Wycieczka 103 - 101 wycieczek

Wycieczka Królestwo zegarów, monarszy skarbiec, kielecka wie? sprzed stu
www.101wycieczek.pl
Opis:
Jędrzejów pełen jest niespodzianek – można tu kontemplować w mrocznym opactwie
cystersów w Jędrzejowie, nacieszyć wzrok wymyślnymi zegarami w znakomitym Muzeum
im. Przypkowskich oraz wybrać się mini-kolejką do Pińczowa. Nie miej atrakcji czeka na
gości udających się na północ – staną pod majestatycznymi ruinami zamku królewskiego
w Chęcinach i zgłębią tajemnice słynnej Jaskini Raj.
opactwo Cystersów w Jędrzejowie
Jędrzejów, główne miasto Niecki Nidziańskiej, znany był już w XII w. pod nazwą
Brzeźnica, a w 1271 r. Jędrzejów uzyskał prawa miejskie . Ówczesna pozycja
Jędrzejowa (liczył wówczas już 3 tys. mieszkańców) miała ścisły związek z
istnieniem tu pierwszego w Polsce (od 1139 r.) opactwa cystersów, jednego z
najważniejszych zespołów klasztornych Polski piastowskiej. Początek dała mu
późnoromańska bazylika, przebudowana w XV w. w stylu późnogotyckim i
przekształcona w latach 1728-1754 w duchu baroku. To właśnie wtedy
powstały dwie piękne bliźniacze wieże we wschodniej fasadzie (w oryginalnych
klasztorach cysterskich kościoły nie miały wież). Nastrojowe wnętrze świątyni
tonie w półmroku, ale wewnątrz można dojrzeć późnobarokową polichromię
prezentującą sceny z historii zakonu, stworzoną w 1739 r. W kościele znajdują
się również gotyckie: chrzcielnica i krucyfiks oraz cenne organy z XVIII w. Każdego roku, latem, w kościele odbywa się Międzynarodowy Festiwal Muzyki
Organowej. Budynek klasztorny w obecnym kształcie pochodzi z XV w., lecz
zachowały się także najstarsze partie pierwotnej budowli z XII w. Warto
wspomnieć, że zakonnikiem w tutejszym klasztorze był w latach 1218-1230 (i
tu zmarł) kronikarz Wincenty Kadłubek.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/opactwo_cystersow_w_jedrzejowie_3782
Rynek i Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie
Przy rynku (pl. Kościuszki) w Jędrzejowie znaleźć można słynne Muzeum im.
Przypkowskich, gromadzące niemal wszystkie typy zegarów słonecznych od XV
w. po czasy najnowsze. Niezwykle interesująca kolekcja gromadzona była od
1895 r. przez nestora rodu, lekarza Feliksa Przypkowskiego. Obecnie zbiór liczy
ponad 600 zegarów oraz astronomicznych przyrządów pomiarowych i już
przed wojną należał do największych na świecie (większe zbiory zegarów
słonecznych są tylko w Chicago i Oksfordzie). Wśród eksponatów jest zegar, a
w zasadzie armatka, niegdyś własność Jana Kazimierza, która godzinę 12
sygnalizowała wystrzałem. Poza zegarami można tu obejrzeć grafiki i
ekslibrisy, kolekcję druków związanych z Legionami Piłsudskiego, zbiory
biblioteczne, wyposażenie dawnej apteki, a także meble z XVII-XX w.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/muzeum_im_przypkowskich_w_jedrzejowie_3783
Kościół Trójcy Świętej w Jędrzejowie
1/5
Wycieczka Królestwo zegarów, monarszy skarbiec, kielecka wie? sprzed stu
www.101wycieczek.pl
Na uwagę zasługuje także jędrzejowski kościół Trójcy Świętej. Powstał na
początku XV w., a w 1467 r. zbudowana została interesująca południowa
kaplica. Pod koniec kościół nabrał cech architektury renesansowej, a w latach
1754-1762 do świątyni dobudowano nawy boczne. Mimo późniejszych
przebudów warto odszukać cenne zabytki – krucyfiks i brązową chrzcielnicę,
pochodzące z XV w. We wspomnianej kaplicy warto zerknąć na sklepienie
sieciowe i XVI-wieczną polichromię. W ścianie południowej zachowała się
tablica fundacyjna opata jędrzejowskiego Mikołaja z Rembieszyc, opatrzona
herbem Odrowąż. Wewnątrz świątyni jest też późnorenesansowe epitafium
małżonków Łuczyckich z XVII w. Na ścianie kościoła nie sposób nie zauważyć
zegara słonecznego zamontowanego w 1904 r. przez Feliksa Przypkowskiego.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/kosciol-trojcy-swietej-w-jedrzejowie
Kolej wąskotorowa „Express Ponidzie” w Pińczowie
Zachodnią część Ponidzia można przejechać koleją wąskotorową. „Express Ponidzie” jeździ z
Jędrzejowa do Pińczowa i odwrotnie. W sezonie kolejka kursuje w niedziele.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/kolej_waskotorowa_express_ponidzie_w_pinczowie_3798
Kościół św. Szczepana Diakona w Mnichowie
Około 10 km na północ od Jędrzejowa znajduje się Mnichów. Zachował się tam pochodzący z
lat 1765-1770 modrzewiowy kościół św. Szczepana Diakona, fundacja Macieja Łubieńskiego,
ówczesnego właściciela wsi. Uznawany jest on za jedyną drewnianą świątynię w kraju z
zachowanym wystrojem rokokowym. Kościół wzniesiono na planie krzyża, nad jego
bryłą wznosi się niewysoka kopuła ze zgrabną latarnią na szczycie. Z drewna
modrzewiowego zbudowano także rokokowe wyposażenie – ambonę,
konfesjonał, chrzcielnicę, figury, zdobienie organów. Warto zwrócić uwagę na
kamienną kropielnicę – jest to w rzeczywistości kapitel romańskiej kolumny
sprzed 900 lat. W oktagonalnej dzwonnicy pochodzącej z XVIII w. wiszą dwa
dzwony z 1784 r.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/kosciol-sw-szczepana-diakona-w-mnichowie
Ruiny zamku w Sobkowie
Warto złożyć wizytę w leżącym po sąsiedzku Sobkowie, by zobaczyć tam ruiny
zamku rycerskiego w typie palazzo in fortezza. Budowlę wzniósł Stanisław
Sobek, starosta małogoski i warszawski oraz podskarbi wielki koronny. Zamek
stanął w latach 1560-1570 na planie prostokąta. Dwa wieku później, na
zamówienie rodu Szaniawskich królewski architekt Francesco Placidi
2/5
Wycieczka Królestwo zegarów, monarszy skarbiec, kielecka wie? sprzed stu
www.101wycieczek.pl
przebudował zamek w rezydencję wczesnoklasycystyczną. Dziś pozostałości
pałacu z wysokimi kolumnami jońskimi sprawiają raczej wrażenie ruin
antycznej świątyni. Warto odszukać też pochodzący z około 1800 r. kartusz
stiukowy upamiętniający dawnych właścicieli – Stanisława Szaniawskiego i
jego żonę Annę z Kluszewskich.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/ruiny-zamku-w-sobkowie
Kościół św. Stanisława w Sobkowie
Fundator zamku – Stanisław Sobek wraz z budową zamku wzniósł około 1560 r.
murowany budynek zboru ariańskiego. Tuż po śmierci podskarbiego (w 1569
r.) jego syn, także Stanisław zamienił zbór w kościół katolicki. Jednonawowy
kościółek zbudowany został na planie krzyża, a po jego bokach wzniesione
zostały dwie kaplice. W odnowionym w ostatnich latach kościele warto
obejrzeć epitafia z XVIII i XIX w.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/kosciol-sw-stanislawa-w-sobkowie
Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni
Do Tokarni warto zajrzeć ze względu na zorganizowany tu skansen – Muzeum Wsi Kieleckiej.
Na obszarze 70 ha zaprezentowano przykłady dawnego budownictwa Kielecczyzny. Ekspozycja
podzielona jest na kilka tematów: małomiasteczkowy, wyżynny, dworsko-folwarczny,
budownictwa świętokrzyskiego i budownictwa terenów lessowych. W tym ostatnim można
zobaczyć unikatową studnię dworską ze wsi Góry Pińczowskie z zachowanym kieratem. Przed
odwiedzeniem skansenu warto zapoznać się z terminarzem organizowanych tu imprez
folklorystycznych. Można trafić m.in. na wytopki ołowiu (w czerwcu) oraz dożynki (we
wrześniu).
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/muzeum_wsi_kieleckiej_w_tokarni_3777
zamek w Chęcinach
Znakiem rozpoznawczym Chęcin, niewielkiej miejscowości przy trasie z Kielc do Krakowa, są
ruiny zamku na stromym wzgórzu. Warownia powstała w XIII lub na początku XIV w. Jej
wydłużony kształt dopasowano do kształtu wzgórza, co znacznie podniosło walory obronne.
Uważana za jedną z najsilniejszych w kraju, twierdza pełniła ważne funkcje. Przez pewien czas
przechowywany był tu skarbiec koronny. W 1331 r. król Władysław Łokietek zwołał w zamku
wielki zjazd rycerstwa z całego kraju, który stał się pierwowzorem dla późniejszych sejmów. Po
bitwie pod Grunwaldem uwięzieni tutaj zostali jeńcy krzyżaccy. Na początku XVII w.
zabudowania częściowo zniszczył pożar, a w połowie stulecia warownię splądrowały wojska
szwedzkie. Ostatni mieszkańcy wyprowadzili się stąd w 1795 r. Obiekt zaczął popadać w ruinę,
do czego przyczynił się ostrzał artyleryjski w czasie I wojny światowej. Dziś ruiny przyciągają
ze względu na swą urodę, są też świetnym punktem widokowym. Najbardziej efektowna
panorama rozciąga się z baszty udostępnionej dla zwiedzających. Ponoć przy niezwykle dobrej
widoczności można nawet dojrzeć Tatry. Rzadko jednak się to zdarza: opiekun ruin mieszka tu
od kilkunastu lat i udało mu się to zaledwie trzykrotnie (zawsze w niedziele, kiedy nie dymiły
fabryki). Zamek stanowił inspirację dla wielu artystów, m.in. Stefana Żeromskiego i Henryka
3/5
Wycieczka Królestwo zegarów, monarszy skarbiec, kielecka wie? sprzed stu
www.101wycieczek.pl
Sienkiewicza. Ten drugi włączył się nawet w działania mające na celu objęcie ruin ochroną
prawną. Z pewnością byłoby mu miło, gdyby wiedział, że w ekranizacji „Pana
Wołodyjowskiego” zamek posłuży jako tło kulminacyjnej sceny. To właśnie tu nakręcono
szturm na zamek w Kamieńcu Podolskim.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/zamek_w_checinach_3775
Kościół św. Bartłomieja w Chęcinach
Zamek nie jest jedynym zabytkiem Chęcin. Z tego samego okresu pochodzi
leżący między zamkiem i rynkiem kościół św. Bartłomieja (około 1315-1350).
Uznaje się, że fundatorem świątyni był król Władysław Łokietek. Trójnawowa
gotycka budowla zwieńczona jest wieżyczką z 1830 r. Warto wejść do środka,
by obejrzeć wczesnobarokowy ołtarz główny oraz piękne renesansowe stalle.
Dobudowana do kościoła manierystyczna Kaplica Trzech Króli z 1614 r. jest
jedyną na Ziemi Świętokrzyskiej, ufundowaną przez rodzinę mieszczańską.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/kosciol-sw-bartlomieja-w-checinach
Synagoga w Chęcinach
Po 1638 r. wybudowana została synagoga w Chęcinach. Stało się to możliwe
po wydaniu specjalnej zgody przez Władysława IV. Po najeździe
Siedmiogrodzian w 1657 r. świątynia została odrestaurowana. Zdewastowany
w czasie ostatniej wojny obiekt został odremontowany z przeznaczeniem na
siedzibę kilku instytucji kulturalnych. Ceglano-kamienny gmach synagogi
wzniesiony został w stylu renesansowym. Wnętrze wparte na sklepieniu
kolebkowym z lunetami kryje XVII-wieczny portal wykonany z chęcińskiego
marmuru, manierystyczny Aron ha-kodesz i późnorenesansowe kamienne
skarbnice.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/synagoga-w-checinach
jaskinia Raj
Jedną z najpiękniejszych jaskiń w Polsce udostępnionych do zwiedzania jest jaskinia Raj,
położona w pobliżu miejscowości Chęciny. Jest to unikatowy obiekt w tej części kraju, pod
względem bogactwa i urody szaty naciekowej porównywalny z wielkimi jaskiniami w górach
Słowacji. Odkryty został przypadkiem w latach 60. minionego stulecia, podczas eksploatacji
wapienia na wzgórzu Malik. Po przeprowadzeniu prac przygotowawczych już w 1972 r.
udostępniono go do zwiedzania. Długość korytarzy jaskini wynosi 240 m (plus 40 m sztucznie
przekopanego chodnika). Trasa turystyczna ma 180 m. Na początku zwiedza się pawilon z
ekspozycją muzealną. Można tu zobaczyć np. narzędzia używane przez neandertalczyków oraz
kości dawnych zwierząt, m.in. mamuta i niedźwiedzia jaskiniowego. W samej jaskini
przechodzi się przez kilka komór i sal, m.in. Salę Kolumnową, nazwaną tak od kolumn
naciekowych (stalagnatów), Salę Stalaktytową, z setkami stalaktytów na sklepieniu, oraz Salę
Wysoką, która ma do 8 m wysokości. Jaskinię zwiedza się wyłącznie z przewodnikiem w
grupach maksymalnie 15-osobowych, a czas zwiedzania to około 45 minut. Ze względu na
4/5
Wycieczka Królestwo zegarów, monarszy skarbiec, kielecka wie? sprzed stu
www.101wycieczek.pl
dużą liczbę turystów zalecana jest rezerwacja z wyprzedzeniem tak dużym, jak to możliwe
(szczególnie latem). Trzeba też pamiętać o ciepłej odzieży – temperatura wewnątrz wynosi
8–10°C.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/jaskinia_raj_3771
Ruiny pałacu Tarłów w Podzamczu Piekoszowskim
Z lat 1649-1655 pochodził pałac rodziny magnackiej Tarłów w Podzamczu
Piekoszowskim. Kamienno-ceglaną budowlę wzniósł działający głównie w Ziemi
Sandomierskiej Tomasz Poncino. Piękny pałac był do pewnego stopnia kopią
innej pracy architekta – zachwycającego pałacu biskupów w Kielcach. Pałac
niestety spłonął w 1860 r. i nie został odbudowany, lecz zachowała się
większość jego murów, a także detale architektoniczne.
http://www.101wycieczek.pl/atrakcje/ruiny-palacu-tarlow-w-podzamczu-piekoszowskim
Więcej informacji znajdziesz http://www.101wycieczek.pl.
5/5