ZA ROK 1 9 2 8 - Śląska Biblioteka Cyfrowa

Jaska Biblioteka Publiczna
1)4044
■■'łfbfH
.
.
P
___
I <a,jf ta' ** »«'aiiWm ■>•**-» W*
11
O'
w « !»
■
-1jŁjPfo 1
-M
H Jarcerstwa Polskiego
^"^^Żarząd Oddziału Śląskiego
*
SPRAWOZDAŃ I E
ZA ROK 1 9 2 8
CZU'
IWAJ
Katowice 1929
N a k ł a d e m Z a r z ą d u O d d z i a ł u Ś l ą s k i e g o Z. H. P. K ato w ic e, P o d g ó r n a 7 , V. p.
r u k i e m K s i ę g a r n i i D r u k a r n i Katolickiej S p . A k c . K ato w ic e, ul. M arsz . P i ł s u d s k i e g o 5 8
ILU H A R C E R D ''Ś L Ą 5 I U I C H
\
'
BTŁO W OBOLACH
w
LATA CU 1924-1928 r
Związek Harcerstwa Polskiego
Zarząd Oddziału Ś lą sk ieg o
SPRAWOZDAŃ IE
ZA ROK 1 9 2 8
CZU
[WAJ
K a to w ic e 1 9 2 9
N a k ł a d e m Z a r z ą d u O d d z i a ł u Ś l ą s k i e g o Z. H. P. K atow ice, P o d g ó r n a 7 , V. p.
D ru k ie m K si ę g a rn i i D r u k a r n i K atolic kiej S p . Akc., K atow ice, ul. M arsz . P i ł s u d s k i e g o 5 8
Przyrzeczenie harcerskie:
„Mam szczerą wolę calem życiem pełnić służbę
Bogu i Ojczyźnie, nieść chętną pomoc bliźnim i być
posłusznym praw u harcerskiem u.“
Prawo harcerskie:
1. Na słowie harcerza polegaj: jak na Zawiszy.
2. H arcerz służy w iernie Ojczyźnie i dla niej speł­
nia sumiennie sw e obowiązki.
3. H arcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim.
4. H arcerz w każdym 1widzi bliźniego, a za b rata
uw aża każdego innego harcerza.
5. H arcerz postępuje po rycersku.
6. H arcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać.
7. H arcerz jest karny i posłuszny rodzicom
i w szystkim swoim przełożonym.
8. H arcerz'jest zaw sze pogodny.
9. H arcerz jest oszczędny i ofiarny.
10. H arcerz jest czy sty w myśli, mowie i uczyn­
kach, nie pali1 tytoniu' i nie pije napojów alkoholowych.
Sprawozdanie
Zarządu Oddziału Śląskiego Związku Harcerstwa Polskiego
za rok 1928.
t
Za Zjeździe Oddziału w dniu 25 m arca 1928 r. został
w ybrany Zarząd Oddziału Śląskiego, a ukonstytuow ał się na
zebraniu organizacyjnem w dniu 1. IV. w sposób następujący:
Prezydium H onorow e: P. W ojew oda Śląski Dr. M. Grażyński,
J. E. Biskup Śląski Ks. Dr. A. Lisiecki, M arszałek Sejmu
Śląskiego K. W olny i D owódca Dywizji Śląskiej P .G enerał
Dr. J. Zając.
Zarząd: P rzew odnicząca h. dh. W. Jordanów na; W ice-Przew odniczący: Dr. H. Krupiński i H. Spoczyńska; S ekretarz
M. Łowiński (od dn. 24. I. 1929 h. Dr. J. Bielec).
Członkowie Z arządu: W. Marokini, J. W ojnacka. wiz. Farnik,
dr. A. Kocur, prof. T. M aresz, dr. Ręgorowicz, inż. Riess,
prez. Skudlarz.
W ydziały: Kół P rzyjaciół H arcerstw a: N. H arasiew iczow a;
D ochodów -N iestałych: Gen. J. Zającow a;
Skarbow o-G ospodarczych: Inż. Młodzianowski, Skarbnik
O. Tom ala;
Obozów i W ycieczek: W . Jordanów na.
Komisie: Ideow o-O św iatow a: N. H arasiew iczow a;
Szkoły Instruktorskiej: ś. p. R adca P rabucki;
Statutow o-R egulam inow a: G. Rokita.
Referaty samodzielne: Kapelan Oddziału: X. prob. P ro k sz;
P ra sa : Red. P rzy b y ła;
Delegat do spraw „Na T ropie“ : H. Spoczyńska i Juchniewiczówna.
Komendantami Chorągw i zostali mianowani przez
Naczelnictwo ZHP. na skutek w yborów , dokonanych przez
G rona Instruktorskie i na podstaw ie opinji Zarządu:
Komendantką Chorągwi Żeńskiej: Dh. Hm. Mgr. J.
L aszczk ó w n a;
Komendantem Chorągwi Męskiej: Dh. M. Łowiński.
W skład Komisji Rewizyjnej Oddziału Zjazd pow ołał:
Dr. Rostka, Gen. H oroszkiewicza, Wiz. Miedniaka, P. Kłodę,
dyr. Baczyńskiego.
4
Rok 1928 był dalszym etapem planowo prow adzonej
p racy nad podniesieniem poziomu harcerstwa śląskiego, tak
w ew nętrznie, jak i pod względem propagandy i popularyzacji
ideji harcerskiej w śród w ładzy i miejscowego społeczeństwa.
W pracy tej na plan pierw szy w ysuw a się znaczny rozwój
Kół P rzyjaciół H arcerstw a na terenie całego Oddziału, oraz
znaczny rozw ój gospodarczy Oddziału, głównie dzięki znacz­
nej samowystarczalności i pomocy społeczeństw a.
Całością prac kierow ał t. zw. W ydział W ykonaw czy
Zarządu, w dość ścisłem gronie osób, pozostających w bardzo
bliskim kontakcie. C ały zarząd w myśl sw ych postanowień
zbierał się w m iarę potrzeby, ustalając ogólne w ytyczne
i przyjm ując spraw ozdania do wiadomości.
Poniżej podajemy spraw ozdania poszczególnych W y ­
działów, Komisyj i R eferatów .
W ydział W ykonawczy.
P raca W . W., jak już wspomnieliśmy, odbyw ała się
w gronie osób bezpośrednio kierujących pracą, t. j. P rzew od­
niczącej ZO., Komendantów Chorągwi, S ekretarza, Skarbnika,
Kier. W ydziałów KPH, Obozów, i Przew odniczącego Kom.
Statutow o-Regulam inow ej; kontakt był tak bliski, że conajmniej 2—3 razy w tygodniu wymienione osoby porozumiały
się ze sobą, a z Komendantami Chorągwi w idyw ała się Dh.
P rzew odnicząca praw ie codziennie.
P race W. W . skupiały się koło następujących zagadnień.
1. U trzym anie kontaktu z w ładzam i: Rządowemi, Samorządow em i i Harcerskiem i, tak na Śląsku, jak ii w cen trali;
2. W spółpraca z hm. pokrewnemi organizacjami na Śląsku;
3. W spółpraca z obu Komendami C horągw i: Żeńską i M ęską;
4. Dojazdy i kontrola prac w środowiskach.
Ad. 1. Jeśli chodzi o kontakt z W ładzam i Rządowemi, to
b ył on bardzo ścisły i polegał głównie na odbyw anych co
pewien czas konferencjach z P. W ojew odą Śląskim Dr. M.
G rażyńskim , który zaw sze okazyw ał nam sw e wielkie za­
interesow anie i czynną pomoc. Jedna z tych konferencyj od­
była się w dość licznym gronie pracow ników harcerskich.
P ozatem kontakt ten objawiał się przez w izytacje
obozów i kilku środow isk przez P. W ojewodę i P. Dowódcę
Dywizji Śląskiej oraz szereg P anów Starostów .
Dzięki tej pracy uzyskał Z. O. dość znaczną pomoc
m aterjalną, zw łaszcza w tym roku w zrosła pomoc ze strony
sam orządów.
Kontakt z centrałnem i w ładzam i harcerskiem i był
rów nież b. ścisły i polegał na braniu udziału we wszelkich
5
zjazdach, organizow anych przez Naczelnictwo ZHP., oraz
przez pobyt na Śląsku przedstaw icieli tak Naczelnictwa, jak
i G łów nych Kwater,
Ad. 2. W . W . głównie w osobie Dh. Przew odniczącej
w spółpracow ał ze w szystkiem i pokrew nem i organizacjami na
teranie Śląska przez branie czynnego udziału w e wszelkich
Zjazdach, organizow anych przez te stow arzyszenia oraz przez
czynną w spółpracę.
Ad. 3. W spółpraca z obu Komendami była bardzo
ścisłą. Dh. Przew odnicząca odbyła kilka razy w tygodniu
konferencje, co miało bardzo dodatni w pływ na w spółpracę
i uzgadnianie tak pracy Zarządu, jak i obu Komend.
Ad. 4. W r. ub. zw racano bardzo dużą uw agę na do­
jazdy zw łaszcza do Kół P rzyjaciół słabiej działających oraz do
środowisk, gdzie ich zupełnie nie było’, celem zorganizowania
now ych Kół.
W ciągu roku spraw ozdaw czego zostały zw izytow ane
w szystkie KPH. Szczegóły podajemy w spraw ozdaniu odnoś­
nego W ydziału.
Poniżej podajemy tabelkę najw ażniejszych prac w okre­
sie spraw ozdaw czym :
10. 1. Zebranie Z. O. — S praw y zm iany statutu i regulaminu.
14. 1. „Choinka“; Z. O. z udziałem Ks. Biskupa i Dowódcy
23 Dyw. Piech.
7. 2. Zebranie W. W. — Pow ołanie W ydz. Obozów,
spraw a Szkoły lustr.
13. 2. Zebranie Komisji Szkoły Instr.
5. 3. Zebranie Z. O. — S p raw y zjazdu Oddziału i spraw o­
zdania.
12. 3. Zebranie Komisji Szkoły Instr.
20. 3. Zebranie Z. O. — Spraw a zjazdu Oddziału,
25. 3. Zjazd Oddziału.
1. 4. Zebranie konstytucyjne Z. O.
5. 4. Zebranie Komisji Dochodów Niestałych,
8. 4. Zebranie W ydz. Obozóu/ i W ycieczek.
11. 4. Zebranie W. W. —> Spraw ozdanie bieżące.
25. 6. Zebranie Z. O. - - Plan akcji letniej 1928.
19. 9. Zebranie W . W , — Reorganizacja pracy, powołanie
R ady Opiekuńczej, sp raw y w yjazdu do Anglji.
22. 9. Zebranie specjalne w spraw ie „Na Tropie“.
29. 9. Złożenie życzeń P. W ojewodzie w dniu imienin.
19. 10. Zebranie W. W. — S praw y dziesięciolecia, szkoły
instruktorskiej i zjazdu opiekunów.
6
31. 10.
Udział w 10-eio lechi Niepodległości i połączenia or­
ganizacji harcerskiej oraz przyjęcie na zamku u P ana
P rezyd en ta Rzeczypospolitej w W arszaw ie.
2. 12. Zjazd Opiekunów i P rezesów K. P. H.
12. 12. Konferencja przedstaw icieli Z. O. oraz obu Komend
Chor. u P. W ojewody.
21. ]2., Zebranie W. W. — S praw y budow y domu harcerskie­
go i gwiazdki.
Sekretariat.
S ekretariat Z. O. prow adził norm alną pracę kancela­
ryjną, opracow yw ał m aterjał na zebrania, dane informacyjne
dla prasy, spraw ozdania okresow e, kom unikaty z zebrań itp.
P raca kancelaryjna napotykała na dość znaczne trud­
ności z powodu nieposiadania żadnej stałej płatnej siły kancela­
ryjnej. Jedynie w okresach wielkiego naw ału pracy angażo­
w ano1 na pewien okres jednego harcerza z b. małem w yna­
grodzeniem do prow adzenia kancelarji.
P rz y znacznym w zroście jednostek organizacyjnych
nasuw a się konieczność zaangażow ania choć jednej płatnej siły
kancelaryjnej do tak mechanicznych prac, jak prow adzenia
dziennika itp.
S e k r e t a r i a t z a ł a t w i ł p i s m:
1927
1928 P rzybyło
Pism w płynęło .
,
361
527
166
W ysłano rodzaje pism .
211
361
150
Załatw iono spraw . .
497
793
296
W zestaw ieniu tern nie jest podana zupełnie ilość pism
w ysłanych w edług książki pocztowej. Dla informacji po­
dajemy, że okólniki Z. U. w ychodzą w 320 egzemplarzach
średnio co kw artał, pozatem co miesiąc w y sy ła się ponaglenia
w spraw ach opłat organizacyjnych, przeciętnie 1Ó0 egz.
W ielką przeszkodą w pracy oddziału jest brak odpo­
wiedniego lokalu, oraz ciągłe przeprow adzki (dla informacji
podajemy, że w ciągu r. ub. biura Z. O. m ieściły się kolejno
w 3-ch lokalach).
Lokal obecny jest bardzo nieodpowiedni, gdyż posia­
dam y trzy malutkie pokoiki na 5-tem (piatem) piętrze przy
ul. Podgórnej 1. 7., w których mieści się sekretariat i w ydział
gospodarczy Z. O., obie Komendy Chorągw i, Ribljoteka i Ko­
misja dostaw harcerskich.
7
W ydział Obozów i W ycieczek.
W zorem roku ubiegłego, w którym poczyniliśmy bardzo
duże dośw iadczenia w tym dziale pracy, zajm owaliśm y się
■następującemi sp raw am i:
1. W yszukaniem terenów i pomieszczeń.
2. O rganizacją strony adm inistracyjno-gospodarczej.
3. W izytacją obozów.
4. Likw idacją akcji letniej.
W yszukanie terenów napotkało w tym roku na mniejsze
przeszkody. Przedew szystkiem dzięki dobremu zachowaniu się
obozów w r. ub., otrzym aliśm y w szystkie tereny zeszłoroczne,
pozatem Dowództwo Korpusu Pogranicza, na wschodnich k re ­
sach Rzeczypospolitej przyznało nam, n a dość dogodnych w a­
runkach, pomieszczenie tak dla żeńskich, jak i dla męskich
drużyn.
'S trona adm inistracyjno-gospodarcza nie napotkała rów ­
nież na żadne trudności, a dzięki doświadczeniom zeszłorocz­
nym i w prow adzonym ulepszeniom księgowości, rozliczenia,
nadesłane ze znaczną punktualnością, nie pozostaw iały nic dd
życzenia.
Z. O. dostarczył w szystkim obozom książek w raz z odpowiedniemi instrukcjami, oraz ogłosił konkurs na najsolid­
niejsze rozliczenie się. Konkurs ten z powodu m ałej ilości nracow ników w centrali nie został jeszcze rozstrzygnięty. (Ba­
dania,., szczegółow e ksiąg kasow ych nie ukończone).
Jeśli chodzi o w izytacje, to w szystkie obozy były w izy­
tow ane najmniej raz jeden przez Dh. Przew odniczącą Zarządu
lub przedstaw icieli obu Komend Chorągwi. Pozatem , jak już
nadmieniliśmy we wstępie, szereg obozów było w izytow anych
przez przedstaw icieli W ładz P aństw ow ych na Śląsku w oso­
bach P. W ojew ody Dr. Grażyńskiego, D owódcy D yw. Śląskiej
P . Gen. Dr. J. Zająca, P P . Naczelników W ydz. Woj. Śląskiego
i Starostów .
Na podstaw ie opinij w szystkich w izytatorów możemy
stw ierdzić, że poziom tegorocznych obozów stał dość wysoko,
a zw łaszcza obozy o charakterze kursów, organizowane przez
obie Komendy Chorągwi, Komendy Hufców i starsze drużyny,
nie pozostaw iały nic do życzenia, zasługując na całkowite
uznanie.
Jako cechę najbardziej ch arak tery sty czn ą dla tegorocz­
nych obozów m usim y w skazać znaczny ich rozwój ilościowy
i jakościowy, mimo zmniejszonej dość znacznie pomocy pie­
niężnej jaką Z. O. mimo usilnych starań uzyskał od władz.
Cyfrow o akcja letnia 1928 r. przedstaw ia się następu­
jąco :
8
Ź.
M.
R.
Ź.
Ź. I M. I R.
M.
1928
1927
1926
1925
1924
W yszczegól­
nienie
R.
M.
ż.
R.
Ż.
M.
R.
1
7
2
21
12
13
3
18
7
10
2
4
5
Ilość kursów
12
27
11
16
7
5
7
5
4
5
4
Ilość obozów
16
7
10
6
2
5
lo ść kolonji
1032
1496
835 464
638 242
593
543
95
85 370 455
Uczestn, czek
65 160 225
22064
30597
4702
12947
17649
8533
H arcerze (dni) 1365 2880 4245 1785 6660 8445 1841 11403 13244
29
29
2
19
4
17
7
2
3
. 4
8
5
Ilość w yciecz.
1
1 1
1
1
L itera „Ż “ oznacza obozy żeńskie, litera „M“ oznacza obozy m ę­
skie, a lite ra „R“ oznacza razem.
Jeśli chodzi „o stronę finansow o-gospodarczą tegorocz­
nych obozów, to na specjalną uw agę zasługuje:
1. Znaczne potanienie obozów, mimo, że drożyzna ogólnie
w państw ie nie zm niejszyła się w okresie spraw ozdaw ­
czym. Potanienie to najlepiej ilustrują następujące cyfry:
Koszt
u t r z y m a n i a 1 harc. p r e z 1 dz i e ń
w obozie
(koszt jednego harcerzo d n ia):
•
Chorągiew Żeńska Chorągiew Męska
1927
1928
1927
1928
Koszt w y ż y w ie n ia .............................
Koszt i n w e n t a r z a .............................
U rządzenie i r ó ż n e .........................
2,06
0,60
0,68
1,91
0,33
0,92
1,49
0,43
0,91
1,62
0 46
^ 0,39
Całkowity dzienny koszt
3,44
3,16
2,83
2,47
. . . .
Jak widzimy, koszt ogólny zmalał, koszt w yżyw ie­
nia został w obu chorągw iach praw ie w yrów nany, w y ­
datki na inw entarz utrzy m ały się na daw nym poziomie,
znacznie malejąc w chor. żeńsk., to samo w odwrotnym
stosunku dotyczy w ydatków pozostałych.
2. Znaczny wzrost pomocy ze strony KPÜ., które w r. 1927
udzieliły obozom 3.332,65 zł, a w roku spraw ozdaw czym
18.439,16. Nie m am y w tej chwili danych, z jakich źródeł
KPH. czerpały te sumy (dochody w łasne, subsydja), samo
jednak w ystaranie się o tak pow ażną kw otę jest pracą
bardzo dużą.
3. Zaznacza pomoc ze strony Korpusu Ochrony Pogranicza
przez dostarczenie dla obozów bezpłatnie miejsc lub po­
mieszczeń, żyw ności i 75
zniżki przejazdu kolejami.
4. Bardzo w ydatną, w zorem roku ubiegłego, pomoc Z. O. K.
Z. przez udzielenie kredytow anych przejazdów do miejsc
obozowania.
9
5. W zrost zainteresow ania się obozami ze strony przemysłu,
w yrażajacy sie pomocą w r. 1927 = 1.520 zł, a w r. 1928
= 11.464 zł.
6. Znaczne procent, zmniejszenie pomocy z poza harcerstw a,
które m ożem y najlepiej określić sumą uzyskanych subsydji, przypadających
na jednego: uczestnika, która
w yniosła: w roku 1927 = 48,27 zł, a w roku 1908 ;:= 38,08
zł, czyli, że pomoc ta zmniejszyła się na jednego uczestnika
o 10,19 zł, co przy 1.496 ucz. daje pow ażną kw otę 15.244,24
złotych.
Dochody na akcję letnią w 1928 r.:
Chorągiew :
Razem
Męska
Żeńska
I. Fundusze własne harcerstwa
a) O płaty uczestników w ynio­
5 425,66
8.852,70 14.278,36
....................................
sły:
b) Fundusze zarobione i za­
714,27
1.628,87
2.343,14
oszczędzone przez drużyny
c) Zasiłki K. P. 11
.
.
.
5.176,66 13.262,50 18.439,16
d) Zasiłki Zarządu Oddziału
336,42 ' 3.058,64
z funduszów w łasnych
3.395,06
Ił. Fundusze z poza harcerstwa
a) Śląski U rząd W ojewódzki
9.333,34 10.666,66 20.000,—
b) P aństw . Komitet W ych. Fizyczu., P. W., D. 0 . K.
i K 0 . P. (brak danych co
do w artości w yżyw ienia,
•
dost, w naturze, dla obo­
zów żeńskich w obrębię
D. 0 . K, i K. 0 . P.) .
.
1.903,20
9.594,28 11.492,48
c) Z. 0 . K. Z. przejazdy koleją ' . . .■ "—
3.588,81
3.588,81
(część)
''War' ’\ "3'U- U
d) P rzem ysł . . .
3.666,71
7.797,29 11.464,e) Gminy i Sam orządy .
1.101,96
5.700,-6.801,96
--0 S z k o ł y .............................
345.—
345,—
g) Różne dary od osób przyw atnych i t. p. .
2.846,75
776,66
3.623,41
Razem w pływ y na akcję letnią 30.504,97 65.271,41 95.776,38
Dochody zostały zużyte w sposób następujący:
1. Przejazdy, przew óz rzeczy,
mieszkanie i urządzenie
2. W yżyw ienie
.
.
.
3, Ekwipunek i inw entarz
.
4. W ynagrodzenie
.
Żeńska
6.535,47
16.366,89
2.840,84
—
C horągiew :
Męska
Razem
7.523,24
35.268,69
9.685,19
250 —
14.958,71
51.635,58
12.526,03
250,—
10
Żeńska
5. Lekarz i apteka . . .
6. Administracja (mat. piśm.,
książki gospod., kompl. kas
dla obozów) . . . .
Różne
. . . . . .
Razem zł:
—
284,42
950,—
26.977,62
C horągiew :
Męska ■
461,93
Razem
461,93
382,78
667,20
2.147,57 3.097,54
55.719,37 82.696,99
W ydział Kół Przyjaciół H arcerstw a.
Na terenie Oddziału Śląskiego Związku H arcerstw a P ol­
skiego istnieje obecnie 37 K. P. H. Pośród zarejestrow anych
w roku 1927 28 Kół, 8 pracow ało bardzo słabo, a 4 zupełnie
nie było czynne.
W roku spraw ozdaw czym założono 12 now ych K. P. H.,
a w 2 Kołach na nowo rozpoczęto pracę po czteroletniej
przerw ie.
W ubiegłym roku Zarząd Oddziału specjalną uwagę
zw rócił na działalność Kół Przyjaciół, starając się ze w szystkiemi naw iązać łączność i przekonać się o stanie ich pracy na
miejscu. W tym celu Przew odnicząca Z. O., Dbna W. Jordanówna, która w roku spraw ozdaw czym rozpoczęła szeroką
akcję w izytacyjną, zw izytow ała następujące Koła Przyjaciół
H arcerstw a: Brzeziny, Bielszowice, Cieszyn, Giszowiec, Król.
Hutę, Lubliniec, M ałą D ąbrówkę, M ichałkowice, Rybnik, T ar­
now skie Góry, Chorzów, T ychy, Katowice, W ełnowiec, Ligotę.
Niektóre Koła w izytow ane było p aro k ro tn ie; ogółem wizytacji
'i dojazdów do K. P. H. w rozm aitych spraw ach było 54.
Nowe Koła założono w następujących m iejscowościach:
Siem ianowice, Dziedzice, R ydułtow y, Knurów, Kochłowice,
Nowa W ieś, Nowy Bytom, Świętochłow ice, Zgoda, Mikołów.
Chropaczów i Sucha Góra.
Te dojazdy do Kół odbiły się bardzo dodatnio na pracy
K. P. H., gdyż nie tylko dały możność przekonania się na­
ocznie o pracy starszego społeczeństw a nad młodzieżą, ale
ożyw iły w niejednym w ypadku działalność Koła P. H.,
dając szereg w skazów ek program ow ych.
Z dużą radością podnieść musimy, że jest pew na ilość
Kół, które doskonale rozumieją swoje zadanie i otaczają swe
drużyny praw dziw ą opieką m oralną i m aterialną. Z wielkim
nakładem trudów działają KPH. zw łaszcza w kierunku realiza­
cji planów obozow ych i śmiało tw ierdzić możemy, że pomoc
ich przyczyniła się do pow odzenia akcji letniej.
W ogólnej ch arakterystyce Kół Przyjaciół H arcerstw a
uderza często spotykana obojętność rodziców harcerek i h ar­
11
cerzy, którzy niestety są jeszcze zbyt rzadko członkami Kół.
— Tłum aczy się to tem, że harcerstw o na Śląsku przew ażnie
składa się z dzieci niezamożnych rodziców, robotników, rze­
mieślników, drobnych rolników, często bezrobotnych, tak, że
rodzice, którzy płacą za syna lub córkę opłaty .organizacyjne
i kupują czasem mundurek, nie mogą się już zdobyć na drobne
opłaty członka K. P. H.
Obecnie, chcąc jednak zbliżyć ogół rodziców do naszej organizacji. Zarząd Oddziału z a ­
rządził, aby tam, gdzie nie da się ściągnąć normalnych opłat
członkowskich, obniżano je do minimum, t. j. 20 lub 15 gr mie­
sięcznie, lecz tylko dla rodziców harcerzy. Stosunek rodziców,
do h arcerstw a w wielu miejscowościach jest b. przychylny,
biorą oni udział we w szystkich uroczystościach, przyrzecze­
niach, gw iazdkach itp., a ten żyw y udział w y tw arza serdeczny
nastrój i zachęca młodzież do pracy.
Zaznaczyć jednak trzeba w imię praw dy, że w wielu
jeszcze Kołach pokutuje duża obojętność dla ogólnych celów
Związku i brak poczucia łączności organizacyjnej. Koła te,
oddane jedynie pracy swej drużyny, nie doceniają tego mo­
mentu, że rozw ój drużyny zależny jest od ogólnego rozwoju
Związku, że przez to także dla ogólnych celów Związku trzeba
ponieść pew ną ofiarę, choćby w formie opłat organizacyjnych,
t. j. 10% należnych Żarz, Oddz. od dochodów Koła i te 10 zł
rejestracji dla Naczelnictwa Z. fi. P. — W tym roku spraw a
ta przedstaw ia się cokolwiek lepiej niż w latach ubiegłych,
są też Koła, które bardzo solidnie w yw iązują się z tego obo­
wiązku.
Celem porozumienia się z w szysikiem i K. P. H. oraz
nadania ich pracy pew nej w ytycznej linii program ow ej, Za­
rząd Oddziału Śl. Z. H. P. zw ołał 3 Zjazdy opiekunów drużyn
i prezesów K. P . H.:
1. Dnia 7 maja odbył się Zjazd P rezesów K. P. H. w Kato­
w icach w, sali konferencyjnej w Gimn. Państw ., pośw ię­
cony sprawom, zw iązanym z przygotow aniem akcji letniej.
2. Dnia 3 .czerwca Zjazd prezesów i opiekunów w spraw ie
obozów letnich i K. P . H. W ygłoszono referaty o ideologjl
harcerskiej i roli opiekunów drużyn oraz pracy K. P. H.
3. Dnia 2 grudnia zjazd P rezesów K. P. H. i opiekunów,
z udziałem Dhny Czajkowskiej z W arszaw y , k tóra w y ­
głosiła referat na tem at ideologji i pracy K. P. H. Pozatem przedstaw iono spraw ozdania Komend Chor. z pracy
rocznej i referat o akcji letniej Z. O.
Dla ułatw ienia pracy Kołom, w ydał Zarząd Oddziału
m strukcję dla now opow stałych K. P. H. oraz dla skarbników,
pozatem przed akcją letnią rozesłał instrukcję dla w izytatorów
obozów letnich i w zo ry raportów z w izytacji, w reszcie zapomocą W ydziału Ośw iecenia Publicznego rozesłał instrukcję
12
dla opiekunów drużyn harcerskich, do w szystkich szkól na
terenie W ojew ództw a Śląskiego.
W ydział K. P. H. stale informuje społeczeństw o o pracy
i działalności Kół, dając do p rasy spraw ozdania z W alnych
Zjazdów K. P. H. i z odbytych w izytacyj, a także od czasu do
czasu podaje Komunikaty „radjow e“ .
Celem zaznajomienia szerszego ogółu społeczeństw a
zostały w ygłoszone referaty o ideologji harcerskiej na wiecach
rodzicielskich, w szkołach średnich i w śród nauczycielstwa.
R eferaty te dały dużo, nietylko pod względem propagandy,
ale przyczyniły się do poznania się z h arcerstw em wielu osób,
które potem w pracy K. P. H. nam pomogły.
Zarząd Oddziału Śl. Z. H. P. docenia w artość pracy K.
P . H. i przyw iązuje do ich rozw oju w ielką w agę, — gdyż
porządnie zorganizow ane K. P. H. są podw aliną i ostoją pracy
drużyn harcerskich; dlatego też w roku bieżącym, mając
przed sobą tak w ażne zadanie jak w y p raw a harcerzy do Anglji,
Zlot w Poznaniu i udział w Pow sz. W ystaw ie Kraj., a przedew szystkiem budowę szkoły instruktorskiej, liczy w sw ych za­
mierzeniach na w y d atn ą pomoc ze strony K. P. H. i ufa, że
w szy scy członkowie w spółdziałający dopomogą, aby w y w ią­
zał. się należycie ze sw ych szerokich zamierzeń.
Komisja Statutowo-Regulaminowa,
O dbyła w roku spraw ozdaw czym cztery posiedzenia,
opracow ując projekt Statutu i Regulaminu W ew . Zarządu Od­
działu.
S tatut został przedłożony Zjazdowi Oddziału, który
uchw alił upoważnienie dla nowo obranego Zarządu do po­
czynienia w nim popraw ek i zarejestrow ania u odpowiednich
władz.
Regulamin w ew n. Z. O. został przez Zarząd zatw ier­
dzony i żadnych popraw ek w nim nie dokonywano.
Komisja „Ośrodka Harcerskiego“ — „Buczę“.
O dbyła normalne dw a posiedzenia, następnie ze śmier­
cią nieodżałowanej pamięci śp. P. Prabuckiego, przew odniczą­
cego Komisji, pracow ała luźnie, bez specjalnych zebrań.
Dzięki przyjaznem u stanow isku Urzędu Ziemskiego
w Katowicach, a specjalnie dzięki pomocy P . P rezesa A. Okołow icza i poparciu P. W ojew ody Dr. M. Grażyńskiego, Zarząd
Oddziału po dłuższych staraniach nabył z końcem roku spra­
w ozdaw czego folw ark „Buczę“, z majątku Górki Wielkie
(kom ora Cieszyńska), w którym ma być zorganizow any w zo­
row y „Ośrodek“ harcerski, a w pierw szym rzędzie stała h ar­
cerska Szkoła Instruktorska.
I
13
S p raw a praw nego objęcia ośrodka nie została jeszcze
z różnych pow odów załatw iona. N atychm iast jednak po
formałnem zawiadomieniu nas, że wspom niane tereny zostały
nam przyznane, w płaciliśm y zadatek i pierw szą ratę należ­
ności, oraz przystąpiliśm y do prac w stępnych.
Dla informacji podajemy, że inicjatyw a projektu „O środ­
ka H arcerskiego“ w yszła na początku roku 1927 od jednego
z instrukt. krakow sk., Dh. h. inż. Z. Trylskiego, który opraco­
w ał odpowiedni projekt, a Zarząd Oddz. K rakowskiego1, propo­
nując nam zorganizow anie takiego „O środka“ na spółkę,
wniósł w tej spraw ie prośbę do P an a W ojew ody Śląskiego Dr.
M. Grażyńskiego.
Pierw sze poczynania z „różnych powodów pozostały
bez rezultatu.
W połowie r. 1928 wznowiliśm y sami daw ny projekt
urządzenia „O środka“, jednak z powodów, od nas niezależ­
nych, sposób realizacji musiał przybrać odmienną formę od tej,
jaką w ysunęli inicjatorowie.
Nowy p ro je k t. w ykorzystania „O środka“, opracow any
przez Dh. M. Lewińskiego, po zatw ierdzeniu przez Zarząd
Oddziału, został z poparciem Naczelnictwa Z. H. P. w ysłany
na ręce P. W ojew ody Śląskiego, Dr. M. Grażyńskiego, celeńi
uzyskania potrzebnej pomocy materialnej.
Dla jak najspraw niejszego załatw iania spraw „O środ­
ka“ i uzyskania maksimum pomocy, powołano za pośrednic­
tw em P. S tarosty Dr. Kisiały w Cieszynie, Komitet miejscowy,
w skład którego weszli z ram ienia Z. O. jako kier. budowy
Dh. inż. Riess z Cieszyna i jako pełnomocnik Z. O. Dh. M. Ro­
wiński. Porozum iano się rów nież z P. S tarostą Dr. Dudą
z Bielska, na terenie którego to starostw a zajął się tą spraw ą
Komitet Pow . P . W .
Poza te m z prac w tym dziale należy w ym ienić:
1. O pracow anie pierw szych projektów budow y, dokonanie
pom iarów itp., przez P. inż. Tchorzewskiego z Katowic.
2. Opracow anie ostatecznych projektów i kosztorysów, przez
P . inż. Riessa i architekta W iderm anna z Cieszyna.
3. Objęcie spraw opieki na miejscu w Górkach nad ośrodkiem
przez P. mjr. Kossaka.
4. Zajęcie się stroną gospodarczą przez H arcerską Drużynę
Akademicką przy W yższej Szkole Rolniczej w Cieszynie,
szynie.
5. Uzyskanie pomocy od Państw ow ej F abryki Zw. Azoto­
w ych w Chorzowie, Tow . Fksploatacji Soli P otasow ych
w e Lw ow ie w formie bezpłatnego przyznania nawozówr
sztucznych.
6. U zyskanie 3.000 zł od W ydz. Drogowego Star. Cieszyń­
skiego.
I
14
7. Objęcie bezinteresow ne technicznego kierow nictw a budo­
w y , dostarczenie rusztow ań i sprzętu przez P. budown.
Raszkę z Cieszyna.
8. Uzyskanie 10.000 szt. cegieł od P. inż. Grycza, oraz ob­
jęcie przez niego zastępstw a P. inż. Riessa w czasie jego
nieobecności.
9. Uzyskanie od P. P rez. Brooksa, S. A. Giesche, urządzenia
całkowitego jadalni w gmächu szkoły, oraz opracowanie
odpowiedmch planów.
10.
Szereg drobniejszych prac, o których dla braku miejsca
nie, wspominamy.
Komisja Budowy „Domu i Bursy Harcerskiej“ w Katowicach.
P racow ała pod kierunkiem Dh. G ustaw a Rokity tak jak
komisja „O środka, bez specjalnych posiedzeń; rozpatryw ała
różne plany zrealizow ania sw ych zam ierzeń i m. in. o trzy ­
m ała obietnice od P. W ojewody, k tóry naw et wznow ił złożony
przed kilku laty do W ojew ództw a projekt budowy takiego
„Domu“, obiecując w roku 1929 sw ą czynną pomoc.
Pozatem specjalnych prac nie prowadziła.
W ydział Gospodarczy.
P race w ydziału gospodarczego dzieliły się w r. spraw o­
zdaw czym na dwie grupy:
1. G ospodarka inw entarzem ,
2. G ospodarka pieniężna.
Spraw a pierw sza była bardzo utrudniona z powodu zu­
pełnego braku odpowiedniego lokalu na zdeponowanie całego
majątku ruchomego, a przedew szystkiem namiotów.
Mimo w ysiłków Zarządu Oddziału i dobrej woli obu
Komend C horągw i spraw tych unorm ow ać się nie dało, jedy­
nie otrzym aliśm y ze strony kom petentnych W ładz obietnice,
że w r. b. taki lokal zostanie nam przydzielony.
W spraw ach zw iązanych z drugim zagadnieniem należy
rozróżnić dwie grupy tych spraw :
1. Finanse samego Zarządu Oddziału,
2. Finanse w szystkich jednostek harcersk. na terenie Śląska.
“ - Stan finansow y samego Zarządu ilustrują zupełnie do­
kładnie załączone zestaw ienia i spraw ozdania.
Jeśli chodzi o dochody całego harcerstw a na Śląsku, to
w porównaniu do roku ub. pochodziły one z następujących
źró d e ł:
15
Rodzaj dochodu
Pozostałość z r. ub.
A.
..........................................
1927
1928
Różnica
l-57o
9.77„
+
7.2%
9.4°/„
13.3%
9-5%
33.7%
H .27o
U .97o
9.5%
42.3 '/0
+
-
1 -4 ’/o
1.87o
+
8.67o
44.3%)
5,7%
97°
4.27o
63.27„
21-67o
11.77°
28.9°/0
15.5°/»
57'70/ u
D o c h o d y w łasn e.
Opłaty o rg a n iz a c y jn e .........................................
Im prezy i przedsiębiorstw a
........................
Opłaty uczestników obozów .........................
Razem dochody w łasne .................................
B.
Subsydja.
Rządowe ..............................................................
Sam orządow e (m agistr. g m i n . ) .....................
P r z e m y s łu ..............................................................
R ó ż n e ......................................................................
Razem s u b s y d j a .................................................
— 22.7%
+
6-0°/o
— o.i7o
+ 11-3%
— 5.5%
Jak widać z pow yższego obliezenia i załączonych tabel
w źródłach dochodu nastąpiło znaczne przesunięcie.
Na czoło tych spraw w ysuw a się zmniejszenie pomocy
rządow ej, o 22,1% w -porównaniu do r. ub., natom iast zazna­
cza się w zrost ze strony sam orządów o 6% i różnych o 11,3%.
Bardzo poważnie przedstaw ia się pozycja różnych do­
chodów. Bardzo ch arak tery sty czn y i pocieszający jest w zrost
opłat młodzieży do kas drużyn, w yrażający się przyrostem
w porównaniu do r. ub. w drużynach żeńskich o 69,8%, a mę­
skich 147,5%.
Zastanaw iać się nad tym przyrostem , należy pamiętać,
że przyrost ten nastąpił mimo, że ilość młodzieży znacznie
zmalała, oraz, że młodzież ta rekrutuje się przew ażnie ze sfer
biedniejszych.
Dla ścisłości musimy zaznaczyć, że w zestawieniach
dochodowych nie są w ykazane dochody coraz pomyślnie roz­
w ijającej się Komisji D ostaw H arcerskich, które to pieniądze
przeznaczam y na dalszy jej rozwój, oraz pieniądze, wpłacane
tytułem zadatku na w yjazd do Anglji. O bydwie te pozycje
stanow ią sumę ca. 12,000 zł.
Przechodzim y do strony drugiej, tj. w ydatków . Poniż­
sze tabelki ilustrują procentow y podział w ydatków na centralę
i poszczególne jednostki organizacyjne na terenie Śląska.
Kto w ydatkow ał
Zarzad O d d z ia łu .................................................
Komenda Chorągwi Ż e ń s k ie j................ .... .
K om enda Chorągwi M ę s k i e j .........................
R azem C e n t r a la ..........................
K oła Przyjaciół H ar.............................................
Hufce i drużyny ż e ń s k ie .................................
„
,,
m ę s k i e .....................................
R azem p o d le g łe o d d z ia ły . .
1927
7»
1928
%
Różnica
%
4,3
10
, 30
4,5
9,2
16,4
+ 0,2
— 0,8
— 13,6
44,3
30,1
-1 4 ,2
17,6
12.5
25.6
13.4
16,0
40.5
— 3,3
+ 3,5
+ 14,9
5 5 ,7
69,9
+ 14,2
16
/
Zestawienie kasowe
z całego terenu Oddziału Śląskiego Z. H. P.
Dochody.
L.
P-
Do jak iej kasy w p in a ł dochód
Ogólne
Koła
Zarzad
Przyj.
Oddziału staw ienie
Harc.
Drużyny^ Hufce
Żeńskie Męskie
Rodzaj dochodu
a ) D o ch o d y w la»ne
t
2
3
4
5
6
Pozostałość z r. 1927
Składki harcerzy . .
Zarobki i oszczędn.
Opłaty uczest. obozu
Z asiłki K. P. H.*) .
Zasiłki Z. 0.*). . .
Razem w łasne:
3.112.21 2.322.94 2.623.63 6.533.84
910.55 5.199.52 6.363.25 4.338.38
2.5.9.22 6.538.58 6.541.71 2.329.53
—
—
5 425.66 8.852.70
—
—
5.17Q.66 13.262.50
—•:
10.007.52 19.363.6«
- ' '
27.161.82 55.539.90 15.528.59 13.201.75
14.592.62
16.811.70
17.939.04
14.278.36
—
—
63.621.72
3.140.45 4.326.60 6.270.00 3.850.00
352.00 U .180.00
458.34 1.380.66
—
—
5.978.20
26.519.28
1.800.00
3.871.74 11.913.59 5.812.40
7.470.53 23.599.05 12.434.40 43.349.28
17.587.05
13.371.00
32.497.48
23.397.73
b) tu b ty d ja
7 Samorządy (Gm iny) i
s z k o ł y .....................
8 P rz e m y s ł.....................
9 Rzad W. W o j.K .O .P .
10 Różne ..........................
Razem subsydja:
86.853.26
34.632.35 79.138.95j 27.962.99| 56.551.03ll50.474.98
Ogółem:
*) Sumy powyższe n ie zestaw iam y ponieważ sa uw zględnione w do­
chodach K. P. H. i Z. 0.
W y d a tk i.
!
d
V: -
‘
1I
Rodzaj wydatków
Z jak iej kasy w ydatkow ano
Koła
Zarząd
PrżyjaciółH.*) Oddziału
Hufce i drużyny
Żeńskie Męskie
1928
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Opłaty organizacyjne
A dm inistracja . . .
O b j a z d y .....................
Przedsiębiorstw a . .
W ydatki obozów . .
Inw entarz . . . .
B ibljoteka i pism a .
Subsydje dla drużyn
Różne w ydatki . .
596.23
:—
•
—
—
1928
1.914.76
676.66
—
2.215.47
23.350.81 52.141.29
2.304.05 6.323.61
—
1.340.90
—
1.577.86
—
5.718.34
27.828.95 70.361.03
1928
1928
Razem
1928
349.38 1.064.25 3.954.62
53.55 3.192.04 3.922.25
270.20 1.847.67 2.117.87
211.20 4.540.40 6.967.07
ll.6t5 .6 8 32.362.20 82.696.99*
968.41 6.113.45 15.709.52
187.74 1.928.10 3.456.74
301.00 6.821.19
6.520.19
801.67 11.161.16
3.063.29
23.269.64l 52.150.78 136.807.41
* Suma powyższa stanow i rzeczyw iste w ydatki na akcję letn ią, po­
niew aż 36.802.99 zł stanow iły sumy przechodnie w postaci subsydji.
Sprawozdanie kasow e za rok 1928 i budżet na rok 1929 i z rok u 1928.
Wpływy
L.
pv
Rodzaj wpiywu
1 Saldo czyli pozost. z r 1927
2 Opłaty organizacyjne ,
,
3 P rzedsiębiorstw a, imprezy
inne dochody w łasne .
i Subwencje rządow e . .
5 Subwencje samorządowe
G Subwencje przem ysłu . .
7 R ó ż n e ....................................
8 Opłaty uczestn. kursów .
9 dedobór budżetowy . .
Wydatki
Sprawo
zdanie za
rok 1928
Budżet
1928 r.
1929 r
6 533,84 6 533.31; 4 400.25
4 338,38 10 590— 10 590,38
2 329,53
29 519,28
3 850,
t l 189,
1 8(J0,—
2 500,145 0005 0 0,2 000
—
22 000,2 000 ,-
3 000,—
8 746,16 96 073.5
56 551,03 30 870,-
287 564,14
Rodzaj wydatków
Spraw o­
zdanie za
rok 1927
Budżet
1928 r.
1929 r.
A dm inistracja
opłata sekr. i inst. 449,40
w ydatki kancel.
2 742,6 1 3 192,04 2 490,— 4 0 0 0 ,1 827,67 2 5 0 0 ,- 3 500. Objazdy i w izytacje . . .
W yszkolenie (bibljoteki, p i­
1 028,10 4 350 — 6 000,—
sma, k u r s y ) ..........................
301,—
Subwencje dla drużyn . .
—
2 000,—
Zwrot pożyczki . . . . ,
500,—
— ,
1 959,—
Inw entarz
zakup . . . .
5 399,70
6 114,45 6113,45 8 000 —
konserw acja . .
713,75
Przedsiębiorstw a, zawody
500 — 4 000 —
i inne im prezy . . . .
4 540.40
Opłaty organizac. do N.Z.H.P.
1 064,25 4 130,— 3 104,50
Akcja letnia, kursy i obozy 32 36 i, 40 10 0 0 0 ,- 60 000,—
Różne
....................................
301,67 1 000,— 15 000,—
Budowa szkoły instruktork.
—
' —
180,000,—
Saldo czyli pozostałość na
—
—
rok 1929 ...............................
4 400,25
56 551,03 30 870,— 287 564,14
S karbnik Zarządu Oddziału:
Przewodnicząca Zarządu O ddziału:
(—) O i t o n Tom ala
( —) W a n d a J o r d a n ó w n a
18
Zużycie pieniędzy przedstaw iało się w procentow ym po­
równaniu do roku ub. w sposób następujący:
Rodzaj w ydatków
Opłaty organizacyjne ..................................................
Koszta adm inistracyjne .............................................
O b ja z d y ......................................................................
.
B ibljoteka i p is m a ..........................................................
Im prezy i przedsiębiorstw a .........................
. .
I n w e n ta r z .............................
................ ....
A kcja le tn ia (obozy) ......................................................
Różne w ydatki .................................
.....................
Pozostałość k a s o w a .....................................
1927
1928
Różnica
»/'O
°/In
"la
2,3
5
1,4
2,5
3,3
16,5
43 2
2,6
2,6
1,4
2,3
4.6
10 4
+ 0,3
- 2,4
—
55,1
8,2
19
7,4
9,1
— 0,2
+ 1,3
— 6,1
+ 1 1 ,9
- 0.8
— 9,9
Jeśli chodzi o stan majątku ruchomego harcerstw a, to
w edług stanu z dn. 15. XII. 1928 r. przedstaw iał się on w spo­
sób następujący:
Inw entarz
.
16.839,30 zł
Zarządu O d d z i a ł u ....................................
Kół Przyjaciół H arcerstw a .
.
. . .
2.584,32 „
D rużyn ż e ń s k i c h ...............................................
5.377,15 „
Drużyn m ę s k i c h .......................................
32.675.29
Razem wartość inwentarza wynosi . .
57.476,06 zł
Ogólnie musimy podkreślić zupełnie pomyślny rozwój
spraw gospodarczych, a specjalnie znaczny w zro st sam ow y­
starczalności, w yrażający się dla samego Z. O. dochodami
własnemi w 23,3% (w r. ub. 5,1%), a dla całego h arcerstw a
Śląskiego w ynoszą dochody w łasne 42,3% (w r. ub. 33,7%).
Drugą dodatnią cechą jest rozłożenie w szystkich innych
dochodów, tj. subsydji na różne źródła dość liczne, bez supre­
macji żadnego z nich, co bardzo uniezależnia harcerstw o od
wpływów’ ubocznych.
„
19
Propaganda Harcerstwa.
Znaczenie propagandy Zarząd należycie ocenił ii dołożył
wszelkich starań, by nie tylko organy centralne; ale i poszcze­
gólne hufce i drużyny na swoim terenie i w swoim zakresie
zaznajam iały społeczeństw o z zasadami, metodami i w ynikam i
pracy harcerskiej.
U łatw iła to w znacznej mierze postaw a społeczeństw a,
interesującego się przejawiam; życia naszej organizacji, przy ­
chylność prasy i życzliw ość D yrekcj Polskiego Radja w Ka­
towicach.
P ra sa naszego W ojew ództw a zam ieszczała nie tylko
kom unikaty, nadsyłane przez Zarząd i Komendy, lecz rów ­
nież korespondencje z życia drużyn, spraw ozdania ze zjazdów,
zlotów, opisy obozów i szereg artykułów ogólnych.
Dzięki życzliw ości Dyrekcji Polskiego Radja uzyskaliś­
my możność w ygłaszania kw adransow ych komunikatów,
które stały się śródkiem porozum iew ania się z drużynami,
udzielania im w skazów ek, a przedew szystkiem zainteresow a­
nia radiosłuchaczy naszem i metodami, objaśnianemi *) każdo­
razow o przez prelegentów : Dhnę J. Laszczkównę, Db. H.
Kapiszewskiego i pod koniec okresu spraw ozdaw czego Dha.
W ł. Skoczylasa.
W kwietniu, w święto patrona skautów , św. Jerzego,
odbyła się w radiostacji katowickiej audycja harcerska, która
znakomicie się udała.
Specjalnie propagandę zasad i ducha system u życia
harcerskiego w śród młodzieży prow adziło, w ydaw ane przez
Zarząd Oddziału pismo młodzieży polskiej „Na Tropie“.
Program pracy Zarządu.
Jeśli chodzi o program pracy Zarządu Oddziału, to rok
obecny będzie dakszą planowo prow adzoną i realizow aną akcją
nad spełnianiem głównego zadania Zarządu Oddziału, tj.:
1. Zapewnienie opieki moralnej harcerstw u.
2. Rozszerzenie podstaw finansowych.
Jeśli chodzi o pierw sze zagadnienie, to w ysuw a się tu
w pierw szym rzędzie dalszy rozwój Kół Przyjaciół H arcer­
stw a, jednanie opinji starszego społeczeństw a dla spraw h ar­
cerskich i propagow anie naszych ideałów.
Na czoło jednak pracy w ysunie się zagadnienie drugie,
tj. spraw y finansowo-gospodarcze.
Rok obecny nasuw a pracy bardzo dużo. Specjalnie
w ysuw a się spraw a sfinansow ania udziału h arcerstw a w II.
Zlocie Narodowym I Międzynarodowym w Angłji, oraz spra­
20
w a budow y Szkoły Instruktorskiej i zorganizow ania zakupio­
nego przez Z. O. folwarku „ B u c z e“,
Pozatem w dalszym ciągu będziem y kontynuow ać roz­
poczętą w r. ub. prow adzenie Komisji Dostaw Harcerskich
w Katowicach i nosimy się z zam iarem dania jej szerszych
podstaw finansow ych przez przekształcenie KDH. na spół­
dzielnie.
Oprócz tego w okresie pow akacyjnym , tj. po zlikwido­
w aniu spraw udziału w obu Zlotach, zajmiemy się bliżej spra­
w ą budowy- w K atowicach Bursy Harcerskiej, połączonej
z Domem Harcerza, w którym poza bursą m ógłby Z. O. znaleźć
odpowiednie pomieszczenia.
W tekście używano następujących skrótów:
NRH.
N aczelna R ada H arcerska (W arszaw a, Al. U jazdow ­
skie 37).
NZHP.
Naczelnictwo Zw iązku H arcerstw a Polskiego (j. w.).
GKŻ.
G łów na K w atera Żeńska (adres jak wyżej).
GKM.
G łów na K w atera M ęską (j. w.).
ZO.
Zarząd Oddziału Śląskiego (Katowice, Słowackie__
go nr. 22 I p.).
K. Ch. Ż. Komenda Chorągw i Żeńskiej (j. w.).
K. Ch. M. Komenda Chorągw i M ęskiej (j. w.).
KPH,
Koło P rzyjaciół H arcerstw a.
Sprawozdanie
Komendy Chorągwi Żeńskiej za rok 1928.
t
P ra c a Komendy C horągw i Żeńskiej rozw ijała się w ro­
ku 1928 po- linji w ytyczonej przez rok poprzedni, gdyż pro­
gram nasz, zakreślony na dłuższą metę, w ym aga dla swej
realizacji szeregu lat system atycznej pracy. W dążeniach n a­
szych, których celem ostatecznym jest w ychow anie powie­
rzonych nam dziew cząt na dobre i dzielne obyw atelki, uży­
w ać musimy całego szeregu metod i; środków, które stop­
niowo zbliżają nas do zamierzonego celu. Jako w ytyczne
pracy w roku spraw ozdaw czym przyjęłyśm y podniesienie
nie ilości drużyn, lecz ich jakości, zapewnienie w szystkim
drużynom należytego kierow nictw a w osobach drużynow ych,
które przeszły odpowiedni kurs i próbę na drużynow ą, w resz­
cie stw orzenie zw artego ośrodka instruktorskiego, oddziały­
w ującego następnie na teren całej chorągw i. Dążenia te prze­
jaw iły się w naszej pracy przedew szystkiem przez należyte
zorganizow anie grona członkiń Komendy i odpowiedni podział
pracy.
Skład Komendy przedstaw iał się w ub. r. następująco:
kom endantka Chorągw i hm, Jadw . Laszczków na, kier. w ydz.
zlotowego i organizacyjnego o raz zastępczyni komendantki hm.
Olga Kordecka, kier. w ydz. „zuchów “ hm. Klotyl. Kossowska,
kier. w ydz. obozów i kolonij hm. Zofja Tw orkow ska, kier.
w ydz. w ych. fiz. i p. w. Zofja Krasińska, kier. w ydz. skarbow ogospodarczego M arja Siwoniówna, członkini komendy i wizytatorki hm. Janina Chojnacka, phm. M arja Kapisżewska,
phm. C zesław a Jakubców na, sek retark a Komendy Klementyna
Rielcowa.
■ •
Posiedzenia Komendy odbyw ały się co dw a tygodnie.
Omawiano na nich spraw y program ow e i bieżące. Poszcze­
gólne referentki prow adziły pow ierzone sobie działy p racy ;
całością kierow ała komendantka, będąca zarazem kierow nicz­
ką w ydziału program ow ego. K ontakt z drużynam i utrzym y­
w ałyśm y przez odpraw y hufcowych, których w okresie spra­
w ozdaw czym odbyło się cztery, przez w izytacje i zjazd dru­
żynow ych, zw ołany do Katowic na dzień 30 w rześnia 1928 r.,
22
w reszcie przez miesięczne rap o rty z pracy, nadsyłane przez
drużyny Komendzie.W spom niany zjazd drużynow ych, zw ołany został
w zw iązku z rozpoczynającym się po w akacjach okresem
- pracy i pośw ięcony był program ow i pracy drużyn i Komendy
Chorągwi. W zjeździć wzięło udział ponad 70 drużynow ych
i opiekunek drużyn.
W izVtacyj i objazdów środowisk dokonyw ała zarówno
kom endantka Chorągw i jak i poszczególne instruktorki.
Ogółem w izytacyj i dojazdów do drużyn było w uh. r. 25.
Specjalną uw agę w organizowaniu pracy zw róciła Ko­
menda na należyte obsadzenie stanow isk hufcowych, których
* rola szczególnie na terenie naszej Chorągw i jest bardzo
"V znaczna.
W roku spraw ozdaw czym istniała 1 samodzielna dru­
żyna w Bielsku i 60 drużyn w 11 hufcach, a to 1) w B rzezi­
nach —. hufcow a dhna P iastim ó w n a; 2) w Cieszynie — hufc.
dhna Pizłów na; 3) w K atowicach — hufc. dhna Kapiszewska,
4) w Król. Hucie — hufc. dhna Chojnacka, 5) w Mikołowie —
hufc. dhna M andatów na; 6) w M ysłowicach — hufc. dhna
K ordecka; 7) w Nowej W si — hufc. dhna Bolówna, 8) w Ru­
dzie — hufc. dhna Jakubców na; 9) w Rybniku — hufc. dhna
R ozw adow ska; 10) w Św iętochłow icach — hufc. dhna Durkalcó.wna; 11) w Tarnow skich Górach — hufc. dhńa Karszniewiczówna. Dziesięć z pośród hufcowych jest nauczycielkami,
jedna urzędniczką, pięć posiada-stopieńdnstruktorski. Hufcowe
pracując w porozumieniu z Komendą zapom ocą wizytacji
i lokalnych kursów, dopomagają drużynom w ich pracy.
Praca Zuchowa.
W pracy Komendy podnieść należy uruchomienie pew ­
nych działów , nieistniejących przedtem na naszym terenie,
a mianowicie zorganizow anie w Komendzie Chorągw i w y ­
działu „zuchów “, którego kierow nictw o objęła dhna hm1. Klotylda Kossowska. Do grom ady „zuchów “ należą dziewczynki
od lat Ś— 11, dla których program y harcerskie są jeszcze zbyt
trudne i nad którem i praca prow adzona jest odrębną metodą.
W naszych drużynach było dotychczas sporo dziewczynek
poniżej lat 11-stu, obecnie grupuje się je w oddzielnych gro­
m adkach „zuchów “ i wszędzie, gdzie tylko w arunki pozwolą,
tw orzy się nowe grom ady, gdyż im w cześniej dziewczynka
wejdzie do naszej organizacji, tern w iększa jest nadzieja, że
nie opuści jej w raz z ukończeniem lat 14 i w yjściem ze szkoły
powszechnej, co niestety dotychczas często się jeszcze zda­
rza. Obecnie na terenie naszej Chorągw i pracuje dziesięć zor­
ganizowanych gromad zuchowych.
23
Dla uruchomienia tej pracy urządziła Komenda Cho­
rągw i przv pomocy Głównej K w atery 'Żeńskiej dw a kursy,
a to jednodniowy, inform acyjny w maju 1928 r., prow adzony
przez dime M artę Dobrzyńską, i dw udniow y dla kierowniczek
grom ad w grudniu 1928 r., prow adzony przez dhnę Jadwigę
Zwolakowską, obie z W arszaw y.
Akcja Letnia.
Oceniając ogromne, znaczenie życia obozowego, zarówno
dia w yrobienia drużyn jak poszczególnych harcerek, poło­
żyła Komenda duży nacisk na należyte przygotow anie akcji
letniej i w ysłanie jaknajw iększej iiości harcerek do obozów.
Celem zapewnienia obozom i kojonjom należytego kierow nic­
tw a zorganizow ano w czasie Zielonych Św iąt dwudniowy kurs
dla kierow niczek kolonji w Czernej k/Krzeszowic. Kurs liczył
23 uczestniczek, prow adziła go Komendantka Chorągwi.
W ydział obozów i w ycieczek, prow adzony przez dhnę
•Tworkowską, dopomógł drużynom w wyszukaniu odpowied­
nich miejsc na kolonje, tak, że drużyny nasze w yjechąły do
zdrow otnych miejscowości, zapew niających im dobre po­
mieszczenie i zaproAviantowanie. T rzy obozy odbyły się na
terenie. K. O. P, w okolicy Grodna, jeden nad morzem Bałtyckicm. sześć nad Bugiem (teren zlotu naród.), reszta^ a y gó­
rach-na Śląsku Cieszyńskim i w Małopolsce. W szystkie obozy,
były w izytow ane przez członk. Kom. Chor. lub dhnę W . Jordanów nę PrzeVvodn, Z. O. i d ały dobre Avyniki. Nie było
żadnych w ypadków pow ażniejszych zachorow ań; dziew częta
pow róciły zdrow e i zadowolone.
O pomyślnym rozwoju życia obozowego w naszej Cho­
rągw i św iadczy najlepiej porów nanie z rokiem ubiegłym.
W lecie 1927 odbyło się 10 obozów i kolonji z 212 uczestnicz­
kami w br. w 24 obozach i kolonjach wzięło udział 473 h ar­
cerek.
Zlot N arodowy.
II.
Żeński Ogólnopolski Zlot H arcerski, który poruszył
w szystkie Chorągw ie, odbił się też i na naszej pracy. U tw o­
rzono przy Komendzie Chorągw i specjalny referat Zlotowy
pod kierunkiem dhny Olgi Kordeckiej, dopom agający druży­
nom, jadącym na Zlot, w ich pracy. Ogółem a v Zlocie, który*
odbył się w dniach od 5—20 lipca 1928 r. w W yszkow ie nad *.
Bugiem, wzięło udział ze Śląska 6 drużyn, 5 członkiń Komendy
oraz dhna hm. W . Jordanów na Przew ód. Z. O. w łącznej
ilości 109 harcerek. B yłyśm y po Chorągw i W arszaw skiej
najliczniej reprezentow aną Chorągw ią, co w szystkim spraw iło
miłą niespodziankę. Dzięki łaskaw ej pomocy P an a W ojewody
Śląskiego, k tó ry udzielił nam- na ten cel subwencji, zakupi­
łyśm y nam ioty, umożliwiając w ten sposób w yjazd na Zlot
naw et tym drużynom, które w łasnych nam iotów nie posiadały.
W Zlocie w zięły udział następujące drużyny: I. dr.
z B ytkow a, I. dr. z Katowic, III dr. z Król, Huty, I dr.
z M ysłowic, I dr. z Niwki. P rzed w yjazdem na Zlot urzą­
dzono próbny jednodniowy Zlot w Niwce pod M ysłowicami.
Każda z drużyn jadących przygotow ała jakieś rzemio­
sło czy przem ysł, z którym w ystępow ała na Zlocie i tak
n. p. drużyna z B ytkow a ostrzyła narzędzia pionierskie i na­
praw iała b u ty , drużyna z Król. H uty urządziła cukiernię,
w którejibyły naw et lody; drużyna z M ikołowa miała fryzjernię i prasow alnię; drużyna z Katowic prow adziła pod kierun­
kiem1 dhny M andatów ny sklep dla całego Zlotu. W sklepie
można było dostać zarów no przedm ioty w yekw ipow ania har­
cerskiego', jak i prow ianty.
W yćw iczony pod kierunkiem dhny I. Bólównej chór
Chorągwi, złożony ze w szystkich drużyn, będących na Zlo­
cie, za pięknie w ykonane pieśni ludowe został nagrodzony za­
szczytem śpiew ania w obec P ana P rezy d en ta' R. P. i Jego,
Św ity. P an P rezy d en t zwiedził też obóz drużyn śląskich
i w ysłuchał spraw ozdania Komendankti Chor. ze stanu naszej
pracy. W e wszelkiego rodzaju zawodach, do których staw ały,
osiągnęły nasze drużyny przeciętnie dobre wyniki.
K ształcenie Instruktorek.
Dział t a k ,w ażny i podstaw ow y jak kształcenie instruk­
torek otoczyła Komenda C horągw i specjalną opieką. P ro w a­
dzony przez Komendantkę C horągw i od grudnia 1927 r. kurs
dla nauczycielek zakończono w maju 1928 r. w zorow ą w y ­
cieczką. Kurs ten dał uczestnikom ogólne m etodyczne i prak­
tyczne przygotow anie do pracy na stanow iskach drużynow ych
wzgl. opiekunek drużyn. Sześć z pośród jego uczestniczek
wzięło udział w letnim kursie dla drużynow ych i złożyw szy
tam przyrzeczenie, trw ale zw iązało się z naszą organizacją.
Dla drużynow ych i tych druhen, które w b. r. m iały ob­
jąć drużyny, urządziła Komenda Chorągw i kurs pod namio­
tami w Dorzeczu k/Grodna, na terenie K. O. P. Kurs trw ał
od dn. 2—23 sierpnia 1928; wzięło w nim udział 32 harcerek,
fil o dobrym w yniku św iadczy najlepiej to, że w szystkie jego
uczestniczki pracują w bieżącym roku na stanow iskach dru­
żynow ych lub przybocznych, co przyczynia się znacznie do
podniesienia poziomu pracy drużyn. N iestety jednak ciągle
to mało wobec naszych potrzeb, skoro 58% drużynow ych nie
posiada dotychczas żadnych kwalifikacyj instruktorskich.
Obok kursu drużynow ych odbyw ał się równocześnie
kurs zastępow ych z 36 uczestniczkami, pod kierunkiem dhny
Ireny Bólówny, a instruktorki dla poszczególnych działów
były wspólne dla obu kursów . Kurs drużynow ych prow a-
25
dzila Komendantka Chorągwi. Oba kursy zw iedziły Wilno
i W arszaw ę oraz Druskieniki, w ykorzystując w ten sposób
możność poznania kraju. O prócz naszych harcerek m iałyś­
my na kursie dla drużynow ych jedną dhnę z Chorągw i Radom­
skiej, na kursie dla zastępow ych dwie dhny ze Śląska Opol­
skiego.
O prócz pow yższych organizow anych przez Komendę
Chorągw i, odbyły się jeszcze dw a k ursy zastępow ych a mia­
nowicie hufca Krói.-łiuckiego, prow adzony przez dhnę Choj­
nacką i hufca Cieszyńskiego, prow adzony przez dhnę Kra­
sińską.
W szystkie uczestniczki: kursu drużynow ych przygoto­
w ały się do próby na drużynow ą, k tó rą m ogą składać w ciągu
bieżącego roku, po w ykazaniu się odpowiednią pracą w dru­
żynie.
Celem stałego podnoszenia poziomu instruktorek r stw o­
rzenia ośrodka myśli i życia instruktorskiego, z inicjatyw y
Komendy Chop, pow stał w jesieni 1928 r. klub instruktorek,
przew odniczącą którego w ybrano dhnę Olgę Kordecką. Klub
liczy około 30 członkiń i zbiera się co dw a tygodnie w lokalu
Komendy na zebrania dyskusyjne z referatam i, herbatką i śpie­
wem. R eferaty w ygłaszają uczestniczki same i to naprzemian na tem aty ogólne i harcerskie.
Komenda C horągw i zorganizow ała przy pomocy i pod
kierunkiem p. kpt. Uhacza z O środka W ych. Fiz. kurs wych.
fiz., na który składają się na wiosnę g ry sportow e i lekka
atletyka, w zimie gim nastyka i pływ anie w krytej pływalni.
Na wiosnę i lato ilość ćw iczących druhen w ynosiła przeciętnie
20 druhen, w zimie liczba ta znacznie spadła z powodu m ro­
zów i trudnej komunikacji, gdyż w iększość instruktorek do­
jeżdżała na ćwiczenia z poza Katowic.
Charakterystyka Pracy Drużyn.
W ogólnej ch arak tery sty ce naszej, pracy podkreślić
trzeb a przedew szystkiem jako moment zasadniczy dążenie do
ciągłego w zrostu liczbowego, k tó ry Komenda musi niestety
pow strzym yw ać, nie m ając odpowiedniej ilości instruktorek..
Tem też tłum aczy się, że liczba drużyn od roku zeszłego,
w zrosła tylko nieznacznie (pięć), bo choć pow stało więcej
now ych drużyn, lecz kilka daw nych przestało istnieć z po­
wodu braku kierowniczek. Tym brakiem kwalifikowanych
sił instruktorskich tłum aczy się też po części niski jeszcze b ar­
dzo niestety stan drużyn, w których dwie trzecie młodzieży
to ziew częta bez stopni, a zaledw ie 27% stanow ią harcerki po
przyrzeczeniu. Stan ten jednak stale zmienia się na lepsze.
jednak na naszym terenie w iększa niż gdziekolwiekindziej istnieje potrzeba organizacji o charakterze ideow o-w y-
26
chow aw czym , to też, nie chcąc usuw ać garnącej się do szere­
gów harcerskich młodzieży, jedyną radą przeciw obecnemu
stanow i widzi Komenda w kształceniu instruktorek.
Trzeba podkreślić, że wiele drużyn pracuje w bardzo
ciężkich w arunkach, bo na 70 tylko 47 ma izby i to często
wspólne z chłopcam i; wiele z n :ch to' drużyny szkolne, zło­
żone z młodzieży dojeżdżającej, która po nauce pow raca do
odległych nieraz domów i niewiele może czasu ofiarow ać
h a rc e rstw u ; wiele dziew cząt jest tak biednych, że nie jest
w stanie, opłacać n aw et drobnych składek, spraw ić sobie
m undurka i niezbędnego w yekw ipow ania. W arunki miejscowe
w ośrodkach przem ysłow ych pow strzym ują ruch w ycieczko­
wy, bo niema w pobliżu odpowiednich miejsc po temu, a na
w yjazd koleją często brak funduszów. Że to utrudnia pracę,
wie każdy, kto rozumie, jak niezbędnym czynnikiem w życiu
d rużyny są w ycieczki.
Mimo jednak tak trudnych w arunków pracy, organizacjal nasza rozw ija się ciągle, dzięki zapałow i i dobrej woli
m łodzieży oraz poparciu, jakiego doznajem y od w ładz i spo­
łeczeństw a. W iele drużyn mimo sw ych skrom nych środków
prowadzi, pracę społeczną wedle możności, starając się, być
(użytecznemi dla otoczenia. Tak w niektórych drużynach
harcerki pom agają słabszym uczennicom w nauce, prow adzą
czytelnię szkolną, urządzają „G w iazdkę“ lub „M ikołaja“ dla
(najbiedniejszych dzieci sw ej szkoły, opiekują się w szkole i na
ulicy najmłodszemi. Tam, gdzie środki na to pozwalają, dru­
żyna w spiera ubogą rodzinę, jedna z drużyn zbiera pisma dla
em igrantów w e Francji, inna utrzym uje w porządku mogiłę
powstańców', niektóre w reszcie zbierają znaczki, pocztow e na
Misje — i w ten sposób starają się przyczynić, do ogólnego
dobra. W e w szelkich uroczystościach czy im prezach ogól­
nych służą harcerki w razie potrzeby chętną pomocą.
Konieczność niezależności m aterialnej znajduje też
w śród drużyn coraz szersze zrozumienie. Z inicjatyw y Ko­
m endy rozpoczęta akcja zakładania po drużynach kas oszczęd­
ności zatacza coraz szersze kręgi; dziew czynki składają gro­
szow e sumy, a po uzbieraniu 1 zł otrzym ują książeczkę
P. K. O.
Rów nież wiele drużyn zarabia, składając pieniądze na
w yjäzd do obozu. Najlepszym źródłem dochodu są sklepiki
szkolne, a prow adzenie ich uspołecznia dziew częta; istnieją
one jednak tylko w w iększych szkołach, przew ażnie śred­
nich. W zrost czytelnictw a, w y rażający się w ilości prenu­
m erow anych pism przez drużyny, św iadczy rów nież o ich
żyw otności. Obecnie drużyny te prenum erują 165 egz. pism
harcerskich.
Trudno w krótkiem spraw ozdaniu zam knąć całą dzia­
łalność naszych drużyn, które mimo ciężkich w arunków rozw i­
jają częstokroć w ielką inicjatyw ę i pomysłowość, by przez
drobne, codzienne, lecz w y trw ałe w ysiłki osiągnąć swój wiel­
ki cel.
Program pracy Komendy na rok następny.
Jak już na w stępie zaznaczono, nie da się planu naszej
pracy zam knąć w ram ach jednego roku. To też każdy dal­
szy rok pracy, to przedew szystkiem rozwinięcie podjętych już
zam ierzeń. W b. r. szczególną uw agę chcemy zw rócić na
uspraw nienie organizacyjne, w yrobienie solidności i punktual­
ności drużyn w spełnianiu obow iązków organzacyjnych.
Celem wzm ocnienia kontaktu z drużynam i odpraw y hufco­
w ych odbyw ać się będą co miesiąc, zjazdy drużynow ych dw a
razy do roku. C ałą chorągiew podzielono na okręgi w izy­
tacyjne z przydzielonem i instruktorkam i, tak, by w szystkie
drużyny zostały zlustrow ane w ciągu roku.
Celem kształcenia instruktorek, Komenda urządzi kurs
dla drużynow ych i kurs dla przybocznych, dopomoże obec­
nym drużynow ym do przygotow ania i odbycia próby na dru­
żynow ą. W razie dalszej potrzeby urządzać będzie krótkie
parodniow e kursy ogólne lub z poszczególnych działów pra­
cy. Pom oże komendom hufców do urządzenia kursów dla
zastępow ych. Nadal popierać bedzie rozwój klubu instruk­
torek.
Dla zdobycia sił kierow niczych do działów specjalnych
jak grom ady „zuchów “ i przysp. wojsk., w yśle harcerki na
odpowiednie kursa, urządzane przez Gł. Kw.
Podobnie jak w roku zeszłym, dopomoże drużynom
akcji letniej dbając o to, by w sz y stk ie . kolonje m iały na­
leżyte kierow nictw o i odpowiednie pomieszczenie. Celem
ożyw ienia zainteresow ania w ychow aniem fizycznem w szcze1 gólności grami, urządzi, Komenda w jesieni zaw ody Chorągw i
w grach sportow ych.
Aby postaw ić na należytej platformie spraw ę pracy
społecznej i opieki nad młodzieżą pozaszkolną powstanie
w Katowicach- w domku-baraku, oddanym harcerkom do u ży t­
ku przez P an a W ojewodę, w zorow y ośrodek pracy dziew ­
cząt, a to świetlica, czytelnia i bibljoteka oraz w arsztaty.
B ędą się tam odbyw ały różnego rodzaju kursy przygotow u­
jące dziew częta do zajęć praktycznych. Aby uzyskać należyte
kierow nictw o dla tej placówki, w y słała Komenda Chorągwi
phm. Helenę D urlaków nę do W arszaw y na 5-ciotygodniowy
kurs. dla pracow ników świetlic.
W m iarę możności będzie Komenda dążyła do realizacji
takich ośrodków życia i pracy dziewcząt- we w szystkich huf-
28
each. Chodzi o to, aby pozyskać dla naszej1 idei dziew częta
starsze, pozbawione często opieki i zajęcia. Danie im lokalu,
gdzie m ogły miło i pożytecznie spędzać czas, ucząc się rze­
miosł, w ydaje się najlepszą drogą do tego celu.
Wszędzie* tam w reszcie, gdzie zajdzie tego potrzeba,
poprze Komenda inicjatyw ę drużyn i dopomoże słabszym -w ich
pracy, tak, by żaden trud, naw et najmłodszych, nie szedł na
marne, lecz w szystkie w ysiłki nasze złożyły się razem na
zrealizow anie celu najw yższego, jakim jest służba Bogu
i Ojczyźnie.
Stan chorągwi w dniu 1. I. 1929 r.
Członkiń Kdy C h o rą g w i.....................................
10
H u fc o w y c h ..............................................................
7
D ru żynow ych ..........................................................
56
40
P rz y b o cz n y ch ..........................................................
Młodzieży h a r c e r s k ie j............................................. 1730
106
Z u c h ó w ..................................................................
1949
D rużyn młodzieży
Grom ad „Zuchów “
H u fc ó w ................
Środow isk . . .
4 hufcowe wchodzą
w skład Kdy,razem 11.
4 hufcowe prow adzą
drużyny. Razem 60
60
10
11
40
M łodzież H arcerska
1. Wyrobienie harcerskie
w
t e m
Ogólna liczba
harcerek
bez stop.
ochot­
niczek
1.730
1.101
578
H arcerek Liczba
posiad.
sam a­ po przy­ spraw nopionierek rytan ek rzeczeniu
■ ści
6
45
456
249
2. Zestawienie według wieku i zawodu.
O g ó ln a
liczb a
m ło d z.
w w iek u w w iek u
11-15
15-21 1.
1.730
p o n ad u cz en n ic G im n a z­ S em iszk ó ł
ju m
n a rju m
21 la t
p o w sz .
15
573
1.136
937
242
u rz ę ­
dniczek
sz k .
za w ó d .
187
m todz.
rzem ieślnicz.
in n ej
27
244
7
76
Stan grona Instruktorskiego
A) członkowie Kom. Chor., Hufcowe, Drużynowe.
B) Przyboczne.
40
-
4
bez z a ję ­
cia
4
u czenie
35
ro b o tn ic
23
2G.«
-*
CA
o c h ro ­
nią rek
7
N
dl
dl J2
23
T3
zaw .
h a n d l.
N -a
ń
b iu ra ­
listek
3
^ S
u rz ę ­
d n ic zek
5
73
»i
z a w o d u
W e d ł u S
z odbyt
k u rs e r
in str
h a rc m isłrz}
O góln;
liczba
a° sg
>i
'2 *
a ^
w
nauczszk. p ow
N 0Ö3 £ar s
*e
34
8
i
1
-
13
8
■-
3
1
1
2
20
12
(jak p o w y ż e j)
-
7
33
-
1
Sprawozdanie
Komendy Chorągwi Męskiej za rok 1928.
t
1. Zmiany osobowe w ciągu roku.
W ciągu roku spraw ozdaw czego nastąpiła zmiana na.
stanow isku Komendanta Chorągwi, mianowicie po ustąpieniu
Dh. h. W. Jordanów nej, został m ianow any z dniem 25 kw ietnia
na to stanow isko Dh. M arjan Ł.owiński.
2 . Spis członków i współpracowników Komendy Chorągwi.
W dniu 31. Ili. 1929 r. skład osobow y Komendy Cho­
rągw i przedstaw iał się w sposób następujący:
I. C z ł o n k o w i e Ś c i s ł e j K o m e n d y.
K o m e n d a n t C h o r ą g w i : M arjan Ł o w i ń s k i.
h. Dr. Józef B i e l e c , h. Jan G r z b i e l ą , h. Mgr. H enryk
K a p i s z e w 's k i. Kapelan Chorągw i X. Dr. Karol M i 1 i k,
Dyr. G ustaw R o k i t a .
I. W ydział Ogólny:
K i e r o w n i k i referent osobow y, h. Dr. Józef B i e l e c .
P rzyboczny Komendanta Chorągw i: Alojzy S p y r k a ,
S e k re ta rz : L eonard S y l w e s t e r .
K ierownik kancelarii: C zesław L u d w i e z a k .
G ospodarz: M ieczysław N o w a k o w s k i.
R eferent S taty sty czn y : Feliks G o l n i k .
R eferent P ra so w y : W ładysław S k o c z y l a s .
R eferent K rzyży i Książeczek Służbow ych: Ludwik W a c ł a w e k.
K ronikarz: Alojzy H n i d a.
Kierownik archiw um : S tanisław S a p a .
II. W ydział Organizacyjny:
Kierownik: vacat.
R eferent organizacyjny: ph. K a r o l S t r u z i kR eferent objazdów : Alojzy S p y r k a .
H ufcow y katow icki: Tadeusz N o w a k o w s k i.
III. W ydział Programowy:
K i e r o w n i k i R eferent „ B u c z ą “ : Komendant Chorągwi
M. Ł o w i ń s k i.
Referent Szkolenia S tarszy zn y : Hm. Rp. Prof. T adeusz M a r e s z.
R eferent Akcji Letniej: W ładysław K 1 u z i k.
R eferent P ró b : ph. P io tr W i c i k .
R eferent Z aw odów : h. Ja n G r z b i e 1 a
Referent D rużyn Rzem ieślniczych: h. Je rz y Lis (urlop.)
R eferent O św iatow y: ph. Prof. M arjan W i e r z b i a ń s k i .
B ibliotekarz: W itold P r a b u c k i
30
IV. W ydział Wychowania Fizycznego:
Kierownik:
Adam, W e b e r .
V. Wydział „Jamboree“ (tj. Zlotu Międzynarodowego).
K i e r o w n i k : h. Mgr. H enryk K a p i s z e w s k i.
S ekretarz: Je rz y P r z y ł u c k i .
Skarbnik: Rudolf P a s z .
W spółpracow nik: inż. Engenjusz D a n i e c .
IV. W ydział Zlotu Narodowego.
K i e r o w n i k : h. Jan Q r z b i e 1 a.
R eferent: ph. P aw eł C i a s t u ł a.
Honorowa
Rada
Starszyzny.
P r z e w o d n i c z ą c y : Hm. Rp. Prof. Tad. M a r e s z.
C z ł o n k o w i e : h. Dr. Józ. B i e 1 e c, h. Jan G r z b i eI a, h. Mgy. H enryk K a p i s z e w s k i, h. Jerzy L i s.
3. Instytucje i przedsiębiorstw a K. Ch.
a) Biblioteka.
Istnieje w m ałych rozm iarach od roku 1922, jednak z po­
wodu szczupłości lokalu i braku kredytów , akcja na szerszą
skalę jest bardzo utrudniona. Posiadane książki', przew ażnie
fachowe, są przeznaczone głównie dla członków i w spółpra­
cow ników K. Ch.
Książek posiadam y 160, w tern harcerskich 130, peda­
gogicznych 12 i historycznych 18. W e w szystkich bibliotekach
na terenie C horągw i posiadam y 6.387 książek.
4. Sposób pracy Komendanta i Komendy.
Jednym z głów nych punktów pracy tegorocznej było
w ew nętrzne zorganizow anie K. Ch. P raca ta była pilna
i trudna, ponieważ centrala, kierująca życiem z górą 4.000 mło­
dzieży i posiadająca 250 sayiodzielnych oddziałów (hufce
i drużyny), sam a w ew nątrz nie była należycie zorganizowana,
a nadew szystko nie m iała pod dostatkiem odpowiednich ludzi,
których brak daje się odczuwać i obecnie, choć w mniejszym
stopniu.
G łówny w ysiłek był zw rócony w kierunku w yszukiw a­
nia now ych pracow ników z pośród harcerzy, czem głównie
zajm ow ał się Dh. h. J. G r z b i e ł a .
Pozatem w ciągnęliśm y do roboty szereg starszych
harcerzy.
Środowisko w spółpracow ników K. Ch. jest dość różnołite, częściowo złożone z , n-re-harcerzy.
31
W szelkie spraw y są załatw iane na zebraniach ścisłej
Komendy Chorągwi, które odbyw ają się w każdą środę.
Raz na miesiąc odbyw ały się odpraw y Hufcowych
w w iększości połączone ze Zjazdem Starszyzny.
Na Zjazdach tych, obok załatw iania spraw bieżących,
na porządku dziennym by ły referaty z zakresu metodyki i ogól­
nych zagadnień harcerskich, oraz ćw iczenia praktyczne z róż­
nych dziedzin.
Jeśli chodzi o urzędow anie, to Komendant Chorągwi
jest w lokalu K. Ch. codziennie, za w yjątkiem dni przedśw ią­
tecznych, w których udaje się na w izytacje.
K ierow nicy W ydziałów są w K. Ch. najmniej dw a razy
w tygodniu, a w spółpracow nicy najmniej raz na tydzień. Tu
zdają spraw ozdania ze sw ych prac, które z braku lokalu za­
łatw iają w sw ych m ieszkaniach pryw atnych.
Lokal K. Ch. składa się z dwóch pokoji, jednakże
w jednym z nich urzęduje rów nocześnie K. D. H., a w dru­
gim Sekretariat i w ydział skarbow y Z. O., oraz biblioteka
K. Ch.
Obecnie w ram ach ogólnych omówimy pracę, wykonaną
przez poszczególne w ydziały.
I. W ydział ogólny.
K i e r o w n i k : Dh. h. Dr. B i e l e c .
U porządkow ał kancelarię bieżącą Chorągw i, zajął się zorganizow a­
niem archiwum i zw iązaną z tem segregacją m ateriałów , przechow yw a­
nych z lat daw nych.
Z ałożył teczki drużyn i hufców, teczki korespondencji „rzeczow e“.
Redagow ał rozkazy K. Ch-. Zestaw iał dane sta ty sty tzn e , dotyczące an­
kiety szkolnej, .stanów liczbow ych Stp.
Zajmował się dostaw ą k rzyży i książeczek ' służb. Zajmował się
zbieraniem w ycinków prasow ych, w ysyłaniem kom unikatów z życia har­
cerskiego przez radio itp.
Pod koniec roku rozpoczął prace, zw iązane z zaprow adzeniem
kroniki za rok 1928, oraz uporządkow aniem spraw personalnych starszy ­
zny harcerskiej.
II. W ydział organizacyjny.
K i e r o w n i k : Dh. h. Mgr. H. K a p i s z e w s k i, następnie Dh. h.
J. G r z b i e I a.
Z powodu zmian na stanow isku kierow nika i: poszczególnych refe­
rentów nie w ykazał specjalnej ruchliwości.
N ajw ażniejszą pracą była przeprow adzona po w akacjach rejestra­
cja drużyn Czynnie pracujących, na podstaw ie meldunków rozpoczęcia
pracy.
P ozatem kierow ał w izytacjam i, zarejestro w ał nowo zgłaszające się
drużyny, opracow ał w zory raportów dla w izytarów . Z ebra}-zgłoszenia
od drużyn, udających się na Zlot N arodow y i w ydał w spraw ach Zlotu
specjalne w skazów ki.
O pracow ał dla w szystkich starostw 1 w ykazy drużyn i hufców na
te ren ie powiatu.
32
III. W ydział programowy.
K i e r o w n i k : Dh. M. Ł o w i ń s k i.
Opracował: całość program ów , zw iązanych z przeprow adzeniem
kursów instruktorskich stałych i ruchomych, dla ogólnej ilości 149 harcerzy,
z tego trzy kursy z próbą na podharcm istrza. W ydal w zorcow e p ro g ra­
my dla obozów dwu tygodniow ych.
P rzeprow adzi! kurs dla nauczycieli w Katowicach. Z arejestro­
w ał imiennie w szystkich harcerzy, posiadających stopnie, zaprow adzając
dla każdego stopnia specjalną księgę z skorow idzem alfabetycznym .
W ydano w skazów ki do przeprow adzania prób harcerskich.
Przeprowadzono^ całość prac adm inistracyjnych i statystycznych,
zw iązanych z akcą letnią. P rzygotow ano program i przeprow adzono za­
w ody o harcerskie m istrzostw o Śląska w Katowicach-Ligocie.
Po koniec roku w porozumieniu z OK M. uruchomiono kurs kore­
spondencyjny dla starszyzny, Oraz opracow ano program pracy dla zastę­
pów, udających się na Zlot Narodow y.
IV. W ydział w ychow ania fizycznego.
K i e r o w n i k : Dh. G u s t a w R o k i t a .
W ydal instrukcje o przeprow adzaniu próby spraw ności fizycznej.
P rzeprow adził szereg im prez z FW . (jak zaw ody w grach ruchowych,
w lekkiej atletyce itp). Kierownik w ydziału reprezentow ał harcerstw o na
zebraniach Komitetów W F. na pow iat j, miasto Katowice, oraz współdział.ał czynnie z tymi Komitetami, uzyskując m. i. na użytek h arcerstw a boisko
w Katowicach.
Po w akacjach przeprow adzono zaw ody strzeleckie i lekkoatletyczne
korespondencyjne i m istrzostw o Chorągw i, oraz w ysłano reprezentacje na
zaw ody strzeleckie do W arszaw y.
W tych zaw odach Śląsk uzyskał m istrzostw o Polski w lekkiej
atletyce i IV miejsce w! zaw odach strzeleckich.
W ydział „Jam boree“ (t. j. Zlotu M iędzynarodowego).
K i e r o w n i k : Dh. h. Mgr. H. K a p i s z e w s k i.
Z ostał pow ołany w e w rześniu 1928 r. i zajął się zorganizow aniem
w y p ra w y h arcerzy Śląskich na M iędzynarodow y Zlot do Anglii w myśl
planu, opracow anego przez Komendanta Chorągwi.
P rzedew szystkiem zorganizow ano zastępy ze zgłoszonych harcerzy
w następujących środow iskach: Cieszyn, Bielsko, Rybnik. Katowice, Za­
łęże, Brzeziny, B ytków , Niwka, Nowy Bytom, K rólew ska Huta, Mysłowice
oraz z szeregu innych środow isk, przyjęto zgłoszenia indywidualne. Ogól­
nie przygotow uje się do w yjazdu 180 harcerzy. Jak a ilość wyjedzie, trudno
dziś określić, z powodu nieustalenia przez GKM. rozdzielnika.
O pracow ano plan pracy, kontrolow ano w szystkie zastępy kilka­
krotnie, a następnie zorganizow ano je w drużyny „dżem berow e.‘£ Główny
w ysiłek został skierow any na przygotow anie pokazów „polskich“ śpiew y
tańce i zw yczaje.
Celem ułatw ienia pracy Z. O. w w yszukiw aniu funduszów opra­
cow ano specjalny m em oriał dla informacji w ładz i osób zainteresow a­
nych o celach tej w ypraw y. Zorganizowano zbieranie stałych miesięcznych
opłat w w ysokości 10—20' zł od w szystkich uczestników , otw ierając w tym
celu specjalne konto w PKO.
W ydano specjalne dwie instrukcje w spraw ach „Jam boree“ oraz
przeprow adzono dw ie odpraw y z drużynow ym i i zastępow ym i, om awiając
szczegóły wyjazdu.
*
Sprawozdanie kasowe wydziału Jamboree.
A k ty w a
R ach u n ek b ilan su p o d z ie ń 30. 3 1929
zł
1. Gotówka
2. P. K. 0. (żyrowe)
książeczka oszczędności
Miesięczne zam knięcie
po dzień 30. III. 29
Kasa
P. K. 0. żyrowe
1.414
7.250
—
Gr. II.
—
Koszta handlow e (w ydatki)
301
% (prow izje, odsetki, i t. p.
Z. 0.
29
—
Interesenci
60
P. K. 0. książeczka oszczędn.
Subwencje gmin (różne)
59
—
w i .
in i
zł
gr
4.750
—
34
8.723
Gr. I.
7.250
zł
197
gr
87
8.664
59
8.832
46
gr
P asyw a
1. Grupa- uczestniczą I.
2.
II.
3. Subwencje gmin
4. Inne
zł
6.59o
gr
50
1.853 , 75
—
140
21
242
46
8.832
Mn
zł
4.582
7.308
6.596
gr
13
1.853
*)
75
83
05
45*)
—
—
75
50
59
547
50
40
—
—
140
—
*) Uzyskujemy zwrot kosztów porta przez uczestników.
21.114
22
21.114
22
-
(—) R u d o lf P a sz , skarbnik Jam boree,
(—) M arjan Ł o w iń sk i, — K omendant Chorągwi.
34
Objazdy i wizytacje w ciqgu roku
(z w yjątkiem obozów).
W izytow anie drużyn spoczyw ało głównie na hufco­
w ych. R aportów z tych w izytacji, w jakieś specjalnej formie
nie byh> poza spraw ozdaniam i ustnemi na odpraw ach hufco­
w ych.
Pozatem w szyscy członkowie K. Ch., w ramach dyspo­
nowanego czasu, odwiedzali poszczególne środowiska i dru­
żyny.
Ogólnie przeprow adzono następujące w izytacje w ciągu
roku spraw ozdaw czego:
Komendant Chorągw i M. Ł o w i ń s k i — 38 dojazdów.
Kierownik W ydziału Ogólnego h. Dr. J. B i e l e c — 12
dojazdów.
Kierownik W ydziału Jam boree, h. Mgr. li. K a p i s z e w s k i — 27 dojazdów.
Kierownik W ydziału Zlotu, h. J. G r z b i e l a —
—i!2 dojazdów.
Różni w izy tato rzy z ram ienia K Ch. — 22 dojazdów.
Razem odbyło się z Komendy Chorągw i 111 dojazdów.
Pozatem drużyny w Katowicach, Ńiwce, Brzezinach,
T ychach i Chorzow ie b y ły w izytow ane przez Dh. Naczelnika
GKM. Hm. Rp. St. S e d l a c z k a i Przew . Z. O. W. J o r d a n ó w n ę.
Jeśli chodzi o charakter w izytacji, to przew ażnie pole­
gała ona na obecności na zbiórkach, konferencji z drużyno­
w ym (hufcowym) i opiekunem oraz na nauczaniu chłopców ja­
kichś gier i śpiewów.
B. Życie Chorągwi.
Życie C horągw i w okresie ubiegłym można scharakte­
ryzow ać jako dążenie do podniesienia swej wartości moralnej.
Dążenie to, realizow ano różnemi sposobami. Jeśli cho­
dzi o sam ą K. Ch. :—- to, korzystając z okazji „Roku Zaw iszy“,
dążyliśm y do podniesienia w pierw szym względzie obowiązko­
wości w śród grona starszyzny i drużyn, przez zwrócenie
specjalnej uwagi na sumienne spełnianie sw ych obowiązków.
Musimy podkreślić, że nastąpiła pod tym względem1po­
praw a, o czem najlepiej św iadczy fakt, że ostatnie 5 odpraw
w ub. roku odbyły się przy udziale w szystkich hufcowych.
Najlepiej o w zroście tej obowiązkowości św iadczą po­
niższe tab elk i:
I. Obecność hufcowych na odprawach:
Data
% obecnych
D ata
M obecnych
9. 1.
33,0'%
16./3.
68,7%
24. 2.
62,0%
24/3.
81,2%
35
D ata
25. 3.
20. 4.
19. 5.
16/17.6.
29. 6.
D ata
% obecnych
7. 9.
100,0%
13. 10.
100,0%
17. 11.
100,0%
15. 12.
93,3%
Średnia obecność 85,9%
% obecnych
81,2%
87,5%
93,7%
92,0%
93,3%
II. Obowiązkowość za rok 1928 r.
Na podstaw ie bardzo dokładnie obliczonego term inarza
z roku ub. podajemy poniżej zestaw ienie załatw iania przez dru­
żyny i hufce rozkaów , - w ydaw anych przez Komendę
Chorągwi.
W yjaśniam y, że pod słowem „obow iązkow ość“ rozu­
miemy nadesłanie danych (wykonanie rozkazu itp.), dotyczą­
cych roku ub. bez w zględu na opóźnienie.
Pod słow em „punktualność“ — nadesłanie danych w te r­
minie nakazanym przez Komendę Chorągwi.
Obowiązkowość
1
2
3
4
5
B i e l s k o .............................
Brzeziny .........................
B y t k ó w .............................
C i e s z y n .............................
K a t o w i c e .........................
K rólew ska H ala . . . .
L u b l i n i e c .........................
Mikołów .........................
M y sło w ice.....................'.
Nowy B y t o m ................
Nowa W i e ś .....................
Pszczyna .........................
Rybnik
Świętochłowice . . . '.
Tarnow skie Góry . . .
6
7
8
9
10
11
12
12
14
15
■
Średnio c h o r ą g i e w .........................
U
H u i i ec
4 ^ 1
O
;
a
1
L. p.
52
34
27
45 •
24
45
31
21
30
26
27
54
34
: 16
i 17
P unktualność
1,
U.
II.
pótrocze średnio półrocze półrocze średnio
0/
°l10
/o
°/o
°/n 1 °/o
82
38
56
65
56
■ 47
47
20
52
63
65
68
50
48
29
S 50
j 67
i 36
: 46
; 55
1 45
46
39
21
i 41
; 44
46
i ól
■ 42
i 32
23
24
i ‘ 5
2
; 17
8
20
—
12
7
42
10
w
9
—
11
11
13
2
72
23
18
30
32
22
31
13
26
40
18
34
25
24
4
48
14
10
’23
20
21
15
13
16
24
12
22
18
18
3
27
18
..U '..y!
Drugim środkiem na podniesienie „m oral“, było zw ró­
cenie bacznej uw agi na ścisłe przestrzeganie p raw a harcerskie­
go. Postaw iliśm y zasadę, że wolim y mieć mniej, a dobrych
harcerzy.
W w ypadku nieliczenia się z naszemi uwagami i ra ­
dami, usuw aliśm y niepopraw nych ze Z. H. P.
Trzecim niejako środkiem do stw ierdzenia poziomu
„m oral“ było zwrócenie baczniejszej uwagi na naukę szkolną
harcerzy.
Ogólny w ynik ankiety w tej spraw ie jest następujący:
H arcerzy bez not niedostatecznych .
z 1-ą notą niedostateczną .
z 2-ma not. niedostatecz. .
z notą ze spraw ow ania b. d. •
z notą ze spraw ow ania dobr. .
prom ow anych do k lasy następnej
83%
10%
6% id a n e od 658
52%
h arcerzy
43%
95%
Rów nież w . zw iązku z obow iązkow ością zwrócono
uw agę na spraw y finansowe, tj. na opłacanie przez h arcerzy
składek do drużyn, które w yniosły 5.199,52 zł (w r. 1927 —
2.100,88 zł), pozatem na dochody drużyn z przedsiębiorstw ,
które dały 6.019,34 zł (w r. 1927 — 6.006,97 zł), mimo, że
ilość członków zm alała o 789, oraz na oszczędność. T a ostat­
nia rzecz, rozpoczęta z okazji „Dnia Oszczędności“, jest postaw ionaw kilku środow iskach bardzo dobrze, tak, że w szyscy
harcerze mają ks. oszczędnościowe.
Poniżej podajemy w porządku chronologicznym n ajw aż­
niejsze zdarzenia z życia C horągw i w roku spraw ozdaw czym :
S. I. — Rozpoczęcie prac w stępnych, zw iązanych z uruchomieniem Komisji
D ostaw H arcerskich (KDH).
1 1 .-1 2 . U.
W izytacja Chorągw i przez D ruha Naczelnika QKM. St. S e d l a c z k a i K ierow nika W ydziału Org. GKM. Dh. h. Czaplińskiego.
13. II. — P ierw sze zebranie w spraw ie Szkoły Instruktorskiej.
28. III.—1. IV. Kurs dla nauczycieli w Katowicach.
12.—15. IV. — O dpraw a Komendantów C horągw i i Zjazd W alny ZHP.
w W arszaw ie.
21. 22. IV. — U roczystość 15-to lecia w Cieszynie.
25. IV. Druh M- Ł o w i ń s k i został m ianow any przez Naczelnictwo ZHP.
Komendantem C horągw i Śląskiej.
14. V. ■
— Audycja w Rądjo katowickiem , pośw ięcona św . Jerzem u, w w y­
konaniu drużyn żeńskich i męskich.
20. V. —- Z aw ody o h arcerskie m istrzostw o Śląska w grach sportow ych
na Stadionie w K rólew skiej Hucie,
16— 17. VI. — P ierw szy Zjazd S tarszyzny Chorągwi Śląskiej w Górkach
W ielkich, .na przyszłym folw arku harcerskim „Buczę“ , z udziałem
starszyzny z C zechosłow acji i Niemiec.
28. VI.— 1. V II.— H arcerskie zaw ody o m istrzostw o Śląska w KatowicachLigocie';
5.—29. VII. -— P ierw szy kurs instruktorski w G órkach Wielkich, prow a­
dzony przez D ruha h. J. G r z b i e 1 ę.
29- VII.— 22. VIII.
Drugi kurs instruktorski w G órkach W ielkich, pro­
w adzony przez Dh. M. L e w i ń s k i e g o .
.11—15. VIII. — P ierw szy obóz kom binow any dla h arcerzy z; całej Cho­
rągw i w G órkach W ielkich.
17. VIII. — W izytacje obozów przez P. W ojew odę Dr. M. Grażyńskiego
i P. D ow odcę D ywizji Śląskiej, Gen. Dr, J. Zająca.
2 2 .» VIII.—2- IX. — Obóz w ędrow ny starszyzny : K atow ice—W arszaw a—
Białow ieża—M osty—Grodno—W ilno—T roki—W arszaw a-K atow ice.
.29. IX.— Złożenie życzeń imieniowych P. W ojew odzie Dr. M. G r a ż y ń ­
s k i e m u.
Ifi. X. — Zaw ody lekkoatletyczne korespondencyj. o m istrzostw o Chorągw i
i Związku H arcerstw a Polskiego (Chorągiew Śląska uzyskała I-sze
miejsce, tj. M istrzostw o Polski za rok 1928).
37
30. X.- • !. XI. — O dpraw a Komendantów Chorągwi31. X. — Udział Delegacji Śląska w uroczystościach 10-cio letniego połą­
czenia h arcerstw a i przyjęcie u P an a P rezy d en ta na Zamku
w W arszaw ie.
10.11. XI. — U dział H arcerstw a w e w szystkich środow iskach w obchodach
10-cio iecia Rzeczypospolitej.
17.—18. XI. — Zjazd Starszyzny i D rużynow ych z udziałem. Dh. Naczelnika
GKM. Hm. Rp. St. S e d l a c z k a w Katowicach.
30. XI. — Komendant C horągw i był przyjęty na specjalnej audiencji u P.
D owódcy D ywizji Śląskiej Gen. Dr. J. Z a j ą c a .
3. XII. — U roczystość utw orzenia nowego hufca harcerskiego w Brelszowicactf.
8. — 9- XII. — O dpraw a K omendantów Chorągw i w W arszaw ie.
12. XII. — Specjalna audiencja, u P. W ojew ody Śląskiego, Dr. M. G r a ­
żyńskiego.
16. XII. — Zaw ody strzeleckie w K atow icach i zamknięcie zaw odów k o re­
spondencyjnych strzeleckich o m istrzostw o Chorągwi.
29.—31. XII. —. U dział reprezentacji C horągw i Śląsk, w Zaw odach S trzelec­
kich o harcerskie m istrzostw o Polski w W arszaw ie, w liczbie
18 zawodników.
Charakterystyka stanu chorągwi.
W dziale poprzednim omówiliśmy najbardziej charak­
terystyczny dla roku spraw ozdaw czego w zrost obow iązkow o­
ści, obecnie z braku miejsca, choć w ram ach ogólnych, chcemy
podać cechy charakterystyczne stanu obecnego chorągwi
i zmian, jakie zaszły w ub. okresie.
Najbardziej rzuca się w oczy konsekw entnie przepro­
w adzone zmniejszenie ilości młodzieży, w yrażające się cyfrą
789 (co stanow i 19,1% stanu ilościowego), przy rów noczesnym
w zroście w yrobienia harcerzy.
Przechodząc do szczegółów, a chcąc dać obraz możli. wie dokładny całości pracy, musimy omówić: 1. młodzież har­
cerską, 2, starszyznę i 3. pomoce.
1. M ł o d z i e ż h a r c e r s k a a) w edług w iek u :
. ..
.
D a ta
8-go m aja 1927 .............................
15-go grudnia 1928 .........................
W i e k
do 11
0/lo
Ilość
489
433
li,8
12,9
12--1 5
Ilość
2148
1612
R ó żn ica................................................. — 56 + 1.1 - 5 3 6
ponad 16
%
Ilość
°l'0
52.2
48,6
1486
1289
36,0
38,5
- 3 , 6 —197 + 2,5
Jak z danych tych w idać ubytek procentow y (w sto­
sunku do całej ilości h arcerzy w roku 1928) nastąpił jedynie
w grupie środkowej, tj. od lat 12 do 15, natom iast musimy
podkreślić bardzo dodatni objaw procentowego w zrostu wil­
cząt (najmłodsi), a starszych harcerzy, mimo dość silnego na­
38
R ó ż n ic a . . > ..........................
60,4 1209
45,7 1147
-956 - 1 4 , 7 - 6 2 +
29.3
34.4
359
513
5,1
154 +
7o
8f
15,4
6,7
56
125
RE zem
ze st,
' hi
IR.
I
7o
1,4
3,7
69 + '2,3
Ilość
° /o
/
Ilość
8-go m a ja 1927 . . . . . . 2491
15-go g ru d n ia 1928 . . . . 1525
°/o
II
II
Ilość
Ilość
D a t a
_____
tez
Ilość
.
!
hrt
cisku na usuwanie jednostek słabych, zw łaszcza pod w zglę­
dem przestrzegania p raw a harcerskiego.
b) w edług stopni harcerskich (w yrobienie):
7o
,*03
O
>—ł
80
.24
0,2 1632
0,8 1809
16 +
0,6
177
°l10
39,6
54,3
+
14,7
W idzim y z cyfr pow yższych, że odpadli prawdę jedynie
t. zw. kandydaci, tj. harcerze bez stopnia, natom iast w szy st­
kich innych, nazw ijm y ich harcerzam i „w ykw alifikow anym i“,
przybyło dość dużo, a naw et w stopniach w yższych ilość ich
w zrosła dwu- i trzykrotnie.
Rozwój ten jest bardzo ch arakterystyczny i śmiało mo­
żem y powiedzieć, że poziom w yrobienia harcerzy w zrósł dość
znacznie.
Nakoniec chcem y podać szereg cyfr ilustrujących śro­
dowisko, z jakiego harcerze pochodzą:
Szkoły powszechne
m i e j s k i e .............................
453
.
726 Razem 1.179
wiejskie
. . . . .
Młodzież pozaszkolna
92
miejska
. . . . .
357
w i e j s k a .............................
Zarobkujący w wieku
444
od 17 do 21 .
.
.
.
148 Razem 1.041
ponad 21 .............................
744
Uczniowie gimnazjów .
.
. 243
Sem inarja nauczycielskie .
100
Szkoły zaw odow e .
.
.
27 Razem' 1.114
W yższe zakłady naukowe
W idzimy, że młodzież chorągw i dzieli się na trzy w y ­
raźne grupy; pierw sza z nich to młodzież szół powszechnych,
druga grupa, to młodzież pozaszkolna i pracująca zawodowo,
oraz trzecia, którą w łaściw ie należy rozpatryw ać w dwu pod­
grupach, tj. uczniowie szkół przygotow ujących zawodowo,
oraz gimnazjiści: pierw si z nich mają dla naszej chorągwi
specjalne znaczenie — jako przyszli kierownicy ruchu, drudzy
przew ażnie uciekają na studja i długie lata trzeba na nich
czekać. Zobaczymy, ilu powróci do pracy.
II. S t a r s z y z n a .
Ten drugi czynnik, może najważniejszy, bo od niego
robota zależy, przedstaw ia się w sposób następujący:
39
phm .
8-go m aja 1927 .........................
15-go grudnia 1928 . . . . .
r ó ż n i c a .............................
Razem
Pow inno
być
starszyzny
Brakuje
h. r.
144
117
Starszyzny jest
D a t a
h.
10
20
2
__
6
1
12
27
156
143
+10
+4
+ 1
+15
-1 3
-2 7
Pozatem m am y następujących kierow ników pracy:
D rużynowych i hufcowych p e ł n o l e t n i c h .....................................
Drużynowych i hufcowych było na kursach instruktorskich .
Drużynowych i hufcowych m ianow anych instruktorów . . .
1927
1928
45
62
64
8
—
5
Liczby te mówią same za siebie, w idać z nich mie tylko
pracę, ale i jej realne wyniki, w postaci w zrostu ilościowego
w ykw alilikow anych kierow ników pracy.
Musimy podkreślić, że przez tegoroczne kursy przeszło
149 harcerzy, to jest o 46 więcej, niż przez w szystkie razem
w zięte kursy, zorganizow ane przez Komendę Chorągw i w la­
tach 1924—27. Ten duży w ysiłek zrobiliśmy specjalnie, ponie­
w aż w roku 1929 z powodu Zlotu N arodowego i M iędzynaro­
dowego nie będziem y mogli takiej, uw agi poświęcić sprawie
w yszkolenia starszyzny.
Spis starszyzny.
13.
Harcmistrz Rzeczypospolitej:
1. M aresz T adeusz, Prof. gimnazjal. 14.
15.
Harcmistrze:
2. Affanasowicz Michał, Dr. Inżynier 16.
Prof. Szkoły P rzem ysłow ej.
17.
3.. Bielec Józef Dr., urzędnik P ańst.
18.
Banku Rolnego.
4. G rzbiela Jan, urzędnik wojew ódz. 19.
’5- K apiszewski Henryk, Mgr. prawurzędnik w ojew ódzki.
20.
6. Lis Jerzy, ślusarz kolejowy.
21.
7. Tom ala O tton urzędn. w ojewódz.
22.
Członek czynny. P odh arcm istrz:
8. W ierzbiański Marjan, Prof. gimn. 23.
Podharcmistrze:
9.
10.
11.
12.
C iastuła P aw eł, nauczyciel.
C zyżew ski Adam, Prof. gimnazjal.
Guzy Alfons, student praw U. J.
Guzy Antoni, student filozofii
U. J.
24.
25.
2627.
28.
H rnczarek Franciszek, Prof. gim.
K arpała Julian, nauczyciel.
K w aśniew icz M ieczysław , DyplInż. górniczy.L ibura Innocenty, P ro f gimnazj.
M ańka P aw eł, urzędnik wojew.
Miąsik Józef, Dypl. Inż. górniczy.
Niederliński Wojciech, urzędnik
gminy.
Nowak E dw ard, pracow nik biurOrszulik Andrzej, pracow nik biu­
rowyP a rty k a Eugeniusz, nauczyciel.
Piorun Feliks, w ychow anek szk.
pod chor.
Śleśinski Adam, urzędnik kolei.
Strózik Karol, urzędnik wojew.
Szpakow ski W ładysław , nauczW acław ek Ludwik, urzędnik pry­
w atny.
W icik Piotr, tercjan gimnazjalny.
40
III. P o m o c e .
Przechodząc do -'załadnienia III-go, tj. do pomocy, jaką
otrzym ujem y w naszej pracy z różnych stron, możemy ją po­
dzielić na: a) żyw a i b) m artw ą.
Do pierw szej zaliczam y prace opiekunów, kapelanów,
lekarzy itp. W dziale tym widzimy popraw ę, a ilustrują to
cyfry następujące:
1927
1928
różnica
123
105 — 18
Opiekunów
14
37
+ 23
Kapelanów
6
34
+ 28
L ekarzy
Spadek opiekunów jest tylko pozorny i spowodow any
tern, że przybyło drużynow ych pełnoletnich, którzy opieku­
nów nie potrzebują.
W grupie drugiej, tj. pomocy rzeczowej, tak zwanej
m artw ej, musimy w ym ienić:
1927
1928
różnica
54
86 + 32
Izb (lokali)
—
6.387
—
Książek w bibljotekach
56
492 + 436
Prenum erow anych pism
Program pracy.
Na czoło zagadnień harcerskich na Śląsku, mimo dość
dużego dorobku lat ostatnich, w ysuw a się w dalszym ciągu
spraw a podniesienia poziomu w yrobienia harcerskiego i w e, w nętrznego zw arcia grom ady harcerskiej.
i
Zagadnienie to da się zrealizow ać w pierw szym rzę­
dzie przez wzmocnienie kadr starszyzny i starsze harcerstw o
jako podw aliny ruchu.
Zagadnieniem pier wszem zajm owaliśm y się specjalnie
w r. ub.; w r. b. poświęcim y specjalną uw agę pracy drużyn
starszych harcerzy.
Bardzo pomocnemi w tym dziale pracy będą dw a w iel­
kie przedsięwzięcia, tj. udział w Złocie Narodowym , na który
w ybiera się około 1.000 h arcerzy i Zlocie M iędzynarodowym,
dokąd w ysyłam y około 200 chłopców.
W dziale organizacyjnym przesuniem y uw agę z pracy
w ew nętrznej Komendy Chorągw i na pracę i organizacje huf­
ców i zw iązane z tym pew ne przesunięcia w podziale tery to ­
rialnym Chorągwi. Tendencja. K. Ch. jest odciążenie hufców od
pracy adm inistracyjnej, a skierow anie ich jak najbliżej drużyn
i zastępów harcerskich.
Zestawienie statystyczne C horągw i Śląskiej Męskiej z dnia 15 XII. 28
1
3
4
7
6
1
6
4
8
3
11
2
1
4
2
12
3
11
1
Razem Chorągiew 88
6
5(2)
11(2)
7(1)
6
8(3)
6(1)
9(1)
4(1)
14(5)
0
5
6
2(3)
14(2)
5
120(28) 340 6 387
14
24
46
42
12
75
5
22
10
19
25
7
8
4
63
30
27
67 52
59 45
123 80
127 71
51 83
102 110
98 63
143 27
20 45
154 119
73 27
54 50
139 76
56 27
154 130
57 33
134 28
5
4
14
24
17
11
6
3
1
7
29
8
2
2
17
8
8
138
132
263
264
163
298
172
195
76
299
154
119
225
90
364
128
197
10
47
57
3
26
—
31
5
12
1 807.50
756.—
1 470.76
3 112.30
3 936 —
2 782.55
2 632.05
5 8 2 .661.—
5 271 18
850.—
250 50
1 081.10
120 —
5 123.10
959 25
1 300.—
357.78
1 428.72
635.55
8 125.90
1 082.12
7 406.58
3 494.12
1 978.21
161.20
3 681.88
98.10
2 575.67
2 978.08
—
3 039 96
3 206.50
1191.66
329.09
1 669.86
1 050.20
6 437.21
702.85
7 407.45
3 258.85
1 945.87
108.90
995.86
87.96
2 535.23
1 990.03
—
1 058.24
3 020.48
1194.21
20
—
—
—
—
7=9
55
—
CL
O
CO "co
m
to
NJ
O
51 53
47 63
136 98
123 96
74 59
136 73
39 90
98 65
30 27
128 100
90 34
54 34
108 62
35 49
109 131
69 31
114 69
4
13
5
29
19
3
23
5
38
7
20 10
66 23
36
5
30
2
14
5
54 16
7
21
6
25
50
5
1
5
6
38
2
25
10
2
10
15
492 32 675.29 41 442.03 33 772 21 433 1612 1076 213 3334 1525 1147 513 125
*) Dochody i w ydatki przew ażnie bez akcji letniej.
**) W naw iasach drużyny zawieszone.
H .R z p
160
O
o
Razem
—
'S,
Ö
od 21
1. Bielsko . . . .
2. Bielszowice . .
3. Brzeziny . . .
4. Bytków . . . .
5. Cieszyn . . .
6. Katowice . . .
7. Król. H uta . .
8. Lubliniec .
9. Mikołów . . .
10. Mysłowice . .
11. Nowy Bytom •
12. Nowa W ieś . .
13. Pszczyna . . .
. . . .
14. Ruda
15. Rybnik . . . .
16, Świętochłowice
17. Tarn. Góry . .
18 K om enda Oho*
rągw i . . . .
03
C3
p -d
£
od 16-20
1
S-,
Harcerzy
od 12-15
247
727
351
411
842
759
474
72
55
750
168
7
336
—
799
8
221
20
13
13.
107
15
66
13
14
8(7)
17
14
24
26
19
26
18
21
7
32
19
14
23
9
37
14
20
O
a
Ul
te.
T3
O
* o
do lal 11
N
c
'X
B ibljoteka
książek
Hufiec
Drużyn
di
d
te
te
'O
a
o
Wartość
inw ent.
&
Ol
'S
N ^.
O
5
O £
-2
—
—
1
2
—
—
—
—
1
2
36
12
41
45
59
48
52
16
31
35
43
20
44
13
108
17
42
15
—
------
1
-----—
24 662
42
W dalszym ciągu będziemy dążyć do podniesienia ogól­
nego w yrobienia harcerskiego, a specjalnie będziemy kontynu­
ow ać pracę nad podniesieniem obow iązkow ości w spełnianiu
swrych należności organizacyjnych.
Gros pracy tecbniczno-harcerskiej, oraz z zakresu w y ­
chow ania fizycznego i przysposobienia wojskowego, będzie się
skupiało nad przygotow aniem udziału harcerzy w obu w yżej
w spom nianych już Zlotach i zw iązanych z niemi -zawodami
z techniki harcerskiej, w ych. fizyczn. i przysp. wojsk.
Po w akacjach przew idujem y w zrost liczebny drużyn
w zw iązku z tendencją K. Ch., aby w żadnej gminie nie brakowrało zastępu harcerskiego.
W zw iązku z w ybudowaniem ,,B u c z a“ zajmiemy się
specjalnie spraw am i program ow em i, związanem i z w ykorzy­
staniem go w ciągu całego roku.
P ra c a pow akacyjna pójdzie pod hasłem przygotow ania
się godnego do uroczystości dziesięciolecia harcerstw a Ślą­
skiego, przypadającej w roku 1930.
Poniżej podajemy punktami te z w ażniejszych zagadnień,
którem i będziem y się specjalnie zajm ować w roku 1929:
1. Przygotow anie i udział w Zlocie i Jamboree.
2,. P raca drużyn starszych harcerzy.
3. O rganizacja obozów krótkich dla harcerzy pracujących
w m iesiącach maju i czerwcu.
4. Dalsze szkolenie starszyzny.
•5. S praw y program ow e „ B u c z ą “.
6. Dalsze podniesienie obowiązkowości.
7. P rzygotow anie do IG-cio lecia h arcerstw a Śląskiego.
8. Pomoc harcerzom w przysposobieniu się zawodowem.
Uzupełnienie statutu.
Zgodnie z udzielonemi przez W alny Zjazd Oddziału Ślą­
skiego Z. H. P. w dniu 25 m arca 1928 r. pełnomocnictwami,
Zarząd Oddziału na zebraniu dnia 26 m arca 1929 r. uchwalił
w prow adzić następujące zm iany w projekcie „Statutu Śląskie­
go Oddziału Z. H. P .“ :
1. § 6. Końcowe słowo „Zarząd Oddziału“ zmienić słowem
„ K o m e n d a C h o r ą g w i“ .
2. P opraw ić numerację rozdziału V (dotychczasow e brzm ie­
nie IV).
3. § 23 nadać brzm ienie: „Zarząd Oddziału składa się
z 9 członków, w ybieranych na trzy lata przez Zjazd Od­
działu; komendantki Chorągw i Żeńskiej, kom endanta Cho­
rągw i M ęskiej oraz z osób, kooptow anych na jeden rok,
w ogólnej liczbie nie w iększej niż 4.“
4. § 26 skreślić.
i
,5. W § 27 skreślić słow a: „trzy razy do roku“, a w staw ić
słow a: „raz na m iesiąc“.
6. § 28 dodać uw agę tej treści: „ U w a g a : Za wszelkie zo­
bow iązania pieniężne, poczynione bez zgody Z. O. lub za­
w arte przed zatw ierdzeniem niniejszego statutu Z. O. nie
będzie ponosił żadnej odpowiedzialności.“
7. § 29 skreślić.
8. W § 30 w iersz 2-gi słowo „techniczno“ zastąpić słowem
„w ychow aw czo“.
Wykaz środowisk harcerskich
na terenie O ddziału Śląskiego Związku H arcerstw a
Polskiego.
CENTRALA
Zarząd Oddziału Śląskiego ZHP.
Komenda C horągw i Żeńskiej
Komenda C horągw i Męskiej
Komisja D ostaw H arcerskich
Katowice, Podgórna 7 V. p.
Konto P K O .'304.169 i B ank Gosp.
Kraj.
Przew odu. Zarządu O ddziału
Dh. W anda Jordanów na, uh W oje­
w ódzka 29, II. p., tel. 16-04.
Kom. Chor. Żeńskiej
Dh. Mgr. Jadw iga Laszczków na,
W ojew ództw o, W ydz. Ośw.
Kom. Chor, Męskiej
Dh. Marjan Łow iński,
Wielkie
Hajduki, ul. Sienkiew icza 5.
I. Druż. im Ks. J. Poniatow skiego
Dh. R obert Przegendza, Bielszo­
wice, ul. G łówna 69.
II. D r u ż . im. Dr. Mielęckiego
Dh. Czuzerricht, Gerh., Paw łów ,
ul. P askow a 2.
III- Druż. im. Z aw iszy Czarnego
Dh. Jan Wójcik, Bielszowice, ulica
Z abrska 28.
II. D ruż. im. Tom asza Zana P aw łó w
Dh. Józef W ołany, Paw łów , ulica
• G łówna 74.
I- Druż. im. Jan asa w P aw łow ie
Dh. H iacynt Głuch, ul. G órnicza
nr. 18.
I. Druż. im A. Mickiewicza-Kończyce
Dh. W iktor Spyra, ul. G órnicza 16.
HUFCE MĘSKIE.
BRZEZINY.
BIELSKO.
Komendant Hufca
Dh. Roman Koncki, Bielsko,
Szkoła P rzem ysłow a.
I. D raż. im. T adeusza Kościuszki
Dh. S ułkow ski Stefan, Bielsko,
ul. S taszyca 2.
II. Druż. im. J. Poniatow skiego
Dh. M ały M ieczysław, Bielsko,
szkoła przem ysłow a.
III. Druż. im. Kaz Puław skiego
Dh. H ernas W ładysław , Bielsko,
Gimn. Polskie.
IV. Druż. im. Zawiszy Czarnego
Dh. Łaciak L e o n , M ikuszowice Śl.
nr. 88.
V. Druż. im. J. Bema, Dziedzice
Dh. D utka Stan., Szkoła 4.
I. Druż. w Czechowicach
Dh. Kałus Zdzisław, Dziedzice 54.
Komendant Hufca
Dh. M ańka P aw eł, Brzeziny Si-,
ul. Ligonia 4.
I. Druż. im. Andrzeja M ałkowskiego
Dh. M ańka P aw eł, B rzeziny ŚL,
ul. Ligonia 4.
II. Druż. im. Jana Sobieskiego
u h . Alfons Bieniek, Brzeziny ŚL,
ul. Kościuszki 16.
III. Druż. im. Tad. Kościuszki
Dh. Karol Bąk, Brzeziny Sh,
ul. T rautm ana 1.
I. Druż. im. Ks. D am rota-Szarlej
Dh. Jan Langfort1, Kamień, ulica
Główna 52.
II. Druż. im. Tad. Kościuszki
Dh. Zygfr. Rabus, Szarlej, ulica
Gimnazjalna 15III. Druż. im. Zaw iszy Czarnego
Dh. Jan W ycik, Kamień, Szkolna 1.
I. Druż. im. Boh Chrobrego, Kamień
|Dh. Alojzy Ow czarek, Kamień,
ul. G łów na 13.
I. Druż. im. Ks. J. Poniatow skiego
Dh. P aw eł Szyguła, D ąbrów ka W .
BIELSZO WICE.
Komendant Hufca
Dh. G ałązka Ign., Bielszowice,
ul. Zabrska 60.
2
I. Druż. im. Stef. Czarneckiego K. G.
Dh. R yszard Broi, Kozłow a Góra,
ul. G łówna 52.
I. Druż. im. J. Kilińskiego, Piek. W.
Dh. G rzenia Gerh., P iek ary Wlk.,
ul. M ariacka 118.
I. Druż. m. J. Poniatow skiego Brzóz.
Dh. R yszard Zajonc, Brzozowice,
ul. P iek arsk a 176IV. Druż. im. A. M ickiewicza, Brzez.
Dh. M ańka P aw eł, Brzeziny Śl.,
ul. Ligonia 4.
BYTKÓW.
H arcerska Druż. Akademicka
Dh. Stan. Zembówicz, Ks. Sw ierzego nr. 10KATOWICE.
Komendant Hufca
Dh. T adeusz Nowakowski, M arsz.
Piłsudskiego 47.
I. Druż. im. Tad. Kościuszki
Dh. W agner Łucjan, Szopena 8II. Druż. im. W ład. Jagiełły
Dh. W alerian W oźnicki, Urząd
Celny.
III. Druż. im. K. Chodkiew icza
Dh. W agner Łucjan, ul. SzopenaIV. Druż. im. J. Poniatow skiego
Dh. Rafał Bednarz, Załęże, W oj­
ciechowskiego.
V. D rużyna
(Nieczynna.)
VI. Druż. im.. Rom. T raugutta st.-harc.
Dh. Ed. Leonard, Jagiellońska 36VII. Druż. im. Boi. Chrobrego Załęże
Dh. Alojzy Bujok, Załęże, ul. W oj­
ciechowskiego; 23.
Druż. im. H. 'Sienkiewicza Bogucice
K atow ice II, Kop. Ferdynand, do­
my nadgórniczę
Druż. im. T. Kościuszki Dąb
Dh, Kroker, Dąb, Dębowa.
Druż. im. J. Sobieskiego Ligota
Dh.
J.
Jochem czyk,
Ligota,
D worzec.
D ruż. im. K. Puław skiego Panew niki
Dh. P aw eł Heller, Kostuchna, po­
w iat P szczyna.
Komendant Hufca
Dh. P aw eł W róbel, Bytków , ulica
M ichałkowicka 33.
Druż. im. Andrz. M ałkowskiego
Dh. R yszard Laska, Bytków ; ul.
M ichałkow icka 29.
Druż. im Tad. Kościuszki M ała Dąbr.
Dh. R obert Niedziela, M ała D ą­
brów ka, ul. Polna 2.
II. Druż. im. A. M ickiewicza M. D ąbr.
Dh. Tadeusz Bizerski, M ała D ą­
brów ka, Szkoła III.
I- Druż. im. H. Dąbrow skiego, Chorz.
Dh. P iotr Korzus, Chorzów, P lac
Piastow ski 14.
Druż. im A. M ickiewicza- M ichałków.
Dh. Jan Anders, M ichałkowice, ul.
Piłsudskiego 11.
I. Druż. im. St. S taszy ca Siemianow.
Dh. M arjan Miodoński, Siemiano­
wice, Szkoła Staszyca.
II- Druż. im. Ks- J. Poniatow skiego
Dh. Feliks Golnik, Katowice, Bank
Zw. Sp. Zarobkow .
. KRÓL. HUTA
I. Druż. im. Tad. Kościuszki W ełnow .
Dh. O sw ald Kozioł, W ełnow iec, Komendant Hufca
Dh. Eugen. P arty k a, 3-go Maja 58.
ul. Kościuszki 30.
I. Druż. im. B. Chrobrego
Dh. J. Czech, Graniczna 4.
CIESZYN.
III. Druż. im. D. Czachow skiego
Komendant Hufca
Dh. Nikodem Kaleta, 3-gO' Maja 79
u p. Sikory.
Dh. K arol Kiszą, ul. H aasego 1.
I. Druż. im. Każ. Puław skiego
IV. Druż. im. Stef. Czarnieckiego
Dh. J. Jazow y, Cieszyn, Polskie
Dh. G ołąbek Marjari, M ysłowice,
ul. Zachęty.
Gimnazjum,
II. Druż. im. J. H allera
I. Druż. i. J. Poniatow skiego W . Hajd.
Dh, W ład. Guzowski, Bobrek, S e­
Dh. W incenty Rudek, W . Hajduki,
minarium nauczyc.
ul. 16. Lipca 18.
II. Druż. im. T. Kościuszki W . HajdIII. Druż. im. Tad. Kościuszki
Dh. S tanisław Belon, Urz. Skarb.
Dh. Zygm. Lechoń, W . Hajduki,
IV. Druż. im. J. Kilińskiego
ul. Sienkiew icza 5.
Dh. Karol Kiszą, ul. Haasego 1- Druż. im. T. Kościuszki Nowe Hajd.
Dh. Ignacy M agiera, Nowe Haj­
V. Druż. im. H. Sienkiew icza
duki, Szkoła ewangielicka.
Dh. Emil Zaręba, H ażlaska 10.
3
LUBLINIEC.
V. Druż. im. T. Kościuszki
Dh. Skrzypek Fran. Mysłowice, ul.
Boliny 6.
VI. Druż. im. J. Słow ackiego
Dh. Fran. D rzym ała, Gimn. Państ.
Druż. T. Kościuszki Niwka
Dh. E dw ard Nowak, Niwka.
Druż. im. J. H allera Słupna
Dh. Gerh. Kuderski, Mysłowice,
ul. B ytom ska 47.
I. D ruż. im. R. T raugutta Giszowiec
Dh. Juljan Karpala, Giszowiec,
Szkoła I.
Druż. im. T. Kościuszki S tary Bieruń
Dh. Czajka Stan., S tary Bieruń,
Szkoła.
Druż. im. gen. Bema Imielin
Dh. A rtur Pohl, Imielin, ul. 3-go
Maja 25.
Druż. im. B artosza Głow ackiego Ja­
nów W iejski
Dh. Gajowski Jerzy, Kolonia Nikiszowiec, ul. G órna 7.
K omendant Hufca
Dh. Ludw ik Klama, M ickiewicza 15
L Druż. im. T. Kościuszki
Dh. W lad. Planetorz. bursa gimnII. Druż. im. A. M ickiewicza
Dh. Alojzy Gajek, ul. D w orcow a.
I. Druż. im. T. Kościuszki O lszyna
Dh. Ludw ik Klama, Lubliniec,
M ickiewicza 15.
Druż. im. H. Sienkiew icza Lubsza
Dh. Szulc, Lubsza, Szkoła.
Druż. im. T. Kościuszki K alety
Dh. 1. Olszówka, K alety, SzkoląDruż. im. Stef. Czarneckiego Solarnia
Dh. R. Rzemieniecki, Solarnia,
Szkoła.
Druż. im. A. M ickiewicza Koszęcin
Dh. S. P rauza, Koszęcin, SzkołaDruż. im- A. M ickiew icza K okotek
Dh. R. M akarew icz, Kokotek,
Szkolą.
Druż. im. O rląt Lwowskich: Lubliniec
Dh: Stan. W ojciechowski, Lubli­
NOWY BYTOM.
niec, Szkoła.
D ruż. im. J. Poniatow skiego P sary
Komendant Hufca
Dh. W ład. Niechciał, P sary .
Dh. Zygm. Stebelski, Szkoła II.
I. D ruż. im. Niedurnego
MIKOŁÓW.
Dh. W itold Kowalski,
U rząd
Gminny.
Komendant Hufca
Dh. Józef Czerniak, Mikołów, PI. II. Druż. im. T. Kościuszki
Dh. Grohmann Miecz., Szkoła II.
Miarki 28.
II. Druż. im. W ł. R eym onta
I. Druż. im. J. Poniatow skiego
Dh. Emil Chowański, Gimnazjum.
Dh Gerh. Knapik, P szczy ń sk a 10Druż. im- J. Poniatow skiego Zgoda
II. Druż. im. T. Kościuszki
Dh. Jan P ałacz, Zgoda, szkoła.
Dh. Szczep. Jastrzębski, Miarki.
IV. Druż. w odna im. Króla W ład y sła­
II. Druż. im. K. Miarki
w a IV.
Dh. T. K raw czyk, M ikołów.
Dh. Stebelski, N owy Bytom,
Druż. im. T. Kościuszki W y ry
Szkoła II.
Alojzy P ucher, W yry, G łów na 40.
V. Druż. w ilcząt im. Ks, Konarskiego
.Druż. w Orzeszu
Dh. Gomoluch Józef, N ow y Bytom,
Dh. Gamończyk, O rzesze.
Szkoła II.
MYSŁOWICE.
NOWA WIEŚ.
Komendant Hufca
Komendant
Hufca
Dh. Adolf Kaiiiia^ Mysłowice',
Dh.
Augustyn
Aleksa, Urz. Gminny
Szkoła powsz. 4. Tel. 67.
III. Druż. im. R ym era
I. Druż. im. J. Poniatow skiego
' Dh. Hugon Niedziela, ul. BielszoDh. Greis-s Marian, Mysłowice,
w icka 3.
M iarki 14, u. p. M alharek.
V. Druż. im. J. Sobieskiego
U. Druż. im A. M ickiewicza
Dh. S typa Gerh-, P io tra Skargi 6a.
Dh. Alojzy Ciałoń, M ysłowice, Se­ II. Druż. im. T. Kościuszki: Kochłowice
minarium męsk.
Dh. A ugustyn Fryc, Kochłowice,
Radoszow ska.
III. Druż. im. J. Kilińskiego
Dh. Buczek P aw eł, M ysłowice, ul. VII. Druż. im. Stan. Moniuszki N- W ieś
Dh. Piskoń Teod., 3-go M aja 85.
P iaskow a 10.
4
I. Druż. im- Zaw iszy Czarnego
Druż. im. Zaw iszy Czarnego Rybnik
Dh. .1. Pukow iec, Chw ałow ice.
N owa W ieś
Druż. im. H. Sienkiew icza Rybnik
Dh. Gerh. Herisz, .Lipowa 4
Dh. Innocenty Libura, prof. gimn.
IV. Druż. m orska im. H. D ąbrow skiego
Druż. im. T. Kościuszki Kop. Roemer
N owa W ieś
Dh. Robert Nowak, Kop. Roemer,
Dh. Gabor Robert, Kopernika 1.
Szkoła.
Druż. im. St. Czarnieckiego Ryduł­
PSZCZYNA.
tow y
Dh. M arja Rożdżańka, Rydułtow y,
Komendant Hufca
Dh. C zesław Kumała, Szkoła.
Szkoła II. Druż. im. T. Kościuszki
Druż. im. J. Słow ackiego Jejkow ice
Dh. P aw eł Latusek, Gimnazjum.
Dh. Ja n Klama, Rybnik, Zebrzy­
II. D ruż. im. Stan. Tarkow skiego
dow ska.
Dh. Bolesław M yszor, Gimnazjum. D ru ż .. im. K. Chodkiewicza BoguszoIII- Druż. im. K- Miarki
wice.
Dh. Fr. Żmuda, Semiri. nauczyc.
Dh. Wł- Kara, kierow nik szkoły.
Druż. im. W . Janasa Rybnik
Druż. im. T. Ęościuszki M urcki
Dh. Zenon Sobolewski, Rybnik,
Dh. Antoni W róbel, Murcki, K ato­
Szkoła I.
w icka 11.
Druż. im. J. Słow ackiego Kostuchna Druż. im. St. Żółkiewskiego Niedobczyce
Dh. Emil G rzesica, Kostuchna,
Dh. Konrad Pogorzałek, NiedobSzkolna 62.
czyce, Szkoła
Druż. im. Boi. C hrobrego Tychy
Dh. Szeliga Jan, Tychy, Dom Druż. im. T. R eytana Bluszczów
Dh. Leon Szym iszek, Bluszczów.
Gminny.
Druż. w Rydułtow ie
Dh. M arjan Główka, Rydułtow y,
RUDA.
Szkoła III.
Druż. w Rybniku
Komendant Hufca
Dh. Rudolf G oryw otda, Zakł. Um.
Dr. Dr. prof. Grondalczyk, Gimnaz.
Chorych.
II. Druż. im. T. Kościuszki
Druż. K ryw ałd
ssDh. Jan Rudnik, Bytom ska 29.
Dh. Orszulik, Szczygłow ice.
Druż. im. St. Batorego1
Druż. im. T. Kościuszki, Rydułtow y
Dh. Staw inoga Alojzy, ul.N iedurDh. Emilja W ęglarzów na, R yduł­
nego 1.
tow y, Szkoła II.
Druż. im. T. Kościuszki O rzegów
Druż. im. T. Kościuszki, Kopalnia Emy
Dh. P iotr B urczyk, O rzegów , B y­
Dh. Emil W ilkus, Kopalnia Emy,
tomska.
Kopernika 63.
Druż. w Goduli
Dh. K asprzyk M arjan, Godula,
ŚW IĘTOCHŁOW ICE.
Szkoła I.
Komendant Hufca
RYBNIK.
Dh. Teodor Piechaczek, 3 M aja 18.
K omendant Hufca
I. Druż. im. P. Niedurnego
Dh. Teodor Piechaczek, 3 M aja 18.
Dh. Józef Pukow iec, Chw ałow ice,
Szkoła.
II. Druż. im. J. Poniatow skiego
Druż. im. H. D ąbrow skiego Knurów
Dh. Olojzy W yciślik, Fokta.
Dh. Antoni Szym ański, Knurów, I. Druż. im. A. M ickiewicza Lipiny_
Szkoła.
Dh. G niełka Ludwik, Lipiny. ulica
Druż. im. A. M ickiewicza Rybnik
Józefa 9.
Dh. Wirte. Kotula, Rybnik, ul. L a­ II. Druż. im. J. Sobieskiego, Lipiny
Dh. W ojciech Niderliński, Średnia
ry sza 3nr. 6.
Druż. im. Zaw iszy Czarnego P arusz.
Dh, Józef Paprotny, Paruszow iec, I. Druż. im. T. Kościuszki, Chropaczów
Piasek.
Dh. W ojciech Niderliński, Średnia
Druż. im. St. Żółkiewskiego Ligota
nr. 6.
Dh. R. Snyczka, Rybnik-Ligota.
5
TARNOWSKIE GÓRY
Komendant Hufca
Dh. Emil Pieczko, Przem ysłow a
nr. 27.
I. Druż. im. W . Janasa
Dh. E ryk Szym iczek, K. Miarki 4.
II. Druż. im. K. Chodkiew icza
Figura E., seminarium nauczyciel­
skie.
III. Druż. im. St. Żółkiewskiego
Dh. Marjain M arek, Sobieskiego 13.
Druż. im. H. D ąbrow skiego, Radzion­
ków 1
Dh. Herman Stypa, Rojca, .Kopal­
niana 15.
D ruż. im. St. Czarnieckiego, Roica
Dh. M arek W incent., Rojca, Szko­
ła II. żeńska.
Druż. im. Zamojskiego, Sucha Góra
Dh. R yszard K alyta, Plachów ka,
poczta Radzionków.
Druż. im. J. Sobieskiego, Tarn. Góry
. Dh. Emil Pieczko, Szkoła Górnicz.
Druż. im. T. Kościuszki, M iasteczko
Dh. Sikkówna, Szkoła powsz.
Dh. Marjan M arek, T arn. Góry,
Sobieskiego 13.
Druż. im. K. Miarki, Rojca
Dh. Stanik, Rojca Szkoła III.
Druż. im. St. Żółkiewskiego, Radzion­
ków
Dh. S tanisław Stanik, Szkoła.
8. Hufiec nowowiejski, — Irena Bólówna, Bykowina, p. Nowawieś,
Szkoła powszechna.
9. Hufiec brzeziński, — Zofja P iastunówna, Brzeziny, Szkoła pow. II.
10. Hufiec cieszyński, — Janina Pizłówna, Cieszyn, Stalm acha 8.
11. Hufiec tarnogórski, — Helena
Karszniewiczówma, S tare-C hechło
poczt Św ierklany, Szkoła pow.
12. Hufiec siemianowicki, — Stefanja
K ow alczyków na, W ełnow iec, Szk.
powszechna.
HUFIEC BIELSKI
I. Druż. im. M. Konopnickiej, Bielsko
Dh. A. S zarzeców na, Bielsko, Szk.
W ydz. żeńska.
HUFIEC BRZEZIŃSKI
I. Druż. im. Kr. Jadwigi, Brzeziny
Dh. Piastunów na, Brzeziny, Szkpow. II.
II- Druż. im. M. Konopnick., B rzeziny
Dh. W acłaków na, Brzeziny, 3-go
Maja 3-94.
I. Druż. im. Kr. Jadwigi, Szarlej
Dh. Franielów na, Szarlej, Mickie­
w icza 2.
HUFIEC CIESZYŃSKI
I. Druż, im. E. P later, Cieszyn
Cieszyn, Seminarium żeńskie.
II. Druż. im. Kr. Jadwigi, Cieszyn
HUFCE ŻEŃSKIE.
Dh. M. Buzkówna, Cieszyn, Biel­
ska 7.
Spis hufców i hufcowych Ż. Chor. ŚI. III. Druż. im. Pustowó-jtówny, Ciesz.
Cieszyn, P ań stw 1. Szkoła Handl.
1. Hufiec katowicki, — M arja Kapiszew ska, K atowice,
ul. R ey­
HUFIEC KATOWICKI
m onta 10, I p.
2. Hufiec Król. Hucki, — Janina I. Druż. im. kr. Kingi, Katowice
Chojnacka, Król. Huta, Gimnazjal­
Katowice, Gimnazjum żeńskie. ,
na nr. 4.
II- Druż- im. E. P later, Katowice
3. Hufiec mikoiowski. - - S tanisław a
Katowice, żeńska szkoła w ydział.
M andatów na, Kostuchna, Szkoła I. Druż. im. Józefy Jotejko, Kafowicepowszechna.
Ligota
4. Hufiec mysłowicki, — Olga KorKatowice-I Jgota. szkoła pow. Modecka, M ysłowice, Szkoła pow. I.
tołów na.
5. Hufiec rudzki, — C zesław a Ja- I. Druż. im. Józefy Jotejko, Katowieekubców na, Ruda, Hotel „P iast.“
Dąb
6. Hufiec rybnicki, — Zofja R ozw a­
Katowice-Dąb, Szkota pow. J- Madow ska, Rybnik — Paruszow ice,
nowardaSzkoła pow szechna.
I. Druż. im. Józefy Jotejko-, Katowice7. Hufiec św iętochłow icki, — Hele­
Bogucice
na D urkalców na, U piny. Szkoła
Katowice-Bogucice, Szkoła C. Depow szechna I.
sażyna.
6
. Druż. im. Józefy Jotejko, Katow iceZaJęże
Katowice-Zatęże, Sapów na, Ja n a­
sa nr. 9 .
■ Druż. im. K. Potockiej, Janów
Janów , Szkoła pow D Szyszkow iczów na.
. Druż. im. „zuchów “, Katowice
Katowice, gimnazjum żeńskie,
i- Druż. im. „zuchów “, Katowice
Katowice, szkoła w ydz. żeńska.
HUFIEC KRÓL. HUCKI
. Druż, im. Kr. Jadwigi, Król. Huta
Król. Huta, 3-go Maja Szkoła XV.
1. Druż. im. ks. W andy, Król. Huta
Król. Huta, Szkoła pow sz. V.
II Druż. im. ks. W andy, Król. H uta
Król. Huta, K azim ierza 1. Sikorzanka.
V. Druż, E. P later, Król. Huta
Król. Huta, Gimnazjum żeńskie. ’
V. Druż. im. „G rażyny“ , Król. Huta
Król. Huta, M iejska Szkoła Handl.
. Druż. im. Marji Konopn,, W ielkie
Hajduki
Dh. S. Sadow ska, Wiel. Hajduki,
szkoła powsz.
I. D ruż. i m. . . . W . Hajduki
Dh. W iderów na, W . Hajduki, Ko­
lonia D w orcow a 24.
II. Druż. im. św. Teresy, W . Hajduki
Dh. Raków na, W . Hajduki, szkoła
pow.
Druż. im. M. Kooopnick., Chorzów
Dh. M ańków na M., Chorzów , ul.
Szkolna 20.
HUFIEC MYSŁOWICKI
I. Druż. im. Kr. Jadwigi, M ysłowice
M ysłowice,
Semin. żenńsk. plac
W olności.
II. Druż. im. M. Konopnickiej, M ysło­
wice
M ysłowice,
Semin. żeńsk., plac
W olności.
III. Druż. im. ks, W andy, M ysłowice
M ysłowice,
Semin. żeńsk., plac
Wolności.
IV. Druż. im. Kr. Jadwigi, Mysłowice
M ysłowice, Gimnazjum żeńskie.
I. Druż. im. Em. P later, Giszowiec
Dh. F. Kostecka, Giszowiec, szko­
ła powsz.
I. Druż. im. M. Konopnickiej, Nikiszowiec
Dh. Pardelów na, Nikiszowiec, szk.
pow szechna I.
I. Druż. im. Kr. Jadw igi, Niwka
Dh. M. Habilewiczówna, Roździeń.
Piłsudskiego 2.
HUFIEC NOW O-W IEJSKI
I. Druż. im Król. Jadw igi, Nowa W ieś
Nowa Wieś, Seminarium żeńskie.
II. Druż. im. E. P later, Nowa W ieś
N ow a Wieś, Seminarium żeńskie.
III. Druż. im. „O rląt“ , Nowa W ieś
N ow a W ieś, Szk. pow. Paw lików ną
I. Druż. im. Król. Jadwigi, Bykow ina
Bykowina, p. N. W ieś, Szkoła
pow szechna.
I. Druż. im. M. Konopnickiej, Bielszow ice
Biełszowice, Główna 192. Cimorkówna.
I. Druż, im. Ks. W andy, Kochłowice
HUFIEC MIKUŁOWSKI
Koclilowice,. Szk. powsz., J a ­
skólska.
D ruż. im. Curie-Skłodow sk., Miko­
I. Druż. im. E. P later, Pawłów:
łów
P aw łó w Szk. powsz, żeńska, Bie­
Mikołów, Gimnazjum żeńskie.
lawska.
Druż. im. Kr. Jadwigi, Kostuohna
Dh. S. M andatów na, Kostuchna.
HUFIEC RUDZKI
szkoła pów.
I. Druż. im. Z.' Chrzanowskiej, Ruda
. Druż. im. Kr. Jadw igi, Jaśkow ice
Ruda, Starow iejska 4. M. GłoDh. H. K uszew ska, Jaśkow ice
szównaszkoła pow.
II. Druż, im. ....... Ruda,
Druż. im- EM. P later, Łaziska-G ór.
Ruda, Słow ackiego IO1E. Lossanka.
Dh. F. Tom ańkówna, Łaziska G. III. Druż. im. R. T raugutta, Ruda
szkoła pow.
Ruda, „Hotel P ia st“. Jakubców na.
. Druż. im. ... P szczyna
IV. Druż, im. E. P later, Ruda
Pszczyna, Gimnazjum żeńskie. ,
Ruda, Biskupiecka S. Tomczy. Druż. Em. P later, Tychy
kówna.
Dh. Cepokówtia. Tychy, U rząd I. Druż, im. . . . O rzegów
Gminny.
O rzegów, Szkoła pow., Graffówna.
7
HUFIEC RYBNICKI
I. Druż. im. Król. Jadw igi, Rybnik
Rybnik, M ikotowska 51. Gawlikówna.
I- Druż. im. Król. Jadwigi, RybnikLigota
Rybnik-Ligota, Szk. p. G ruszczyń­
ska.
I. Druż. im. Król. Jadwigi, RybnikP aruszow ice
R ybnik-Paruszow ice, Szk. p. Roz­
w adowskaI. Druż. im. Król. Jadwigi, Bieriultow y
B iertultow y, Szk. pow. G rzegorczyków na.
I. Druż. im. św. Jadw igi, Chw ałow ice
Chwalowice, p. Rybnik, Szk. pow.
I. Druż. im. św. Jadwigi, Jejkow ice
Jejkow ice, Szk. powsz. Sadow ska.
I Druż. im. Król. Jadwigi, Knurów
Knurów, Blaehutów na, Szk.- powsz.
L Druż. im. M. Konopnickiej, R yduł­
tow y
R ydułtow y, Szk. powsz. II.
I- Druż. im. Król. Jadw igi, O bszary
O bszary, szkoła pow. L. Sosnow ­
ska.
I. Druż. im. Król. Jadw igi, Czerw ionka
Czerw ionka, szk. pow. Niewia­
domska.
I, Druż. „Zuchów,“:, Czerw ionka.
wionka
Czerw ionka, S zkoła Pow sz.
I. Druż. im. . . . Siemianowice
Siemianowice, Szkoła im. Sienkie­
wicza.
II- Druż. im. . . . Siemianowice
Siemianowice, Gimnazjum komu­
nalne.
HUFIEC ŚW IĘTOCHŁOW ICKI
I. Druż. im. M. Konopnickiej, Lipiny
Lipiny, św . Jan a 1. Sm erczoków na.
I. Druż. Świętochłow ice.
Świętochłow ice, Szk. powsz. Torzów na,
I. Druż. im. Król. Jadwigi, Godula
Godula, Szk. pow. W . W iatrów na.
I. Druż. im. Król. Jadwigi,
Nowy
Bytom
N owy Bytom, ul. Hallera 6a. B er­
ezow ska.
II- Druż. im. T. Kościuszki, Nowy
Bytom
Nowy Bytom, Szk- powsz. K. Plutów na.
I. Druż. im. T. Kościuszki, Chropaczów
Hipiny, Szkoła pow. p. Rejówna.
Komendant Hufca.
I- Druż. im. . . . Chropaczów
Dh. Rejówna, Lipiny, Szkoła pow.
HUFIEC TAR NO - G Ó R S KI
I. Druż. im. Ks. W andy, Tarn. Góry
Tarnow skie Góry, Gimnazjum żeń­
skie.
II. Druż. im. Król. Jadwigi, Tarn. Góry
HUFIEC SIEMIANOWICKI
Tarnowskie- Góry, Szk. pow. żeń­
ska.
I. Druż. im. M. Konopnickiej, W ełnowie-c
I. Druż. im. Król. Jadwigi, Radzionków
Radzionków, szkoła M ickiewicza.
Dh. E. W olna, W ełnowiec, plac K.
M iarki 5.
I. Druż. im. Król. Jadwigi, Bobro­
I. Druż. im. Kr. Jadwigi, Bytków
wniki
M ichałkowice, Zamek.
Bobrowniki, Szkoła powszechna.
Koła przyjaciół harcerstwa.
1. Katowice, przy Kom. Hufca Męsk.
P rezes G ustaw Rokita, Katowice,
ul. M ickiewicza nr. 10.
2. Katowice, przy Kom. Hufca Żeńs.
na ręce Pani Młodzianowskiej,
Katowice, ul. W arszaw ska nr. 25.
3. Brzeziny, przy druż. męsk. i żeńs.
P rezes D entysta M arczkowski,
Brzeziny, ul. Poniatow skiego.
4. Bielsko, przy Kom. Hufca M. i Ż.
P rezes Inżynier M ichał Afanasowicz, Bielsko, Szkoła, przem ysł.
5. Bielszowięe, przy druż. męskiej
i żeńskiej
P re ze s D yrektor W iktor Strzeszewski, Bielszowice, D yrekcja
Kopalni.
6. Cieszyn, przy Kom. Hufca M. i Ż.
Prezes, Rs. Senator Józef Londzin,
Cieszyn, M agistrat, adr. na ręce
P ani inż. Riessowej, Cieszyn, ul.
Bogacka.
7. Chorzów, przy druż. męsk. i żeń.
P rezes Inż, Hon,heiser, Chorzów,
P ań stw o w a F ab ry k a Azotu.
8. Chropaczów , przy druż. męsk. i ż.
P rezes Naczeln. Gminy Jan P rz y ­
były, Chorzów , U rząd Gminy.
9. Dziedzice, przy druż. męsk. i ż.
P rezes Naczelnik Stacji Kolejow.
Midowicz, Dziedzice stacj. kolej.
10. Giszowiec, przy druż. męsk. i ż.
Prezes, kierow nik szkoły, Rzeźnicki, Giszowiec Szkoła.
11. Hajduku W., przy druż. męsk. i ż.
P rezes Naczelnik Gminy Karol
Grzesik, Hajduki W. U rząd Gmin.
12. Król. Huta, przy d ru £ żeńskiej
Przew odnicząca Pani Górkiewiczowa, Król. Huta, adres na ręce
P. H arasiew iczow ej, Sobieskiego.
13. Król. Huta, centralne
P rezes P rezy d en t M iasta Spalten­
stein, M agistrat, adres na ręce P.
H arasiew iczow ej, ul. Sobieskiego.
14. Król. Huta, przy druż. męsk.
adres druh Gordon, Król. Huta,
ul. .Jgiellońska 2.
15. Król. Huta, przy druż- męsk.
adres druh Zieliński, Król. Huta,
ul. Rynek nr. 3.
16. Knurów, p rzy druż. męsk. i żeńs.
P rezes D yrektor
Januszew ski,
Knurów, D yrekcja Kopalni.
17. Kochłowice, p rzy druż. męsk. i ż.
P rezes W aw rzynek, Kochłowice.
18. Ligota-K atow ice przy druż. męsk.
i żęóskiej
P rezes Radca Wielebski, LigotaKatowice, U rząd Gminy.
19. Lubliniec, przy Kom. Hufca M.
i Źęńsk.
P rezes Ks. Kapt. Szym ała, Lubli­
niec, B ursa Szkolna20. Lipiny, p rzy druż. męsk. i żeńsk.
P rezes Naczelnik Gminy Lazar,
Lipiny, U rząd Gminy.
21. Łagiew niki, przy druż. męsk. i ż.
P re ze s Kierownik S zkoły M aternowski, Łagiewniki, szkoła pow.
22. M ała D ąbrów ka przy druż. męsk.
P rezes Kierow nik Szkoły Gomola,
M ała D ąbrów ka, szkoła powsz.
23. M ichałkowice, przy druż. męsk.
i żeńskiej
P rezes D yrektor Kopalni inż. K ra­
jewski, M ichałkowice D yr. Kop.
24- Mikołów, przy druż, męsk. i żeńs.
na ręce Pani D yrekt. Girran. żeńs.
Ringlarównej, Mikołów, Dyr. Gim­
nazjum żeńsk.
25. M ysłowice, przy druż. męsk. i ż.
na ręce Pani naucz. Swidzińskiej,
M ysłowice, Seminarium żeńsk.
26. Niwka, przy druż. męsk. j żeńsk.
P rezes Ks. Szamibel, Golla Niwka,
poczta M odrzejów, Plebanja, woj.
Kieleckie.
27. Nowa Wieś, p rzy druż. męsk. i ż.
P rezes Naczelnik Gminy Fryc,
Nowa W ieś, U rząd Gminy.
28.- Now. Bytom, p rzy druż. męsk. i ż.
P rezes D yrektor Kopalni inż. Absalon, Nowy-Bytom, D yr. Kopalni.
9
29. Rybnik, przy Kom. Hufca M. i Ż.
P re ze s S tarosta Ja n W yględa,
Rybnik, Starostw o.
30. Rydułtow y, przy druż. męsk. i ż.
P rezes D yrektor Kopalni inżynier
W acław Szym ański, R ydułtow y,
D yrekcja Kopalni.
31. Siemianowice, przy druż. męsk.
i żeńsk.
P rezes Minist. Józef Kiedroń, Sie­
mianowice, Zamek.
3 2 . Sucha Góra, przy druż.męsk.
P rezes Naczelnik Gminy W iśniew ­
ski, Sucha Góra, U rząd Gminy.
33. Św iętochłow ice, przy druż. męsk.
i żeńsk.
34.
3536.
37-
P re ze s S taro sta Szaliński, Św ię­
tochłowice, Starostw o.
Tarnow skie Góry, p rzy Kom. H.
M. i Ż.
Prezesi S taro sta Bocheński, Tarn.
Góry, S tarastw o.
Tychy, przy druż. męskiej
P rezes P oseł W y d ra Tychy, Szk.
W ełnow iec, przy druż. męsk. i ż.
P rezes inż. Szm ydt W ełnow iec,
adres na ręce sekr. Skorupa W eł­
nowiec, szkoła.
Zgoda, przy druż. męskiej
P rezes inż. Józef Dadlez, Zgoda,
D yrekcja Kopalni.
i LE H A R C E R E r \ 5LĄ5R IG I1
GTŁO W OBOEACM
W L ATACh
1924 - 1 9 2 8 7
242
«H areftiistrs^
i W ia d o m o ś c i U r z ę d o w e X .H .P .
M iesięcznik p o d re d a k c ją h. r. Sf. S edlaczka. Tel. 145-54
O ficjalny O rgan N aczelnictw a Zw iązku H arcerstw a PcT
skiego, n ie zb ęd n y w każdym K ole P rzyjaciół, H ufcu i
D rużynie.
A b o n am en t kw art. 3,50 zł., egzem plarz pojed. 1,20 zł
A d m in istra cja: W arszaw a, ul. T rau g u ta 2 CKDH.
R e d ak c ja: W arszaw a, al. U iazdow skie 37, m. 12 Tel.101-20
K onto w Pocztow ej K asie O szczęd n o ści 536
HARCERZ
Jedyny tyg o d n ik dla M łodzieży H arcersk iej. O ficjalny organ kw a­
te ry m ęskiej Z. H. P. pod re d a k c ją h. E. R yszkow skiego
O bficie ilustrow any o bogatej tre śc i b eletry sty czn ej z licznem i mate rjała m i technicznem i, oraz wskazów kam i m efodycznem i, pow inien
się zn a leść w rę k u każdego h arcerza, h a rc e rk i, w bib lio tece k ażdej druż.
W r. b. zaw iera w szystkie oficjalne d an e w spraw ie Zlotu narodow ego.
P re n u m e ra ta kw art. 4,— zł Egzem jjiarz pojed. 40 groszy.
A d m in istr.: W arszaw a,T rauguta 2 CKDH.Tel. 145-54 K onto P .K .0 .10020
R e d ak c ja: W arszaw a, al. U jazdow skie 57 m 12 Telefon nr. 101-20
C zytajcie 1
P ren u m eru jcie!
„NA T R O P IE "
pism o m łodzieży polskiej
W y ch o d z i 2tv g o k a ż d e g o m ie siąc a . W vd-awane p rz e z Z a rz ą d O d d z ia łu Ś ląskiego Zw.
H a rc e rstw a P o lsk ieg o , R e d a k to r N a cz e ln y d h . M a rja n W ie rz b ia ń s k i, R e d a k to r o d p o ­
w ie d zialn y d h . h . H . K ąp lszew sk i. R ed a k c ja i A d m in is tra c ja K atow ice, u l, M ick ie­
w icza 10, K o n to P.K -O . n r. 305,330
P re n u m e ra ta kw art. 1,50 zł — E gzem plarz p o jed . 50 groszy
K ażde K oło P rz y ja c ió ł, d ru ż y n a , h a rc e r k i i h a r c e r z e p o w in n i sam i p re n u m e ro w a ć i
je d n a ć p re n u m e ra to ró w .
K®mi§|a Jcisfuw Iiarcer§I«icli
H a lo w ic e , « lic a P a tfg ó r n a / .
K onto P.K .O . nr. 300,743.
P o d kierunkiem dh. h- Ludw ika W acław ka
D ostarcza po najniższych cenach:
N am ioty, ekw ipu nek i um undurow anie h arc ersk ie, sp rz ę t obozowy
i turystyczny, arty k u ły sportow e i gim nastyczne, ozna­
ki, dru k i, i książki h arc ersk ie.
W szelkie dostaw y z za k resu P. W. i W. F.
C e n n ik i i k o s z to ry s y n a ż ą d a n ie .
im m m m
0 ',
m m m
AW-,
m m s x m iß
Biblioteka Śląska w Katowicach
Id: 0030000929717
II 54044/ 0/1928