SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY Zespół Szkół Sportowych

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Zespół Szkół Sportowych w Tychach
Do realizacji w latach 2016-2017
Program profilaktyczny
Zespół Szkół Sportowych w Tychach
WSTĘP
Profilaktykę rozumiemy jako proces wspomagający zdrowie psychiczne i fizyczne, proces wspierania
działań wychowawczych w obszarze szeroko rozumianej ochrony młodego człowieka przed zagrożeniami, jakie
niesie otaczający świat i jego rozwijająca się samodzielność. Będziemy towarzyszyć uczniowi w zdobywaniu
wiedzy o zagrożeniach oraz wspierać go w nabywaniu umiejętności przeciwdziałania im. Ufamy, że
zintegrowane działania wychowawcze i profilaktyczne podejmowane przez szkołę zapewnią jej uczniom
warunki dla optymalnego wykorzystywania potencjału i szans rozwojowych.
Szkolny Program Wychowawczo -Profilaktyczny opiera się na wytycznych następujących aktów prawnych:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Konstytucja RP
Karta Nauczyciela
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2016 r. poz.224)
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156.)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. w sprawie Krajowego Programu
Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016 (Dz. U. z 2011 r. Nr 78, poz. 428)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r.
w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych
przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r. poz. 532)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r.
w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży
niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowanie społecznym (Dz. U.
z 2015 r. poz. 1113)
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi
(Dz. U. z 2015 r. poz. 1286)
Priorytety Ministra Edukacji Narodowej na rok szkolny 2016/2017
Priorytety Śląskiego Kuratora Oświaty na rok szkolny 2016/2017
Konwencja Praw Dziecka
Statut szkoły.
Jesteśmy świadomi szczególnej wagi tych działań w okresie najburzliwszej fazy rozwojowej, w jakiej
znajduje się młodzież. W tym wieku kształtują się podstawy dojrzałej osobowości i identyfikacja pokoleniowa,
uczeń samodzielnie eksploruje otaczający go świat, nie w pełni jeszcze świadom jego niebezpieczeństw,
podejmuje decyzje, które mogą zadecydować o tym, jaka przyszłość go czeka, poszukuje autorytetów, ale czyni
to, ucząc się dopiero, trafnie oceniać ich wiarygodność. Młody człowiek to człowiek najbardziej zagrożony
niekorzystnym wpływem środowiska, w którym żyje. Do najbardziej ryzykownych zachowań obserwowanych w
tym wieku, stymulowanych wpływami otoczenia należą:
 palenie tytoniu
 picie alkoholu
 używanie środków psychoaktywnych (narkotyki, dopalacze, leki)
 wagarowanie, jako szczególnie niebezpieczny sposób unikania sytuacji problemowych
 bezkrytyczne, zagrażające zdrowiu uleganie komercyjnym modom,
 przedwczesna inicjacja seksualna,
 zachowania agresywne i przestępcze, niosące groźbę trwałej demoralizacji.
Nadrzędnym celem działań profilaktycznych jest zapobieganie inicjowaniu tych zachowań,
rozpoznawanie symptomów pierwszych prób, eliminowanie ich kontynuowania i przekierowanie aktywności w
pożądane obszary. W tym sensie profilaktyczna część programu koncentruje się wokół zmniejszania wpływu na
zachowanie ucznia czynników ryzyka. Treści wychowawczej części programu dotyczą natomiast wzmacniania
czynników, specyficznie i niespecyficznie redukujących podatność na zagrożenia.
Treści programu, cele, jakie stawiamy wspólnocie szkolnej i zadania, dzięki którym założone cele zostaną
osiągnięte, wynikają bezpośrednio z pojmowania przez nas wizji szkoły i misji, jaką szkoła realizuje.
1
Program profilaktyczny
Zespół Szkół Sportowych w Tychach
OKREŚLENIE CELÓW SZCZEGÓŁOWYCH. USTALENIE PLANU DZIAŁAŃ
Szkoła posiada system interwencji wychowawczych oraz zestaw procedur wewnątrzszkolnych, które zawierają
zasady postępowania wobec uczniów łamiących regulamin szkolny. Statut Szkolny zawiera kary porządkowe,
które mogą być stosowane w stosunku do uczniów, którzy nie wywiązują się ze spoczywających na nich
obowiązkach.
DOSKONALENIE WARUNKÓW BEZPIECZNEGO FUNKCJONOWANIA UCZNIA W SZKOLE I POZA
SZKOŁĄ
CELE
SZCZEGÓŁOWE
OSOBY
ODPOWIEDZIALNE
ZADANIA
TERMIN
REALIZACJI
Bezpieczeństwo ucznia - zabezpieczenie uczniów przed skutkami
w szkole.
niepożądanych działań ludzi z zewnątrz
- permanentne wdrażanie uczniów do
przestrzegania procedur i przepisów
związanych z bezpieczeństwem
- doskonalenie kompetencji kadry
pedagogicznej w zakresie znajomości i
przestrzegania przepisów
- eliminowanie zagrożeń pożarowych
- zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy i
odpoczynku między lekcjami
- chronienie mienia szkolnego
- przeciwdziałanie agresji i przemocy (w tym
cyberprzemocy) w szkole
- wspieranie wszystkich uczniów w
prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia
oraz eliminowanie zagrożeń związanych z
zachowaniami ryzykownymi uczniów
(profilaktyka uniwersalna)
wszyscy nauczyciele,
pedagog,
funkcjonariusze policji
Ukształtowanie
umiejętności
samodzielnego,
codziennego dbania o
własne
bezpieczeństwo.
- zaznajamianie z przepisami bhp, drogami
ewakuacyjnymi w szkole
- zaznajamianie i systematyczne przypominanie
zasad bezpiecznego poruszania się po drogach,
podróżowania, nawiązywania znajomości,
wypoczynku nad wodą itp.
wszyscy nauczyciele,
Cały rok
funkcjonariusze policji, szkolny
specjaliści, w tym
pracownicy PPP, straż
miejska
Doskonalenie
umiejętności
rozpoznawania
zagrożeń i właściwego
zachowanie się w
sytuacjach
niebezpiecznych.
- minimalizowanie zagrożeń związanych z
drogą „do” i „ze” szkoły
- kształtowanie gotowości i umiejętności
udzielania pierwszej pomocy w nagłych
wypadkach
- uświadamianie zagrożeń związanych z życiem
towarzyskim, podróżami, aktywnością w
okresach wolnych od nauki
- doskonalenie umiejętności szacowania ryzyka
sytuacyjnego, rozpoznawania nietypowych
sygnałów niebezpieczeństwa
wszyscy nauczyciele,
Cały rok
funkcjonariusze policji, szkolny
specjaliści, w tym
pracownicy PPP, straż
miejska
Wyeliminowanie z
życia szkoły agresji i
przemocy.
- doskonalenie umiejętności rozpoznawania i
nazywania zachowań agresywnych,
- kształtowanie postaw odrzucających przemoc
oraz umiejętności nieagresywnego, asertywnego
zachowywania się w sytuacjach konfliktowych i
wszyscy nauczyciele,
Cały rok
szkolny
pedagog,
funkcjonariusze policji,
specjaliści, , w tym
2
Cały rok
szkolny
Program profilaktyczny
Zespół Szkół Sportowych w Tychach
problemowych
- monitorowanie nasilenia zjawiska agresji i
przemocy w szkole
pracownicy PPP, straż
miejska
WSPIERANIE NABYWANIA UMIEJĘTNOŚCI RADZENIA SOBIE W SYTUACJACH TRUDNYCH,
RYZYKOWNYCH I KONFLIKTOWYCH
CELE
SZCZEGÓŁOWE
OSOBY
ODPOWIEDZIALNE
ZADANIA
TERMIN
REALIZACJI
Wpojenie wiedzy
niezbędnej dla
podejmowania w
sytuacjach
ryzykownych trafnych
decyzji.
- doskonalenie umiejętności rozpoznawanie
czynników ryzyka i właściwego oceniania
poziomu zagrożenia
- propagowanie wiedzy o społecznych
mechanizmach wywierania wpływu i
konstruktywnych sposobach radzenia sobie z
nimi, (negocjowanie, mediacje, asertywna
komunikacja własnych potrzeb, sztuka
odmawiania, dyskusji )
wszyscy nauczyciele,
trenerzy, pedagog,
pracownicy PPP
Cały rok
szkolny
Wspieranie rozwoju
autonomii i
umiejętności dbania o
własne dobro.
- ukształtowanie odpowiedzialności za własne
zdrowie
- stymulowanie rozwoju samoakceptacji i
samokontroli
- wspieranie rozwoju niezależności od opinii
grupy i odporności na nieakceptowana presję
rówieśniczą
- wspieranie rozwoju silnych więzi
emocjonalnych z konstruktywnymi jednostkami
i grupami
wszyscy nauczyciele, ,
pracownicy PPP
Cały rok
szkolny
Doskonalenie
umiejętności w
osobistym działaniu.
- kształtowanie umiejętności proszenia o pomoc wszyscy nauczyciele,
i rozpowszechnianie informacji o instytucjach i „ pracownicy PPP
przyjaznych” dorosłych, którzy udzielają
wsparcia uczniom
Cały rok
szkolny
Podniesienie
kompetencji
wychowawczych
opiekunów .
- kształtowanie pożądanych postaw i zachowań
rodziców wobec zagrożeń związanych z
sytuacjami ryzykownymi (narkotyki i dopalacze
– warsztaty)
- wzbogacanie wiedzy o prawidłowym rozwoju
w okresie dorastania
- podnoszenie umiejętności rozpoznawania
sytuacji i zachowań ryzykownych
- udostępnienie rodzicom i opiekunom
materiałów informacyjnych na tematy związane
z kryzysami rozwojowymi i życiowymi dzieci i
młodzieży ( alkohol, narkotyki, dopalacze,
multimedia)
-prowadzenie spotkań dla rodziców z zakresu
odpowiedzialności karnej dzieci i młodzieży
Cały rok
szkolny
3
wszyscy nauczyciele,
specjaliści –
Stowarzyszenie
Trzeźwość Życia ,
pedagog,
funkcjonariusze policji
Program profilaktyczny
Zespół Szkół Sportowych w Tychach
ELIMINOWANIE WAGARÓW JAKO PODSTAWOWEGO CZYNNIKA ZWIĘKSZAJĄCEGO
ZAGROŻENIE DRMORALIZACJĄ I UTRATĄ SZANS ROZWOJOWYCH
CELE
SZCZEGÓŁOWE
OSOBY
ODPOWIEDZIALNE
ZADANIA
Kontrolowanie
aktualnego zakresu i
charakteru zjawiska
wagarów.
- monitorowanie nasilenia nieusprawiedliwionej
absencji
- rozpoznawanie przyczyn zjawiska
indywidualnie i w skali populacji szkolnej
wychowawcy, pedagog
Zminimalizowanie
nasilenia zjawiska
wagarów.
- motywowanie do uczestnictwa w lekcjach
wszyscy nauczyciele,
poprzez: uatrakcyjnianie szkoły i zajęć
pedagog
- stwarzanie warunków do osiągnięcia sukcesu i
uzyskania aprobaty społecznej, wspomaganie w
sytuacjach problemowych, kształtowanie
poczucia przynależności i pozytywnych postaw
wobec obowiązków szkolnych
- realizacja szkolnych procedur utrudniających
wagarowanie i wspierających rodziców i uczniów
w radzeniu sobie z problemem
- udzielanie uczniom i rodzicom pomocy
psychologiczno-pedagogicznej
- współpraca z sądem i policją
TERMIN
REALIZACJI
Cały rok
szkolny
Cały rok
szkolny
ELIMINOWANIE ZAGROŻEŃ UTRATY ZDROWIA I SZANS ROZWOJOWYCH PRZEZ
UZALEŻNIENIA – ZAPOBIEGANIE UŻYWANIU ŚRODKÓW UZALEŻNIAJĄCYCH
OSOBY
ODPOWIEDZIALNE
CELE
SZCZEGÓŁOWE
ZADANIA
Propagowanie wiedzy
podnoszącej
efektywność działań
profilaktycznych.
- aktywne uczestniczenie w lokalnych i krajowych
akcjach edukacyjnych, spektaklach
profilaktycznych, debatach (alkohol, papierosy,
narkotyki, dopalacze, gry komputerowe, Internet,
hazard)
-propagowanie wśród uczniów, rodziców
programów profilaktycznych i promocji zdrowia
rekomendowanych przez Krajowy Program
Przeciwdziałania Narkomanii (Program
profilaktyczny „Archipelag Skarbów”)
- realizacja programu profilaktycznego „Jestem,
odpowiedzialny więc wybieram zdrowie”
- współpraca z osobami i instytucjami
zajmującymi się problematyką uzależnień
(alkohol, papierosy, narkotyki, dopalacze, gry
komputerowe, Internet, hazard, cyberprzemoc)
- podnoszenie kompetencji opiekunów w zakresie
mechanizmów powstawania uzależnień, metod
zapobiegania, rozpoznawania objawów zażywania
środków uzależniających i właściwych sposobów
reagowania
- upowszechnianie informacji o punktach
konsultacyjnych i liniach pomocowych dla
uczniów, w których można zgłaszać przypadki
niebezpiecznych zdarzeń w Internecie
- doskonalenie zawodowe nauczycieli i
4
TERMIN
REALIZACJI
wszyscy nauczyciele,
Cały rok
szkolny
pedagog, specjaliści,
osoby zatrudnione przez
Urząd Miasta Tychy
Program profilaktyczny
Zespół Szkół Sportowych w Tychach
wychowawców w zakresie szkolnej interwencji
profilaktycznej
- upowszechnianie informacji wśród uczniów o
cyberprzemocy
- zapoznanie uczniów z filmem Fundacji DZIECI
NICZYJE pt. „Małe zdjęcie, DUŻY problem”.
(You Tube)
- przeprowadzenie przez wychowawców na
zebraniach pogadanki z prośbą o włączenie opcji
kontroli rodzicielskiej i częstsze rozmowy z
dziećmi na temat cyberprzemocy
- współpraca z rodzicami uczniów w zakresie
bezpiecznego korzystania z nowych mediów
przez ich dzieci (uzależnienia, cyberprzemoc)
-pokazanie rodzicom stron organizacji niosących
pomoc ofiarom cyberprzemocy
- zorganizowanie szkolenia dla rodziców o
zagrożeniach związanych z używaniem
technologii informatycznej (np. cyberprzemoc,
uzależnienia od mediów )
Ukształtowanie
pożądanych
społecznie postaw
wobec zagrożeń
cywilizacyjnych.
- promowanie aktywnych i atrakcyjnych form
wszyscy nauczyciele,
zagospodarowania czasu wolnego
trenerzy, pedagoga
- propagowanie wiedzy dotyczącej zdrowego
odżywiania się
- propagowanie wiedzy dotyczącej zaburzeń
odżywiania (otyłość, anoreksja, bulimia)
- rozpowszechnianie wiedzy dotyczącej
konstruktywnych metod radzenia sobie ze stresem
- propagowanie wiadomości dotyczących „plag”
cywilizacyjnych i sposobów eliminowania
zagrożeń z nimi związanych
- podporządkowanie działań wychowawczych
ideałom olimpijskim – kreowanie modelu
absolwenta
- promowanie zdrowego stylu życia
Cały rok
szkolny
Zminimalizowanie
negatywnie
modelującego wpływu
środowiska.
- eliminowanie na terenie szkoły przejawów
wszyscy nauczyciele,
„mody” na narkotyki, dopalacze, palenie
pedagog
papierosów, picie alkoholu, nadużywanie
multimedii
- wygaszanie zainteresowań środkami
uzależniającymi
- wzmacnianie norm przeciwnych stosowaniu
cyberprzemocy i używaniu środków oraz
substancji uzależniających oraz wzmacnianie
postaw odrzucających środki uzależniające
- kształtowanie norm przeciwnych podejmowaniu
zachowań ryzykownych
- wdrażanie do samooceny i akceptacji własnych
mocnych i słabych stron oraz sukcesu,
przynależności i satysfakcji życiowej poprzez
organizację zajęć rozwijających zainteresowania i
uzdolnienia
Cały rok
szkolny
5
Program profilaktyczny
Zespół Szkół Sportowych w Tychach
- upowszechnianie wiedzy o wczesnej interwencji
, adresowanej do okazjonalnych użytkowników
narkotyków, dopalaczy
- wspieranie uczniów, którzy że względu na swoją
sytuację rodzinną, środowiskową lub
uwarunkowania biologiczne są w wyższym
stopniu narażeni na rozwój zachowań
ryzykownych (profilaktyka selektywna)
Zniechęcenie uczniów - reagowanie na próby eksperymentowania ze
do kontynuacji
środkami uzależniającymi zgodnie z
eksperymentów.
opracowanymi procedurami,
- wspieranie rodziców i uczniów w
rozwiązywaniu problemów
- wdrążanie działań z zakresu przeciwdziałania
używaniu środków i substancji psychoaktywnych
poprzez tworzenie indywidualnych programów
edukacyjno-terapeutycznych (w razie potrzeby)
Wszyscy nauczyciele,
pedagog
Cały rok
szkolny
ROZPOZNAWANIE ZAGROŻEŃ WYSTĘPUJĄCYCH W ŚRODOWISKU I PRZECIWDZIAŁANIE TYM
ZAGROŻENIOM
OSOBY
TERMIN
ZADANIA
CELE
ODPOWIEDZIALNE
REALIZACJI
SZCZEGÓŁOWE
Rozpoznanie skali i
natężenia zagrożeń
występujących w
środowisku ucznia.
- monitorowanie nasilenia zjawiska agresji i
pedagog, wychowawcy
przemocy w szkole (badanie ankietowe – 4 -6 SSP
i I-III SG)
- monitorowanie występowania w populacji
uczniów zachowań ryzykownych, takich jak:
palenie papierosów, spożywanie napojów
alkoholowych, zażywanie narkotyków i dopalaczy,
nadużywanie technologii multimedialnej,
cyberprzemoc (badanie ankietowe – 4 -6 SSP I IIII SG)
- monitorowanie występowania w populacji
uczniów zjawiska wagarów
- ocenianie stopnia realizacji i efektywności
programów wychowawczego i profilaktycznego
(badanie ankietowe)
6
Cały rok
szkolny
Program profilaktyczny
Zespół Szkół Sportowych w Tychach
Udzielenie pomocy w - udzielanie pomocy psychologicznosytuacji trudnej .
pedagogicznej uczniom zagrożonym przemocą
(fizyczną, psychiczną i seksualną)
- udzielanie pomocy psychologicznopedagogicznej uczniom uzależnionym od
technologii informacyjnych i multimedialnych
- udzielanie pomocy psychologicznopedagogicznej uczniom, którzy stali się ofiarami
cyberprzemocy
- rozwiązywanie kryzysów rozwojowych i
życiowych uczniów, m.in. związanych z
wyjazdami rodziców za granicę w celach
zarobkowych, a także przemocą w rodzinie
- w sytuacjach przemocy domowej wdrażanie
procedury „Niebieskiej Karty”
- wskazywanie specjalistycznych ośrodków i
instytucji pomocowych oraz wspieranie rodziców i
ucznia, u którego rozpoznano wczesne objawy
używania środków i substancji uzależniających lub
innych występowania zachowań ryzykownych (
profilaktyka wskazująca)
- współpraca z instytucjami pomocowymi, policją i
Sądem Rodzinnym zgodnie z obowiązującymi
przepisami
- wdrażanie zasad właściwego zachowania się w
przypadku kontaktu z przedmiotami
niebezpiecznymi, wybuchowymi, toksycznymi,
nieznanego pochodzenia i przeznaczenia,
niewybuchami i niewypałami
wszyscy nauczyciele,
pedagog,
funkcjonariusze policji,
straży pożarnej
Cały rok
szkolny
EWALUACJA
Szkolny Program Profilaktyczny będzie poddany ewaluacji na zakończenie roku szkolnego poprzez
diagnozę wybranych obszarów.
SPOSOBY I ŚRODKI EWALUACJI:









Stała obserwacja
Analiza dokumentacji klasowej i szkolnej
Ocena ilości i jakości prac wykonanych przez uczniów
Frekwencja na zajęciach organizowanych przez szkołę
Ankiety dla uczniów dotyczące bezpieczeństwa uczniów w szkole
Ankiety dla uczniów dotyczące uzależnień
Ankiety dla rodziców dotyczące problematyki bezpieczeństwa uczniów w szkole oraz profilaktyki i
wychowania
Analiza trudności wychowawczych przeprowadzona przez pedagoga szkolnego na podstawie danych
zebranych od rodziców i wychowawców klas
Wywiady, rozmowy
7
Program profilaktyczny
Zespół Szkół Sportowych w Tychach
UWAGI KOŃCOWE
1.
2.
3.
Program profilaktyczny szkoły stanowi podstawę do opracowania programów wychowawczych dla
poszczególnych klas.
Klasowe programy profilaktyczne są wdrażane do realizacji po wcześniejszym zasięgnięciu opinii rodziców.
Szkolny program wychowawczo-profilaktyczny będzie realizowany w latach 2016-2017.
Program został opracowany na podstawie ankiet, obserwacji i rozmów indywidualnych przeprowadzonych w II
semestrze 2016 r. wśród uczniów, rodziców i nauczycieli Zespołu Szkół Sportowych.
8