dr Grzegorz Mazur OP Program wykładów na DSFT (teologia

dr Grzegorz Mazur OP
Program wykładów na DSFT (teologia moralna fundamentalna II)
Zima-wiosna 2015
31 stycznia, g. 15.30-18.45 (z przerwą od g. 17.00 do 17.15)
Temat: Wolność człowieka
• Wolność obojętna wobec wartości a wolność ukształtowana przez wartość
o Zerwanie z naturalnymi skłonnościami
o Zerwanie z filozofami starożytnymi i Ojcami
o Usunięcie uczuciowości
o Usunięcie sprawności i cnót
o Atomizacja działania moralnego
o Namiętność w wolności
o Zerwanie między wolnością i rozumem
• Wolność wg św. Tomasza z Akwinu
o Actus humanus vs. actus hominis (ST I-II, q. 1, a. 1)
o Wolny wybór (liberum arbitrium)
o Psychologiczna struktura działania moralnego
Intencja
Decyzja
Rozważanie
Wykonanie
• Podsumowanie
Literatura
• Biesaga T., Autonomia lekarza i pacjenta a cel medycyny, „Medycyna Praktyczna” 2005, nr 6,
s. 20-24.
• Chyrowicz B., Zamiar i skutki. Filozoficzna analiza zasady podwójnego skutku, Lublin 1997.
• Giertych W., Uwalnianie wolności, w: tenże, Jak żyć łaską?, Kraków 2006, s. 159-172.
• Jan Paweł II, Encyklika Veritatis Splendor, 6.08.1993, nr 34-54; 84-87.
• ———, Encyklika Evangelium Vitae, 25.03.1995, nr 18-20.
• KKK 1730-1748.
• Laird P., Wolność synowska, odpowiedzią w Duchu Świętym na miłość Ojca, w: R. Tremblay, S.
Zamboni (red.), Synowie w Synu, Warszawa 2009, s. 215-232.
• Merino E.C., Garcia de Haro R., Teologia moralna fundamentalna, Kraków 2004, s. 143-249.
• Pinckaers S., Źródła moralności chrześcijańskiej, Poznań 1994, s. 299-406.
• Schindler D.C., Freedom Beyond Our Choosing: Augustine on the Will and Its Objects,
“Communio” 2002, nr 29 s. 618-653.
14 lutego, g. 10.45-14.00 (z przerwą od g. 12.15 do 12.30)
Temat: Sumienie moralne
• Definicja sumienia
• Historia ujęć (św. Paweł, św. Augustyn, św. Albert Wielki, św. Bonawentura, św. Tomasz z
Akwinu, John Henry Newman, Gaudium et Spes, Veritatis Splendor, kard. Ratzinger)
• Rodzaje i deformacje sumienia
• Sumienie a (samo)świadomość
•
•
•
•
•
Sumienie a syndereza
Sumienie a cnota roztropności
Koncepcja „sumienia kreatywnego”
Formacja sumienia
Obowiązywalność sumienia a nauczanie Magisterium Kościoła
Literatura
• Ashley B., Żyć prawdą w miłości. Biblijne wprowadzenie do teologii moralnej, Poznań 2008,
s. 153-189.
• Giertych W., Wypijmy toast, najpierw na cześć sumienia, a potem na cześć papiestwa!,
w: tenże, Jak żyć łaską?, Kraków 2006, s. 173-193 (xero)
• ———, Sumienie czy superego?, w: tenże, Jak żyć łaską?, Kraków 2006, s. 195-206
• Kaczyński E., Prawda, dobro, sumienie, Warszawa 2007, s. 55-87.
• KKK 1776-1802
• Merino E.C., Garcia de Haro R., Teologia moralna fundamentalna, Kraków 2004, s. 329-388.
• Piegsa J., Człowiek – istota moralna, t. 1, Opole 2002, s. 241-311.
• Pinckaers S., The Pinckaers Reader, red. J. Berkman i C. S. Titus, Washington, D.C. 2005,
s. 321-355.
• Staniek E., W trosce o sumienie, Kraków 2002.
28 lutego, g. 10.45-12.15
Temat: Eutanazja, uporczywa terapia i testament życia
• Etymologia i historia
• Ruch na rzecz eutanazji
• Pojęcie eutanazji (definicje, rodzaje) oraz terminy „pokrewne” (agatanazja, benemortazja,
dystanazja)
• Rodzaje eutanazji
• Status prawny eutanazji i samobójstwa wspomaganego na świecie; sytuacja w Polsce.
• Argumenty zwolenników eutanazji
o prezentacja
o krytyka z pozycji filozoficzno-teologicznych
• Stanowisko Kościoła wobec eutanazji
• Uporczywa terapia
o definicja
o środki zwyczajne i nadzwyczajne
o ocena moralna
• Testament życia
o rodzaje i ograniczenia
o związek z eutanazją
o ocena moralna
• Eutanazja a stan wegetatywny
Literatura
• Andres J., Problemy medyczne i etyczne stanów terminalnych człowieka, w: T. Biesaga (red.),
Bioetyka personalistyczna, Kraków 2006, s. 339-348.
• Aszyk P., Granice leczenia. Etyczny problem odstąpienia od interwencji medycznych,
Warszawa 2006.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Biesaga T., Kontrowersje wokół nowej definicji śmierci, „Medycyna Praktyczna” 2006, nr 2,
s. 20-23.
———, Wobec uporczywej terapii, „Medycyna Praktyczna” 2005, nr 11-12, s.26-29.
Bołoz W., Bioetyka i prawa człowieka, Warszawa 2007, s. 171-208.
Bortkiewicz P., Tanatologia, Poznań 2000.
Dyck A., Life’s Worth. The Case against Assisted Suicide, Cambridge 2002.
Dziedzic J., Spór o eutanazję, Kraków 2005.
Fenigsen R. Eutanazja. Śmierć z wyboru?, Poznań 2002.
Galewicz W. (red.), Wokół śmierci i umierania, Kraków 2009.
Gormally L. (red.), Euthanasia, Clinical Practice and the Law, London 1994
Gryz K., Mielec B. (red.), Chrześcijanin wobec eutanazji, Kraków 2001.
Jan Paweł II, Encyklika Evangelium Vitae, n. 65.
———, Przemówienie do uczestników międzynarodowego kongresu nt. „Terapie
podtrzymujące życie a stany wegetatywne: postępy nauki i dylematy etyczne”, 20.03.2004.
Jeffrey D., Against Physician Assisted Suicide. A Palliative Care Perspective, Oxford 2009.
KKK 2276-2279
Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja o eutanazji Iura et Bona, 5.05.1980.
Kongregacja Nauki Wiary, Odpowiedzi na pytania dotyczące sztucznego odżywiania i
nawadniania, 1.08.2007.
May W. Catholic Bioethics and the Gift of Human Life, Huntington, IN 2008, s. 259-314.
Mazur G., Etyczna ocena legalizacji eutanazji w Holandii, Kraków 2003.
Mazur G., Testament życia – między uporczywą terapią a eutanazją, w: T. Jelonek (red.),
Rodzina wobec współczesnych zagrożeń, Kraków 2009, s. 59-72.
Morciniec P. (red.), Eutanazja w dyskusji, Opole 2001.
Papieska Akademia Nauk, Deklaracja o sztucznym przedłużaniu życia i dokładnym ustaleniu
momentu śmierci, 21.10.1985, w: K. Szczygieł K. (red.), W trosce o życie. Wybrane dokumenty
Stolicy Apostolskiej, Tarnów 1998, s. 453n.
Piegsa J, Człowiek – istota moralna, t. 3, Opole 2000, s.195-216
Schooyans M., Eutanazja dzisiaj, „Społeczeństwo” 1995, nr 5, s. 529-539.
Sgreccia E. (red.), The Dignity of the Dying Person, Libreria Editrice Vaticana 2000.
Spaemann R., Śmierć – Samobójstwo – Eutanazja, „Ethos” 1999, nr 47, s. 107-114.
Ślipko T., Bioetyka. Najważniejsze problemy, Kraków 2009, s. 293-366.
Tollefsen Ch. (red.), Artificial Nutrition and Hydration. The New Catholic Debate, Dordrecht
2008.
Vidal M., Eutanazja wyzwaniem dla sumienia, w: W. Kawecki (red.), Nadzieje i zagrożenia
współczesnej rodziny, Kraków 1995, s. 155-178.
Wójcik B., Śmierć mózgu jako kryterium śmierci człowieka, „Medycyna Praktyczna” 2007,
nr 4., s. 196-199.