Perspektywy rozwoju rosyjskiego rynku półproduktów

Perspektywy rozwoju rosyjskiego
rynku półproduktów mrożonych w
materiałach prasy branżowej i w
świetle statystyki celnej
2010-07-01 14:01:49
2
Przed kryzysem rosyjski rynek mrożonek co roku odnotowywał wzrost ponad 20%. W 2008 roku odnotowano
stagnację, a w 2009 wzrost - nieco mniejszy niż zwykle, bo 7,4%, jest to jednak bardzo dobry wynik, biorąc pod
uwagę stagnację lub wręcz spadek w innych branżach.
Przed kryzysem rosyjski rynek mrożonek co roku odnotowywał wzrost ponad 20%. W 2008 roku odnotowano
stagnację, a w 2009 wzrost - nieco mniejszy niż zwykle, bo 7,4%, jest to jednak bardzo dobry wynik, biorąc pod
uwagę stagnację lub wręcz spadek w innych branżach.
Struktura rosyjskiego rynku mrożonek dość znacznie różni się od struktury zachodniej. W krajach europejskich
największym popytem cieszą się owoce warzywa, w Rosji - dania rosyjskiej kuchni, takie jak pielmieni (uszka z
surowym mięsem), stanowiące ponad 50% całego rynku mrożonek. Ponad 40% pielmieniej i pierogów na rynek
rosyjski dostarcza pięciu producentów rodzimych: firma Talosto z Sankt Petersburga, Ravioli, Daria,
Kaczestwiennyje Produkty, Ostankinskij MPK.
Na rynku jest bardzo wielu graczy, w samej Moskwie działa ponad 200 firm. Część z nich to byli dystrybutorzy
importowanych mrożonek, którzy rozpoczęli własną produkcję. W segmencie wyrobów gotowych (pielmieni,
pierogi, półprodukty mięsne, naleśniki, pizza) obecne są zarówno znane marki, jak i liczne spółki regionalne
średniej wielkości, sprzedające swoje produkty np. pod markami sieci handlowych (produkty pod marką sieci
zajmują 5-10% rynku). Wejście na rynek pielmieni na szczeblu federalnym, zwłaszcza w średnim segmencie
cenowym, jest już wg ekspertów praktycznie niemożliwe bez znacznych inwestycji, na które pozwolić sobie mogą
tylko koncerny międzynarodowe. W wielu regionach liderami są producenci miejscowi, którzy nie wychodzą poza
własny region, ale prawie całkowicie zaspokajają popyt lokalny, zwłaszcza, że słabo rozwinięta jest sieć
dystrybutorów graczy federalnych, a duże marki nie są tam rozpoznawalne.
W zależności od regionu różne są preferencje kupujących. W Moskwie i Sankt Petersburgu konsument podejmuje
decyzje głównie na podstawie jakości produktu i szybkości jego przygotowania, zainteresowany jest także
zdrową żywnością, odchodząc powoli od produktów mrożonych w stronę schłodzonych. W regionach kupujący są
konserwatywni i ostrożnie podchodzą do nowości.
Perspektywicznym segmentem mogą być naleśniki (zajmują 6,6% rynku), obiady gotowe (odnotowywały one
wzrost 30-35%, stanowiąc jednak bardzo niewielki odsetek produktów: 0,3%) i pizza (wzrost 10-12%), w tych
niszach jest jeszcze miejsce dla nowych graczy. Warzywa zajmują 9,7% rynku (11,86% w 2008 roku), owoce 1%.
Proponowane są nowości w segmencie Premium, takie jak pielmieni z nadzieniem z renifera i niedźwiedzia, popyt
na które może wzrastać wraz
z wychodzeniem z kryzysu. Coraz większym popytem cieszą się dania
nietradycyjne i dania różnych kuchni, a także zdrowa żywność.
Jeśli chodzi o rynek w wyrażeniu pieniężnym, w pierwszym kwartale 2009 roku
w porównaniu do
analogicznego okresu lat 2008 i 2007 Rosjanie wydawali mniej na pielmieni, pierogi, naleśniki i ciasto mrożone,
ale więcej na drugie dania, mrożone owoce, rawioli, manty. Największą popularnością ciągle cieszą się pielmieni,
później warzywa i naleśniki (ten segment rynku ciągle rośnie), dalej pierogi i racuchy z serem (odnotowano
dwukrotny wzrost sprzedaży), mrożone ciasto i pizza. Sprzedaż gotowych drugich dań wzrosła prawie
czterokrotnie.
Kryzys utrudnił rozwój branży: brak kredytów uniemożliwił zakup nowych urządzeń i technologii, wahania
walutowe spowodowały 40% wzrost kosztów własnych, sieci handlowe zwiększyły okresy odroczenia płatności,
co uderzyło zwłaszcza w małych
i średnich dostawców. Sytuacji nie ułatwia też nieprzewidywalna polityka
celna dotycząca surowców importowanych, takich jak mięso. Jeśli chodzi o popyt, to klienci rezygnują z towarów
premium na rzecz średniego segmentu cenowego,
w dalszym ciągu jednak odnotowywany jest wzrost
sprzedaży.
Według danych, do których ma dostęp WPHI, w 2009 roku Rosja kupiła za granicą 114 tys. ton mrożonych
warzyw surowych bądź gotowanych na parze (grupa towarowa 0710) za prawie 80 mln USD, z czego 60% - z
Polski (15% z Chin, 10%
z Ukrainy). Jesteśmy również absolutnym liderem, jeśli chodzi o rosyjski import
3
mrożonych owoców (grupa towarowa 0811): z Polski sprowadzono 53% importowanych mrożonek owocowych
(26% z Chin, 8% z Belgii), ogółem sprowadzono 52 tys. ton za 42,4 mln USD. W grupie 2004 (warzywa mrożone
pozostałe) Polska dostarczyła 62% z 60 tys. ton sprowadzonych przez Rosję (kolejne 32% pochodzi z Holandii,
4% z Belgii). Jeśli chodzi o grupę 190220 (wyroby makaronowe z nadzieniem, pierogi etc), rosyjski import nie jest
imponujący (zaledwie 2 tys. ton), najwięcej kupiono w Brazylii i Kazachstanie (Polska jest tu na 14. pozycji).
Doktryna bezpieczeństwa żywnościowego Rosji, zatwierdzona przez Dymitra Miedwiediewa, wpłynie tylko na
niektóre typy mrożonek. Wartości progowe produkcji własnej zostały określone dla zboża (95%), cukru (80%),
oleju roślinnego (80%), mięsa i produktów mięsnych w przeliczeniu na mięso (85%), mleka i przetworów
mlecznych (90%), ryb (80%), ziemniaków (95%). Kontrolowana ma być też sprzedaż produktów modyfikowanych
genetycznie. Nie ma na razie wytycznych co do sposobu realizacji doktryny, nie zmienione zostały taryfy celne.
Polska pozostaje głównym dostawcą mrożonek na rynek rosyjski w grupach 0710, 0811, 2004 - czyli w grupach,
których (za wyjątkiem ziemniaków) nie dotyczy doktryna. Zbliżające się Igrzyska Olimpijskie w Soczi mogą wręcz
poprawić koniunkturę, zwłaszcza, że żywność przeznaczona dla potrzeb olimpiady zwolniona jest z VAT. Nie bez
znaczenia jest też uproszczenie procedur certyfikacji.
Na podstawie:
■
■
■
■
■
■
„Nowosti Torgowli" za 2009 rok
Badanie marketingowe spółki „Ekspress Obzor"
Materiały Związku Konsumentów Federacji Rosyjskiej (http://www.rus.coop/international/)
Badanie marketingowe spółki „Proryw"
Magazyn „Diengi" (Kommersant) 03.02.2010
www.rbc.ru
opr. Anna Madej
WPHI Moskwa
4