PN-ISO 690 Dokumentacja – przypisy bibliograficzne
Transkrypt
PN-ISO 690 Dokumentacja – przypisy bibliograficzne
Oprac. Agata Arkabus Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN ,,WOM” w Częstochowie Omówienie normy PN-ISO 690 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura PN-ISO 690 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura 1.Zakres normy a) norma wyjaśnia elementy, które powinny być uwzględnione w przypisach bibliograficznych dotyczących wydawnictw zwartych, ciągłych, rozdziałów, artykułów, mikrofiszy, norm, b) ustala obowiązkową kolejność elementów przypisu i określa zasady przejmowania i prezentacji informacji pochodzących z publikacji stanowiącej źródło, c) norma przeznaczona jest do sporządzania przypisów w celu włączenie ich do bibliografii i przy formułowaniu powołań w tekście odpowiadających pozycjom w tej bibliografii, d) normy nie stosuje się przy sporządzaniu pełnych opisów bibliograficznych wymaganych przez bibliotekarzy, bibliografów opracowujących bibliografie rejestracyjne i analityczne, służby zajmujące się indeksowaniem itp. 2.Źródła informacji a) podstawowym źródłem danych zawartych w przypisie bibliograficznym jest powoływany dokument, b) preferowanym źródłem danych jest karta tytułowa lub jej odpowiedniki (tj. etykieta na dokumencie dźwiękowym, klatka tytułowa mikroformy); jeżeli w dokumencie brak karty tytułowej i jej odpowiednika dopuszcza się przejmowanie danych z innego źródła (okładka lub opakowanie bądź nagłówek mikrofiszy). 3.Zasady ogólne sporządzania przypisów a) Transliteracja lub latynizacja wszelkich danych pochodzących ze źródła powinna być zgodna z odpowiednią normą; forma transliterowana może zastępować formę w piśmie oryginalnym lub – ujęte w nawiasy kwadratowe – je uzupełniać np. Medicinska akademija lub Meдицинсқа аҝадемия [Medicinska akademija]. b) Skracanie -dopuszcza się redukowanie do inicjałów imion stanowiących część nazwy autora, redaktora, wydawcy itp. pod warunkiem, że nie utrudni to identyfikacji osoby, -można skracać nazwy stanów, prowincji, krajów dodawanych jako dopowiedzenia do nazw lokalnych; tytuły wydawnictw ciągłych, 1 -znaczenie wszystkich skrótów użytych w przypisach lub dokumentach z których pochodzą, z wyjątkiem skrótów powszechnie używanych, należy podawać w uwadze lub tablicy. c) Pisownia wielkich liter – powinna być zgodna z praktyką przyjętą w języku lub piśmie, w którym podaje się informację. d) Interpunkcja -należy stosować jednolity system interpunkcji we wszystkich przypisach zawartych w publikacji, -każdy element przypisu należy oddzielić od elementów następnych stosując odpowiednią interpunkcję (kropka, pauza itp.). e) Krój czcionki – w celu odróżnienia elementów dopuszcza się stosowanie odmiany kroju czcionki lub podkreśleń. f) Uzupełnienia i sprostowania - dopuszcza się podawanie dodatkowych danych w przypisie w celu sprostowania oczywistych błędów w źródle; zapewnienia dokładniejszej identyfikacji osób i ciał zbiorowych poprzez rozwinięcie inicjałów lub akronimów oraz rozróżnienia podobnych nazw miejscowości poprzez dodanie dopowiedzeń, - wszystkie ww. dane z wyjątkiem informacji podawanych w uwagach należy podawać w nawiasach kwadratowych po elemencie modyfikowanym np. 1996 [i.e. 1969]. Stoner, J[ames] A.F. i.e. – id est (właściwie) –właśc. 4.Wyszczególnienie elementów a) Odpowiedzialność główna -ponosi ją autor dzieła lub artysta, kompozytor; w przypadku dokumentów patentowych przypisuje się ją zgłaszającemu lub właścicielowi (uprawnionemu z patentu); ciała zbiorowe ponoszą odpowiedzialność główną jeżeli odzwierciedlają zbiorową myśl np. sprawozdanie komitetów, -kolejność elementów: nazwisko+imię; ciało zbiorowe (nazwy podrzędne po kropce; w nawiasach okrągłych dopowiedzenia), -w przypadku więcej niż 3 nazw przyjmujemy pierwszą nazwę; jeżeli pomijamy dalsze nazwy po ostatniej dodajemy skrót ,,et al.” [et alii] lub jego odpowiednik ,,i in.” [i inni]. b) Tytuł -należy przejmować w formie występującej w źródle, -tłumaczenie tytułu można dodawać w nawiasach kwadratowych po tytule przejętym ze źródła [podtytuł po : ]. d) Skracanie – dopuszcza się skracanie długiego tytułu lub podtytułu; wszystkie pominięcia należy zaznaczać wielokropkiem. e) Odpowiedzialność drugorzędna (redaktorzy, tłumacze, ilustratorzy) – nie są zapisywani w odpowiedzialności głównej - umieszcza się ich po tytule. f) Wydanie –nie podajemy wydania pierwszego, -kolejność publikacji dokumentu: miejsce, wydawca, rok, 2 -jeżeli jest więcej niż jedno miejsce wydania: Warszawa; Kraków, -jeżeli brak miejsca wydania – pomijamy lub dodajemy skrót B.m. g) Wydawca -dopuszcza się używanie skrótów, -jeżeli jest więcej niż jeden wydawca podajemy po ,, ; „ np. Warszawa : PWN; WSiP. h) Rok wydania – jeśli nie można określić roku na podstawie wydania zaleca się podanie daty ,,copyright”, daty druku lub przypuszczalnej daty. i) Objętość -książki – liczba stronic, kart, kolumn lub liczba woluminów (książki wielotomowe), -inne – 2 płyty gramofonowe, 3 mikrofisze. 5.Wykaz przypisów bibliograficznych Wykaz przypisów bibliograficznych jest zazwyczaj uszeregowany alfabetycznie według pierwszego elementu lub w kolejności numerów odpowiadających porządkowi powołań w tekście. Jeżeli uszeregowany alfabetycznie wykaz przypisów zawiera 2 pozycje lub więcej w tym samym pierwszym elemencie i pozycje te następują bezpośrednio po sobie, można w drugim i następnych przypisach pierwszy element zastąpić myślnikiem np. Kozielecki, Józef. Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa : PIW, 1977. -. Strategia psychologiczna. Warszawa : Nasza księgarnia, 1975. Jeżeli wszystkie przypisy bibliograficzne są wprowadzane pod takim samym pierwszym elemencie, można go pominąć i wstawić nagłówek np.: Dzieła Adama Mickiewicza Dziady. Warszawa : PWN, 1998. Pan Tadeusz. Kraków : Wydaw. Literackie, 2003. Wybór poezyj. Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997. 3