Publikacja niezbędna każdemu księgowemu jednostki

Publikacja niezbędna każdemu księgowemu jednostki budżetowej – czwarte zaktualizowane i
znacznie poszerzone wydanie praktyczne poradnika.
WAŻNE – zawiera propozycje księgowań operacji związanych z centralizacją rozliczeń podatku VAT
w jednostkach samorządu terytorialnego.
Autor, doświadczony specjalista z zakresu rachunkowości budżetowej, podaje wzory księgowań
operacji gospodarczych charakterystycznych dla jednostek budżetowych.
Operacje ewidencjonowane na kontach księgi głównej jednostki budżetowej zostały zaprezentowane
w układzie tematycznym z podziałem na
obszary i rodzaje działalności:
gospodarka majątkiem trwałym;
majątek obrotowy;
gospodarka pieniężna oraz dochody i wydatki budżetowe
rozrachunki i zaangażowanie
przychody; koszty i wynik finansowy;
fundusze.
Omawiane operacje według rodzajów działalności opatrzone są komentarzem w zakresie
uzasadnienia sposobu ewidencji poszczególnych operacji, wyceny aktywów i pasywów, przychodów i
kosztów oraz ewidencji w księgach pomocniczych prowadzonych do niektórych kont księgi głównej.
W celu ułatwienia pracy księgowego autor sporządził szczegółowy indeks operacji księgowych w
ujęciu alfabetycznym, w którym podano adres każdej operacji w tabelach wzorów księgowań i
numerów operacji.
Dodatkowo – praktyczne przykłady liczbowe na schematach teowych wybranych operacji, trudnych
zagadnień gospodarki finansowej i majątkowej, w tym np.:
rozliczenie i ewidencja należnego i naliczonego podatku VAT w samorządowej jednostce
budżetowej będącej częścią podatnika VAT oraz centralne rozliczenie podatku VAT w skali
całej jednostki samorządu terytorialnego
koszty budowy środków trwałych i ich rozliczenie,
ewidencja umowy leasingu finansowego środka trwałego u korzystającego, którym jest
jednostka budżetowa,
likwidacja rachunku dochodów własnych i przekazanie niewykorzystanych środków na
rachunek pomocniczy,
kompensata (potrącenia) wzajemnych należności – ewidencja w urzędzie jednostki
samorządu
wspólny rachunek bankowy budżetu i urzędu terytorialnego
wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz rozliczenie zwrotu świadczeń
alimentacyjnych w jednostce budżetowej ( np.: OPS) realizującej zadanie
ewidencja rozliczeń międzyokresowych w jednostce budżetowej prowadzącej ewidencję
kosztów tylko w zespole 4 kont kosztów
i inne.
Czwarte wydanie książki zaktualizowano według stanu prawnego na wrzesień 2016 r.
Szczególną uwagę poświęcono problematyce centralizacji rozliczeń podatku VAT w jednostkach
samorządu terytorialnego. Zaprezentowano wzory księgowań rozliczeń podatku VAT w ewidencji
jednostki budżetowej i budżetu jst, gdzie powadzone ma być centralne rozliczenie podatku VAT.
Wzory księgowań zaopatrzone są komentarzem z wyjaśnieniami i uzasadnieniem merytorycznym
sposobu księgowania. Jednocześnie problematyka podatku VAT wzbogacona została schematami
księgowań na kontach teowych wzajemnie powiązanych tzn. w oparciu o te same dane liczbowe w
jednostce budżetowej i budżecie prowadzącym centralne rozliczeniowe podatku VAT.
Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
I. Podstawy prawne i zasady rachunkowości budŜetowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
II. Organizacja prowadzenia rachunkowości w jednostkach budŜetowych . . . . . . . . 23
III. Prowadzenie ewidencji w księgach rachunkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
1. Dokumentacja zasad rachunkowości. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
2. Księgi rachunkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
3. Księgi pomocnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
4. Ewidencja pozabilansowa (pozaksięgowa). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
5. Dokumentacja uzupełniająca prowadzenia rachunkowości i gospodarki
finansowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
IV. Wzory księgowań według obszarow działalności jednostki budŜetowej. . . . . . . . 51
A. Gospodarka majątkiem trwałym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
A1. Środki trwałe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
A2. Koszty budowy środkow trwałych (inwestycje) . . . . . . . . . . . . . . . . 66
A3. Wartości niematerialne i prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
A4. Leasing składnikow majątku trwałego – ewidencja w jednostce
budŜetowej – leasingobiorcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
A5. Długoterminowe aktywa finansowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
B. Majątek obrotowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
B1. Materiały i towary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
B2. Wyroby gotowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
B3. Inwentaryzacja rzeczowych składnikow majątku obrotowego . . . . . . . . 87
B4. Krotkoterminowe aktywa finansowe i inne środki pienięŜne . . . . . . . . . 89
C. Gospodarka pienięŜna oraz dochody i wydatki budŜetowe . . . . . . . . . . . . 92
C1. Operacje na rachunku bieŜącym (w państwowych jednostkach
budŜetowych dotyczy wykonania budŜetu państwa – środkow krajowych) . 92
C2. Wydatki finansowane ze środkow europejskich i pochodzenia
zagranicznego niepodlegających zwrotowi w państwowych jednostkach
budŜetowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
C3. Wydatki finansowane ze środkow pochodzących z budŜetu
Unii Europejskiej i pochodzenia zagranicznego niepodlegających
zwrotowi w samorządowych jednostkach budŜetowych. . . . . . . . . . . 103
C4. Ewidencja w urzędzie jednostki samorządu terytorialnego operacji
realizacji dochodow i wydatkow budŜetowych bezpośrednio
na rachunek bankowy budŜetu, gdy urząd nie posiada oddzielnego
rachunku bankowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
C5. Operacje pienięŜne na innych rachunkach bankowych . . . . . . . . . . . 108
C6. Wydzielony rachunek dochodow szkoł i placowek oświatowych,
o ktorym mowa w art. 11a oraz w art. 223 ustawy o finansach
publicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
D. Rozrachunki i zaangaŜowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
D1. NaleŜności z tytułu dochodow budŜetowych – zagadnienia ogolne. . . . . 119
D2. NaleŜności budŜetowe z tytułu podatkow . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
D3. Zobowiązania z tytułu wydatkow budŜetowych . . . . . . . . . . . . . . . 126
D4. Inne rozrachunki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
D5. Rozrachunki z tytułu podatku VAT przy realizacji dochodow
i wydatkow budŜetowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
D6. ZaangaŜowanie wydatkow budŜetowych w samorządowych jednostkach
budŜetowych (wszystkie rodzaje wydatkow) i państwowych jednostkach
budŜetowych (środki krajowe) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
D7. ZaangaŜowanie wydatkow finansowanych ze środkow europejskich
w państwowych jednostkach budŜetowych . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
D8. Plan wydatkow i jego rozliczenie w samorządowych jednostkach
budŜetowych w całym zakresie działalności oraz w państwowych
jednostkach budŜetowych w zakresie wykonania budŜetu państwa
(środki krajowe) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
D9. Plan wydatkow środkow europejskich w państwowych jednostkach
budŜetowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
D10. Plan i wykonanie wydatkow w układzie zadaniowym. . . . . . . . . . . . 148
D11. Wydatki niewygasłe – plan i realizacja w jednostce budŜetowej . . . . . . 150
E. Przychody, koszty, wynik finansowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
E1. Przychody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
E2. RoŜnice kursowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
E3. Koszty w jednostkach budŜetowych prowadzących ewidencję kosztow
tylko w układzie rodzajowym kosztow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
E4. Koszty w jednostkach budŜetowych prowadzących ewidencję kosztow
w układzie rodzajowym kont kosztow i jednocześnie w układzie
kalkulacyjnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
E5. Klasyfikacja kosztow zwykłej działalności operacyjnej
do odpowiednich rodzajow kosztow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
E6. Rozliczenia międzyokresowe przychodow i kosztow . . . . . . . . . . . . 176
E7. Obroty wewnętrzne (przychody ze sprzedaŜy wewnętrznej) . . . . . . . . 179
E8. Przychody i koszty wynikające ze zdarzeń losowych i nadzwyczajnych . . 183
E9. Wynik finansowy – wariant porownawczy obliczania wyniku
finansowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
F. Fundusze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
F1. Fundusz jednostki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
F2. Pozostałe fundusze w jednostce budŜetowej . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
F3. Wzajemne rozliczenia między jednostkami – ewidencja pozabilansowa . . 191
V. Przykłady liczbowe ewidencji wybranych operacji na kontach księgowych . . . . . 195
VI. Ewidencja operacji w księdze rachunkowej budŜetu jednostki samorządu
terytorialnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
1. Ewidencja wykonania dochodow i wydatkow budŜetu . . . . . . . . . . . . . . 233
2. Przychody i rozchody – kredyty i poŜyczki otrzymane i udzielone oraz inne
operacje z nimi związane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
2A. Centralne rozliczenie podatku VAT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
3. Zamknięcie księgi rachunkowej budŜetu i wydatki niewygasłe. . . . . . . . . . 250
4. Ewidencja pozabilansowa wykonania budŜetu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
5. Wspolna księga rachunkowa budŜetu jst i urzędu jst . . . . . . . . . . . . . . . 251
Indeks operacji księgowych w jednostce budŜetowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255