Żyto ozime Uwagi ogólne Doświadczenie z żytem w sezonie 2011

Żyto ozime
Uwagi ogólne
Doświadczenie z żytem w sezonie 2011-2012 założono w trzech punktach doświadczalnych:
w Karzniczce, Wyczechach i w Lubaniu. Doświadczenia w Karzniczce i Lubaniu zostały dofinansowane ze
środków Samorządu Województwa Pomorskiego. Oceniano w nich 16 odmian (8 mieszańcowych, 8
populacyjnych). Były to doświadczenia dwuczynnikowe: odmiany x poziomy agrotechniki, oznaczone jako a1–
przeciętny oraz a2– intensywny. Wielkość pojedynczego poletka to 15 m2 (do zbioru), ilość powtórzeń– 2.
Podstawowe zabiegi agrotechniczne na obu poziomach były jednakowe. Wyższy poziom agrotechniki to
wyższe od podstawowego o 40 kg/ha nawożenie azotowe, dolistne nawożenie mikroelementowe, co najmniej
dwa zabiegi ochrony przed chorobami oraz zastosowanie środka zapobiegającego wyleganiu roślin. Stosowanie
środków ochrony roślin było zgodne z zaleceniami IOR-u. Szczegółowe dane dotyczące zabiegów
agrotechnicznych w poszczególnych punktach doświadczalnych podano w tabeli 9.2.
Doświadczenia założono w optymalnych terminach agrotechnicznych. Przebieg jesiennej pogody sprzyjał
zasiewom a następnie dobrym wschodom oraz dalszemu rozwojowi roślin. Przezimowanie roślin dobre.
W Wyczechach i Lubaniu wiosenny okres wegetacji zakłócony niedoborem opadów w miesiącu maju
i I dekadzie czerwca. Następnie okres aż do zbioru wilgotny, czasami z nadmiarem wody. Sprzyjało to dobremu
rozwojowi roślin, ale było też przyczyną dużego wylegnięcia żyta w Karzniczce i Wyczechach. W końcowym
efekcie opóźniło dojrzewanie i utrudniło zbiór ziarna.
Wyniki doświadczeń
Sprzyjający przebieg pogody w okresie wegetacji miał swoje odbicie w plonach ziarna, których wielkość
w poszczególnych punktach była znacznie powyżej średniej z lat ubiegłych. Wyższy poziom agrotechniki (a2)
skutkował przyrostem plonu o 6,7 q/ha w Karzniczce, 13,4 q/ha w Wyczechach i 15,7 q/ha w Lubaniu.
W grupie odmian populacyjnych w roku 2012 najwyżej plonował Domir oraz pierwszy rok oceniany Armand.
Najlepsze w ubiegłych trzech latach Stanko bardzo dobrze wypadło na intensywnym poziomie agrotechniki.
W grupie odmian mieszańcowych w 2012 roku najlepiej wypadł Helltop przed Brasetto i pierwszy rok
ocenianym SU Drive. W ocenie za trzy ostatnie lata najlepsze było Palazzo.
Ziarno ze zbioru w roku 2012 charakteryzowało się niższym niż w latach poprzednich ciężarem jednostkowym.
Porażenie przez choroby w roku 2012 było niewielkie, niższe niż w latach ubiegłych.
Szczegółowe wyniki doświadczenia zamieszczono w tabelach od 9.1 do 9.8.
1
Lp.
Odmiana
Rok wpisania
do Krajowego
Rejestru
Rok
włączenia
do LZO
Tabela 9.1 Żyto ozime. Odmiany badane. Rok zbioru: 2012
1
2
3
Adres jednostki zachowującej odmianę,
a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce
5
Odmiany populacyjne
1
Bosmo
2001
2
Dańkowskie
Diament
2005
2008
DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan
3
Daran
2005
2012
Alicja Ramenda, ul. Antoniny 3/6, 64-100 Leszno
4
Stanko
2007
2010
Alicja Ramenda, ul. Antoniny 3/6, 64-100 Leszno
5
Domir
2008
2011
Alicja Ramenda, ul. Antoniny 3/6, 64-100 Leszno
6
Dańkowskie
Amber
2010
DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan
7
Armand
2011
Alicja Ramenda, ul. Antoniny 3/6, 64-100 Leszno
8
Horyzo
2011
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20 , 99-307 Strzelce
KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-157
Prusy
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. ul. Główna 20 , 99-307 Strzelce
Odmiany mieszańcowe
9
Minello F1
2008
10
Brasetto F1
2009
11
Visello F1
2007
12
Palazzo F1
2009
13
SU Skaltio F1
2010
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
14
SU Drive F1
2011
Saaten Union Polska sp. z o. o. ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
15
Helltop F1
CCA
Dieckmann GmbH, Kirchhorster Str. 16, D-31688 Nienstaedt
16
Hellvus F1
CCA
DANKO Hodowla Roślin sp. z o. o. Choryń 27, 64-022 Kościan
2012
KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-157
Prusy
KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-157
Prusy
2012
KWS Lochow Polska sp. z o. o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-157
Prusy
LZO– odmiana zalecana do uprawy na obszarze województwa pomorskiego. Kol. 2 CCA – Odmiana ze
Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych, włączona do doświadczeń PDOiR na podstawie wyników
doświadczeń rozpoznawczych, nie wpisana do Krajowego Rejestru.
2
Tabela 9.2 Żyto ozime. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2012
Miejscowość
Powiat
Karzniczka
Słupsk
Wyczechy
Człuchów
Lubań
Kościerzyna
Kompleks rolniczej przydatności
gleby
4
4
9
Klasa bonitacyjna gleby
III a
III a
V
PH gleby w KCl
6,4
6,2
5,8
Rzepak ozimy
Łubin wąsk. na nasiona
Rzepak
21.09.2011
21.09.2011
22.09.2011
250-300
250-300
300-350
06.08.2012
14.08.2012
19.08.2012
Nawożenie mineralne
N na poziomie a1 (kg/ha)
82
100
100
N na poziomie a2 (kg/ha)
119
140
140
P2O5 (kg/ha)
56
46
30
K2O (kg/ha)
80
72
30
Plonwit Z– 1,50l
Plonvit Opty– 3kg
-
Przedplon
Data siewu (dzień, m-c ,rok)
Obsada nasion (szt/m2)
Data zbioru (dzień, m-c, rok)
Nawożenie dolistne
na poziomie a2 (l/ha)
Środki ochrony roślin
Zaprawa nasienna (nazwa)
Herbicyd (nazwa ,dawka/ha)
Insektycyd (nazwa ,dawka/ha)
Kinto Duo 080FS
Kinto Duo 080 FS
Vitavax 200FS
Legato plus 600SC– 1,5l
Isoguard 500SC
Komplet 560SC
-
Fury 100 EC– 0,15l
-
Tilt Turbo 575 EC– 1l
Tilt Turbo 575 EC– 1l
Artea 330EC– 0,4l
Alert 375 SE– 1l
Amistar 250 EC– 0,6l
+Artea 330 EC– 0,4l
Soligor 425 SC– 0,8l
Moddus 250 ES– 0,6l
Moddus 250 EC 0,3 l
-
(tylko na poziomie a2)
Fungicyd- pierwszy zabieg
(nazwa ,dawka/ha)
Fungicyd- drugi zabieg (nazwa,
dawka/ha)
Regulator wzrostu(nazwa,
dawka/ha)
3
Tabela 9.3 Żyto ozime. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2012
Lp.
Karzniczka
Cecha
a1
0
a2
Wyczechy
a1
Lubań
a2
a1
a2
1
Stan roślin przed zimą (skala 9 )
2
Stan roślin po zimie (skala 90)
3
Martwe rośliny (%)
4
Termin kłoszenia ( dzień, m-c )
10.05
10.05
07.05
08.05
14.05
14.05
5
Termin dojrzałości wosk. (dzień, m-c )
17.07
19.07
24.07
24.07
24.07
24.07
6
Wysokość roślin (cm)
148,5
146,3
152,5
149,6
123,4
129,9
7
Wyleganie- dojrzałość mleczna (skala 90)
7
7
6,4
6,4
9
9
8
Wyleganie przed zbiorem (skala 90)
3
3
2,5
2
9
8,9
9
Porażenie przez choroby (skala 90)
10
- mączniak
-
-
8,6
9
8,8
9
10
- rdza brunatna
7,6
9
7,3
8,8
7,9
9
11
- rdza źdźbłowa
7,2
9
7
8,2
8,1
9
12
- rynchosporioza
7,1
9
5
7,6
7,8
9
13
- choroby podstawy źdźbła (kompleks)
7,7
9
7,2
8,4
9
9
14
- septorioza liści
7,9
9
-
-
-
-
15
Masa 1000 ziaren (g)
34
33,1
38
39,4
35,4
37
16
Wilgotność ziarna podczas zbioru (%)
18
18,2
16
16,4
18,6
18,9
17
Plon ziarna (dt z ha)
102,2
108,6
71,3
84,7
63,9
79,6
9
8,7
9,0
8,5
7,9
8,9
0
0
0
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian, a1– przeciętny poziom agrotechniki; a2– wysoki poziom
agrotechniki
Skala 90: 9– oznacza stan najkorzystniejszy, 1- oznacza stan najmniej korzystny
Tabela 9.4 Żyto ozime. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2012
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Poziom a1
Poziom a2
Karzniczka
Wyczechy
Lubań
Karzniczka
Wyczechy
Lubań
98,6
72,4
60,5
104,8
82,4
71,4
1
Bosmo
96
84
91
96
93
91
2
Dańkowskie D.
97
83
99
95
93
95
4
3
Daran
98
79
100
96
87
108
4
Stanko
102
68
98
100
93
117
5
Domir
95
91
109
96
84
108
6
Dańkowskie
Amber
95
77
95
98
84
106
7
Armand
97
85
112
99
103
112
8
Horyzo
99
86
94
97
91
105
9
Minello F1
99
113
101
102
106
107
10 Brasetto F1
108
120
109
107
109
107
11 Visello F1
99
98
125
99
101
123
12 Palazzo F1
111
107
115
111
110
127
13 SU Skaltio F1
111
106
89
110
108
120
14 SU Drive F1
114
101
124
111
101
128
15 Helltop F1
121
120
130
125
120
120
16 Hellvus F1
118
111
99
119
108
108
Wzorzec: Bosmo, Dańkowskie D., Minello F1, Brasetto F1
Tabela 9.5 Żyto ozime. Plon ziarna odmian w miejscowościach (dt/ha). Rok zbioru: 2012
Poziom a1
Lp.
Poziom a2
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Karzniczka
Wyczechy
Lubań
Karżniczka
Wyczechy
Lubań
98,6
72,4
60,5
104,8
82,4
71,4
1
Bosmo
95
61
55
101
76
65
2
Dańkowskie D.
95
60
60
99
76
68
3
Daran
97
57
60
101
72
77
4
Stanko
101
49
60
104
77
84
5
Domir
93
66
66
101
69
77
6
Dańkowskie
Amber
93
56
58
103
69
76
7
Armand
95
62
68
103
85
80
8
Horyzo
98
62
57
102
75
75
9
Minello F1
98
82
61
107
87
76
10
Brasetto F1
106
87
66
112
90
76
11
Visello F1
98
71
75
103
83
88
12
Palazzo F1
109
77
69
117
91
91
13
SU Skaltio F1
109
77
54
115
89
86
14
SU Drive F1
112
73
75
116
83
92
15
Helltop F1
119
87
79
131
99
86
16
Hellvus F1
116
80
60
124
89
77
Wzorzec: Bosmo, Dańkowskie D., Minello F1, Brasetto F1 .
5
Tabela 9.6 Żyto ozime. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2010-2012
Poziom a1
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Poziom a2
2010
2011
2012
20112012
20102012
2010
2011
2012
20112012
20102012
72,8
64,0
72,2
68,1
69,7
84,1
74,4
86,2
80,3
81,6
1
Bosmo
82
89
90
87
87
80
95
94
94
89
2
Dańkowskie D.
88
90
92
90
90
90
89
94
92
91
3
Daran
86
98
92
91
92
86
96
97
96
93
4
Stanko
104
108
90
100
100
97
99
103
101
99
5
Domir
92
99
97
96
96
93
95
96
95
94
6
Dańkowskie
Amber
97
89
92
97
96
96
7
Armand
97
104
8
Horyzo
93
97
9
Minello F1
109
108
104
108
107
107
108
105
106
107
10
Brasetto F1
108
112
113
111
111
107
108
108
108
108
11
Visello F1
103
106
106
105
105
105
108
106
107
106
12
Palazzo F1
114
116
111
114
114
111
117
115
116
114
13
SU Skaltio F1
111
104
107
112
112
112
14
SU Drive F1
15
Helltop F1
111
124
118
109
122
116
16
Hellvus F1
87
112
100
93
113
103
3
3
6
3
3
6
Liczba doświadczeń
113
3
113
9
3
Wzorzec: 2012 i 2011 Bosmo, Dańkowskie D., Minello F1, Brasetto F1. 2010 średnia z wszystkich badanych
odmian.
6
9
Tabela 9.7 Żyto ozime. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki- a1
(odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2012, 2010– 2012.
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wzorzec (skala 90)
Mączniak
Rdza brunatna
Rdza źdźbłowa
Rynchosporioza
Choroby podst.
źdźbła - kompleks
20102012
2012
2012
20102012
2012
20102012
2012
20102012
2012
20102012
8,9
8,5
8,5
8,4
8,1
7,5
7,7
7,2
8,1
Septorioza liści
2012
20102012
8
8,4
7,7
Odmiany populacyjne
1
2
Bosmo
Dańkowskie
Diament
3 Daran
4 Stanko
5 Domir
6 Dańkowskie
Amber
7 Armand
8 Horyzo
Odmiany mieszańcowe
3
3
0,1
-0,3
0,2
-0,3
0,0
-0,1
0,1
-0,6
0,1
-0,1
0,3
-0,3
-0,4
-0,2
-0,3
-0,4
-0,5
-0,3
-0,5
-0,1
-0,4
0,1
0
-0,2
3
1
2
3
0,1
-0,2
0,1
-0,2
-0,1
-0,1
0,1
0,1
-0,2
0,0
-0,1
-0,7
-0,6
-0,4
-0,2
0,0
-0,1
0,6
-0,3
0,1
0,1
-0,7
-0,4
-0,3
-0,6
-0,4
-0,3
-0,6
-0,1
-0,4
-0,3
0,1
-0,3
-0,4
-0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
-0,5
-0,2
0
2
1
-0,2
0,1
9
Minello
10 Brasetto
11 Visello
12 Palazzo
13 SU Skaltio
14 SU Drive
15 Helltop
16 Hellvus
Liczba doświadczeń
3
2
3
3
2
1
1
1
0,1
0,2
-0,0
0,1
-0,2
-0,0
0,1
0,1
2
-0,1
0,2
0,1
0,3
-0,2
-0,1
5
-0,1
0,6
-0,1
-0,1
-0,0
0,2
0,3
0,2
2
0,1
0,0
-0,1
0,6
-1
-0,1
6
0,0
-0,2
-0,1
-0,2
0,2
0,3
0,0
0,0
3
-0,4
-0,1
-0,2
-0,2
-0,5
-0,5
9
0,5
-0,2
0,2
0,0
0,1
0,1
0,1
0,1
3
0,0
-0,1
0,5
-0,1
0,3
-0,1
9
0,5
0,3
0,0
0,3
0,1
0,1
-0,1
-0,4
2
0,1
0,1
0,4
0,2
0,1
0,2
6
0,1
0,0
-0,4
0,1
0,1
0,4
0,1
0,1
1
0,1
0,1
-0,7
-0,2
3
7
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła. Wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
Wzorzec: 2012 i 2011 Bosmo, Dańkowskie D., Minello F1, Brasetto F1. 2010 średnia z wszystkich badanych odmian.
8
Lp.
Odmiana
Liczba lat badań
Tabela 9.8 Żyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian
(odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2012, 2010-2012
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Bosmo
Dańkowskie
Diament
Minello F1
Brasetto F1
Daran
Stanko
Visello F1
Domir
Palazzo F1
Dańkowskie
Amber
SU Skaltio F1
Armand
Horyzo
SU Drive F1
Helltop F1
Hellvus F1
w fazie
dojrzałości
mlecznej
przed zbiorem
Wysokość
roślin
(cm)
Masa 1000
ziaren
(g)
2012
20102012
2012
20102012
2012
20102012
2012
20102012
6,3
7,4
4,8
6,1
142,4
135,5
34,8
36,8
3
3
-0
0
-0,4
0,2
0,0
0,0
-0,3
0
5,6
3,8
2,2
0,9
0,3
-1,2
0,3
-0,2
3
3
3
1
3
2
3
-0
-0
-0
1
-0
1
1
0
0
0
0,4
-0,1
0,4
-0,1
-0,1
0,0
-0,1
0,2
-0,1
-0,1
0,4
-0,2
-0,2
-0,1
0,7
0,1
0,2
0,2
-7,8
-1,6
-3,1
1,8
-7,9
0,8
-5,3
-6,3
-3,9
-1,1
2,2
-5,7
2,2
-2,8
-1,1
2,0
0,5
1,2
-0,7
0,4
0,1
-1,6
1,1
-0,9
0,1
-0,1
0,5
0,9
3
-0
-0,1
3,4
-0,9
2
2
1
1
1
1
-1
1
1
-1
1
1
-0,7
0,0
0,0
-0,3
0,5
0,5
-3,9
-0,9
3,3
-4,8
4,6
5,8
1,6
0,1
0,7
-0,2
6,1
6,8
Poziom agrotechniki a1
Wzorzec
1
2
Wyleganie (skala 9o)
Poziom agrotechniki a2
Wzorzec
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Bosmo
Dańkowskie
Diament
Minello F1
Brasetto F1
Daran
Stanko
Visello F1
Domir
Palazzo F1
Dańkowskie
Amber
SU Skaltio F1
6,1
7,4
5,7
6,9
142,4
133,8
35,2
37,3
3
3
-1
1
-0,3
0,4
-0,4
0,8
-0,7
0
8,6
2,0
12,5
2,6
-0,2
-0,0
0,8
-0,2
3
3
3
1
3
2
3
3
0
0
1
1
0
1
1
1
-0,1
-0,1
0,3
0,4
0
0,4
0,3
-0,2
-0,2
0,6
0,8
0,1
1,0
0,6
0,5
0,1
-0,1
0
0,6
-0,4
0,6
0,2
-6,7
-3,9
1,8
1,5
-7,4
1,5
-4,7
0,6
-6,6
-6
0,3
1,1
-7,1
1,8
-4,2
-1,9
2,1
0,3
1,8
-1,4
0,9
0,8
-0,4
-1,5
-0,1
0,1
0,4
-0,8
0,2
0,1
2
-1
-0,9
-4,2
1,0
9
12 Armand
13 Horyzo
14 SU Drive F1
15 Helltop F1
16 Hellvus F1
Liczba doświadczeń
2
1
1
1
1
1
1
-1
1
1
1
3
0,8
0,6
-0,5
1,0
1,0
2
6
-2,0
5,6
-7,2
4,5
6,1
3
9
0,7
0,7
1,4
6,6
8,4
3
9
Wzorzec: 2012 i 2011 Bosmo, Dańkowskie D., Minello F1, Brasetto F1. 2010 średnia z wszystkich
badanych odmian. Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których miało ono
miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
Charakterystyka odmian żyta ozimego wpisanych do krajowego rejestru w roku 2012
SU ALLAWI. Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność
bardzo dobra. Odporność na pleśń śniegową, rynchosporiozę i septoriozę liści– dość duża, na choroby
podstawy źdźbła i mączniaka prawdziwego– średnia, na rdzę brunatną i rdzę źdźbłową– dość mała;
nieco większa podatność na porażenie sporyszem. Rośliny dość niskie, o dość małej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie
dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba
opadania dość duża, zawartość białka dość mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego duża,
końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
Pełnomocnik hodowcy: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
SU STAKKATO. Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno.
Plenność bardzo dobra. Odporność na pleśń śniegową, choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę i
septoriozę liści– dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i rdzę źdźbłową– średnia;
nieco większa podatność na porażenie sporyszem. Rośliny dość niskie, o średniej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia,
wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie
i liczba opadania dość duże, zawartość białka mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego duża,
końcowa temperatura kleikowania wysoka do bardzo wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby
średnia.
Pełnomocnik hodowcy: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
10