wytwórnia wyrobów cukierniczych,

3 inne wytwórnie żywności.
Piekarnia w Siemianowicach Śląskich (Źródło własne)
W obiektach tych przeprowadzono 40 kontroli sanitarnych i nałożono 7 mandatów
karnych. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły:
 braku czystości i porządku w pomieszczeniach produkcyjnych, magazynowych
i socjalnych,
51
 obecności szkodników zbożowo-mącznych,
 niezachowanej czystości pojemników transportowych,
 braku dokumentacji GHP, GMP i HACCP.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 3 decyzje nakazujące
właścicielom zakładów poprawę stanu sanitarno - higienicznego, w tym ścian, sufitów, podłóg
w magazynach i w pomieszczeniach socjalnych.
W obiektach tych pobrano 5 prób, z czego zakwestionowano 1 próbę wytrzepek
z koszyczków pobranych w piekarni za obecność w nich szkodników zbożowo-mącznych.
4. Obiekty obrotu żywnością
W minionym roku PPIS w Katowicach nadzorował 337 obiektów obrotu żywnością tj.:

259 sklepów spożywczych, w tym 4 supermarkety,

10 magazynów hurtowych,

42 kioski spożywcze,

9 środków transportu,

10 obiektów ruchomych i tymczasowych,

7 innych obiektów obrotu żywnością.
Przeprowadzono w nich 422 kontrole sanitarne, w wyniku których nałożono 45
mandatów karnych. Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach
wydał 12 decyzji represyjnych. Zarządzenia 4 decyzji wykonano, pozostałe są w trakcie
realizacji. Nakładane kary były wynikiem stwierdzanych nieprawidłowości takich jak:
 przechowywanie i ekspozycja środków spożywczych w temperaturach niezgodnych
z zaleceniami producenta,,
 brak czystości i porządku w sali sprzedaży, magazynach i pomieszczeniach socjalnych,
 sprzedaż środków spożywczych po upływie daty minimalnej trwałości,
 niezabezpieczenie przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi środków spożywczych
sprzedawanych luzem.
W obiektach tych pobrano do badań laboratoryjnych 36 prób żywności, 1 próba
ogórków
kiszonych
została
zakwestionowana
z
powodu
nieprawidłowych
cech
organoleptycznych – smaku i zapachu.
52
W roku 2014 w obiektach obrotu żywnością
sanitarnego
wózków
oraz
koszyków
w
kontynuowano akcję „Ocena stanu
sklepach
spożywczych
woj.
śląskiego”.
W powyższym zakresie skontrolowano 2 sklepy spożywcze i nie stwierdzono
nieprawidłowości.
Ponadto przeprowadzono 22 kontrole w obiektach handlowych, w trakcie których
sprawdzono
znakowanie
produktów
bezglutenowych
będących
w
sprzedaży,
nieprawidłowości nie stwierdzono.
W placówkach sprzedających grzyby świeże lub suszone sprawdzano atesty wydane
na grzyby świeże oraz oznakowanie grzybów suszonych. Uchybień nie zaobserwowano.
Ponadto w sezonie jesiennym przeprowadzono 10 ocen grzybów świeżych oraz wystawiono
1 atest na grzyby suszone.
Super- i hipermarkety oraz sklepy należące do sieci: „Żabka”, „Biedronka”, „Lidl”
Na terenie Siemianowic Śląskich działają 4 supermarkety. Z uwagi na fakt,
że w obiektach tych zgromadzona jest duża ilość towarów przeznaczona dla masowego
konsumenta, częstotliwość kontroli w
nich była większa
tj. przeprowadzono średnio 6
kontroli w obiekcie.
W 7 sklepach należących do sieci „Żabka”
przeprowadzono łącznie 13 kontroli
sanitarnych. W ich wyniku nałożono 2 mandaty karne na kwotę 400,00zł oraz wydano
1 decyzję administracyjną.
W sklepach sieci „Biedronka” przeprowadzono 19 kontroli sanitarnych i nałożono
1 mandat karny w wysokości 150,00zł. oraz wydano 1 decyzję.
Zarządzenia decyzji wydanych po kontrolach w sklepie sieci „Żabka” i „Biedronka”
dotyczyły doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarnego ścian i sufitów w
pomieszczeniach obiektu.
W 3 sklepach sieci „LIDL” przeprowadzono 4 kontrole sanitarne, stan sanitarnohigieniczny sklepów nie budził zastrzeżeń.
53
Targowiska i obiekty tymczasowe
Na terenie Siemianowic Śląskich funkcjonują 2 targowiska miejskie.
W 27 kioskach przeprowadzono 18 kontroli sanitarnych. Nałożono 1 mandat karny
w wysokości 200,00zł za stwierdzony nieprawidłowy bieżący stan sanitarno - higieniczny,
przechowywanie środków spożywczych poza urządzeniem chłodniczym oraz sprzedaż
środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia.
5. Zakłady żywienia zbiorowego
W 2014r. ewidencji PPIS w Katowicach figurowało 165 obiektów tj:
 37 restauracji,
 86 punktów małej gastronomii,
 2 stołówki pracownicze,
 4 bufety przy zakładach pracy,
 4 bloki żywieniowe w domach opieki społecznej,
 11 stołówek szkolnych, w tym 2 z żywieniem w systemie cateringowym,
 1 żłobek,
 20 stołówek w przedszkolach, w tym 5 z żywieniem w systemie cateringowym.
W obiektach tej grupy przeprowadzono 185 kontroli sanitarnych, w czasie których
nałożono 13 mandatów karnych. Ponadto PPIS w Katowicach wydał 1 decyzję represyjną.
Statystycznie co 14 kontrola kończyła się nałożeniem grzywny w drodze mandatu karnego.
W porównaniu z rokiem 2013 wydano mniej decyzji, co świadczy o poprawie bieżącego
stanu technicznego w obiektach. Nadal w zakładach stwierdzane są takie uchybienia, jak:
 nieprawidłowe przechowywanie opakowań jednorazowego użycia,
 brak czystości i porządku w pomieszczeniach produkcyjnych,
 zbędny sprzęt przechowywany w magazynach i w pomieszczeniach socjalnych,
 niedostosowanie zakresu prowadzonej działalności do powierzchni obiektu.
W roku 2014 przeprowadzono „Akcję catering”, której celem była ocena sposobu
prowadzenia usług cateringowych dla zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego tj.:
szpitali, domów pomocy społecznej, szkół i przedszkoli.
54
W czasie akcji przeprowadzono 8 kontroli w zakładach żywienia zbiorowego
korzystających z usług firm cateringowych i nie stwierdzono naruszenia stanu sanitarnego.
Żywienie w placówkach oświatowo-wychowawczych
W minionym roku
PPIS w Katowicach nadzorował 32 bloki żywienia, w tym 11
w szkołach, 20 w przedszkolach oraz 1 w żłobku.
W 9 szkołach i 15 przedszkolach posiłki przygotowywane były na miejscu, a 2 szkoły
i 5 przedszkoli korzystało z
usług zakładów cateringowych. W kuchniach placówek
oświatowo-wychowawczych przeprowadzono 31 kontroli sanitarnych. Podczas kontroli nie
stwierdzano uchybień sanitarno-higienicznych.
W toku kontroli sanitarnej w kuchni Żłobka Miejskiego przy ul. Zgrzebnioka 36,
stwierdzono nieprawidłowy stan techniczny pomieszczeń. W związku z tym Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzję nakazując doprowadzenie do
prawidłowego stanu technicznego ścian i posadzki w obieralni warzyw.
Żywienie w podmiotach leczniczych
W 2 nadzorowanych szpitalach prowadzących żywienie pacjentów w oparciu o dostawy
posiłków w formie cateringu przeprowadzono 2 kontrole. Ponadto przeprowadzono
2 kontrole sanitarne : 1 w zakładzie opiekuńczo - leczniczym i 1 w kontrolę w stacji dializ,
które prowadzą również żywienie pacjentów
w systemie cateringowym.
Bieżący stan
sanitarny w obiektach nie budził zastrzeżeń.
Transport posiłków odbywał się środkami transportu do przewozu żywności
zatwierdzonymi
decyzjami
Państwowego
Powiatowego
Inspektora
Sanitarnego
w Katowicach.
6. Środki transportu żywności
Skontrolowano 17 samochodów dostawczych przewożących artykuły spożywcze. Stan
sanitarno-higieniczny samochodów spełniał wymagania sanitarne ujęte w rozdziale IV
załącznika II rozporządzenia (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139
z 30.04.2004r. str.1) i nie budził zastrzeżeń.
55
IV. Jakość wody
1. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
W roku 2014 PPIS w Katowicach kontynuował monitoring jakości wody przeznaczonej
do spożycia przez ludzi. Minimalną częstotliwość pobierania próbek wody do badań
laboratoryjnych określono na podstawie załącznika numer 6 do rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 29.03.2007r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.) biorąc pod uwagę
objętość wody rozprowadzanej na terenie miasta Siemianowice Śląskie.
Badania wody dostarczanej mieszkańcom obejmowały zakres monitoringu kontrolnego
i przeglądowego określony w w/w rozporządzeniu. Monitoring jakości wody przeznaczonej do
spożycia przez ludzi prowadzony był na terenie miasta Siemianowice Śląskie łącznie w 14
stałych punktach monitoringowych. Badania jakości wody były wykonywane przez
Państwowego
Powiatowego
Inspektora
Sanitarnego
w
Katowicach
oraz
przez
przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach kontroli wewnętrznej.
W roku 2014 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach pobrał do badań
laboratoryjnych ogółem:
 47 próbek do badań fizykochemicznych,
 41 próbek do badań bakteriologicznych.
Kwestionowano 2 próbki wody (4,8%) ze względu na przekroczone parametry
bakteriologiczne (bakterie grupy coli, Clostridium perfringens). Wykonane
kontrole
sprawdzające kwestionowanych parametrów nie potwierdziły występowania przekroczeń.
Pozostałe
próbki
wody
w
zakresie
badanych
parametrów
fizykochemicznych
i bakteriologicznych spełniały wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia
przez ludzi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29.03.2007r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61
poz. 417 z późn. zm.).
W porównaniu w roku 2013 kwestionowano 1 próbkę wody (2,3%) ze względu
na przekroczone parametry bakteriologiczne, a w roku 2012 wszystkie próbki wody
w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały
wymagania określone w w/w rozporządzeniu.
56
Kwestionowane próbki wody przeznaczonej do spożycia na terenie miasta Siemianowice Śląskie w latach 2014,
2013 i 2012 (badania wykonane przez PPIS w Katowicach).
Ponadto w roku 2014 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach
nadzorował prowadzenie przez Wodociągi Siemianowickie „Aqua- Sprint” Sp. z o.o.
i Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. wewnętrznej kontroli jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Liczba raportowanych próbek wody pobranych przez
w/w przedsiębiorstwa wodociągowe na terenie miasta Siemianowice Śląskie w ramach
prowadzonej kontroli wewnętrznej wynosiła łącznie w 2014 roku:
 80 próbek do badań fizykochemicznych,
 77 próbek do badań bakteriologicznych.
Kwestionowano 3 próbki wody (3,7%) pobrane w ramach kontroli wewnętrznej
ze względu na ponadnormatywną mętność. Pozostałe raportowane próbki wody z kontroli
wewnętrznej w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych
spełniały wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
W przypadku każdego przekroczenia przedsiębiorstwa wodociągowe podjęły działania
zmierzające do usunięcia nieprawidłowości, a poprawę jakości wody potwierdzono
prawidłowymi wynikami badań. Nie stwierdzono występowania stałych, utrzymujących się
długotrwale przekroczeń żadnego z badanych parametrów.
57
Po rozpatrzeniu wszystkich wyników badań próbek wody pobranych w 2014 roku
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach stwierdził, że woda na terenie
miasta Siemianowice Śląskie była przydatna do spożycia przez ludzi.
2. Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii Legionella sp.
W roku 2014 przeprowadzono badania wody ciepłej w kierunku bakterii Legionella sp.
w 3 obiektach tj. w 2 szpitalach i 1 domu pomocy społecznej. Pobrano łącznie 12 próbek
wody ciepłej do badań laboratoryjnych. Kwestionowano 1 próbkę wody ciepłej (8,3%) ze
względu na obecność bakterii Legionella sp. w liczbie przekraczającej wartość dopuszczalną
określoną w określoną w załączniku numer 1D do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
29.03.2007r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.).
W związku z powyższym przekroczeniem parametrów wydano 1 decyzję
administracyjną nakazując właścicielowi obiektu podjęcie działań zmierzających do poprawy
jakości wody ciepłej. zarządzenia decyzji zostały wykonane w wyznaczonym terminie.
W porównaniu w roku 2013 do badań w kierunku bakterii Legionella sp. pobrano 11
próbek wody ciepłej, wszystkie próbki spełniały wymagania, a w roku 2012 pobrano 12
próbek wody ciepłej, kwestionowano 4 próbki i wydano 2 decyzje administracyjne.
Kwestionowane próbki wody ciepłej w obiektach opieki zdrowotnej zamkniętej i zamieszkania zbiorowego i na
terenie miasta Siemianowice Śląskie w latach 2014, 2013 i 2012.
58
3. Baseny kąpielowe
W minionym roku na terenie miasta Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
w Katowicach nadzorował:
 2 baseny kąpielowe kryte – tj. Pływalnia Miejska przy ul. Śniadeckiego 11 i basen
kąpielowy w Kompleksie Sportowym „Michał” przy ul. Orzeszkowej 1,
 1 basen kąpielowy sezonowy na terenie Kompleksu Sportowego MOSiR
„PSZCZELNIK” Park Pszczelnik 3 (2 niecki basenowe odkryte).
Stan sanitarny i techniczny basenów ocenia się jako dobry i dostateczny.
Źródłem zaopatrzenia w wodę jest wodociąg miejski. W dniu kontroli pomieszczenia
przynależne do basenów tj. szatnie, WC, natryski, przebieralnie i pokój ratownika utrzymane
były czysto. Dezynfekcja sanitariatów i pomieszczeń prysznicowych prowadzona była na
bieżąco.
Przed sezonem letnim w pływalni Kompleksu Sportowego MOSiR „PSZCZELNIK”
odnowiono przez pomalowanie wszystkie pomieszczenia, niecki basenowe, ławki i barierki.
Budynek wykazuje nadal duże zużycie techniczne.
W roku 2014 z basenów kąpielowych na terenie miasta Siemianowice Śląskie pobrano
łącznie 41 próbek wody do badań laboratoryjnych. W zakresie badanych parametrów
bakteriologicznych kwestionowano 2 próbki wody (4,8%) ze względu na stwierdzoną
obecność
z
gronkowców
kwestionowanymi
koagulazo-
parametrami
dodatnich.
bakteriologicznymi
Nieprawidłowości
wody basenowej
związane
stwierdzono
w Kompleksie Sportowym „Michał” przy ul. Orzeszkowej 1 (w małej niecce basenowej) oraz
w Pływalni Miejskiej przy ul. Śniadeckiego 11. W przypadku kwestionowanych parametrów
zalecano właścicielowi obiektu wstrzymanie eksploatacji basenu do czasu poprawy jakości
wody w niecce basenowej i podjęcie działań mających na celu usunięcie zanieczyszczeń
bakteriologicznych oraz przeprowadzenie ponownego badania wody w celu potwierdzenia
skuteczności podjętych działań.
W porównaniu w roku 2013 również kwestionowano 2 próbki wody (4,8%) ze
względu na nieodpowiednie parametry bakteriologiczne, a w roku 2012 w zakresie badanych
parametrów wszystkie próbki wody basenowej spełniały wymagania.
59
Kwestionowane próbki wody z basenów kąpielowych na terenie miasta Siemianowice Śląskie w latach 2014,
2013 i 2012.
V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach
kontynuował bieżący
nadzór sanitarny nad 214 obiektami użyteczności publicznej na terenie miasta. W minionym
roku przeprowadził 226 kontroli sanitarnych. W efekcie tych działań wydał 2 decyzje
administracyjne
zarządzając przywrócenie właściwego stanu sanitarno-higienicznego,
a winnych zaniedbań ukarał nakładając 4 grzywny w drodze mandatu karnego.
Stan sanitarno - porządkowy miasta w porównaniu do stanu z lat poprzednich nie uległ
zmianie. Place, ulice są sprzątane na bieżąco, kosze na odpady komunalne są opróżniane.
Nadal problemem bywają zanieczyszczone odchodami zwierzęcymi chodniki,
podwórka i skwery. Sposobem na rozwiązanie tego problemu mogłoby być wydzielenie
specjalnych stref dla psów (zamknięte wybiegi) lub
zapewnienie w przestrzeni publicznej
większej ilości pojemników przeznaczonych na psie odchody.
Często w niewłaściwym stanie sanitarnym i technicznym pozostaje stara zabudowa
miasta.
W budynkach tych najczęściej dochodzi do zalania nieczystościami płynnymi
pomieszczeń piwnicznych w wyniku intensywnych opadów atmosferycznych, czy awarii sieci
wodno-kanalizacyjnej.
60
Siemianowice Śląskie posiadają jeden z ładniejszych kompleksów sportoworekreacyjnych. Tworzą go pole golfowe, strzelnica myśliwska, boiska do piłki nożnej i hokeja
na trawie, korty tenisowe ze sztucznym oświetleniem, hale sportowe do piłki ręcznej,
koszykówki , siatkówki i tenisa, baseny kąpielowe oraz kręgielnia.
W roku 2014 otwarto boisko wielofunkcyjne dla dzieci i młodzieży oraz
zrewitalizowano przestrzeń publiczną na Osiedlu Młodych, gdzie dodatkowo zorganizowano
piękny skwer z fontanną i miejscami wypoczynkowymi. Jest to wspólna inicjatywa Miasta
i Siemianowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej.
Wielofunkcyjne boisko na Osiedlu Młodych
W Parku Tradycji powstał łącznik – trakt pieszo-rowerowy – łączący go z Parkiem
Górnik im. Stanisława Dykty.
1.Obiekty użyteczności publicznej
W roku 2014 na terenie miasta PPIS w Katowicach nadzorował następujące grupy
obiektów użyteczności publicznej:
 obiekty świadczące usługi hotelarskie – 5
 zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej
 i tatuażu – 103
 domy pomocy społecznej – 7
 ustępy publiczne – 4
 obiekty kulturalno-widowiskowe – 8
61
 obiekty sportowe – 6
 pływalnie kryte i odkryte - 3
 inne obiekty – 78 tj. składowisko odpadów komunalnych, cmentarze, domy
przedpogrzebowe i chłodnia, zakłady pogrzebowe, pralnie, sklepy z odzieżą używaną,
targowiska, apteki, stacje paliw, tereny rekreacyjne.
Grupy i ilości obiektów w Siemianowicach Śląskich nadzorowanych w roku 2014
Obiekty świadczące usługi hotelarskie
W minionym roku skontrolowano 5 obiektów świadczących usługi hotelarskie, co
stanowi 100 % będących w nadzorze.
Grupa ta obejmuje obiekty znacznie zróżnicowane, tak pod względem warunków
technicznych i standardu wyposażenia, jak i zakresu poziomu świadczonych usług.
Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o usługach turystycznych (Dz. U. z
2004r. Nr 223, poz. 2268 z późn. zm.), do omawianej grupy zaliczono hotele, oraz inne obiekty
świadczące usługi hotelarskie tj.: pokoje gościnne, hotele pracownicze.
W trakcie sprawowanego nadzoru w obiektach kontrolowano:
62
 stan techniczny pomieszczeń mieszkalnych i sanitarnych oraz ich wyposażenie,
 dbałość o stan bieżącej czystości pomieszczeń oraz otoczenia obiektu,
 sposób zagospodarowania odpadów komunalnych,
 postępowanie z bielizną,
 zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia i jej jakość.
W oparciu o powyższe kryteria stan sanitarny tych obiektów oceniono pozytywnie.
W roku 2014 objęto nadzorem nowy obiekt tj. Hotel Kołodziej przy ul. Powstańców 16.
Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuażu
Spośród 103 zakładów figurujących w ewidencji PPIS w Katowicach w ewidencji
skontrolowano 47, co stanowi 46%. Obiekty te stanowią najliczniejszą grupę obiektów
użyteczności publicznej.
Świadczenie usług fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej czy tatuażu
może nieść ryzyko wystąpienia zagrożenia epidemiologicznego. W związku z tym w czasie
kontroli zwracano uwagę czy przy wykonywaniu czynności mogących powodować naruszenie
ciągłości tkanek używa się wyłącznie materiałów i narzędzi sterylnych, czy właściciele
zakładów wdrożyli i stosują procedury zapewniające ochronę przed zakażeniami oraz
chorobami zakaźnymi oraz czy pomieszczenia i ich wyposażenie utrzymane są
w nienagannym stanie sanitarnym.
W pierwszym kwartale 2014 roku w ramach programu „Zapobieganie zakażeniom
HCV”, przeprowadzono kontrole zakładów fryzjerskich, kosmetycznych i tatuażu. W trakcie
kontroli prowadzono min. instruktaż w zakresie dezynfekcji i sterylizacji sprzętu, sprawdzano
wdrożenie procedur.
W 2014r. negatywnie oceniono 3 zakłady, w których stwierdzono brudne narzędzia
fryzjerskie, wyposażenie, podłogi, brak dezynfekcji narzędzi, nieporządek w szafach,
szufladach z narzędziami i kosmetykami. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami
sanitarnymi wydano doraźne zalecenia usunięcia nieprawidłowości oraz nałożono grzywny
w drodze mandatu karnego. Kontrole sprawdzające wykazały wykonanie zaleceń.
63
Przystanki komunikacji miejskiej
W
ramach
prowadzonego
nadzoru
na
terenie
miasta
dokonano
oględzin
10 przystanków autobusowych i tramwajowych. Cześć skontrolowanych przystanków
posiada wiaty z ławeczkami, a na pozostałych ustawione są tylko ławeczki dla podróżnych.
Teren 8 przystanków był zaśmiecony. O powyższym poinformowano Referat Gospodarki
Komunalnej Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie wnosząc o podjęcie działań mających na
celu poprawę stanu sanitarnego przystanków.
Jednostki organizacyjne pomocy społecznej
W 2014r. PPIS w Katowicach nadzorował 7 obiektów, skontrolowano 6 spośród nich.
W grupie tej znajdują się zakłady o różnym profilu działalności:
 domy pomocy społecznej – placówki zapewniające całodobową opiekę z powodu
wieku, choroby, niepełnosprawności, świadczące usługi bytowe, opiekuńcze,
pielęgnacyjne, wspomagające i edukacyjne, działające po uzyskaniu zezwolenia na
podstawie przepisów o pomocy społecznej,
 inne jednostki pomocy społecznej – domy dziennego pobytu, ośrodki wsparcia,
 placówki zapewniające całodobową opiekę – placówki zapewniające opiekę osobom
niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, świadczące
usługi bytowe, opiekuńcze, prowadzone w ramach działalności gospodarczej,
działające po uzyskaniu zezwolenia na podstawie przepisów o pomocy społecznej.
Placówki te z reguły charakteryzują się dobrym stanem technicznym, będącym wynikiem
realizacji wymogów i ich standaryzacji.
W skontrolowanych obiektach nie stwierdzono nieprawidłowości w gospodarowaniu
odpadami medycznymi i komunalnymi. Nie stwierdzono zaniedbań w postępowaniu z bielizną
czystą i brudną, utrzymaniu bieżącej czystości obiektów i ich otoczenia.
Obiekty przystosowane są dla osób niepełnosprawnych (windy, podjazdy). Domy pomocy
wyposażone są w pracownie fizjoterapii, sale ćwiczeń fizycznych, pokoje doraźnej pomocy,
świetlice.
64
Ustępy publiczne
W minionym roku w ewidencji PPIS w Katowicach figurowały 4 ustępy publiczne
i ogólnodostępne przeznaczone dla klientów w centrach handlowych.
Wszystkie ustępy podłączone są do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej.
W dniu kontroli obiekty zaopatrzone były w wystarczającą ilość środków czystościowych,
higienicznych i dezynfekcyjnych. Bieżąca czystość była zachowana.
Nadal w niezadawalającym stanie są dwa ustępy publiczne tj.: przy ul. Jana Pawła II
i ul. 1-go Maja, gdzie kolejny rok z rzędu stwierdza się zwilgocenie ścian i sufitów.
Po przeprowadzonej kontroli w grudniu 2014 roku PPIS w Katowicach wystosował pismo do
Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie wnosząc o podjęcie działań zmierzających do poprawy
stanu sanitarno-higienicznego szaletów.
Obiekty sportowe
W roku 2014 pod bieżącym nadzorem PPIS w Katowicach znajdowało się 6 obiektów
sportowych - skontrolowano 5.
Obiekty te stanowią samodzielne budynki przeznaczone do uprawiania sportu
i rekreacji (hale sportowe, kluby, kręgielnie) oraz zagospodarowane tereny sportowe
przeznaczone do uprawiania sportów na świeżym powietrzu, np. boiska, korty tenisowe, pole
golfowe.
W trakcie kontroli oceniano stan techniczny pomieszczeń do uprawiania sportów,
pomieszczeń sanitarnych oraz ich wyposażenie i zaopatrzenie w środki czystości i higieniczne.
Zwracano uwagę na dbałość o stan bieżącej czystości pomieszczeń oraz otoczenia obiektu.
Oceniano sposób zagospodarowania odpadów komunalnych, a także zaopatrzenie w wodę
przeznaczoną do spożycia.
W oparciu o powyższe kryteria stwierdzono zadawalający stan sanitarno-porządkowy
skontrolowanych obiektów.
Obiekty kulturalno-widowiskowe
Na terenie Siemianowic Śląskich nadzorem objętych jest 8 obiektów kulturalnowidowiskowych, kontrole przeprowadzono w 6 z nich.
65
Obiekty te stanowią zespół urządzeń publicznych zaspokajających potrzeby socjalne,
oświatowe i kulturalne ludności. Grupa ta obejmuje muzeum, ośrodki kultury, kino.
Obiekty charakteryzują się dobrym stanem technicznym.
Nadal nieczynne jest Kino Teatr „Tęcza” przy ul. gen. Karola Świerczewskiego 22.
Tereny rekreacyjne
Tereny rekreacyjne to publiczna zorganizowana miejska przestrzeń zielona pełniąca
funkcje wypoczynkowe i rekreacyjne, a niekiedy także sportowe lub inne. Grupa ta obejmuje
różnorodne obiekty min. parki, skwery, place zabaw dla dzieci, piaskownice, ścieżki i trasy
rowerowe. W obrębie tych obiektów znajdują się także elementy małej architektury (kosze na
śmieci, pojemniki na psie odchody, ławki, latarnie itp.), a często również altany, fontanny,
pomniki czy strefy aktywności rodzinnej wyposażone w zestawy siłowe, huśtawki, zestawy
zabawowe, równoważnie, drabinki, stoły do tenisa itp.
W wyniku prowadzonego nadzoru stwierdzono, że tereny te były zadbane, zieleń
pielęgnowana, zarządcy wymienili piasek w piaskownicach, dokonywano przeglądu
technicznego urządzeń, instalowano ławki, kosze na śmieci. Przy piaskownicach ustawione
były tabliczki informujące o zakazie wprowadzania psów oraz regulaminy korzystania
z placów zabaw, w których także ujęty jest zakaz wprowadzania psów.
Targowiska
Na terenie Siemianowic Śląskich w roku 2014 PPIS w Katowicach nadzorował
2 targowiska i obydwa skontrolowano. Przedmiotem kontroli była dbałość o stan bieżącej
czystości targowisk oraz otoczenia, sposób zagospodarowania odpadów komunalnych, stan
techniczny i sanitarny toalet dla klientów oraz ich wyposażenie, a także zaopatrzenie w wodę
do spożycia. W oparciu o powyższe kryteria stan targowisk oceniono pozytywnie.
Cmentarze
Na
terenie miasta funkcjonuje 8 cmentarzy, w tym 7 cmentarzy parafialnych
i Cmentarz Żołnierzy Niemieckich. Skontrolowano 7 i nie stwierdzono niewłaściwego stanu
porządkowego. Główne alejki na cmentarzach są utwardzone. Odpady komunalne
gromadzone były w kontenerach i wywożone na wysypisko śmieci.
66
Na terenie Cmentarza Żołnierzy Niemieckich i cmentarza Parafii Krzyża Świętego
przy ul. Cmentarnej wydzielono toalety dla odwiedzających.
2. Gospodarka odpadami komunalnymi
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku kontynuował
nadzór nad gospodarką odpadami komunalnymi na terenie miasta. W trakcie kontroli między
innymi zwracano uwagę
na zachowanie ciągłości odbioru odpadów komunalnych oraz
zapewnienie pojemników do gromadzenia odpadów.
Przeprowadzone kontrole sanitarne wykazały, że gospodarka odpadami komunalnymi
na terenie miasta prowadzona była prawidłowo.
Zmiany
w
gospodarowaniu
odpadami
komunalnymi
wprowadzone
2013r.
spowodowały, że w mieście pojawiło się wiele nowych kontenerów do segregacji śmieci,
które rozlokowano w dodatkowych miejscach tak, aby jeszcze bardziej ułatwić mieszkańcom
dbanie o środowisko naturalne.
W mieście działają Mobilne Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych.
Frakcje odpadów komunalnych przyjmowane w ramach mobilnych punktów to zużyte baterie
i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz zużyte opony.
Wszystkie odpady komunalne z terenu miasta odbierane
były w sposób
zorganizowany przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp.
z o.o. ul. Pawła Śmiłowskiego 15 w określonych dniach.
Od 1 lipca zgodnie z wolą mieszkańców władze miasta rozpoczęły proces likwidacji
składowiska odpadów komunalnych, teraz działa tam tylko sortownia. W związku
z powyższym odpady z terenu miasta dostarczane były do wysypisk usytuowanych
w okolicznych miastach min. w Bytomiu.
3.Akcje deratyzacyjne
W 2014 roku na terenie miasta Siemianowice Śląskie zostały przeprowadzone dwie
obowiązkowe akcje deratyzacyjne: wiosenna i jesienna.
W ramach akcji deratyzacyjnych skontrolowano posesje, zakłady pracy, zakłady
żywienia, obrotu handlowego i produkcyjne, placówki nauczania, podmioty lecznicze.
67
W trakcie akcji wiosennej skontrolowano
55 obiektów, natomiast w ramach akcji jesiennej
71 obiektów i nieprawidłowości nie stwierdzono.
VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo – wychowawczych
Czuwając
nad
stanem
sanitarnym
szkół
i
innych
placówek
opiekuńczo-
wychowawczych, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku
nadzorował 48 stałych obiektów nauczania i wychowania w mieście. Były to:

żłobki i kluby dziecięce – 2,

przedszkola – 19,

szkoły podstawowe –7,

gimnazja – 5,

licea ogólnokształcące – 2,

zespoły szkół – 3,

szkoły policealne – 1,

rodzinkowe domy dziecka – 4,

placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego – 1,

placówki z pobytem całodobowym – 3,

placówki wychowania pozaszkolnego – 4.
Ponadto nadzorem objęto
11 turnusów placówek sezonowego wypoczynku dzieci
i młodzieży.
Przeprowadzono 50 kontroli sanitarnych w 36 obiektach nauczania i wychowania.
Odpowiednio
w 2013 roku nadzorowano 49 obiektów stałych i 12 turnusów placówek
sezonowego wypoczynku dzieci i młodzieży, gdzie przeprowadzono 40 kontroli sanitarnych.
68
Placówki oświatowo-wychowawcze w Siemianowicach Śl. objęte nadzorem Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w Katowicach w 2014 r.
Przeprowadzone kontrole potwierdziły dobry stan techniczny i sanitarny większości
placówek oświatowo-wychowawczych w mieście. W 2014 r. Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 5 decyzji zarządzających oraz po przeanalizowaniu
uzasadnionych wniosków stron, zmienił na późniejszy termin wykonania obowiązków
wynikających z decyzji wydanych w latach 2007 – 2013.
W minionym roku w 1 placówce tj. w Przedszkolu Nr 11 przy ul. Słowackiego 5
przywrócono właściwy sanitarny z uwagi na wykonanie wszystkich obowiązków decyzji
wydanej w 2013 roku.
Zgodnie ze stanem na dzień 31.12.2014 roku do realizacji pozostały zarządzenia
13 decyzji dotyczących wszystkich typów szkół oraz przedszkoli, co przedstawiono
w poniższej tabeli.
69
Obiekt
Liczba
Wydanych w roku:
decyzji do 2007 2008 2009
2010
2011
2012
2013 2014
realizacji
Przedszkola
3
0
0
0
0
1
0
1
3
0
1
2
0
0
0
0
Gimnazja
4
1
0
0
1
0
0
0
2
Zespoły Szkół
3
0
0
0
0
0
1
0
2
Razem:
13
1
1
2
1
1
1
1
5
Szkoły
Podstawowe
1
0
Decyzje pozostałe do realizacji z lat 2007 – 2014 – stan na dzień 31.12.2014 r.
Po kontrolach przeprowadzonych w
2014 roku, w odniesieniu do 5 obiektów
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zarządził przywrócenie właściwego
stanu sanitarno – higienicznego. Powyższe dotyczyło między innymi:
dróg dojścia i ogrodzenia w:

Zespole Szkół Nr 4 ul. M. Dąbrowskiej 10,

Zespole Szkół Integracyjnych ul. Lipowa 3,
sal zajęć dydaktycznych i innych pomieszczeń dla dzieci i uczniów w:

Przedszkolu Nr 16 ul. Stawowa 22 ,

Zespół Szkół Integracyjnych ul. Lipowa 3,
toalet, w tym sprawności technicznej armatury w:

Przedszkolu Nr 16 ul. Stawowa 22,

Gimnazjum Nr 3 ul. Korfantego 18

Publicznym Gimnazjum Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji
Katowickiej ul. 1 Maja 1,
warunków do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego w:

Gimnazjum Nr 3 ul. Korfantego 18

Zespole Szkół Nr 4 ul. M. Dąbrowskiej 10,

Zespole Szkół Integracyjnych ul. Lipowa 3.
70
1. Żłobki i kluby dziecięce
Na terenie Siemianowic Śląskich w 2014 roku działał 1 żłobek miejski, w którym
opiekę otrzymywało 110 dzieci oraz 1 niepubliczny klub dziecięcy, w którym
przebywało 5 dzieci.
Żłobek oraz klub dziecięcy funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego
celu. Kontrole sanitarne wykazały, że dzieciom zapewniono higieniczne i bezpieczne
warunki pobytu w placówkach.
Sypialnia przy siemianowickim prywatnym żłobku (Źródło: Zdjęcie własne )
71
2. Placówki wychowania przedszkolnego
Na terenie miasta w 2014 roku do dyspozycji dzieci było 18 przedszkoli oraz 1 punkt
przedszkolny.
Obiekty zorganizowane były w budynkach przystosowanych do tego celu.
W 16 skontrolowanych przedszkolach zapisanych było 1688 dzieci, w tym do 5 przedszkoli
niepublicznych uczęszczało 285 dzieci, a do 11 przedszkoli miejskich 1403 dzieci.
W 2014 r. w wyniku prowadzonego nadzoru nieprawidłowości stwierdzono
jedynie
w Przedszkolu Nr 16 przy ul. Stawowej 22 i dotyczyły one niewłaściwego stan sanitarnohigienicznego podłogi w sali zajęć dla dzieci oraz ścian, sufitów i stolarki drzwiowej
w łazienkach dla dzieci.
W Przedszkolu Nr 11 przy ul. Słowackiego 5 stan sanitarny uległ poprawie w wyniku
realizacji zarządzeń decyzji wydanej przez Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Katowicach w roku 2013. W obiekcie doprowadzono do prawidłowego stanu
sanitarno-higienicznego podłogę w sali zajęć dla dzieci najmłodszych oraz stolarkę okienną
w łazience dla dzieci.
Ponadto w dwóch przedszkolach pozostały do realizacji zarządzenia decyzji Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach z lat 2011 – 2013.
W Przedszkolu Nr 12 przy ul. Oświęcimskiej 3 dotyczą one:
 zapewnienia stałego dopływu bieżącej ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk
w łazience dla dzieci i rodziców przy szatni oraz w pomieszczeniu gospodarczym
wielofunkcyjnym,
 doprowadzenia
do prawidłowego stanu sanitarno-technicznego kaloryferów
i powierzchni podłogi pod nimi w 3 salach zabaw dla dzieci, ścian i sufitów w łazience
dla
dzieci
i
rodziców
przy
szatni
oraz
w
pomieszczeniu
gospodarczym
wielofunkcyjnym,
 umożliwienia otwierania okien z poziomu podłogi w sali zabaw dla dzieci,
 zapewnienia łatwej do utrzymania w czystości podłogi w pomieszczeniu gospodarczym
wielofunkcyjnym.
W Przedszkolu Nr 15 przy ul. Grunwaldzkiej 10 w złym stanie sanitarnym pozostają
podłogi w salach zajęć dla dzieci.
72
Piaskownice i place zabaw
W trakcie kontroli przedszkoli zwracano również uwagę na stan techniczny i sanitarny
piaskownic, placów zabaw jak i terenów rekreacji zewnętrznej. Podobnie jak w ubiegłych
latach, we wszystkich skontrolowanych placówkach piasek w piaskownicach był czysty,
a
piaskownice
w
przerwach
między
użytkowaniem
były
zabezpieczone
przed
zanieczyszczeniem plandekami lub innymi materiałami. Tereny placów zabaw i rekreacji
zewnętrznej były ogrodzone i utrzymane czysto.
Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii
Istotnym elementem procesu wychowania jest zapewnienie mebli i sprzętów
dostosowanych do wzrostu ich użytkowników. W tym zakresie przeprowadzono ocenę
dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań ergonomii w 1 niepublicznym przedszkolu,
a mianowicie w I Społecznym Przedszkolu ul. Łokietka 12.
W 2 oddziałach dokonano pomiaru wzrostu 29 dzieci. Badania wykazały, że dzieci
korzystały z mebli dostosowanych do wzrostu.
3. „Oddziały zerowe”
Przeprowadzono kontrole w zakresie oceny warunków, jakie zapewniono dla dzieci 5-6
letnich w „oddziałach zerowych” w 12 przedszkolach funkcjonujących samodzielnie.
Uczęszczało do nich łącznie 614 dzieci. Wszystkie skontrolowane w tym zakresie
przedszkola posiadały właściwą infrastrukturę do funkcjonowania „oddziałów zerowych”.
Dzieciom zapewniono własny plac rekreacyjny wraz z terenem zielonym.
sanitarne dostosowane były do wzrostu dzieci, a sprzęt i meble
Urządzenia
posiadały certyfikaty.
Zorganizowano dożywianie dzieci podczas pobytu w placówce.
4. Stan sanitarny szkół
Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach
w 2014 r. było 18 szkół wszystkich typów na terenie miasta. Stan sanitarny szkół ocenia się
jako dobry. Budynki przystosowane są do potrzeb użytkowników.
73
W skontrolowanych 15 placówkach przeprowadzono 22 kontrole sanitarne, w wyniku
których Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 4 decyzje
administracyjne, a mianowicie:
 w Gimnazjum Nr 3 przy ul. Korfantego 18 stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno –
higieniczny w pomieszczeń bloku sportowego (ścian i sufitów szatni dla dziewcząt i
chłopców, siłowni, okien w sali gimnastycznej, przedsionka przed salą), klatki
schodowej w segmencie G oraz pomieszczeń sanitarnych dla dziewcząt i chłopców.
 w Zespole Szkół Nr 4 przy ul. M. Dąbrowskiej 10 -
w złym stanie technicznym
pozostaje boisko szkolne wielofunkcyjne i do piłki nożnej oraz schody zewnętrzne
prowadzące na boiska szkolne,
 w Zespole Szkół Integracyjnych przy ul. Lipowej 3 – zarządzenia dotyczyły stanu
sanitarno-higienicznego ścian, sufitu i podłogi w sali gimnastycznej, podłóg w 3
salach dla uczniów oraz traktach komunikacyjnych na parterze, I i II piętrze, dróg
dojścia tj.: nawierzchni chodnika i podjazdu dla uczniów niepełnosprawnych oraz
boiska szkolnego.
 w Publicznym Gimnazjum Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji
Katowickiej przy ul. 1Maja 1- nie zapewniono dopływu bieżącej ciepłej wody przy
umywalkach do mycia rąk w pomieszczeniu sanitarnym dla dziewcząt i chłopców.
Ponadto do realizacji pozostały zarządzenia decyzji Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w Katowicach z lat 2007 -2013 dotyczące:
stanu sanitarno-technicznego dróg dojścia i ogrodzenia w :

Gimnazjum Nr 4 Siemianowice Śl. ul. Chopina 4,

Zespole Szkół Nr 1 Siemianowice Śl. ul. Szymanowskiego 11;
terenu rekreacyjnego i boiska sportowego w:

Szkole Podstawowej Nr 5 Siemianowice Śl. ul. Michałkowicka 15;
pomieszczeń szkoły w:

Gimnazjum Nr 2 Siemianowice Śl. ul. Przyjaźni 28;
74
toalet, w tym sprawności technicznej armatury oraz wyposażenia w :

Szkole Podstawowej Nr 1 Siemianowice Śl. ul. Niepodległości 47,

Szkole Podstawowej Nr 6 Siemianowice Śl. ul. 1 Maja 16;
Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego
Podczas kontroli poddawano ocenie infrastrukturę do prowadzenia zajęć z
wychowania fizycznego. W tym zakresie skontrolowano 15 szkół. Stwierdzono, że w salach i
na boiskach oraz w miejscach wyznaczonych do uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i zabaw
umieszczono tablice informacyjne określające zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń i
sprzętu sportowego. Bramki i kosze do gry oraz inne urządzenia, których przemieszczenie się
może
stanowić
zagrożenie
dla
zdrowia
ćwiczących
zamontowano
na
stałe.
W 8 skontrolowanych obiektach uczniowie mają do dyspozycji szkolny zespół sportowy z
boiskiem, w 1 zespół sportowy bez boiska, a w pozostałych sale gimnastyczne i zastępcze
sale do ćwiczeń z boiskiem lub bez boiska. 4 placówki nie posiadają własnej infrastruktury do
prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego.
Opieka medyczna w szkołach
W 12 skontrolowanych w tym zakresie szkołach funkcjonowały samodzielne gabinety
profilaktycznej opieki zdrowotnej. Uczniowie 2 szkół mogli korzystać z gabinetu profilaktyki
zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej wspólnie w tym samym obiekcie. W 1 szkole
profilaktyczna opieka zdrowotna świadczona była poza terenem placówki.
Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii
Odpowiedni do wzrostu i proporcji ciała dobór stanowiska pracy ucznia w szkole
zapewnia mu nie tylko komfort pracy, ale również zapobiegnie powstawaniu wad postawy.
W minionym roku dokonano oceny dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań
ergonomii w 3 szkołach podstawowych tj. w:
 Szkole Podstawowej Nr 3 ul. Szkolna 15,
 Szkole Podstawowej Nr 6 ul. 1Maja 16,
 Szkole Podstawowej Nr 11 ul. Słowackiego 5.
75
W 13 oddziałach dokonano pomiaru wzrostu 263 uczniów. Przeprowadzone badania
wykazały, że z mebli niedostosowanych do wzrostu korzystało 80 uczniów z 2 placówek, co
stanowiło 30,4 % badanych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach
skierował wystąpienia do dyrektorów placówek wnosząc
o podjęcie stosownych działań
zmierzających do właściwego doboru mebli w trakcie ich użytkowania, a tym samym
dostosowania do zasad ergonomii.
Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach
W 15
szkołach różnego typu przeprowadzono kontrole pod kątem bezpieczeństwa i
higieny uczniów podczas zajęć w pracowniach chemicznych. Wykazały one , że 3 placówki
w pracowniach chemicznych posiadały substancje i preparaty chemiczne, które były
przechowywane i oznakowane prawidłowo. Ponadto nauczyciele chemii prowadzili ewidencję
niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych oraz przeprowadzali aktualizację kart
charakterystyki
posiadanych
chemikaliów.
Zgodnie
z
obowiązującymi
przepisami
umieszczono regulamin określający zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zaopatrzono
pracownie w środki do udzielania I-ej pomocy.
Dożywianie dzieci i młodzieży w szkołach
Posiłek w szkole stanowi niezbędny element racjonalnego żywienia, warunkującego
prawidłowy rozwój dziecka, jego dobre samopoczucie i zdolność do pracy.
W 2014 roku spośród 15 skontrolowanych szkół w 60 (%) z nich prowadzono
dożywianie dla uczniów. Posiłki pełne w tych szkołach spożywało łącznie 1238 uczniów.
416 uczniów korzystało z posiłków dofinansowanych przez MOPS.
W 2014 r. zarówno samodzielne szkoły podstawowe oraz szkoły podstawowe
mieszczące się w zespołach szkół kontynuowały udział w programie „Owoce i warzywa w
szkole”. Udział w programie wzięło 1132 uczniów klas młodszych w 6 szkołach
podstawowych funkcjonujących samodzielnie. Ponadto w 8 szkołach zapewniono dla 2656
uczniów możliwość wypicia napoju w trakcie pobytu w szkole.
Skalę dożywiania w siemianowickich szkołach w latach 2012 – 2014 przedstawiono
w poniższej tabeli.
76
Placówki skontrolowane, w których stwierdzono:
wszystkich
typów
Organizowanie
Podawanie
śniadań
napoju
Wydawanie ciepłych posiłków
szkolnych
Owoce
w szkole
Liczba korzystających
Rok
liczba korzystających
liczba placówek
liczba korzystających
liczba placówek
liczba korzystających
liczba placówek
Idaniowych
pełnych
łącznie
liczba placówek
skontrolowanych
w ewidencji
z posiłków
liczba korzystających z posiłków dofinansowanych
Liczba szkół
2012
19
11
8
1223
1223
0
1
53
8
2657
37
484
609
2013
19
12
6
985
985
0
5
310
4
1590
5
824
399
2014
18
15
9
1238
1238
0
9
372
8
2656
6
1132
416
Prowadzenie dożywiania w siemianowickich szkołach z lat 2012 – 2014
Zapewnienie
uczniom
miejsca
na
pozostawienie
w
szkole
części
podręczników
i przyborów szkolnych
W pomieszczeniach placówki nauczania, w myśl § 4a rozporządzenia Ministra
Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w
publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r., Nr 6, poz. 69 z późn.
zm.), uczniom powinna być zapewniona możliwość pozostawienia części podręczników i
przyborów szkolnych. Powyższy warunek spełniło 13 spośród 15 skontrolowanych w tym
zakresie szkół.
77
5. Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych
w miejscu zamieszkania
W związku z organizowanym wypoczynkiem w
okresie ferii zimowych jak i w czasie wakacji
letnich prowadzono nadzór nad placówkami
wypoczynku
dzieci
i
młodzieży
w miejscu zamieszkania. W minionym roku w
skontrolowanej
placówce
wypoczynku
uczestniczyło 55 dzieci i młodzieży. W ubiegłym
roku ocenie poddano 2 placówki, w których w
wypoczynku brało udział 100 uczestników.
Przeprowadzone kontrole wykazały, że
organizatorzy placówek wypoczynku letniego i
zimowego
spełnili
określone
przepisami
wymagania min. zapewnili odpowiednie warunki
sanitarno
–
higieniczne
oraz
techniczne
pomieszczeń i otoczenia, zatrudnieni pracownicy
posiadali wymaganą dokumentację medyczną
oraz posiadali kartę kwalifikacyjną obiektu zatwierdzoną przez kuratora oświaty.
VII. Warunki sanitarno – higieniczne środowiska pracy
1. Stan sanitarno-higieniczny zakładów pracy
W 2014 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach prowadził nadzór
sanitarny nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, celem wzmocnienia ochrony
zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych
czynników występujących w miejscu pracy.
78
Bieżący nadzór sanitarny obejmował kontrolę przestrzegania przez pracodawców
przepisów dotyczących m.in.: warunków sanitarnohigienicznych w miejscu pracy,
wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy,
występowania
substancji
chemicznych,
ich
mieszanin,
czynników
lub
procesów
technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, występowania szkodliwych
czynników biologicznych w środowisku pracy, przeprowadzania profilaktycznych badań
lekarskich u zatrudnionych pracowników, oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego,
bezpiecznego stosowania, a także wprowadzania do obrotu substancji chemicznych i ich
mieszanin.
Prowadził postępowania administracyjne w sprawach chorób zawodowych.
W 2014 roku pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Katowicach było 147 zakładów pracy, zatrudniających ogółem 6947 pracowników.
Skontrolowano 55 spośród nich, przeprowadzając 74 kontrole sanitarne.
W czasie kontroli szczególną uwagę zwracano na narażenie zawodowe pracowników
zatrudnionych w zakładach przemysłu drzewnego oraz zakładach przemysłu spożywczego.
Warunki pracy
Za stan bezpieczeństwa i higieny pracy ponosi odpowiedzialność pracodawca.
Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników, poprzez zapewnienie
bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć
nauki i techniki.
W ramach prowadzonego nadzoru nad warunkami środowiska pracy oraz stanem
sanitarnym w zakładach, zostało wydanych 12 decyzji administracyjnych.
Dla porównania w 2013 roku wydano 15 decyzji administracyjnych, natomiast w 2012
roku wydano 10 decyzji, dotyczących nadzoru nad warunkami pracy. Szczegółowy opis
stwierdzonych w czasie kontroli nieprawidłowości w 2014 r. obrazuje wykres.
79
Liczba zakładów pracy w Siemianowicach Śląskich według stwierdzonych w 2014 roku nieprawidłowości
W 2 zakładach pracy stwierdzono przekroczenia najwyższego dopuszczalnego
natężenia hałasu. W odniesieniu do zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia
normatywów higienicznych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał
stosowane decyzje.
Ponadto
przeprowadzono kontrole sprawdzające w 2 zakładach pracy, w których ze
względu na stosowane urządzenia oraz procesy technologiczne nie było możliwe poprzez
działania techniczne zlikwidowanie przekroczeń hałasu.
Pracodawców zobowiązano do dokonania indywidualnego doboru ochronników
słuchu, jak również przestrzegania stosowania środków ochrony indywidualnej. Polecono
pracodawcom systematyczne poddawanie pracowników profilaktycznym badaniom lekarskim
oraz przeprowadzanie odpowiednich szkoleń BHP wraz z informowaniem pracowników
o ryzyku utraty zdrowia związanym z pracą na stanowiskach o złym klimacie akustycznym.
Na skutek działań podjętych przez pracodawcę w związku z decyzją Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach, dotyczącą przekroczenia normatywu
higienicznego, poprawiono warunki pracy 50 pracownikom.
Pracodawców zobowiązano do dokonania indywidualnego doboru ochronników
słuchu, jak również przestrzegania stosowania środków ochrony indywidualnej. Polecono
pracodawcom systematyczne poddawanie pracowników profilaktycznym badaniom lekarskim
oraz przeprowadzanie odpowiednich szkoleń BHP wraz z informowaniem pracowników
80
o ryzyku utraty zdrowia związanym z pracą na stanowiskach o złym klimacie akustycznym.
W roku 2014 poprawiono warunki pracy dla 224 pracowników.
Porównawczo w 2013 roku przekroczenia NDN i NDS czynników szkodliwych,
stwierdzono w 3 zakładach. Natomiast w 2012 r. w 1 zakładzie pracy stwierdzono
przekroczenie najwyższego dopuszczalnego natężenia hałasu i przekroczenie wartości
ekspozycji drgań działających na organizm człowieka przez kończyny górne.
W roku 2014 w ramach planowanej działalności zwrócono szczególną uwagę na
warunki pracy oraz narażenie zawodowe pracowników przemysłu drzewnego.
W tym zakresie skontrolowano 3 zakłady, przeprowadzając 4 kontrole. W 2 zakładach
stwierdzono nieprawidłowości: brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych
dla zdrowia występujących w środowisku pracy, zatem pracownicy nie zostali poinformowani
o aktualnych wynikach badań i pomiarów, nieaktualne karty badań i pomiarów oraz rejestry
czynników szkodliwych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał
decyzje administracyjne nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości .
W minionym roku przeprowadzono kontrole warunków pracy oraz narażenia
zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach produkujących artykuły spożywcze.
W tym zakresie skontrolowano 8 zakładów, stwierdzając nieprawidłowości w 4 z nich.
W zakładach tych stwierdzono: brak aktualnych badań i pomiarów czynników
szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, nieaktualne karty badań
i rejestry czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowisku pracy, brak
poinformowania pracowników narażonych na oddziaływanie czynników szkodliwych dla
zdrowia
w środowisku pracy o aktualnych wynikach badań i pomiarów, nieprawidłowo opracowane
ryzyko zawodowe, w którym nie uwzględniono narażenia pracowników na działanie
szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych, czynników chemicznych, brak
poinformowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz
o zasadach ochrony przed zagrożeniami, nieprawidłowy stanu sanitarno-higieniczny
pomieszczeń higieniczno-sanitarnych oraz pomieszczeń pracy. W odniesieniu do zakładów,
w których stwierdzono nieprawidłowości zostały wydane stosowne decyzje.
Czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym
Prowadzony w 2014 r. nadzór, dotyczył przestrzegania obowiązków, wynikających
z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24.07.2012 r. w sprawie substancji chemicznych,
81
ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub
mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. poz. 890).
Główną przyczyną stosowania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub
procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w przemyśle był brak
możliwości wyeliminowania ich z produkcji oraz brak możliwości zastąpienia ich innymi
czynnikami mniej szkodliwymi. Z analizy danych wynika, że czynników rakotwórczych,
mutagennych często niestosowano bezpośrednio w procesie technologicznym, ale były jego
produktem ubocznym.
W
trakcie prowadzenia czynności
kontrolnych
w zakładach
zatrudniających
pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin,
czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym
oceniano realizację wymogów obowiązujących przepisów w zakresie prowadzenia rejestru
prac oraz pracowników wykonujących pracę w narażeniu na działanie substancji
chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu
rakotwórczym lub mutagennym, szkolenia pracowników jakie wynika z oceny narażenia na
w/w czynniki; przeprowadzania badań i pomiarów czynników szkodliwych, profilaktycznych
badań lekarskich pracowników, jak również przekazywania właściwemu państwowemu
wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu informacji o substancjach chemicznych, ich
mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub
mutagennym.
Na 14 zakładów pracy, w których w środowisku pracy, występowały substancje
chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym
lub mutagennym, skontrolowano 8 zakładów, przeprowadzając 9 kontroli sanitarnych.
W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości.
W 2013 roku skontrolowano 7 zakładów, stwierdzając nieprawidłowość w 1 zakładzie,
natomiast w roku 2012 skontrolowano 9 zakładów, stwierdzając również nieprawidłowości
w 1 z nich.
Na terenie Siemianowic Śląskich nadzorowano również prace związane z usuwaniem
wyrobów zawierających azbest, ze względu na jego szkodliwe działanie na organizm
człowieka.
W 2014 roku przeprowadzono 1 kontrolę w siedzibie firmy, zajmującej się usuwaniem
i zabezpieczaniem wyrobów zawierających azbest. W wyniku kontroli podobnie, jak w latach
wcześniejszych nie stwierdzono nieprawidłowości.
82
W minionym roku nie stwierdzono przypadku choroby zawodowej, gdzie jako czynnik
przyczynowy wskazano pyły azbestu.
Porównawczo w 2013 roku stwierdzono 1 przypadek choroby zawodowej:
międzybłoniak opłucnej, gdzie czynnikiem przyczynowym były pyły azbestu. W 2012 roku
nie stwierdzono choroby zawodowej wywołanej pyłami azbestu.
Substancje chemiczne i ich mieszaniny
W 2014 roku przeprowadzono 37 kontroli sanitarnych w 37 zakładach pracy
w zakresie przestrzegania przepisów, dotyczących wprowadzania do obrotu oraz stosowania
substancji chemicznych i ich mieszanin.
W toku czynności kontrolnych poddawano ocenie: spis stosowanych substancji
chemicznych
i
ich
mieszanin,
karty
charakterystyki
posiadanej/stosowanej
substancji/mieszaniny niebezpiecznej oraz mieszanin chemicznych niezaklasyfikowanych jako
niebezpieczne dla których istnieje obowiązek dostarczenia karty charakterystyki, oznakowania
stosowanych substancji i/lub mieszanin chemicznych, dostęp pracowników do treści karty
charakterystyki, wdrożenie zalecanych środków kontroli ryzykiem, dostępność instrukcji
bezpieczeństwa i higieny pracy (uwzględniających informacje zawarte w kartach
charakterystyki), zapoznanie pracowników z
ich treścią, środki ochrony indywidualnej
(zapewnienie i stosowanie), sposób przechowywania substancji chemicznych.
W 1 zakładzie stwierdzono nieprawidłowo opracowaną ocenę ryzyka zawodowego,
w której nie uwzględniono narażenia pracowników na działanie czynników chemicznych,
wobec czego pracownicy nie zostali poinformowani o ryzyku zawodowym związanym
z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Analogicznie w 2013 roku skontrolowano 23 zakłady pracy, w tym w 2 stwierdzono
nieprawidłowości, natomiast w 2012 roku skontrolowano również 23 zakłady pracy, w tym
w 3 stwierdzono nieprawidłowości.
Produkty biobójcze
Produkty biobójcze to produkty do zwalczania organizmów szkodliwych dla zdrowia
ludzi lub zwierząt. Jednocześnie produkty te mogą stanowić ryzyko dla ludzi, zwierząt
i środowiska, związane z ich szczególnymi właściwościami.
83
W ramach realizacji tematu skontrolowano w 2014 roku 2 zakłady, w których nie
stwierdzono naruszenia przepisów w tym zakresie.
W 2013 roku przeprowadzono kontrolę w 1 zakładzie, w którym nie stwierdzono
nieprawidłowości. W roku 2012 nie prowadzono kontroli dotyczących wprowadzania do
obrotu produktów biobójczych.
Detergenty
W 2014 r. prowadzono także nadzór nad przestrzeganiem obowiązków dotyczących
wprowadzania do obrotu detergentów i środków powierzchniowo-czynnych przez
producentów zgodnie z obowiązującymi przepisami. W toku czynności kontrolnych oceniano
karty charakterystyki, oznakowanie opakowań, arkusze danych składników wprowadzanych
do obrotu detergentów.
W ramach realizacji tematu przeprowadzono 1 kontrolę dotyczącą nadzoru nad
przestrzeganiem
obowiązków
wprowadzania
do
obrotu
detergentów
i
środków
powierzchniowo-czynnych przez producentów zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Czynniki biologiczne
W 2014 roku przeprowadzono 20 kontroli sanitarnych w 18 zakładach w zakresie
przestrzegania przez pracodawców wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
22.04.2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku
pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki ( Dz. U. Nr
81 poz. 716 z późn. zm.).
W ramach realizacji tematu stwierdzono
nieprawidłowo sporządzonej
uchybienia w 2 zakładach w zakresie
oceny ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono
narażenia pracowników na działanie szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych, a
także
braku szkoleń pracowników mających kontakt ze szkodliwymi czynnikami
biologicznymi w środowisku pracy.
Porównawczo w 2012 roku skontrolowano 17 zakładów pracy, natomiast w 2013 roku
skontrolowano 16 zakładów, w których nie stwierdzono nieprawidłowości.
84
2. Choroby zawodowe
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach realizując zadania, dotyczące
nadzoru nad warunkami pracy prowadzi postępowania administracyjne w sprawie chorób
zawodowych i wydaje imienną decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej, bądź
o braku podstaw do jej stwierdzenia. Do celów diagnostyczno- orzeczniczych w sprawie
pracowników występujących o stwierdzenie choroby zawodowej, sporządzane są oceny
narażenia zawodowego, uwzględniające informacje dotyczące przebiegu zatrudnienia
i narażenia na czynnik szkodliwy dla zdrowia, który mógł być przyczyną choroby zawodowej.
W każdym zakładzie w zależności od charakteru pracy, produkcji czy technologii
mogą występować zagrożenia związane z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, będące
przyczynami chorób zawodowych wśród pracowników.
W 2014 roku w Siemianowicach Śląskich stwierdzono 4 przypadki chorób
zawodowych, natomiast w 7 przypadkach wydano decyzje odmawiające
stwierdzenia
choroby zawodowej.
L.p.
Ilość
Choroba
stwierdzonych
przypadków
1.
Pylica płuc
1
2.
Alergiczny nieżyt nosa
1
3.
Astma oskrzelowa
1
4.
Choroby narządu ruchu
1
Razem
4
Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w 2014 roku w zakładach pracy na terenie Siemianowic
Śląskich
W okresie 2011-2014 w zakładach pracy na terenie Siemianowic Ślaskich
stwierdzono łącznie 13 przypadków chorób zawodowych. W analizowanym okresie liczba
stwierdzonych chorób zawodowych utrzymywała się na stałym poziomie, za wyjątkiem roku
2013, w którym stwierdzono 1 przypadek choroby zawodowej.
85
Lp.
Choroba zawodowa
2011
2012
2013
2014
1.
Pylica płuc
0
2
0
1
2.
Choroba narządu głosu
1
0
0
0
3.
Uszkodzenie słuchu
0
2
0
0
4.
Choroby
wywołane 0
0
1
0
narządu 2
0
0
1
opłucnej
pyłem azbestu
5.
Przewlekle
choroby
ruchu
6
Astma oskrzelowa
0
0
0
1
7
Alergiczny nieżyt nosa
0
0
0
1
8.
Przewlekle
choroby 1
0
0
0
4
1
4
obwodowego
układu
nerwowego
Razem
4
Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w latach 2011-2014 w zakładach pracy na terenie
Siemianowic Śląskich
Należy zaznaczyć, że stwierdzane choroby zawodowe są często skutkiem braku
odpowiednich warunków pracy w latach wcześniejszych.
Analiza zapadalności na choroby zawodowe w Siemianowicach Śląskich w latach 2011 - 2014
86
Szczegółowe dane dotyczące stwierdzonych chorób zawodowych opracowywane są przez
Instytut Medycyny Pracy w Łodzi w ramach Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych.
Celem Rejestru jest zbieranie i przetwarzanie danych dotyczących stwierdzonych chorób
zawodowych i opracowywanie analiz kształtowania się zapadalności na te choroby.
VIII. Interwencje mieszkańców miasta
Z uwagi na
podporządkowanie naszych działań nadrzędnemu celowi jakim jest
ochrona życia i zdrowia mieszkańców PPIS w Katowicach reagował na każdą informację
kwestionującą stan sanitarny w nadzorowanych obiektach, również wniesioną anonimowo.
W 2014r. mieszkańcy miasta wnieśli
44
wnioski
z prośbą o interwencję.
W 2013r. liczba interwencji była na podobny poziomie i wynosiła 47, natomiast w 2012r.
niezadowolenie siemianowiczan było największe, bowiem uchybienia natury sanitarnej
opisano w niemal 70 wnioskach. Nie wszystkie były uzasadnione.
W sytuacji
podejmowano
potencjalnego zagrożenie zdrowia i życia mieszkańców działania
natychmiast,
a
w
pozostałych
po
zawiadomieniu
stron
zgodnie
z obowiązującym w tym zakresie przepisem prawa.
W każdej sytuacji w następstwie stwierdzenia uchybień natury sanitarnej wszczynano
postępowanie administracyjne skierowane na przywrócenie właściwego stanu sanitarnego.
Wobec osób odpowiedzialnych za zaniedbania
stosowano sankcje w postaci
grzywny
w drodze mandatu karnego, a w sytuacjach uzasadnionych PPIS w Katowicach wydawał
decyzje zarządzające.
W zależności od rodzaju spraw podejmowano
współpracę
z przedstawicielami służb i organów administracji.
Sprawy pozostające poza kompetencjami Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Katowicach przekazywano do rozpatrzenia przez odpowiednie organy zgodnie
z właściwością miejscową i rzeczową.
W 2014r. mieszkańcy miasta najczęściej wnosili uwagi odnośnie stanu sanitarno –
porządkowego. Rozpatrzono 22 interwencje, a kontrole sanitarne wykazały zasadność 12
spośród nich. W 2013r. w omawianej sprawie rozpatrzono 17 wniosków, natomiast w 2012r.30.
Siemianowiczanie najczęściej interweniowali z powodu zalewania piwnic fekaliami,
uciążliwej lokalizacji pojemników na odpady, uciążliwości związanych z bytowaniem
87
gryzoni, insektów, gołębi, nieprzyjemnych zapachów, zawilgocenia mieszkania, złego stanu
sanitarnego posesji. 1 interwencja dotyczyła uchybień sanitarnych w zakładzie fryzjerskim
i była nieuzasadniona.
Wykres: Ilość i rodzaje najczęściej zgłaszanych interwencji w Siemianowicach Śląskich w latach 2010-2014
Po przeprowadzonych kontrolach sanitarnych nałożono 1 grzywnę w drodze mandatu
karnego oraz wydano zalecenia doraźne.
Ponadto PPIS w Katowicach kierował
pisma do właścicieli, administratorów,
zarządców odpowiedzialnych za stan sanitarny obiektów. Jedną interwencję po wstępnym
rozpoznaniu przekazano do załatwienia w ramach posiadanych kompetencji Powiatowemu
Inspektorowi Nadzoru Budowlanego.
W 2014r. mieszkańców miasta nie kwestionowali jakości wody przeznaczonej
do spożycia. W powyższej sprawie w 2013r. rozpatrzono 3 interwencje, spośród których
1 była zasadna, natomiast w 2012r. otrzymano 2 zgłoszenia i obydwa były nieuzasadnione.
Nieprawidłowości zaobserwowane w obiektach produkcji i obrotu żywnością w
2014 roku były przedmiotem 17 interwencji . Zasadnych było 5 spośród nich. W latach
poprzednich nieprawidłowości w tym obszarze zgłaszano częściej tj. w 2013r. wpłynęły 22
wnioski niezadowolonych klientów i 10 potwierdzono w trakcie kontroli, natomiast w 2012r.
- 19 wniosków, z czego 8 było zasadnych.
88
interwencje ogółem
17
19
22
2012
2013
2014
Liczba interwencji zgłoszonych w latach 2012-2014
Liczba interwencji zasadnych w latach 2012-2014
W minionym roku podobnie jak w latach wcześniejszych najczęściej zgłaszano
nieprawidłowości sanitarne w sklepach i zakładach gastronomicznych typu otwartego
tj. barach, restauracjach i punktach małej gastronomii. Kwestionowano:

niehigieniczną formę sprzedaży pieczywa,

nieprawidłowe przechowywanie środków spożywczych,

sprzedaż środków spożywczych o zmienionych cechach organoleptycznych (parówek
dla dzieci),

brak porządku i czystości w obiekcie,

dopuszczenie do pracy chorego personelu.
89
W związku z interwencją klienta sklepu piekarniczego przy ul. Śmiłowskiego 12,
przeprowadzono kontrole w piekarni i sklepie piekarniczym. Stwierdzono nieprawidłowy stan
techniczny pomieszczeń piekarni oraz brudne otoczenie zakładów. Kontrola skutkowała
nałożeniem mandatu karnego w wysokości 300,00zł oraz wydaniem decyzji nakazującej
doprowadzenie do prawidłowego stanu technicznego pomieszczeń piekarni.
W innej interwencji klient siemianowickiego sklepu zgłosił niewłaściwą jakość
zdrowotną ogórków kiszonych tj. chemiczny ich smak i zapach. W związku z pozyskaną
informacją pobrano do badań laboratoryjnych próbkę kwestionowanego środka spożywczego.
Badania potwierdziły nieprawidłowe cechy organoleptyczne ogórków.
Na wniosek niezadowolonego klienta przeprowadzono również kontrolę samochodu,
z którego prowadzona była sprzedaż truskawek. Stan sanitarno - higieniczny pojazdu budził
zastrzeżenia w związku z czym osobę odpowiedzialną za zaniedbania ukarano mandatem
karnym w wysokości 200,00zł.
Ponadto zgłoszono przygotowywanie posiłków w jednym z kiosków na targowisku.
W wyniku kontroli stwierdzono prowadzenie działalności w zakresie niezgodnym z decyzją
zatwierdzającą zakład do prowadzenia działalności. Za powyższe właściciela
obiektu
ukarano grzywną w drodze mandatu karnego w wysokości 300,00zł.
Podobnie jak w minionych latach nieliczne problemy zgłaszali
rodzice dzieci
uczęszczających do przedszkoli i szkół na terenie miasta. W 2014 roku
rozpatrzono
1 wniosek, kwestionujący stan sanitarny w Dwujęzycznym Przedszkolu Strefa Malucha przy
ul. Żurawiej 1. W toku kontroli nie potwierdzono zgłoszonych zarzutów.
W 2013r. rozpatrzono 3 wnioski z prośbą o podjecie działań, natomiast 2012r. nie
wniesiono, ani jednej uwagi dotyczącej środowiska wychowania i nauczania.
W 2014 r. do PPIS w Katowicach wpłynęły 2 interwencje dotyczące środowiska
pracy. Obydwie przekazane zostały przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego
i dotyczyły zagrożenia dla środowiska stwarzanego przez zakład oraz niezachowania zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy przez firmę pracującą przy budowie domu wielorodzinnego.
Kontrole nie potwierdziły zarzutów ujętych w interwencjach, natomiast w 1 przypadku
stwierdzono nieprawidłowości w zakresie warunków pracy. Państwowy Powiatowy Inspektor
Sanitarny w Katowicach wydał decyzję administracyjną nakazującą usunięcie stwierdzonych
nieprawidłowości.
90
W 2013r. nie
odnotowano
informacji o
uchybieniach sanitarnych w zakresie
środowiska pracy. W 2012r. problemy w tym obszarze były przedmiotem 2 wniosków, a
kontrole sanitarne nie potwierdziły podniesionych zarzutów.
W
2014r. siemianowiczanie
zgłosili
2 interwencje
w sprawie
uchybień
zaobserwowanych w podmiotach leczniczych na terenie miasta. Zarzuty dotyczyły
nieprawidłowych warunków sanitarno – higienicznych pomieszczeń i wyposażenia, a także
nie stosowania odzieży ochronnej przez personel medyczny. Obydwa wnioski okazały się
nieuzasadnione.
W 2013r. rozpatrzono również 2 wnioski pacjentów z prośbą o podjęcie działań.
Kontrole sanitarne wykluczyły opisane zarzuty. W 2012r. w omawianym zakresie zgłoszono
1 sprawę i była ona zasadna.
IX. Środki zastępcze
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku kontynuował
działania w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania występowania problemu tzw. dopalaczy.
Dopalacze stanowią różnego rodzaju produkty zawierające substancje psychoaktywne,
które nie znajdują się na liście środków kontrolowanych przez ustawę o przeciwdziałaniu
narkomanii. Spożycie ich ma na celu wywołanie jak najwierniejszego efektu narkotycznego
substancji zdelegalizowanych. Dopalacze, jak i inne substancje odurzające, niszczą przede
wszystkim ośrodkowy układ nerwowy i negatywnie wpływają na pracę mózgu.
W ramach działań określonych w art. 44c. ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii,
zgodnie z którym w przypadku stwierdzenia wprowadzania do obrotu środka zastępczego lub
produktu, co do którego zachodzi podejrzenie, że jest środkiem zastępczym oraz stosując
odpowiednio przepisy art.27 c ustawy z dnia 14.03.1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej
(Dz.U. z 2011r. Nr 212 poz. 1263 z późn. zm.), skontrolowano 3 firmy mające siedzibę w
Pabianicach, prowadzące zamiennie działalność w sklepie w Siemianowicach Śląskich przy ul.
Powstańców.
91
.
Produkty zawierające środki zastępcze zabezpieczone w sklepie w Siemianowicach Śląskich
(Źródło: Zdjęcie własne).
Produkt zawierający środki zastępcze zabezpieczony w sklepie w Siemianowicach Śląskich
(Źródło: Zdjęcie własne).
W wyniku przeprowadzonych 3 kontroli stwierdzono, że wszystkie firmy wprowadzały
do obrotu produkty, co do których zachodzi podejrzenie, że stwarzają zagrożenie życia lub
zdrowia ludzi Wydano 3 decyzje zarządzające wstrzymać wprowadzanie do obrotu oraz
zatrzymać produkty, uzasadniające podejrzenie, że stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia
ludzi.
W badanych próbach produktów zidentyfikowano substancje, będące środkami
zastępczymi w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Wydano 4 decyzje
zarządzające zakazać wprowadzania do obrotu produktów będących środkami zastępczymi.
W każdym przypadku o wynikach badań i oceny zabezpieczonych produktów
informowano Komendę Miejską Policji w Siemianowicach Śląskich. Na podmioty
92
gospodarcze nałożone zostały kary administracyjne w łącznej kwocie 80.000 złotych.
W przypadku nieprawidłowości stwierdzanych podczas kontroli, a pozostających poza
kompetencjami Inspekcji Sanitarnej, informowano Państwową Inspekcję Pracy, Inspekcję
Handlową, Urząd Skarbowy.
Należy podnieść, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego w Pabianicach jako organ
egzekucyjny, do którego skierowano Tytuły wykonawcze w sprawie egzekucji należności
pieniężnych wobec firm wprowadzających do obrotu dopalacze w sklepie w Mysłowicach
przy ul. Grunwaldzkiej poinformował, iż prowadzone postępowanie egzekucyjne jest
nieskuteczne. Jako przyczynę wskazał, że banki poinformowały organ egzekucyjny, iż nie
prowadzą rachunków bankowych na rzecz przedmiotowych spółek. Spółki nie posiadają
ruchomości (pojazdy mechaniczne), nie złożyły sprawozdań finansowych. Podniósł, iż
z uwagi na brak możliwości oszacowania wielkości posiadanych środków trwałych nie było
możliwe zajęcie innych ruchomości. Korespondencja kierowana do spółek wracała do
siedziby organu egzekucyjnego nie podjęta przez osoby reprezentujące podmiot, stosowano
instytucję doręczenia fikcyjnego.
W 2014 r. prowadzono działania w zakresie
propagowania
wynikających
wiedzy
z
na
temat
zażywania
zagrożeń
środków
psychoaktywnych (tzw. dopalaczy). Działania te
prowadzono w aspekcie podnoszenia wiedzy
i świadomości wpływu środków zastępczych na
zdrowie ludzi. W ramach działań dot. dopalaczy,
przeprowadzono prelekcje w :
- Gimnazjum nr 3, uczestniczyło 160 uczniów .
- Zespole Szkół Sportowych, uczestniczyło 464
uczniów,
- Willi Fitznera, uczestniczyło 150 osób.
93
„Debata społeczna”, która odbyła się w Willi Fitznera
Spotkanie w Willi Fitznera, w sprawie uzależnień pt: „STOP Dopalaczom”
W trakcie organizowanych na terenie miasta festynów, pikników przedstawiciele PPIS
w Katowicach prowadzili dystrybucję materiałów edukacyjnych i udzielali konsultacji
z zakresu profilaktyki środków zastępczych.
Ponadto drogą elektroniczną przekazano informacje do wykorzystania na zajęciach
w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
94
Akcja edukacyjna w Zespole Szkół Sportowych w Siemianowicach Śl.
X. Zapobiegawczy nadzór sanitarny
Zadania wykonywane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w ramach sprawowania
zapobiegawczego
nadzoru
sanitarnego
podejmowane
są
wyłącznie
na
wniosek
zainteresowanych podmiotów lub w związku z wystąpieniami organów prowadzących
postępowania i mają charakter prewencyjny, zmierzający do zapewnienia właściwego stanu
sanitarno-higienicznego w projektowanych i realizowanych obiektach, a także ochrony
zdrowia ludzi przebywających w sąsiedztwie planowanych przedsięwzięć.
Działalność Sekcji Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego realizowana była na
podstawie art. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z
2011 r., Nr 212, poz. 1263, z późn. zm.) i obejmowała:
 uzgadnianie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego pod
względem wymagań higienicznych i zdrowotnych;
 uzgadnianie pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dokumentacji
projektowych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów
budowlanych;
 uczestniczenie, na wniosek stron, w dopuszczeniu do użytkowania obiektów
budowlanych;
95
 wydawanie opinii w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na
środowisko i określanie zakresu raportu dla planowanych przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko;
 opiniowanie warunków realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko.
W ramach sprawowanego nadzoru zapobiegawczego 2014 r. Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał:
 14 opinii odnośnie konieczności sporządzenia raportu i określenia jego zakresu dla
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko – w 3 przypadkach
stwierdzono obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.
Do ciekawszych zaliczyć można:
 zabudowę kabin lakierniczych dla przedsiębiorstwa Hydromel S.A. przy ul.
Wyzwolenia;
 budowę instalacji do przetwarzania odpadów innych niż niebezpieczne przy ul.
Wyzwolenia;
 montaż urządzenia do stripowania powłok na terenie istniejącej lakierni Johnson
Controls przy ul. Krupanka.
Wydając opinie brano pod uwagę:
a) zawartość karty informacyjnej przedsięwzięcia, zakres i szczegółowość danych w niej
ujętych;
b) charakter przedsięwzięcia i jego skalę, wielkość i rodzaj zajmowanego terenu, planowaną
technologię oraz przewidywane rozwiązania techniczne i organizacyjne mające na celu
eliminowanie lub ograniczanie skutków jego realizacji;
c) usytuowanie przedsięwzięcia względem terenów chronionych, istniejący i planowany
charakter zagospodarowania, a także przeznaczenie
terenu w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego - jeżeli został uchwalony.
96
 3 opinie w sprawie środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
Dotyczyły one:
 uruchomienia instalacji do odzysku odpadów niebezpiecznych i innych niż
niebezpiecznych przy ul. Wyzwolenia;
 zabudowy kabin lakierniczych przy ul. Wyzwolenia;
 odbudowy mocy wytwórczych w EC Katowice.
Mając na uwadze ochronę środowiska oraz zdrowia ludzi przy uzgodnieniu szczególną
uwagę zwracano na:
a) właściwą gospodarkę wodno - ściekową, w tym zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem
gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych;
b) prawidłowe usuwanie, gromadzenie i unieszkodliwienie odpadów;
c) ochronę przed nadmiernym hałasem i zanieczyszczeniem powietrza poprzez egzekwowanie
rozwiązań, które zapewniają spełnienie norm określających najwyższe dopuszczalne stężenie
i natężenie czynników szkodliwych dla zdrowia ludzi i elementów środowiska (odpowiednie
parametry
emitorów,
zastosowanie
urządzeń
pochłaniających,
wyciszenie
urządzeń
wentylacyjnych, wprowadzenie zieleni izolacyjnej).
Uzgadniane inwestycje nie budziły protestów stron postępowania lub mieszkańców.
 2 opinie dotyczące uzgodnienia dokumentacji projektowej.
Przedłożone projekty dotyczyły:
 przebudowy wnętrza lokalu na „Centrum dla rodzin” wraz z budową schodów
zewnętrznych i pochylni przy ul. 27 Stycznia;
 przebudowy i zmiany sposobu użytkowania pomieszczeń pomocniczych przy
istniejących
z
poradniach
pomieszczeniami
na
gabinet
pomocniczymi
diagnostyczno
przy
–
ul.
zabiegowy
wraz
Wyspiańskiego.
Przy uzgadnianiu dokumentacji projektowych sprawdzano, czy dla planowanego zakresu
i programu funkcjonowania obiektu zostaną spełnione wymagania określone w przepisach
szczegółowych oraz przepisach i normach wynikających z zapisów ustawy Prawo budowlane.
Oceniano rozwiązania proponowane przez projektantów w aspekcie m.in. zagwarantowania
odpowiednich warunków sanitarno-higienicznych w miejscach pobytu ludzi poprzez
zastosowanie prawidłowych warunków techniczno-użytkowych pomieszczeń, właściwej
97
wymiany powietrza w projektowanych pomieszczeniach i odpowiedniego oświetlenia.
Zwracano również uwagę na konieczność zapewnienia odpowiednich warunków pracy
osobom zatrudnionym.
 28 opinii odnośnie dopuszczenia do użytkowania obiektów nowowybudowanych
lub adaptowanych.
Odbierano sklepy, gabinety lekarskie, przedszkola; wymienić należy:
 budynek hotelu przy ul. Powstańców;
 szpital wielospecjalistyczny ul. Szpitalna;
 przedszkole przy ul. Łokietka;
 sklep monopolowo - spożywczy przy ul. Świerczewskiego;
 gabinety lekarskie przy Alei Sportowców;
 klub fitness w Siemianowicach Śląskich przy ul. 1 – go Maja.
Do odbioru
zgłaszano
również budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne, osiedla
mieszkaniowe, garaże i parkingi.
W czasie czynności związanych z udziałem w dopuszczeniu do użytkowania obiektów
budowlanych przeprowadzano kontrolę w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych
oceniając zgodność wykonania tych obiektów z zatwierdzonym w decyzji o pozwoleniu na
budowę (zmianę sposobu użytkowania) projektem budowlanym oraz zapoznawano się
z przedstawianymi dokumentami i sprawozdaniami z pomiarów, badań, sprawdzeń, które
wykonano w celu potwierdzenia założeń projektowych oraz
spełnienia wymagań
higienicznych i zdrowotnych odpowiednio do zakresu tych dokumentów. Podczas kontroli
szczególną uwagę zwracano na zastosowanie materiałów dopuszczonych do stosowania
w budownictwie i posiadających aktualne atesty higieniczne.
Generalnie z roku na rok należy coraz wyżej ocenić sposób przygotowania obiektów do
odbioru. W dalszym ciągu prym wiodą obiekty sieciowe oraz służby zdrowia (przychodnie,
szpitale, gabinety lekarskie, apteki); nie sposób jednak nie zauważyć znacznego postępu jeśli
chodzi o mniejsze obiekty, które (realizowane tzw. sposobem gospodarczym) w poprzednich
latach wywoływały sporo problemów: małe sklepy, bary, lokale typu fast -food, zakłady
fryzjersko-kosmetyczne. W tym przypadku powodem jest z pewnością fakt, iż na skutek braku
98
obowiązku uzyskania pozytywnej opinii sanitarnej przed rozpoczęciem działalności zgłaszane
do odbioru są tylko nieliczne - najlepiej przygotowane wykończone i wyposażone - spośród
tych obiektów.
Nie zdarzyły się przypadki wykonania obiektów niezgodnie z dokumentacją projektową,
natomiast zdecydowanie częściej niż w latach ubiegłych inwestorzy nie byli w stanie
przedłożyć podczas kontroli kompletu dokumentów odbiorowych (dotyczy to przede
wszystkim opinii z przeglądu urządzeń kominowych lub pomiarów skuteczności wentylacji
oraz wyników badania wody).
Liczbę opinii wydanych przez PPIS w Katowicach w latach 2012-2014 przedstawiono
poniżej w formie tabeli i wykresu.
opinie dotyczące:
liczba w roku:
2012
2013
2014
3
3
0
13
13
14
uzgodnienia
środowiskowych
uwarunkowań
4
5
3
uzgodnienia
dokumentacji
projektowej
4
1
2
27
19
28
uzgodnienia projektów
miejscowych planów
zagospodarowania
przestrzennego
stwierdzenia obowiązku
przeprowadzenia oceny
oddziaływania
na środowisko
dopuszczenia do
użytkowania
obiektów
budowlanych
99
Nie wydano żadnej opinii dotyczącej projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego - przyczyną tego jest zapewne fakt, iż 100% powierzchni Siemianowic
Śląskich
objętych
jest
obowiązującymi
miejscowymi
planami
zagospodarowania
przestrzennego.
Legenda:
1 – uzgodnienia projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
2 – opinie w sprawie stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko,
3 – uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań,
4 – uzgodnienia dokumentacji projektowej,
5 – opinie dotyczące dopuszczenia do użytkowania obiektów budowlanych.
Analizując powyższe dane stwierdzić można, iż:
 sumaryczna ilość wydawanych opinii (w tym dotyczących stwierdzenia obowiązku
przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i uzgodnienia środowiskowych
uwarunkowań) utrzymuje się od kilku lat na zbliżonym poziomie;
 po ubiegłorocznej zapaści do poziomu z lat poprzednich powróciła liczba zgłaszanych
do odbioru obiektów. W dalszym ciągu spora ilość zgłoszeń wynika ze zmian
właścicieli (apteki) lub obowiązku przedłożenia opinii sanitarnej innym organom
(obiekty związane z opieką nad dziećmi i edukacją).
100
XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia,
programy edukacyjne i akcje prozdrowotne
W celu poprawy stanu zdrowotnego społeczności Siemianowic Śląskich oraz kreowania
zdrowego stylu życia Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku
realizował działania z zakresu promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w oparciu o art. 6
ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia
i Ministerstwa Zdrowia oraz założenia strategiczne Narodowego Programu Zdrowia na lata
2007-2015.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach:
 inicjował i wytyczał kierunki działań zmierzających do poznania przez społeczeństwo
czynników szkodliwych dla zdrowia i metod zapobiegania chorobom,
 przygotowywał,
wdrażał
i
promował
programy
edukacyjne,
ogólnopolskie,
wojewódzkie i lokalne,
 poszukiwał sojuszników do realizacji zadań (współpraca z instytucjami, organizacjami,
mass-mediami),
 udzielał merytorycznej i metodycznej pomocy placówkom promującym zdrowie,
 dokonywał oceny działalności (wizytacje, ankiety) tych placówek.
 prowadził działalność szkoleniową, konsultacje i instruktaż merytoryczny.

Edukacją prozdrowotną objęto:
 dzieci w wieku przedszkolnym, ich rodziców i opiekunów,
 dzieci i młodzież szkół wszystkich poziomów nauczania,
 grono pedagogiczne,
 pielęgniarki środowiska szkolnego.

W ubiegłym roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach podejmował
działania w ramach realizacji interwencji zarówno programowych jak i nie programowych
obejmujące przede wszystkim obszary promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w zakresie:
 promowania aktywnego stylu życia i zasad zbilansowanej diety.
 profilaktyki palenia tytoniu i innych uzależnień.
101
1.Promowanie aktywnego stylu życia i zasad zbilansowanej diety.
Otyłość uznana jest w Unii Europejskiej i w Polsce za poważny problem zdrowotny,
społeczny i ekonomiczny o narastającej częstości. Otyłość w dzieciństwie i młodości
utrzymuje się w wieku dorosłym u 80% osób nią dotkniętych i stanowi ryzyko rozwoju wielu
chorób przewlekłych, jest przyczyną obniżenia jakości życia, a nawet przedwczesnej śmierci.
Stały wzrost liczby osób otyłych w każdej grupie wiekowej, niezależnie od płci skłania nas do
podjęcia profilaktyki oraz leczenia.
Realizacja przez siemianowickie placówki nauczania i wychowania programów edukacyjnych
zawierających w swoich celach i założeniach treści dot. zasad prawidłowo odżywiania jak
i promocję aktywności fizycznej niewątpliwie wpłynie na trwałą zmianę zarówno nawyków
żywieniowych jak i zahamuje postępującą epidemię bezruchu ogarniającą także śląską
młodzież, a tym samym w długoletniej perspektywie przyczyni się do poprawienia stanu
zdrowotnego społeczności lokalnej. Poniżej przedstawiono szczegółowe dane liczbowe na
temat realizacji programów edukacyjnych w roku szkolnym 2013/2014.
„Trzymaj Formę” – Program ogólnopolski.
W ramach realizacji VIII edycji programu „Trzymaj Formę!”
kontynuowano edukację dzieci i młodzieży w zakresie kształtowania
nawyków i zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. W roku
szkolnym 2013/2014 do programu przystąpiło 9 szkół podstawowych
i gimnazjalnych z terenu Siemianowic Śl., tj. łącznie 1504 uczniów.
102
Liczba siemianowickich szkół podstawowych i gimnazjalnych biorących udział w VIII edycji Programu
edukacyjnego „Trzymaj formę”.
Liczba uczniów siemianowickich szkół podstawowych i gimnazjalnych biorących udział w VIII edycji Programu
Edukacyjnego „Trzymaj formę”.
Realizacja Programu edukacyjnego „Trzymaj Formę!” oparta jest na metodzie
projektu. Uczniowie wspólnie z nauczycielami, rodzicami i przy współpracy ze środowiskiem
lokalnym uczestniczą w opracowaniu najlepszych i najciekawszych sposobów propagowania
zasad zdrowego stylu życia. Zaletą projektów jest ich bardzo dobre dopasowanie do
zainteresowań i możliwości uczniów.
103
W siemianowickich szkołach biorących udział w programie zrealizowano m.in. projekty:
 „Zdrowo – kolorowo” - Gimnazjum nr 3,
 „Szkoła promująca zdrowie” - Szkoła Podstawowa Nr 6,
Projekt „Zdrowo-kolorowo” zrealizowany przez uczniów Gimnazjum Nr 3 w Siemianowicach Śl.
Żywienie na wagę zdrowia” – Program wojewódzki.
Program edukacyjny „Żywienie na wagę zdrowia" kierowany jest do
osób odpowiedzialnych za żywienie dzieci w żłobkach, przedszkolach
i szkołach, rodziców dzieci i samych dzieci. Celem programu jest
wspieranie prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży poprzez
prawidłowe odżywianie i propagowanie aktywności fizycznej,
poprawę
jakości
żywienia dzieci
i
młodzieży w
żłobkach,
przedszkolach i szkołach, podniesienie świadomości rodziców w kwestii odżywiania dzieci,
a pozytywne skutki zdrowotne w przyszłości. Wprowadzenie programu „Żywienie na wagę
zdrowia" jest konsekwencją podpartej badaniami analizy wyników kontroli prowadzonych
przez Państwową Inspekcję Sanitarną województwa śląskiego, na przestrzeni lat 2007–2013,
która wykazała, że w żywieniu dzieci i młodzieży występuje szereg nieprawidłowości. Błędy
dotyczące jakości żywienia stwierdzono w 33 % żłobków, 40 % przedszkoli i 51% szkół
skontrowanych na terenie województwa śląskiego. W 2014 r. programem objęto łącznie
4 siemianowickie placówki nauczania i wychowania.
104
Liczba siemianowickich placówek nauczania i wychowania biorących udział w programie edukacyjnym
„Żywienie na wagę zdrowia”.
Szkolenie dla osób odpowiedzialnych za żywienie w siemianowickich placówkach nauczania i wychowania.
2.Profilaktyka palenia tytoniu i innych uzależnień.
Obecnie palenie tytoniu jest jednym z poważniejszych zagrożeń cywilizacyjnych.
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat stało się główną przyczyną przedwczesnych zgonów
w krajach rozwiniętych z powodu nowotworów złośliwych, chorób układu krążenia, układu
oddechowego i wielu innych schorzeń. Na choroby odtytoniowe każdego roku umiera 5 mln
ludzi na świecie. W związku z trudną sytuacją epidemiologiczną Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Katowicach kontynuował realizację zadań wynikających z Programu
Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce (POZNPT) poprzez edukację
105
antytytoniową
dzieci, młodzieży i ich rodziców. W 2014 roku w ramach profilaktyki
antytytoniowej przedstawiciele
PPIS w Katowicach podejmowali szereg działań
zmierzających do promowania stylu życia wolnego od dymu tytoniowego. Kontynuowano
realizację trzech programów antytytoniowych, które swoim zasięgiem objęły łącznie
6 przedszkoli, 9 szkół podstawowych i gimnazjalnych z terenu Siemianowic Śl. Poniżej
przedstawiono szczegółowe dane liczbowe na temat realizacji programów w roku szkolnym
2013/2014.
„Czyste powietrze wokół nas” - Przedszkolny program edukacji antytytoniowej.
Program skierowany jest do dzieci 5 i 6 letnich i ich rodziców. W 2014 roku
realizacją programu objęto 444 dzieci z 6 siemianowickich przedszkoli.
Celem jego realizacji jest zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie
radzenia sobie w sytuacjach, gdy dorośli palą przy nich tytoń oraz wzrost
kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na
dym tytoniowy.
W ramach programu dzieci z przedszkoli brały udział w imprezach środowiskowych, podczas
których
przedstawiły
programy
artystyczne
powiązane
tematycznie
z
treściami
programowymi.
Liczba siemianowickich przedszkoli biorących udział w VI edycji przedszkolnego programu profilaktyki edukacji
antytytoniowej „Czyste powietrze wokół nas”.
106
Liczba przedszkolaków (w wieku 5 i 6 lat) z siemianowickich przedszkoli biorących udział w VI edycji
przedszkolnego programu profilaktyki edukacji antytytoniowej „Czyste powietrze wokół nas”.
„Nie pal przy mnie, proszę” Program profilaktyki edukacji antytytoniowej dla uczniów kl. I
- III szkół podstawowych.
Adresatami programu są dzieci klas I-III szkół podstawowych. Celem
programu jest wykształcenie umiejętności rozpoznawania różnych
rodzajów dymów, zwiększenie wiedzy na temat skutków palenia tytoniu
oraz zwiększenie wrażliwości dzieci na miejsca, w których mogą być
narażone na dym tytoniowy. Program był realizowany w 4 szkołach podstawowych, a jego
zasięgiem objęto 563 uczniów.
107
Liczba siemianowickich szkół podstawowych biorących udział w Programie profilaktyki edukacji antytytoniowej
„Nie pal przy mnie proszę”.
Liczba uczniów (kl. I, II i III) z siemianowickich szkół podstawowych biorących udział w VI edycji programu
profilaktyki edukacji antytytoniowej „Nie pal przy mnie proszę”.
„Znajdź właściwe rozwiązanie” - Program profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów
starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum.
Program przeznaczony jest do realizacji w V i VI klasach
szkoły podstawowej oraz klasach I-III szkół gimnazjalnych.
W 2014r. został zrealizowany w 5 siemianowickich
gimnazjach, a swym zasięgiem objął 820 uczniów. Celem
108
głównym programu jest zapobieganie paleniu tytoniu wśród uczniów starszych klas szkół
podstawowych i gimnazjalnych.
Liczba siemianowickich placówek biorących udział w Programie profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów
starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
Liczba uczniów (kl. I, II i III) z siemianowickich szkół gimnazjalnych biorących udział w VI edycji programu
profilaktyki edukacji antytytoniowej „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
109
„ARS, czyli jak dbać o miłość?” Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania
uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych.
Jest to nowy program profilaktyczny, którego celem jest przeciwdziałanie
uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. Program
poprzedzony został ankietyzacją wśród kobiet w ciąży,
które przebywały na oddziałach
ginekologiczno-położniczych katowickich szpitali. Adresowany jest do młodzieży szkół
ponadgimnazjalnych, głównie dziewcząt, które chcą w przyszłości zostać matkami. Założenia
programowe zostały przedstawione dyrektorom szkół ponadgimnazjalnych, którzy wyrazili
zgodę na przystąpienie do realizacji programu. Wyznaczono szkolnych koordynatorów.
Wdrożenie programu i jego realizacja nastąpiło w roku szkolnym 2013/ 2014 po uprzednim
przeszkoleniu szkolnych koordynatorów.
Udział siemianowickich placówek biorących udział w Programie edukacyjnym „ARS, jak dbać o miłość”.
110
Liczba uczniów siemianowickich szkół ponadgimnazjalnych biorących udział w „ARS, jak dbać o miłość?”
Światowy Dzień bez Tytoniu (31 maj).
Działania polegające na promowaniu zasad zdrowego stylu życia, bez nałogu
tytoniowego prowadzone były przede wszystkim w placówkach oświatowych wszystkich
poziomów nauczania. Rozpowszechniano materiały informacyjno - edukacyjne, w szkołach
organizowane były punkty edukacyjne, uczniowie opracowywali gazetki, plakaty. Programy
profilaktyki tytoniowej propagowane były podczas wszystkich imprez, akcji prozdrowotnych
prowadzonych przez przedstawicieli PPIS w Katowicach na terenie Siemianowic Śląskich.
Działania te polegały na rozpowszechnianiu wiedzy na temat skutków palenia tytoniu,
przekazywaniu informacji o zakazie palenia tytoniu w miejscach publicznych, zgodnie
z obowiązującą ustawą.
Dzień Dziecka na Rynku Miejskim w Siemianowicach Śl.
111
Światowy Dzień Rzucania Palenia (trzeci czwartek listopada|).
Celem głównym prowadzonej akcji jest nakłonienie jak największej grupy ludzi
palących do zerwania z nałogiem. W ramach realizacji akcji przeprowadzono prelekcje
połączone z prezentacją multimedialną. Podczas zajęć poruszany był problem skutków
zdrowotnych związanych z paleniem tytoniu przez kobiety będące w ciąży, karmiące lub
wychowujące dzieci, wpływ palenia czynnego i biernego na zdrowie własne i ich dzieci.
Prelekcja dla rodziców II Liceum Ogólnokształcące w Siemianowicach Śl.
3. Inne przedsięwzięcia.
Jubileuszowy Międzyszkolny Festiwal Zdrowia.
W Zespole Szkół nr 1 w
Siemianowicach dniu 26 listopada 2014 r. odbył się
X Międzyszkolny Festiwal Zdrowia, który po raz kolejny objął patronatem Państwowy
Inspektor Sanitarny w Katowicach. W konkursie wzięły udział trzyosobowe zespoły uczniów
klas
z
szóstych
poszczególnych
z
szkół
5
siemianowickich
uczestniczyły
w
szkół
podstawowych.
konkurencjach
dotyczących
Drużyny
zagadnienia
pt.: „Zdrowo i ekologicznie”. Uczniowie wykazali się wiedzą na temat produkcji żywności
ekologicznej, symboli na etykietach, zasad racjonalnego odżywiania, szkodliwych tłuszczy
trans jak i piramidy zdrowego żywienia. Prezentowali wcześniej przygotowane prezentacje
multimedialne na temat: „Glukoza – paliwo niezbędne do życia jak i bomba z opóźnionym
zapłonem”. Teoretyczną wiedzę z zakresu zdrowego odżywiania, drużyny miały okazję
112
zaprezentować podczas zadania praktycznego przygotowując zdrowy i kolorowy talerz
produktów żywnościowych z uzasadnieniem jakie składniki odżywcze zawierają.
X Międzyszkolny Festiwal Zdrowia w Zespole Szkół Nr 1 w Siemianowicach Śl.
XIII Forum Nauki „W świecie mikro”.
W ramach XIII Forum Nauki „W świecie mikro”, które odbyło się w dniach 3 i 4
kwietnia
br.
w
Zespole
Szkół
Technicznych
i
Ogólnokształcących
„Meritum”
w Siemianowicach Śl., drugi dzień tradycyjnie poświęcony był w całości obchodom
Światowego Dnia Zdrowia, którego tegorocznym tematem przewodnim były „Choroby
przenoszone przez wektory”. Inaugurację obchodów rozpoczęto uroczystym wręczeniem
nagród laureatom konkursu plastycznego pod hasłem „Robalom STOP”, ogłoszonego przez
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach. Następnie uczestnicy
forum i zaproszeni goście wysłuchali następujących wykładów: Światowy Dzień Zdrowia
„Choroby Wektorowe”, „Medycyna Podróży – Tropikalne choroby wektorowe”, „Kleszcze
i choroby odkleszczowe”, które poprowadzili pracownicy Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Katowicach”. Ponadto Biolog Terenowy, Asystent Jakości Polskiego
Centrum Badań i Certyfikacji zapoznała słuchaczy z chorobami odzwierzęcymi, zwanymi
zoonozami przenoszonymi przez gryzonie, insekty i owady. Dużym zainteresowaniem
cieszyło się także stoisko promocji zdrowia z mobilnym punktem informacyjnym „STOP
DOPALACZOM”, przy którym pracownicy PSSE w Katowicach udzielali porad nt. m. in.
unikania zagrożeń, wykonywali bezpłatne pomiary ciśnienia tętniczego krwi oraz stężenia
tlenku węgla w wydychanym powietrzu. Ponadto prowadzili dystrybucję materiałów
edukacyjnych dot. profilaktyki uzależnień, prawidłowego odżywiania i racjonalnego
stosowania antybiotyków. Dodatkową atrakcją był pokaz sprzętu do dezynfekcji, dezynsekcji
i deratyzacji oraz wystawa dot. antybiotyków.
113
XIII Forum Nauki „W świecie mikro” w Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących MERITUM.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku realizował szereg
programów krajowych, wojewódzkich i lokalnych oraz innych przedsięwzięć prozdrowotnych
obejmujących problematykę zdrowia publicznego.
Dzięki dobrej współpracy z samorządem oraz instytucjami, organizacjami i placówkami
oświatowymi
możliwe
było
skuteczne
prowadzanie
działań
i efektywna realizacja programów prozdrowotnych. W ubiegłym roku
profilaktycznych
współpracowano
również ze specjalistami z różnych dziedzin (lekarzami, terapeutami, metodykami), którzy
służyli swoją wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniem podczas szkoleń i narad dla
szkolnych koordynatorów programów edukacyjnych. Współpraca z lokalnymi mediami
umożliwiła dotarcie do większej liczby mieszkańców miasta i objęcie ich działaniami
profilaktycznymi.
114