zakład usług geologicznych i handlowych projekt prac

ZAKŁAD
USŁUG
ul. A.FREDRY 11/2
GEOLOGICZNYCH
66-410 GORZÓW WLKP
I HANDLOWYCH
tel. ( 0-95 ) 72 - 90 – 308
PROJEKT PRAC GEOLOGICZNYCH
dla rozpoznania zasobów eksploatacyjnych wód podziemnych z utworów czwartorz du
– uj cie dla wodoci gu wiejskiego
w m. M O C Z Y D Ł O
Gmina:
Powiat:
Województwo:
Inwestor:
Barlinek
My libórz
zachodniopomorskie
Gmina Barlinek
Opracowanie
mgr Jerzy Ł cki
nr upr. 05 0852
Projekt przedstawia
do zatwierdzenia:
Gorzów Wlkp – grudzie
2006 r.
egz. ........
...........................................................................................................................................
© Copyright by mgr Jerzy Ł cki - Gorzów Wlkp
-2-
S P I S
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
T R E
C I
INFORMACJE WST PNE
STAN ZAOPATRZENIA, ZAPOTRZEBOWANIE NA WOD
CHARAKTERYSTYKA TERENU - ZARYS
3.1
Poło enie geograficzne, morfologia i hydrografia
3.2
Budowa geologiczna
3.3
Warunki hydrogeologiczne
3.4
Jako wód
3.5
Stan rodowiska
PROJEKT PRAC GEOLOGICZNYCH.
4.1
Lokalizacja otworu
4.2.
Konstrukcja otworu nr 1
4.3.
Pomiary i badania hydrogeologiczne
4.3.1 Pompowanie indywidualne - otw. nr 1
4.3.2 Pompowanie indywidualne - otw. nr 2
4.3.3 Pompowanie zbiorowe
4.4
Pobieranie prób
4.5
Prace geodezyjne
4.6
Prace dokumentacyjne
4.7
Wpływ projektowanych prac na rodowisko
4.8
Strefa ochrony uj cia
4.9
Likwidacja otworu
OBLICZENIA HYDROGEOLOGICZNE
BEZPIECZE STWO PRAC GEOLOGICZNYCH
WNIOSKI I ZALECENIA KO COWE
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
str.
Wykaz wykorzystanych materiałów i literatury
str. 14
S P I S
Z A Ł
3
3
5
5
5
6
6
7
8
8
8
9
9
9
10
10
10
10
11
11
11
11
12
13
C Z N I K Ó W
1.
2.
3.
PROFILE ARCHIWALNE WIERCE
BILANS ZAPOTRZEBOWANIA NA WOD
ZESTAWIENIE WYNIKÓW BADA WODY
4.
5.
6.
7.
8.
9.
MAPA DOKUMENTACYJNA
- skala 1 : 50 000
WYCINEK MAPY TOPOGRAFICZNEJ
- skala 1 : 10 000
MAPA EWIDENCYJNA GRUNTÓW
- skala 1 : 5 000
SZKIC SYTUACYJNY (na bazie mapy ewidencyjnej ) - skala 1 : ~ 1000
PRZEKRÓJ GEOLOGICZNY ( odrys )
PROJEKT GEOLOGICZNO - TECHNICZNY OTWORU
str. 15
str. 18
str. 19
-31.
INFORMACJE
WST PNE .
Inwestor:
U ytkownik:
Obiekt:
Miejscowo :
Gmina:
Powiat:
Województwo:
Zlewnia:
Ark. mapy topograficznej:
Ark. mapy geologicznej:
Współrz dne geograficzne:
150 16 ' 35"
520 55 ' 14"
Rz dna terenu:
Zapotrzebowanie na wod :
Przeznaczenie wody:
Wymogi odno nie jako ci
wody:
Energia elektryczna ;
Odprowadzenie wody:
Gmina Barlinek
ul. Niepodległo ci 20
74-320 Barlinek
tel. (0-95) 748 – 65 - 40
Gmina Barlinek
Spółka Wodna „ Płonia „ - ul. Fabryczna 4
74 - 320 Barlinek
tel. (0-95) 746-21-00
wodoci g wiejski ( projektowany )
M O C Z Y D Ł O ( dz. nr 59, 60/1 )
Barlinek
my liborski
zachodniopomorskie
Warty
Barlinek
1 : 50 000
Gorzów Wlkp
1 : 200 000
długo ci geograficznej wschodniej .
szeroko ci geograficznej północnej .
∼81,8 m. npm.
Q r dob = 84,1 m3 / d
Qmaxdob. = 95,6 m3 /d
Q rocz.
= ∼ 20.300 m3
Qe
= 2,32 m3 /h,
Qmax h
= 6,15 m3 /h.,
3
Qp.po . = 36,9 m /h.,
do spo ycia przez ludzi, celów bytowych, gospodarczych, sanitarnych i p.po arowych.
wg Rozp. Min.Zdrowia z dnia 19 listopada 2002 r. w
sprawie wymaga dotycz cych jako ci wody przeznaczonej do spo ycia przez ludzi (Dz.U. nr 203, poz 1718)
z linii energetycznej za po rednictwem skrzynki energetycznej - odl. do 100 m lub z agregatu pr dotwórczego
powierzchniowo, na odległo ok. 100 m.
2. STAN ZAOPATRZENIA, ZAPOTRZEBOWANI NA WOD .
Moczydło jest niewielk osad poło on w obr bie Puszczy Gorzowskiej, du ego kompleksu le nego na granicy województw, lubuskiego i zachodniopomorskiego.
Wg stanu z pa dziernika 2006 r., na stałe w Moczydle zameldowanych jest 145
osób. Podstawowym rodłem utrzymania mieszka ców jest gospodarka le na i w stopniu ograniczonym, stale malej cym, rolnictwo, obecnie głównie na potrzeby własne.
Z uwagi na walory przyrodnicze regionu wzrasta funkcja rekreacyjna osady i regionu.
W sezonie letnim, jednocze nie z wypoczynku korzysta 30-60 osób, w cz ci zamieszkałych w budynkach o funkcji mieszkalno-rekreacyjnej lub korzystaj cych z innych
mo liwo ci zakwaterowania. Niektóre posesje zmieniaj wła ciciela, podnoszony jest
standard ich wyposa enia i zagospodarowania, co niesie za sob zwi kszone potrzeby
na wod do spo ycia i potrzeb bytowych..
Do połowy lat 70-tych, poszczególne gospodarstwa na terenie Moczydła zaopatrywały si w wod do picia i na potrzeby gospodarcze z uj przydomowych. Były to
studnie kopane, z obudow z cegły lub kr gów betonowych, o gł boko ci 8-15 m.
Wod czerpano wiadrami przy u yciu kołowrotu lub pompami r cznymi i tłokowymi. Po-
-4za budynkami przył czonymi w mi dzyczasie do ni ej opisanych, wi kszo uj przydomowych jest nadal u ytkowanych. W okresach długotrwałej suszy wyst puj niedobory wody, zastrze enia budzi jej jako . U ytkownicy nowych budynków mieszkalnorekreacyjnych zaopatruj si w wod z własnych uj
wody podziemnej - studni
wierconych, o nieznanych parametrach.
Na terenie Moczydła zlokalizowane s dwa uj cia wody podziemnej o udokumentowanych zasobach eksploatacyjnych. Uj cia wykonano na potrzeby pracowników Lasów Pa stwowych, zamieszkałych w budynkach zakładowych:
Moczydło 1 ( dz.353/8 ) - 1974 r., w północno-zachodniej cz ci osady. Wykonano
otwór rozpoznawczo-eksploatacyjny, do gł. 27 m. Warstwa wodono na uj ta została
filtrem siatkowym w przelocie 23,5-26,5 m. Zasoby eksploatacyjne uj cia w wysoko ci
4,0 m3 / godz., S = 2,4 m, przyj te pismem Starosty powiatu my liborskiego z dnia
01.10.2003 r., znak OSR.752/8/03. Do uj cia przył czonych jest kilka s siednich budynków mieszkalnych i szkółka le na Nadle nictwa Barlinek. Jako wody nie wymaga
jej uzdatniania. Szacunkowy pobór wody wynosi rednio ∼120 m3/miesi c
Moczydło 33 ( dz.352/12 ) - 1975 r. we wschodniej cz ci osady. Otwór rozpoznawczoeksploatacyjny o gł boko ci 41,8 m, ujmuj cy drug warstw wodono n poziomu
czwartorz dowego, w przelocie 34,8-39,8 m ppt. Zasoby eksploatacyjne uj cia w
wysoko ci 7,0 m3/godz. przy S = 4,5 m, zostały przyj te pismem Starosty powiatu
my liborskiego z dnia 01.10.2003 r., znak OSR.752 / 9 / 03. Do uj cia przył czono kilka sasiednich budynków mieszkalnych. Woda uzdatniana. Szacunkowy pobór wody
wynosi ∼140 m3/miesi c
Administratorem w/w uj jest Nadle nictwo Barlinek. Z posesji na których zlokalizowane s uj cia wydzielono działki zwi zane z ich eksploatacj . Nadle nictwo Barlinek wnioskuje o ich przej cie i eksploatacj przez Spółk Wodn „Płonia” w ramach
zada własnych Gminy.
Wykonana ocena ich przydatno ci na potrzeby projektowanego wodoci gu wiejskiego dała wynik negatywny z uwagi na:
- lokalizacj - w bezpo rednim s siedztwie zabudowa mieszkalnych i gospodarczych,
przy nieuregulowanej gospodarce wodno- ciekowej,
- brak odpowiedniej wielko ci terenu na budow nowych otworów i zagwarantowanie
odpowiednich stref ochrony uj cia,
- konstrukcj otworów i wielko zasobów, szczególnie z uwzgl dnieniem potrzeb p.poarowych
Na podstawie analizy lokalnych warunków geologicznych, potencjału eksploatacyjnego warstw wodono nych, ró nic jako ci wody, zagospodarowania, własno ci i dost pno ci terenu, na potrzeby projektowanego wodoci gu wytypowano działki nr 59 i
60/1 w północno-zachodniej cz ci Moczydła.
Normatywne zapotrzebowanie na wod przeznaczon do spo ycia przez ludzi,
potrzeby bytowe i gospodarcze mieszka ców jest zró nicowane w zale no ci od pory
roku. Podstawowe, całoroczne jest niemal 2-krotnie mniejsze od maksymalnego w
okresie letnim. Wg bilansu (
zał. 1 ), zapotrzebowania wynosi:
-
maksymalne godzinowe:
rednie dobowe:
maksymalne dobowe:
roczne:
eksploatacyjne:
Qmaxh
Q rd
Qmaxd
Qr
Qe =
=
6,15 m3/godz.,
=
84,13 m3/dob ,
=
95,63 m3/dob ,
= 20.300 m3/rok,
Qr : ( 365 d x 24 godz ) = 2,32 m3/godz.
Uwzgl dniaj c wielko normatywnego ( rzeczywisty jest statystycznie o 30-50%
ni szy ) rozbioru wody oraz lokalne uwarunkowania geologiczne, podstawowym problemem staje si zagwarantowanie dostawy wody do celów przeciwpo arowych. Zgodnie
-5z Rozporz dzeniem Min. Spraw Wewn trznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r.
w sprawie przeciwpo arowego zaopatrzenia w wod oraz dróg po arowych (Dz.U. nr
121 poz.1139 ) , do celów przeciwpo arowych dla jednostki osadniczej do 5000 mieszka ców wymagana jest woda w ilo ci 10 l /sek lub równowa ny zapas w zbiorniku o
pojemno ci 100 m3.
Wodoci g który słu y nie tylko do celów p.po arowych powinien mie wydajno
zapewniaj c ł cznie ilo wody dla potrzeb:
1. przeciwpo arowych - 36,0 m3/h.
2. bytowo-gospodarczych, ograniczonych do 15 % zapotrzebowania, w przypadku Moczydła ~ 0,9 m3/h.
Jako wody winna odpowiada wymogom dla wód do picia.
3.
CHARAKTERYSTYKA TERENU - ZARYS.
3.1 Poło enie, morfologia i hydrografia terenu.
Moczydło poło one jest w południowej cz ci gm.Barlinek i województwa zachodniopomorskiego. Jest to niewielka osada ródle na w obr bie Puszczy Gorzowskiej, wchodz cej w znacznej cz ci w skład Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego. Przez osad biegn drogi o nawierzchni z bruku, z Kłodawy, przez Ło no,
Lipy i Krzynki do Barlinka oraz o nawierzchni piaszczysto-szutrowej w kierunku Karska
i Dankowa. Do centrum Barlinka odległo wynosi ~10 km
zał. 4.
Teren dokumentowany poło ony jest na obszarze Równiny Gorzowskiej, stanowi cej cz
makroregionu Pojezierze Południowopomorskie. Morfologia terenu ukształtowana została przez lodowiec i wody lodowcowe fazy pomorskiej zlodowacenia
Bałtyckiego. Na przedpolu stagnuj cego lodowca, wypływaj ce rzeki utworzyły wielkie,
płaskie sto ki napływowe, równin sandrow - Sandr Barliniecki. Powierzchnia terenu
jest niemal plaska, z zaznaczaj cym si spadkiem na południe. Na północy ( Krzynki)
rz dne terenu si gaj 100-110, na południu ( Lipy ) 68-70 m npm.. Powierzchnia
sandru została silnie rozci ta na linii NNW - SSE przez ci g jezior rynnowych i cieków je
ł cz cych. Od j.Okunie na północy (2 km na NW od Moczydła) przez okresowo
podmokłe tereny i niewielkie zbiorniki wodne, dalej na południe przez jeziora: Sitno
Moczydelskie, Suche, Lubieszewko, Lubie i Mrowino wody odprowadzane s przez rzek Santoczna do Noteci i dalej Warty. W obr bie Moczydła rz dne terenu wynosz od
78 na wschodzie do 83 m npm. w cz ci zachodniej. Przez rodek osady przebiega obni enie, w jego obr bie rz dne terenu si gaj 64-67 m npm. a zbierane wody odprowadzane s do j. Sitno Moczydelskie.
Osi sieci hydrograficznej terenu jest rz. Warta, przepływaj ca w odległo ci ca 20
km na S.
3.2 Budowa geologiczna.
Strop osadów trzeciorz dowych zalega w tym rejonie na rz dnej -20 do -40 m
npm., wznosz c si stopniowo w kierunku północnym do +60 m npm (Pełczyce ). S to
osady rodkowego miocenu, mułki i mułowce z wkładkami w gla brunatnego.
Mi szo utworów czwartorz dowych si ga w rejonie dokumentowanym 100120 m. Stosunkowo dobrze rozpoznana jest budowa najmłodszych osadów czwartorz du. Na podstawie przekroju hydrogeologicznego na linii lokalnego spływu wód - zał.8
zarys budowy geologicznej przedstawia si nast puj co:
W stropie dominuj piaski i wiry akumulacji wodno-lodowcowej ( sandr ) - faza
pomorska zlodowacenia Baltyckiego. Lokalnie, w osi obni enia, osady holocenu, utwory
akumulacji rzecznej - piaski, namuły oraz torfy. W zachodniej cz ci Moczydła mi szo utworów piaszczysto- wirowych si ga przypuszczalnie 30-35 m, we wschodniej
-6ulega ograniczeniu do 22-25 m. Poni ej zalegaj gliny zwałowe wyklinowuj ce si w
kierunku zachodnim, pokrywaj ce warstw piasków drobnoziarnistych, na zachodzie z
domieszkami mułków. W sp gu starsze gliny zwałowe - faza leszczy ska zlodowacenia Baltyckiego. Z uwagi na zró nicowan budow geologiczn w obr bie
Moczydła, zało ono lokalizacj projektowanego uj cia w północno-zachodniej cz ci
wsi, gdzie profil powinien kształtowa si nast puj co:
0,0
16,0
20,0
30,0
- 16,0
- 20,0
- 30,0
-
piaski grubo i ró noziarniste ( pospółki ) z otoczakami
wir ró noziarnisty z otoczakami i piaskiem
piasek grubo i rednioziarnisty
glina zwałowa ze wirem ( piaski drobnoziarniste, mułki )
W przypadku wi kszej od zało onej mi
zakłada si ich pełne przewiercenie.
Q
szo ci osadów wodnolodowcowych
3.3 Warunki hydrogeologiczne.
W rejonie dokumentowanym wyst puje jedna warstwa wodono na poziomu
czwartorz dowego, składaj ca si z 2 partii osadów wodno-lodowcowych o ró nej litologii, genezie i wieku.
Górna, zbudowana z piasków gruboziarnistych, pospółek i wirów z otoczakami
(sandr), o mi szo ci 20-35 m - faza pomorska. Warstwa pozbawiona osłony osadów
pół i słaboprzepuszczalnych. Mimo korzystnego wykształcenia litologicznego parametry
hydrogeologiczne warstwy w rejonie Moczydła s stosunkowo niskie. Współczynnik
filtracji k: 6,5-13,3 m/dob , wydatki jednostkowe q: 1,7-3,5 m3/godz/1mS, przewodno wodna T: 3,5-6,5 m2/h.
Dolna, starsza, zbudowana głównie z piasków drobnoziarnistych, o nieco ni szych parametrach hydrogeologicznych W otworze Moczydło 33 obie warstwy s
rozdzielone 12 m warstw glin, których nie stwierdzono w otworach Moczydło 1 i Okunie. Na powi zanie obu serii osadów wskazuje poziom zwierciadła wody. Zwierciadło
wody w cz ci swobodne, wykazuje wahania o stwierdzonej amplitudzie si gaj cej do
3,5 m. W cz ci zachodniej Moczydła w granicach 66,2-69,6 m npm, tj 12,0-15,4 m ppt,
wschodniej 64,7-66,4 m npm, tj 7,2-9,0 m ppt., co wskazuje na du zale no zasilania warstwy od wielko ci opadów atmosferycznych.
Na zachód i na północ od Moczydła przebiega linia wododziału wód podziemnych. Generalnie wody spływaj na południe, w rejonie dokumentowanym spływ wód
zbli ony jest do równole nikowego, z W na E, w kierunku wschodnim przechodzi w
południkowy. Gradient hydrauliczny naturalnego spadku zwierciadła wody I wynosi
0,003-0,0032.
3.4. Jako
wody
Badania jako ci wody wykonane podczas bada uj
Nadle nictwa wykazały
du e jej zró nicowanie. Woda z uj cia w zachodniej cz ci wsi wykazuje jedynie
minimalne przekroczenie normy zawarto ci zwi zków elaza - 0,25 mg Fe/l. w próbie
pobranej z sieci ( brak mo liwo ci pobrania próby bezpo rednio z otworu ). Wyniki
bada z lat poprzednich nie wykazywały zanieczyszczenia wody surowej. Woda
podawana jest bez uzdatniania.
Jako wody z uj cia we wschodniej cz ci Moczydła, eksploatuj cego doln
warstw wodono na, jest znacznie gorsza. Woda zawiera ponadnormatywn ilo
zwi zków elaza - 1,26 mg Fe/dm3, manganu – 0,11 mg Mn/dm3 , charakteryzuje si
wysokim wska nikiem m tno ci – 10 mg/ dm3. Jako
wody na przestrzeni całej
eksploatacji wykazuje wzrost zawarto ci zwi zków elaza i wska nika m tno ci oraz
spadek zawarto ci manganu. Brak cz stszych bada nie pozwala oceni czy zmiany
-7maj charakter trwały. Woda wymaga skutecznego uzdatniania. Zanieczyszczenia s
przypuszczalnie wynikiem przepływu wód podziemnych przez obszar silnego obni enia
terenu, w obr bie którego wyst puj osady pochodzenia organicznego lub z domieszkami organicznymi - torfy, mułki, piaski kumulacji rzecznej.
Szczegółowe parametry jako ci wody zawiera zał. 3.
3.5 Stan rodowiska, zagro enia dla jako ci wód podziemnych.
Usytuowanie Moczydła w du ym kompleksie le nym, poza podstawowymi szlakami transportowymi oraz rodzaj i stopie zagospodarowania terenu wsi minimalizuj
antropogeniczne zagro enia dla wód podziemnych. Pewne znaczenie mog mie zanieczyszczenia geogeniczne.
- przez Moczydło przebiegaj drogi gminne. Transport samochodowy jest bardzo ograniczony, do kilkudziesi ciu pojazdów na dob , s to głównie samochody transportu
le nego i osobowe. Zagro enie mo e wyst pi jedynie w przypadku katastrofy drogo
wej w obszarze spływu wód (OSW), poł czonej z wypływem paliwa lub przewo onej
substancji zagra aj cej rodowisku,
- nawozy mineralne, rodki ochrony chemicznej ro lin - na terenie Moczydła grunty w
niewielkim stopniu wykorzystywane s do upraw ( w tym przydomowe ogródki warzywne ) i jako u ytki zielone, zdecydowana wi kszo to nieu ytki i ziemia odłogowana.
W obr bie OSW, w zachodniej cz ci wsi, niemal cał powierzchni pokrywaj lasy.
Zagro enia dla wód podziemnych ograniczone. Stosowane rodki ochrony chemicznej lasów w wi kszo ci przypadków maj krótki okres rozkładu.
- gospodarka wodno- ciekowa. Na terenie Moczydła brak kanalizacji. cieki bytowe i
gospodarcze gromadzone s w osadnikach, w wi kszo ci o niepewnej szczelno ci.
Potencjalne zagro enie jest jednak niewielkie, punktowe, rozproszone, niemniej istotne w strefie spływu wód i przy braku warstwy izolacyjnej.
Reasumuj c, skala zagro e antropogenicznych jest niewielka, wymaga jedynie
uporz dkowania gospodarki ciekowej ( zbadania szczelno ci osadników, uszczelnienia
lub budowy lokalnej oczyszczalni cieków ).
Zanieczyszczenia geogeniczne wyst puj w centralnej i wschodniej cz ci wsi.
Rozkład materiału organicznego osadzonego w obni eniu powoduje zwi kszon m tno , mo liwy jest wzrost zawarto ci zwi zków azotu lub niekorzystne zmiany zapachu
i smaku wody.
-84. PROJEKT PRAC GEOLOGICZNYCH.
Dost pno wody pitnej o odpowiednich parametrach jako ciowych jest jednym
z podstawowych warunków rozwoju i aktywizacji funkcji do jakiej predysponowany jest
dany rejon.
Warunki hydrogeologiczne na terenie Moczydła nie pozwalaj na uzyskanie wydajno ci z 1 otworu na poziomie pokrywaj cym pełne zapotrzebowanie na wod ,
łacznie z p.po arowym. Zakłada si budow uj cia wód podziemnych składaj cego si
na tym etapie z 2 współpracujacych otworów. W eksploatacji bie cej ka dy z nich
powinie pokry potrzeby podstawowe, pełni c przemiennie funkcj studni podstawowej i awaryjnej. Równoczesna praca obu otworów przewidziana b dzie jedynie w
przypadku po aru.
4.1. Lokalizacja otworu.
Na podstawie analizy warunków geologicznych, ró nic jako ci wód podziemnych
i zagospodarowania terenu, na potrzeby projektowanego uj cia wodoci gu wiejskiego w
Moczydle wytypowano działki nr 59 i 60/1
zał. 6.
Z uwagi na brak planu sytuacyjno-wysoko ciowego ( zostanie wykonany w przypadku pozytywnego wyniku prac geologicznych ) proponowana lokalizacja ma charakter
orientacyjny. Jako zachodni granic działki nr 59 przyj to lini ł cz ca słup energetyczny nr 215/13/4 linii N na północy, na granicy z lasem i słup energetyczny nr 192/56
linii nN na południu - przy drodze w kierunku Dankowa. Przed przyst pieniem do
robót nale y geodezyjnie wyznaczy przebieg granic wytypowanych działek.
Otwór nr 1 nale y zlokalizowa 25-30 m na południe od linii N i 15-20 m na wschód od
wy ej opisanej granicy zachodniej.
zał. 7. Lokalizacja otworu nr 2 ustalona zostanie
na podstawie wyników bada i pomiarów otworu nr 1, w odległo ci 40-50 m na S od
niego.
W ka dym przypadku konieczne b dzie usuni cie kilku do kilkunastu samosiejek drzew iglastych. Wycink nale y ograniczy do niezb dnego minimum dla wydzielenia bezpo redniej strefy ochrony, w promieniu do 10 m od otworów.
Lokalizacji otworu nr 1 nale y dokona komisyjnie, w obecno ci przedstawicieli
Zleceniodawcy i wykonawcy robot bezpo rednio przed wykonaniem robót.
4.2.
Konstrukcja otworu nr 1
Projektuje si wykonanie 2 otworów rozpoznawczo-eksploatacyjnych, do przewiercenia warstwy wodono nej + 2-3 m poni ej jej sp gu dla osadzenia rury podfiltrowej. Na podstawie dotychczasowego rozpoznania budowy geologicznej, zakłada
si , e ich gł boko wyniesie ca 33 m. Ostateczna gł boko ko cowa mo e ulec
zmianie do ~40 m, w zale no ci od faktycznie stwierdzonych warunków geologicznych.
Zało enia konstrukcyjne otworów oparte s na zało eniu, e ka dy z nich powinie pozwoli na uzyskanie wydajno ci maksymalnej na poziomie
50% zapotrzebowania p.po arowego, tj. 18,5 m3/godz. Wyniki uzyskane w czasie bada otworu
nr 1 pozwol na ewentualn korekt konstrukcji otworu nr 2.
Projektuje si wykonanie otworów metod udarowo-okr tn , w 2 kolumnach rur
wiertniczych:
- ø 457 mm
- do gł boko ci 10-12 m.
- ø 406 mm
- do gł boko ci ko cowej, tj. 33-40 m (~3 m poni ej spagu warstwy
wodono nej )
W otworze zabudowana zostanie kolumna filtra z rur PVC ø 195 / 225 / 242 mm
( DN 200 ), o wymiarach:
- rura nadfiltrowa, wyprowadzona do powierzchni terenu, długo ci 22-28 m, z rur osłonow , stalow ø 273-299 mm dł. 1,2-1,5 m, posadowion ~1,0 m poni ej dna
obudowy studni,
-9- cz
robocza, rura z perforacj szczelinow lub wiercon , w przypadku potrzeby
owini ta siatk nylonow na podkładzie z yłki, długo ci okre lonej przez mi szo
warstwy wodono nej ( wysoko słupa wody ). Je eli stwierdzone warunki na to pozwol , filtr o długo ci 5-7 m, poziom górnej kraw dzi nie płyciej ni 21-22 m ppt.
- rura podfiltrowa, długo ci 2-3 m z denkiem z tworzywa lub drewnianym.
Kolumn filtra wyposa y w prowadniki do rur ø 406 mm.
Wokół filtra, do poziomu 3-4 m powy ej cz ci roboczej - wykona obsypk wirow o granulacji dobranej na podstawie analiz sitowych gruntu. Powy ej woln przestrze wypelni urobkiem, zgodnie z profilem geologicznym
UWAGA! obok filtra, na poziomie górnej cz ci roboczej - zabudowa rurk piezometryczn z rur PCV typu SBF-NORIP lub pochodnych, ø 60 mm (DN 50), z cz ci robocz dł. 1,0-1,5 m, nadfiltrowa wyprowadzona do powierzchni terenu.
Zaleca si zwrócenie szczególnej uwagi na:
- zachowanie pionu podczas wiercenia i zabudowy kolumny filtra.
- zabudow filtra o fabrycznych poł czeniach gwintowych, gwarantuj cych prostoliniowo
kolumny i szczelno poł cze .
Po zabudowaniu filtra nale y wykona prace usprawniaj ce otwór przy u yciu
pompy typu Mamut, przez odpiaszczenie, zrywy wody, do pełnego oczyszczenia otworu z osadu i udro nienia przepływu.
Uwaga ! dopuszcza si wykonanie otworów metod obrotow , z lewym obiegiem
płuczki, płuczka wodna , rednica wiercenia 415-438 mm.
Wybran metod
wiercenia nale y ustali na etapie opracowania specyfikacji IWZ i wyboru wykonawcy.
4.3. Pomiary i badania hydrogeologiczne
4.3.1 Pompowanie indywidualne - otw. nr 1
Pomp o wydajno ci 20-25 m3 / godz., zabudowa 3-4 m nad górn kraw dzi cz ci
roboczej filtra.
- pompowanie oczyszczaj ce prowadzi z stopniowo wzrastaj c wydajno ci a
do uzyskania 20-25 m3/godz. lub obni enia lustra wody do pompy, do pełnego oczyszczenia wody z zabarwienia i zawiesiny mechanicznej, nie mniej ni przez 24 godz.
- po wył czeniu pompy otwór wydezynfekowa przez zalanie roztworem rodka dezynfekcyjnego i pozostawi w spoczynku przez okres 24 godzin,
- pompowanie pomiarowe prowadzi przez okres 48 godzin przy trzech ustalonych
poziomach zwierciadła wody, wg zasady:
Q1 = 1/3 Qmax z pompowania oczyszczaj cego Q2 = 2/3 Qmax z pompowania oczyszczaj cego Q3 =
Qmax z pompowania oczyszczaj cego -
8 godz.
16 godz.
24 godz.
w przypadku braku stabilizacji zwierciadła wody przez okres minimum 3 godzin, czas
pompowania poszczególnymi wydajno ciami odpowiednio wydłu y .
pomiary zwierciadła wody prowadzi w nast puj cych odst pach czasu: 5 co 1min.,
5 co 2 min., 6 co 5 min., dalsze co 15 - 60 minut, w zale no ci od dynamiki zmian.
pomiar wydajno ci otworu badanego – co 1 godz.
po wył czeniu pompy wykona pomiary stabilizacji zwierciadła wody z cz stotliwo ci jw. Stabilizacj zako czy po uzyskaniu 3 jednakowych wyników w odst pie 1h
- 10 4.3.2 Pompowanie indywidualne - otw. nr 2
-
-
zało enia podstawowe jak dla otworu nr 1,
w trakcie pompowania oczyszczaj cego wykona pomiary opadu zwierciadła wody
w otworze nr 1. W zale no ci od wielko ci oddziaływania, pompowanie pomiarowe
otworu nr 2 prowadzi przy stałej, maksymalnej wydajno ci okre lonej na podstawie
pompowania oczyszczaj cego lub przy trzech ustabilizowanych poziomach depresji.
Decyzj podejmie geolog nadzoru. Czas pompowania - 48 godzin.
niezale nie od wielko ci oddziaływania prowadzi pomiary obserwacyjne poziomu
zwierciadła wody w otworze nr 1. Cz stotliwo pomiarów obserwacyjnych - jak dla
otworu badanego.
4.3.3 Pompowanie zbiorowe
-
pompowanie zbiorowe otworów nr 1 i 2 nale y wykona w okresie 24 godzin, przy
zbli onych wydajno ciach, w zało eniu nie mniejszych ni 18,5-19,0 m3/godz./otwór,
cz stotliwo pomiarów poziomu zwierciadła wody w trakcie pompowania i stabilzacji zwierciadła wody, oraz wydajno ci - jak dla pompowania indywidualnego,
- Wyniki pomiarów zwierciadła wody i wydajno ci notowa na bie
pompowania.
Uwaga.
co w dziennikach
w przypadku uzyskania wydajno ci maksymalnej poni ej zapotrzebowania
p.po arowego, podj ta zostanie decyzja o wykonaniu zbiornika wyrównawczego lub trzeciego otworu współpracuj cego.
4.4 Pobieranie prób - zakres dla ka dego z otworów.
próby gruntu – pobiera w trakcie wiercenia – i na bie co opisywa - do skrzynek,
wg zasady:
co 2 m z osadów nie nawodnionych i słabo przepuszczalnych,
co 1 m z warstwy wodono nej,
przy ka dej zmianie wykształcenia lub barwy osadu,
z warstwy wodono nej przewidzianej do uj cia pobra dodatkowo do
woreczków próby do bada sitowych.
Próby gruntu Wykonawca powinien przechowywa w swym archiwum do czasu
przyj cia zasobów eksploatacyjnych
próby wody do bada bakteriologicznych i fizyczno-chemicznych pobra przed zako czeniem pompowania pomiarowego ka dego z otworów. Na podstawie wyników bada
wody z otworu nr 1, nale y uzgodni z przedstawicielem Inwestora potrzeb poboru z
otworu nr 2 prób wody do bada technologicznych.
4.5 Prace geodezyjne.
Po zako czeniu prac i bada wykonane otwory nale y domierzy wysoko ciowo
w dowi zaniu do pa stwowej sieci geodezyjnej.
4.6 Prace dokumentacyjne
Wyniki prac i bada geologicznych nale y opracowa w formie dokumentacji hydrogeologicznej ustalaj cej zasoby eksploatacyjne wód podziemnych. Dokumentacj
nale y przedło y do przyj cia w Starostwie Powiatowym w My liborzu.
- 11 4.7 Wpływ projektowanych prac na
rodowisko.
Projektowane roboty geologiczne, przy zachowaniu wła ciwych rodków ostrono ci oraz przestrzeganiu obowi zuj cych na terenie prowadzenia prac przepisów
bran owych i BHP, nie spowoduj niekorzystnych zmian w rodowisku. Po zako czeniu
prac terenowych miejsce nale y doprowadzi do stanu pierwotnego.
Projektowane prace geologiczne,a tak e eksploatacja uj cia, nie b d mie
ujemnego wpływu na rodowisko przyrodnicze w wyniku zmian gruntowo-wodnych.
Uj cie nie narusza interesu innych u ytkowników wód podziemnych.
4.8 Strefa ochrony uj cia
Potrzeba wydzielenia i zasi g proponowanej strefy ochrony uj cia okre lone zostan w dokumentacji hydrogeologicznej.
4.9 Likwidacja otworu
W przypadku negatywnego wyniku prac geologicznych ( brak warstwy wodono nej) i rezygnacji z dalszego pogł biania, otwór zlikwidowa urobkiem, zgodnie z
profilem geologicznym. Miejsce lokalizacji trwale oznaczy „ wiadkiem„ Wyniki prac i
bada opracowa w formie dokumentacji geologicznej.
5. OBLICZENIA HYDROGEOLOGICZNE
Obliczenia wykonano z uwzgl dnieniem wyników uzyskanych w uj ciu Moczydło 1
Warstwa wodono na zbudowana z piasków rednio i gruboziarnistych. Nie została
przewiercona do gł boko ci 27 m. Zało ona gł boko zalegania sp gu warstwy 30 m
ppt. Zwierciadło wody swobodne, stabilizuje si na gł boko ci 12,5-15,0 m ppt., co
odpowiada wysoko ci słupa wody 15,0-17,5 m.
-
współczynnik filtracji - k : 0,00015 m/sek = 0,54 m/ godz. = 12,96 m/dob ,
dopuszczalna szybko wlotowa wody do filtra - Vdop = 19,6 k = 2,94 m/godz.
wydatek jednostkowy - q: qmin = 2,75 m3 /godz./1 mS, qmax = 3,0 m3 /godz./1 mS,
wysoko słupa wody - H: Hmin = 15,0 , Hmax = 17,5 m,
Zało one parametry techniczno-eksploatacyjne otworu :
- rednica otworu wraz z obsypk - d = 2 r : 0,406 m
- długo cz ci roboczej filtra
- l1 = 5 m, l2 = 6 m
- zabudowa pompy - p : minimum 3 m nad cz ci robocz filtra,
Obliczenia parametrów eksploatacyjnych:
Parametry
P
- powierzchnia czynna filtra =
dl
( m2 )
Q max - maks. przepustowo filtra = P x Vdop
(m3/godz.)
S
- depresja przy Q max
(m)
3
dla q min = 2,75 m /godz./1 mS,
dla q max = 3,00 m3 /godz./1 mS,
Smax - maks. dopuszczalna depresja = [H - (l+p)] ( m )
przy Hmin = 15,0 m
przy Hmax = 17,5 m
długo cz ci roboczej
filtra ( m )
l1 = 5
l2 = 6
P1 = 6,37 P2 = 7,65
Q1 = 18,74 Q2 = 22,49
S1 = 6,80
S1= 6,25
7,0
9,5
S2 = 8,2
S2 = 7,5
6,0
8,5
Jak wynika z powy szych wylicze , przy sp gu warstwy wodono nej zalegaj cym
- 12 na gł boko ci 30 m ppt., długo cz ci roboczej filtra nie powinna przekroczy 5,05,5 m. Jest to długo minimalna dla uzyskania przepustowo ci równej ½ zapotrzebowania p.po arowego.
lmax - długo cz ci roboczej filtra dla uzyskania wydajno ci równej
zapotrzebowaniu p.po arowemu - Q p.po . = 36,92 m3/godz
= ~ 10 m
= 12,3 - 13,5 m
Spp - depresja zwierciadła wody przy Q p.po .
HPP - minimalna wysoko słupa wody = lmax + SPP + p
= 25,5-27,0 m
co wymagałoby warstwy wodono nej zalegaj cej do gł boko ci 40-42 m.
Powy sze obliczenia wykazuj , e wg dotychczasowego rozpoznania warunków
hydrogeologicznych w zachodniej cz ci Moczydła, uzyskanie wydajno ci pozwalaj cej
na pokrycie zapotrzebowania p.po arowego z jednego otworu jest mało prawdopodobne. Dla realizacji zadania przypuszczalnie konieczne b dzie wykonanie dwóch otworów
o gł boko ci 32-35 m.
Dopływ wody do ka dego z 2 otworów współpracuj cych, przy swobodnym
zwierciadle wody, wg wzoru Muskata :
Q1 = Q2
k HS R r d -
= 1,36 k
(2H − S ) S
,
R2
lg
rd
gdzie:
współczynnik filtracji
wysoko słupa wody, zało ono
depresja zwierciadła wody w otworach
zasi g oddziaływania otworu przy S
promie otworu
odległo
mi dzy studniami , zało ono
Rozstaw zalecany - mniejsze oddziaływanie, ni sza depresja:
(2 x 15,0 − 5,0) x 5,0
Q1 = Q2 = 1,36 x 0,54
136,372
lg
0,2 x 50
Przy wy szym od zało onego słupie wody:
(2 x 15,0 − 6,0) x 6,0
Q1 = Q2 = 1,36 x 0,54
163,652
lg
0,2 x 30
-
0,54 m/godz.
15 m,
5-6 m,
wg oblicze ,
0,2 m,
30 - 50 m,
=
28,08 m3/godz.
=
29,00 m3/godz.
Zgodnie z wyliczeniami, zadanie mo e zosta rozwi zane przez wykonanie 2
otworów eksploatacyjnych o gł boko ci 32-35 m ka dy, poło onych od siebie w
odległo ci 30-50 m, na linii N - S. Rzeczywiste rozlokowanie otworów ustalone powinno
by na podstawie zweryfikowanych parametrów hydrogeologicznych warstwy, po wykonaniu pierwszego z nich.
Uwzgl dniaj c kierunek spływu wód i najkorzystniejsz lokalizacj otworów, projektowanych i w perspektywie zast pczych, wielko
działki przeznaczonej pod wodoci g powinna wynosi minimum 50 x 80 m ( z uwzgl dnieniem strefy ochrony bezpo redniej )
6. BEZPIECZE STWO PRAC GEOLOGICZNYCH
Dla bezpiecznego wykonania projektowanych prac geologicznych nale y przestrzega przepisy prawa geologicznego, górniczego i BHP, a w szczególno ci:
- 13 -
-
-
-
prace geologiczne mog by wykonywane, dozorowane i kierowane przez osoby
posiadaj ce odpowiednie kwalifikacje ( uprawnienia, badania, szkolenia)
wykonawca prac geologicznych jest obowi zany posiada dokumentacj prowadzonych prac i uzupełnia j w miar post pu robót,
prace zwi zane z monta em, przemieszczaniem i demonta em wiertnic, wie wiertniczych lub masztów wiertniczych i innych urz dze wykonywa zgodnie z instrukcj obsługi,
teren prac zabezpieczy , oznakowa tablicami ostrzegawczymi i zakazu wst pu,
miejsca szczególnie niebezpieczne ( np. dół urobkowy ) ogrodzi ,
drogi komunikacyjne, doj cia do miejsc i stanowisk pracy nale y oznakowa i utrzymywa w stanie umo liwiaj cym swobodne i bezpieczne poruszanie si po nich,
przed ka dorazowym przyst pieniem do prac nale y sprawdzi stan bezpiecze stwa
miejsca pracy, stan narz dzi, maszyn, urz dze ochronnych oraz zabezpieczaj cych, w tym przył czy energetycznych i uziemienia urz dzenia wiertniczego z nap dem elektrycznym i agregatu pr dotwórczego. Wyniki pomiarów rezystancji i skuteczno ci zabezpieczenia p.pora eniowego nale y potwierdzi wpisem do dokumen
tów budowy,
przenoszenie i przesuwanie przewodów, szaf ł czeniowych oraz innych elementów
pod napi ciem, jest dopuszczalne wył cznie w sytuacjach okre lonych przez przepisy BHP, z wykorzystaniem odpowiednich narz dzi i sprz tu ochronnego, zabepieczaj cego pracowników wykonuj cych te czynno ci,
zabrania si przechodzenia lub przebywania pod zawieszonymi ci arami oraz w zasi gu obci onych dynamicznie układów linowych, z wyj tkiem prac wykonywanych
pod układami wielokr ka i olinowania urz dze wiertniczych i eksploatacyjnych,
niedopuszczalne jest prowadzenie robót przy bardzo silnym wietrze, podczas nieycy, burzy, ulewy, gołoledzi lub braku odpowiedniej widoczno ci,
załoga prowadz ca prace powinna by wyposa ona w odzie robocz oraz sprz t ochrony osobistej,
w czasie przerw w pracy, a szczególnie w czasie nieobecno ci członków brygady,
urz dzenie wiertnicze i otwór zabezpieczy przed dost pem osób niepowołanych,
w przypadku wypływu na powierzchnie gruntu substancji ropopochodnych z urz dze nap dowych lub osprz tu, ska ony grunt usun i wywie na składowisko do
tego przeznaczone,
po zako czeniu prac geologicznych teren nale y doprowadzi do stanu pierwotnego,
szczególnie dotyczy to dołu urobkowego.
7. WNIOSKI I ZALECENIA KO COWE .
-
-
warunki hydrogeologiczne na terenie Moczydla s zro nicowane, przy czym najkorzystniejsze w zachodniej cz ci osady, pozwalaj na pełne pokrycie zapotrzebowania na wod do spo ycia przez ludzi oraz na potrzeby bytowe i gospodarcze jednym
otworem. Pokrycie zapotrzebowania p.po arowego wymaga wykonania minimum 2
otworów eksploatacyjnych,
przed lokalizacj otworu nr 1 nale y geodezyjnie wyznaczy przynajmniej zachodni
granic działki nr 59,
ostateczna gł boko wiercenia zale na b dzie od mi szo ci warstwy wodono nej,
otwór zako czy 3 m poni ej jej sp gu - przynajmniej w otworze nr 1.
lokalizacja, konstrukcja i gł boko otworu nr 2 uzale nione s od wyników bada otworu nr 1,
metoda wykonania otworów powinna zosta jednoznacznie ustalona na etapie wy boru wykonawcy robot,
- 14 -
-
wnioskuj o zatwierdzenie Projektu prac geologicznych dla ustalenia zasobów eks ploatacyjnych wód podziemnych z utworów czwartorz du - uj cie dla wodoci gu
wiejskiego w Moczydle gm. Barlinek , o zakresie:
- wykonanie 2 otworów rozpoznawczo-eksploatacyjnych, gł boko ci do 40 m, metod
udarowo-okr tna, w rurach ø 457-406 mm,
( dopuszcza si wykonanie otworów metod obrotow z lewym obiegiem płuczki)
- zabudowa kolumny filtra z rur PCV ø 195/242 mm
- zabudowa rurki piezometrycznej φ 60 mm na wysoko ci cz ci roboczej filtra,
- pompowanie oczyszczaj ce + pomiarowe, indywidualne w wymiarze 24 + 48 godz,
- pompowanie zbiorowe otw. nr 1 i 2 w wymiarze 24 godzin,
- pobór i badania prób wody,
- wykonanie pomiarów geodezyjnych,
- opracowanie dokumentacji hydrogeologicznej zasobów eksploatacyjnych wód podziemnych.
- w przypadku negatywnego wyniku prac, otwór zlikwidowa zgodnie z profilem geologicznym a wyniki przedstawi w dokumentacji geologicznej
- nad cało ci prac nale y zapewni fachowy nadzór techniczny i geologiczny, który
powinien korygowa zało enia Projektu w zale no ci od faktycznie stwierdzonych
warunków hydrogeologicznych, dla pełnego rozwi zania zadania,
- wyniki prac i bada nale y notowa na bie co w dziennikach prac i pompowania,
- orientacyjny czas wykonania prac: 4-5 tygodni, termin rozpocz cia i ich zako czenia
okre lony zostanie w zgłoszeniu wykonawcy do UMiG, Starostwa i OUG,
- wnioskuje si o ustalenie terminu wa no ci Projektu na okres 2 lat o daty wydania
decyzji zatwierdzaj cej,
- projekt niniejszy podlega zatwierdzeniu przez Starost Powiatu My libórz,
- projekt przedstawia do zatwierdzenia Inwestor.
Opracowanie
mgr Jerzy Ł cki
Wykaz wykorzystanych materiałów i literatury.
1. Dokumentacja hydrogeologiczne zasobów eksploatacyjnych wód podziemnych z utworów
czwartorz dowych - uj cie Nadle nictwa Barlinek w m. Moczydło 1 ( dz.353/8 ), opracowanie ZUGiH J.Ł cki, Gorzów Wlkp 2003 r. Własno - Nadle nictwo Barlinek,
2. Dokumentacja hydrogeologiczne zasobów eksploatacyjnych wód podziemnych z utworów
czwartorz dowych- uj cie Nadle nictwa Barlinek w m. Moczydło 33 (dz.352/12), opracowanie ZUGiH J.Ł cki, Gorzów Wlkp 2003 r. Własno - Nadle nictwo Barlinek,
3. Poradnik hydrogeologa - praca zbiorowa pod red. S.Turka - WG Warszawa 1971
4. Hydrogeologia ogólna - Zdz. Pazdro WG Warszawa 1977
5. Poszukiwania i eksploatacja wód podziemnych – G.Castany WG W-wa 1972
6. Metodyka okre lania zasobów eksploatacyjnych uj zwykłych wód podziemnych - poradnik
metodyczny, oprac. zespół, A.Szczepa ski – kierownik naukowy – PG POLGEOL SA
HYDROCONSULT Sp. z o.o., wyd. Borgis ® Wydawnictwo Medyczne Warszawa 2004 r.
9. Mapa hydrogeologiczna Polski, ark.Gorzów Wlk - skala 1: 200 000 - oprac. IG H.Jarz bek
1983 r.
10. Mapy topograficzne w skali 1:10 000 ark. 401.342 Moczydło, oprac. top. OPG-K Kraków
1987 r.
11. Mapa topograficzna w skali 1 : 50 000 ark.Barlinek. – Z.P.G-K „GEOKART” 1980.
12. Materiały archiwalne Zachodniopomorskiego Urz du Marszałkowskiego w Szczecinie.