Zespół Szkół Samorządowych w Ełku –Szkoła Podstawowa
Transkrypt
Zespół Szkół Samorządowych w Ełku –Szkoła Podstawowa
Przedmiotowy System Oceniania z historii i społeczeństwa w klasie piątej na rok szkolny 2014/2015 w Szkole Podstawowej Sportowej nr 6 w Ełku 1. Na lekcjach historii kontrola i ocena pracy ucznia zmierza do uzyskania informacji przez nauczyciela w następujących kryteriach: co uczeń osiągnął, co zrobił dobrze, ile potrafi. Przedmiotem oceny ucznia są: a) suma posiadanych wiadomości i umiejętności oraz gotowość do ich zaprezentowania; b) różne przejawy aktywności intelektualnej, w tym rozumienie tekstów i instrukcji, uczestniczenie w dyskusjach, praca indywidualna i w zespole, sprawne wykonywanie ćwiczeń praktycznych i innych powierzonych zadań; c) umiejętność gromadzenia informacji z różnych źródeł; d) umiejętności komunikacyjne ( w mowie i w piśmie), w tym wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnych. 2. Umiejętności i wiedza uczniów sprawdzane są za pomocą następujących metod: - wypowiedź ustna na lekcjach bieżących i powtórzeniowych, przy czym na lekcjach bieżących uczeń odpowiada najwyżej z trzech ostatnich lekcji; - kartkówka jest to samodzielna praca ucznia na lekcji obejmująca wiadomości, z co najwyżej trzech ostatnich lekcji, - sprawdzian obejmuje wiadomości i umiejętności dotyczące większej partii materiału (działu), ma na celu sprawdzić znajomość treści programowych, trwa 45 minut, - praca domowa obejmuje materiał z ostatniej lekcji. 3. Na każdą lekcję uczeń ma obowiązek nosić podręcznik, zeszyt przedmiotowy, zeszyt ćwiczeń oraz inne pomoce wymagane przez nauczyciela. 4. W ciągu jednego półrocza uczeń powinien otrzymać z odpowiedzi przynajmniej jedną ocenę. 5. Możliwe jest poprawianie ocen niedostatecznych ze sprawdzianów, kartkówek, odpowiedzi ustnych i prac domowych. Uczeń ma prawo zgłosić chęć poprawy na pierwszej lekcji po otrzymaniu oceny niedostatecznej. Poprawa może mieć charakter ustny lub pisemny. 6. Uczeń nieobecny na sprawdzianie z przyczyn nieusprawiedliwionych będzie odpowiadał ustnie lub pisemnie na pierwszej lekcji, na którą przyjdzie. 7. Uczeń, który był nieobecny w szkole przez dłuższy okres czasu, np. z powodu choroby i nie sprawdzianu będzie odpowiadał ustnie lub pisemnie w terminie uzgodnionym z nauczycielem, nie dłuższym jednak niż jeden tydzień. 8. Na lekcji nauczyciel ocenia aktywność uczniów. Ocena może być wyrażona stopniem lub (+). Dwa (+) to stopień dopuszczający, trzy (+) - stopień dostateczny, cztery (+) stopień dobry, pięć (+) - stopień bardzo dobry, a sześć (+) to stopień celujący. 9. Uczeń za brak uwagi na zajęciach, niewykonywanie poleceń nauczyciela, brak podręcznika, ćwiczeń lub zeszytu przedmiotowego może otrzymać (-). Trzy (-) oznaczają ocenę niedostateczną. 10. Uczeń ma prawo jeden raz w ciągu półrocza być nieprzygotowany do lekcji. 11. Jeżeli na lekcji uczniowie pracują w grupach, to oceniany jest wtedy indywidualny wkład pracy każdego ucznia. 12. Przynajmniej raz w ciągu roku szkolnego nauczyciel sprawdza zeszyt przedmiotowy lub zeszyt ćwiczeń ucznia. 13. Prace pisemne oceniane są następująco – dotyczy to sprawdzianów i kartkówek: 0 – 29 % uzyskanych punktów – stopień niedostateczny 30 – 49 % uzyskanych punktów – stopień dopuszczający 50 –74 % uzyskanych punktów – stopień dostateczny 75 – 89 % uzyskanych punktów – stopień dobry 90 – 95 % uzyskanych punktów – stopień bardzo dobry 96–100% uzyskanych punktów – stopień celujący 14. Każdy uczeń po przedstawieniu przez nauczyciela propozycji oceny na pierwsze czy drugie półrocze, może zgłosić chęć jej poprawy na ocenę wyższą. Nauczyciel uzgodni z uczniem zakres materiału oraz sposób jego zaliczenia. 15. Wymagania na poszczególne stopnie w klasyfikacji półrocznej i rocznej. Ocena Wymagania na ocenę celującą 1. Wymagania na ocenę bardzo dobrą Opanowane wiadomości i umiejętności – wyjaśnia, jakie znaczenie dla historyka ma prawdziwość przekazu źródłowego – dostrzega związki między powstawaniem cywilizacji i państwa a organizacją społeczeństwa – wyjaśnia znacznie określenia: Jedna Hellada wiele wspólnot – dostrzega podobieństwa i różnice między demokracją ateńską a współczesną – porównuje sytuacje kobiet w czasach starożytnych i współczesnych – porównuje metody, zasady i cele wychowania dzieci i młodzieży w starożytnej Grecji z metodami, zasadami, celami współczesnego wychowania młodego pokolenia – rozumie rolę mitów w kulturze antycznej i współczesnej – potrafi przedstawić podobieństwa i różnice w organizacji igrzysk starożytnych i współczesnych – określa wpływ kultury greckiej na współczesność – wyjaśnia jakie czynniki decydują o trwałości i potędze państwa – wskazuje różnice między nauczaniem i rozrywkami w starożytnym Rzymie i współcześnie – określa rolę chrześcijaństwa w starożytności – dostrzega obecność osiągnięć cywilizacyjnych Rzymu we współczesnym świecie – rozumie, dlaczego koronacja cesarska Karola Wielkiego była wznowieniem idei Cesarstwa Rzymskiego – wyjaśnia trwałość osiągnięć cywilizacyjnych Arabów – opowiada o kształtowaniu się organizacji kościelnej na ziemiach polskich – zna nazwy miejscowości służebnych i wyjaśnia ich znaczenie – ocenia rolę Władysława Łokietka w procesie jednoczenia państwa – określa, jaką rolę odegrała pierwsza wyższa uczelnia w Krakowie – ocenia rolę Kazimierza Wielkiego w umacnianiu pozycji Polski w Europie – wskazuje różnicę między organizacją społeczeństwa w średniowieczu a współczesnym polskim społeczeństwem – zna genezę dynastii Jagiellonów w Polsce – charakteryzuje sposób dowodzenia i strategię wojskową w bitwie pod Grunwaldem – wyjaśnia znaczenie odzyskania Pomorza Gdańskiego i ujścia Wisły dla Polski – wymienia konsekwencje unii lubelskiej dla Polski i Litwy – wskazuje różnice między sejmem XVI-wiecznej Rzeczpospolitej a współczesnym – rozumie znaczenie wpływu rozwoju nauki i nowości nawigacyjnych dla rozwoju żeglarstwa – rozumie wpływ odkryć na zmiany gospodarcze w Europie – wyjaśnia czym różniły się poglądy humanistów od filozofii średniowiecza – wymienia nazwy kilku miejscowości, w których znajdują się renesansowe budowle – wyjaśnia rolę dworu królewskiego w upowszechnianiu kultury renesansowej – ocenia znaczenie przetłumaczenia Biblii na języki narodowe – wyjaśnia, jakie znaczenie dla historyka ma prawdziwość przekazu źródłowego – przedstawia ogólnie znaczenie kalendarza – wyjaśnia znaczenie wynalazku pisma dla badań nad przeszłością człowieka – wskazuje przyczyny i następstwa kolonizacji greckiej – wyjaśnia jakie były cele kształcenia młodzieży w Atenach i Sparcie – wymienia główne zasady, na których opierała się demokracja ateńska – posługuje się zwrotami: syzyfowa praca, pięta Achillesa, męki Tantala, jabłko niezgody – wyjaśnia znaczenie tych zwrotów współcześnie – ocenia rolę religii w umacnianiu wspólnoty greckiej – rozumie rolę teatru igrzysk w życiu Greków – ocenia rolę Peryklesa w rozkwicie kulturalnym Grecji – ocenia wkład Greków w kształtowanie się kultury śródziemnomorskiej – opowiada jak funkcjonowała republika – umie dokonać oceny postaci Juliusza Cezara i Oktawiana Augusta – wyjaśnia, dlaczego religia chrześcijańska zdobywała coraz więcej zwolenników – podaje typy i przykłady budowli charakterystycznych dla architektury rzymskiej – wyjaśnia znaczenie powiedzenia: „Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu” – rozumie znaczenie chrztu władcy w średniowieczu dla jego państwa – ocenia rolę Karola Wielkiego w kształtowaniu się średniowiecznej Europy – wie, co nasza cywilizacja zawdzięcza Arabom – umie obliczyć, który jest obecnie rok według kalendarza muzułmańskiego – umie ocenić rolę Kościoła w kształtowaniu średniowiecznej kultury – charakteryzuje zakony w średniowiecznej Europie – opowiada o rywalizacji kościoła i cesarstwa – wie jaką rolę odgrywała w średniowieczu sztuka – wie dlaczego w kulturze średniowiecza dominowała tematyka religijna – rozumie na czym polegał sakralny charakter architektury średniowiecznej – opowiada o życiu Słowian na ziemiach polskich – korzystając z mapy, przedstawia zmiany terytorialne w czasie panowania Bolesława Chrobrego – wie jakie znaczenie miał zjazd w Gnieźnie – charakteryzuje społeczeństwo w epoce wczesnopiastowskiej – opowiada o początkach państwa krzyżackiego – wie co działo się w Polsce w okresie rozbicia dzielnicowego Wymagania na ocenę dobrą – omawia przyczyny i skutki rozbicia dzielnicowego – wskazuje na mapie Kraków oraz zmiany terytorialne państwa polskiego za rządów Kazimierza Wielkiego – umie wyjaśnić dlaczego ostatni z rodu Piastów otrzymał przydomek „Wielki” – wyjaśnia znaczenie powiedzenia: „Zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną” – porównuje życie chłopa z życiem rycerza i mieszczanina – wie co decydowało o przynależności do określonego stanu – porównuje warunki życia w mieście średniowiecznym i współczesnym – wie jakie były przyczyny podpisania unii polsko- litewskiej w Krewie – podaje skutki unii w Krewie dla obydwu narodów – wie co dało Polsce i Litwie zwycięstwo w bitwie pod Grunwaldem – wskazuje na mapie miejsca bitew stoczonych w wojnie trzynastoletniej – wie co oznaczają nazwy Prusy Królewskie i Prusy Zakonne – wymienia państwa, w których na początku XVI wieku rządziła dynastia Jagiellonów – ocenia znaczenie hołdu pruskiego – wyjaśnia jak ukształtowała się demokracja szlachecka – wie czym różniło się życie szlachty od pozostałych stanów – wymienia działania szlachty ograniczające prawa mieszczan i chłopów – wskazuje na mapie trasy wypraw: Krzysztofa Kolumba, Vasco da Gamy, Ferdynanda Magellana i objaśnia ich dokonania – analizuje teksty źródłowe i na ich podstawie opowiada o warunkach podróży dalekomorskich – opowiada o cywilizacjach Ameryki przed przybyciem Europejczyków – wymienia skutki odkryć geograficznych dla Starego i Nowego Świata – przedstawia poglądy humanistów na temat życia i człowieka – wie jakie znaczenie miało wynalezienie druku dla rozpowszechnienia się myśli humanistycznej – wyjaśnia dlaczego Mikołaj Rej jest uznawany za ojca literatury polskiej – wymienia najważniejsze różnice między katolicyzmem a protestantyzmem – wymienia postanowienia soboru trydenckiego – wie jaką rolę w kontrreformacji odegrał zakon jezuitów – wyjaśnia, na czym polegała specyfika religijna polskiej reformacji (tolerancja) – wyjaśnia znaczenie chronologii w badaniach historycznych – posługuje się osią czasową – potrafi prawidłowo umiejscowić na osi czasowej wydarzenia mające miejsce w okresie przed narodzinami Chrystusa i po nich – posługuje się skrótami dotyczącymi chronologii – wskazuje zależność pomiędzy położeniem geograficznym a powstaniem cywilizacji – wyjaśnia rolę Nilu w rozwoju cywilizacji – opisuje organizację państwa egipskiego – dostrzega związki między warunkami naturalnymi Grecji a wykształceniem się polis i życiem mieszkańców – wymienia czynniki jednoczące Greków – wyjaśnia znaczenie pojęcia: wielka kolonizacja – opisuje ustrój Aten – opisuje sytuację niewolników w Grecji – przedstawia różnice w sposobie wychowania w Atenach i Sparcie – opowiada wybrany mit – wyszukuje w mitach wartości uniwersalne – opisuje obrzędy religijne Greków – przedstawia różnice między bogami i herosami – opowiada o aktorach i rodzajach sztuk w teatrze greckim – opowiada o przebiegu igrzysk olimpijskich w starożytności – charakteryzuje architekturę i sztukę grecką oraz porządki architektoniczne: dorycki, joński, koryncki – opisuje złoty wiek w Atenach – wie jak doszło do powstania republiki rzymskiej – zna przyczyny upadku republiki – wie w jaki sposób powstało Imperium Rzymskie – wskazuje na mapie kierunki i zasięg podboju Rzymian – wie jak powstało Cesarstwo Rzymskie – umie wymienić przyczyny upadku Imperium Rzymskiego – określa rolę i pozycję poszczególnych członków rodziny – wie czym różniło się życie biednych i bogatych w starożytnym Rzymie – opowiada, w jaki sposób mieszkańcy Rzymu spędzali wolny czas – opowiada o nauczaniu w Rzymie – opowiada o religii żydowskiej – zna postaci Jezusa, św. Pawła z Tarsu, Nerona, Konstantyna Wielkiego – opowiada o prześladowania chrześcijan – opowiada, jak na przestrzeni wieków zmieniał się stosunek Rzymian do chrześcijan – wymienia cechy charakterystyczne architektury rzymskiej – wymienia najważniejsze osiągnięcia Rzymian w dziedzinie prawa, literatury i inżynierii – wie na czym polegała romanizacja – opowiada o działalności Justyniana Wielkiego – wie dlaczego doszło do podziału chrześcijaństwa na odrębne wyznania – opowiada jak powstało państwo Karola Wielkiego Wymagania na ocenę dostateczną – wymienia główne osiągnięcia Karola Wielkiego – wie, w którym roku rozpoczyna się era muzułmańska – opowiada o głównych dokonaniach Mahometa – wskazuje na mapie terytorium Arabów i zasięg ich podbojów – opowiada o kulturze Arabów – wie jak doszło do rozprzestrzenienia się chrześcijaństwa w Europie Zachodniej – rozumie na czym polegał uniwersalizm – wie jaką rolę odgrywały zakony w średniowieczu – wymienia najważniejsze cechy stylów architektury średniowiecznej – umieszcza daty 966 r., 1000 r., 1018 r., 1025 r. na osi czasu – opowiada o legendarnych przodkach Mieszka I – wskazuje na mapie obszary zamieszkujące przez te plemiona – wie jakie znaczenie miało przyjęcie chrztu przez Mieszka I – omawia stosunki z sąsiadami podczas panowania pierwszych Piastów – umie opowiedzieć o roli władcy w państwie Piastów – opowiada o organizacji wojska w czasach Bolesława Chrobrego – opisuje uzbrojenie tarczownika i pancernego – wie jaką rolę w organizacji państwa odgrywały osady służebne – zaznacza okres rozbicia dzielnicowego na osi czasu – opisuje najważniejsze wydarzenia z okresu panowanie Bolesława Krzywoustego i Władysława Łokietka – opowiada o konflikcie polsko - krzyżackim w czasach Władysława Łokietka – wymienia czynniki jednoczące kraj – zaznacza na osi czasu lata panowania Kazimierza Wielkiego, datę założenia Akademii Krakowskiej – przedstawia sukcesy polityki wewnętrznej (król –gospodarz) i zagranicznej (król – dyplomata) Kazimierza Wielkiego – opisuje wszystkie cztery stany średniowiecza – opowiada jak wyglądała droga edukacji rzemieślniczej od ucznia do mistrza – wie jaką rolę w życiu średniowiecznych miast odgrywały cechy i gildie – umieszcza no osi czasu daty 1374 r., 1385 r. – wymienia główne postanowienia unii zawartej między Polską a Litwą – omawia przyczyny konfliktu polsko- krzyżackiego za panowania Władysława Jagiełły – opisuje przebieg walk na polach Grunwaldu – omawia postanowienia pokoju toruńskiego – wskazuje na mapie ziemie odzyskane przez Polskę i Litwę oraz te, które pozostały w rękach zakonu – wymienia przyczyny wybuchu wojny trzynastoletniej – omawia przebieg wojny trzynastoletniej – wskazuje na mapie tereny odzyskane przez Polskę w wyniku wojny trzynastoletniej i tereny pozostałe w rękach Krzyżaków – zaznacza daty 1519 r., 1525 r., 1569 r., na osi czasu, – wie jak doszło do hołdu pruskiego – wymienia postaci związane z w/w wydarzeniem – wie dlaczego Polska i Litwa podpisały unię realną w Lublinie – wskazuje na mapie terytoria obu połączonych państw – opisuje Rzeczpospolitą Obojga Narodów – opowiada jak zorganizowany był sejm walny – wie jakie uprawnienia miał sejm walny – wie jakie miały zadania i jak funkcjonowały sejmiki ziemskie – opowiada o życiu i pozycji szlachty w XVI wieku – zaznacza na osi czasu daty: 1492 r., 1519– 22 – wymienia przyczyny odkryć geograficznych – opowiada w jaki sposób zdobywcy traktowali ludność podbitą i jak organizowali zajęte tereny – wykorzystując mapę wyjaśnia na czy polegał „handel trójkątny” – wskazuje na mapie tereny zamieszkałe przez Azteków, Majów i Inków – zaznacza na osi czasu okres epoki renesansu – zna postaci: Jan Gutenberg, Erazm z Rotterdamu, Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Rafael Santi – wie jakie poglądy głosili humaniści – wyjaśnia jaką rolę w rozwoju kultury renesansowej w Polsce odegrali: królowa Bona, Zygmunt Stary i Zygmunt August – opowiada o XVI-wiecznym Wawelu – wie dlaczego XVI wiek w Polsce nazywano złotym wiekiem – opowiada o dokonaniach Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego – zaznacza na osi czasu datę wystąpienia Marcina Lutra – wskazuje na mapie obszary objęte reformacją – zna postaci reformatorów i ich programy religijne – wie kiedy i dlaczego doszło do nocy św. Bartłomieja – wymienia skutki reformacji – opowiada w jaki sposób Kościół katolicki odpowiedział na reformację – wie, co gwarantował szlachcie akt konfederacji warszawskiej – dokonuje podziału źródeł na pisane i niepisane (materialne i niematerialne) – wymienia przykłady źródeł historycznych obu typów – wyjaśnia znaczenie pomiaru czasu – na podstawie daty rocznej zdarzenia, określa wiek, w którym miało ono miejsce – przedstawia ogólnie genezę kalendarza – wyjaśnia znaczenie narodzin Chrystusa dla współczesnej rachuby lat – posługuje się terminami dotyczącymi chronologii – wskazuje na mapie starożytne cywilizacje: Mezopotamię, Egipt, Indie, Chiny – wymienia określenia, które wyjaśniają pojęcie cywilizacji – wymienia charakterystyczne cechy pierwszych cywilizacji – opowiada o wierzeniach Egipcjan – przedstawia wyobrażenia Egipcjan o życiu pozagrobowym – opowiada o warunkach życia mieszkańców Hellady – opowiada o zajęciach Greków – wie skąd wywodzi się pojęcie demokracja – wie, komu przysługiwała pełnia praw w Atenach – opowiada o organizacji greckiej polis – wyjaśnia jaka była rola rodziny w antycznej Grecji – opowiada o warunkach życia w rodzinie starożytnej Grecji – określa rolę i pozycję poszczególnych członków rodziny greckiej – opowiada jak wyglądał typowy grecki dom – opowiada, w jaki sposób Grecy wyobrażali sobie bogów – opowiada o życiu bogów na Olimpie – przypisuje bogom ich atrybuty i dziedziny życia, którymi się opiekowali – opowiada w jaki sposób Grecy czcili bogów – pamięta postaci: Sokrates, Platon, Arystoteles, Perykles – umieszcza na osi czasu datę pierwszych igrzysk olimpijskich – wie jak wyglądał teatr grecki – wymienia dyscypliny wchodzące w skład pięcioboju i pozostałe konkurencje sportowe – wie kto mógł brać udział w igrzyskach olimpijskich – rozpoznaje porządki architektoniczne: dorycki, joński, koryncki – pamięta główne osiągnięcia dorobku materialnego i nauki starożytnych Greków – wskazuje na mapie i opisuje położenie geograficzne Rzymu – wyjaśnia jakie znaczenie mają daty: 753 r. p.n.e., 509 r. p.n.e., 476 r. n.e. – opowiada legendę o powstaniu Rzymu – wie kim był Juliusz Cezar i Oktawian August – opisuje życie i zwyczaje w rodzinie rzymskiej – wyjaśnia jaka była rola rodziny w starożytnym Rzymie – opowiada o życiu codziennym Rzymian – wie gdzie rzymianie spędzali wolny czas – wie jak przebiegały walki gladiatorów – umie opisać dom bogatego Rzymianina – umie wymienić trzech najważniejszych bogów rzymskich – wie w jaki sposób Rzymianie czcili swoich bogów – wskazuje na mapie Palestynę – wie gdzie i kiedy narodziła się religia chrześcijańska – wymienia najważniejsze wydarzenia z życia Jezusa – przedstawia osiągnięcia kulturalne i cywilizacyjne Rzymian – opowiada o wyglądzie rzymskiego miasta – wyjaśnia z jakimi wydarzeniami wiążą się daty: 476 r., 800 r., 962 r., 1054 r., 1453 r. – pamięta postaci: Justynian I Wielki, Karol Wielki – pokazuje na mapie obszar Cesarstwa Bizantyńskiego i Konstantynopol – charakteryzuje kulturę bizantyńską – wyjaśnia z jakim wydarzeniem wiąże się data 622 r. – wymienia główne zasady islamu – wie, czym zajmowali się Arabowie – wie jak zorganizowany był kościół w średniowieczu – wymienia zakony w średniowiecznej Europie – potrafi rozpoznać budowle romańskie i gotyckie – wyjaśnia z jakimi wydarzeniami wiążą się daty: 966 r., 1000 r.,1018 r., 1025 r. – zna postaci: Gall Anonim, Mieszko I, biskup Wojciech, Bolesław Chrobry – wymienia główne plemiona zamieszkujące w średniowieczu ziemie polskie – umie opisać wygląd grodu – wymienia grupy społeczne, które wykształciły się w epoce wczesnopiastowskiej – wie jakie obciążenia spoczywały na poddanych władcy – wyjaśnia z jakimi wydarzeniami wiążą się daty: 1138 r., 1226 r., 1320 r. – przedstawia główne zasady statutu Bolesława Krzywoustego – rozpoznaje na ilustracji wojownika tatarskiego i rycerza krzyżackiego – wie z jakimi wydarzeniami wiążą się daty: 1343 r., 1364 r. – wymienia dokonania Kazimierza Wielkiego – wymienia wszystkie cztery stany średniowiecza – wie z jakimi wydarzeniami wiążą się daty: 1374 r., 1385 r. – zna postaci: Ludwik Węgierski, Jadwiga, Jagiełło – wskazuje na mapie obszar Polski i Litwy po unii w Krewie – umie odczytać wiadomości z drzewa genealogicznego Jagiellonów – zna postacie: Władysława Jagiełły, Witolda, Ulryka von Jungingena – wie z jakimi wydarzeniami wiążą się daty: 1454 r., 1466 r. Wymagania na ocenę dopuszczającą Ocena niedostateczna – wie z jakimi wydarzeniami wiążą się daty: 1519 r., 1525 r., 1569 r. – opisuje wygląd i zajęcia polskiego szlachcica – wie z jakimi wydarzeniami wiążą się daty: 1492 r., 1519– 22 – wymienia najważniejszych XVI-wiecznych podróżników – wymienia towary przywożone do Europy z kolonii – wie z jakimi ludami zetknęli się Europejczycy po zajęciu obszarów Ameryki – wskazuje na Włochy jako kolebkę renesansu – wymienia głównych twórców renesansu i ich dzieła – rozpoznaje dzieła znanych twórców renesansu – wymienia najwybitniejsze dzieła architektury renesansowej w Polsce (Wawel, kaplica Zygmuntowska, krakowskie Sukiennice, Zamość) – wymienia twórców literatury renesansu w Polsce – wymienia przyczyny reformacji – wymienia wyznania protestanckie powstałe w XVI wieku – pamięta postaci: Marcin Luter, Jan Kalin, Henryk VIII, – opowiada jak przebiegała reformacja w XVI-wiecznej Polsce – posługuje się pojęciami: źródło historyczne, chronologia, kalendarz księżycowy, kalendarz słoneczny, kalendarz juliański, kalendarz gregoriański – określa przedmiot badań historycznych – wymienia najstarsze starożytne cywilizacje – posługuje się pojęciami: Hellada, polis, kolonia – wskazuje na mapie i określa położenie geograficzne Grecji – posługuje się pojęciami: demokracja, agora, akropol, arystokracja, Zgromadzenie Ludowe – wie jaką rolę pełnili: ojciec i matka w greckiej rodzinie – wie na czym polegało wychowanie spartańskie – posługuje się pojęciami: mitologia, mit, heros, Olimp – wymienia głównych bogów olimpijskich – posługuje się pojęciami: igrzyska, barbarzyńcy, złoty wiek, koturny, akropol, styl dorycki, joński, koryncki – pamięta datę 776 r. p.n.e. – posługuje się pojęciami: republika rzymska, cesarstwo, senat, konsul, dyktator, prowincje, legiony – posługuje się pojęciami: forum, termy, Koloseum, atrium – posługuje się pojęciami: wróżbiarstwo, judaizm, Ewangelia, Stary Testament, Nowy Testament, apostołowie, biskup – posługuje się pojęciami: forum, prawo XII tablic, romanizacja – posługuje się pojęciami: patriarcha, prawosławie, katolicyzm – prawidłowo posługuje się pojęciami: islam, muzułmanie, Allach, Koran, kalifowie, meczet – prawidłowo posługuje się pojęciami: uniwersalizm, parafia, diecezja, archidiecezja, opactwo – prawidłowo posługuje się pojęciami: styl romański, styl gotycki, portal, półkolisty łuk, miniatura, witraże, łuk ostry – prawidłowo posługuje się pojęciami: roczniki, kronikarz, ród, wiec, wspólnota plemienna, dynastia, poseł, diadem – prawidłowo posługuje się pojęciami: gród, możni, dostojnicy duchowni, podgrodzia, pospolite ruszenie, ludność służebna – prawidłowo posługuje się pojęciami: zasada senioratu, senior – prawidłowo posługuje się pojęciami: dyplomata, Orle Gniazda – prawidłowo posługuje się pojęciami: monarchia stanowa, duchowieństwo, rycerstwo, mieszczaństwo, chłopstwo, możnowładcy, herb, patrycjat, pospólstwo, plebs, cechy, gildie – prawidłowo posługuje się pojęciami: unia personalna, przywilej, dostojnik, sojusz – wie z jakimi wydarzeniami wiążą się daty: 15 lipca 1410 r., 1411 r. – prawidłowo posługuje się pojęciami: wojska zaciężne, hołd lenny, akt inkorporacji – prawidłowo posługuje się pojęciami: hołd pruski, unia realna – prawidłowo posługuje się pojęciami: demokracja szlachecka, sejmiki ziemskie, sejm walny, marszałek, starosta, kanclerz, podkanclerzy – prawidłowo posługuje się pojęciami: kryzys gospodarczy, karawela – prawidłowo posługuje się pojęciami: kolonia, plantacja, handel trójkątny – prawidłowo posługuje się pojęciami: renesans, odrodzenie, humanizm, mecenat, perspektywa, indywidualność, krzyż grecki, arkada – prawidłowo posługuje się pojęciami: złoty wiek, krużganki, hetman – prawidłowo posługuje się pojęciami: odpusty, celibat, ekskomunika, banicja, protestanci, ewangelicy, luteranizm, kalwinizm, anglikanizm, reformacja, sobór, heretycy, kontrreformacja – nie opanował materiału przewidzianego podstawą programową na ocenę dopuszczającą – nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń wymagających wykorzystania podstawowych umiejętności.