prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

prognoza oddziaływania na środowisko
MIEJSKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA
MPU-ORZ3/7322-543-30/Kzg/09
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
DLA OBSZARU
„PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR KATARZYNA SYDOR
MGR JOANNA ZOMERSKA
POZNAŃ, LUTY 2010 R./LIPIEC 2010 R.* /LISTOPAD 2010 R.**
*NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU PLANU WYNIKAJĄCE Z UZYSKANYCH OPINII
I DOKONANYCH UZGODNIEŃ
** NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU PLANU WYNIKAJĄCE Z ROZPATRZENIA UWAG
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
1.
WPROWADZENIE ............................................................................................................................ 3
1.1. Informacje wstępne........................................................................................................................... 3
1.2. Podstawy formalno-prawne opracowania ............................................................................................ 3
1.3. Cel i zakres merytoryczny opracowania ............................................................................................... 4
1.4. Wykorzystane materiały i metody pracy .............................................................................................. 5
2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO................................................................. 7
2.1. Charakterystyka poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego i ich wzajemnych powiązań ...... 7
2.1.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu ......................................................................7
2.1.2. Rzeźba terenu ............................................................................................................................8
2.1.3. Budowa geologiczna i warunki gruntowe ......................................................................................8
2.1.5. Szata roślinna.............................................................................................................................9
2.1.6. Świat zwierzęcy ........................................................................................................................ 10
2.1.7. Gleby ....................................................................................................................................... 10
2.1.8. Klimat lokalny........................................................................................................................... 11
2.1.9. Dziedzictwo kulturowe .............................................................................................................. 12
2.2. Stan środowiska przyrodniczego ....................................................................................................... 12
2.2.1. Jakość powietrza atmosferycznego ............................................................................................ 12
2.2.2. Jakość wód .............................................................................................................................. 14
2.2.3. Klimat akustyczny ..................................................................................................................... 14
3. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU .................................... 15
3.1. Cel opracowania projektu planu........................................................................................................ 15
3.2. Ustalenia projektu planu .................................................................................................................. 15
3.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami.................................................................. 19
3.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu................... 20
4. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTU
PLANU ........................................................................................................................................... 22
5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM I
KRAJOWYM ................................................................................................................................... 25
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO .................. 27
6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi................................................................................................ 27
6.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ........................................................................ 29
6.3. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz...................................................................... 30
6.4. Oddziaływanie na szatę roślinną ....................................................................................................... 31
6.5. Oddziaływanie na powietrze ............................................................................................................. 32
6.6. Oddziaływanie na klimat akustyczny ................................................................................................. 33
6.7. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe........................................................................................... 33
6.8. Oddziaływanie na formy ochrony przyrody, w tym obszary Natura 2000 ............................................. 34
6.9. Oddziaływanie transgraniczne .......................................................................................................... 34
6.10. Pola elektromagnetyczne ................................................................................................................. 34
7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ
CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA................................................................................. 35
8.
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM
DOKUMENCIE ................................................................................................................................ 36
9. WNIOSKI....................................................................................................................................... 37
10. STRESZCZENIE .............................................................................................................................. 38
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle mapy topograficznej miasta Poznania
Hipsometria
Geologia
Mapa glebowo-rolnicza
Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania
Projekt mpzp dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu – część G Kiekrz Zachód, MPU 2010r. – etap
procedury planistycznej – II wyłożenie do publicznego wglądu
2
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
1.
WPROWADZENIE
1.1.
Informacje wstępne
Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru „Północno-zachodniego
klina zieleni” w Poznaniu – część G Kiekrz Zachód.
Projekt planu miejscowego opracowywany jest na podstawie uchwały Nr LXXVI/819/IV/2005
Rady Miasta Poznania z dnia 30 sierpnia 2005r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia mpzp dla
obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu. W ww. uchwale Rada Miasta Poznania
podjęła o sporządzeniu planu miejscowego odrębnie dla poszczególnych fragmentów obszaru,
wskazanych w załączniku graficznym do uchwały i oznaczonych symbolami od A do H.
Niniejsza prognoza dotyczy wskazanej w ww. uchwale części G – Kiekrz Zachód. Obszar
położony jest w północno-zachodniej, peryferyjnej części Poznania. Obejmuje zachodni fragment
osady Kiekrz, zlokalizowany pomiędzy ulicami: Podjazdową, Nawigacyjną, Wilków Morskich oraz
Biwakową. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi 74,1 ha.
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek
sporządzenia
prognozy
oddziaływania
na
środowisko
wynika
z
ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko1. Zgodnie z art. 51
ust. 1 ww. ustawy organ administracji opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania
przestrzennego obligatoryjnie sporządza prognozę oddziaływania na środowisko.
Zapisy powyższej ustawy stanowią odzwierciedlenie wdrożenia do polskich regulacji prawnych
ustaleń podjętych na poziomie międzynarodowym w dyrektywach Wspólnot Europejskich, w tym:
1. dyrektywy Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych
przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dz. Urz. WE L 175
z 05.07.1985),
2. dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych
oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992),
3. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. Urz. WE L 197 z 21.07.2001),
4. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/4/WE z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie
publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylającej dyrektywę Rady
90/313/EWG (Dz. Urz. WE L 41 z 14.02.2003),
5. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia 26 maja 2003 r. przewidującej
udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie
1
Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z dnia 7 listopada 2008 r. ze zmianami
3
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
środowiska oraz zmieniającej w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru
sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG (Dz. Urz. UE L 156 z 25.06.2003),
6. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/1/WE z dnia 15 stycznia 2008 r. dotyczącej
zintegrowanego
zapobiegania
zanieczyszczeniom
i
ich
kontroli
(Dz.
Urz.
UE
L
24
z 29.01.2008).
W myśl powyższej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy
dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz
z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom właściwym do
zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są przedmiotem społecznej oceny – podlegają
wyłożeniu do publicznego wglądu, a ustalenia prognozy mogą mieć wpływ na decyzje rady gminy
w sprawie uchwalenia planu miejscowego.
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych
w projekcie planu form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu w prognozie ocenia się relacje
pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska
przyrodniczego, a także aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju.
W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
stanowiącym załącznik graficzny uchwały.
Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie określa w art. 51 ust. 2 ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko.
Zgodnie z art. 52 ust. 1 ww. ustawy prognoza oddziaływania na środowisko musi być
opracowana stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, a informacje w niej zawarte
dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu
miejscowego.
Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy zakres i stopień szczegółowości informacji
zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
2
Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami
4
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem RDOŚ-30-OO.III7041-1763/09 z dnias 24.11.2009 r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym
w Poznaniu (pismem NS-72/1-184(1)/09).
1.4.
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:
•
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne Kondracki J., Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1994,
•
Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa Jeż J., Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,
Poznań 2001,
•
Fizjografia urbanistyczna Szponar A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003,
•
Atlas geochemiczny Poznania i okolic Lis J., Pasieczna A., Państwowy Instytut Geologiczny,
Warszawa 2005.
Materiały kartograficzne
•
mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,
•
mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,
•
mapa glebowo-rolnicza,
•
mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2001,
•
mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2004,
•
mapa topograficzna w skali 1:10 000, ark. N-33-130-D-a-1 Kiekrz, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 1998.
Dokumenty, inne dostępne opracowania:
•
projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu, część G – Kiekrz
Zachód, MPU listopad 2010,
•
Uchwała Nr LXXVI/819/IV/2005 Rady Miasta Poznania z dnia 30 sierpnia 2005 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla
obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu,
•
Opracowanie
ekofizjograficzne
do
projektu
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu, mgr Maria
Mielcarek, mgr Alicja Czaban, mgr Dorota Buryan, mgr Krzysztof Gała, Jadwiga Cybińska,
Poznań, wrzesień 2005 r.,
5
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
•
Prognoza oddziaływania na środowisko dla potrzeb miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu, część F - KiekrzWschód woj. Wielkopolskie, mgr Andrzej Rybczyński, Poznań maj 2008 r.,
•
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.,
•
Program
ochrony
środowiska
miasta
Poznania
na
lata
2009-2012,
Uchwała
Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.,
•
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem,
Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH)
(2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań,
czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008
r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281),
•
Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań,
•
Stan środowiska w Wielkopolsce w roku 2006, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ,
Poznań 2007,
•
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2008, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2009,
•
Roczna ocena jakości powietrza w Wielkopolsce za rok 2008, WIOŚ, Poznań 2009,
•
Raport roczny monitringu powietrza w 2009 r. na stacji pomiarowej Poznań 2 Ogród Botaniczny,
WIOŚ, Poznań 2010.
Inne źródła:
•
wizja terenowa (listopad 2009 r.)
•
dokumentacja fotograficzna (MPU, listopad 2009 r.)
•
www.natura2000.mos.gov.pl.
•
www.salamandra.org.pl
•
www.geoinfo.amu.edu.pl
Powyższe materiały w połączeniu z wizją terenową pozwoliły na opracowanie charakterystyki
stanu funkcjonowania środowiska w podziale na poszczególne komponenty.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjnoopisowej, polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w całość
posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska i wskazaniu,
jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu.
Posłużono się również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu
środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi
uwarunkowaniami przyrodniczymi. Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie,
6
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
jaki umożliwia obecny stan dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście - stopień
ogólności (lub szczegółowości) ustaleń planu.
2.
CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1.
Charakterystyka poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego i ich
wzajemnych powiązań
2.1.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar objęty opracowaniem położony jest w północno-zachodniej części Poznania,
w dzielnicy Jeżyce.
Ustaleniami planu obejmuje się fragment dawnej wsi Kiekrz, położonej na północ od Jeziora
Kierskiego. Granice terenu opracowania wyznaczają od zachodu i północy ul. Podjazdowa stanowiąca
jednocześnie granicę administracyjną miasta Poznania, od wschodu ulice: Wilków Morskich oraz
Nawigacyjna, od południa ul. Wilków Morskich i ul. Biwakowa
Kiekrz to osiedle praktycznie w całości zainwestowane zabudową mieszkaniową jednorodzinną
położone w otoczeniu lasu i jezior wraz z uzupełniającą zabudową usług podstawowych.
W obszarze opracowania, pod względem funkcjonalnym, można wyróżnić dwie strefy. Część
wschodnia i środkowa opracowania to teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej jedno- lub
dwukondygnacyjnej. Przy czym środkowa część obszaru, pomiędzy ul. Regatową, ul. Jachtową, ul.
Wilków Morskich, a ul. Bojerową charakteryzuje się bardzo gęstą siatką dróg dojazdowych
i wewnętrznych oraz zdecydowanie większym stopniem zainwestowania. Część zachodnią obszaru
objętego opracowaniem zajmują głównie tereny użytkowane rolniczo oraz nieużytki. Jedynie na
pojedynczych działkach na północy i południu występuje zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wraz
z budynkami gospodarczymi i garażami.
Ponadto w północno-zachodniej części opracowania przebiegają dwie napowietrzna linie
elektroenergetyczne WN-110 kV relacji GPZ Tarnowo Podgórne – GPZ Kiekrz oraz, równolegle do sieci
elektroenergetycznych, biegnie również przesyłowy gazociąg wysokiego ciśnienia Dn350 Złotniki Konarzewo.
Otoczenie obszaru opracowania jest bardzo zróżnicowane pod względem funkcjonalnym.
Przedmiotowy teren stanowi północną granicę północno-zachodniego (golęcińskiego) klina zieleni
miasta
Poznania.
Kliny
zieleni,
wykorzystując
naturalne
ukształtowanie
dolin
rzecznych,
wkomponowują się do wnętrza miasta, tworząc układ „krzyża” na kierunkach północ – południe (rzeka
Warta) i wschód – zachód (jej dopływy), połączone są obwodnicą wewnętrzną (pierścień dawnych
fortyfikacji) i pasem zieleni zewnętrznej (obszary lasów). Na wprowadzenie zespołów zieleni do miasta
po raz pierwszy uwagę zwrócił w 1925 roku prof. Adam Wodziczko. Projekt systemu zieleni oparty na
klinach został opracowany w latach 1930 – 1934 pod kierunkiem prof. Władysława Czarneckiego.
W obrębie systemu klinów sposób zagospodarowania podporządkowany jest ochronie wartości
i zasobów przyrodniczych.
7
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
Obszar golęcińskiego klina zieleni tworzy dolina Bogdanki wraz z systemem jezior:
J. Kierskiego, J. Strzeszyńskiego oraz J. Rusałka. Spacerowe ścieżki prowadzące wśród lasów
liściastych wzdłuż wschodniego brzegu Jeziora Kierskiego zachodnim klinem zieleni prowadzą aż do
Parku Sołackiego.
Na północ od obszaru opracowania znajduje się obszar wsi Kiekrz, położonej w gminie
Rokietnica, z zabudową mieszkaniową jednorodzinną, o ekstensywnym charakterze. Są to przeważnie
pojedyncze zabudowania, także o charakterze zagrodowym, usytuowane wzdłuż głównych dróg.
W głębi działek istnieją podziały terenów rolnych w oparciu o jedną drogę wewnętrzną. Dotyczy to
również charakteru zagospodarowania miejscowości położonych na zachód: Kobylnica Mała oraz
Rogierówka, a także miejscowości Psarskie na wschodzie.
2.1.2. Rzeźba terenu
Według regionalizacji fizyczno-geograficznej Kondrackiego (1994) obszar opracowania
znajduje się w obrębie mezoregionu Pojezierze Poznańskie (315.51), w mikroregionie Równina
Poznańska (315.516).
Zgodnie z podziałem geomorfologicznym Niziny Wielkopolskiej Krygowskiego (1961) badany
obszar występuje w obrębie Wysoczyzny Poznańskiej, w subregionie Równiny Poznańskiej.
Rzeźba obszaru objętego opracowaniem, podobnie jak całego Poznania, jest wynikiem
oddziaływań lądolodu skandynawskiego stadiału poznańskiego zlodowacenia bałtyckiego.
Powierzchnię terenu opracowania kształtuje wysoczyzna morenowa, stanowiąca korzystne
warunki dla rozwoju zabudowy. Średnia wysokość wysoczyzny to 85,0-90,0 m n.p.m. Kulminacja
znajduje się w północnej części omawianego obszaru – 95,0 m n.p.m. Natomiast najniżej położone są
obszary wzdłuż zachodniej, południowej i wschodniej granicy obszaru objętego ustaleniami planu –
77,0 m n.p.m. Cały teren opada w kierunku południowym, południowo-zachodnim oraz południowowschodnim.
2.1.3. Budowa geologiczna i warunki gruntowe
Budowa geologiczna utworów przypowierzchniowych jest odzwierciedleniem warunków
geomorfologicznych i rzeźby terenu. Cały omawiany obszar pokryty jest osadami zlodowacenia
bałtyckiego. Osady czwartorzędowe, o miąższości bliskiej 70 m, są zbudowane z kompleksu glin
zwałowych zlodowacenia południowopolskiego i środkowopolskiego, zalegających z reguły na
głębokości większej niż 18-20 m p.p.t. Partie stropowe czwartorzędu zbudowane są z osadów
piaszczystych i glin zwałowych zlodowacenia północnopolskiego. Są to lokalnie transgresywne osady
fluwioglacjalne piasków i żwirów o miąższości do 5-7 m oraz poziom glin morenowych o miąższości
15 m.
Korzystne
warunki
budowlane
mają
przede
wszystkim
wyniesione
wysoczyznowe, zbudowane z glin, niekiedy tylko przykrytych cienką warstwą piasków.
8
powierzchnie
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
2.1.4. Warunki wodne
Wody powierzchniowe
Obszar opracowania w całości położony jest w zlewni rzeki Warty, w Poznańskim Dorzeczu
Warty. Odwodnienie terenu następuje na południe w kierunku Jeziora Kierskiego.
W granicach przedmiotowego obszaru wody powierzchniowe reprezentowane są głównie
przez rów melioracji szczegółowej odwadniający tereny pól uprawnych w zachodniej części obszaru
objętego ustaleniami projektu planu oraz niewielkie oczka wodne, znajdujące się w części wschodniej
omawianego terenu.
Wody podziemne
Wody podziemne obszaru opracowania występują w kilku poziomach. Znaczenie użytkowe
mają zwłaszcza wody czwartorzędowe, nie należące jednak do żadnego z głównych zbiorników wód
podziemnych (GZWP).
Wody gruntowe swym charakterem i głębokością występowania, odzwierciedlają cechy
konfiguracyjne terenu oraz budowę geologiczną. Zgodnie z mapą hydrograficzną w skali 1:50 000,
ark. Poznań, na terenie wysoczyznowym obszaru opracowania wody poziomu gruntowego zalegają na
głębokościach z przedziału 2-5 m p.p.t. Położone kilka metrów ponad lustro wody w jeziorze
powierzchnie terasowe, na których usytuowana jest zabudowa mieszkaniowa, charakteryzują się na
ogół
swobodnym
lub
lekko
napiętym
zwierciadłem
wód
gruntowych,
utrzymującym
się
w przypowierzchniowych nasypach mineralnych piaskach, na głębokości około 1,5-3 m p.p.t. Pionowe
wahania zwierciadła uzależnione są od stanów wody w jeziorach (J. Kierskie, J. Kierskie Małe)
i łączącej je Samicy Kierskiej.
2.1.5. Szata roślinna
Obszar objęty ustaleniami planu stanowi częściowo tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej z bogatą zielenią ogrodów przydomowych oraz tereny wykorzystywane rolniczo.
Obecnie w części zachodniej omawianego projektu mpzp częściowo prowadzona jest
działalność
rolnicza
i
sadownicza.
W
związku
z
tym
występują
tu
głównie
biocenozy
antropogenicznego pochodzenia, charakteryzujące się ubogim składem gatunkowym, ograniczającym
się do roślin uprawnych i towarzyszących im (niepożądanych przez rolników) pospolitych chwastów.
Urozmaiceniem znacznych powierzchni rolniczych są nieliczne zadrzewienia i zakrzewienia
śródpolne, ważne z ekologicznego punktu widzenia ze względu na zwiększenie bioróżnorodności
omawianego obszaru. Gatunkami występującymi wśród zakrzewień są m.in.: bez czarny oraz śliwa
tarnina.
Bogatą roślinność ogrodów przydomowych tworzą przeważnie powierzchnie trawiaste,
zagospodarowane kompozycjami drzew i krzewów, często gatunków ozdobnych m.in. magnolii, róży,
żywotników zachodnich, sumaków octowców, a także sosny, świerku, modrzewia, cisów i drzew
owocowych oraz gęstych żywopłów.
9
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
Zieleń towarzyszy również pojedynczym działkom, dotychczas niezainwestowanym. Tworzą ją
zarówno gęste zarośla roślin krzewiastych oraz zieleń wysoka. Spotkać tu można takie gatunki jak:
świerk pospolity (Picea alba), świerk kłujący (Picea pungens), brzoza brodawkowata (Betula pendula
Roth), bez czarny (Sambucus nigra), lilak pospolity (Syringa vulgaris), grab pospolity (Carpinus
betulus), śnieguliczka biała (Symphoricarpos albus), jeżyna (Rubus sp.), róża dzika (Rosa carina),
leszczyna pospolita (Corylus avellana), wierzba płacząca (Salix sepulclaris „Chysocoma”), wierzba
wawrzynkowa (Salix daphnoides).
2.1.6. Świat zwierzęcy
Teren objęty granicami planu nie obejmuje atrakcyjnych siedlisk fauny. Na sytuację tą wpływa
głównie dotychczasowy sposób zagospodarowania terenu objętego analizą (zabudowa mieszkaniowa,
pola uprawne) oraz terenów bezpośrednio z nim sąsiadujących (duże kompleksy terenów również
użytkowanych rolniczo w bezpośrednim sąsiedztwie omawianego obszaru).
Przeobrażenia środowiska – miejscami duża intensywność zabudowy – spowodowała, że świat
zwierzęcy jest niezbyt bogaty. Postępująca urbanizacja spowodowała, że w obrębie terenów
zabudowanych egzystują głównie gatunki pospolite, najlepiej przystosowane do miejscowych
warunków życia, tj. drobne ptaki, płazy i owady.
Większe bogactwo występowania (szczególnie owadów) towarzyszy fragmentom porośniętym
przez dziko rosnące, kwitnące rośliny zielne, które są źródłem pokarmu dla owadów zapylających.
Również rów melioracyjny i oczka wodne stanowią miejsce życia wielu drobnych organizmów żywych,
charakterystycznych dla wód stojących oraz wolno płynących (ryby, płazy, owady).
Na terenach pól uprawnych mogą pojawiać się ptaki migrujące w poszukiwaniu pożywienia
miedzy zadrzewieniami towarzyszącymi innym uprawom, zlokalizowanym w sąsiedztwie omawianego
terenu. Możliwa jest również obecność ptaków drapieżnych (myszołów, błotniak stawowy), polujących
na niewielkie gryzonie, docierających tu z odleglejszych terenów doliny rzeki Samicy. Sporadycznie na
terenie tym pojawiać się mogą również przedstawiciele większych gatunków ssaków, migrujących
między terenami o większej wartości przyrodniczej (np. sarna polna).
2.1.7. Gleby
Na omawianym obszarze występuje wysoki udział gleb bielicowych i pseudobielicowych klasy
IVa oraz V, zwłaszcza w centralnej oraz południowo-zachodniej części obszaru objętego ustaleniami
planu. Północno-zachodnią część opracowania zajmują gleby o cechach brunatnych i bielicowych klasy
IVb.
Przestrzenne rozmieszczenie gruntów na analizowanym obszarze przedstawia załącznik
graficzny nr 5.
10
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
2.1.8. Klimat lokalny
Warunki klimatyczne analizowanego obszaru są zbliżone do panujących na terenie Niziny
Wielkopolskiej. Zgodnie z regionalizacją klimatyczną Polski wg Okołowicza (1973-1978) Poznań
położony jest w obrębie regionu Śląsko-Wielkopolskiego, odznaczającego się klimatem o przewadze
wpływów oceanicznych. Cechami charakterystycznymi tego klimatu są stosunkowo małe roczne
amplitudy temperatury powietrza, wczesna wiosna, długie lato, łagodna i krótka zima z mało trwałą
pokrywą śnieżną. Okres wegetacyjny trwa tutaj 220 dni i zaliczany jest do najdłuższych w Polsce.
Wg Wosia (1994) miasto Poznań leży w obrębie Regionu Środkowowielkopolskiego.
W porównaniu z pozostałymi regionami charakteryzuje go częstsze występowanie pogody bardzo
ciepłej a zarazem pochmurnej (około 60 takich dni, z tego około 40 bez opadu). Jednocześnie
odznacza się on częstszym występowaniem dni z pogodą przymrozkową, bardzo chłodną z dużym
zachmurzeniem i opadem (około 20 takich dni).
Na klimat miasta Poznania w dużym stopniu wpływ mają, napływające znad Atlantyku, masy
powietrza polarno-morskiego. Stanowią one ponad 75% wszystkich mas napływających nad Poznań.
Taki rozkład warunkuje przede wszystkim napływ wiatrów z sektora zachodniego, północnego
i południowo – zachodniego, o prędkości dochodzącej do 5 m/s. Średnia prędkość wiatru dla miasta
Poznania wynosi 4,1 m/s. Najczęściej spotkać tu można wiatry bardzo słabe i słabe (do 5 m/s),
a bardzo silne (powyżej 15 m/s) pojawiają się bardzo rzadko. Wiatry wieją z największą prędkością
w zimie i na wiosnę, a z najmniejszą latem.
Wartość ciśnienia atmosferycznego wynosi średnio 1004,6 hPa. W ostatnim pięćdziesięcioleciu
najwyższe
średnie
dobowe
ciśnienie
atmosferyczne
osiągnęło
ponad
1035
hPa,
a najniższe 958 hPa. Najniższa średnia miesięczna wartość ciśnienia notowana jest w kwietniu,
a najwyższa w październiku. Natomiast największe wahania ciśnienia mają miejsce w grudniu
i w lutym, a najmniejsze w czerwcu.
Usłonecznienie rzeczywiste, czyli łączna suma godzin ze słońcem w ciągu roku, wynosi 1524
godziny. Najwyższe miesięczne sumy usłonecznienia notowane są w miesiącach letnich (maj-sierpień),
a najniższe w grudniu i styczniu.
Średnie miesięczne zachmurzenie ogólne nieba wynosi 65%. Liczba dni pogodnych wynosi
36,3, pochmurnych (ze średnim zachmurzeniem nieba) 119, mglistych 63,7, a w tym z mgłą
całodzienną 3,1.
Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 8,0°C. Najchłodniejszym miesiącem jest
styczeń, a najcieplejszym lipiec. Maksimum absolutne, zanotowane w Poznaniu w roku 1959, wyniosło
38,2°C, a minimum w roku 1987 –28,5°C.
Rozkład opadów charakteryzuje wyraźny cykl roczny. Średnia roczna suma opadów dla terenu
Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku
11
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
Poznań Ławica wykazały, że średnia wartość opadu atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1960 –
2002)3 wynosiła 527,0mm.
Okres wegetacyjny dla Poznania wynosi 221 dni. Na okres ten przypada 1164 godzin
usłonecznienia rzeczywistego.
Na mikroklimat obszaru opracowania wpływa morfologia terenu. Wysoczyznowy charakter
terenu opracowania wpływa dodatnio na jego przewietrzanie. Ponadto niska zabudowa oraz
występowanie terenów otwartych nie wpływa na kumulowanie się zanieczyszczeń na obszarze
objętym ustaleniami planu.
2.1.9. Dziedzictwo kulturowe
W rozumieniu ustawy z dnia 23 lipca 2003 r.o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami4
w granicach obszaru objętego opracowaniem nie występują żadne obiekty kultury.
Ponadto w granicach obszaru objętego opracowaniem nie występują udokumentowane
stanowiska archeologiczne.
2.2.
Stan środowiska przyrodniczego
2.2.1. Jakość powietrza atmosferycznego
Obecnie na obszarze opracowania nie występują źródła wpływające na znaczne pogorszenie
jakości powietrza atmosferycznego.
Obszar objęty ustaleniami planu w większości stanowią tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej z gęstą siecią dróg dojazdowych i lokalnych, a także tereny dotychczas użytkowane
rolniczo.
O jakości powietrza na obszarze opracowania stanowią systemy grzewcze, oparte, między
innymi, na węglu – jako paliwie. Węglowa sieć ciepłownicza powoduje dostawanie się do atmosfery
szeregu zanieczyszczeń pyłowych, powstających podczas spalania węgla w piecach węglowych, m.in.
dwutlenku węgla oraz związków siarki i azotu. Ponadto na jakość powietrza atmosferycznego obszaru
opracowania mogą wpływać liczne cięgi komunikacyjne, powodujące obciążenie obszaru emisją ze
źródeł mobilnych. Ruch samochodowy powoduje emisję do atmosfery szeregu zanieczyszczeń
gazowych, powstających podczas spalania paliw płynnych w silnikach pojazdów, w tym m.in.
węglowodorów aromatycznych (WWA), dwutlenku siarki (SO2), dwutlenku azotu (NO2), tlenku węgla
(CO) oraz substancji pyłowych, powstających w wyniku ścierania nawierzchni jezdni i opon pojazdów.
Użytkowanie
rolnicze
terenów
może
być
źródłem
zanieczyszczeń
spowodowanych
stosowaniem środków ochrony roślin, a także wykorzystywanych do upraw maszyn.
3
4
Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu; www.geoinfo.amu.edu.pl
Dz. U. Nr 162 poz. 1568 z dnia 17 września 2003 r.
12
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
Tło zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego zmierzone w ramach monitoringu środowiska
dla wybranych substancji w punkcie pomiarowym zlokalizowanym najbliżej obszaru opracowania – na
stacji automatycznej Poznań 2 Ogród botaniczny - przedstawia poniższa tabela:
Tabela 1.
Stężenia kilku substancji w powietrzu w 2009 r., odnotowane na stacji pomiarowej
zlokalizowanej w Ogrodzie Botanicznym
DWUTLENEK
SIARKI (SO2)
µg/m3
TLENEK AZOTU
(NO)
µg/m3
DWUTLENEK
AZOTU (NO2)
µg/m3
12
28,2
5,7
PYŁ
ZAWIESZONY
PM10
µg/m3
33,3
WARTOŚCI DOPUSZCZALNE
20
40
40
Źródło: Raport roczny za rok 2009, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska; www.poznan.pios.gov.pl
Legenda:
wartość < 50% normy
50% normy < wartość < 75%
normy
75% normy < wartość < 100%
normy
wartość przekracza normę
Ostatnie badania w roku 2008 wykazały przekroczenie dopuszczalnych norm tylko dla jednej
substancji tj. 24-godzinnych stężeń pyłu PM10. Pod tym względem aglomerację Poznania
zakwalifikowano do klasy C w trzystopniowej klasyfikacji. Należy podkreślić, że stężenia pyłu PM10
wykazują
wyraźną
zmienność
sezonową
–
przekroczenia
dotyczą
tylko
sezonu
zimowego
(grzewczego).
Zgodnie z art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska
dokonuje corocznej oceny jakości powietrza dla całego województwa wielkopolskiego celem uzyskania
informacji o stężeniu zanieczyszczeń w powietrzu. Pod kątem ochrony zdrowia ludzi bada się stężenie
w powietrzu następujących substancji: dwutlenku azotu, dwutlenku siarki, benzenu, ołowiu, kadmu,
arsenu, niklu, benzopirenu, tlenku węgla, ozonu oraz pyłu PM10.
Ze względu na przekroczenia dopuszczalnych poziomów stężeń pyłu PM10 w trzech punktach
pomiarowych, zlokalizowanych na terenie miasta, w trakcie badań przeprowadzonych w 2005 r.,
Poznań został zaliczony do terenów, dla których istnieje konieczność wyznaczenia obszarów
przekroczeń stężeń danej substancji i potrzebę opracowania programu ochrony powietrza. Zgodnie
z rozporządzeniem Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań5 niezbędne jest podjęcie
działań mających na celu poprawę jakości powietrza atmosferycznego w mieście, poprzez m.in.
ograniczanie zużycia produkowanej energii (stosowanie termoizolacji budynków), rozbudowę
i modernizację sieci ciepłowniczej, zastępowanie ogrzewania budynków starego typu – węglowego –
ogrzewaniem olejowym, gazowym, elektrycznym, wykorzystywanie alternatywnych źródeł energii (np.
kolektory słoneczne), wymianę starych kotłów węglowych na kotły ekologiczne, a także ograniczanie
5
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
13
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
emisji ze źródeł liniowych. Przewidziano również wprowadzenie tzw. strefy ograniczonej emisji
komunikacyjnej w centrum Poznania. W porównaniu do obszaru całego miasta, zakłada się tam
dwukrotnie częstsze działania w zakresie utrzymania czystości nawierzchni, które przyniosą efekt
ograniczenia emisji wtórnej na poziomie 60% redukcji w porównaniu do roku 2005.
2.2.2. Jakość wód
Ze względu na brak szczegółowych danych dotyczących jakości zasobów wodnych na
analizowanym terenie szczegółowe określenie jakość występujących tu wód jest utrudnione.
W celu ogólnego określenia jakości wód podziemnych wykorzystano dane pochodzące
z pomiarów chemizmu wód podziemnych, wykonanych przez Państwowy Instytut Geologiczny
w Warszawie, który od 2007 r. przeprowadza na terenie województwa wielkopolskiego badania jakości
jednolitych części wód podziemnych w ramach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego.
W 2008 r. JCWPp nr 62, w obrębie którego położone było miasto Poznań6, oceniono jako
zagrożone nieosiągnięciem dobrego stanu7.
Ponadto, z danych przedstawionych na mapie sozologicznej8 wynika, że na omawianym
terenie zanieczyszczone wody podziemne występują w jego centralnej i wschodniej części, na
terenach obecnie zainwestowanych, miejscami bardzo intensywną, zabudową mieszkaniową
jednorodzinną. Sytuacja ta wynika najprawdopodobniej z prowadzenia niewłaściwej gospodarki
wodno-ściekowej w obrębie istniejącej zabudowy, co wynika zapewne z braku sieci kanalizacji
sanitarnej.
Z kolei w zachodnio-południowej części omawianego obszaru występują grunty podatne na
infiltrację zanieczyszczeń do wód podziemnych.
2.2.3. Klimat akustyczny
Klimat akustyczny danego środowiska tworzy zespół zjawisk akustycznych wywołanych
źródłami hałasu znajdującymi się w tym środowisku lub poza nim.
Obecnie w zurbanizowanych środowiskach mamy do czynienia z bardzo silnym hałasem
komunikacyjnym, powodowanym przez ruch samochodowy, kolejowy oraz lotniczy. Szczególnie
uciążliwy dla mieszkańców jest hałas samochodowy. Wzrost liczby pojazdów w miastach powoduje, że
przekroczenie norm hałasu w środowisku obserwuje się wzdłuż większości ruchliwych ulic.
W stanie istniejącym, obszar objęty ustaleniami projektu planu znajduje się przede wszystkim
w zasięgu oddziaływania hałasu komunikacyjnego samochodowego, którego źródłem jest gęsta sieć
dróg dojazdowych i lokalnych.
Należy jednak zauważyć, że drogi te generują jedynie ruch lokalny, który nie stanowi dużych
uciążliwości akustycznych dla mieszkańców Kiekrza. Jedynie w okresie letnim można się spodziewać
6
7
8
W 2008 r. przeprowadzono weryfikację granic JCWPd, wydzielonych w 2005 r., w wyniku którego powstał nowy podział Polski
na jednolite części wód podziemnych. W nowym podziale Poznań położony jest w obrębie JCWPd nr 60.
wg „Raportu o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2008”, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2009,
mapa sozologiczna 1:50 000; ark. Poznań N – 33 – 130 - D, Geokarrt International, Rzeszów 2004r.
14
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
wzmożonego ruchu w południowej części obszaru opracowania (ul. Wilków Morskich, Biwakowa) na
skutek zwiększonego ruchu turystycznego w kierunku przystani jachtowych i żeglarskich, znajdujących
się przy północnym brzegu Jeziora Kierskiego.
3.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
3.1.
Cel opracowania projektu planu
Głównym założeniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru
„Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu, część G – Kiekrz Zachód, stosownie do zapisów
ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jest ustalenie
przeznaczenia terenów oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy, przy
uwzględnieniu zasad kształtowania ładu przestrzennego oraz dostosowaniem funkcji, struktury
zabudowy i intensywności zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych
terenu.
Plan miejscowy, jako akt prawa lokalnego, pozwoli na kontrolę oraz ograniczenie rozwoju
w obrębie Kiekrza funkcji, kolidujących z kierunkiem polityki przestrzennej, określonym dla tego terenu
w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”, które
mogłyby być wprowadzone na podstawie decyzji o warunkach zabudowy, wydanych w oparciu
o zasadę tzw. dobrego sąsiedztwa
Ustalenia omawianego projektu planu w powiązaniu z zapisami pozostałych planów
miejscowych, sporządzonych w oparciu o uchwałę Rady Miasta Poznania z 2005 r9. obejmujących
obszary jezior Kierskiego i Strzeszyńskiego, tereny położone w dolinie rzeki Bogdanki, a także obszary
jednostek osadniczych Kiekrz i Psarskie, pozwolą na kompleksową ochronę walorów przyrodniczych i
krajobrazowych całego północno-zachodniego fragmentu miasta Poznania. Ustalenia ww. planów
miejscowych
pozwolą
na
jednoznaczne
wyznaczenie
terenów
wyłączonych
z
zabudowy,
w tym cennych przyrodniczo i użytkowanych rolniczo, a także zdefiniują zasady kształtowania terenów
przeznaczonych pod zabudowę.
3.2.
Ustalenia projektu planu
Projekt planu składa się z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady
Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali 1:2 000.
Część tekstowa projektu składa się z ustaleń szczegółowych, dotyczących poszczególnych
grup terenów.
W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu ustalono (załącznik nr 7):
9
•
tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej: 1-40MN,
•
tereny zabudowy usługowej: 1-4U,
uchwałę w sprawie w przystąpienia do sporządzenia mpzp dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu
(oznaczonych w tej uchwale symbolami od A do H)
15
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
•
tereny zieleni nieurządzonej z lokalizacją inwestycji celu publicznego w zakresie sieci
infrastruktury technicznej: elektroenergetycznej i gazownictwa: 1 i 2Z/IT,
•
tereny dróg publicznych - w tym klasy lokalnej: 1-4KD-L, klasy dojazdowej: 1-14KD-D,
1-7KD-Dxs, 1-5KD-Dx,
•
tereny dróg wewnętrznych: 1-14KDWxs, 1-8KDWx, KDWt,
•
teren infrastruktury technicznej elektroenergetyki: 1-8E.
Projekt planu przewiduje zainwestowanie większości obszaru objętego granicą planu. We
wschodniej i środkowej części projekt zachowuje istniejący układ funkcjonalno-przestrzenny oraz
wykształcony układ komunikacyjny. Natomiast w zachodniej części planu, na terenach obecnie
użytkowanych rolniczo lub nieużytkowanych, wprowadza nowy układ urbanistyczny z dominującym
udziałem terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (30-40MN), uzupełoniony dwoma
niewielkimi terenami usługowymi (1U i 2U) oraz terenami zieleni nieurządzonej wraz z elelemntami
infrastruktury technicznej: elektroenergetyki i gazownictwa (1,2Z/IT). Wyznaczono układ nowych
połączeń komunikacyjnych wewnątrz obszaru, wraz z powiązaniami z już istniejącym układem
transportowym zewnętrznym. Główną oś komunikacyjną nowego układu stanowi ulica klasy lokalnej
(2KD-L), projektowana na przedłużeniu ul. Wilków Morskich (3KD-L).
Na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ustalono lokalizację budynków wolno
stojących, przy założeniu realizacji na działce budowlanej jednego budynku mieszkalnego oraz
dopuszczeniu lokalizacji jednego budynku garażowo-gospodarczego. Na terenach położonych
w kwartale terenu pomiędzy ulicami: Regatową, Jachtową, Wilków Morskich i Bojerową (na terenach
11-28MN) dopuszczono lokalizację budynków mieszkalnych w zabudowie bliźniaczej.
Na terenach usługowych wprowadzono zakaz lokalizacji usług negatywnie oddziaływujących
na środowisko. Wprowadzono również zakaz lokalizacji obiektów handlowych o powierzchni
sprzedażay powyżej 300 m2. Dla terenów Z/IT projekt planu ustala utrzymanie ich dotychczasowego
sposobu użytkowania jako terenów zieleni nieurządzonej, wraz z utrzymaniem istniejących sieci
infrastruktury technicznej – dwóch napowietrznych sieci elektroenergetycznych o napięciu 110 kV oraz
podziemnego gazociągu wysokiego ciśnienia DN350. W projekcie planu, zarówno na rysunku
i w uchwale, uwzględniono istnienie obszarów oddziaływania linii elektroenergetycznych oraz stref
wyznaczonych wzdłuż gazociągu, zgodnie z przepisami odrębnymi, które wpływają na ograniczenia
w zagsopodarowaniu i użytkowaniu terenów. Na terenach E ustalono lokalizacje wolno stojących stacji
transformatorowej.
W projekcie planu określono szczegółowe ustalenia w zakresie wymaganych parametrów
i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, dotyczące:
•
maksymalnej powierzchni zabudowy dla każdej działki – 30-35% dla terenów MN, 50% dla
terenów U i 30% dla terenów E,
•
ograniczenia powierzchni budynków garażowo-gospodarczych na terenach MN do 40 m2,
16
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
•
minimalnej powierzchni biologicznie czynnej, jaką należy zachować na każdej działce
budowlanej – 50% na terenach MN, 15% na terenach U, 80% na terenach Z/I oraz 10% na
E,
•
kształtu dachów – na większości terenów dachy strome, jedynie na terenach 2MN, 29MN,
1U, 4U i E dopuszczono dachy płaskie,
•
wysokości obiektów budowlanych – na terenach MN i U dla budynków mieszkalnych
o dachach stromych maksymalnie 10 m do kalenicy, dla dachów płaskich nie więcej niż 8 m,
dla budynków garażowo-gospodarczych w zależności od geometrii dachu maksymalnie 3 lub 5
m, dla stacji transformatorowych na terenach E maksymalnie 3,6 m,
•
parametrów wydzielanych działek budowlanych, w tym:
powierzchni działki budowlanej – na terenach 1-29MN nie mniejszą niż 600 m2, na
terenach 30-37MN nie mniejszą niż 700 m2, na terenach 38-40MN nie mniejszą niż
900 m2, dla terenów dopuszczonej zabudowy bliźniaczej nie mniejszą niż 500 m2, na
terenach U nie mniejszą niż 1500 m2,
minimalnej szerokości frontu nowej działki – dla zabudowy wolno stojącej nie mniej niż
20 m, dla zabudowy bliźniaczej nie mniej niż 12 m, na terenach U nie mniej niż 25 m.
Dla wszystkich terenów przeznaczonych pod zabudowę szczegółowo określono dostęp do dróg
publicznych oraz normatyw parkingowy, uwzględniający wymagane w granicy działek miejsca
postojowe dla samochodów osobowych. Poza tym na wszystkich terenach usługowych ustalono
obowiązek zapewnienia odpowiedniej ilości miejsc postojowych dla rowerów oraz stanowisk do
przeładunków
towarów,
zlokalizowanych
poza
stanowiskami
postojowymi
dla
samochodów
osobowych.
W zakresie ochrony i kształtowania ładu przestrzennego w miejscach wskazanych na rysunku
planu na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 7MN, 29MN ustalono lokalizację
akcentów architektonicznych, które dzięki charakterystycznej architekturze podkreślą kompozycję
urbanistyczną zabudowy oraz ułatwią orientację w terenie. Ponadto, na terenach mieszkaniowych
wprowadzono regulacje w zakresie estetyki wykończenia budynków, dotyczące nakazu stosowania do
poktrycia dachów stromych dachówki lub materiału ją imitującego. Ponadto, na terenach
przeznaczonych pod zabudowę MN i U wprowadzono zakaz lokalizacji ogrodzeń pełnych oraz
ogrodzeń wykonanych z elementów prefabrykowanych, natomiast na terenach zieleni i infrastruktury
technicznej Z/IT zakazano lokalizacji ogrodzen w ogóle. Na wszystkich terenach wprowadzono zakaz
lokalizacji nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej oraz określono zasady lokalizacji na
terenach urządzeń reklamowych i szyldów.
Do projektu planu wprowadzono również szereg ustaleń, które dotyczą zagadnień, związanych
z ochroną i kształtowaniem poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego.
W tym zakresie ustalono:
•
ochronę istniejących drzew na terenach MN, U, Z/IT oraz na terenach komunikacyjnych, które
nie kolidują z planowanym przeznaczeniem terenów,
17
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
•
zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów MN i U, E
oraz terenów komunikacyjnych,
•
obowiązek nasadzenia drzew na terenach 30MN, 32MN, 33MN, 38MN pomiędzy ul. Bojerową
a liniami zabudowy, wyznaczonymi na rysunku planu,
•
zachowanie istniejących na terenie 3MN oczek wodnych oraz istniejącego na terenach Z/IT
rowu melioracyjnego jako otwartego,
•
ochronę naturalnego ukształtowania powierzchni terenu na terenach MN, U i Z/IT,
•
nakaz przeprowadzenia rekultywacji gleby lub ziemi na terenach MN, U w przypadku ich
zanieczyszczenia, zgodnie z przepisami odrębnymi,
•
nakaz wykorzystania mas ziemnych pozyskanych podczas prac budowlanych na terenach
MN i U w granicach działki, z dopuszczeniem usuwania ich nadmiaru zgodnie z przepisami
odrębnymi,
•
zagospodarowanie odpadów, zgodnie z przepisami odrębnymi,
•
zaopatrzenie w wodę terenów wyłącznie z miejskiej sieci wodociągowej,
•
docelowo nakaz odprowadzania ścieków bytowych i komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej
(do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej dopuszcza się odprowadzanie ścieków
komunalnych do bezodpływowych zbiorników),
•
zakaz lokalizacji na terenach MN i U indywidualnych oczyszczalni ścieków,
•
nakaz zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenach MN, U, E, Z/IT
w granicach działki budowlanej, przy czym na terenach o przeznaczeniu MN i U dopuszczono
również możliwość odprowadzania wód do kanalizacji deszczowej,
•
odprowadzanie wód opadowych i roztopowych z terenów dróg publicznych do sieci kanalizacji
deszczowej, przy czym na terenach 2KD-Dx, 5KD-Dx, 6KD-Dxs i 7KD-Dxs dopuszczono
zagospodarowanie wód na terenach,
•
dopuszczenie
zagospodarowania
wód
opadowych
i
roztopowych
na
terenach
dróg
wewnętrznych, przy czym na terenach 14KDWxs i KDWt dopuszczono również odprowadzenia
wód do sieci kanalizacji deszczowej,
•
zakaz stosowania w budynkach pieców, trzonów kuchennych i kotłów na paliwo stałe,
z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy,
•
nakaz zachowania na terenach MN dopuszczalnych przepisami odrębnymi poziomów hałasu
w środowisku jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
•
nakaz zachowania w przypadku lokalizacji na terenie 4U żłobka lub przedszkola dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym
pobytem dzieci i młodzieży,
•
nakaz zachowania na terenach U na granicy z terenami MN dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.
18
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
3.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym zapisy projektu planu miejscowego (część tekstowa i graficzna) muszą być powiązane
z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy
uchwala plan miejscowy dopiero po stwierdzeniu jego zgodności ze studium. Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia polityki
przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”
obszar objęty opracowaniem ww. planu miejscowego znajduje się w podstrefie ZW5, związanej
z zabudową dawnych wsi Kiekrz i Psarskie. Cały obszar planu położony jest na terenie przeznaczonym
w „Studium…” pod zabudowę, oznaczonym symbolem M2n. Jako funkcję podstawową dla
przedmiotowego
terenu
wskazano
tereny
zabudowy
niskiej,
mieszkaniowej
jednorodzinnej
z usługami podstawowymi, na których utrzymuje się istniejące funkcje ogólnomiejskie.
Teren położony w zachodniej części analizowanego obszaru, pomiędzy ul. Biwakową a ul.
Bojerową i Podjazdową, wskazano do przekształceń funkcjonalno-przestrzennych oraz do scaleń
i podziałów. Zaznaczono również przebieg magistralnych sieci infrastruktury technicznej – linii
elektroenergetycznych oraz gazociągu.
W kontekście tych ustaleń zapisy projekty planu, omówione w podrozdziale 3.2 prognozy,
mówiące o funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej jako podstawowej na obszarze planu, należy uznać
za zgodne z zapisami „Studium...”. Realizacja ustaleń planistycznych na terenach od 30MN do 39MN
położonych w zachodniej części planu pozwoli na stworzenie nowego spójnego funkcjonalnie
i przestrzennie układu urbanistycznego w oparciu o nowy układ terenów komunikacyjnych
i mieszkaniowych. Tym samym projekt planu umożliwi przeprowadzenie przekształceń funkcjonalnoprzestrzennych na tych terenach. Projekt usankcjonował również istniejące elementy infrastruktury
technicznej oraz obszary i strefę ich oddziaływania.
Zapisy projektu planu miejscowego korespondują również z zapisami Programu Ochrony
Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2009-2012. Program ten stanowi wyraz realizacji polityki
ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został w oparciu o zapisy ustawy z dnia
27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na organy samorządowe województwa,
powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio wojewódzkich, powiatowych i gminnych
programów ochrony środowiska. Wyżej wymieniony dokument określa zadania w zakresie ochrony
środowiska
dla
Poznania
dla
okresu
czteroletniego
(lata
2009-2012)
oraz
definiuje
cele
średniookresowe dla miasta do roku 2015.
Dokument wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych
w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska, podzielone na trzy bloki tematyczne, w tym:
•
cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy gminy
w powiązaniu z ochroną środowiska,
19
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
•
cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania
zasobów przyrody,
•
cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu dla obszaru
„Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu, część G – Kiekrz Zachód. Są to m.in. poniższe cele
ekologiczne:
1. Ochrona powierzchni ziemi i gleb. Realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
nieprzekraczalne parametry zabudowy na terenach przeznaczonych pod zabudowę, zasady
wykorzystania mas ziemnych, powstających w wyniku prac budowlanych, ochronę naturalnego
ukształtowania powierzchni terenów MN, U, Z/IT, prowadzenie gospodarki odpadami zgodnie
z przepisami odrębnymi.
2. Poprawa
jakości
wód
powierzchniowych
i
zapewnienie
odtwarzalności
zasobów
wód
podziemnych. Realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające zachowanie stawów
i ochronę istniejącego cieku wodnego na terenach Z/IT, obowiązek docelowego odprowadzania
ścieków do sieci kanalizacji sanitarnej, zakaz lokalizowania indywidualnych oczyszczalni ścieków,
zagospodarowanie
wód
opadowych
i
roztopowych
na
terenach
MN,
U,
Z/IT,
E,
z dopuszczeniem odprowadzania ich do sieci kanalizacji deszczowej z terenów U, MN. Projekt
planu dopuszcza również zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w obrębie
niektórych terenów komunikacyjnych oraz dopuszcza stosowanie nawierzchni przepuszczalnych
dróg wewnętrznych.
3. Osiągnięcie najwyższej jakości powietrza i wyeliminowanie lokalnych uciążliwości. Realizowany
w
projekcie
planu
poprzez
zapisy
ustalające:
zakaz
stosowania
pieców,
kotłów
i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy na wszystkich
terenach, na którym dopuszczono lokalizację zabudowy.
3.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
Odstąpienie od realizacji planu miejscowego dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni”
w Poznaniu, część G – Kiekrz Zachód w Poznaniu może mieć bardzo zróżnicowane, zarówno
pozytywne, jak i negatywne, skutki dla środowiska i ładu przestrzennemu tego obszaru.
Istotnych potencjalnych zmian w środowisku spodziewać się można zwłaszcza w zachodniej
części obszaru planu, którą obecnie stanowią użytki rolne, w tym niewielkie powierzchnie sadów oraz
grunty orne, charakteryzujące się średnimi i słabymi glebami. Pomimo braku zabudowy obszar jest
znacznie przekształcony przez człowieka w wyniku użytkowania rolniczego. Grunty te, ze względu na
bliskość terenów o wysokich walorach przyrodniczych, krajobrazowych i rekreacyjnych, są bardzo
atrakcyjne do zainwestowania. Biorąc pod uwagę, obserwowane w skali całego miasta, tendencje
dotyczące procesów inwestycyjnych - ich skali i rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych - brak
realizacji ustaleń projektu planu może w znacznym stopniu utrudnić lub w niektórych przypadkach
wręcz uniemożliwić zagospodarowanie omawianego obszaru, a zwłaszcza terenów wskazanych do
20
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
przekształceń, zgodnie z polityką przestrzenną określoną w „Studium...” dla Poznania. Wszelkie
inwestycje budowlane prowadzone będą w oparciu o decyzje administracyjne (decyzje o warunkach
zabudowy i decyzje pozwolenia na budowę). Realizacja polityki przestrzennej w oparciu o decyzje
administracyjne
nie
stanowi
skutecznego
narzędzia,
umożliwiającego
kształtowanie
ładu
przestrzennego, co z kolei rodzi negatywne skutki w skali lokalnej dla danego terenu. Prowadzenie
procesów inwestycyjnych jest bardziej efektywne i korzystne dla przestrzeni i środowiska
w przypadku, gdy dla danego terenu obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
określający szereg istotnych zagadnień dotyczących kształtowania ładu przestrzennego oraz zasad
ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego.
Bez z góry określonych ram dotyczących intensywności, parametrów i form zabudowy istnieje
zagrożenie, że tereny przekształcane w tereny budowlane zainwestowane zostaną zbyt intensywnie,
w wyniku przeprowadzania podziałów geodezyjnych gruntów rolnych na małe działki budowlane
i wprowadzanie wysokiego procentu zabudowy (przykład takiego zagospodarowania stanowi
zabudowa mieszkaniowa pomiędzy ulicami: Regatową, Jachtową, Wilków Morskich oraz Bojerową,
gdzie
istnieje
bardzo
gęsta
siatka
dróg
dojazdowych
do
małych
działek
budowlanych,
zainwestowanych budynkami mieszkaniowymi jednorodzinnymi, niejednokrotnie o wysokim procencie
zabudowy).
Istnieje również zagrożenie wprowadzania na omawiany obszar funkcji niezgodnych z jej
mieszkaniowym charakterem, generujących dla obszaru planu oraz jego otoczenia zbyt dużo
uciążliwości, przy jednoczesnym braku rozwiązań pozwalających na ograniczanie negatywnego
oddziaływania antropopresji na środowisko, tj. stosowanie niskoemisyjnych nośników energii czy
uregulowanie gospodarki wodno-ściekowej.
Z drugiej strony, efektem zachowania dotychczasowego sposobu użytkowania omawianego
obszaru, będzie utrzymanie znacznych powierzchni biologicznie czynnych, umożliwiających infiltrację
wód opadowych i roztopowych do gruntu. Roślinność terenów rolniczych oraz nieużytków zapewnia
tworzenie biomasy oraz zachowanie bazy pokarmowej dla wielu zwierząt. Wartość środowiska
przyrodniczego terenów rolniczych zależeć będzie jednak od sposobu prowadzenia gospodarki rolnej,
zwłaszcza w zakresie stosowania nawozów oraz środków ochrony roślin. Gospodarka rolna stanowi
zagrożenie dla jakości wód i gleb, a tym samym dla roślin, zwierząt i ludzi. Skutkiem użycia nawozów
mineralnych, organicznych, chemicznych środków ochrony roślin w nieodpowiednich terminach lub
w nadmiarze może być skażenie wód gruntowych azotanami lub środkami chemicznymi, eutrofizacja
wód powierzchniowych w wyniku spływu nadmiaru związków azotu i fosforu z pól uprawnych do
zbiorników wodnych, zakwaszenie gleb, a także degradacja gleb w wyniku erozji.
Przedmiotowy obszar charakteryzuje udział gleb klas średnich i słabych. Zakładając wariant
zerowy, a więc brak realizacji zapisów planu, można się spodziewać postępującej degradacji gleb,
w większości i tak już odłogowanych.
Reasumując, do najważniejszych potencjalnych zmian w środowisku, zarówno w przypadku
pozostawienia obecnego zagospodarowania terenów oraz podjęcia nowych procesów inwestycyjnych,
przy braku realizacji ustaleń planu miejscowego, zaliczyć można m.in.:
21
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
Zmiany pozytywne:
•
w przypadku utrzymania rolniczego użytkowania gruntów zachowanie powierzchni biologicznie
czynnych, umożliwiających infiltrację wód opadowych i roztopowych do gruntu, zachowanie
bazy pokarmowej dla zwierząt.
Zmiany negatywne:
•
możliwość pogorszenie walorów krajobrazowych omawianego obszaru, w wyniku realizacji
zabudowy odmiennej od istniejącej pod względem przeznaczenia, charakteru, kubatury,
standardu
i
wyglądu
oraz
braku
kompleksowych
rozwiązań
w
zakresie
układu
komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej, obsługujących nowe tereny zabudowane,
•
zbyt intensywne zainwestowanie poszczególnych terenów i z tym związane uszczelnienie
dużych powierzchni terenów, znaczne zmniejszenie zdolności infiltracyjnych gruntów
i pogorszenie warunków retencyjnych terenów,
•
zwiększenie zagrożenia zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego w wyniku braku
rozwiązań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej oraz degradacji gleb,
•
pogorszenie jakości powietrza i klimatu akustycznego w wyniku wzrostu emisji zanieczyszczeń
oraz hałasu ze źródeł komunikacyjnych (samochodowych).
4.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
PROJEKTU PLANU
Z punktu widzenia istniejących problemów i zagrożeń środowiska przyrodniczego omawianego
obszaru istotne znaczenie ma szczególnie charakter jego obecnego zainwestowania oraz położenie
w zlewni Jeziora Kierskiego, współtworzącego północno-zachodni klin zieleni miasta Poznania.
Omawiany obszar charakteryzuje się środowiskiem antropogenicznie przekształconym. Ze
względu na swoje położenie, stopień oraz charakter obecnego zainwestowania, przekształcenia
środowiska oraz uwarunkowania wynikające ze „Studium...”, predysponuje do zainwestowania,
zgodnego z mieszkalnym charakterem Kiekrza oraz uwzględniającego położenie omawianego terenu
w sąsiedztwie Jeziora Kierskiego, obszaru wrażliwego na antropopresję.
Zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, w celu
utrzymania równowagi przyrodniczej oraz dla racjonalnego gospodarowania zasobami środowiska,
w mpzp powinny być uwzględnione zagadnienia, dotyczące m.in. kompleksowego rozwiązania
problemów zabudowy terenów, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania
ścieków, gospodarki odpadami, systemów transportowych i komunikacji publicznej, czy też innych
potrzeb
w
zakresie
ochrony
powietrza,
wód,
gleby,
ziemi,
ochrony
przed
hałasem
i polami elektromagnetycznymi.
Istniejąca na obszarze objętym projektem planu zabudowa posiada dostęp do sieci
wodociągowej, elektroenergetycznej oraz gazowej. Obszar zabudowany nie posiada natomiast sieci
kanalizacji sanitarnej i deszczowej. Ścieki bytowe i komunalne odprowadzane są do bezodpływowych
zbiorników. Konieczna jest zatem rozbudowa sieci kanalizacyjnej na terenach już zabudowanych oraz
22
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
budowa całej infrastruktury technicznej na nowych terenach inwestycyjnych (tereny 30-40MN,
2-4U, 1,2Z/IT).
Istniejąca w środkowej części planu bardzo gęsta siatka ulic dojazdowych o niewielkich
przekrojach, zwłaszcza na terenach położonych pomiędzy ulicami: Regatową, Jachtową, Wilków
Morskich i Bojerową, powoduje znaczne utrudnienia techniczne w realizacji wszystkich elementów
infrastruktury technicznej, niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania terenów. To z kolei stwarza
zagrożenie dla jakości środowiska gruntowo-wodnego omawianego obszaru i jego otoczenia, w tym
dla jakości wód Jeziora Kierskiego, który zasilany jest m.in. poprzez spływ wód z terenów wyżej
położonych.
Projekt planu poprzez zapisy dotyczące przeznaczenia poszczególnych terenów, formy nowej
zabudowy pozwala na kontynuację dotychczasowego zagospodarowania z dominującym udziałem
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, uniemożliwiając jednocześnie rozwój funkcji i form
zabudowy zbyt intensywnych i negatywnie ingerujących w przestrzeń i krajobraz Kiekrza. Co
szczególnie istotne ustala nieprzekraczalne parametry w zakresie maksymalnej powierzchni zabudowy,
minimalnej powierzchni biologicznie czynnej, wysokości budynków oraz minimalnej powierzchni
nowych działek budowlanych. Uchwalenie planu miejscowego uniemożliwi zatem rozwój chaotycznej
i zbyt intensywnej zabudowy.
W zakresie rozwiązywania problemów terenów przeznaczonych pod zabudowę, projekt planu
ustala powiązanie sieci infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu
do sieci technicznej zgodnie z przepisami odrębnymi. W pełnym zakresie reguluje zagadnienia
związane z prowadzeniem gospodarki wodno-ściekowej oraz gospodarki odpadami. Stosownie do
zapisów rozporządzenia Wojewody Wielkopolskiego Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań, w przypadku stosowania
indywidualnych systemów grzewczych, wprowadza zakaz stosowania pieców, trzonów kuchennych
i kotłów na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy. Ustala się ochronę istniejących
na obszarze planu drzew nie kolidujących z planowaną zabudową oraz wprowadza nakaz realizacji
nowych nasadzeń zieleni na terenach przeznaczonych pod zabudowę. Stosownie do przepisów
odrębnych projekt planu uwzględnił ograniczenia w zagospodarowaniu terenów 40MN, 3U,
1Z/IT i 2Z/IT, wynikające z przebiegu sieci gazowej wysokiego ciśnienia i linii elektroenergetycznych
wysokiego napięcia.
Jednym z głównych problemów ochrony środowiska jest stale rosnące skażenie środowiska
hałasem. Przepisy art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska
nakazują, aby przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, różnicując
tereny o różnych funkcjach lub różnych zasadach zagospodarowania, wskazać te, które należą do
poszczególnych rodzajów terenów (wskazanych w art. 113 ust. 2 ww. ustawy), dla których ustalone są
dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska
23
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku10. Zgodnie z tym dokumentem w zakresie
długookresowej ochrony środowiska przed hałasem stosuje się wskaźniki LDWN - długookresowy średni
poziom dźwięku A odniesiony do wszystkich dób w roku oraz LN - długookresowy średni poziom
dźwięku A odniesiony do wszystkich pór nocy.
W zakresie ochrony przed hałasem plan ustala zachowanie odpowiednich standardów
akustycznych dla terenów MN, jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Dla
pozostałych terenów nie ustala się dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku.
Ustawa
z
dnia
27
kwietnia
2001
r.
Prawo
ochrony
środowiska
w
art.
73
ust. 1 stanowi, że w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się
w szczególności ograniczenia wynikające z:
1) ustanowienia w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody parku narodowego,
rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru Natura
2000,
zespołu
przyrodniczo-krajobrazowego,
użytku
ekologicznego,
stanowiska
dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin,
2) utworzenia obszarów ograniczonego użytkowania lub stref przemysłowych,
3) wyznaczenia obszarów cichych w aglomeracji oraz obszarów cichych poza aglomeracją,
4) ustalenia w trybie przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne warunków korzystania
z wód dorzecza oraz ustanowienia stref ochronnych ujęć wód, a także obszarów ochronnych
zbiorników wód podziemnych.
W granicach projektu planu nie występują formy ochrony przyrody, ustanowione na podstawie
ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, a także obszary objęte Europejską Siecią
Ekologiczną Natura 2000, ustanowione na mocy dyrektyw unijnych: dyrektywy Rady 79/409/EWG
z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków i dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21
maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory.
Najbliżej położonymi obszarami prawnie chronionymi są obszary specjalnej ochrony ptaków
Natura
2000
„Dolina
Samicy”
(PLB300013)
oraz
„Pawłowicko-Sobocki
Obszar
Chronionego
Krajobrazu”. Obszary te położone są w kierunku północno-wschodnim od granicy omawianego planu
miejscowego.
•
OSO „Dolina Samicy” (PLB300013) – obejmuje dolny i środkowy bieg rzeki Samicy wraz
z otoczeniem. Położony jest w gminach: Oborniki, Suchy Las, Rokietnica i Miasto Poznań
Wyznaczony został na podstawie Dyrektywy 79/409/EWG rozporządzeniem Ministra Środowiska
z dnia 5 września 2007 r., zmieniającym rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony
ptaków Natura 200011. Jego powierzchnia wynosi 2391 ha. Obszar ostoi obejmuje rzekę Samicę,
jej najbliższe otoczenie – wilgotne łąki, trzcinowiska, naturalne i sztuczne oczka wodne,
niewielkie kompleksy leśne (bory mieszane, dąbrowy, grądy i olsy), Jezioro Kierskie Małe - oraz
10
11
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U. Nr 120, poz. 826 z 5 lipca 2007 r.),
Dz. U. Nr 179, poz. 1275
24
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
obszary pól uprawnych. Ostoja powołana została w celu ochrony lęgowisk ptaków. W dolinie
Samicy stwierdzono występowanie co najmniej 19 lęgowych gatunków ptaków, wymienionych
w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/43/EWG, w tym: bąka, bączka, bociana białego, gęsi
białoczelnej, podgorzałki, kani rudej, błotniaka stawowego, błotniaka łąkowego, żurawia,
szczudłaka, rybitwy rzecznej, rybitwy czarnej, zimorodka, dzięcioła czarnego, dzięcioła
średniego, lerka, podróżniczka, jarzębatki, gąsiorka i ortolana. Z tych gatunków pięć z nich
znajduje się również w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. Są to: podgorzałka, bączek, bąk,
kania ruda oraz podróżniczek. Regularnie na teren doliny migruje również gęś zbożowa, nie
wymieniona w ww. załączniku. Ostoja wyznaczona została ze względu na liczebność bączka
(gatunku
lęgowego)
oraz
dwóch
gatunków
migrujących
–
gęsi
zbożowej
i gęsi białoczelnej.
•
„Pawłowicko-Sobocki Obszar Chronionego Krajobrazu” – położony w gminie Rokietnica,
w znacznej części pokrywa się z ostoją „Dolina Samicy”. Powołany został uchwałą Nr
XXIII/232/2000 Rady Gminy Rokietnica z dnia 19 maja 2000 r12 w celu ochrony walorów
krajobrazowych
doliny
Samicy
Kierskiej,
która
stanowi
fragment
ważnego
korytarza
ekologicznego o znaczeniu regionalnym. Korytarz ten łączy się w gminie Oborniki z rzeką Wartą
- korytarzem o znaczeniu krajowym.
Rozwiązania
funkcjonalno-przestrzenne
przyjęte
w
projekcie
planu
nie
wpłyną
na funkcjonowanie przyrody w obrębie ww. obszaru chronionego.
Obszar projektu planu nie jest położony w zasięgu obszaru ograniczonego użytkowania, strefy
przemysłowej ani obszaru cichego w aglomeracji. Znajduje się również poza zasięgiem Głównego
Zbiornika Wód Podziemnych oraz poza zasięgiem stref ochronnych ujęć wód.
5.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
MIĘDZYNARODOWYM I KRAJOWYM
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne
z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć można, wymieniane już wcześniej
w opracowaniu, dyrektywę Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich
12
Dz. U. Woj. Wlkp. Nr 2, poz. 497
25
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
ptaków i dyrektywę Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Ponadto, Konwencję Berneńską o ochronie dzikiej fauny
i flory europejskiej oraz ich siedlisk naturalnych z 1979 r., Ramową Konwencję Narodów
Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z Rio de Janeiro z 1992 r.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą
do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.,
mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony środowiska kierując się
zasadą
zrównoważonego
rozwoju
oraz
konieczności
zapewnienia
przez
władze
publiczne
bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju,
ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym
założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych
sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie
zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne
jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów
przyrodniczych
oraz
naturalnej
różnorodności
biologicznej
na
poziomie
krajobrazowym,
ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne
traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania
zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze
racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich,
w kontekście zakresu ustaleń projektów planów miejscowych, wymienić należy m.in.: racjonalizację
użytkowania wody, ochronę gleb, zmniejszenie materiałochłonności i odpadowości produkcji,
zmniejszenie energochłonności gospodarki i wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych,
gospodarowanie odpadami, jakość wód, jakość powietrza, zmiany klimatu, hałas i promieniowanie,
różnorodność biologiczna i krajobrazowa.
Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu
prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów
programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej
skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania na
26
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
środowisko),
ocenie
efektywności
kosztowej,
konsultacjom
społecznym,
ocenie
zgodności
z wymogami Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie przyjęcia
„Polityki...”. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań
do wykonania w latach 2009-2012 w odniesieniu do zagadnień związanych z :
1. kierunkami działań systemowych,
2. ochroną zasobów naturalnych,
3. poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji.
Wskazuje się na konieczność wdrażania wytycznych dotyczących uwzględnienia w planach
zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie
przepisów umożliwiających przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już na
etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie
wszystkich obszarów europejskiej sieci Natura 2000, uwzględnianie obszarów narażonych na
niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalani progów tzw. chłonności środowiskowej oraz
pojemności przestrzennej zależnie od typu środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu
środowiska.
6.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi
W kontekście oceny oddziaływań na środowisko przyrodnicze, przekształcenia powierzchni
ziemi są szczególnie istotne, powodują bowiem zmiany wśród pozostałych komponentów środowiska
przyrodniczego, a poza tym należą do zmian trwałych. Antropogeniczne przeobrażenia powierzchni
ziemi związane są głównie z działaniami techniczno-inżynieryjnymi, a zasięg tych zmian warunkowany
jest skalą projektowanych w planach inwestycji, zwłaszcza przewidywanej powierzchni nowej
inwestycji oraz głębokością prowadzonych prac ziemnych.
Projekt
planu
przewiduje
realizację
nowej
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej
i usługowej, nowych elementów infrastruktury komunikacyjnej, a także nowych obiektów i sieci
infrastruktury technicznej. W związku z czym na terenach tych należy spodziewać się przekształceń
powierzchni ziemi. Wprowadzanie nowych obiektów budowlanych, w tym budynków, ciągów
komunikacyjnych, elementów infrastruktury technicznej, może prowadzić do nieodwracalnego
27
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
zniszczenia powierzchni ziemi, ponieważ jej poszczególne formy są na ogół adaptowane do założeń
poszczególnych
projektów
inwestycyjnych.
Związane
jest
to
z
powstaniem
nowych
form
antropogenicznych, tj.: zwałowiska, nasypy, powierzchnie niwelowane itp. Skutkiem realizacji
wszystkich wymienionych elementów będzie uszczelnienie powierzchni dotąd biologicznie czynnej,
a także – prawdopodobnie – podwyższenie parametrów właściwości gruntów poprzez wprowadzenie
materiałów nasypowych i mieszanek. W podłożu gromadzone są wówczas produkty uboczne,
powstające podczas nowych procesów produkcyjnych lub technologicznych, o odmiennych cechach niż
utwory naturalne, np. popioły, żużle hutnicze, fosfogipsy.
W zakresie ochrony powierzchni ziemi w planie umieszczono stosowne zapisy o ochronie
naturalnego ukształtowanie powierzchni terenu.
Skutkiem prowadzenia procesów inwestycyjnych jest również powstanie, niekiedy znaczących,
mas ziemnych. Zgodnie z zapisami projektu planu nadmiar takiego materiału należy wykorzystać w
granicach działki budowlanej, (np. poprzez wykorzystywanie ich do kształtowania nowych terenów
zieleni
towarzyszących
inwestycjom)
lub
usunąć,
zgodnie
z
przepisami
odrębnymi.
W przypadku zagospodarowania ziemi w granicach terenu, nie można spowodować zaburzenia
istniejących spływów powierzchniowych w stosunku do terenów sąsiednich.
W zależności od stopnia przekształcenia powierzchni ziemi transformacji ulegają gleby.
Powodowane działaniami mechanicznymi przekształcenia powodują zmianę ułożenia warstw, jak
również zmianę składu chemicznego gruntów i ich właściwości technicznych, m.in. uziarnienia,
zagęszczenia,
stopnia
plastyczności.
W
rezultacie
powstają
nowe
grunty,
składające
się
z przemieszczonych składników mineralnych rodzimych i sztucznych, kwalifikowane do nasypowych.
Największy wpływ na przekształcenie powierzchni ziemi, w tym również gleb, będzie miała
rozbudowa układu komunikacyjnego. Zarówno na etapie przebudowy, jak i w trakcie użytkowania,
przewiduje się wzrost zawartości związków pochodzących ze źródeł komunikacyjnych na terenach
położonych wzdłuż ulic. Zasadna byłaby organizacja placu budowy w taki sposób, aby nie
występowała wtórna emisja pyłu, np. poprzez stosowanie zraszania terenu w okresie bezdeszczowym,
ograniczenie prędkości pojazdów, tymczasowe utwardzenie dróg w stopniu umożliwiającym
sprzątanie. Tego typu działania nie znajdują się jednak w zakresie zagadnień, jakie regulują zapisy
planu miejscowego.
Ze względu na trwały charakter zmian powierzchni ziemi, szczególnie ważne są zapisy
projektu planu, dotyczące ustaleń określających nieprzekraczalne powierzchnie zabudowy działek oraz
minimalne procenty powierzchni biologicznie czynnych. Ustalono lokalizację zabudowy zgodnie
z liniami zabudowy wyznaczonymi na rysunku planu. Powyższe zapisy projektu zapewnią
pozostawienie na każdej działce niezabudowanych powierzchni o nienaruszonej powierzchni terenu
i o zbliżonym do naturalnego podłożu gruntowym.
Zgodnie
z
ustaleniami
projektu
planu
ochroną
obejmuje
się
powierzchnię
ziemi,
a w przypadku zanieczyszczenia gleb lub ziemi ustala się rekultywacje terenu, zgodnie z przepisami
odrębnymi. Dla wzmocnienia ochrony gleb zaleca się wprowadzenie nowych nasadzeń drzew
i krzewów, które pełniłyby funkcję ochronną przed zanieczyszczeniami. Zgodnie z ustaleniami planu
28
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
ustala się lokalizację rzędu drzew po południowej stronie terenu 2KD-L oraz na terenach 30MN,
32MN, 33MN i 37MN, pomiędzy linią zabudowy a linią rozgraniczającą drogi 5KD-D (ul. Bojerowej).
Na jakość środowiska gruntowo-wodnego wpływa również sposób prowadzenia na terenach
gospodarki odpadami, która powinna być prowadzona zgodnie z obowiązującymi regulacjami
prawnymi, w tym również zgodnie z planem gospodarki odpadami dla gminy. W przypadku
omawianego obszaru odpady powstawać będą głównie w obrębie terenów usługowych oraz
mieszkaniowych, zarówno na etapie realizacji jak i eksploatacji budynków. W trakcie budowy
powstawać będą odpady związane z prowadzeniem samych prac budowlanych (gruz, kamienie,
tworzywa sztuczne, beton, metale, kable, itp.), a także związane z funkcjonowaniem zaplecza
socjalnego na placu budowy (odpady komunalne). W trakcie eksploatacji odpady powstawać będą
w związku z prowadzoną działalnością usługową, a także funkcjonowaniem budynków mieszkalnych.
W projekcie planu zapisano zagospodarowanie odpadów zgodnie z przepisami odrębnymi.
Opisane wyżej przewidywane inwestycje, wynikające z zapisów projektu planu, będą
oczywiście wpływać na zmianę powierzchni ziemi oraz zmianę struktury i funkcjonowania innych
elementów środowiska w sposób trwały lub długotrwały. Należy jednak uznać, że zjawiska te są
oczywistymi procesami niezbędnymi dla rozwoju funkcjonalno-przestrzennego Kiekrza, uzupełnienia
zabudowy w poszczególnych kwartałach, a także prawidłowego funkcjonowania tej części miasta.
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Występujące na terenie opracowania wody powierzchniowe objęte są ochroną. W tym
zakresie
projekt
planu
wprowadza
stosowne
zapisy
związane
z
ochroną
zasobów
wód
powierzchniowych. W projekcie planu obejmuje się ochroną istniejące na terenie 3MN oczka wodne,
a także rów melioracji szczegółowej na terenach 1 i 2Z/IT, który należy pozostawić jako ciek otwarty,
z zachowaniem niezbędnego dostępu, zgodnie z przepisami odrębnymi. W związku z tym na skutek
realizacji zapisów planu nie należy spodziewać się zmniejszenia zasobów wód powierzchniowych.
Nie przewiduje się również znaczącego oddziaływania realizacji ustaleń projektu planu na
wody podziemne, przy założeniu jednak wyłącznie pełnej i docelowej realizacji zapisów projektu planu.
Ustalenia regulują zasady prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej na przedmiotowym
obszarze. Przede wszystkim wprowadzono nakaz powiązania elementów sieci infrastruktury
technicznej na terenie planu z układem zewnętrznym infrastruktury technicznej oraz zapewnienie
dostępu do sieci zgodnie z przepisami odrębnymi. Zgodnie z projektem ustala się odprowadzanie
ścieków
komunalnych
do
sieci
kanalizacji
sanitarnej.
Jednak
ze
względu
na
opóźnienia
w zaopatrywaniu nowych terenów rozwojowych w sieci kanalizacyjne, w tym sieci kanalizacji
sanitarnej,
do
bezodpływowych.
czasu
jej
Ustalono
realizacji,
również
dopuszczono
zakaz
odprowadzanie
lokalizacji
ścieków
indywidualnych
do
oczyszczalni
zbiorników
ścieków.
Tymczasowe rozwiązanie w zakresie lokalizacji zbiorników bezodpływowych powoduje potencjalne
zagrożenie pogarszania stanu jakości środowiska gruntowo-wodnego na skutek niepoprawnie
29
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
funkcjonujących systemów odprowadzania ścieków (nieszczelne zbiorniki, zbyt rzadko usuwane ścieki
ze zbiorników).
Powiększenie
obszarów
zabudowanych
powoduje
zawsze
zmniejszenie
zdolności
infiltracyjnych gruntów przypowierzchniowych oraz nadmierny odpływ wód opadowych i roztopowych
z terenów. Powoduje to zagrożenie obniżania poziomu wód gruntowych, zmniejszania ich zasobów,
nadmiernego przesuszania gruntu, a w konsekwencji również zanikanie rowów czy oczek wodnych na
terenach zurbanizowanych oraz zachwiania równowagi ekologicznej.
Korzystnym skutkiem środowiskowym realizacji ustaleń planu będzie możliwość zmniejszenia
odpływu wód opadowych i roztopowych z terenów w wyniku antropopresji. Plan ustala bowiem
zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenach 1 i 2Z/IT, 1-8E. Wody opadowe
i roztopowe na terenach przeznaczonych pod zabudowę (MN i U) mogą być zagospodarowywane na
terenach lub odprowadzane do kanalizacji deszczowej. Priorytetem powinno być zagospodarowywanie
wód na terenach, a w momencie budowy kanalizacji deszczowej na terenach zabudowy mieszkaniowej
i usługowej istnieje możliwość zmiany zasilania Jeziora Kierskiego.
Dla ochrony zasobów wód podziemnych pożądane jest utrzymanie jak największych
powierzchni umożliwiających infiltrację wód do gruntu. W tym kontekście istotne są zapisy planu
dotyczące
ograniczenia
powierzchni
zabudowanych
działek
oraz
wymaganych
minimalnych
powierzchni biologicznie czynnych (na terenach zabudowy mieszkaniowej średnio 50%).
Zapisy planu ustalają także warunki gospodarowania odpadami, które powinny być zgodne
z przepisami odrębnymi. Pozwoli to uniknąć zagrożenia, związanego z możliwością zanieczyszczenia
gleb i wód odpadami, które będą wytwarzane przez większą liczbę obiektów budowlanych oraz
w trakcie prac budowlanych.
Ograniczenie powierzchni zabudowy i pozostawienie odpowiednio wysokiego udziału
powierzchni nieuszczelnionych oraz dopuszczenie stosowania nawierzchni przepuszczalnych na
terenach komunikacyjnych daje możliwość zachowania funkcji retencyjnych na tym obszarze.
6.3.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz
Na terenie objętym opracowaniem nie występują cenne przyrodniczo siedliska, czy też gatunki
roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem. Różnorodność biologiczna obszaru zachowana jest głównie
dzięki, miejscami bardzo bogatej, zieleni towarzyszącej zabudowie - zieleni ogrodowej, zieleni
przestrzeni publicznych - przyulicznej oraz zieleni spontanicznej i synantropijnej, porastającej obecnie
nieużytkowane fragmenty terenów oraz użytki rolne. Jest to zieleń w dużym stopniu kształtowana
i kontrolowana przez człowieka, o niższym stopniu naturalności oraz obniżonej odpornością na
antropopresję.
W związku z tym, że projekt planu zakłada wprowadzenie dość wysokiego udziału nowej
zabudowy. Na skutek realizacji zapisów planu nastąpi zmniejszenie różnorodności biologicznej
w wyniku eliminacji zbiorowisk roślinności synantropijnej na terenach nieużytków i terenach rolnych.
Zapisy zawarte w planie mają na celu zminimalizowanie w jak największym stopniu negatywnego
30
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
wpływu na istniejącą szatę roślinną i sprzyjać będą ochronie elementów środowiska przyrodniczego,
zapewniającego zachowanie różnorodności biologicznej.
Czynnikiem,
który
może
łagodzić
negatywne
dla
środowiska
przyrodniczego
skutki
antropopresji oraz może wspomagać zachowanie ekologicznych funkcji terenów jest wykształcenie
odpowiedniego układu przestrzennego zabudowy oraz wprowadzenie obowiązku zachowania
powierzchni biologicznie czynnych, zapewniających warunki życia organizmów żywych, produkcji
materii
organicznej
oraz
warunki
infiltracji
wód
opadowych
i
roztopowych
do
gruntu.
W tym celu w projekcie ustalono nieprzekraczalne parametry zabudowy oraz minimalne powierzchnie
biologicznie dla wszystkich terenów przeznaczonych po zabudowę. Na większości terenów
dopuszczono zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach działek, dzięki czemu
umożliwiono utrzymanie warunków zasilania zasobów wód gruntowych.
Korzystnymi, z punktu widzenia ochrony różnorodności, zapisami projektu planu są również
ustalenia dotyczące ochrony i kształtowania zieleni w obrębie poszczególnych terenów, zarówno
terenów budowlanych, jak i komunikacyjnych, umożliwiających ukształtowanie korzystnych warunków
dla bytowania na nich drobnych zwierząt. W tym kontekście istotne są zapisy ustalające ochronę
istniejących na terenach drzew, które nie kolidują z zagospodarowaniem terenu, obowiązek
zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów oraz obowiązek
wykształcenia rzędu drzew po południowej stronie terenu 2KD-L oraz na terenach 30MN, 32MN,
33MN i 37MN pomiędzy linią zabudowy a linią rozgraniczającą ulicy Bojerowej. Zasadne jest, aby
wprowadzana zieleń charakteryzowała się odpowiednim doborem i zróżnicowaniem gatunkowym oraz
gęstością nasadzeń. Wprowadzaną zieleń należy dostosować do warunków siedliskowych panującym
na danym terenie, ze szczególnym uwzględnieniem istniejącej roślinności nieurządzonej.
Wszystkie te zapisy pozwolą także na zachowanie korzystnych walorów estetycznych
i krajobrazowych obszaru planu, poprzez zachowanie odpowiedniej proporcji pomiędzy terenami
zieleni oraz terenami zabudowanymi. Wprowadzana zieleń oraz jej odpowiedni dobór i zróżnicowanie
gatunkowe przyczyni się do poprawy fizjonomii krajobrazu, zwiększenie różnorodności biologicznej
a także pozytywnie wpłynie na jakość i warunki życia mieszkańców Kiekrza.
Pozytywnie ocenia się zapisy planu w zakresie kształtowania krajobrazu oraz utrzymania tzw.
ład przestrzenny. Ograniczenie lokalizacji napowietrznych sieci infrastruktury technicznej, reklam,
szyldów, tablic informacyjnych pozwoli na poprawę wartości krajobrazowych tego terenu.
6.4.
Oddziaływanie na szatę roślinną
Realizacja ustaleń projektu planu wpłynie na trwałe zniszczenie szaty roślinnej na terenach
dotychczas
niezainwestowanych
(tereny
użytkowane
rolniczo,
nieużytki),
a
przeznaczonych
w projekcie pod zabudowę lub zainwestowanie elementami infrastruktury komunikacyjnej lub
technicznej. Przy czym zniszczona zieleń nieurządzona, przynajmniej częściowo, zastąpiona zostanie
zielenią urządzoną, towarzyszącą budynkom mieszkalnym (na terenach MN)
terenach U).
31
lub usługowym (na
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
W planie ustala się ochronę istniejących drzew, które nie kolidują z planowanym
przeznaczeniem terenu. Dla zwiększenia udziału roślinności w zagospodarowaniu terenów wprowadza
się nakaz zagospodarowania wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów zielenią. Zieleń
przyczyni się do poprawy panującego w otoczeniu mikroklimatu, wpłynie dodatnio na skład powietrza
poprzez produkcję tlenu i absorpcję dwutlenku węgla. Dodatkowo ustala się uzupełnienie nasadzeń
zieleni wysokiej w formie szpalerów drzew na terenach 30MN, 32MN, 33MN i 38MN wzdłuż ul.
Bojerowej (5KD-D) oraz lokalizację szpaleru drzew po południowej stronie drogi 2KD-L. Poza
oczywistą poprawą fizjonomii tego terenu, wprowadzona zieleń wysoka pełnić będzie rolę izolacji
(szczególnie w sferze psychologicznej) przed emisjami, związanymi z funkcjonowaniem cięgów
komunikacyjnych.
Na terenach budowlanych, w celu zniwelowania negatywnego wpływu zwiększenia
powierzchni zabudowanych, projekt planu określa maksymalny procent powierzchni zabudowy oraz
minimalny procent zachowania powierzchni biologicznie czynnych. W ten sposób zachowane zostaną
powierzchnie o podłożu zbliżonym do naturalnego, umożliwiające wprowadzanie nowej roślinności.
Zwiększeniu udziału terenów zieleni służą wprowadzone zapisami planu tereny zieleni
urządzonej z lokalizacją inwestycji celu publicznego w zakresie sieci infrastruktury technicznej elektroenergetycznej i gazownictwa (1,2Z/IT). Dopuszcza się na tym terenie stosowanie upraw
drzew i krzewów, przy czym wysokość drzew i krzewów pod liniami wysokiego napięcia nie może
przekraczać 2 m. Z punktu widzenia kształtowania i ochrony środowiska przyrodniczego wykorzystanie
obszaru pod liniami, dla celów specjalnej gospodarki leśnej (np. szkółek leśnych) należy uznać za
niezwykle pożyteczne.
6.5.
Oddziaływanie na powietrze
Na etapie realizacji ustaleń projektu planu nie przewiduje się zwiększonego oddziaływania na
jakość powietrza atmosferycznego w granicach opracowania.
Spodziewana jest jednak zwiększona emisja substancji gazowych i pyłowych, których źródłem
będą
pojazdy,
silniki
pracujących
maszyn,
sypkie
materiały
budowlane,
związane
z pracami budowlanymi, prowadzonymi w związku z lokalizacją nowej zabudowy, przebudową lub
rozbudową układu komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej. Będzie to oddziaływanie
krótkotrwałe, którego zasięg powinien ograniczyć się jedynie do terenu budowy i które powinno ustać
po zakończeniu prowadzenia prac budowlanych. Należy spodziewać się jednak, że prace nad
przebudową i modernizacją będą prowadzone etapowo, co znacznie zmniejszy oddziaływanie na
jakość powietrza atmosferycznego Kiekrza.
Wprowadzony ustaleniami planu nowy układ komunikacyjny nie będzie wpływał na znaczne
pogorszenie jakości powietrza na obszarze opracowania ani w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Na
podstawie wyników wielu analiz, prowadzonych w związku z oceną zanieczyszczeń powietrza
atmosferycznego – wymaganą w procedurze uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
dla dróg, należy stwierdzić, że emisja zanieczyszczeń, w tym przede wszystkim tlenków azotu –
32
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
najbardziej uciążliwych z emitowanych zanieczyszczeń, nie przekracza i nie będzie przekraczała
w przyszłości obowiązujących wartości odniesienia już na powierzchni pasów jezdni lub granic pasa
drogowego.
Emisja
rekompensowana
zanieczyszczeń
zmniejszającymi
z
się
rosnącej
z
roku
liczby
na
rok
poruszających
się
jednostkowymi
pojazdów
będzie
wskaźnikami
emisji
z poszczególnych typów pojazdów.
Realizacja nowej zabudowy nie przyczyni się do znaczącego pogorszenia jakości powietrza na
obszarze opracowania. W tym zakresie projekt planu wprowadza zakaz stosowania w nowych
budynkach pieców, trzonów kuchennych i kotłów na paliwo stałe z wyjątkiem paliw odnawialnych
z biomasy. Zaleca się stosowanie pieców i trzonów kuchennych do spalania mniej uciążliwych dla
środowiska paliw. Zapisy te wpisują się w zalecenia wynikające z rozporządzenia Nr 39/07 Wojewody
Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla
strefy – aglomeracja Poznań. Zgodnie z ww. rozporządzeniem niezwykle istotne dla jakości powietrza,
szczególnie w sąsiedztwie ciągów komunikacyjnych, jest również ilość i jakość poruszających się
pojazdów. W zakresie transportu drogowego zmierza się do ograniczenia wtórnej emisji pyłu poprzez
regularne utrzymanie czystości nawierzchni (np. czyszczenie metodą mokrą).
W projekcie planu wprowadzono również zakaz lokalizacji usług oddziałujących negatywnie na
środowisko.
6.6.
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Na skutek realizacji zapisów projektu planu miejscowego należy spodziewać się zmian
w obecnie ukształtowanym klimacie akustycznym Kiekrza. Zwiększenie się udziału zabudowy
mieszkaniowej na tym terenie, i co za tym idzie liczby mieszkańców, z pewnością wygeneruje większy
ruch samochodowy. Będzie to jednak ruch o charakterze lokalnym i nie będzie miał on większego
wpływu na znaczne pogorszenie się klimatu akustycznego w okolicy Kiekrza.
Na etapie realizacyjnym należy się spodziewać uciążliwości akustycznych powodowanych przez
pojazdy oraz silniki pracujących maszyn, związanych z pracami budowlanymi, prowadzonymi
w związku z lokalizacją nowej zabudowy, przebudową lub rozbudową układu komunikacyjnego oraz
infrastruktury technicznej. Będzie to oddziaływanie krótkotrwałe, którego zasięg powinien ograniczyć
się jedynie do terenu budowy i które powinno ustać po zakończeniu prowadzenia prac budowlanych.
Należy spodziewać się jednak, że prace nad przebudową i modernizacją będą prowadzone etapowo,
co znacznie zmniejszy oddziaływanie na kształtowanie klimatu akustycznego Kiekrza.
W projekcie planu wprowadzono również zakaz lokalizacji usług oddziałujących negatywnie na
środowisko.
6.7.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
W projekcie planu nie podejmuje się ustaleń w zakresie dziedzictwa kulturowego i zabytków
oraz dóbr kultury współczesnej.
33
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
6.8.
Oddziaływanie na formy ochrony przyrody, w tym obszary Natura 2000
Jak wcześniej wskazano, w granicy projektu planu nie występują obszary objęte prawną formą
ochrony przyrody, w tym również obszary wchodzące w skład Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura
2000.
Natomiast w odległości około 900 m od obszaru opracowania zlokalizowany jest obszar objęty
Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000, ustanowiony na mocy dyrektywy unijnej Rady
79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków – „Dolina Samicy”
(PLB300013).
Do głównych zagrożeń dla prawidłowego funkcjonowania siedlisk ptaków zaliczyć należy
działania człowieka prowadzące do pomniejszenia ich bazy pokarmowej, m.in. poprzez zaniechanie
dotychczasowego użytkowania rolnego, intensyfikacja gospodarki stawowej (usuwanie roślinności
z brzegów i toni stawów, zmiana tradycyjnego rytmu napełniania stawów, usuwanie krzewów i drzew
z brzegów, budowa nowych stawów, jak również niedostosowane do biologii ptaków terminy
prowadzenia zabiegów, zabudowywanie terenów niezabudowanych, penetrowanie siedlisk przez ludzi
i zwierzęta domowe oraz rozbudowa osiedli turystycznych.
Ze względu na oddalenie obszaru projektu planu od wskazanej ostoi jego realizacja nie
wpłynie na pogorszenie stanu siedlisk ptaków. W żaden sposób nie wpłynie ona na funkcjonowanie
doliny Samicy jako miejsca ich bytowania i lęgowisk oraz nie zmniejszy i naruszy ich miejsc żerowania.
Natomiast działania mające na celu eliminację bezpośrednich zagrożeń dla ptaków - ograniczanie
ruchu turystycznego w trakcie okresu lęgowego ptaków, czy penetrowanie siedlisk przez ludzi znajdują się poza zakresem ustaleń projektu planu miejscowego.
Ponadto obszar opracowania położony jest w odległości ok. 600 m od „PawłowickoSobockiego Obszaru Chronionego Krajobrazu”, powołanego w celu ochrony walorów krajobrazowych
doliny Samicy Kierskiej oraz jej funkcji regionalnego korytarza ekologicznego. Realizacja ustaleń planu
nie będzie miała wpływu na funkcjonowanie środowiska przyrodniczego w granicy obszaru
chronionego czy ograniczenie wartości krajobrazowych doliny Samicy.
6.9.
Oddziaływanie transgraniczne
Ze
względu
na
położenie
geograficzne
Poznania
(znaczne
oddalenie
od
terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
6.10.
Pola elektromagnetyczne
Promieniowanie elektromagnetyczne pochodzi zarówno ze źródeł naturalnych, tj. naturalne
pola magnetyczne ziemskie, naturalne pola elektryczne ziemskie oraz ze źródeł sztucznych –
elektroenergetyczne linie napowietrzne wysokiego napięcia (110 kV i więcej), stacje radiowe
i telewizyjne, GPZ i stacje transformatorowe, stacje bazowe telefonii komórkowej i in.
34
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
Na obszarze w granicach opracowania znajdują się dwie przesyłowe linie elektroenergetyczne
wysokich napięć WN-110 kV, które stanowią źródło emisji pól elektromagnetycznych. Stosownie do
wymogów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska projekt planu uwzględnia
konieczność ochrony terenów zabudowanych przed emisją pól elektromagnetycznych. Do ustaleń
projektu planu wprowadzono nakaz uwzględniania w zagospodarowaniu terenów 1,2Z/IT, 3U
i 40MN przebiegu linii oraz obszaru ich oddziaływania. Kwestie ograniczeń w zagospodarowaniu
terenów, przez które przebiega linie napowietrzne regulują przepisy odrębne, w tym art. 314
rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, z tego względu niema potrzeby powtarzania
tych uwarunkowań w zapisach projektu planu. Zgodnie z rozporządzeniem obowiązuje zakaz
wznoszenia na obszarach stref, w których występuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu
oddziaływania pola elektromagnetycznego, budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt
ludzi. Ze względu na określone w planie przeznaczenie większości terenów, przez które przebiegają
linie (tereny wyłączone z zabudowy Z/IT), nie będą one stanowić ograniczeń w zabudowywaniu
terenów. Jedynie zachodni fragment terenu zabudowy usługowej 3U oraz niewielki fragment terenu
40MN znajdują się w obszarze oddziaływania ww. linii elektroenergetycznej. Obszary oddziaływań linii
zostały wskazane na rysunku planu. Szerokość obszarów, jakie wskazano na rysunku projektu planu
wynoszą po 20 m od osi każdej linii w obie strony.
7.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Szczegółowe
określenie
skutków
realizacji
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego jest trudne ze względu na charakter ustaleń planu, które wskazują ramy
zagospodarowania przestrzennego poszczególnych grup terenów, zwłaszcza w zakresie funkcji oraz
parametrów
zabudowy.
Nie
precyzują
natomiast
szczegółowych
rozwiązań,
dotyczących
poszczególnych inwestycji budowlanych, definiowanych dopiero na etapie projektu budowlanego,
a
także
terminu
realizacji
danej
inwestycji.
Określenie
metody
analizy
wpływu
realizacji
poszczególnych inwestycji (dopuszczonych ustaleniami planu) na danym terenie jest możliwe dopiero
na etapie pozwolenia na budowę, co do którego można zastosować pewne metody analizy wpływu
danej inwestycji na środowisko oraz ustalić częstotliwość z jaką należy ją przeprowadzać.
Głównym
skutkiem
realizacji
ustaleń
planu
miejscowego
będą
konkretne
zmiany
w zagospodarowaniu przestrzennym omawianego obszaru, zwłaszcza w zakresie lokalizacji nowego
układu komunikacyjnego oraz nowej zabudowy. Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003
r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym prezydent miasta ma obowiązek co najmniej raz
w czasie kadencji przeprowadzić analizę zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy w celu
oceny aktualności planów miejscowych oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy. Ocenia również postępy w sporządzeniu planów oraz sporządza wieloletnie
plany ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium oraz z uwzględnieniem decyzji dotyczących
35
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym, wojewódzki, powiatowym
i gminnym, decyzji na terenach zamkniętych oraz decyzji o ustaleniu warunków zabudowy. W tym celu
niezbędne jest prowadzenie następujących rejestrów:
•
rejestr planów miejscowych,
•
rejestr wniosków o sporządzenie lub zmianę planów miejscowych lub zmianę studium,
•
rejestr wydanych decyzji o ustaleniu warunków zabudowy,
•
rejestr
wydanych
decyzji
o
ustaleniu
lokalizacji
inwestycji
celu
publicznego
o znaczeniu krajowym, wojewódzkim, gminnym lub powiatowym oraz decyzji wydawanych na
terenach zamkniętych.
Skutki
realizacji
postanowień
planu
będą
podlegały
bieżącemu
pomiarom
i ocenom, a także analizom wpływu na środowisko różnych czynników, w tym presji antropogenicznej,
prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska13. Działalność w ramach PMŚ dotyczy
monitoringu powietrza, wód, gleb i ziemi, przyrody, hałasu, pól elektromagnetycznych. Na poziomie
województwa monitoring prowadzony jest przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, na
szczeblu krajowym przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Ponadto w realizacji zadań PMŚ
uczestniczą również inne jednostki, w tym organy administracji rządowej (wojewoda, regionalny
dyrektor ochrony środowiska), organy administracji samorządowej (starosta, prezydent miasta,
burmistrz, wójt), a także zarządcy dróg, kolei, lotnisk, instytuty badawczo-naukowe, inwestorzy
prowadzący instalacje, wymagające uzyskania stosownych pozwoleń, inspekcja sanitarna.
8.
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W
PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE
W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”
przedmiotowy
obszar
oznaczony
jest
symbolem
M2n
-
zabudowy
niskiej,
mieszkaniowej
jednorodzinnej z usługami podstawowymi, na których utrzymuje się istniejące funkcje ogólnomiejskie.
Poprzez wymaganą zgodność ustaleń planu miejscowego z zapisami „Studium...” wachlarz możliwości
zagospodarowania niniejszego obszaru jest ograniczony.
Na etapie sporządzania projektu planu miejscowego rozpatrywano jednak dwa warianty
zagospodarowania przedmiotowego obszaru. Wariant pierwszy zakładał znacznie gęstszą sieć dróg
dojazdowych i lokalnych w zachodniej części opracowania. Po głębszej analizie zdecydowano się na
zmniejszenie udziału ciągów komunikacyjnych w ogólnej powierzchni terenu. Zmniejszony udział dróg
przyczyni się do zmniejszenia negatywnych oddziaływań na poszczególne elementy środowiska
przyrodniczego, a w szczególności na powierzchnię ziemi. Z punktu widzenia ochrony środowiska takie
rozwiązania uznaje się za słuszne i bardziej korzystne.
13
utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska
36
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
9.
WNIOSKI
•
Projekt planu dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu część G Kiekrz
Zachód
obejmuje
tereny
zainwestowane
głównie
zabudową
o
funkcji
mieszkaniowej
jednorodzinnej (we wschodniej i środkowej części terenu) oraz tereny użytkowane rolniczo
i nieużytki (w zachodniej części).
•
Analiza decyzji o ustaleniu warunków zabudowy, wydanych na obszarze projektu planu oraz
wniosków
złożonych
do
projektu
wskazuje
na
tendencję
przekształcania
terenów
w zachodniej części planu z użytkowanych rolniczo w tereny budowlane, zainwestowane
zabudową mieszkaniową jednorodzinną.
•
Obszar planu z racji już zaistniałych przekształceń przestrzennych oraz polityki przestrzennej,
określonej w „Studium...”, predysponuje do uzupełnienia zainwestowania. Ze względu na
położenie omawianego obszaru w bliskim sąsiedztwie zachodniego klina zieleni istnieje jednak
konieczność wprowadzenia regulacji dotyczących lokalizacji na nim nowej zabudowy w zakresie
parametrów zagospodarowania, a zwłaszcza dopuszczalnej powierzchni zabudowy, wymaganej
powierzchni
biologicznie
czynnej
oraz
minimalnych
powierzchni
działek
budowlanych,
wpływających na intensywność zainwestowania terenów. Położenie omawianego obszaru
w sąsiedztwie terenów cennych przyrodniczo determinuje również uregulowanie wielu
zagadnień związanych z ochroną środowiska, zwłaszcza w zakresie gospodarki wodnościekowej.
•
Projektowane w planie miejscowym rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne wpłyną na zmianę
sposobu zagospodarowania zwłaszcza zachodniej części omawianego obszaru. Wprowadzono tu
nowy układ urbanistyczny, umożliwiający rozbudowę osiedla domów jednorodzinnych. Na
pozostałych terenach nie przewiduje się znacznych przekształceń środowiska przyrodniczego,
oraz zmian sposobu zagospodarowania i krajobrazu. Projekt utrzymuje obecny sposób
zagospodarowania terenów istniejącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Zmiany polegać
będą na uzupełnieniu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w obrębie pojedynczych, dotąd
niezabudowanych, działek oraz uzupełnienia zaopatrzenia terenów w niezbędne elementy
infrastruktury technicznej.
•
Realizacja ustaleń projektu planu wpływać będzie na komponenty środowiska przyrodniczego.
Oddziaływanie to będzie skutkiem realizacji w granicy planu nowych inwestycji budowlanych,
związanych
z
realizacją
zabudowy
mieszkaniowej,
usługowej,
rozbudowy
układu
komunikacyjnego oraz zaopatrzenia terenów w niezbędne elementy infrastruktury technicznej.
•
Potencjalne trwałe lub długotrwałe oddziaływania dotyczyć będą:
→
ingerencji w powierzchnię ziemi, w tym: w profil glebowy i warunki gruntowo-wodne
w miejscu realizacji inwestycji budowlanych,
→
pomniejszenia
powierzchni
biologicznie
czynnych
oraz
pogorszenia
warunków
infiltracyjnych gruntu na terenach inwestycyjnych w wyniku uszczelnienia powierzchni
ziemi, w miejscach lokalizacji obiektów budowlanych, jezdni, chodników,
37
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
→
przyspieszenia odprowadzania wód opadowych i roztopowych z terenów urządzeniami
kanalizacji deszczowej oraz tym samym zmniejszenie zasilania wód podziemnych w obrębie
terenów,
→
usunięcia spontanicznych, ruderalnych zbiorowisk roślinnych,
→
zmiany składu gatunkowego roślinności oraz warunków bytowania drobnych zwierząt na
skutek realizacji nowego zainwestowania na terenach dotąd użytkowanych rolniczo bądź
nieużytkowanych,
→
zwiększenia
emisji
(zanieczyszczeń
i
hałasu)
w
związku
z
realizacją
inwestycji
budowlanych, komunikacyjnych i infrastrukturalnych oraz funkcjonowaniem nowych
terenów zabudowanych,
→
zwiększenie ilości odpadów w wyniku nowego zainwestowania terenów, zarówno na etapie
realizacji inwestycji (np. masy ziemne) oraz ich eksploatacji (np. odpady komunalne),
→
zmiany walorów krajobrazowych obszaru planu, poprzez zagospodarowanie terenów
nieużytkowanych – „urbanizacja” krajobrazu.
•
Projekt planu zawiera szereg zapisów zapewniających ochronę istotnych elementów środowiska
przyrodniczego i minimalizujących lub ograniczających negatywne skutki realizacji planu na
środowisko. Dotyczą one:
→
ochrony
istniejących
drzew
oraz
kształtowania
nowych
elementów
zieleni
w granicach terenów przeznaczonych pod zabudowę oraz terenów komunikacyjnych,
→
zachowania w granicach działek budowlanych minimalnych powierzchni biologicznie
czynnych – wolnych od zabudowy,
→
zakazu stosowania wysokoemisyjnych nośników energii w systemach grzewczych
budynków,
→
obowiązku docelowego podłączenia wszystkich budynków do sieci kanalizacji sanitarnej,
→
zasad
kształtowania
ładu
przestrzennego,
w
tym
zakazu
lokalizacji
elementów
zagospodarowania dysharmonizujących walory krajobrazowe terenów.
•
Warunkiem niezbędnym dla ograniczania negatywnych skutków oddziaływania na środowisko
będzie precyzyjne wyegzekwowanie ustaleń planu miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie
przez inwestorów przepisów i wymogów ochrony środowiska, wynikających z przepisów
odrębnych.
10.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
oraz ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
38
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu
środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na środowisko.
Projekt planu miejscowego opracowywany jest na podstawie uchwały Nr LXXVI/819/IV/2005
Rady Miasta Poznania z dnia 30 sierpnia 2005r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia mpzp dla
obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu. W ww. uchwale Rada Miasta Poznania
podjęła o sporządzeniu planu miejscowego odrębnie dla poszczególnych fragmentów obszaru,
wskazanych w załączniku graficznym do uchwały i oznaczonych symbolami od A do H. Niniejsza
prognoza dotyczy wskazanej w ww. uchwale części G – Kiekrz Zachód. Obszar położony jest
w północno-zachodniej, peryferyjnej części Poznania. Obejmuje zachodni fragment osady Kiekrz,
zlokalizowany pomiędzy ulicami: Podjazdową, Nawigacyjną, Wilków Morskich oraz Biwakową.
Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi 74,1 ha.
Plan miejscowy, jako akt prawa lokalnego, pozwoli na kontrolę oraz ograniczenie rozwoju
w obrębie Kiekrza funkcji, kolidujących z kierunkiem polityki przestrzennej, określonym dla tego terenu
w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”, które
mogłyby być wprowadzone na podstawie decyzji o warunkach zabudowy, wydanych w oparciu
o zasadę tzw. dobrego sąsiedztwa
Ustalenia omawianego projektu planu w powiązaniu z zapisami pozostałych planów
miejscowych, sporządzonych w oparciu o uchwałę Rady Miasta Poznania z 2005 r14. obejmujących
obszary jezior Kierskiego i Strzeszyńskiego, tereny położone w dolinie rzeki Bogdanki, a także obszary
jednostek osadniczych Kiekrz i Psarskie, pozwolą na kompleksową ochronę walorów przyrodniczych
i krajobrazowych całego północno-zachodniego fragmentu miasta Poznania. Ustalenia ww. planów
miejscowych
pozwolą
na
jednoznaczne
wyznaczenie
terenów
wyłączonych
z
zabudowy,
w tym cennych przyrodniczo i użytkowanych rolniczo, a także zdefiniują zasady kształtowania terenów
przeznaczonych pod zabudowę.
Ustalenia planu regulują także niezwykle istotne kwestie związane z lokalizacją nowej
zabudowy oraz sposobem zagospodarowania i przeznaczenia terenów już zabudowanych. Projekt
planu wskazuje szczegółowe zasady kształtowania ładu przestrzennego oraz zasady ochrony
środowiska, w tym zasady dotyczące ochrony powierzchni ziemi, prowadzenia gospodarki wodnościekowej
oraz
gospodarki
odpadami.
Projekt
planu
wskazuje
zasady
kształtowania
ładu
przestrzennego.
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu omawianego mpzp składa się z ośmiu części.
W pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne, metodologię i zasadność sporządzania prognozy.
W drugiej części scharakteryzowano poszczególne elementy środowiska przyrodniczego oraz ich
wzajemne powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę geologiczną i warunki gruntowe, warunki wodne,
szatę roślinną, świat zwierzęcy, gleby, klimat lokalny. Omówiono również położenie przedmiotowego
14
uchwałę w sprawie w przystąpienia do sporządzenia mpzp dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu
(oznaczonych w tej uchwale symbolami od A do H)
39
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD
obszaru w przestrzeni miasta i jego obecne zagospodarowanie. Określono również stan środowiska
przyrodniczego w zakresie jakości powietrza, wód oraz klimatu akustycznego.
W trzeciej części prognozy omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano również
powiązania
ich
z
zapisami
innych
dokumentów
–
„Studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” oraz „Programem ochrony środowiska dla miasta
Poznania na lata 2009-2012”. Wykazano także potencjalne skutki dla środowiska i przestrzeni, jakie
mogą wystąpić w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu.
W
czwartej
części
zwrócono
uwagę
na
problemy
ochrony
środowiska,
związane
z zagadnieniami regulowanymi w projekcie planu, szczególnie w kontekście obowiązujących regulacji
prawnych.
W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu
międzynarodowym i krajowym, natomiast w szóstej części omówiono potencjalne oddziaływanie
realizacji ustaleń projektu planu na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego. Wskazano
również rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań
na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego planu. W siódmej części
odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków realizacji postanowień planu miejscowego.
Ostatnia, ósma część, zawiera informacje na temat rozwiązań alternatywnych, jakie
rozważano podczas opracowywania projektu planu oraz o przyczynach wyboru ostatecznych rozwiązań
zawartych w projekcie planu.
40