Bezpieczeństwo w sieci

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów
02-026 Warszawa, ul. Raszyńska 8/10
tel.: 0 22 579-41-00
fax: 0 22 579-41-70
http://www.oeiizk.waw.pl
Bezpieczeństwo w sieci
Autor: Małgorzata Rostkowska
Wraz z nowym medium komunikacyjnym pojawił się nowy aspekt związany z problemem
bezpieczeostwa i musimy uzmysłowid sobie, że idealny system zabezpieczeo nie istnieje.
Sytuacja jest specyficzna, gdyż wielu wychowawców i rodziców nie rozumie wielu zagrożeo
czyhających na dzieci korzystające z komputera. Nie ma wśród nich jeszcze dostatecznego
zrozumienia, że większośd przestępców przeniosła swoje działania do sieci.
Musimy nauczyd się żyd ze świadomością, że sied niesie ze sobą niebezpieczeostwa. Trzeba
przekroczyd pewną barierę mentalną, przestając w koocu uważad, że sieciowy przestępca to
miły chłoptaś - zdolniacha, którego zamiast karad należy ogłosid bohaterem i zatrudnid jako
eksperta. Nikt przy zdrowych zmysłach nie angażuje przecież chuliganów do policji, czy nie
zatrudnia włamywaczy w banku. Ale zagrożenia, jakie niesie sied, to nie tylko hakerzy
i wirusy komputerowe.
Dla rodziców i nauczycieli ważna staje się ochrona podopiecznych przed przestępcami,
którzy swoje działania przenieśli do Internetu. Dotychczas każdy rodzic, wspomagany przez
szkołę i chociażby bajki, ostrzegał dzieci, aby nie rozmawiały z nieznajomymi na ulicy, nic od
nich nie brały i nie chodziły nigdzie z nimi. Teraz, gdy włamywacze i pedofile „przenieśli się”
do sieci, trzeba rozszerzyd zakres swoich ostrzeżeo i napisad nowe bajki .
Aby uświadomid sobie powagę sytuacji warto przypomnied o przypadkach opisywanych
w prasie (dziennikarka, dwoje studentów), gdy dorośli, wykształceni ludzie, po nawiązaniu
znajomości przez Internet, dali się zwieśd mordercom i psychopatom.
Nie do przecenienia jest w tej sytuacji akcja bilbordowo – telewizyjna pn.: „Dziecko w sieci”.
Należy tylko samemu przemyśled tę sprawę i wyciągnąd praktyczne wnioski i stosowad je
wobec swoich uczniów i dzieci.
Co należy robić?
Przede wszystkim czuwad nad bezpieczeostwem dziecka pracującego przy komputerze.
Praca dziecka przy komputerze powinna byd cały czas nadzorowana przez nauczyciela lub
rodziców dziecka. Ani na chwilę dziecko nie powinno byd pozostawione samo sobie przy
komputerze, szczególnie, gdy ten komputer jest podłączony do Internetu.
Dziecko pracujące przy komputerze powinno przejśd mini szkolenie na temat zagrożeo jakie
na nie czyhają i nauczyd się reagowad na niebezpieczne sytuacje. Najlepiej nauczy się tego
ze strony http://www.sieciaki.pl, odnośnik Bezpieczny Internet.
Opracowanie: Małgorzata Rostkowska
Strona|1
Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów
02-026 Warszawa, ul. Raszyńska 8/10
tel.: 0 22 579-41-00
fax: 0 22 579-41-70
http://www.oeiizk.waw.pl
Porady dla dzieci związane z ich bezpieczeństwem w sieci udzielane na stronie
http://www.sieciaki.pl, które każdy nauczyciel i opiekun powinien znad:

Nigdy nie podawaj w Internecie swojego prawdziwego imienia i nazwiska. Posługuj się
nickiem, czyli pseudonimem, internetową ksywką.

Nigdy nie podawaj osobom poznanym w Internecie swojego adresu domowego,
numeru telefonu i innych tego typu informacji. Nie możesz mied pewności, z kim
naprawdę rozmawiasz!

Nigdy nie wysyłaj nieznajomym swoich zdjęd. Nie wiesz, do kogo naprawdę trafią.

Jeżeli wiadomośd, którą otrzymałeś jest wulgarna lub niepokojąca nie odpowiadaj na
nią. Pokaż ją swoim rodzicom lub innej zaufanej osobie dorosłej.

Pamiętaj, że nigdy nie możesz mied pewności, z kim rozmawiasz w Internecie. Ktoś kto
podaje się za twojego rówieśnika w rzeczywistości może byd dużo starszy i mied wobec
ciebie złe zamiary.

Kiedy coś lub ktoś w Internecie cię przestraszy, koniecznie powiedz o tym rodzicom lub
innej zaufanej osobie dorosłej.

Internet to skarbnica wiedzy, ale pamiętaj, że nie wszystkie informacje, które w nim
znajdziesz muszą byd prawdziwe! Staraj się zawsze sprawdzid wiarygodnośd informacji.

Szanuj innych użytkowników Internetu. Traktuj ich tak, jak chcesz żeby oni traktowali
Ciebie.

Szanuj prawo własności w Sieci. Jeżeli posługujesz się materiałami znalezionymi
w Internecie zawsze podawaj ich źródło pochodzenia.

Spotkania z osobami poznanymi w Internecie mogą byd niebezpieczne! Jeżeli planujesz
spotkanie z internetowym znajomym pamiętaj, aby zawsze skonsultowad to
z rodzicami!!! Na spotkania umawiaj się tylko w miejscach publicznych i idź na nie
w towarzystwie rodziców lub innej zaufanej dorosłej osoby.

Uważaj na e-maile od nieznanych Ci osób. Nigdy nie otwieraj podejrzanych załączników
i nie korzystaj z linków przesłanych przez obcą osobę! Mogą na przykład zawierad
wirusy. Najlepiej od razu kasuj maile od nieznajomych.

Pamiętaj, że hasła są tajne i nie powinno się ich podawad nikomu. Dbaj o swoje hasło
jak o największą tajemnicę. Jeżeli musisz w Internecie wybrad jakieś hasło, pamiętaj
żeby nie było ono łatwe do odgadnięcia i strzeż go jak oka w głowie.

Nie spędzaj całego wolnego czasu przy komputerze. Ustal sobie jakiś limit czasu, który
poświęcasz komputerowi i staraj się go nie przekraczad.

Jeżeli prowadzisz w Internecie stronę lub bloga, pamiętaj, że mają do niej dostęp
również osoby o złych zamiarach. Nigdy nie podawaj na swojej stronie adresu
Opracowanie: Małgorzata Rostkowska
Strona|2
Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów
02-026 Warszawa, ul. Raszyńska 8/10
tel.: 0 22 579-41-00
fax: 0 22 579-41-70
http://www.oeiizk.waw.pl
domowego, numeru telefonu, informacji o rodzicach, itp. Bez zgody rodziców nie
publikuj też na niej zdjęd swoich, rodziny ani nikogo innego, kto nie wyrazi na to zgody.

Rozmawiaj z rodzicami o Internecie. Informuj ich o wszystkich stronach, które Cię
niepokoją. Pokazuj im również strony, które Cię interesują i które często odwiedzasz.

Jeżeli twoi rodzice nie potrafią korzystad z Internetu, zostao ich nauczycielem. Pokaż im
jakie proste jest surfowanie po Sieci. Zaproś ich na Twoje ulubione strony, pokaż im jak
szukad w Internecie informacji.

Zadbaj o ukrycie przed obcymi swoich prawdziwych danych. Nie używaj w adresie
poczty elektronicznej swojego imienia i nazwiska.

Jeżeli chcesz coś kupid w Internecie, zawsze skonsultuj to z rodzicami. Nigdy nie
podawaj numeru karty kredytowej i nie wypełniaj internetowych formularzy bez wiedzy
i zgody rodziców.

W Sieci krąży coraz więcej wirusów, które mogą uszkodzid komputer. Czy masz
zainstalowane oprogramowanie antywirusowe? Jeżeli nie, to porozmawiaj o tym
z rodzicami. Wybierzcie wspólnie i zainstalujcie odpowiedni program.

Bądź ostrożny dokonując transakcji na portalach aukcyjnych. Po pierwsze pamiętaj, że
biorąc udział w licytacji decydujesz się na zakup produktu. To znaczy, że jeśli Twoja
oferta będzie najwyższa z możliwych, będziesz musiał za licytowany produkt zapłacid.
Po drugie, mając już świadomośd, że jesteś nabywcą, kupuj raczej za pobraniem. To
znaczy, że zapłacisz za produkt przy odbiorze. Będziesz mógł sprawdzid czy w paczce nie
ma przypadkiem starego buta zamiast zamówionego produktu. No i po trzecie, czytaj
opinie innych internautów na temat sprzedającego.
Niebezpieczne pytania skierowane do dzieci w sieci
Wychowawcy, gdy sami przeczytają przedstawione na stronie http://sieciaki.pl
niebezpieczne pytania, zapewne zdziwią się początkowo, że „zwykłe” pytanie zadane
dziecku w sieci stanowi zagrożenie i powinno w sposób niejako automatyczny wygenerowad
właściwą, bezpieczną odpowiedź. Powinno byd też sygnałem dla dziecka, że należy tę
znajomośd natychmiast przerwad.
Niebezpieczne pytanie
Proponowana odpowiedź
Jak się nazywasz?
Mów mi wuju.
Ile masz lat?
Tyle co Bruce Lee, jak był w moim wieku
Skąd klikasz?
Klikam? A skąd?
Gdzie mieszkasz?
Chrząszczyrzewoszece, powiat Łękodoły
Jak wyglądasz?
Podchodzę do okna, otwieram je i wyglądam
Dostajesz kieszonkowe?
A ty co, Urząd Skarbowy?
Opracowanie: Małgorzata Rostkowska
Strona|3
Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów
02-026 Warszawa, ul. Raszyńska 8/10
tel.: 0 22 579-41-00
fax: 0 22 579-41-70
http://www.oeiizk.waw.pl
Ile zarabiają twoi rodzice?
O wiele za mało.
Z kim mieszkasz?
Tajemnica paostwowa.
Co masz na sobie?
Wzrok rodziców.
Do której chodzisz szkoły?
Do piątej z lewej.
Spotkamy się?
Chyba, że 30 lutego.
Odwiedzisz mnie?
A co, leżysz w szpitalu?
Jaki jest twój numer telefonu?
Nie ze mną te numery Bruner.
Dogadujesz się z rodzicami?
Jeszcze lepiej niż z tobą.
Wyślesz mi fotkę?
Do paszportu musisz mied swoją
Masz zdjęcie?
Tak, ale jedno, więc nie wysyłam
Masz kartę kredytową?
A ty jopka pik?
Jesteś w domu sam?
Nie licząc rodziny…
Wejdziesz na moją stronę?
Wchodzę tylko na drabinę.
Gdzie pracują Twoi rodzice?
Tam, gdzie chcą 
Chciałbyś dostad jakiś prezent?
Nie bądź taki Mikołaj.
Chcesz zarobid trochę kaski?
Ot filantrop z bożej łaski.
Poznajmy się bliżej?
Nie
Dlaczego?
Zatrudnij sobie tłumacza, jeśli nie rozumiesz
Opowiesz coś o sobie?
Tylko to, że nie opowiadam o sobie.
Opracowanie: Małgorzata Rostkowska
Strona|4