Wojewódzki Konkurs- Edukacja regionalna w szkole

Nasza szkoła dostała się do II etapu
Wojewódzkiego Konkursu- Edukacja regionalna w szkole:
„ Proszę Was, pozostańcie wierni temu dziedzictwu…” [Jan Paweł II]
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jadwigi Śląskiej w Pszczynie od dawna kultywuje
śląską tradycję. Elementy edukacji regionalnej przewijają się w całym procesie edukacyjnowychowawczym szkoły, wzbogacając ofertę edukacyjną naszej placówki. Działania
w
zakresie
edukacji
regionalnej
mają
charakter
zorganizowany,
spójny
oraz
interdyscyplinarny, ponieważ łączą pracę nauczycieli wielu przedmiotów. Dzięki realizacji
zajęć o tematyce regionalnej uczniowie poznają najbliższe otoczenie, ogólną charakterystykę
geograficzną i kulturową regionu, gwarę śląską i obyczaje, miejscowe legendy, przysłowia,
architekturę, zabytki oraz sztukę ludową i folklor. Zajęcia umożliwiają poznanie sylwetek
osób zasłużonych dla środowiska lokalnego. Przedsięwzięcia te budzą w uczniach poczucie
przynależności do regionu, kształtują tożsamość narodową w aspekcie tożsamości
regionalnej. Zajęcia rozwijają również wartości rodzinne związane z wartościami
kulturowymi wspólnoty lokalnej. Dzięki zajęciom o tematyce regionalnej uczniowie
dostrzegają wpływ wartości związanych z kulturą regionu na życie poszczególnych ludzi, jak
również ich własne.
I Sposób realizacji edukacji regionalnej w szkole.
I/ 1. W Szkole Podstawowej nr 2 w Pszczynie edukacja regionalna prowadzona jest na
podstawie:
• programu własnego „Pszczyna- mój dom. Współczesność, historia, i kultura ludowa
Ziemi Pszczyńskiej”- autorstwa K. Janik i A. Boruty- Gazdy (przeznaczony dla uczniów
klas I-III),
• programu własnego „Zielona Pszczyna”- autorstwa . I. Barchańskiej . Jest to program
edukacji ekologicznej wzbogacony o elementy edukacji regionalnej (przeznaczony dla
uczniów klas I-III),
• interdyscyplinarnego projektu edukacyjnego- „Ziemia Pszczyńska- moja mała
ojczyzna” -autorstwa B. Hellwig, B. Wagstyl, E. Pudełko, I. Ficek- Jarczok, K. Janik,
1
B. Pisarskiej (przeznaczony dla uczniów klas IV-VI).
• Unijnego programu edukacyjnego „Pierwsze uczniowskie doświadczenie drogą do
wiedzy”.
I/2. Nauczyciele posiadają przygotowanie merytoryczne do prowadzenia zajęć w zakresie
edukacji regionalnej. Swoją wiedzę nabywają nie tylko na studiach, ale również uczestnicząc
w różnych warsztatach, konferencjach i wykładach. Są to :
•
Studia Podyplomowe w zakresie edukacji regionalnej” Dziedzictwo Kulturowe”
• Warsztaty metodyczne- „Ziemia Pszczyńska- świadectwa naszej tożsamości”
•
Nauczyciele uczestniczą w corocznie organizowanych przez Powiatowe Ognisko
Pracy Pozaszkolnej konferencjach traktujących o dziedzictwie Górnego Śląska (np.
Konferencje "Muzea dla edukacji”/2002/, „Gwara bogactwem języka” /2006/,
„Dziedzictwo przemysłowe Górnego Śląska” /2007/, „Wielowyznaniowe Dziedzictwo
Ziemi Pszczyńskiej”/2008/, „Powstania Śląskie” /2009/, „ Dziedzictwo Górnego
Śląska. 90. Rocznica Powstań Śląskich”/ 2010/.
•
Nauczyciele poszerzają swoją wiedzę biorąc udział w wykładach otwartych, które
dotyczą ciekawych zagadnień związanych z historią, kulturą i tradycją naszego miasta.
(np. „Kształtowanie się przestrzeni miejskiej w średniowiecznej Pszczynie”,
„Tajemnice
krypty
Promnitzów
w
Pszczynie”,
„Powojenne
losy
książąt
pszczyńskich”).
I/3. Działania w zakresie edukacji regionalnej poddawane są ewaluacji poprzez obserwację,
ankiety, wywiady, organizowane konkursy i wycieczki. Dzięki ewaluacji, wychodząc
naprzeciw oczekiwaniom i zainteresowaniom
uczniów- nauczyciele wzbogacili projekt
„Ziemia Pszczyńska- moja mała ojczyzna” o nowe treści związane z kulturą, historią i przyrodą
regionu oraz rozszerzyli realizację zagadnień projektu o klasy IV.
I/6 . Uczniowie naszej placówki podejmują działania na rzecz miejscowości, dokumentują ślady
przeszłości, dbają o miejsca pamięci, tworzą albumy oraz prezentacje multimedialne.
2
•
22.09.2009 r. burmistrz Pszczyny wręczył na ręce przewodniczącego szkoły Akt
przekazania pod opiekę młodzieży Szkoły Podstawowej nr 2 mogiły na cmentarzu
Wszystkich Świętych w Pszczynie- Obrońców Września oraz rodziny Gażów,
rozstrzelanej w Jankowicach w 1939 r. Od tego czasu uczniowie opiekują się
żołnierskimi grobami oraz zgłębiają historię czasów II wojny światowej na terenie
Pszczyny. Poprzez wywiady z najstarszymi członkami swoich rodzin, chronią pamięć
o tych wydarzeniach.
•
Uczniowie badają i dokumentują ślady przeszłości analizując stare fotografie rodzinne
(cykl lekcji w ramach języka polskiego w kl. VI- „Patrząc na pożółkłe fotografie…
”Historia mojej rodziny…”)
•
Przygotowali albumy, prezentacje multimedialne na zadane tematy: „Szlakiem
pszczyńskich zabytków”, „Najpiękniejsze pszczyńskie kamieniczki, ”„Pszczyńskie
nekropolie”, „Miejsca pamięci narodowej w mojej miejscowości”, ”Skąd się wzięła
nazwa naszej miejscowości?” „Sylwetki sławnych postaci historycznych związanych z
Pszczyną”.
•
Zrealizowali projekt „Kapliczki-zabytki małej architektury sakralnej”, którego
owocem jest album.
•
Pisali legendy inspirując się miejscami, postaciami i wydarzeniami związanymi z
Pszczyną. Wyróżnione prace zostały wydane jako „Legendy Pszczyńskie”, a jedna z
nich – opublikowana na łamach „Dziennika Zachodniego”.
•
Na lekcjach informatyki uczniowie tworzą słowniczek gwary śląskiej oraz opisują
graficznie strój śląski.
•
Nauczyciele organizują dla uczniów liczne wycieczki do Muzeum Prasy Śląskiej,
Muzeum Zamkowego w Pszczynie, Skansenu, Zagrody Żubrów, „Śladami pomników
przyrody i historii”, „Miejsca pamięci narodowe w nasze miescowości”, „Pszczyńskie
nekropolie”.
II Baza szkoły
3
II/1. Szkoła posiada Izbę Regionalną, która zawiera oryginalne stroje śląskie, przedmioty
codziennego użytku, meble, narzędzia i instrumenty muzyczne. Izba regionalna jest
systematycznie wzbogacana o nowe elementy.
II/ 3. Szkoła posiada również wiernie odtworzone zgodnie z tradycją stroje regionalne.
Zostały one ufundowane przez Radę Rodziców w 2002 r. z okazji 90-lecia naszej szkoły.
Uczniowie zakładają je w czasie ważnych uroczystości szkolnych oraz występując na
konkursach propagujących kulturę ludową.
II/ 4. Izba Regionalna jest wykorzystywana na bieżąco w procesie dydaktycznym. Ponadto
poszczególne
eksponaty
służą
jako
dekoracje
w
czasie
uroczystości
szkolnych
i środowiskowych oraz stanowią inspirację do organizowania konkursów regionalnych.
II/ 5. Opiekę nad Izbą Regionalną sprawuje bibliotekarka szkolna, która dba o Izbę pod
względem merytorycznym i estetycznym.
III Współpraca szkoły ze środowiskiem
III/ 1. Szkoła współpracuje z Towarzystwem Miłośników Ziemi Pszczyńskiej organizacją
działającą na rzecz promowania kultury ludowej w regionie, ratującą zabytki, prowadzącą
Muzeum Prasy Śląskiej oraz zespół regionalny „Pszczyna”. Strzeleckie Bractwo Kurkowe w
Pszczynie uświetniło obchody nadania imienia Jadwigi Śląskiej naszej szkole /31.03.2009/.
Związek Górnośląski koło w Pszczynie włączył się w organizację festynu z okazji Dnia
Dziecka w naszej szkole /8.06.2002 r./ W organizację imprez środowiskowych w naszej
szkole (Dzień Seniora, Spotkanie opłatkowe) żywo włącza się Rada Mieszkańców Osiedla
„Powstańców Śląskich. Potrzebę pomocy chorym realizujemy poprzez aktywną współpracę z
hospicjum Św. Ojca Pio w Pszczynie.
III/ 2. Szkoła współpracuje z instytucjami kulturalnymi w zakresie edukacji regionalnej. Są to
Muzeum Prasy Śląskiej, Skansen-Zagroda Wsi Pszczyńskiej, Muzeum Wnętrz Zabytkowych
oraz Pszczyńskie Centrum Kultury i Gminny Ośrodek Kultury w Goczałkowicach. Uczniowie
4
naszej szkoły nie tylko zwiedzają muzea, poznają eksponaty, ale również uczestniczą w
organizowanych przez te placówki konkursach i warsztatach.
III/ 3. Ważnym aspektem w edukacji regionalnej jest współpraca z rodzicami, lokalnymi
twórcami i artystami, Uczniowie mieli możliwość zapoznania się z ciężką pracą rolnika,
pszczelarza, piekarza, górnika, lekarza, strażaka. W ramach „Spotkań z ciekawymi ludźmi”
poznali tajniki florystyki, witrażownictwa, ceramiki. Historię walk pierwszych dni II wojny
światowej uczniowie odkryli, podczas spotkania z panem Januszem Rytem- autorem „Bitwy
Pszczyńskiej 1939 r.”. Pan Aleksander Spyra- założyciel Towarzystwa Miłośników Ziemi
Pszczyńskiej- często gościł naszych uczniów w Muzeum Prasy Śląskiej, gdzie w barwny
sposób przedstawiał historię piśmiennictwa na Śląsku.
Owocem współpracy z lokalnymi artystami są także –zdobiące naszą placówkę-wizerunki
szkoły oraz rzeźby i obrazy przedstawiające naszą patronkę- św. Jadwigę Śląską .
W latach 2000-2007 nauczyciele organizowali również wyjścia dzieci z życzeniami i kolędą
do osób starszych i samotnych mieszkających na naszym osiedlu. Uczniowie ofiarowywali
wytwory swoich prac, opowiadali o tradycjach świątecznych i swojej szkole.
III/ 4. Szkoła współpracuje z lokalnymi mediami. Są to gazety „Głos Pszczyński”, „Gazeta
Pszczyńska”, „Orędownik kulturalny” oraz portal internetowy www.pless.pl. Na portalu i na
łamach gazet ukazują się bieżące informacje dotyczące wydarzeń szkolnych, imprez i
uroczystości środowiskowych oraz sukcesów odnoszonych przez uczniów i nauczycieli.
IV Działania popularyzujące szkołę, dzielnicę, miasto, region
IV/ 1. Szkoła Podstawowa nr 2 organizuje uroczystości, popularyzujące „Dwójkę”- jako
szkołę realizującą edukację regionalną.
 26-27.04.2002 r.-obchody 90 rocznicy powstania naszej szkoły. Z tej okazji
uczniowski zespół wokalno- taneczny Wiolinki przedstawił tańce śląskie. Uczniowie
5
wystąpili w nowych strojach regionalnych, podarowanych szkole przez Radę
Rodziców.
 19.06.2004 r. na terenie szkoły odbył się Piknik Rodzinny. Przygotowany program
wokalno- taneczny zachwycił rodziców i zaproszonych gości. Impreza była też
sposobem, by zaprezentować sukcesy i osiągnięcia naszych uczniów oraz zintegrować
środowisko lokalne.
 Dnia 31 marca 2009 r. odbyła się w Szkole Podstawowej nr 2 w Pszczynie
uroczystość nadania szkole imienia Jadwigi Śląskiej. Wydarzenie uświetnili swoją
obecnością zaproszeni goście. Wśród nich burmistrz miasta p.Krystian Szostak,
dyrektor PZE p. Marian Grygier, zastąpca p.Janina Wojciech, przedstawiciel
Kuratorium Oświaty, przedstawiciele władz miasta, dyrektorzy szkół, nauczyciele, a
także uczniowie szkoły. Program rozpoczęła Msza święta polowa w intencji Dyrekcji,
Grona Pedagogicznego, Pracowników Szkoły oraz Uczniów i ich Rodziców.
Następnie odbyły się zajęcia z wychowawcą, w czasie których dzieci mogły sprawdzić
stan swojej wiedzy na temat patrona Jadwigi Śląskiej. W dalszej części zaproszeni
goście uczestniczyli w uroczystej akademii, podczas której wychowankowie szkoły
prezentowali swoje zdolności wokalne, taneczne i recytatorskie, posługując się gwarą
śląską. Ostatnim punktem programu było odsłonięcie tablicy pamiątkowej i salwa
honorowa w wykonaniu Kurkowego Bractwa Strzeleckiego z Pszczyny.
 8.06.2009 r. w szkole odbyła się Inauguracja obchodów 90. Rocznicy wybuchu I
Powstania Śląskiego na Ziemi Pszczyńskiej. Współorganizatorem uroczystości była
Szkoła Podstawowa nr 16 ze Studzienic. Uczniowie tej szkoły zaprezentowali scenkę
„Idymy do powstanio”
 Co roku, w okresie świąt Bożego Narodzenia mieszkańcy naszego osiedla zapraszani
są na Koncert Świąteczny połączony z jasełkami. Uroczystości te wzbogacone są o
prezentację tradycyjnych śląskich obrzędów świątecznych.
6
 W marcu obchodzimy święto naszej szkoły. Często przygotowywane akademie
zawierają treści ludowe- tańce, piosenki śląskie, wiersze gwarą.
IV/2. Szkoła organizuje konkursy o tematyce regionalnej. Były to między innymi:
•
Szkolny konkurs gwarowy „Pogodejmy po naszymu”- konkurs propagujący
znajomość mowy śląskiej.
•
„Czy wiesz, gdzie mieszkasz?”- konkurs wiedzy o regionie ( 2007/2008)- jako
podsumowanie realizowanego przez polonistkę projektu „Ziemia Pszczyńska – moja
mała ojczyzna”.
• „Pszczyna –moje miasto”- konkurs plastyczny.
• „Jesień w moim mieście”- międzyszkolny konkurs plastyczno- literacki.
• „Historia szkoły i patronki”- konkurs historyczny dla klas I-III i IV- VI w związku z
uroczystością nadania szkole imienia Jadwigi Śląskiej.
•
„Powstania Śląskie”- konkurs historyczny w związany z 90 rocznicą wybuchu I
powstań śląskich.
•
Elementy edukacji regionalnej znajdują się również w zakresie nauczania języka
angielskiego w naszej szkole.
Zorganizowano następujące międzyszkolne i szkolne konkursy plastyczno- językowe:
 „Welcome to Pszczyna” /2005 r./
 „Visit my school” /2006 r./
 „The most beautiful place In Pszczyna” /2007 r./
 „Our favourite objects from museum” (wybór i opis zabytku z okolicznego
muzeum) .
7
IV/3. Uczniowie naszej szkoły chętnie uczestniczą w konkursach, przeglądach i festiwalach,
zajmując czołowe miejsca oraz wyróżnienia. Uczestnictwo to daje uczniom możliwość
zaprezentowania swojej wiedzy na temat regionu., wykazania się umiejętnościami
tanecznymi, muzycznymi, plastycznymi oraz talentem literackim.
•
Rokrocznie uczniowie biorą udział w Prezentacjach Dziecięcych Zespołów
Regionalnych „Mały Brzym”, które odbywają się wiosenną porą w scenerii Skansenu
- Zagrody Wsi Pszczyńskiej. Jest to święto kultury ludowej - w spotkaniach
uczestniczy kilkadziesiąt zespołów ludowych i kapel z całego regionu. Kiermasz
twórców ludowych prezentuje zachowaną jeszcze sztukę malowania, haftowania czy
rzeźbienia w drewnie. To impreza, na której dzieci i młodzież kultywują tradycje
przodków.
•
Wyróżnienie w IV Konkursie
Prasowym dla Młodzieży- „Dziedzictwo Górnego
Śląska: pisarze polsko-i niemieckojęzyczni”- 2005 r.
•
Wyróżnienia w Międzygminnym Konkursie Gwarowym „Pogodejmy po naszymu”.
•
Wyróżnienia w gminnych konkursach na ozdobę wielkanocną i bożonarodzeniową.
• W 2009 roku uczeń klasy VI M. Piech otrzymał wyróżnienie za pracę „Wilijo u nos”
w XIII Ogólnopolskim Konkursie na Pracę z Literatury.
•
Wyróżnienia w ogólnopolskim konkursie plastycznym „Moja Przygoda w Muzeum”.
IV/ 4. Nauczyciele aktywnie działają na rzecz regionu w zespołach regionalnych oraz
lokalnych stowarzyszeniach. Swoją wiedzę i doświadczenie wykorzystują w czasie zajęć
z dziećmi oraz aktywnie uczestnicząc w uroczystościach szkolnych.
Pani K. Janik jest członkiem Zespołu Regionalnego „Pszczyna”, pani M. Szczerba pełni
funkcje sekretarza komitetu założycielskiego Stowarzyszenia Społeczno- Kulturalnego
„Ziemia Pszczyńska” oraz jest członkiem Zespołu Regionalnego „Ćwiklice”.
IV/ 6. W latach 2007- 2009 Szkoła Podstawowa nr 2 podejmowała działania promujące nasz
region i nasze miasto w ramach projektu europejskiego E-twinning. Szkoła nawiązała
współpracę ze szkołą w Cottbus. W ramach projektu uczniowie poznawali nawzajem tradycje
8
związane z regionem, zwyczaje świąteczne, prezentowali najciekawsze zabytki rodzinnego
miasta, reklamowali swoją szkołę , miasto rodzinne i własny kraj. Projekt zakładał między
innymi wykonanie przez uczniów pracy plastycznej w programie paint –„ Weihnachten bei
mir zu Hause” ("Święta Bożego Narodzenia u mnie w domu") wraz z opisem zwyczajów
świątecznych w języku niemieckim. Po zwiedzeniu Muzeum Wnętrz Zabytkowych w
Pszczynie, uczniowie wykonali prezentację, która zamieszczona została na platformie
TwinSpace
pod
tytułem:
„Najpiękniejszy
zabytek
naszego
miasta.”
Uczniowie zwiedzają najpiękniejszy zabytek Pszczyny, wykonują zdjęcia, prezentują zdjęcia
z wycieczki na platformie TwinSpace. Przeprowadzili również Konkurs Internetowy " Co
wiesz o Pszczynie/Cottbus? Także w ramach projektu ukazała się reklama naszego miasta w
szkolnej gazetce w Regenbogen - Grundschule „Moje miasto Pszczyna – historia, kultura”.
W czasie realizacji projektu w naszej szkole odbywały się również zajęcia prowadzone przez
Asystenta Językowego z Niemiec p. Wiebke Pahl. Zapoznawała ona uczniów z niemieckimi
zwyczajami świątecznymi, jednocześnie poznawała nasze tradycyjne potrawy wigilijne,
uczestniczyła w lekcji świątecznej prowadzonej w gwarze śląskiej.
9