plik do pobrania - VADEMECUM WIEDZY

Warszawa, 14.07.2009r.
Pan
Jarosław Duda
Pełnomocnik Rządu do Spraw
Osób Niepełnosprawnych
Sekretarz Stanu
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Szanowny Panie Ministrze
Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna i Ogólnopolska Baza Pracodawców
Osób
Niepełnosprawnych przedstawia Panu Ministrowi pozytywny katalog dodatkowych kosztów
administracyjnych mogących podlegać refundacji na podstawie § 7 ust. 1 rozporządzenia Ministra
Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 kwietnia 2009 r. w sprawie pomocy finansowej udzielanej
pracodawcom prowadzącym zakłady pracy chronionej ze środków Państwowego Funduszu
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 70, poz. 603). Zgodnie z tym przepisem
refundacji mogą podlegać udokumentowane dodatkowe koszty zatrudnienia pracowników
obsługujących realizację uprawnień pracowników niepełnosprawnych oraz pracodawców,
wynikających z ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, a także wykonanie obowiązków sprawozdawczych
pracodawcy bezpośrednio związanych z zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.
Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego obsługiwać to wykonać czynności
zaspokajające czyjeś potrzeby lub ułatwiające komuś funkcjonowanie, zwykle w ramach swoich
obowiązków służbowych, wykonać czynności konieczne dla właściwego funkcjonowania jakiegoś
urządzenia, zaspokoić potrzeby w danym zakresie, natomiast realizacja to wykonanie,
urzeczywistnienie, spełnienie, wprowadzenie czegoś w życie, zastosowanie w praktyce.
Administracja
to
ogół
czynności
zawiadywania,
zarządzania;
ogół
organów zajmujących się zarządzaniem; zarząd, personel kierowniczy – łac. administratio obsługa, zarządzanie, administrare – obsługiwać, spełniać, wykonywać, kierować (Władysław
Kopaliński – Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Świat Książki
W-wa 2000). Administro – kierować, prowadzić, zarządzać, zawiadywać, wykonywać; a)
rozporządzać, rozkazywać; b) zarządzenia wydawać; c) służbę pełnić, pracować (Słownik łacińskopolski PWN W-wa 1957).
Minister Finansów w aktach wykonawczych do ustawy o rachunkowości do kosztów
administracyjnych zaliczył, w szczególności: wynagrodzenia oraz ubezpieczenia społeczne i inne
świadczenia na rzecz pracowników i innych osób, koszty utrzymania biur i nieruchomości
wykorzystywanych na własne potrzeby, koszty pocztowe i telekomunikacyjne, odpisy
amortyzacyjne lub umorzeniowe środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
zużycie materiałów i energii, usługi obce,
koszty podróży służbowych, koszty reklamy oraz
pozostałe koszty o charakterze administracyjnym.
Z powyższego wynikałoby zatem, że oprócz kwalifikowanych kosztów administracyjnych
wymienionych w „Informacji w sprawie stosowanie niektórych przepisów dotyczących refundacji,
o której mowa w art. 32 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych”, do kosztów które mogą zostać objęte refundacją
należałoby zaliczyć następujące dodatkowe koszty:
1) pracodawca ma uprawnienie do złożenia wniosku i w przypadku jego pozytywnego rozpatrzenia
do uzyskania ze środków PFRON zwrotu kosztów
związanych z zatrudnieniem pracownika
niepełnosprawnego na podstawie art. 26, art. 26d, art. 26e, art. 32 i art. 41 ustawy, w takim
przypadku dodatkowymi kosztami administracyjnymi
będą wynagrodzenia pracowników
zaangażowanych w obsługę tego uprawnienia pracodawcy polegającą na dokonaniu obliczeń,
przygotowaniu dokumentacji, złożeniu wniosku, negocjacjach ze starostą, podpisaniu umowy,
wykonaniu umowy, sprawdzeniu wykonania umowy, złożeniu informacji o uzyskanej pomocy
publicznej.
Nie można się zgodzić ze stanowiskiem zawartym w „Informacji (…)”, iż uprawnienie wnioskowe
polega na uprawnieniu do złożenia wniosku, albowiem pracodawca składa wniosek nie dla złożenia
wniosku, a w celu uzyskania pomocy. Z brzmienia art. 26 jednoznacznie wynika, że pracodawca
może otrzymać ze środków PFRON zwrot kosztów – na swój wniosek. A więc jego uprawnieniem
jest możliwość otrzymania pomocy, a nie możliwość złożenia wniosku, który jest warunkiem
formalnym uzyskania pomocy. Podobną konstrukcję zawierają pozostałe przepisy. Jakkolwiek
fakultatywna jest możliwość uzyskania tej pomocy, to rozstrzygnięcie podmiotów jej udzielających
nie jest dowolne, a uzależnione od spełnienia przesłanek określonych przepisami prawa.
2) W przypadku dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych - art. 26a-26c –
dodatkowym
kosztem
administracyjnym
będą
wynagrodzenia
wszystkich
pracowników
zajmujących się obsługą realizacji tego zadania polegającą w szczególności na: wypełnianiu Wn-D
oraz INF-D-P, wyliczaniu kosztów płacy, obliczaniu średniej zatrudnienia osób niepełnosprawnych
– w danym miesiącu oraz średniej zatrudnienia z poprzedzających 12 miesięcy i porównaniu dla
ustalenia efektu zachęty, monitorowaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności, monitorowaniu
ważności dokumentacji w zakresie szczególnych schorzeń, monitorowaniu terminów wypłacenia
wynagrodzeń, wysyłaniu SOD, monitorowaniu komunikatów PFRON, sprawdzaniu warunków
uzyskiwania pomocy (trudna sytuacja, pomoc publiczna uzyskana na te same koszty
kwalifikowane), wypełnianiu informacji o pomocy publicznej, w tym pomocy de minimis uzyskanej
na te same koszty kwalifikowane, czas pracy pracowników, w tym kadry kierowniczej, poświęcony
na kontrole w powyższym zakresie, a także obsługę zewnętrznych podmiotów kontrolnych.
Nie można zgodzić się ze stanowiskiem, że wynagrodzenia kadry kierowniczej i zarządzającej
obsługującej w powyższym zakresie uprawnienie pracodawcy do uzyskania dofinansowania, nie są
dodatkowymi kosztami administracyjnymi, albowiem żaden z przepisów nie wyłącza ich z katalogu
kosztów kwalifikowalnych.
W przypadku SOD realizacja uprawnienia pracodawcy następuje poprzez wypłatę przez PFRON
dofinansowania
do
wynagrodzeń
pracowników
niepełnosprawnych.
Natomiast
właśnie
zgromadzenie wymaganych informacji, przetworzenie ich, skontrolowanie np. ważności orzeczeń,
zaświadczeń, sporządzenie opinii, wypełnienie formularzy – to obsługa realizacji tego uprawnienia.
3) Należy zwrócić uwagę na fakt, że opracowanie sprawozdania jest procesem złożonym, który
wymaga przeprowadzenia wielu czynności poprzedzających samo wypełnienia druku, takich jak
.zebranie odpowiednich danych, które mogą pochodzić z różnych działów czy komórek,
usystematyzowanie ich z zastosowaniem odpowiedniej metodologii, dokonanie niezbędnych
obliczeń -
zatem wynagrodzenia pracowników poświęcających czas na te czynności również
stanowi dodatkowy koszt administracyjny, jeżeli obowiązek złożenia sprawozdania wynika z
zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Samo wypełnienie druku sprawozdania jest niewielką
częścią dodatkowego kosztu pracodawcy.
4) Pracownicy niepełnosprawni zatrudnieni w zakładach pracy chronionej mają zagwarantowane
ustawowo (art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy) uprawnienie do korzystania z doraźnej i specjalistycznej
opieki medycznej, poradnictwa i usług rehabilitacyjnych. Pracodawca jest zobowiązany do
realizacji (wykonania) tego uprawnienia poprzez zatrudnienie odpowiedniego personelu
medycznego takiego jak: pielęgniarka, lekarz, rehabilitanci, masażyści. A zatem, to właśnie ci
pracownicy obsługują realizację tego uprawnienia osób niepełnosprawnych. Wynagrodzenia ww.
pracowników stanowią dla pracodawcy dodatkowy koszt administracyjny wynikający z
zatrudniania pracowników niepełnosprawnych.
5) W przypadku zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, pracownicy
niepełnosprawni mają uprawnienie do korzystania z rehabilitacji realizowanej za pomocą środków
tego funduszu. Zatem pracodawca wykonuje obowiązek poprzez zatrudnienie odpowiedniego
personelu, który obsługuje realizację uprawnienia niepełnosprawnego pracownika. Nie można
zgodzić się ze stanowiskiem, że wynagrodzenia pracowników – członków komisji rehabilitacyjnej
nie są dodatkowym kosztem administracyjnym albowiem to właśnie oni obsługują realizację
uprawnień pracowników niepełnosprawnych poprzez przygotowanie indywidualnych programów
rehabilitacji, w ramach których są zbierane niezbędne dane i wywiady na temat sytuacji zawodowej
pracownika objętego programem, w tym w zakresie ograniczeń zdrowotnych, następnie
przeprowadzane jest monitorowanie postępów uczestnika programu, sprawowanie nadzoru nad
prawidłowym wykonywaniem zaleceń komisji, ewentualne modyfikowanie programu. Tylko dzięki
tym czynnościom stanowiącym obsługę realizacji uprawnienia osoby niepełnosprawnej może ona
bezpośrednio skorzystać z indywidualnej rehabilitacji w zakładzie pracy.
6) Zgodnie z art. 21 ust. 2f pracodawca osiągający odpowiednie wskaźniki zatrudnienia osób
niepełnosprawnych jest zobowiązany do składania Zarządowi PFRON informacji w zakresie
niepodlegania obowiązkowi wpłat na PFRON. Niewątpliwie jest to obowiązek sprawozdawczy
związany z zatrudnieniem osób niepełnosprawnych, gdyż wlasnie osiągnięcie odpowiedniego
wskaźnika ich zatrudnienia daje podstawę do korzystania ze zwolnienia z wpłat na PFRON i
równocześnie stanowi o obowiązku złożenia tych dokumentów, a więc koszty zatrudnienia
personelu zajmującego się jego obsługą stanowią dodatkowy koszt administracyjny pracodawcy.
Nieuprawnione jest zatem stanowisko, zgodnie z którym pracodawcy składają informacje INF-1
albo deklaracje DEK-I-0 niezależnie od zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych.
Podzielamy pogląd, iż przepisy nie mogą być interpretowane ani rozszerzająco ani zawężająco,
zachodzi zatem pytanie dlaczego w „Informacji (…)” doszło do tak drastycznego i niekorzystnego
dla pracodawców prowadzących zakłady pracy chronionej, zatrudniających co najmniej 50% osób
niepełnosprawnych, ich ograniczenia. Biorąc pod uwagę fakt, iż niewielu jest pracodawców
prowadzących zakłady pracy chronionej osiągających tak wysoki wskaźnik zatrudnienia osób
niepełnosprawnych, oraz to, że realizują oni zadania zwłaszcza z zakresu rehabilitacji zawodowej i
leczniczej osób niepełnosprawnych, odciążając w ten sposób budżet państwa (zasiłki dla
bezrobotnych, zasiłki z pomocy społecznej) i budżet NFZ (finansowanie świadczeń zdrowotnych) –
w obecnej kryzysowej ekonomicznej i gospodarczej sytuacji kraju, głębokie zaniepokojenie budzi
postępowanie administracji publicznej, która zamiast wsparcia pozytywnych działań pracodawców,
próbuje zniechęcić ich do zatrudniania tej szczególnej grupy osób, jakimi są osoby niepełnosprawne
za pomocą tzw. „prawa powielaczowego”.
Biorąc pod uwagę powyższe, wnosimy o ponowne przeanalizowanie aktów wykonawczych do
ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych pod
kątem ich zgodności z przepisami Unii Europejskiej w obszarze pomocy publicznej dla
pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne oraz pilne dokonanie stosownych zmian w
tych aktach z uwzględnianiem powyższego stanowiska.
Ponadto, apelujemy o pozytywną zmianę stosunku organów administracji państwowej do zakładów
pracy chronionej wciąż zatrudniających wielokrotnie większą liczbę osób niepełnosprawnych niż
otwarty rynek pracy, realizujących znacznie szerszy zakres obowiązków wobec niepełnosprawnych
pracowników, a przez to ponoszących znacznie wyższe koszty realizacji swoich zadań.
Jednocześnie pragniemy zwrócić uwagę na fakt, że pomimo niewystarczających środków PFRON
na realizację wszystkich zdań na rzecz aktywizacji osób niepełnosprawnych, nieuzasadnione jest
administracyjne ograniczanie katalogu możliwych do refundowania kosztów kwalifikowanych.
Naszym zdaniem, zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest uznanie za kwalifikowane pełnego
katalogu dodatkowych kosztów wynikającego z Rozporządzenia Komisji Europejskiej 800/2008 w
sprawie … , przy jednoczesnej redukcji refundacji tych kosztów ze środków PFRON o odpowiedni
procent w stosunku do zapotrzebowania zgłoszonego przez pracodawców, w trakcie prowadzonych
negocjacji. Rozwiązanie takie umożliwiłoby skorzystanie z tej formy pomocy publicznej większej
liczbie pracodawców przy uwzględnieniu specyfiki ich działalności, a w szczególności dużej
różnorodności form i rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej, zakresu realizowanych
obowiązków ustawowych, różnorodności wewnętrznych rozwiązań organizacyjnych itp., a
wszystko to w celu umożliwienia wsparcia jak największej liczby stanowisk pracy osób
niepełnosprawnych.
podpisano:
Włodzimierz Sobczak – Prezes
Krzysztof Kuncelman – Właściciel
KRAJOWEJ IZBY GOSPODARCZO-
OGÓLNOPOLSKIEJ BAZY PRACODAWCÓW
REHABILITACYJNEJ
OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
….............................…...................
….............................…...................