Wycieczka 26 - 101 wycieczek

Wycieczka „Ma?opolskie Carcassonne”, bizony i tajemnice klasztoru kamed
www.101wycieczek.pl
Opis:
Południowa część historycznej Ziemi Sandomierskiej należała między XIV i XVII
stuleciem do najlepiej rozwiniętych i najzamożniejszych skrawków Rzeczypospolitej
szlacheckiej. Dziś nieco zapomniane miasteczka doliny rzeki Czarnej wciąż czekają na
odkrycie, oferując najwyższej wartości zabytki a także nieco zaskakujące
niespodzianki... Mury obronne i Brama Krakowska w Szydłowie
Szydłów (zwany niekiedy polskim Carcassonne) zaliczany jest do miejscowości,
w których w najlepszym stanie zachował się system średniowiecznych
fortyfikacji. Prawa miejskie Szydłów uzyskał z nadania Władysława Łokietka w
1329 r. (od 1869 r. ponownie jest wsią), a mury obronne – w celu ochrony
młodego miasta – nakazał wznieść Kazimierz Wielki. Historyczne centrum
Szydłowa otaczał mur grubości 2 m, a do dziś zachowały się jego fragmenty
łącznej długości 680 m. W 1822 r. zubożałe miasto usiłowało sprzedać
fortyfikacje, ale na szczęście nikt ich – za wyjątkiem Bramy Opatowskiej – nie
kupił i nie rozebrał. Z trzech istniejących niegdyś bram do dziś zachowała się
tylko Brama Krakowska umożliwiająca dostęp do miasta od strony
południowo-zachodniej. W partii dolnej gotycka (XIV w.), Brama nadbudowana
została w XVI stuleciu – z tego okresu pochodzi attyka i charakterystyczne
cylindryczne wieżyczki. Po zniszczeniach wojennych Brama została
zrekonstruowana w 1946 r.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/brama_krakowska_w_szydlowie_3881
Ruiny zamku i Skarbczyk
Część systemu obronnego Szydłowa stanowił zamek królewski zbudowany
około 1354 r. w miejscu najbardziej niedostępnym dla potencjalnych wrogów.
Zniszczony przez Siedmiogrodzian w 1630 r. oraz w czasie „potopu”
szwedzkiego, zamek pozostaje obecnie zabezpieczoną ruiną. Do dziś
zachowały się wysokie mury obwodowe z gotyckimi elementami
dekoracyjnymi. Można też rozszyfrować lokalizację niektórych pomieszczeń,
m.in. obszernej sali rycerskiej z wnęką na kominek. Po przeciwnej stronie
dziedzińca wznosi się tzw. Skarbczyk, dwukondygnacyjny budynek powstały w
połowie XVI w. w wyniku przebudowy cylindrycznej wieży zamkowej. Niewielkie
muzeum, które mieści się w Skarbczyku posiada zbiory geologiczne,
archeologiczne (pradzieje okolic Szydłowa, makiety ziemianek i domostw) oraz
historyczne (losy miasteczka od średniowiecza po 1945 r.). We wnętrzu na
uwagę zasługują ponadto renesansowe sklepienia. Przy zamku działa Bractwo
Rycerskie Zamku Szydłów oraz Zespół Tańca Dawnego Zamku Szydłów.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/zamek_w_szydlowie_3884
Synagoga w Szydłowie
1/4
Wycieczka „Ma?opolskie Carcassonne”, bizony i tajemnice klasztoru kamed
www.101wycieczek.pl
Z połowy XVI w. pochodzi późnogotycka synagoga w Szydłowie z
renesansowym wnętrzem, wzniesiona w obrębie murów miejskich w północnej
części miasta. Dobudowany do gmachu od zachodu częściowo drewniany
obiekt mieścił m.in. babiniec (część świątyni przeznaczoną dla kobiet). W
synagodze oglądać można judaiki – przedmioty związane z kultem,
pozostałości polichromii oraz współczesne prace autorstwa prof. G. Zemły:
4-metrowy model posągu Mojżesza (zrealizowanego i stojącego w Łodzi) oraz
płaskorzeźby o tematyce starotestamentowej. Ciekawostką synagogi jest
obniżona podłoga – efekt średniowiecznych przepisów, w myśl których
synagogi nie mogły być wyższe od świątyń chrześcijańskich. http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/synagoga_w_szydlowie_3882
Kościół św. Władysława w Szydłowie
Główna świątynia chrześcijańska Szydłowa – gotycki kościół farny św.
Władysława ufundował w 1355 r. Kazimierza Wielkiego jako zadośćuczynienie
za śmierć (przez utopienie) ks. Baryczki. Gotycka świątynia została wzniesiona
z czerwonej cegły. Halowe wnętrze ma dwie nawy, a dzielą je dwie kolumny,
na których wspiera się efektowne sklepienie palmowe. Ołtarz główny pochodzi
z 1517 r., warto także zwrócić uwagę na dwa obrazy z początku XVIII,
przedstawiające św. Floriana i św. Kazimierza. Pobielana, przysadzista
dzwonnica stojąca na tyłach kościoła to dawna baszta, przebudowana w 1724
r.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/kosciol_sw_wladyslawa_w_szydlowie_3883
Zespół pałacowy w Kurozwękach
W 2 poł. XIV w. nad rozlewiskiem rzeczki Czarnej stanął drewniano-murowany gotycki zamek
wojewody krakowskiego Dobiesława z Kurozwęk. W późniejszym okresie zamek zajmowały
kolejne możne rody: Lanckorońscy, Sołtykowie, Popielowie. Przebudowywany, zamek
stopniowo zatracał cechy obronne: w XVII w. powstały dwa skrzydła pałacowe, a w latach
1768-1772 gdański architekt F. Nax, zatrudniony przez wojewodę sandomierskiego Macieja
Sołtyka, uczynił z Kurozwęk znaną dziś barokowo-klasycystyczną rezydencję. Pałac wzniesiony
został na planie wielokąta z dziedzińcem ozdobionym piętrowymi krużgankami z przełomu
XVII-XVIII w. (od niemal 200 lat są one przeszklone). Najefektowniej prezentuje się południowe
skrzydło pałacu, które w XVIII w. stanęło w miejscu gotyckiej wieży bramnej. Większą część
skrzydła utrzymanego w tonacji różu pompejańskiego i beżu zajmuje pięcioosiowy ryzalit
zdobiony pilastrami, zwieńczony półkolistym frontonem z panopliami, kartuszami herbowymi
Sołtyków i Rawiczów. W remontowanych wnętrzach na uwagę zasługuje Sala Balowa z
wystrojem nawiązującym do stanu z 2 połowy XVIII w.
W pobliżu pałacu znajdują się datowane na około 1770 r. prostokątne pawilony
z owalnym ryzalitem i zgrabną kopułą o nieco orientalnej formie, a także
2/4
Wycieczka „Ma?opolskie Carcassonne”, bizony i tajemnice klasztoru kamed
www.101wycieczek.pl
parterowa oranżeria. Integralną częścią zespołu jest park krajobrazowego z lat
1811-1825, którego powstanie wiąże się z osobą hrabiny Anastazji Sołtykowej. http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/zespol_palacowy_oraz_minizoo_w_kurozwekach_3878
Mini zoo i stado bizonów w Kurozwękach
Wśród bardzo licznych atrakcji przygotowanych z myślą o gościach przez
gospodarzy pałacu (potomków przedwojennych właścicieli) na uwagę
zasługuje m.in. stado bizonów oraz mini zoo. W kurozwęckim mini zoo
zobaczyć można lamy, świnki wietnamskie, kucyki szetlandzkie, osły, strusie
oraz kilka gatunków ptaków. Stado bizonów, podobno jedyne w Polsce, liczące
obecnie powyżej 80 sztuk istnieje w Kurozwękach od 2000 r. Można je
zobaczyć podczas pieszej wycieczki lub z wnętrza „westernowego” wozu.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/stado_bizonow_w_kurozwekach_3877
Kościół Wniebowzięcia NMP i św. Augustyna w Kurozwękach
Pozosta?o?ci? pierwszego ko?cio?a w Kurozw?kach (po?owa XII w.) jest prezbiterium. W 1483 r.
?wi?tynia zosta?a powi?kszona przez dobudowanie obecnej nawy g?ównej. W 1696 r. ówcze?ni
w?a?ciciele Kurozw?k – Lanckoro?scy – obok gotyckiego ko?cio?a wznie?li barokow? kaplic?
Pi?ciu Ran Chrystusa, przykryt? kopu?? z latarni?. Efektowna neogotycka kaplica na ty?ach
ko?cielnego prezbiterium wybudowana zosta? w XIX w. przez rodzin? Popielów.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/Kosciol-Wniebowziecia-NMP-Kurozweki
Kościół św. Bartłomieja z kaplicą Matki Bożej Różańcowej w Staszowie
Najcenniejszym ?ladem przesz?o?ci w Staszowie jest ko?ció? ?w. Bart?omieja. Pierwsza
drewniana ?wi?tynia sp?on??a podczas najazdu Tatarów w 1241 r., obecn? wzniesiono w latach
1342-1343 dzi?ki fundacji Doroty Tarnowskiej. W jednonawowym wn?trzu na uwag? zas?uguje
wyposa?enie z 2 po?. XVIII w. – pó?nobarokowy o?tarz g?ówny z obrazem „Ukrzy?owanie”,
rokokowe o?tarze boczne i ambona oraz manierystyczne sztukaterie pokrywaj?ce sklepienie
prezbiterium. Na teren ko?cio?a prowadzi klasycystyczna arkadowa brama-dzwonnica z 1825 r. W
latach 1613-1618 wzniesiona zosta?a przylegaj?ca do ko?cio?a manierystyczna kaplica nagrobna
T?czy?skich. Nakryta kopu?? na o?miobocznym b?bnie, z latarni? na szczycie, budowla
przypomina s?ynne kaplice wawelskie: Zygmuntowsk? i Wazów. Rokokowy o?tarz g?ówny
kaplicy i dwa o?tarze boczne datowane s? na oko?o 1770 r.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/Kosciol-Bartlomieja-Staszow
Ratusz w Staszowie
Centralną część rynku w Staszowie zajmuje charakterystyczny gmach ratusza.
3/4
Wycieczka „Ma?opolskie Carcassonne”, bizony i tajemnice klasztoru kamed
www.101wycieczek.pl
Obiekt powstał w 1738 r. dzięki fundacji ówczesnego właściciela miasta –
księcia Augusta Czartoryskiego. Podłużny, przysadzisty budynek nakrywa
czapa wysokiego dachu czterospadowego, a nad całością wznosi się
niepozorna czteroboczna wieżyczka z zegarem i sygnaturką (pierwotnie wieża
była znacznie wyższa, do obecnej wysokości została obniżona w 1861 r.).
Elewacje zachodnia i wschodnia urozmaicone zostały arkadami, które przydają
budowli nieco lekkości. W obiekcie mieści się obecnie restauracja oraz
biblioteka.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/ratusz_w_staszowie_3870
Muzeum Ziemi Staszowskiej w Staszowie
Do ważniejszych instytucji kulturalnych miasta należy Muzeum Ziemi
Staszowskiej. Posiada ono kolekcje m.in. lokalnej broni (tzw. szabla
„staszówka”, produkowana od XVII w.), prac plastycznych lokalnych artystów i
rzemieślników. Są tu także wystawy poświęcone różnym aspektom historii tych
ziem: geologii, działalności oddziałów partyzanckich w czasie II wojny
światowej i dziejom staszowskich Żydów (przed wojną Żydzi stanowili 55%
populacji miasta). http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/muzeum_ziemi_staszowskiej_w_staszowie_3871
klasztorów Kamedułów w Rytwianach
W lesie nieopodal wsi Rytwiany ukryty jest jeden z kilku w Polsce klasztorów Kamedułów.
Prowadzi do niego ciąg barokowych bram. Kościół, zbudowany w tym samym stylu, pochodzi z
lat 1624–1634. W jego wnętrzu znajdują się obrazy i polichromia wykonane przez Venantego
da Subiaco. Urodę miejsca wykorzystali filmowcy, kręcąc tu serial „Czarne chmury”. Przed
kilku laty klasztor przekształcono w Pustelnię Złotego Lasu. Obiekt można zwiedzać z
przewodnikiem.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/klasztorow_kamedulow_w_rytwianach_3875
Pustelnia Złotego Lasu w Rytwianach
Przed kilku laty klasztor Kamedułów koło wsi Rytwiany przekształcono w Pustelnię Złotego
Lasu. To komercyjne przedsięwzięcie. Goście mogą tu poddać się terapii salus per silentium
(leczenie poprzez ciszę).
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/pustelnia_zlotego_lasu_w_rytwianach_3873
Więcej informacji znajdziesz http://www.101wycieczek.pl.
4/4