prognoza oddziaływania na środowisko
Transkrypt
prognoza oddziaływania na środowisko
MIEJSKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA MPU-ORZ3/7322-543-30/Kzg/09 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD OPRACOWANIE: ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH MGR KATARZYNA SYDOR MGR JOANNA ZOMERSKA POZNAŃ, LUTY 2010 R./LIPIEC 2010 R.* /LISTOPAD 2010 R.** *NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU PLANU WYNIKAJĄCE Z UZYSKANYCH OPINII I DOKONANYCH UZGODNIEŃ ** NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU PLANU WYNIKAJĄCE Z ROZPATRZENIA UWAG PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD 1. WPROWADZENIE ............................................................................................................................ 3 1.1. Informacje wstępne........................................................................................................................... 3 1.2. Podstawy formalno-prawne opracowania ............................................................................................ 3 1.3. Cel i zakres merytoryczny opracowania ............................................................................................... 4 1.4. Wykorzystane materiały i metody pracy .............................................................................................. 5 2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO................................................................. 7 2.1. Charakterystyka poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego i ich wzajemnych powiązań ...... 7 2.1.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu ......................................................................7 2.1.2. Rzeźba terenu ............................................................................................................................8 2.1.3. Budowa geologiczna i warunki gruntowe ......................................................................................8 2.1.5. Szata roślinna.............................................................................................................................9 2.1.6. Świat zwierzęcy ........................................................................................................................ 10 2.1.7. Gleby ....................................................................................................................................... 10 2.1.8. Klimat lokalny........................................................................................................................... 11 2.1.9. Dziedzictwo kulturowe .............................................................................................................. 12 2.2. Stan środowiska przyrodniczego ....................................................................................................... 12 2.2.1. Jakość powietrza atmosferycznego ............................................................................................ 12 2.2.2. Jakość wód .............................................................................................................................. 14 2.2.3. Klimat akustyczny ..................................................................................................................... 14 3. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU .................................... 15 3.1. Cel opracowania projektu planu........................................................................................................ 15 3.2. Ustalenia projektu planu .................................................................................................................. 15 3.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami.................................................................. 19 3.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu................... 20 4. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTU PLANU ........................................................................................................................................... 22 5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM I KRAJOWYM ................................................................................................................................... 25 6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO .................. 27 6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi................................................................................................ 27 6.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ........................................................................ 29 6.3. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz...................................................................... 30 6.4. Oddziaływanie na szatę roślinną ....................................................................................................... 31 6.5. Oddziaływanie na powietrze ............................................................................................................. 32 6.6. Oddziaływanie na klimat akustyczny ................................................................................................. 33 6.7. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe........................................................................................... 33 6.8. Oddziaływanie na formy ochrony przyrody, w tym obszary Natura 2000 ............................................. 34 6.9. Oddziaływanie transgraniczne .......................................................................................................... 34 6.10. Pola elektromagnetyczne ................................................................................................................. 34 7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA................................................................................. 35 8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE ................................................................................................................................ 36 9. WNIOSKI....................................................................................................................................... 37 10. STRESZCZENIE .............................................................................................................................. 38 ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle mapy topograficznej miasta Poznania Hipsometria Geologia Mapa glebowo-rolnicza Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania Projekt mpzp dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu – część G Kiekrz Zachód, MPU 2010r. – etap procedury planistycznej – II wyłożenie do publicznego wglądu 2 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD 1. WPROWADZENIE 1.1. Informacje wstępne Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu – część G Kiekrz Zachód. Projekt planu miejscowego opracowywany jest na podstawie uchwały Nr LXXVI/819/IV/2005 Rady Miasta Poznania z dnia 30 sierpnia 2005r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia mpzp dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu. W ww. uchwale Rada Miasta Poznania podjęła o sporządzeniu planu miejscowego odrębnie dla poszczególnych fragmentów obszaru, wskazanych w załączniku graficznym do uchwały i oznaczonych symbolami od A do H. Niniejsza prognoza dotyczy wskazanej w ww. uchwale części G – Kiekrz Zachód. Obszar położony jest w północno-zachodniej, peryferyjnej części Poznania. Obejmuje zachodni fragment osady Kiekrz, zlokalizowany pomiędzy ulicami: Podjazdową, Nawigacyjną, Wilków Morskich oraz Biwakową. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi 74,1 ha. 1.2. Podstawy formalno-prawne opracowania Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko1. Zgodnie z art. 51 ust. 1 ww. ustawy organ administracji opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie sporządza prognozę oddziaływania na środowisko. Zapisy powyższej ustawy stanowią odzwierciedlenie wdrożenia do polskich regulacji prawnych ustaleń podjętych na poziomie międzynarodowym w dyrektywach Wspólnot Europejskich, w tym: 1. dyrektywy Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dz. Urz. WE L 175 z 05.07.1985), 2. dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992), 3. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. Urz. WE L 197 z 21.07.2001), 4. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/4/WE z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylającej dyrektywę Rady 90/313/EWG (Dz. Urz. WE L 41 z 14.02.2003), 5. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia 26 maja 2003 r. przewidującej udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie 1 Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z dnia 7 listopada 2008 r. ze zmianami 3 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD środowiska oraz zmieniającej w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG (Dz. Urz. UE L 156 z 25.06.2003), 6. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/1/WE z dnia 15 stycznia 2008 r. dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Dz. Urz. UE L 24 z 29.01.2008). W myśl powyższej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom właściwym do zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są przedmiotem społecznej oceny – podlegają wyłożeniu do publicznego wglądu, a ustalenia prognozy mogą mieć wpływ na decyzje rady gminy w sprawie uchwalenia planu miejscowego. 1.3. Cel i zakres merytoryczny opracowania Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie przewidywanego wpływu na środowisko, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych w projekcie planu form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu w prognozie ocenia się relacje pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska przyrodniczego, a także aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem, stanowiącym załącznik graficzny uchwały. Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie określa w art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko. Zgodnie z art. 52 ust. 1 ww. ustawy prognoza oddziaływania na środowisko musi być opracowana stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, a informacje w niej zawarte dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu miejscowego. Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy zakres i stopień szczegółowości informacji zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57 2 Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami 4 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem RDOŚ-30-OO.III7041-1763/09 z dnias 24.11.2009 r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Poznaniu (pismem NS-72/1-184(1)/09). 1.4. Wykorzystane materiały i metody pracy Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe: Literatura: • Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne Kondracki J., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, • Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa Jeż J., Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2001, • Fizjografia urbanistyczna Szponar A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, • Atlas geochemiczny Poznania i okolic Lis J., Pasieczna A., Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 2005. Materiały kartograficzne • mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000, • mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000, • mapa glebowo-rolnicza, • mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2001, • mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2004, • mapa topograficzna w skali 1:10 000, ark. N-33-130-D-a-1 Kiekrz, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1998. Dokumenty, inne dostępne opracowania: • projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu, część G – Kiekrz Zachód, MPU listopad 2010, • Uchwała Nr LXXVI/819/IV/2005 Rady Miasta Poznania z dnia 30 sierpnia 2005 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu, • Opracowanie ekofizjograficzne do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu, mgr Maria Mielcarek, mgr Alicja Czaban, mgr Dorota Buryan, mgr Krzysztof Gała, Jadwiga Cybińska, Poznań, wrzesień 2005 r., 5 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD • Prognoza oddziaływania na środowisko dla potrzeb miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu, część F - KiekrzWschód woj. Wielkopolskie, mgr Andrzej Rybczyński, Poznań maj 2008 r., • Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r., • Program ochrony środowiska miasta Poznania na lata 2009-2012, Uchwała Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r., • Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH) (2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281), • Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań, • Stan środowiska w Wielkopolsce w roku 2006, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2007, • Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2008, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2009, • Roczna ocena jakości powietrza w Wielkopolsce za rok 2008, WIOŚ, Poznań 2009, • Raport roczny monitringu powietrza w 2009 r. na stacji pomiarowej Poznań 2 Ogród Botaniczny, WIOŚ, Poznań 2010. Inne źródła: • wizja terenowa (listopad 2009 r.) • dokumentacja fotograficzna (MPU, listopad 2009 r.) • www.natura2000.mos.gov.pl. • www.salamandra.org.pl • www.geoinfo.amu.edu.pl Powyższe materiały w połączeniu z wizją terenową pozwoliły na opracowanie charakterystyki stanu funkcjonowania środowiska w podziale na poszczególne komponenty. Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjnoopisowej, polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w całość posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska i wskazaniu, jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu. Posłużono się również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi uwarunkowaniami przyrodniczymi. Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie, 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD jaki umożliwia obecny stan dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście - stopień ogólności (lub szczegółowości) ustaleń planu. 2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 2.1. Charakterystyka poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego i ich wzajemnych powiązań 2.1.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu Obszar objęty opracowaniem położony jest w północno-zachodniej części Poznania, w dzielnicy Jeżyce. Ustaleniami planu obejmuje się fragment dawnej wsi Kiekrz, położonej na północ od Jeziora Kierskiego. Granice terenu opracowania wyznaczają od zachodu i północy ul. Podjazdowa stanowiąca jednocześnie granicę administracyjną miasta Poznania, od wschodu ulice: Wilków Morskich oraz Nawigacyjna, od południa ul. Wilków Morskich i ul. Biwakowa Kiekrz to osiedle praktycznie w całości zainwestowane zabudową mieszkaniową jednorodzinną położone w otoczeniu lasu i jezior wraz z uzupełniającą zabudową usług podstawowych. W obszarze opracowania, pod względem funkcjonalnym, można wyróżnić dwie strefy. Część wschodnia i środkowa opracowania to teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej jedno- lub dwukondygnacyjnej. Przy czym środkowa część obszaru, pomiędzy ul. Regatową, ul. Jachtową, ul. Wilków Morskich, a ul. Bojerową charakteryzuje się bardzo gęstą siatką dróg dojazdowych i wewnętrznych oraz zdecydowanie większym stopniem zainwestowania. Część zachodnią obszaru objętego opracowaniem zajmują głównie tereny użytkowane rolniczo oraz nieużytki. Jedynie na pojedynczych działkach na północy i południu występuje zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wraz z budynkami gospodarczymi i garażami. Ponadto w północno-zachodniej części opracowania przebiegają dwie napowietrzna linie elektroenergetyczne WN-110 kV relacji GPZ Tarnowo Podgórne – GPZ Kiekrz oraz, równolegle do sieci elektroenergetycznych, biegnie również przesyłowy gazociąg wysokiego ciśnienia Dn350 Złotniki Konarzewo. Otoczenie obszaru opracowania jest bardzo zróżnicowane pod względem funkcjonalnym. Przedmiotowy teren stanowi północną granicę północno-zachodniego (golęcińskiego) klina zieleni miasta Poznania. Kliny zieleni, wykorzystując naturalne ukształtowanie dolin rzecznych, wkomponowują się do wnętrza miasta, tworząc układ „krzyża” na kierunkach północ – południe (rzeka Warta) i wschód – zachód (jej dopływy), połączone są obwodnicą wewnętrzną (pierścień dawnych fortyfikacji) i pasem zieleni zewnętrznej (obszary lasów). Na wprowadzenie zespołów zieleni do miasta po raz pierwszy uwagę zwrócił w 1925 roku prof. Adam Wodziczko. Projekt systemu zieleni oparty na klinach został opracowany w latach 1930 – 1934 pod kierunkiem prof. Władysława Czarneckiego. W obrębie systemu klinów sposób zagospodarowania podporządkowany jest ochronie wartości i zasobów przyrodniczych. 7 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD Obszar golęcińskiego klina zieleni tworzy dolina Bogdanki wraz z systemem jezior: J. Kierskiego, J. Strzeszyńskiego oraz J. Rusałka. Spacerowe ścieżki prowadzące wśród lasów liściastych wzdłuż wschodniego brzegu Jeziora Kierskiego zachodnim klinem zieleni prowadzą aż do Parku Sołackiego. Na północ od obszaru opracowania znajduje się obszar wsi Kiekrz, położonej w gminie Rokietnica, z zabudową mieszkaniową jednorodzinną, o ekstensywnym charakterze. Są to przeważnie pojedyncze zabudowania, także o charakterze zagrodowym, usytuowane wzdłuż głównych dróg. W głębi działek istnieją podziały terenów rolnych w oparciu o jedną drogę wewnętrzną. Dotyczy to również charakteru zagospodarowania miejscowości położonych na zachód: Kobylnica Mała oraz Rogierówka, a także miejscowości Psarskie na wschodzie. 2.1.2. Rzeźba terenu Według regionalizacji fizyczno-geograficznej Kondrackiego (1994) obszar opracowania znajduje się w obrębie mezoregionu Pojezierze Poznańskie (315.51), w mikroregionie Równina Poznańska (315.516). Zgodnie z podziałem geomorfologicznym Niziny Wielkopolskiej Krygowskiego (1961) badany obszar występuje w obrębie Wysoczyzny Poznańskiej, w subregionie Równiny Poznańskiej. Rzeźba obszaru objętego opracowaniem, podobnie jak całego Poznania, jest wynikiem oddziaływań lądolodu skandynawskiego stadiału poznańskiego zlodowacenia bałtyckiego. Powierzchnię terenu opracowania kształtuje wysoczyzna morenowa, stanowiąca korzystne warunki dla rozwoju zabudowy. Średnia wysokość wysoczyzny to 85,0-90,0 m n.p.m. Kulminacja znajduje się w północnej części omawianego obszaru – 95,0 m n.p.m. Natomiast najniżej położone są obszary wzdłuż zachodniej, południowej i wschodniej granicy obszaru objętego ustaleniami planu – 77,0 m n.p.m. Cały teren opada w kierunku południowym, południowo-zachodnim oraz południowowschodnim. 2.1.3. Budowa geologiczna i warunki gruntowe Budowa geologiczna utworów przypowierzchniowych jest odzwierciedleniem warunków geomorfologicznych i rzeźby terenu. Cały omawiany obszar pokryty jest osadami zlodowacenia bałtyckiego. Osady czwartorzędowe, o miąższości bliskiej 70 m, są zbudowane z kompleksu glin zwałowych zlodowacenia południowopolskiego i środkowopolskiego, zalegających z reguły na głębokości większej niż 18-20 m p.p.t. Partie stropowe czwartorzędu zbudowane są z osadów piaszczystych i glin zwałowych zlodowacenia północnopolskiego. Są to lokalnie transgresywne osady fluwioglacjalne piasków i żwirów o miąższości do 5-7 m oraz poziom glin morenowych o miąższości 15 m. Korzystne warunki budowlane mają przede wszystkim wyniesione wysoczyznowe, zbudowane z glin, niekiedy tylko przykrytych cienką warstwą piasków. 8 powierzchnie PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD 2.1.4. Warunki wodne Wody powierzchniowe Obszar opracowania w całości położony jest w zlewni rzeki Warty, w Poznańskim Dorzeczu Warty. Odwodnienie terenu następuje na południe w kierunku Jeziora Kierskiego. W granicach przedmiotowego obszaru wody powierzchniowe reprezentowane są głównie przez rów melioracji szczegółowej odwadniający tereny pól uprawnych w zachodniej części obszaru objętego ustaleniami projektu planu oraz niewielkie oczka wodne, znajdujące się w części wschodniej omawianego terenu. Wody podziemne Wody podziemne obszaru opracowania występują w kilku poziomach. Znaczenie użytkowe mają zwłaszcza wody czwartorzędowe, nie należące jednak do żadnego z głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP). Wody gruntowe swym charakterem i głębokością występowania, odzwierciedlają cechy konfiguracyjne terenu oraz budowę geologiczną. Zgodnie z mapą hydrograficzną w skali 1:50 000, ark. Poznań, na terenie wysoczyznowym obszaru opracowania wody poziomu gruntowego zalegają na głębokościach z przedziału 2-5 m p.p.t. Położone kilka metrów ponad lustro wody w jeziorze powierzchnie terasowe, na których usytuowana jest zabudowa mieszkaniowa, charakteryzują się na ogół swobodnym lub lekko napiętym zwierciadłem wód gruntowych, utrzymującym się w przypowierzchniowych nasypach mineralnych piaskach, na głębokości około 1,5-3 m p.p.t. Pionowe wahania zwierciadła uzależnione są od stanów wody w jeziorach (J. Kierskie, J. Kierskie Małe) i łączącej je Samicy Kierskiej. 2.1.5. Szata roślinna Obszar objęty ustaleniami planu stanowi częściowo tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z bogatą zielenią ogrodów przydomowych oraz tereny wykorzystywane rolniczo. Obecnie w części zachodniej omawianego projektu mpzp częściowo prowadzona jest działalność rolnicza i sadownicza. W związku z tym występują tu głównie biocenozy antropogenicznego pochodzenia, charakteryzujące się ubogim składem gatunkowym, ograniczającym się do roślin uprawnych i towarzyszących im (niepożądanych przez rolników) pospolitych chwastów. Urozmaiceniem znacznych powierzchni rolniczych są nieliczne zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne, ważne z ekologicznego punktu widzenia ze względu na zwiększenie bioróżnorodności omawianego obszaru. Gatunkami występującymi wśród zakrzewień są m.in.: bez czarny oraz śliwa tarnina. Bogatą roślinność ogrodów przydomowych tworzą przeważnie powierzchnie trawiaste, zagospodarowane kompozycjami drzew i krzewów, często gatunków ozdobnych m.in. magnolii, róży, żywotników zachodnich, sumaków octowców, a także sosny, świerku, modrzewia, cisów i drzew owocowych oraz gęstych żywopłów. 9 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD Zieleń towarzyszy również pojedynczym działkom, dotychczas niezainwestowanym. Tworzą ją zarówno gęste zarośla roślin krzewiastych oraz zieleń wysoka. Spotkać tu można takie gatunki jak: świerk pospolity (Picea alba), świerk kłujący (Picea pungens), brzoza brodawkowata (Betula pendula Roth), bez czarny (Sambucus nigra), lilak pospolity (Syringa vulgaris), grab pospolity (Carpinus betulus), śnieguliczka biała (Symphoricarpos albus), jeżyna (Rubus sp.), róża dzika (Rosa carina), leszczyna pospolita (Corylus avellana), wierzba płacząca (Salix sepulclaris „Chysocoma”), wierzba wawrzynkowa (Salix daphnoides). 2.1.6. Świat zwierzęcy Teren objęty granicami planu nie obejmuje atrakcyjnych siedlisk fauny. Na sytuację tą wpływa głównie dotychczasowy sposób zagospodarowania terenu objętego analizą (zabudowa mieszkaniowa, pola uprawne) oraz terenów bezpośrednio z nim sąsiadujących (duże kompleksy terenów również użytkowanych rolniczo w bezpośrednim sąsiedztwie omawianego obszaru). Przeobrażenia środowiska – miejscami duża intensywność zabudowy – spowodowała, że świat zwierzęcy jest niezbyt bogaty. Postępująca urbanizacja spowodowała, że w obrębie terenów zabudowanych egzystują głównie gatunki pospolite, najlepiej przystosowane do miejscowych warunków życia, tj. drobne ptaki, płazy i owady. Większe bogactwo występowania (szczególnie owadów) towarzyszy fragmentom porośniętym przez dziko rosnące, kwitnące rośliny zielne, które są źródłem pokarmu dla owadów zapylających. Również rów melioracyjny i oczka wodne stanowią miejsce życia wielu drobnych organizmów żywych, charakterystycznych dla wód stojących oraz wolno płynących (ryby, płazy, owady). Na terenach pól uprawnych mogą pojawiać się ptaki migrujące w poszukiwaniu pożywienia miedzy zadrzewieniami towarzyszącymi innym uprawom, zlokalizowanym w sąsiedztwie omawianego terenu. Możliwa jest również obecność ptaków drapieżnych (myszołów, błotniak stawowy), polujących na niewielkie gryzonie, docierających tu z odleglejszych terenów doliny rzeki Samicy. Sporadycznie na terenie tym pojawiać się mogą również przedstawiciele większych gatunków ssaków, migrujących między terenami o większej wartości przyrodniczej (np. sarna polna). 2.1.7. Gleby Na omawianym obszarze występuje wysoki udział gleb bielicowych i pseudobielicowych klasy IVa oraz V, zwłaszcza w centralnej oraz południowo-zachodniej części obszaru objętego ustaleniami planu. Północno-zachodnią część opracowania zajmują gleby o cechach brunatnych i bielicowych klasy IVb. Przestrzenne rozmieszczenie gruntów na analizowanym obszarze przedstawia załącznik graficzny nr 5. 10 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD 2.1.8. Klimat lokalny Warunki klimatyczne analizowanego obszaru są zbliżone do panujących na terenie Niziny Wielkopolskiej. Zgodnie z regionalizacją klimatyczną Polski wg Okołowicza (1973-1978) Poznań położony jest w obrębie regionu Śląsko-Wielkopolskiego, odznaczającego się klimatem o przewadze wpływów oceanicznych. Cechami charakterystycznymi tego klimatu są stosunkowo małe roczne amplitudy temperatury powietrza, wczesna wiosna, długie lato, łagodna i krótka zima z mało trwałą pokrywą śnieżną. Okres wegetacyjny trwa tutaj 220 dni i zaliczany jest do najdłuższych w Polsce. Wg Wosia (1994) miasto Poznań leży w obrębie Regionu Środkowowielkopolskiego. W porównaniu z pozostałymi regionami charakteryzuje go częstsze występowanie pogody bardzo ciepłej a zarazem pochmurnej (około 60 takich dni, z tego około 40 bez opadu). Jednocześnie odznacza się on częstszym występowaniem dni z pogodą przymrozkową, bardzo chłodną z dużym zachmurzeniem i opadem (około 20 takich dni). Na klimat miasta Poznania w dużym stopniu wpływ mają, napływające znad Atlantyku, masy powietrza polarno-morskiego. Stanowią one ponad 75% wszystkich mas napływających nad Poznań. Taki rozkład warunkuje przede wszystkim napływ wiatrów z sektora zachodniego, północnego i południowo – zachodniego, o prędkości dochodzącej do 5 m/s. Średnia prędkość wiatru dla miasta Poznania wynosi 4,1 m/s. Najczęściej spotkać tu można wiatry bardzo słabe i słabe (do 5 m/s), a bardzo silne (powyżej 15 m/s) pojawiają się bardzo rzadko. Wiatry wieją z największą prędkością w zimie i na wiosnę, a z najmniejszą latem. Wartość ciśnienia atmosferycznego wynosi średnio 1004,6 hPa. W ostatnim pięćdziesięcioleciu najwyższe średnie dobowe ciśnienie atmosferyczne osiągnęło ponad 1035 hPa, a najniższe 958 hPa. Najniższa średnia miesięczna wartość ciśnienia notowana jest w kwietniu, a najwyższa w październiku. Natomiast największe wahania ciśnienia mają miejsce w grudniu i w lutym, a najmniejsze w czerwcu. Usłonecznienie rzeczywiste, czyli łączna suma godzin ze słońcem w ciągu roku, wynosi 1524 godziny. Najwyższe miesięczne sumy usłonecznienia notowane są w miesiącach letnich (maj-sierpień), a najniższe w grudniu i styczniu. Średnie miesięczne zachmurzenie ogólne nieba wynosi 65%. Liczba dni pogodnych wynosi 36,3, pochmurnych (ze średnim zachmurzeniem nieba) 119, mglistych 63,7, a w tym z mgłą całodzienną 3,1. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 8,0°C. Najchłodniejszym miesiącem jest styczeń, a najcieplejszym lipiec. Maksimum absolutne, zanotowane w Poznaniu w roku 1959, wyniosło 38,2°C, a minimum w roku 1987 –28,5°C. Rozkład opadów charakteryzuje wyraźny cykl roczny. Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku 11 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD Poznań Ławica wykazały, że średnia wartość opadu atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1960 – 2002)3 wynosiła 527,0mm. Okres wegetacyjny dla Poznania wynosi 221 dni. Na okres ten przypada 1164 godzin usłonecznienia rzeczywistego. Na mikroklimat obszaru opracowania wpływa morfologia terenu. Wysoczyznowy charakter terenu opracowania wpływa dodatnio na jego przewietrzanie. Ponadto niska zabudowa oraz występowanie terenów otwartych nie wpływa na kumulowanie się zanieczyszczeń na obszarze objętym ustaleniami planu. 2.1.9. Dziedzictwo kulturowe W rozumieniu ustawy z dnia 23 lipca 2003 r.o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami4 w granicach obszaru objętego opracowaniem nie występują żadne obiekty kultury. Ponadto w granicach obszaru objętego opracowaniem nie występują udokumentowane stanowiska archeologiczne. 2.2. Stan środowiska przyrodniczego 2.2.1. Jakość powietrza atmosferycznego Obecnie na obszarze opracowania nie występują źródła wpływające na znaczne pogorszenie jakości powietrza atmosferycznego. Obszar objęty ustaleniami planu w większości stanowią tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z gęstą siecią dróg dojazdowych i lokalnych, a także tereny dotychczas użytkowane rolniczo. O jakości powietrza na obszarze opracowania stanowią systemy grzewcze, oparte, między innymi, na węglu – jako paliwie. Węglowa sieć ciepłownicza powoduje dostawanie się do atmosfery szeregu zanieczyszczeń pyłowych, powstających podczas spalania węgla w piecach węglowych, m.in. dwutlenku węgla oraz związków siarki i azotu. Ponadto na jakość powietrza atmosferycznego obszaru opracowania mogą wpływać liczne cięgi komunikacyjne, powodujące obciążenie obszaru emisją ze źródeł mobilnych. Ruch samochodowy powoduje emisję do atmosfery szeregu zanieczyszczeń gazowych, powstających podczas spalania paliw płynnych w silnikach pojazdów, w tym m.in. węglowodorów aromatycznych (WWA), dwutlenku siarki (SO2), dwutlenku azotu (NO2), tlenku węgla (CO) oraz substancji pyłowych, powstających w wyniku ścierania nawierzchni jezdni i opon pojazdów. Użytkowanie rolnicze terenów może być źródłem zanieczyszczeń spowodowanych stosowaniem środków ochrony roślin, a także wykorzystywanych do upraw maszyn. 3 4 Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu; www.geoinfo.amu.edu.pl Dz. U. Nr 162 poz. 1568 z dnia 17 września 2003 r. 12 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD Tło zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego zmierzone w ramach monitoringu środowiska dla wybranych substancji w punkcie pomiarowym zlokalizowanym najbliżej obszaru opracowania – na stacji automatycznej Poznań 2 Ogród botaniczny - przedstawia poniższa tabela: Tabela 1. Stężenia kilku substancji w powietrzu w 2009 r., odnotowane na stacji pomiarowej zlokalizowanej w Ogrodzie Botanicznym DWUTLENEK SIARKI (SO2) µg/m3 TLENEK AZOTU (NO) µg/m3 DWUTLENEK AZOTU (NO2) µg/m3 12 28,2 5,7 PYŁ ZAWIESZONY PM10 µg/m3 33,3 WARTOŚCI DOPUSZCZALNE 20 40 40 Źródło: Raport roczny za rok 2009, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska; www.poznan.pios.gov.pl Legenda: wartość < 50% normy 50% normy < wartość < 75% normy 75% normy < wartość < 100% normy wartość przekracza normę Ostatnie badania w roku 2008 wykazały przekroczenie dopuszczalnych norm tylko dla jednej substancji tj. 24-godzinnych stężeń pyłu PM10. Pod tym względem aglomerację Poznania zakwalifikowano do klasy C w trzystopniowej klasyfikacji. Należy podkreślić, że stężenia pyłu PM10 wykazują wyraźną zmienność sezonową – przekroczenia dotyczą tylko sezonu zimowego (grzewczego). Zgodnie z art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska dokonuje corocznej oceny jakości powietrza dla całego województwa wielkopolskiego celem uzyskania informacji o stężeniu zanieczyszczeń w powietrzu. Pod kątem ochrony zdrowia ludzi bada się stężenie w powietrzu następujących substancji: dwutlenku azotu, dwutlenku siarki, benzenu, ołowiu, kadmu, arsenu, niklu, benzopirenu, tlenku węgla, ozonu oraz pyłu PM10. Ze względu na przekroczenia dopuszczalnych poziomów stężeń pyłu PM10 w trzech punktach pomiarowych, zlokalizowanych na terenie miasta, w trakcie badań przeprowadzonych w 2005 r., Poznań został zaliczony do terenów, dla których istnieje konieczność wyznaczenia obszarów przekroczeń stężeń danej substancji i potrzebę opracowania programu ochrony powietrza. Zgodnie z rozporządzeniem Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań5 niezbędne jest podjęcie działań mających na celu poprawę jakości powietrza atmosferycznego w mieście, poprzez m.in. ograniczanie zużycia produkowanej energii (stosowanie termoizolacji budynków), rozbudowę i modernizację sieci ciepłowniczej, zastępowanie ogrzewania budynków starego typu – węglowego – ogrzewaniem olejowym, gazowym, elektrycznym, wykorzystywanie alternatywnych źródeł energii (np. kolektory słoneczne), wymianę starych kotłów węglowych na kotły ekologiczne, a także ograniczanie 5 Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r. 13 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD emisji ze źródeł liniowych. Przewidziano również wprowadzenie tzw. strefy ograniczonej emisji komunikacyjnej w centrum Poznania. W porównaniu do obszaru całego miasta, zakłada się tam dwukrotnie częstsze działania w zakresie utrzymania czystości nawierzchni, które przyniosą efekt ograniczenia emisji wtórnej na poziomie 60% redukcji w porównaniu do roku 2005. 2.2.2. Jakość wód Ze względu na brak szczegółowych danych dotyczących jakości zasobów wodnych na analizowanym terenie szczegółowe określenie jakość występujących tu wód jest utrudnione. W celu ogólnego określenia jakości wód podziemnych wykorzystano dane pochodzące z pomiarów chemizmu wód podziemnych, wykonanych przez Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie, który od 2007 r. przeprowadza na terenie województwa wielkopolskiego badania jakości jednolitych części wód podziemnych w ramach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego. W 2008 r. JCWPp nr 62, w obrębie którego położone było miasto Poznań6, oceniono jako zagrożone nieosiągnięciem dobrego stanu7. Ponadto, z danych przedstawionych na mapie sozologicznej8 wynika, że na omawianym terenie zanieczyszczone wody podziemne występują w jego centralnej i wschodniej części, na terenach obecnie zainwestowanych, miejscami bardzo intensywną, zabudową mieszkaniową jednorodzinną. Sytuacja ta wynika najprawdopodobniej z prowadzenia niewłaściwej gospodarki wodno-ściekowej w obrębie istniejącej zabudowy, co wynika zapewne z braku sieci kanalizacji sanitarnej. Z kolei w zachodnio-południowej części omawianego obszaru występują grunty podatne na infiltrację zanieczyszczeń do wód podziemnych. 2.2.3. Klimat akustyczny Klimat akustyczny danego środowiska tworzy zespół zjawisk akustycznych wywołanych źródłami hałasu znajdującymi się w tym środowisku lub poza nim. Obecnie w zurbanizowanych środowiskach mamy do czynienia z bardzo silnym hałasem komunikacyjnym, powodowanym przez ruch samochodowy, kolejowy oraz lotniczy. Szczególnie uciążliwy dla mieszkańców jest hałas samochodowy. Wzrost liczby pojazdów w miastach powoduje, że przekroczenie norm hałasu w środowisku obserwuje się wzdłuż większości ruchliwych ulic. W stanie istniejącym, obszar objęty ustaleniami projektu planu znajduje się przede wszystkim w zasięgu oddziaływania hałasu komunikacyjnego samochodowego, którego źródłem jest gęsta sieć dróg dojazdowych i lokalnych. Należy jednak zauważyć, że drogi te generują jedynie ruch lokalny, który nie stanowi dużych uciążliwości akustycznych dla mieszkańców Kiekrza. Jedynie w okresie letnim można się spodziewać 6 7 8 W 2008 r. przeprowadzono weryfikację granic JCWPd, wydzielonych w 2005 r., w wyniku którego powstał nowy podział Polski na jednolite części wód podziemnych. W nowym podziale Poznań położony jest w obrębie JCWPd nr 60. wg „Raportu o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2008”, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2009, mapa sozologiczna 1:50 000; ark. Poznań N – 33 – 130 - D, Geokarrt International, Rzeszów 2004r. 14 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD wzmożonego ruchu w południowej części obszaru opracowania (ul. Wilków Morskich, Biwakowa) na skutek zwiększonego ruchu turystycznego w kierunku przystani jachtowych i żeglarskich, znajdujących się przy północnym brzegu Jeziora Kierskiego. 3. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU 3.1. Cel opracowania projektu planu Głównym założeniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu, część G – Kiekrz Zachód, stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jest ustalenie przeznaczenia terenów oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy, przy uwzględnieniu zasad kształtowania ładu przestrzennego oraz dostosowaniem funkcji, struktury zabudowy i intensywności zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych terenu. Plan miejscowy, jako akt prawa lokalnego, pozwoli na kontrolę oraz ograniczenie rozwoju w obrębie Kiekrza funkcji, kolidujących z kierunkiem polityki przestrzennej, określonym dla tego terenu w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”, które mogłyby być wprowadzone na podstawie decyzji o warunkach zabudowy, wydanych w oparciu o zasadę tzw. dobrego sąsiedztwa Ustalenia omawianego projektu planu w powiązaniu z zapisami pozostałych planów miejscowych, sporządzonych w oparciu o uchwałę Rady Miasta Poznania z 2005 r9. obejmujących obszary jezior Kierskiego i Strzeszyńskiego, tereny położone w dolinie rzeki Bogdanki, a także obszary jednostek osadniczych Kiekrz i Psarskie, pozwolą na kompleksową ochronę walorów przyrodniczych i krajobrazowych całego północno-zachodniego fragmentu miasta Poznania. Ustalenia ww. planów miejscowych pozwolą na jednoznaczne wyznaczenie terenów wyłączonych z zabudowy, w tym cennych przyrodniczo i użytkowanych rolniczo, a także zdefiniują zasady kształtowania terenów przeznaczonych pod zabudowę. 3.2. Ustalenia projektu planu Projekt planu składa się z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali 1:2 000. Część tekstowa projektu składa się z ustaleń szczegółowych, dotyczących poszczególnych grup terenów. W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu ustalono (załącznik nr 7): 9 • tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej: 1-40MN, • tereny zabudowy usługowej: 1-4U, uchwałę w sprawie w przystąpienia do sporządzenia mpzp dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu (oznaczonych w tej uchwale symbolami od A do H) 15 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD • tereny zieleni nieurządzonej z lokalizacją inwestycji celu publicznego w zakresie sieci infrastruktury technicznej: elektroenergetycznej i gazownictwa: 1 i 2Z/IT, • tereny dróg publicznych - w tym klasy lokalnej: 1-4KD-L, klasy dojazdowej: 1-14KD-D, 1-7KD-Dxs, 1-5KD-Dx, • tereny dróg wewnętrznych: 1-14KDWxs, 1-8KDWx, KDWt, • teren infrastruktury technicznej elektroenergetyki: 1-8E. Projekt planu przewiduje zainwestowanie większości obszaru objętego granicą planu. We wschodniej i środkowej części projekt zachowuje istniejący układ funkcjonalno-przestrzenny oraz wykształcony układ komunikacyjny. Natomiast w zachodniej części planu, na terenach obecnie użytkowanych rolniczo lub nieużytkowanych, wprowadza nowy układ urbanistyczny z dominującym udziałem terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (30-40MN), uzupełoniony dwoma niewielkimi terenami usługowymi (1U i 2U) oraz terenami zieleni nieurządzonej wraz z elelemntami infrastruktury technicznej: elektroenergetyki i gazownictwa (1,2Z/IT). Wyznaczono układ nowych połączeń komunikacyjnych wewnątrz obszaru, wraz z powiązaniami z już istniejącym układem transportowym zewnętrznym. Główną oś komunikacyjną nowego układu stanowi ulica klasy lokalnej (2KD-L), projektowana na przedłużeniu ul. Wilków Morskich (3KD-L). Na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ustalono lokalizację budynków wolno stojących, przy założeniu realizacji na działce budowlanej jednego budynku mieszkalnego oraz dopuszczeniu lokalizacji jednego budynku garażowo-gospodarczego. Na terenach położonych w kwartale terenu pomiędzy ulicami: Regatową, Jachtową, Wilków Morskich i Bojerową (na terenach 11-28MN) dopuszczono lokalizację budynków mieszkalnych w zabudowie bliźniaczej. Na terenach usługowych wprowadzono zakaz lokalizacji usług negatywnie oddziaływujących na środowisko. Wprowadzono również zakaz lokalizacji obiektów handlowych o powierzchni sprzedażay powyżej 300 m2. Dla terenów Z/IT projekt planu ustala utrzymanie ich dotychczasowego sposobu użytkowania jako terenów zieleni nieurządzonej, wraz z utrzymaniem istniejących sieci infrastruktury technicznej – dwóch napowietrznych sieci elektroenergetycznych o napięciu 110 kV oraz podziemnego gazociągu wysokiego ciśnienia DN350. W projekcie planu, zarówno na rysunku i w uchwale, uwzględniono istnienie obszarów oddziaływania linii elektroenergetycznych oraz stref wyznaczonych wzdłuż gazociągu, zgodnie z przepisami odrębnymi, które wpływają na ograniczenia w zagsopodarowaniu i użytkowaniu terenów. Na terenach E ustalono lokalizacje wolno stojących stacji transformatorowej. W projekcie planu określono szczegółowe ustalenia w zakresie wymaganych parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, dotyczące: • maksymalnej powierzchni zabudowy dla każdej działki – 30-35% dla terenów MN, 50% dla terenów U i 30% dla terenów E, • ograniczenia powierzchni budynków garażowo-gospodarczych na terenach MN do 40 m2, 16 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD • minimalnej powierzchni biologicznie czynnej, jaką należy zachować na każdej działce budowlanej – 50% na terenach MN, 15% na terenach U, 80% na terenach Z/I oraz 10% na E, • kształtu dachów – na większości terenów dachy strome, jedynie na terenach 2MN, 29MN, 1U, 4U i E dopuszczono dachy płaskie, • wysokości obiektów budowlanych – na terenach MN i U dla budynków mieszkalnych o dachach stromych maksymalnie 10 m do kalenicy, dla dachów płaskich nie więcej niż 8 m, dla budynków garażowo-gospodarczych w zależności od geometrii dachu maksymalnie 3 lub 5 m, dla stacji transformatorowych na terenach E maksymalnie 3,6 m, • parametrów wydzielanych działek budowlanych, w tym: powierzchni działki budowlanej – na terenach 1-29MN nie mniejszą niż 600 m2, na terenach 30-37MN nie mniejszą niż 700 m2, na terenach 38-40MN nie mniejszą niż 900 m2, dla terenów dopuszczonej zabudowy bliźniaczej nie mniejszą niż 500 m2, na terenach U nie mniejszą niż 1500 m2, minimalnej szerokości frontu nowej działki – dla zabudowy wolno stojącej nie mniej niż 20 m, dla zabudowy bliźniaczej nie mniej niż 12 m, na terenach U nie mniej niż 25 m. Dla wszystkich terenów przeznaczonych pod zabudowę szczegółowo określono dostęp do dróg publicznych oraz normatyw parkingowy, uwzględniający wymagane w granicy działek miejsca postojowe dla samochodów osobowych. Poza tym na wszystkich terenach usługowych ustalono obowiązek zapewnienia odpowiedniej ilości miejsc postojowych dla rowerów oraz stanowisk do przeładunków towarów, zlokalizowanych poza stanowiskami postojowymi dla samochodów osobowych. W zakresie ochrony i kształtowania ładu przestrzennego w miejscach wskazanych na rysunku planu na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 7MN, 29MN ustalono lokalizację akcentów architektonicznych, które dzięki charakterystycznej architekturze podkreślą kompozycję urbanistyczną zabudowy oraz ułatwią orientację w terenie. Ponadto, na terenach mieszkaniowych wprowadzono regulacje w zakresie estetyki wykończenia budynków, dotyczące nakazu stosowania do poktrycia dachów stromych dachówki lub materiału ją imitującego. Ponadto, na terenach przeznaczonych pod zabudowę MN i U wprowadzono zakaz lokalizacji ogrodzeń pełnych oraz ogrodzeń wykonanych z elementów prefabrykowanych, natomiast na terenach zieleni i infrastruktury technicznej Z/IT zakazano lokalizacji ogrodzen w ogóle. Na wszystkich terenach wprowadzono zakaz lokalizacji nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej oraz określono zasady lokalizacji na terenach urządzeń reklamowych i szyldów. Do projektu planu wprowadzono również szereg ustaleń, które dotyczą zagadnień, związanych z ochroną i kształtowaniem poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego. W tym zakresie ustalono: • ochronę istniejących drzew na terenach MN, U, Z/IT oraz na terenach komunikacyjnych, które nie kolidują z planowanym przeznaczeniem terenów, 17 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD • zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów MN i U, E oraz terenów komunikacyjnych, • obowiązek nasadzenia drzew na terenach 30MN, 32MN, 33MN, 38MN pomiędzy ul. Bojerową a liniami zabudowy, wyznaczonymi na rysunku planu, • zachowanie istniejących na terenie 3MN oczek wodnych oraz istniejącego na terenach Z/IT rowu melioracyjnego jako otwartego, • ochronę naturalnego ukształtowania powierzchni terenu na terenach MN, U i Z/IT, • nakaz przeprowadzenia rekultywacji gleby lub ziemi na terenach MN, U w przypadku ich zanieczyszczenia, zgodnie z przepisami odrębnymi, • nakaz wykorzystania mas ziemnych pozyskanych podczas prac budowlanych na terenach MN i U w granicach działki, z dopuszczeniem usuwania ich nadmiaru zgodnie z przepisami odrębnymi, • zagospodarowanie odpadów, zgodnie z przepisami odrębnymi, • zaopatrzenie w wodę terenów wyłącznie z miejskiej sieci wodociągowej, • docelowo nakaz odprowadzania ścieków bytowych i komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej (do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej dopuszcza się odprowadzanie ścieków komunalnych do bezodpływowych zbiorników), • zakaz lokalizacji na terenach MN i U indywidualnych oczyszczalni ścieków, • nakaz zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenach MN, U, E, Z/IT w granicach działki budowlanej, przy czym na terenach o przeznaczeniu MN i U dopuszczono również możliwość odprowadzania wód do kanalizacji deszczowej, • odprowadzanie wód opadowych i roztopowych z terenów dróg publicznych do sieci kanalizacji deszczowej, przy czym na terenach 2KD-Dx, 5KD-Dx, 6KD-Dxs i 7KD-Dxs dopuszczono zagospodarowanie wód na terenach, • dopuszczenie zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenach dróg wewnętrznych, przy czym na terenach 14KDWxs i KDWt dopuszczono również odprowadzenia wód do sieci kanalizacji deszczowej, • zakaz stosowania w budynkach pieców, trzonów kuchennych i kotłów na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy, • nakaz zachowania na terenach MN dopuszczalnych przepisami odrębnymi poziomów hałasu w środowisku jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, • nakaz zachowania w przypadku lokalizacji na terenie 4U żłobka lub przedszkola dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, • nakaz zachowania na terenach U na granicy z terenami MN dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. 18 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD 3.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zapisy projektu planu miejscowego (część tekstowa i graficzna) muszą być powiązane z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy uchwala plan miejscowy dopiero po stwierdzeniu jego zgodności ze studium. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego. W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” obszar objęty opracowaniem ww. planu miejscowego znajduje się w podstrefie ZW5, związanej z zabudową dawnych wsi Kiekrz i Psarskie. Cały obszar planu położony jest na terenie przeznaczonym w „Studium…” pod zabudowę, oznaczonym symbolem M2n. Jako funkcję podstawową dla przedmiotowego terenu wskazano tereny zabudowy niskiej, mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami podstawowymi, na których utrzymuje się istniejące funkcje ogólnomiejskie. Teren położony w zachodniej części analizowanego obszaru, pomiędzy ul. Biwakową a ul. Bojerową i Podjazdową, wskazano do przekształceń funkcjonalno-przestrzennych oraz do scaleń i podziałów. Zaznaczono również przebieg magistralnych sieci infrastruktury technicznej – linii elektroenergetycznych oraz gazociągu. W kontekście tych ustaleń zapisy projekty planu, omówione w podrozdziale 3.2 prognozy, mówiące o funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej jako podstawowej na obszarze planu, należy uznać za zgodne z zapisami „Studium...”. Realizacja ustaleń planistycznych na terenach od 30MN do 39MN położonych w zachodniej części planu pozwoli na stworzenie nowego spójnego funkcjonalnie i przestrzennie układu urbanistycznego w oparciu o nowy układ terenów komunikacyjnych i mieszkaniowych. Tym samym projekt planu umożliwi przeprowadzenie przekształceń funkcjonalnoprzestrzennych na tych terenach. Projekt usankcjonował również istniejące elementy infrastruktury technicznej oraz obszary i strefę ich oddziaływania. Zapisy projektu planu miejscowego korespondują również z zapisami Programu Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2009-2012. Program ten stanowi wyraz realizacji polityki ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został w oparciu o zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na organy samorządowe województwa, powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. Wyżej wymieniony dokument określa zadania w zakresie ochrony środowiska dla Poznania dla okresu czteroletniego (lata 2009-2012) oraz definiuje cele średniookresowe dla miasta do roku 2015. Dokument wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska, podzielone na trzy bloki tematyczne, w tym: • cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy gminy w powiązaniu z ochroną środowiska, 19 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD • cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania zasobów przyrody, • cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu, część G – Kiekrz Zachód. Są to m.in. poniższe cele ekologiczne: 1. Ochrona powierzchni ziemi i gleb. Realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: nieprzekraczalne parametry zabudowy na terenach przeznaczonych pod zabudowę, zasady wykorzystania mas ziemnych, powstających w wyniku prac budowlanych, ochronę naturalnego ukształtowania powierzchni terenów MN, U, Z/IT, prowadzenie gospodarki odpadami zgodnie z przepisami odrębnymi. 2. Poprawa jakości wód powierzchniowych i zapewnienie odtwarzalności zasobów wód podziemnych. Realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające zachowanie stawów i ochronę istniejącego cieku wodnego na terenach Z/IT, obowiązek docelowego odprowadzania ścieków do sieci kanalizacji sanitarnej, zakaz lokalizowania indywidualnych oczyszczalni ścieków, zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenach MN, U, Z/IT, E, z dopuszczeniem odprowadzania ich do sieci kanalizacji deszczowej z terenów U, MN. Projekt planu dopuszcza również zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w obrębie niektórych terenów komunikacyjnych oraz dopuszcza stosowanie nawierzchni przepuszczalnych dróg wewnętrznych. 3. Osiągnięcie najwyższej jakości powietrza i wyeliminowanie lokalnych uciążliwości. Realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zakaz stosowania pieców, kotłów i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy na wszystkich terenach, na którym dopuszczono lokalizację zabudowy. 3.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu Odstąpienie od realizacji planu miejscowego dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu, część G – Kiekrz Zachód w Poznaniu może mieć bardzo zróżnicowane, zarówno pozytywne, jak i negatywne, skutki dla środowiska i ładu przestrzennemu tego obszaru. Istotnych potencjalnych zmian w środowisku spodziewać się można zwłaszcza w zachodniej części obszaru planu, którą obecnie stanowią użytki rolne, w tym niewielkie powierzchnie sadów oraz grunty orne, charakteryzujące się średnimi i słabymi glebami. Pomimo braku zabudowy obszar jest znacznie przekształcony przez człowieka w wyniku użytkowania rolniczego. Grunty te, ze względu na bliskość terenów o wysokich walorach przyrodniczych, krajobrazowych i rekreacyjnych, są bardzo atrakcyjne do zainwestowania. Biorąc pod uwagę, obserwowane w skali całego miasta, tendencje dotyczące procesów inwestycyjnych - ich skali i rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych - brak realizacji ustaleń projektu planu może w znacznym stopniu utrudnić lub w niektórych przypadkach wręcz uniemożliwić zagospodarowanie omawianego obszaru, a zwłaszcza terenów wskazanych do 20 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD przekształceń, zgodnie z polityką przestrzenną określoną w „Studium...” dla Poznania. Wszelkie inwestycje budowlane prowadzone będą w oparciu o decyzje administracyjne (decyzje o warunkach zabudowy i decyzje pozwolenia na budowę). Realizacja polityki przestrzennej w oparciu o decyzje administracyjne nie stanowi skutecznego narzędzia, umożliwiającego kształtowanie ładu przestrzennego, co z kolei rodzi negatywne skutki w skali lokalnej dla danego terenu. Prowadzenie procesów inwestycyjnych jest bardziej efektywne i korzystne dla przestrzeni i środowiska w przypadku, gdy dla danego terenu obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, określający szereg istotnych zagadnień dotyczących kształtowania ładu przestrzennego oraz zasad ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego. Bez z góry określonych ram dotyczących intensywności, parametrów i form zabudowy istnieje zagrożenie, że tereny przekształcane w tereny budowlane zainwestowane zostaną zbyt intensywnie, w wyniku przeprowadzania podziałów geodezyjnych gruntów rolnych na małe działki budowlane i wprowadzanie wysokiego procentu zabudowy (przykład takiego zagospodarowania stanowi zabudowa mieszkaniowa pomiędzy ulicami: Regatową, Jachtową, Wilków Morskich oraz Bojerową, gdzie istnieje bardzo gęsta siatka dróg dojazdowych do małych działek budowlanych, zainwestowanych budynkami mieszkaniowymi jednorodzinnymi, niejednokrotnie o wysokim procencie zabudowy). Istnieje również zagrożenie wprowadzania na omawiany obszar funkcji niezgodnych z jej mieszkaniowym charakterem, generujących dla obszaru planu oraz jego otoczenia zbyt dużo uciążliwości, przy jednoczesnym braku rozwiązań pozwalających na ograniczanie negatywnego oddziaływania antropopresji na środowisko, tj. stosowanie niskoemisyjnych nośników energii czy uregulowanie gospodarki wodno-ściekowej. Z drugiej strony, efektem zachowania dotychczasowego sposobu użytkowania omawianego obszaru, będzie utrzymanie znacznych powierzchni biologicznie czynnych, umożliwiających infiltrację wód opadowych i roztopowych do gruntu. Roślinność terenów rolniczych oraz nieużytków zapewnia tworzenie biomasy oraz zachowanie bazy pokarmowej dla wielu zwierząt. Wartość środowiska przyrodniczego terenów rolniczych zależeć będzie jednak od sposobu prowadzenia gospodarki rolnej, zwłaszcza w zakresie stosowania nawozów oraz środków ochrony roślin. Gospodarka rolna stanowi zagrożenie dla jakości wód i gleb, a tym samym dla roślin, zwierząt i ludzi. Skutkiem użycia nawozów mineralnych, organicznych, chemicznych środków ochrony roślin w nieodpowiednich terminach lub w nadmiarze może być skażenie wód gruntowych azotanami lub środkami chemicznymi, eutrofizacja wód powierzchniowych w wyniku spływu nadmiaru związków azotu i fosforu z pól uprawnych do zbiorników wodnych, zakwaszenie gleb, a także degradacja gleb w wyniku erozji. Przedmiotowy obszar charakteryzuje udział gleb klas średnich i słabych. Zakładając wariant zerowy, a więc brak realizacji zapisów planu, można się spodziewać postępującej degradacji gleb, w większości i tak już odłogowanych. Reasumując, do najważniejszych potencjalnych zmian w środowisku, zarówno w przypadku pozostawienia obecnego zagospodarowania terenów oraz podjęcia nowych procesów inwestycyjnych, przy braku realizacji ustaleń planu miejscowego, zaliczyć można m.in.: 21 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD Zmiany pozytywne: • w przypadku utrzymania rolniczego użytkowania gruntów zachowanie powierzchni biologicznie czynnych, umożliwiających infiltrację wód opadowych i roztopowych do gruntu, zachowanie bazy pokarmowej dla zwierząt. Zmiany negatywne: • możliwość pogorszenie walorów krajobrazowych omawianego obszaru, w wyniku realizacji zabudowy odmiennej od istniejącej pod względem przeznaczenia, charakteru, kubatury, standardu i wyglądu oraz braku kompleksowych rozwiązań w zakresie układu komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej, obsługujących nowe tereny zabudowane, • zbyt intensywne zainwestowanie poszczególnych terenów i z tym związane uszczelnienie dużych powierzchni terenów, znaczne zmniejszenie zdolności infiltracyjnych gruntów i pogorszenie warunków retencyjnych terenów, • zwiększenie zagrożenia zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego w wyniku braku rozwiązań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej oraz degradacji gleb, • pogorszenie jakości powietrza i klimatu akustycznego w wyniku wzrostu emisji zanieczyszczeń oraz hałasu ze źródeł komunikacyjnych (samochodowych). 4. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTU PLANU Z punktu widzenia istniejących problemów i zagrożeń środowiska przyrodniczego omawianego obszaru istotne znaczenie ma szczególnie charakter jego obecnego zainwestowania oraz położenie w zlewni Jeziora Kierskiego, współtworzącego północno-zachodni klin zieleni miasta Poznania. Omawiany obszar charakteryzuje się środowiskiem antropogenicznie przekształconym. Ze względu na swoje położenie, stopień oraz charakter obecnego zainwestowania, przekształcenia środowiska oraz uwarunkowania wynikające ze „Studium...”, predysponuje do zainwestowania, zgodnego z mieszkalnym charakterem Kiekrza oraz uwzględniającego położenie omawianego terenu w sąsiedztwie Jeziora Kierskiego, obszaru wrażliwego na antropopresję. Zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, w celu utrzymania równowagi przyrodniczej oraz dla racjonalnego gospodarowania zasobami środowiska, w mpzp powinny być uwzględnione zagadnienia, dotyczące m.in. kompleksowego rozwiązania problemów zabudowy terenów, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania ścieków, gospodarki odpadami, systemów transportowych i komunikacji publicznej, czy też innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed hałasem i polami elektromagnetycznymi. Istniejąca na obszarze objętym projektem planu zabudowa posiada dostęp do sieci wodociągowej, elektroenergetycznej oraz gazowej. Obszar zabudowany nie posiada natomiast sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej. Ścieki bytowe i komunalne odprowadzane są do bezodpływowych zbiorników. Konieczna jest zatem rozbudowa sieci kanalizacyjnej na terenach już zabudowanych oraz 22 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD budowa całej infrastruktury technicznej na nowych terenach inwestycyjnych (tereny 30-40MN, 2-4U, 1,2Z/IT). Istniejąca w środkowej części planu bardzo gęsta siatka ulic dojazdowych o niewielkich przekrojach, zwłaszcza na terenach położonych pomiędzy ulicami: Regatową, Jachtową, Wilków Morskich i Bojerową, powoduje znaczne utrudnienia techniczne w realizacji wszystkich elementów infrastruktury technicznej, niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania terenów. To z kolei stwarza zagrożenie dla jakości środowiska gruntowo-wodnego omawianego obszaru i jego otoczenia, w tym dla jakości wód Jeziora Kierskiego, który zasilany jest m.in. poprzez spływ wód z terenów wyżej położonych. Projekt planu poprzez zapisy dotyczące przeznaczenia poszczególnych terenów, formy nowej zabudowy pozwala na kontynuację dotychczasowego zagospodarowania z dominującym udziałem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, uniemożliwiając jednocześnie rozwój funkcji i form zabudowy zbyt intensywnych i negatywnie ingerujących w przestrzeń i krajobraz Kiekrza. Co szczególnie istotne ustala nieprzekraczalne parametry w zakresie maksymalnej powierzchni zabudowy, minimalnej powierzchni biologicznie czynnej, wysokości budynków oraz minimalnej powierzchni nowych działek budowlanych. Uchwalenie planu miejscowego uniemożliwi zatem rozwój chaotycznej i zbyt intensywnej zabudowy. W zakresie rozwiązywania problemów terenów przeznaczonych pod zabudowę, projekt planu ustala powiązanie sieci infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu do sieci technicznej zgodnie z przepisami odrębnymi. W pełnym zakresie reguluje zagadnienia związane z prowadzeniem gospodarki wodno-ściekowej oraz gospodarki odpadami. Stosownie do zapisów rozporządzenia Wojewody Wielkopolskiego Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań, w przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych, wprowadza zakaz stosowania pieców, trzonów kuchennych i kotłów na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy. Ustala się ochronę istniejących na obszarze planu drzew nie kolidujących z planowaną zabudową oraz wprowadza nakaz realizacji nowych nasadzeń zieleni na terenach przeznaczonych pod zabudowę. Stosownie do przepisów odrębnych projekt planu uwzględnił ograniczenia w zagospodarowaniu terenów 40MN, 3U, 1Z/IT i 2Z/IT, wynikające z przebiegu sieci gazowej wysokiego ciśnienia i linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia. Jednym z głównych problemów ochrony środowiska jest stale rosnące skażenie środowiska hałasem. Przepisy art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska nakazują, aby przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, różnicując tereny o różnych funkcjach lub różnych zasadach zagospodarowania, wskazać te, które należą do poszczególnych rodzajów terenów (wskazanych w art. 113 ust. 2 ww. ustawy), dla których ustalone są dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska 23 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku10. Zgodnie z tym dokumentem w zakresie długookresowej ochrony środowiska przed hałasem stosuje się wskaźniki LDWN - długookresowy średni poziom dźwięku A odniesiony do wszystkich dób w roku oraz LN - długookresowy średni poziom dźwięku A odniesiony do wszystkich pór nocy. W zakresie ochrony przed hałasem plan ustala zachowanie odpowiednich standardów akustycznych dla terenów MN, jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Dla pozostałych terenów nie ustala się dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska w art. 73 ust. 1 stanowi, że w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się w szczególności ograniczenia wynikające z: 1) ustanowienia w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, użytku ekologicznego, stanowiska dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin, 2) utworzenia obszarów ograniczonego użytkowania lub stref przemysłowych, 3) wyznaczenia obszarów cichych w aglomeracji oraz obszarów cichych poza aglomeracją, 4) ustalenia w trybie przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne warunków korzystania z wód dorzecza oraz ustanowienia stref ochronnych ujęć wód, a także obszarów ochronnych zbiorników wód podziemnych. W granicach projektu planu nie występują formy ochrony przyrody, ustanowione na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, a także obszary objęte Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000, ustanowione na mocy dyrektyw unijnych: dyrektywy Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków i dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Najbliżej położonymi obszarami prawnie chronionymi są obszary specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Dolina Samicy” (PLB300013) oraz „Pawłowicko-Sobocki Obszar Chronionego Krajobrazu”. Obszary te położone są w kierunku północno-wschodnim od granicy omawianego planu miejscowego. • OSO „Dolina Samicy” (PLB300013) – obejmuje dolny i środkowy bieg rzeki Samicy wraz z otoczeniem. Położony jest w gminach: Oborniki, Suchy Las, Rokietnica i Miasto Poznań Wyznaczony został na podstawie Dyrektywy 79/409/EWG rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 r., zmieniającym rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 200011. Jego powierzchnia wynosi 2391 ha. Obszar ostoi obejmuje rzekę Samicę, jej najbliższe otoczenie – wilgotne łąki, trzcinowiska, naturalne i sztuczne oczka wodne, niewielkie kompleksy leśne (bory mieszane, dąbrowy, grądy i olsy), Jezioro Kierskie Małe - oraz 10 11 rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826 z 5 lipca 2007 r.), Dz. U. Nr 179, poz. 1275 24 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD obszary pól uprawnych. Ostoja powołana została w celu ochrony lęgowisk ptaków. W dolinie Samicy stwierdzono występowanie co najmniej 19 lęgowych gatunków ptaków, wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/43/EWG, w tym: bąka, bączka, bociana białego, gęsi białoczelnej, podgorzałki, kani rudej, błotniaka stawowego, błotniaka łąkowego, żurawia, szczudłaka, rybitwy rzecznej, rybitwy czarnej, zimorodka, dzięcioła czarnego, dzięcioła średniego, lerka, podróżniczka, jarzębatki, gąsiorka i ortolana. Z tych gatunków pięć z nich znajduje się również w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. Są to: podgorzałka, bączek, bąk, kania ruda oraz podróżniczek. Regularnie na teren doliny migruje również gęś zbożowa, nie wymieniona w ww. załączniku. Ostoja wyznaczona została ze względu na liczebność bączka (gatunku lęgowego) oraz dwóch gatunków migrujących – gęsi zbożowej i gęsi białoczelnej. • „Pawłowicko-Sobocki Obszar Chronionego Krajobrazu” – położony w gminie Rokietnica, w znacznej części pokrywa się z ostoją „Dolina Samicy”. Powołany został uchwałą Nr XXIII/232/2000 Rady Gminy Rokietnica z dnia 19 maja 2000 r12 w celu ochrony walorów krajobrazowych doliny Samicy Kierskiej, która stanowi fragment ważnego korytarza ekologicznego o znaczeniu regionalnym. Korytarz ten łączy się w gminie Oborniki z rzeką Wartą - korytarzem o znaczeniu krajowym. Rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne przyjęte w projekcie planu nie wpłyną na funkcjonowanie przyrody w obrębie ww. obszaru chronionego. Obszar projektu planu nie jest położony w zasięgu obszaru ograniczonego użytkowania, strefy przemysłowej ani obszaru cichego w aglomeracji. Znajduje się również poza zasięgiem Głównego Zbiornika Wód Podziemnych oraz poza zasięgiem stref ochronnych ujęć wód. 5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA MIĘDZYNARODOWYM I KRAJOWYM USTANOWIONE NA SZCZEBLU Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia. Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in. przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych. Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć można, wymieniane już wcześniej w opracowaniu, dyrektywę Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich 12 Dz. U. Woj. Wlkp. Nr 2, poz. 497 25 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD ptaków i dyrektywę Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Ponadto, Konwencję Berneńską o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz ich siedlisk naturalnych z 1979 r., Ramową Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z Rio de Janeiro z 1992 r. Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe: II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony środowiska kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju oraz konieczności zapewnienia przez władze publiczne bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom. II Polityka Ekologiczna Państwa Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju, ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki. Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi, zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności obronnej. Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich, w kontekście zakresu ustaleń projektów planów miejscowych, wymienić należy m.in.: racjonalizację użytkowania wody, ochronę gleb, zmniejszenie materiałochłonności i odpadowości produkcji, zmniejszenie energochłonności gospodarki i wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, gospodarowanie odpadami, jakość wód, jakość powietrza, zmiany klimatu, hałas i promieniowanie, różnorodność biologiczna i krajobrazowa. Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania na 26 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności z wymogami Unii Europejskiej. Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie przyjęcia „Polityki...”. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań do wykonania w latach 2009-2012 w odniesieniu do zagadnień związanych z : 1. kierunkami działań systemowych, 2. ochroną zasobów naturalnych, 3. poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji. Wskazuje się na konieczność wdrażania wytycznych dotyczących uwzględnienia w planach zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie przepisów umożliwiających przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już na etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie wszystkich obszarów europejskiej sieci Natura 2000, uwzględnianie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalani progów tzw. chłonności środowiskowej oraz pojemności przestrzennej zależnie od typu środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu środowiska. 6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO 6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi W kontekście oceny oddziaływań na środowisko przyrodnicze, przekształcenia powierzchni ziemi są szczególnie istotne, powodują bowiem zmiany wśród pozostałych komponentów środowiska przyrodniczego, a poza tym należą do zmian trwałych. Antropogeniczne przeobrażenia powierzchni ziemi związane są głównie z działaniami techniczno-inżynieryjnymi, a zasięg tych zmian warunkowany jest skalą projektowanych w planach inwestycji, zwłaszcza przewidywanej powierzchni nowej inwestycji oraz głębokością prowadzonych prac ziemnych. Projekt planu przewiduje realizację nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej, nowych elementów infrastruktury komunikacyjnej, a także nowych obiektów i sieci infrastruktury technicznej. W związku z czym na terenach tych należy spodziewać się przekształceń powierzchni ziemi. Wprowadzanie nowych obiektów budowlanych, w tym budynków, ciągów komunikacyjnych, elementów infrastruktury technicznej, może prowadzić do nieodwracalnego 27 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD zniszczenia powierzchni ziemi, ponieważ jej poszczególne formy są na ogół adaptowane do założeń poszczególnych projektów inwestycyjnych. Związane jest to z powstaniem nowych form antropogenicznych, tj.: zwałowiska, nasypy, powierzchnie niwelowane itp. Skutkiem realizacji wszystkich wymienionych elementów będzie uszczelnienie powierzchni dotąd biologicznie czynnej, a także – prawdopodobnie – podwyższenie parametrów właściwości gruntów poprzez wprowadzenie materiałów nasypowych i mieszanek. W podłożu gromadzone są wówczas produkty uboczne, powstające podczas nowych procesów produkcyjnych lub technologicznych, o odmiennych cechach niż utwory naturalne, np. popioły, żużle hutnicze, fosfogipsy. W zakresie ochrony powierzchni ziemi w planie umieszczono stosowne zapisy o ochronie naturalnego ukształtowanie powierzchni terenu. Skutkiem prowadzenia procesów inwestycyjnych jest również powstanie, niekiedy znaczących, mas ziemnych. Zgodnie z zapisami projektu planu nadmiar takiego materiału należy wykorzystać w granicach działki budowlanej, (np. poprzez wykorzystywanie ich do kształtowania nowych terenów zieleni towarzyszących inwestycjom) lub usunąć, zgodnie z przepisami odrębnymi. W przypadku zagospodarowania ziemi w granicach terenu, nie można spowodować zaburzenia istniejących spływów powierzchniowych w stosunku do terenów sąsiednich. W zależności od stopnia przekształcenia powierzchni ziemi transformacji ulegają gleby. Powodowane działaniami mechanicznymi przekształcenia powodują zmianę ułożenia warstw, jak również zmianę składu chemicznego gruntów i ich właściwości technicznych, m.in. uziarnienia, zagęszczenia, stopnia plastyczności. W rezultacie powstają nowe grunty, składające się z przemieszczonych składników mineralnych rodzimych i sztucznych, kwalifikowane do nasypowych. Największy wpływ na przekształcenie powierzchni ziemi, w tym również gleb, będzie miała rozbudowa układu komunikacyjnego. Zarówno na etapie przebudowy, jak i w trakcie użytkowania, przewiduje się wzrost zawartości związków pochodzących ze źródeł komunikacyjnych na terenach położonych wzdłuż ulic. Zasadna byłaby organizacja placu budowy w taki sposób, aby nie występowała wtórna emisja pyłu, np. poprzez stosowanie zraszania terenu w okresie bezdeszczowym, ograniczenie prędkości pojazdów, tymczasowe utwardzenie dróg w stopniu umożliwiającym sprzątanie. Tego typu działania nie znajdują się jednak w zakresie zagadnień, jakie regulują zapisy planu miejscowego. Ze względu na trwały charakter zmian powierzchni ziemi, szczególnie ważne są zapisy projektu planu, dotyczące ustaleń określających nieprzekraczalne powierzchnie zabudowy działek oraz minimalne procenty powierzchni biologicznie czynnych. Ustalono lokalizację zabudowy zgodnie z liniami zabudowy wyznaczonymi na rysunku planu. Powyższe zapisy projektu zapewnią pozostawienie na każdej działce niezabudowanych powierzchni o nienaruszonej powierzchni terenu i o zbliżonym do naturalnego podłożu gruntowym. Zgodnie z ustaleniami projektu planu ochroną obejmuje się powierzchnię ziemi, a w przypadku zanieczyszczenia gleb lub ziemi ustala się rekultywacje terenu, zgodnie z przepisami odrębnymi. Dla wzmocnienia ochrony gleb zaleca się wprowadzenie nowych nasadzeń drzew i krzewów, które pełniłyby funkcję ochronną przed zanieczyszczeniami. Zgodnie z ustaleniami planu 28 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD ustala się lokalizację rzędu drzew po południowej stronie terenu 2KD-L oraz na terenach 30MN, 32MN, 33MN i 37MN, pomiędzy linią zabudowy a linią rozgraniczającą drogi 5KD-D (ul. Bojerowej). Na jakość środowiska gruntowo-wodnego wpływa również sposób prowadzenia na terenach gospodarki odpadami, która powinna być prowadzona zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, w tym również zgodnie z planem gospodarki odpadami dla gminy. W przypadku omawianego obszaru odpady powstawać będą głównie w obrębie terenów usługowych oraz mieszkaniowych, zarówno na etapie realizacji jak i eksploatacji budynków. W trakcie budowy powstawać będą odpady związane z prowadzeniem samych prac budowlanych (gruz, kamienie, tworzywa sztuczne, beton, metale, kable, itp.), a także związane z funkcjonowaniem zaplecza socjalnego na placu budowy (odpady komunalne). W trakcie eksploatacji odpady powstawać będą w związku z prowadzoną działalnością usługową, a także funkcjonowaniem budynków mieszkalnych. W projekcie planu zapisano zagospodarowanie odpadów zgodnie z przepisami odrębnymi. Opisane wyżej przewidywane inwestycje, wynikające z zapisów projektu planu, będą oczywiście wpływać na zmianę powierzchni ziemi oraz zmianę struktury i funkcjonowania innych elementów środowiska w sposób trwały lub długotrwały. Należy jednak uznać, że zjawiska te są oczywistymi procesami niezbędnymi dla rozwoju funkcjonalno-przestrzennego Kiekrza, uzupełnienia zabudowy w poszczególnych kwartałach, a także prawidłowego funkcjonowania tej części miasta. 6.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne Występujące na terenie opracowania wody powierzchniowe objęte są ochroną. W tym zakresie projekt planu wprowadza stosowne zapisy związane z ochroną zasobów wód powierzchniowych. W projekcie planu obejmuje się ochroną istniejące na terenie 3MN oczka wodne, a także rów melioracji szczegółowej na terenach 1 i 2Z/IT, który należy pozostawić jako ciek otwarty, z zachowaniem niezbędnego dostępu, zgodnie z przepisami odrębnymi. W związku z tym na skutek realizacji zapisów planu nie należy spodziewać się zmniejszenia zasobów wód powierzchniowych. Nie przewiduje się również znaczącego oddziaływania realizacji ustaleń projektu planu na wody podziemne, przy założeniu jednak wyłącznie pełnej i docelowej realizacji zapisów projektu planu. Ustalenia regulują zasady prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej na przedmiotowym obszarze. Przede wszystkim wprowadzono nakaz powiązania elementów sieci infrastruktury technicznej na terenie planu z układem zewnętrznym infrastruktury technicznej oraz zapewnienie dostępu do sieci zgodnie z przepisami odrębnymi. Zgodnie z projektem ustala się odprowadzanie ścieków komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej. Jednak ze względu na opóźnienia w zaopatrywaniu nowych terenów rozwojowych w sieci kanalizacyjne, w tym sieci kanalizacji sanitarnej, do bezodpływowych. czasu jej Ustalono realizacji, również dopuszczono zakaz odprowadzanie lokalizacji ścieków indywidualnych do oczyszczalni zbiorników ścieków. Tymczasowe rozwiązanie w zakresie lokalizacji zbiorników bezodpływowych powoduje potencjalne zagrożenie pogarszania stanu jakości środowiska gruntowo-wodnego na skutek niepoprawnie 29 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD funkcjonujących systemów odprowadzania ścieków (nieszczelne zbiorniki, zbyt rzadko usuwane ścieki ze zbiorników). Powiększenie obszarów zabudowanych powoduje zawsze zmniejszenie zdolności infiltracyjnych gruntów przypowierzchniowych oraz nadmierny odpływ wód opadowych i roztopowych z terenów. Powoduje to zagrożenie obniżania poziomu wód gruntowych, zmniejszania ich zasobów, nadmiernego przesuszania gruntu, a w konsekwencji również zanikanie rowów czy oczek wodnych na terenach zurbanizowanych oraz zachwiania równowagi ekologicznej. Korzystnym skutkiem środowiskowym realizacji ustaleń planu będzie możliwość zmniejszenia odpływu wód opadowych i roztopowych z terenów w wyniku antropopresji. Plan ustala bowiem zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenach 1 i 2Z/IT, 1-8E. Wody opadowe i roztopowe na terenach przeznaczonych pod zabudowę (MN i U) mogą być zagospodarowywane na terenach lub odprowadzane do kanalizacji deszczowej. Priorytetem powinno być zagospodarowywanie wód na terenach, a w momencie budowy kanalizacji deszczowej na terenach zabudowy mieszkaniowej i usługowej istnieje możliwość zmiany zasilania Jeziora Kierskiego. Dla ochrony zasobów wód podziemnych pożądane jest utrzymanie jak największych powierzchni umożliwiających infiltrację wód do gruntu. W tym kontekście istotne są zapisy planu dotyczące ograniczenia powierzchni zabudowanych działek oraz wymaganych minimalnych powierzchni biologicznie czynnych (na terenach zabudowy mieszkaniowej średnio 50%). Zapisy planu ustalają także warunki gospodarowania odpadami, które powinny być zgodne z przepisami odrębnymi. Pozwoli to uniknąć zagrożenia, związanego z możliwością zanieczyszczenia gleb i wód odpadami, które będą wytwarzane przez większą liczbę obiektów budowlanych oraz w trakcie prac budowlanych. Ograniczenie powierzchni zabudowy i pozostawienie odpowiednio wysokiego udziału powierzchni nieuszczelnionych oraz dopuszczenie stosowania nawierzchni przepuszczalnych na terenach komunikacyjnych daje możliwość zachowania funkcji retencyjnych na tym obszarze. 6.3. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz Na terenie objętym opracowaniem nie występują cenne przyrodniczo siedliska, czy też gatunki roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem. Różnorodność biologiczna obszaru zachowana jest głównie dzięki, miejscami bardzo bogatej, zieleni towarzyszącej zabudowie - zieleni ogrodowej, zieleni przestrzeni publicznych - przyulicznej oraz zieleni spontanicznej i synantropijnej, porastającej obecnie nieużytkowane fragmenty terenów oraz użytki rolne. Jest to zieleń w dużym stopniu kształtowana i kontrolowana przez człowieka, o niższym stopniu naturalności oraz obniżonej odpornością na antropopresję. W związku z tym, że projekt planu zakłada wprowadzenie dość wysokiego udziału nowej zabudowy. Na skutek realizacji zapisów planu nastąpi zmniejszenie różnorodności biologicznej w wyniku eliminacji zbiorowisk roślinności synantropijnej na terenach nieużytków i terenach rolnych. Zapisy zawarte w planie mają na celu zminimalizowanie w jak największym stopniu negatywnego 30 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD wpływu na istniejącą szatę roślinną i sprzyjać będą ochronie elementów środowiska przyrodniczego, zapewniającego zachowanie różnorodności biologicznej. Czynnikiem, który może łagodzić negatywne dla środowiska przyrodniczego skutki antropopresji oraz może wspomagać zachowanie ekologicznych funkcji terenów jest wykształcenie odpowiedniego układu przestrzennego zabudowy oraz wprowadzenie obowiązku zachowania powierzchni biologicznie czynnych, zapewniających warunki życia organizmów żywych, produkcji materii organicznej oraz warunki infiltracji wód opadowych i roztopowych do gruntu. W tym celu w projekcie ustalono nieprzekraczalne parametry zabudowy oraz minimalne powierzchnie biologicznie dla wszystkich terenów przeznaczonych po zabudowę. Na większości terenów dopuszczono zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach działek, dzięki czemu umożliwiono utrzymanie warunków zasilania zasobów wód gruntowych. Korzystnymi, z punktu widzenia ochrony różnorodności, zapisami projektu planu są również ustalenia dotyczące ochrony i kształtowania zieleni w obrębie poszczególnych terenów, zarówno terenów budowlanych, jak i komunikacyjnych, umożliwiających ukształtowanie korzystnych warunków dla bytowania na nich drobnych zwierząt. W tym kontekście istotne są zapisy ustalające ochronę istniejących na terenach drzew, które nie kolidują z zagospodarowaniem terenu, obowiązek zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów oraz obowiązek wykształcenia rzędu drzew po południowej stronie terenu 2KD-L oraz na terenach 30MN, 32MN, 33MN i 37MN pomiędzy linią zabudowy a linią rozgraniczającą ulicy Bojerowej. Zasadne jest, aby wprowadzana zieleń charakteryzowała się odpowiednim doborem i zróżnicowaniem gatunkowym oraz gęstością nasadzeń. Wprowadzaną zieleń należy dostosować do warunków siedliskowych panującym na danym terenie, ze szczególnym uwzględnieniem istniejącej roślinności nieurządzonej. Wszystkie te zapisy pozwolą także na zachowanie korzystnych walorów estetycznych i krajobrazowych obszaru planu, poprzez zachowanie odpowiedniej proporcji pomiędzy terenami zieleni oraz terenami zabudowanymi. Wprowadzana zieleń oraz jej odpowiedni dobór i zróżnicowanie gatunkowe przyczyni się do poprawy fizjonomii krajobrazu, zwiększenie różnorodności biologicznej a także pozytywnie wpłynie na jakość i warunki życia mieszkańców Kiekrza. Pozytywnie ocenia się zapisy planu w zakresie kształtowania krajobrazu oraz utrzymania tzw. ład przestrzenny. Ograniczenie lokalizacji napowietrznych sieci infrastruktury technicznej, reklam, szyldów, tablic informacyjnych pozwoli na poprawę wartości krajobrazowych tego terenu. 6.4. Oddziaływanie na szatę roślinną Realizacja ustaleń projektu planu wpłynie na trwałe zniszczenie szaty roślinnej na terenach dotychczas niezainwestowanych (tereny użytkowane rolniczo, nieużytki), a przeznaczonych w projekcie pod zabudowę lub zainwestowanie elementami infrastruktury komunikacyjnej lub technicznej. Przy czym zniszczona zieleń nieurządzona, przynajmniej częściowo, zastąpiona zostanie zielenią urządzoną, towarzyszącą budynkom mieszkalnym (na terenach MN) terenach U). 31 lub usługowym (na PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD W planie ustala się ochronę istniejących drzew, które nie kolidują z planowanym przeznaczeniem terenu. Dla zwiększenia udziału roślinności w zagospodarowaniu terenów wprowadza się nakaz zagospodarowania wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów zielenią. Zieleń przyczyni się do poprawy panującego w otoczeniu mikroklimatu, wpłynie dodatnio na skład powietrza poprzez produkcję tlenu i absorpcję dwutlenku węgla. Dodatkowo ustala się uzupełnienie nasadzeń zieleni wysokiej w formie szpalerów drzew na terenach 30MN, 32MN, 33MN i 38MN wzdłuż ul. Bojerowej (5KD-D) oraz lokalizację szpaleru drzew po południowej stronie drogi 2KD-L. Poza oczywistą poprawą fizjonomii tego terenu, wprowadzona zieleń wysoka pełnić będzie rolę izolacji (szczególnie w sferze psychologicznej) przed emisjami, związanymi z funkcjonowaniem cięgów komunikacyjnych. Na terenach budowlanych, w celu zniwelowania negatywnego wpływu zwiększenia powierzchni zabudowanych, projekt planu określa maksymalny procent powierzchni zabudowy oraz minimalny procent zachowania powierzchni biologicznie czynnych. W ten sposób zachowane zostaną powierzchnie o podłożu zbliżonym do naturalnego, umożliwiające wprowadzanie nowej roślinności. Zwiększeniu udziału terenów zieleni służą wprowadzone zapisami planu tereny zieleni urządzonej z lokalizacją inwestycji celu publicznego w zakresie sieci infrastruktury technicznej elektroenergetycznej i gazownictwa (1,2Z/IT). Dopuszcza się na tym terenie stosowanie upraw drzew i krzewów, przy czym wysokość drzew i krzewów pod liniami wysokiego napięcia nie może przekraczać 2 m. Z punktu widzenia kształtowania i ochrony środowiska przyrodniczego wykorzystanie obszaru pod liniami, dla celów specjalnej gospodarki leśnej (np. szkółek leśnych) należy uznać za niezwykle pożyteczne. 6.5. Oddziaływanie na powietrze Na etapie realizacji ustaleń projektu planu nie przewiduje się zwiększonego oddziaływania na jakość powietrza atmosferycznego w granicach opracowania. Spodziewana jest jednak zwiększona emisja substancji gazowych i pyłowych, których źródłem będą pojazdy, silniki pracujących maszyn, sypkie materiały budowlane, związane z pracami budowlanymi, prowadzonymi w związku z lokalizacją nowej zabudowy, przebudową lub rozbudową układu komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej. Będzie to oddziaływanie krótkotrwałe, którego zasięg powinien ograniczyć się jedynie do terenu budowy i które powinno ustać po zakończeniu prowadzenia prac budowlanych. Należy spodziewać się jednak, że prace nad przebudową i modernizacją będą prowadzone etapowo, co znacznie zmniejszy oddziaływanie na jakość powietrza atmosferycznego Kiekrza. Wprowadzony ustaleniami planu nowy układ komunikacyjny nie będzie wpływał na znaczne pogorszenie jakości powietrza na obszarze opracowania ani w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Na podstawie wyników wielu analiz, prowadzonych w związku z oceną zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego – wymaganą w procedurze uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla dróg, należy stwierdzić, że emisja zanieczyszczeń, w tym przede wszystkim tlenków azotu – 32 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD najbardziej uciążliwych z emitowanych zanieczyszczeń, nie przekracza i nie będzie przekraczała w przyszłości obowiązujących wartości odniesienia już na powierzchni pasów jezdni lub granic pasa drogowego. Emisja rekompensowana zanieczyszczeń zmniejszającymi z się rosnącej z roku liczby na rok poruszających się jednostkowymi pojazdów będzie wskaźnikami emisji z poszczególnych typów pojazdów. Realizacja nowej zabudowy nie przyczyni się do znaczącego pogorszenia jakości powietrza na obszarze opracowania. W tym zakresie projekt planu wprowadza zakaz stosowania w nowych budynkach pieców, trzonów kuchennych i kotłów na paliwo stałe z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy. Zaleca się stosowanie pieców i trzonów kuchennych do spalania mniej uciążliwych dla środowiska paliw. Zapisy te wpisują się w zalecenia wynikające z rozporządzenia Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań. Zgodnie z ww. rozporządzeniem niezwykle istotne dla jakości powietrza, szczególnie w sąsiedztwie ciągów komunikacyjnych, jest również ilość i jakość poruszających się pojazdów. W zakresie transportu drogowego zmierza się do ograniczenia wtórnej emisji pyłu poprzez regularne utrzymanie czystości nawierzchni (np. czyszczenie metodą mokrą). W projekcie planu wprowadzono również zakaz lokalizacji usług oddziałujących negatywnie na środowisko. 6.6. Oddziaływanie na klimat akustyczny Na skutek realizacji zapisów projektu planu miejscowego należy spodziewać się zmian w obecnie ukształtowanym klimacie akustycznym Kiekrza. Zwiększenie się udziału zabudowy mieszkaniowej na tym terenie, i co za tym idzie liczby mieszkańców, z pewnością wygeneruje większy ruch samochodowy. Będzie to jednak ruch o charakterze lokalnym i nie będzie miał on większego wpływu na znaczne pogorszenie się klimatu akustycznego w okolicy Kiekrza. Na etapie realizacyjnym należy się spodziewać uciążliwości akustycznych powodowanych przez pojazdy oraz silniki pracujących maszyn, związanych z pracami budowlanymi, prowadzonymi w związku z lokalizacją nowej zabudowy, przebudową lub rozbudową układu komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej. Będzie to oddziaływanie krótkotrwałe, którego zasięg powinien ograniczyć się jedynie do terenu budowy i które powinno ustać po zakończeniu prowadzenia prac budowlanych. Należy spodziewać się jednak, że prace nad przebudową i modernizacją będą prowadzone etapowo, co znacznie zmniejszy oddziaływanie na kształtowanie klimatu akustycznego Kiekrza. W projekcie planu wprowadzono również zakaz lokalizacji usług oddziałujących negatywnie na środowisko. 6.7. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe W projekcie planu nie podejmuje się ustaleń w zakresie dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. 33 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD 6.8. Oddziaływanie na formy ochrony przyrody, w tym obszary Natura 2000 Jak wcześniej wskazano, w granicy projektu planu nie występują obszary objęte prawną formą ochrony przyrody, w tym również obszary wchodzące w skład Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Natomiast w odległości około 900 m od obszaru opracowania zlokalizowany jest obszar objęty Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000, ustanowiony na mocy dyrektywy unijnej Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków – „Dolina Samicy” (PLB300013). Do głównych zagrożeń dla prawidłowego funkcjonowania siedlisk ptaków zaliczyć należy działania człowieka prowadzące do pomniejszenia ich bazy pokarmowej, m.in. poprzez zaniechanie dotychczasowego użytkowania rolnego, intensyfikacja gospodarki stawowej (usuwanie roślinności z brzegów i toni stawów, zmiana tradycyjnego rytmu napełniania stawów, usuwanie krzewów i drzew z brzegów, budowa nowych stawów, jak również niedostosowane do biologii ptaków terminy prowadzenia zabiegów, zabudowywanie terenów niezabudowanych, penetrowanie siedlisk przez ludzi i zwierzęta domowe oraz rozbudowa osiedli turystycznych. Ze względu na oddalenie obszaru projektu planu od wskazanej ostoi jego realizacja nie wpłynie na pogorszenie stanu siedlisk ptaków. W żaden sposób nie wpłynie ona na funkcjonowanie doliny Samicy jako miejsca ich bytowania i lęgowisk oraz nie zmniejszy i naruszy ich miejsc żerowania. Natomiast działania mające na celu eliminację bezpośrednich zagrożeń dla ptaków - ograniczanie ruchu turystycznego w trakcie okresu lęgowego ptaków, czy penetrowanie siedlisk przez ludzi znajdują się poza zakresem ustaleń projektu planu miejscowego. Ponadto obszar opracowania położony jest w odległości ok. 600 m od „PawłowickoSobockiego Obszaru Chronionego Krajobrazu”, powołanego w celu ochrony walorów krajobrazowych doliny Samicy Kierskiej oraz jej funkcji regionalnego korytarza ekologicznego. Realizacja ustaleń planu nie będzie miała wpływu na funkcjonowanie środowiska przyrodniczego w granicy obszaru chronionego czy ograniczenie wartości krajobrazowych doliny Samicy. 6.9. Oddziaływanie transgraniczne Ze względu na położenie geograficzne Poznania (znaczne oddalenie od terenów przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji z Espoo z 25 lutego 1991 r. 6.10. Pola elektromagnetyczne Promieniowanie elektromagnetyczne pochodzi zarówno ze źródeł naturalnych, tj. naturalne pola magnetyczne ziemskie, naturalne pola elektryczne ziemskie oraz ze źródeł sztucznych – elektroenergetyczne linie napowietrzne wysokiego napięcia (110 kV i więcej), stacje radiowe i telewizyjne, GPZ i stacje transformatorowe, stacje bazowe telefonii komórkowej i in. 34 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD Na obszarze w granicach opracowania znajdują się dwie przesyłowe linie elektroenergetyczne wysokich napięć WN-110 kV, które stanowią źródło emisji pól elektromagnetycznych. Stosownie do wymogów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska projekt planu uwzględnia konieczność ochrony terenów zabudowanych przed emisją pól elektromagnetycznych. Do ustaleń projektu planu wprowadzono nakaz uwzględniania w zagospodarowaniu terenów 1,2Z/IT, 3U i 40MN przebiegu linii oraz obszaru ich oddziaływania. Kwestie ograniczeń w zagospodarowaniu terenów, przez które przebiega linie napowietrzne regulują przepisy odrębne, w tym art. 314 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, z tego względu niema potrzeby powtarzania tych uwarunkowań w zapisach projektu planu. Zgodnie z rozporządzeniem obowiązuje zakaz wznoszenia na obszarach stref, w których występuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu oddziaływania pola elektromagnetycznego, budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi. Ze względu na określone w planie przeznaczenie większości terenów, przez które przebiegają linie (tereny wyłączone z zabudowy Z/IT), nie będą one stanowić ograniczeń w zabudowywaniu terenów. Jedynie zachodni fragment terenu zabudowy usługowej 3U oraz niewielki fragment terenu 40MN znajdują się w obszarze oddziaływania ww. linii elektroenergetycznej. Obszary oddziaływań linii zostały wskazane na rysunku planu. Szerokość obszarów, jakie wskazano na rysunku projektu planu wynoszą po 20 m od osi każdej linii w obie strony. 7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA Szczegółowe określenie skutków realizacji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest trudne ze względu na charakter ustaleń planu, które wskazują ramy zagospodarowania przestrzennego poszczególnych grup terenów, zwłaszcza w zakresie funkcji oraz parametrów zabudowy. Nie precyzują natomiast szczegółowych rozwiązań, dotyczących poszczególnych inwestycji budowlanych, definiowanych dopiero na etapie projektu budowlanego, a także terminu realizacji danej inwestycji. Określenie metody analizy wpływu realizacji poszczególnych inwestycji (dopuszczonych ustaleniami planu) na danym terenie jest możliwe dopiero na etapie pozwolenia na budowę, co do którego można zastosować pewne metody analizy wpływu danej inwestycji na środowisko oraz ustalić częstotliwość z jaką należy ją przeprowadzać. Głównym skutkiem realizacji ustaleń planu miejscowego będą konkretne zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym omawianego obszaru, zwłaszcza w zakresie lokalizacji nowego układu komunikacyjnego oraz nowej zabudowy. Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym prezydent miasta ma obowiązek co najmniej raz w czasie kadencji przeprowadzić analizę zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy w celu oceny aktualności planów miejscowych oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Ocenia również postępy w sporządzeniu planów oraz sporządza wieloletnie plany ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium oraz z uwzględnieniem decyzji dotyczących 35 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym, wojewódzki, powiatowym i gminnym, decyzji na terenach zamkniętych oraz decyzji o ustaleniu warunków zabudowy. W tym celu niezbędne jest prowadzenie następujących rejestrów: • rejestr planów miejscowych, • rejestr wniosków o sporządzenie lub zmianę planów miejscowych lub zmianę studium, • rejestr wydanych decyzji o ustaleniu warunków zabudowy, • rejestr wydanych decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym, wojewódzkim, gminnym lub powiatowym oraz decyzji wydawanych na terenach zamkniętych. Skutki realizacji postanowień planu będą podlegały bieżącemu pomiarom i ocenom, a także analizom wpływu na środowisko różnych czynników, w tym presji antropogenicznej, prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska13. Działalność w ramach PMŚ dotyczy monitoringu powietrza, wód, gleb i ziemi, przyrody, hałasu, pól elektromagnetycznych. Na poziomie województwa monitoring prowadzony jest przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, na szczeblu krajowym przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Ponadto w realizacji zadań PMŚ uczestniczą również inne jednostki, w tym organy administracji rządowej (wojewoda, regionalny dyrektor ochrony środowiska), organy administracji samorządowej (starosta, prezydent miasta, burmistrz, wójt), a także zarządcy dróg, kolei, lotnisk, instytuty badawczo-naukowe, inwestorzy prowadzący instalacje, wymagające uzyskania stosownych pozwoleń, inspekcja sanitarna. 8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” przedmiotowy obszar oznaczony jest symbolem M2n - zabudowy niskiej, mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami podstawowymi, na których utrzymuje się istniejące funkcje ogólnomiejskie. Poprzez wymaganą zgodność ustaleń planu miejscowego z zapisami „Studium...” wachlarz możliwości zagospodarowania niniejszego obszaru jest ograniczony. Na etapie sporządzania projektu planu miejscowego rozpatrywano jednak dwa warianty zagospodarowania przedmiotowego obszaru. Wariant pierwszy zakładał znacznie gęstszą sieć dróg dojazdowych i lokalnych w zachodniej części opracowania. Po głębszej analizie zdecydowano się na zmniejszenie udziału ciągów komunikacyjnych w ogólnej powierzchni terenu. Zmniejszony udział dróg przyczyni się do zmniejszenia negatywnych oddziaływań na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego, a w szczególności na powierzchnię ziemi. Z punktu widzenia ochrony środowiska takie rozwiązania uznaje się za słuszne i bardziej korzystne. 13 utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska 36 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD 9. WNIOSKI • Projekt planu dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu część G Kiekrz Zachód obejmuje tereny zainwestowane głównie zabudową o funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej (we wschodniej i środkowej części terenu) oraz tereny użytkowane rolniczo i nieużytki (w zachodniej części). • Analiza decyzji o ustaleniu warunków zabudowy, wydanych na obszarze projektu planu oraz wniosków złożonych do projektu wskazuje na tendencję przekształcania terenów w zachodniej części planu z użytkowanych rolniczo w tereny budowlane, zainwestowane zabudową mieszkaniową jednorodzinną. • Obszar planu z racji już zaistniałych przekształceń przestrzennych oraz polityki przestrzennej, określonej w „Studium...”, predysponuje do uzupełnienia zainwestowania. Ze względu na położenie omawianego obszaru w bliskim sąsiedztwie zachodniego klina zieleni istnieje jednak konieczność wprowadzenia regulacji dotyczących lokalizacji na nim nowej zabudowy w zakresie parametrów zagospodarowania, a zwłaszcza dopuszczalnej powierzchni zabudowy, wymaganej powierzchni biologicznie czynnej oraz minimalnych powierzchni działek budowlanych, wpływających na intensywność zainwestowania terenów. Położenie omawianego obszaru w sąsiedztwie terenów cennych przyrodniczo determinuje również uregulowanie wielu zagadnień związanych z ochroną środowiska, zwłaszcza w zakresie gospodarki wodnościekowej. • Projektowane w planie miejscowym rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne wpłyną na zmianę sposobu zagospodarowania zwłaszcza zachodniej części omawianego obszaru. Wprowadzono tu nowy układ urbanistyczny, umożliwiający rozbudowę osiedla domów jednorodzinnych. Na pozostałych terenach nie przewiduje się znacznych przekształceń środowiska przyrodniczego, oraz zmian sposobu zagospodarowania i krajobrazu. Projekt utrzymuje obecny sposób zagospodarowania terenów istniejącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Zmiany polegać będą na uzupełnieniu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w obrębie pojedynczych, dotąd niezabudowanych, działek oraz uzupełnienia zaopatrzenia terenów w niezbędne elementy infrastruktury technicznej. • Realizacja ustaleń projektu planu wpływać będzie na komponenty środowiska przyrodniczego. Oddziaływanie to będzie skutkiem realizacji w granicy planu nowych inwestycji budowlanych, związanych z realizacją zabudowy mieszkaniowej, usługowej, rozbudowy układu komunikacyjnego oraz zaopatrzenia terenów w niezbędne elementy infrastruktury technicznej. • Potencjalne trwałe lub długotrwałe oddziaływania dotyczyć będą: → ingerencji w powierzchnię ziemi, w tym: w profil glebowy i warunki gruntowo-wodne w miejscu realizacji inwestycji budowlanych, → pomniejszenia powierzchni biologicznie czynnych oraz pogorszenia warunków infiltracyjnych gruntu na terenach inwestycyjnych w wyniku uszczelnienia powierzchni ziemi, w miejscach lokalizacji obiektów budowlanych, jezdni, chodników, 37 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD → przyspieszenia odprowadzania wód opadowych i roztopowych z terenów urządzeniami kanalizacji deszczowej oraz tym samym zmniejszenie zasilania wód podziemnych w obrębie terenów, → usunięcia spontanicznych, ruderalnych zbiorowisk roślinnych, → zmiany składu gatunkowego roślinności oraz warunków bytowania drobnych zwierząt na skutek realizacji nowego zainwestowania na terenach dotąd użytkowanych rolniczo bądź nieużytkowanych, → zwiększenia emisji (zanieczyszczeń i hałasu) w związku z realizacją inwestycji budowlanych, komunikacyjnych i infrastrukturalnych oraz funkcjonowaniem nowych terenów zabudowanych, → zwiększenie ilości odpadów w wyniku nowego zainwestowania terenów, zarówno na etapie realizacji inwestycji (np. masy ziemne) oraz ich eksploatacji (np. odpady komunalne), → zmiany walorów krajobrazowych obszaru planu, poprzez zagospodarowanie terenów nieużytkowanych – „urbanizacja” krajobrazu. • Projekt planu zawiera szereg zapisów zapewniających ochronę istotnych elementów środowiska przyrodniczego i minimalizujących lub ograniczających negatywne skutki realizacji planu na środowisko. Dotyczą one: → ochrony istniejących drzew oraz kształtowania nowych elementów zieleni w granicach terenów przeznaczonych pod zabudowę oraz terenów komunikacyjnych, → zachowania w granicach działek budowlanych minimalnych powierzchni biologicznie czynnych – wolnych od zabudowy, → zakazu stosowania wysokoemisyjnych nośników energii w systemach grzewczych budynków, → obowiązku docelowego podłączenia wszystkich budynków do sieci kanalizacji sanitarnej, → zasad kształtowania ładu przestrzennego, w tym zakazu lokalizacji elementów zagospodarowania dysharmonizujących walory krajobrazowe terenów. • Warunkiem niezbędnym dla ograniczania negatywnych skutków oddziaływania na środowisko będzie precyzyjne wyegzekwowanie ustaleń planu miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie przez inwestorów przepisów i wymogów ochrony środowiska, wynikających z przepisów odrębnych. 10. STRESZCZENIE Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko oraz ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 38 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na środowisko. Projekt planu miejscowego opracowywany jest na podstawie uchwały Nr LXXVI/819/IV/2005 Rady Miasta Poznania z dnia 30 sierpnia 2005r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia mpzp dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu. W ww. uchwale Rada Miasta Poznania podjęła o sporządzeniu planu miejscowego odrębnie dla poszczególnych fragmentów obszaru, wskazanych w załączniku graficznym do uchwały i oznaczonych symbolami od A do H. Niniejsza prognoza dotyczy wskazanej w ww. uchwale części G – Kiekrz Zachód. Obszar położony jest w północno-zachodniej, peryferyjnej części Poznania. Obejmuje zachodni fragment osady Kiekrz, zlokalizowany pomiędzy ulicami: Podjazdową, Nawigacyjną, Wilków Morskich oraz Biwakową. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi 74,1 ha. Plan miejscowy, jako akt prawa lokalnego, pozwoli na kontrolę oraz ograniczenie rozwoju w obrębie Kiekrza funkcji, kolidujących z kierunkiem polityki przestrzennej, określonym dla tego terenu w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”, które mogłyby być wprowadzone na podstawie decyzji o warunkach zabudowy, wydanych w oparciu o zasadę tzw. dobrego sąsiedztwa Ustalenia omawianego projektu planu w powiązaniu z zapisami pozostałych planów miejscowych, sporządzonych w oparciu o uchwałę Rady Miasta Poznania z 2005 r14. obejmujących obszary jezior Kierskiego i Strzeszyńskiego, tereny położone w dolinie rzeki Bogdanki, a także obszary jednostek osadniczych Kiekrz i Psarskie, pozwolą na kompleksową ochronę walorów przyrodniczych i krajobrazowych całego północno-zachodniego fragmentu miasta Poznania. Ustalenia ww. planów miejscowych pozwolą na jednoznaczne wyznaczenie terenów wyłączonych z zabudowy, w tym cennych przyrodniczo i użytkowanych rolniczo, a także zdefiniują zasady kształtowania terenów przeznaczonych pod zabudowę. Ustalenia planu regulują także niezwykle istotne kwestie związane z lokalizacją nowej zabudowy oraz sposobem zagospodarowania i przeznaczenia terenów już zabudowanych. Projekt planu wskazuje szczegółowe zasady kształtowania ładu przestrzennego oraz zasady ochrony środowiska, w tym zasady dotyczące ochrony powierzchni ziemi, prowadzenia gospodarki wodnościekowej oraz gospodarki odpadami. Projekt planu wskazuje zasady kształtowania ładu przestrzennego. Prognoza oddziaływania na środowisko projektu omawianego mpzp składa się z ośmiu części. W pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne, metodologię i zasadność sporządzania prognozy. W drugiej części scharakteryzowano poszczególne elementy środowiska przyrodniczego oraz ich wzajemne powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę geologiczną i warunki gruntowe, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierzęcy, gleby, klimat lokalny. Omówiono również położenie przedmiotowego 14 uchwałę w sprawie w przystąpienia do sporządzenia mpzp dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu (oznaczonych w tej uchwale symbolami od A do H) 39 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP DLA OBSZARU „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” W POZNANIU - CZĘŚĆ G KIEKRZ ZACHÓD obszaru w przestrzeni miasta i jego obecne zagospodarowanie. Określono również stan środowiska przyrodniczego w zakresie jakości powietrza, wód oraz klimatu akustycznego. W trzeciej części prognozy omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano również powiązania ich z zapisami innych dokumentów – „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” oraz „Programem ochrony środowiska dla miasta Poznania na lata 2009-2012”. Wykazano także potencjalne skutki dla środowiska i przestrzeni, jakie mogą wystąpić w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu. W czwartej części zwrócono uwagę na problemy ochrony środowiska, związane z zagadnieniami regulowanymi w projekcie planu, szczególnie w kontekście obowiązujących regulacji prawnych. W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu międzynarodowym i krajowym, natomiast w szóstej części omówiono potencjalne oddziaływanie realizacji ustaleń projektu planu na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego. Wskazano również rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego planu. W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków realizacji postanowień planu miejscowego. Ostatnia, ósma część, zawiera informacje na temat rozwiązań alternatywnych, jakie rozważano podczas opracowywania projektu planu oraz o przyczynach wyboru ostatecznych rozwiązań zawartych w projekcie planu. 40