Raport ze szkolenia WUL
Transkrypt
Raport ze szkolenia WUL
Informatyka i ochrona przyrody Raport Szkolenie Drawieński Park Narodowy – Ostrowite 22-23 marca 2012 r. W dniach 22-23 marca 2012 r., w miejscowości Ostrowite położonej na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego odbyło się szkolenie dla pracowników Wydziału Urządzania Lasu firmy TAXUS SI Sp. z o.o.. Szkolenie podzielone było na dwie części: kameralną (dzień pierwszy) oraz terenową (dzień drugi). Kameralna część szkolenia poruszała następujące tematy: • Przedstawienie pracowników • Przedstawienie historii firmy, cele w przyszłości • Wykład na temat zmian w nowej Instrukcji Urządzania Lasu przeprowadzony przez Prezesa firmy – Pana Adama Koniecznego • Część wykładowa dotycząca naturowych siedlisk leśnych zlokalizowanych na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego, przeprowadzona przez Pana Pawła Pawlaczyka. Część druga szkolenia odbyła się w terenie, polegała na przedstawieniu poszczególnych siedlisk leśnych na przykładach. Uczestniczyli w niej również pracownicy Drawieńskiego Parku Narodowego. W trakcie omawiania siedlisk istotnych ze względu na Naturę 2000 proponowany był również sposób postępowania na lokalnych przykładach, tak by dążyć do możliwie najlepszego stopnia ich zachowania a także ciągłości w przestrzeni. Jako pierwsze omówione zostało siedlisko żyznej buczyny w wydzieleniu 247b, skład gatunkowy drzewostanu przedstawia się w następujący sposób: IP: 6Bk 354, 3Bk 144, 1Db.b 354, mjsGb 144 IIP: 6Bk 70, 4Bk 50, mjsGb 70 PODRIIP: 7Bk 40, 3Bk 25 PODR: 6Bk 15, 4Bk 10, mjsGb 10 NAL: 10Db.b 5 Taxus SI Sp. z o.o. 02-491 Warszawa, ul. Płomyka 56A tel. (+48 22) 824 58 98, fax 659 09 09 e-mail: [email protected], www.taxussi.com.pl Informatyka i ochrona przyrody Jest to obszar ochrony ścisłej, potencjalne zbiorowisko roślinne: Galio-Fagetum, rzeczywiste zbiorowisko roślinne, tak samo: Galio-Fagetum, drzewostan znajduje się w fazie terminalnej później. Siedlisko żyznej buczyny (buczynę żyzną od kwaśnej można rozróżnić wyłącznie wtedy, gdy pojawi się warstwa runa). W analizowanym wydzieleniu zróżnicowana jest struktura wiekowa oraz warstwowa drzewostanu. Zaleceniem mogłoby być dążenie do zachowania istniejącej struktury. Jest to obszar ochrony ścisłej, dlatego nie zaleca się przeprowadzania zabiegów. Jako kolejne omówione zostało wydzielenie, na którym siedlisko określono jako kwaśną dąbrowę. Jest to przykład między innymi na to, że mapa roślinności potencjalnej może ulegać zmianom, ponieważ zamiast buczyny w analizowanym wydzieleniu opisana została właśnie kwaśna dąbrowa. W podroście oraz podroście o charakterze drugiego piętra występuje świerk. Teren Drawieńskiego Parku Narodowego leży na granicy naturalnego występowania tego gatunku, co przemawia za tym, że nie powinno się z niego rezygnować. Inną przesłanką za popieraniem świerka jest fakt, że jest miejscem gniazdowania gili, usuwani go wzbudza sprzeciwy faunistów. Na pytanie – czy usuwać świerk? – można odpowiadać na różne sposoby. Generalnie nie powinno się go ruszać. Inny dylemat to rodzaj ochrony: czynna zerowa czy ścisła? Ochronę czynną zerową można zmieniać przy następnym planie, ewentualnie w trakcie obowiązywania aktualnego, jeżeli są ku temu przesłanki. W przypadku ochrony ścisłej – nie można wprowadzać zmian, jedynie obserwuje się zachodzące procesy czekając na to gdzie zaprowadzą. Żyzna buczyna oraz kwaśna buczyna – obie z sosną, w sąsiadujących wydzieleniach, dla bezpośredniego porównania. Rodzaj ochrony: czynna renaturalizacyjna, proponowany zabieg to usunięcie części sosny. Sosna w buczynie jest zniekształceniem. Gatunek pochodzi z dawnych nasadzeń, z wiekiem jednak zaczyna być elementem wartościowym w drzewostanie. Może być zasiedlana przez gatunki potrzebujące do rozwoju starego drewna, nie wiadomo która ze sztuk rosnących na danej powierzchni będzie cenna. Jako następne omówione zostały wydzielenia z drzewostanami przeznaczonymi do przebudowy. Były to siedliska buczyn porośnięte sosną, miejscami modrzewiem, przeznaczone do ochrony czynnej rekonstrukcyjnej (cięcia rekonstrukcyjne). Sosna w różnym wieku, w sąsiadujących wydzieleniach. Nawet sosna w wieku 23 lat przeznaczona jest do przebudowy. Dążenie do unaturalnienia drzewostanu nie daje dużych zysków z przyrodniczego punktu widzenia, jednak istotne jest odtwarzanie zwartych bloków drzewostanów, ujednolicanie powierzchni. Zalecenia w takich drzewostanach mogą Taxus SI Sp. z o.o. 02-491 Warszawa, ul. Płomyka 56A tel. (+48 22) 824 58 98, fax 659 09 09 e-mail: [email protected], www.taxussi.com.pl Informatyka i ochrona przyrody przedstawiać się następująco: przeprowadzenie silnej trzebieży oraz wprowadzenie podsadzeń, następnie pielęgnacja podsadzeń i przeprowadzenie w nich cięć. Usuwa się całego modrzewia. Uwagi do grodzenia: warto, ale na małych powierzchniach i co kilka lat. Siedlisko omawiane kolejno to żyzna buczyna, tak wynika z mapy roślinności potencjalnej. W rzeczywistości stwierdzony został grąd, ze względu na dynamikę grabu. Opis taksacyjny wydzielenia na którym stwierdzono siedlisko przedstawia się następująco: IP : 9Db.b 109, 1Bk 154, mjsDb.b 154 IIP: 9Gb 59, 1Bk59 PODRIIP: 5Gb 35, 2Bk 35, 2Gb 15, 1Bk 15 PODR: 5Gb 10, 5Bk 10 NAL: 7Bk 5, 3Gb 5 PODSZ: 10głg 10 Stan zachowania siedliska: FV, czyli właściwy. Nie jest to trafne określenie, jeżeli poddamy analizie ilość martwego drewna na powierzchni (ocena U1 – niezadowalający). Jednak analizując warstwę runa określenie takiego stanu, jako właściwy (FV) będzie jak najbardziej trafne. Forma ochrony to czynna zerowa – dlaczego nie przesunąć do ścisłej? – otóż może zajść potrzeba prowadzenia zabiegów. Grab, na omawianej powierzchni, tworzy I, II, III piętro drzewostanu, zabiegi przeprowadzać można w formie odstrzeliwania, co pozwoli unikać gładkich powierzchni po zabiegu. Propozycja zabiegów to wejście z silną trzebieżą a później podsadzenia. Ma to sens, ponieważ drzewostany są pofragmentowane. Przebudowa mniejszych powierzchni przecinających cenne siedliska pozwoli na doprowadzenie do ciągłości w przestrzeni siedlisk naturowo cennych. Wydzielenie 210b to świerczyna, świerk w wieku 38lat. Mapa roślinności potencjalnej definiuje siedlisko jako grąd. Propozycja zabiegów: w I dziesięcioleciu – cięcia rekonstrukcyjne, silna trzebież oraz pielęgnacja podsadzeń, w II dziesięcioleciu – analogicznie cięcia rekonstrukcyjne oraz czyszczenia wczesne w podsadzeniach. W składzie gatunkowym omawianego wydzielenia nie powinno być świerka, dlatego zaproponować można usunięcie go w dwóch nawrotach (wyciąć 20-60%), a na jego miejsce – wprowadzenie grabu (można również inne gatunki, takie jak: dąb, lipa, klon, osika, które również sprawdzą się na siedlisku grądowym). Taxus SI Sp. z o.o. 02-491 Warszawa, ul. Płomyka 56A tel. (+48 22) 824 58 98, fax 659 09 09 e-mail: [email protected], www.taxussi.com.pl Informatyka i ochrona przyrody Sąsiednie wydzielenie, z brzozą, sosną oraz modrzewiem w składzie gatunkowym przeznacza się do cięć renaturalizacyjnych, polegających na usunięciu części brzozy i sosny. W przypadku tego fragmentu nie byłoby błędem nie planowanie niczego, siedlisko nadal byłoby grądem. Ważną uwagą jest pozostawianie na grądach osiki, która jest dla tych siedlisk bardzo cenna. Brzoza jest również ważna ze względu na to, że w krótkim czasie generuje martwe drewno. Proponuje się przeprowadzenie w I dziesięcioleciu cięć renaturalizacyjnych w których usunięte zostaną gatunki obce ekologicznie i biologicznie, w II dziesięcioleciu przeprowadzenie cięć w brzozie. Siedlisko omawiane następnie to kwaśna buczyna w wydzieleniu 210c. Opis taksacyjny wydzielenia: DRZEW: 5Bk 149, 2Db.b 94, 1So 149, 1Db.b 149, 1Bk 94, mjsGb 64, mjsDb.b 64, mjsGb 94 PODRIIP: 4Bk 45, 4Db.b 45, 2Gb 45 PODR: 4Bk 15, 3Bk 20, 1Bk 25, 1Bk 30, 1Bk 10, mjsGb 10 NAL: 10Bk 10 Sosna rosnąca w tym wydzieleniu była żywicowana. Status ochrony: zerowa, a stan siedliska określony jako FV (właściwy). W wydzieleniu 253k opisano siedlisko buczyny niżowej. Drzewostan sosnowy podsadzony został 10 lat temu bukiem (buk ma w tej chwili 12-13lat). Ustalona ochrona czynna rekonstrukcyjna zaleca właśnie trzebieże w sośnie, oraz kolejno podsadzenie bukiem. W I i II dziesięcioleciu zaleca się czyszczenia i trzebieże, dodatkowo ważne jest usuwanie gatunków obcych, np. modrzewia. Trzebieże w I i II dziesięcioleciu to cięcia renaturalizacyjne. Gatunek taki jak buk jest zgodny z siedliskiem. Grodzenie nie jest konieczne ze względu na to, że w analizowanym terenie bardziej narażony na szkody od zwierzyny jest dąb, buka jest pod dostatkiem. Można zastanawiać się również nas sposobem wprowadzania buka w drzewostan sosnowy: na przeorywanych pasach lub talerzach – lepsza udatność jest przy wyorywaniu pasów. Przy omawianiu tej powierzchni zrodziły się wątpliwości dotyczące sposobu zapisu w planie dla Parku zaleceń o grodzeniu. Zapisy mogą być uszczegółowione do konkretnych wydzieleń lub sformułowane ogólnie dla terenu Parku – od tego zależeć będzie późniejsze postępowanie w przypadku strat spowodowanych przez zwierzynę. Na poziomie formułowania planu można spocząć na zapisie o ochronie w miejscach gdzie zaobserwowano już szkody od zwierzyny. Propozycja innego zapisu: o monitoringu szkód i lokalizacji zabezpieczeń na jego podstawie może nie do końca spełniać Taxus SI Sp. z o.o. 02-491 Warszawa, ul. Płomyka 56A tel. (+48 22) 824 58 98, fax 659 09 09 e-mail: [email protected], www.taxussi.com.pl Informatyka i ochrona przyrody swoje zadania, ponieważ mówi o ochronie po fakcie. Trafny mógłby być zapis taki, by pozostawić swobodę podejmowania decyzji odnośnie ochrony pracownikom Parku. W wydzieleniu 159h, na siedlisku kwaśnej dąbrowy rośnie drzewostan z udziałem buka. W takich drzewostanach udział sosny może kształtować się na poziomie maksymalnie 30%. Podszyt drzewostanu to czeremcha. Powstaje pytanie – jak się jej pozbyć? Można karczować a luki uzupełniać gatunkami liściastymi, których brakuje w składzie gatunkowym. W lasach czeremchę zwalcza się poprzez karczowanie i podsadzanie bukiem. Ważne jest, że usuwanie czeremchy należy powtarzać przez kilka lat, jest to gatunek ekspansywny. Należy podjąć decyzję o jej zwalczaniu, również w zależności od terenu, na jakim została zinwentaryzowana (w tym przypadku 8ha). W miejscach występowania czeremchy należy zrezygnować z trzebieży w pierwszym piętrze, w miejscach podsadzonych bukiem można przystąpić do trzebieży odsłaniających. Jako jedno z ostatnich omawiane było siedlisko łęgu Fraxino-Alnetum zlokalizowane w wydzieleniu 146l, stan zachowania właściwy (FV). W Puszczy Drawskiej nigdy nie występował jesion, dlatego mimo że w nazwie jest: Łęg jesionowo-olszowy, brakiem Jesiona na należy się przejmować. Siedlisko jest pod ochroną ścisłą. Omawiane wydzielenie sąsiaduje z rzeką Drawą, po jej drugiej stronie ale już nie na terenie Parku znajduje się (w zależności od udziału grabu) kwaśna buczyna zboczowa lub grąd zboczowy. Przy taksacji siedlisk zlokalizowanych na terenach zalewowych szczególna uwaga powinna być zwracana na szkody wyrządzane przez bobry (uszkadzają sosny, świerki, dęby, buki, szczególnie jarzęby; nie uszkadzają olsz). Jako ostatnie omówione zostało tzw. „Tragankowe Urwisko”, teren podcinany przez rzekę. Można wychwycić tu siedliska zboczowe, z gatunkami ciepłolubnymi. Na „obrywach” przeprowadzane były zabiegi w celu utrzymania gatunków ciepłolubnych. Ważne jest wychwytywanie różnic między siedliskami, pozwoli to na tworzenie w razie konieczności nowych wydzieleń, by w sposób jak najdokładniejszy opisać rosnące drzewostany. Istotne jest też skupienie się na tym, co aktualnie występuje na danym terenie, bez prognozowania. Ochrona dla tego siedliska, określonego jako kwaśna buczyna zboczowa to ochrona ścisła, ze stanem zachowania właściwym (FV). Taxus SI Sp. z o.o. 02-491 Warszawa, ul. Płomyka 56A tel. (+48 22) 824 58 98, fax 659 09 09 e-mail: [email protected], www.taxussi.com.pl Informatyka i ochrona przyrody Szkolenie pozwoliło na przybliżenie charakterystyki siedlisk objętych ochroną na podstawie Dyrektywy Siedliskowej (Dyrektywy 92/43/EWG), występujących na ternie Drawieńskiego Parku Narodowego, który w całości zlokalizowany jest w obszarze Natura 2000. Swoją obecnością zaszczycili nas pracownicy Drawieńskiego Parku Narodowego, pierwszego dnia szkolenia, w części kameralnej Dyrektor Parku – Pan Paweł Bilski oraz Zastępca Dyrektora – Pani Monika Gdaniec. W terenie towarzyszyli nam również pracownicy terenowi Parku (koordynatorzy O.O.): Kuc Albert – Konserwator Obwodu Ochronnego Knieja Domagała Lech – Konserwator Obwodu Ochronnego Dębina Kowalski Piotr – Konserwator Obwodu Ochronnego Kamienna Gizicki Jarosław – Konserwator Obwodu Ochronnego Ostrowiec Witczak Marcin – Konserwator Obwodu Ochronnego Pustelnia Helman Tomasz – Konserwator Obwodu Ochronnego Sitno Gancarczyk Jarosław – Konserwator Obwodu Ochronnego Szuwary Taxus SI Sp. z o.o. 02-491 Warszawa, ul. Płomyka 56A tel. (+48 22) 824 58 98, fax 659 09 09 e-mail: [email protected], www.taxussi.com.pl Informatyka i ochrona przyrody W szkoleniu udział wzięli pracownicy firmy TAXUS SI: Konieczny Adam – Prezes Popis Bogusław – Wiceprezes Borusiewicz Bogusław – Dyrektor Wydziału Urządzania Lasu Szneidrowski Maciej – Kierownik Pracowni Ochrony Środowiska Lewandowski Maciej – Kierownik Pracowni Uproszczonych Planów Urządzania Lasu Roguska Emilia – Specjalista ds. opracowań kameralnych Wołodkiewicz Anna – Młodszy specjalista ds. opracowań kameralnych Karłowicz Martyna – Koordynator projektu docelowej sieci dróg leśnych Kędziora Wojciech – Pracownik kameralny Krupiński Krzysztof – Młodszy specjalista ds. opracowań kameralnych Karbownik Olga – Pracownik kameralny Szyc Krystian – Pracownik kameralny Szyc Katarzyna – Pracownik kameralny Matraszek Michał – Taksator Rydz Karol – Taksator Cholewiński Tomasz – Taksator Sobeczek Artur – starszy spec. Taksator Taxus SI Sp. z o.o. 02-491 Warszawa, ul. Płomyka 56A tel. (+48 22) 824 58 98, fax 659 09 09 e-mail: [email protected], www.taxussi.com.pl